KIO 1332/11, KIO 1333/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Paulina Zalewska
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1332/11
KIO 1333/11
WYROK
z dnia 8 lipca 2011 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Sylwester Kuchnio
Protokolant: Paulina Zalewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lipca 2011 r. w Warszawie odwołań wniesionych do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 24 czerwca 2011 r. przez „Energopol-Szczecin” S.A., w Szczecinie w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Operatora
Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie – sygn. akt KIO
1332/11;
B. w dniu 24 czerwca 2011 r. przez „Energopol-Szczecin” S.A., w Szczecinie w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Operatora
Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie – sygn. akt KIO
1333/11,
orzeka:
1. oddala obydwa odwołania,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę „Energopol-Szczecin” S.A. w Szczecinie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 40 000 zł 00 gr
(słownie: czterdzieści tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez „Energopol-
Szczecin” S.A. w Szczecinie tytułem wpisów od obydwu odwołań,
2.2. zasądza od „Energopol-Szczecin” S.A. w Szczecinie kwotę 7 200 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy dwieście złotych zero groszy), w tym:
A. kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy ) na rzecz
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 1332/11;
B. kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) na rzecz
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 1333/11.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
sygn. akt KIO 1332/11
sygn. akt KIO 1333/11
UZASADNIENIE
Zamawiający, Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie prowadzi w
trybie przetargu ograniczonego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" –
dwa postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na :„Budowę gazociągu DN 700 Szczecin -
Gdańsk, etap I gazociąg DN 700 Płoty-Karlino” oraz „Budowę gazociągu DN 700 Gustoszyn-
Odolanów: etap I -gazociąg DN 700 Gustoszyn -Turek, etap II gazociąg DN 700 Turek – Odolanów”.
Ogłoszenia o ww. zamówieniach opublikowano w Dz. U. UE pod kolejnymi numerami 2011/S
29048409 i 29048410 w dniu 11.02.2011 r.
W dniu 14.06.2011 r. zamawiający poinformował wykonawców biorących udział w postępowaniach o
ocenie wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, w tym między innymi o wykluczeniu z
obu postępowań na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp Energopol-Szczecin S.A. w Szczecinie (dalej
„Energopol”). W uzasadnieniu wykluczeń wskazano, iż wykonawca nie wykazał spełniania warunku
udziału w postępowaniu opisanego w pkt III.2.3 pkt 3 ogłoszeń o zamówieniu, a dotyczącego
dysponowania kierownikiem budowy. We wnioskach Energopol jako osobę przewidzianą na to
stanowisko wskazano p. Leszka B., który posiada przygotowanie zawodowe upoważniające do
wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej
w zakresie sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych
(decyzja nr 48/83/01).
Zamawiający na podstawie powyższych informacji nie był w stanie stwierdzić czy posiadane przez ww.
osobę są uprawnieniami w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
Pismem z dnia 24.05.2011 r. zamawiający wezwał do wyjaśnienia ww. kwestii lub uzupełnienia
wykazu osób przez wskazanie innej (nowej) osoby potwierdzającej spełnianie ww. warunku.
W odpowiedzi na powyższe Energopol pismem z dnia 30 maja 2011 r. oświadczyła, iż posiadane
przez p. Leszka B. uprawnienia budowlane są uprawnieniami w zakresie sieci gazowych bez
ograniczeń i spełniają wymagania zamawiającego.
Tymczasem z treści ww. decyzji posiadanej przez zamawiającego wynika, iż uprawnienia p. Leszka B.
dotyczą powszechnie znanych rozwiązań konstrukcyjnych, a ww. osoba nabyła omawiane
uprawnienia w momencie, w którym legitymowała się średnim wykształceniem.
Tym samym, w świetle obowiązujących obecnie przepisów ww. osoba nie mogła uzyskać uprawnień
bez ograniczeń. Ograniczeniem takim jest w tym przypadku wskazanie powszechnie znanych
rozwiązań konstrukcyjnych, a więc p. Leszek B. nie posiada wymaganych uprawnień do kierowania
robotami budowlanymi w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
W dniu 24.06.2011 r. Energopol wniosła odwołania od ww. czynności zamawiającego, tj. wobec
czynności polegającej na wykluczeniu Energopol z udziału w obu postępowaniach.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 Pzp - poprzez jego niezastosowanie polegające na prowadzeniu postępowań o
udzielenie zamówienia w sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców;
2. art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przejawiające, wykluczeniem
odwołującego w sytuacji, gdy wykazał on spełnienie wszystkich warunków udziału w
postępowaniu postawionych przez zamawiającego;
3. art. 51 ust. 1 Pzp - poprzez jego niezastosowanie i nie zaproszenie odwołującego do złożenia
oferty, w sytuacji gdy spełnił on wszystkie postawione przez zamawiającego warunki udziału w
postępowaniu.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wykluczenia odwołującego
z postępowań o udzielenie zamówienia publicznego oraz o nakazanie zamawiającemu dokonania
zaproszenia odwołującego do złożenia ofert.
W uzasadnieniu odwołań wskazano, iż zgodnie z Sekcją III.2.3) pkt 3. Ogłoszenia o zamówieniu
(sektorowym) zamawiający wskazał, iż o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy
dysponują lub będą dysponować osobami zdolnymi od wykonania zamówienia, posiadającymi
niezbędne kwalifikacje zawodowe, w tym m.in.: Kierownikiem budowy (minimum 1 osoba)
posiadającym uprawnienia budowlane, o których mowa w ustawie z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo
budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra
Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie (Dz. U. z 2006 r. Nr 83, poz. 578 ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia
budowlane wydane na podstawie uprzednio obowiązujących przepisów prawa, lub odpowiednich
przepisów obowiązujących na terenie kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce
zamieszkania, uznanych przez właściwy organ, zgodnie z ustawą z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach
uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (tekst
jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 63, poz. 394) lub zamierzający świadczyć usługi transgraniczne w
rozumieniu przepisów tej ustawy oraz art. 20a ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach
zawodowych architektów, inżynierów budownictwa lub urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42 ze
zm.) do kierowania robotami budowlanymi w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń oraz
posiadającymi doświadczenie w realizacji robót na stanowisku kierownika budowy lub kierownika robót
przy kierowaniu przynajmniej jednymi robotami budowalnymi polegającymi na budowie rurociągu do
paliw płynnych lub gazowych o ciśnieniu minimum MOP 6,3 MPa z rur stalowych o średnicy DN 500
lub większej o długości co najmniej 5 km.
Na potwierdzenie spełnienia powyższego warunku, zamawiający żądał dołączenia do wniosku wykazu
osób, którymi dysponuje lub będzie dysponował wykonawca i które będą uczestniczyć w wykonaniu
zamówienia wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych oraz doświadczenia
niezbędnych do wykonania zamówienia, zgodnie warunkiem opisanym w Sekcji III.2.3) pkt 3.
Ogłoszenia o zamówieniu wraz z informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami oraz
oświadczenie, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia posiadają wymagane
uprawnienia (Sekcja III.2.3) pkt 3. Ogłoszenia o zamówieniu).
W celu potwierdzenia spełnienia powyższego warunku odwołujący wskazał m.in. p. Leszka B.. Osoba
ta w ocenie odwołującego posiada wymagane przez zamawiającego doświadczenie (okoliczność
bezsporna). Natomiast zamawiający zakwestionował posiadane przez p. Leszka B. uprawnienia –
stwierdził że są to uprawnienia o ograniczonym zakresie. W treści decyzji o stwierdzeniu
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Decyzja Wojewody Olsztyńskiego Nr 48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r., dalej „Decyzja Nr 48/83/01"),
zapisano bowiem, że Pan Leszek B. jest upoważniony do kierowania, nadzorowania i kontrolowania
budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów sieci oraz
oceniania i badania stanu technicznego w zakresie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych
uzbrojenia terenu o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Tymczasem, według odwołującego, decyzja Nr 48/83/01 stwierdza, p. Leszek B. posiada
przygotowanie zawodowe upoważniające do wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i
robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci
wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych. W dalszej części Decyzji Nr 48/83/01 zapisano, że
upoważnia ona do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i
kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów sieci oraz oceniania i badania stanu
technicznego w zakresie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu - o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Odwołujący przyznaje, iż w decyzji rzeczywiście znajduje się sformułowanie „o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych", które to jednak sformułowanie nie może niejako „z automatu"
oznaczać, iż mamy w tym przypadku do czynienia z uprawnieniami o ograniczonym charakterze.
Zamawiający dokonując bowiem oceny rzeczonych uprawnień, dokonał jej z całkowitym pominięciem
przepisów aktu prawnego, na podstawie którego wydano ww. decyzję. Zgodnie z § 5 ust. 2
Rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w
sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 ze zm.), osoby ze
średnim wykształceniem technicznym mogą pełnić funkcję techniczne, o których mowa w ust. 1,
wyłącznie przy budowie budynków, budowli i instalacji o powszechnie znanych rozwiązaniach
konstrukcyjnych, objętych daną specjalnością techniczno-budowlaną. Jak zatem widać określenie „o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych" odnosi się tylko i wyłącznie do instalacji, nie
odnosi się natomiast do sieci sanitarnych, o których mowa w 13 ust. 1 pkt 4 lit. a rozporządzenia.
Instalacje i sieci sanitarne są to bowiem zupełnie odrębne pojęcie na gruncie przepisów przywołanego
rozporządzenia. Tym samym oznacza to, że użyte w decyzji sformułowanie „o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych" nie powinno wywoływać żadnych skutków prawnych, i jest ono
zbyteczne, a co za tym idzie bezprzedmiotowe, z uwagi na to, że akt prawny na podstawie, którego
nadano p. Leszkowi B. uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
nie przewidywał ograniczeń w stosunku do sieci sanitarnych (w tym konkretnym przypadku do sieci
gazowych). Stąd odwołujący uważa, iż rzeczone uprawnienia pozwalają p. Leszkowi B. na pełnienie
funkcji kierownika budowy i robót w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
Na potwierdzenie swojego stanowiska odwołujący powołał opinię Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej
przy Dolnośląskiej Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa, której kopię załączył do odwołania. Co
prawda opinia ta dotyczy innej osoby, niemniej rozstrzyga ona kwestię zakresu posiadanych
uprawnień w identycznym stanie faktycznym i prawnym, jak w przedmiotowej sprawie.
Uwzględniając treść dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia przekazanej przez
zamawiającego oraz stanowiska, oświadczenia i dowody stron złożone na rozprawie, Izba
ustaliła, co następuje.
Zgodnie z pkt II.1.5) ogłoszenia o zamówieniach „Krótki opis zamówienia lub zakupu” w przypadku
obu postępowań przedmiotem zamówienia jest budowa gazociągu o średnicy DN 700, ciśnieniu MOP
8,4 MPa i określonej długości, z rur stalowych ze stali L485MB o grubości ścianki 11 mm i 17,5 mm.
Treść warunku udziału w postępowaniu dotyczącego kierownika budowy została prawidłowo
przytoczona w odwołaniu oraz zreferowana powyżej.
Również zawartość wniosków odwołującego, przebieg czynności związanych z uzupełnianiem i
wyjaśnianiem wniosków przedstawiony przez zamawiającego w informacji o ocenie wniosków
odpowiada rzeczywistości i został zreferowany powyżej.
Kopia Decyzji Wojewody Olsztyńskiego Nr 48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r. została załączona do
odwołania i przedstawiona na rozprawie przez zamawiającego i została uwzględniona jako dowód w
sprawie na okoliczność ustalenia treści uprawnień budowlanych p. Leszka B..
W treści ww. decyzji wskazano, iż p. Leszek B. posiada przygotowanie zawodowe do wykonywania
samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie
sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych.
Zgodnie ze wskazaniem zawartym w pkt 1 ww. decyzji pan Leszek B. jest uprawniony (upoważniony)
do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania
konstrukcyjnych elementów sieci oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie sieci
wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu – o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Uwzględniając powyższe Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że odwołujący legitymuje się uprawnieniem do
korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi art. 179 ust. 1 Pzp.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące podstawę prawną
zapadłego rozstrzygnięcia przede wszystkim wskazać należy na dyspozycję art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp,
zgodnie z którą zamawiający wyklucza z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia
wykonawców, którzy nie wykazali spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156 Poz.
1118 z zm.) za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z
koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień
architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność
obejmującą m.in. (pkt 2) kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi.
Według ust. 2 ww. przepisu samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1-
5, mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę
zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań
związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej "uprawnieniami budowlanymi",
wydaną przez organ samorządu zawodowego.
Zgodnie z art. 13 ust 1 pkt 2 Prawa budowlanego uprawnienia budowlane mogą być udzielane do
kierowania robotami budowlanymi, natomiast art. 14 ust. 1 pkt 4 stanowi, iż uprawnienia budowlane są
udzielane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych,
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych.
Przepis art. 14 ust. 3 pkt 3 Prawa budowlanego stanowi, iż uzyskanie uprawnień budowlanych w
specjalnościach, o których mowa w ust. 1, do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń,
wymaga:
a) posiadania wyższego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie;
Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 4 Prawa budowlanego do kierowania robotami budowlanymi w
ograniczonym zakresie wymagane jest:
a) posiadanie średniego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności lub pokrewnego
wyższego wykształcenia,
b) odbycia pięcioletniej praktyki na budowie;
Dodatkowo wskazać należy, iż zgodnie z art. 104 ust. 2 Prawa budowlanego osoby, które, przed
dniem wejścia w życie ustawy, uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie.
Obowiązujące obecnie i w dniu wszczynania postępowania o udzielenie zamówienia, wydane na
podstawie art. 16 Prawa budowlanego rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28
kwietnia 2006 r. (Dz. U. Nr 83 poz. 578, Dz. U. z 2007 Nr 210 poz. 1528) w sprawie samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie w § 23 ust. 1 stanowi, iż uprawnienia budowlane w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego
lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci i instalacje
cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne, z doborem właściwych urządzeń w
projekcie budowlanym oraz ich instalowaniem w procesie budowy lub remontu.
Natomiast ust. 2 ww. przepisu stanowi, iż uprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa w ust.
1, w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania, z doborem właściwych urządzeń, lub
kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem
tych urządzeń dla obiektów budowlanych o kubaturze do 1.000 m.
Zgodnie z § 5 ust. 1 obowiązującego w chwili wydawania Decyzji Wojewody Olsztyńskiego Nr
48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony
Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Dz. U. Nr 8 poz. 46), do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych obejmujących kierowanie,
nadzorowanie i kontrolowanie techniczne budowy i robót jest wymagane następujące przygotowanie
zawodowe:
1) ukończenie wyższej szkoły technicznej, stwierdzone dyplomem, oraz co najmniej dwuletnia
praktyka na budowie,
2) ukończenie średniej szkoły technicznej, stwierdzone dyplomem lub świadectwem, oraz co najmniej
trzyletnia praktyka na budowie,
3) dyplom mistrza w rzemiośle budowlanym.
Według przepisu § 5 ust. 2 osoby ze średnim wykształceniem technicznym mogą pełnić funkcje
techniczne, o których mowa w ust. 1, wyłącznie przy budowie budynków, budowli i instalacji o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych, objętych daną specjalnością techniczno-
budowlaną.
Biorąc pod uwagę treść warunku udziału w postępowaniu opisanego przez zamawiającego oraz
znaczenie przytoczonych powyżej regulacji należy generalnie podzielić znaczenie warunku
zrekonstruowane i przedstawione na rozprawie przez odwołującego. Izba za błędne i niezasadne
uznaje stanowisko zamawiającego jakoby użycie przezeń w opisie warunku zwrotu „bez ograniczeń”
oznaczało wymaganie przedstawienia uprawnień budowlanych w określonym zakresie bez
jakichkolwiek ograniczeń. W przypadku gdy zamawiający nie specyfikując dokładnie o jakie
ograniczenia mu chodzi, posługuje się przy tym określeniem występującym na gruncie przepisów
regulujących materię, do której opis warunku referuje i posiadającym tam ustalone znaczenie, przyjąć
należy rozumienie pojęcia „bez ograniczeń” nadane mu przez przepisy § 23 wyżej powoływanego
rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Tym samym zamawiający wymagał braku
ograniczeń przejawiających się niemożliwością kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu
instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem tych urządzeń dla obiektów budowlanych o kubaturze do
1.000 m. Natomiast żądanie odpowiadających im ważnych uprawnień budowlanych wydanych na
podstawie uprzednio obowiązujących przepisów prawa oznacza wymaganie uprawnień, które przy
wszystkich różnicach terminologicznych i zakresowych wynikających z obowiązujących na przestrzeni
ostatniego półwiecza regulacji w przedmiocie uprawnień budowlanych, nie są ograniczone dokładnie
takim zakresie jaki określa odesłanie do aktualnych regulacji, a ponadto pozwalają i uprawniają na
kierowanie takimi robotami, których kierowanie dany opis warunku zakładał. W tym kontekście,
uwzględniając postulat interpretacji treści warunku przez jego związek z przedmiotem zamówienia
(wynikający z art. 22 ust. 4 Pzp) wprost stwierdzić należy, iż za spełniające warunek zamawiającego
winny być uznane osoby posiadające uprawnienia budowlane we wskazanym przez zamawiającego
zakresie umożliwiające wykonanie prac objętych przedmiotem zamówienia. Uprawnienia wydane pod
rządami aktualnie obowiązujących przepisów winny być „bez ograniczeń” w zakresie przez te przepisy
określonym, natomiast uprawnienia wydane uprzednio mogą zawierać jakiekolwiek ograniczenia
występujące ówcześnie w porządku prawno-adminstracyjnym pod warunkiem, że nie są to
ograniczenia odpowiadające dokładnie ograniczeniom obecnym (kubaturowym), lub ograniczenia te
nie są ograniczeniami uniemożliwiającymi posiadającej je osobie sprawowanie funkcji technicznych w
budownictwie w zakresie wymaganym na danym przedmiocie zamówienia, czyli wykonywania prac, do
których warunek powinien referować. Niecelowe jest hipotetyczne i teoretyczne porównywanie
nadawanych niegdyś i obecnie uprawnień. Przy wszystkich różnicach terminologicznych i
historycznych dotyczących ich regulacji wymaganie równości i absolutnej odpowiedniości uprawnień
prowadziłoby jedynie do ograniczenia konkurencji w opisach warunków udziału w postępowaniu i w
trakcie prowadzenia postępowań przez dyskryminację wykonawców dysponujących osobami zdolnymi
do wykonania danego przedmiotu zamówienia, a posiadającymi uprawnienia wydane na podstawie
uchylonych przepisów. Jedynym sensownym sposobem interpretacji spełniania warunków udziału w
postępowaniu dotyczącego osób sprawujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie i
wymaganej w warunkach odpowiedniości uprawnień wydawanych niegdyś i obecnie, jest stwierdzenie
czy uprawnienia te umożliwiają wykonywanie danych robót.
W ocenie Izby nie ulega żadnym wątpliwościom, iż uprawnienia budowlane p. Leszka B. wynikające z
przedstawionej decyzji administracyjnej są uprawnieniami ograniczonymi do powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych, co wprost w treści tej decyzji zostało podane oraz nie może być
interpretowane inaczej w świetle przepisu § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i
Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie. Fakt posiadania przez wyżej wymienionego średniego wykształcenia technicznego w
chwili wydawania uprawnień jest bezsporny, natomiast użycie myślnika w zdaniu dotyczących zakresu
uprawnień przesądza, iż ww. ograniczenia dotyczą całości wskazanych w pkt 1 decyzji uprawnień. Nie
są to oczywiście ograniczenia w rozumieniu przepisów obowiązujących obecnie – są to ograniczenia
zupełnie nieporównywalne i same przez się nie podpadają pod wyłączenie „bez ograniczeń”, którym
posłużył się zamawiający. Jednakże uwzględniając powyżej wskazaną interpretację i znaczenie
warunku udziału w postępowaniu, dla oceny czy wyżej wymieniony jest osobą opisowi warunku
sformułowanemu w ogłoszeniu o zamówieniu odpowiadającą, ustalić należało czy jego uprawnienia
budowlane, w szczególności ich zakres, pozwalają na kierowanie robotami objętymi niniejszym
przedmiotem zamówienia.
Zgodnie z powoływanym art. 104 ust. 2 Prawa budowlanego osoby, które uzyskały uprawnienia
budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie przed wejściem w życie obecnie obowiązujących przepisów,
zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. Tym samym p. Leszek
B. zachował i posiada uprawnienia budowlane dokładnie w takim zakresie jaki został opisany w
powołanej decyzji administracyjnej Wojewody Olsztyńskiego, uprawniające go do sprawowania funkcji
i wykonywani prac tam wskazanych, a więc z ograniczeniem do powszechnie znanych rozwiązań
konstrukcyjnych. śadnych dodatkowych decyzji rozszerzających jego uprawnienia nie przedstawiono.
Nie przedstawiono również interpretacji tak brzmiącej decyzji, dokonanej przez organy będące
następcami prawnymi Wojewody Olsztyńskiego, w szczególności właściwą izbę samorządu
zawodowego, która przejęła obowiązki związane z nadawaniem uprawnień budowlanych.
Zamawiający oświadczył na rozprawie, iż jego przedmiot zamówienia jest na skalę krajową
przedsięwzięciem pionierskim o wielkiej skali oraz będzie zawierał rozwiązania konstrukcyjne, które
żadną miarą nie mogą być zakwalifikowane jako powszechnie znane i stosowane.
W związku z faktem, iż postępowanie niniejsze prowadzone jest w trybie przetargu ograniczonego na
etapie oceny wniosków, specyfikacji istotnych warunków zamówienia zawierającej ostateczny opis
przedmiotu zamówienia rozumianej jako oficjalny dokument przetargowy, sporządzony przez
zamawiającego i przekazany wykonawcom, jeszcze nie ma. Trudno więc mówić o ostatecznym
dowodzeniu czy obalaniu twierdzeń na temat charakteru przedmiotu zamówienia na tym etapie skoro
do chwili uzewnętrznienia woli jaką jest przekazanie specyfikacji wykonawcom zaproszonym do
składania ofert nie jest wykluczone, że rozwiązań określonego typu zamawiający w każdej chwili może
wprowadzić. W tym stanie rzeczy Izba dała wiarę samemu oświadczeniu zamawiającego w
przedmiocie charakteru jego zamówienia wspartego wskazaniem elementów przedmiotu zamówienia
(rozmiary, ciśnienie, specjalny rodzaj stali rurowej) przesądzających charakter rozwiązań
konstrukcyjnych, które będą zastosowane we właściwym opisie przedmiotu zamówienia. Zamawiający
jest jak najbardziej kompetentnym, a właściwie jedynym źródłem informacji na temat jego, jeszcze
formalnie nieistniejącego, przedmiotu zamówienia, a jego stanowisko w tym zakresie ma właściwie
charakter faktycznego domniemania. Izba nie podziela przy tym stanowiska odwołującego, iż
wszystkie rozwiązania techniczne przesyłu gazu należy zakwalifikować jako powszechnie znane i
stosowanie ze względu na ich ścisłą regulację zwartą w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30
lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. Nr
97, poz. 1055). Regulacja powołanego aktu prawnego nie determinuje i nie przesądza wszystkich
rozwiązań technicznych w zakresie budowy sieci, referując przy tym często do odrębnych przepisów
oraz określając minimalne parametry i poziom bezpieczeństwa, które gazociągi czy sieci muszą
spełniać. Również Polskie Normy, do których przepisy referują nie zawsze determinują konkretny
kształt zastosowanych rozwiązań czy górnych parametrów zastosowanych materiałów.
Reasumując, w przypadku gdy przedmiot zamówienia obejmuje rozwiązania niekwalifikowane jako
powszechnie stosowane rozwiązania konstrukcyjne (w rozumieniu tego pojęcia prezentowanym na
rozprawie i w piśmie procesowym przez odwołującego, które nota bene Izba w pełni podziela) uznać
należało, iż p. Leszek B. nie posiada uprawień do kierowania robotami tego typu, a tym samym nie
spełnia opisanych w ogłoszeniu o zamówieniach warunków udziału w obu przedmiotowych
postępowaniach o udzielenie zamówienia, które z danym przedmiotem są co do założenia związane.
Tym samym odwołujący przedstawiający na potwierdzenie spełniania warunków udziału w
postępowaniu jego osobę nie wykazał ich spełniania. Natomiast w trakcie rozprawy nie wykazał, iż
uprawnienia wyżej wymienionego są wystarczającego do kierowania tego typu robotami.
Konsekwentnie, w związku z faktem, iż odwołujący był już wzywany do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu w przedmiotowym zakresie w trybie
art. 26 ust. 3 Pzp, podlega on wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp.
Na marginesie Izba wskazuje, iż jeżeli ostatecznie w przygotowywanym przedmiocie zamówienia w
rzeczywistości rozwiązania konstrukcyjne niebędące rozwiązaniami powszechnie znanymi i
stosowanymi się nie znajdą, zamawiający winien postępowanie o udzielenie zamówienia unieważnić,
jako że doszło w jego trakcie do eliminacji wykonawcy jedynie w związku z uznaniem, iż przedmiot
zamówienia rozwiązania takie zawiera. Odwołujący jak najbardziej spełniałby warunek ustalony i
zinterpretowany w odniesieniu do przedmiotu zamówienia obejmującego jedynie powszechnie znane
rozwiązania konstrukcyjne.
Odnosząc się do pism zawierających stanowiska doktryny czy różnych organów administracyjnych w
sprawie określonego rozumienia przepisów prawa określanych i powoływanych przez strony jako
dowody w sprawie, Izba wskazuje, iż żadne z tych stanowisk nie posiada waloru wykładni
autentycznej dokonywanej przez organ wydający decyzję nr 48/83/01.
W szczególności Izba nie podzieliła stanowiska wyrażonego w piśmie Dolnośląskiej Okręgowej Izby
Inżynierów Budownictwa, które sprowadzałoby się właściwie do zakwestionowania zgodności z
prawem prawomocnej decyzji administracyjnej wydanej przez inny organ.
Izba podziela stanowisko odwołującego, administracji i doktryny w sprawie interpretacji pojęcia
powszechnie znanych rozwiązań konstrukcyjnych, jednakże powyższe bezpośrednio nie przesądzało
o kalifikacji przedmiotu zamówienia w tym zakresie.
Ponadto Izba, z wyżej opisanych powodów, nie widzi możliwości zrównania pojęcia „ograniczonego
zakresu uprawnień”, którym posługuje się Polska Izba Inżynierów Budownictwa w stanowiskach
przedstawionych przez zamawiającego, ze zwrotem „bez ograniczeń” – którym posługują się obecnie
obowiązujące przepisy i który użyto w ogłoszeniu o zamówieniu – co zdaje się czynić zamawiający.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie do wyniku
sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ..................................
KIO 1333/11
WYROK
z dnia 8 lipca 2011 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Sylwester Kuchnio
Protokolant: Paulina Zalewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lipca 2011 r. w Warszawie odwołań wniesionych do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 24 czerwca 2011 r. przez „Energopol-Szczecin” S.A., w Szczecinie w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Operatora
Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie – sygn. akt KIO
1332/11;
B. w dniu 24 czerwca 2011 r. przez „Energopol-Szczecin” S.A., w Szczecinie w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Operatora
Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie – sygn. akt KIO
1333/11,
orzeka:
1. oddala obydwa odwołania,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę „Energopol-Szczecin” S.A. w Szczecinie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 40 000 zł 00 gr
(słownie: czterdzieści tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez „Energopol-
Szczecin” S.A. w Szczecinie tytułem wpisów od obydwu odwołań,
2.2. zasądza od „Energopol-Szczecin” S.A. w Szczecinie kwotę 7 200 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy dwieście złotych zero groszy), w tym:
A. kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy ) na rzecz
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 1332/11;
B. kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) na rzecz
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie o sygn. akt KIO 1333/11.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………
sygn. akt KIO 1332/11
sygn. akt KIO 1333/11
UZASADNIENIE
Zamawiający, Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w Warszawie prowadzi w
trybie przetargu ograniczonego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" –
dwa postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na :„Budowę gazociągu DN 700 Szczecin -
Gdańsk, etap I gazociąg DN 700 Płoty-Karlino” oraz „Budowę gazociągu DN 700 Gustoszyn-
Odolanów: etap I -gazociąg DN 700 Gustoszyn -Turek, etap II gazociąg DN 700 Turek – Odolanów”.
Ogłoszenia o ww. zamówieniach opublikowano w Dz. U. UE pod kolejnymi numerami 2011/S
29048409 i 29048410 w dniu 11.02.2011 r.
W dniu 14.06.2011 r. zamawiający poinformował wykonawców biorących udział w postępowaniach o
ocenie wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, w tym między innymi o wykluczeniu z
obu postępowań na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp Energopol-Szczecin S.A. w Szczecinie (dalej
„Energopol”). W uzasadnieniu wykluczeń wskazano, iż wykonawca nie wykazał spełniania warunku
udziału w postępowaniu opisanego w pkt III.2.3 pkt 3 ogłoszeń o zamówieniu, a dotyczącego
dysponowania kierownikiem budowy. We wnioskach Energopol jako osobę przewidzianą na to
stanowisko wskazano p. Leszka B., który posiada przygotowanie zawodowe upoważniające do
wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej
w zakresie sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych
(decyzja nr 48/83/01).
Zamawiający na podstawie powyższych informacji nie był w stanie stwierdzić czy posiadane przez ww.
osobę są uprawnieniami w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
Pismem z dnia 24.05.2011 r. zamawiający wezwał do wyjaśnienia ww. kwestii lub uzupełnienia
wykazu osób przez wskazanie innej (nowej) osoby potwierdzającej spełnianie ww. warunku.
W odpowiedzi na powyższe Energopol pismem z dnia 30 maja 2011 r. oświadczyła, iż posiadane
przez p. Leszka B. uprawnienia budowlane są uprawnieniami w zakresie sieci gazowych bez
ograniczeń i spełniają wymagania zamawiającego.
Tymczasem z treści ww. decyzji posiadanej przez zamawiającego wynika, iż uprawnienia p. Leszka B.
dotyczą powszechnie znanych rozwiązań konstrukcyjnych, a ww. osoba nabyła omawiane
uprawnienia w momencie, w którym legitymowała się średnim wykształceniem.
Tym samym, w świetle obowiązujących obecnie przepisów ww. osoba nie mogła uzyskać uprawnień
bez ograniczeń. Ograniczeniem takim jest w tym przypadku wskazanie powszechnie znanych
rozwiązań konstrukcyjnych, a więc p. Leszek B. nie posiada wymaganych uprawnień do kierowania
robotami budowlanymi w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
W dniu 24.06.2011 r. Energopol wniosła odwołania od ww. czynności zamawiającego, tj. wobec
czynności polegającej na wykluczeniu Energopol z udziału w obu postępowaniach.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 Pzp - poprzez jego niezastosowanie polegające na prowadzeniu postępowań o
udzielenie zamówienia w sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców;
2. art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp - poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przejawiające, wykluczeniem
odwołującego w sytuacji, gdy wykazał on spełnienie wszystkich warunków udziału w
postępowaniu postawionych przez zamawiającego;
3. art. 51 ust. 1 Pzp - poprzez jego niezastosowanie i nie zaproszenie odwołującego do złożenia
oferty, w sytuacji gdy spełnił on wszystkie postawione przez zamawiającego warunki udziału w
postępowaniu.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wykluczenia odwołującego
z postępowań o udzielenie zamówienia publicznego oraz o nakazanie zamawiającemu dokonania
zaproszenia odwołującego do złożenia ofert.
W uzasadnieniu odwołań wskazano, iż zgodnie z Sekcją III.2.3) pkt 3. Ogłoszenia o zamówieniu
(sektorowym) zamawiający wskazał, iż o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy
dysponują lub będą dysponować osobami zdolnymi od wykonania zamówienia, posiadającymi
niezbędne kwalifikacje zawodowe, w tym m.in.: Kierownikiem budowy (minimum 1 osoba)
posiadającym uprawnienia budowlane, o których mowa w ustawie z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo
budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra
Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie (Dz. U. z 2006 r. Nr 83, poz. 578 ze zm.) lub odpowiadające im ważne uprawnienia
budowlane wydane na podstawie uprzednio obowiązujących przepisów prawa, lub odpowiednich
przepisów obowiązujących na terenie kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce
zamieszkania, uznanych przez właściwy organ, zgodnie z ustawą z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach
uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (tekst
jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 63, poz. 394) lub zamierzający świadczyć usługi transgraniczne w
rozumieniu przepisów tej ustawy oraz art. 20a ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach
zawodowych architektów, inżynierów budownictwa lub urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42 ze
zm.) do kierowania robotami budowlanymi w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń oraz
posiadającymi doświadczenie w realizacji robót na stanowisku kierownika budowy lub kierownika robót
przy kierowaniu przynajmniej jednymi robotami budowalnymi polegającymi na budowie rurociągu do
paliw płynnych lub gazowych o ciśnieniu minimum MOP 6,3 MPa z rur stalowych o średnicy DN 500
lub większej o długości co najmniej 5 km.
Na potwierdzenie spełnienia powyższego warunku, zamawiający żądał dołączenia do wniosku wykazu
osób, którymi dysponuje lub będzie dysponował wykonawca i które będą uczestniczyć w wykonaniu
zamówienia wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych oraz doświadczenia
niezbędnych do wykonania zamówienia, zgodnie warunkiem opisanym w Sekcji III.2.3) pkt 3.
Ogłoszenia o zamówieniu wraz z informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami oraz
oświadczenie, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia posiadają wymagane
uprawnienia (Sekcja III.2.3) pkt 3. Ogłoszenia o zamówieniu).
W celu potwierdzenia spełnienia powyższego warunku odwołujący wskazał m.in. p. Leszka B.. Osoba
ta w ocenie odwołującego posiada wymagane przez zamawiającego doświadczenie (okoliczność
bezsporna). Natomiast zamawiający zakwestionował posiadane przez p. Leszka B. uprawnienia –
stwierdził że są to uprawnienia o ograniczonym zakresie. W treści decyzji o stwierdzeniu
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Decyzja Wojewody Olsztyńskiego Nr 48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r., dalej „Decyzja Nr 48/83/01"),
zapisano bowiem, że Pan Leszek B. jest upoważniony do kierowania, nadzorowania i kontrolowania
budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów sieci oraz
oceniania i badania stanu technicznego w zakresie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych
uzbrojenia terenu o powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Tymczasem, według odwołującego, decyzja Nr 48/83/01 stwierdza, p. Leszek B. posiada
przygotowanie zawodowe upoważniające do wykonywania samodzielnej funkcji kierownika budowy i
robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci
wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych. W dalszej części Decyzji Nr 48/83/01 zapisano, że
upoważnia ona do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i
kontrolowania wytwarzania konstrukcyjnych elementów sieci oraz oceniania i badania stanu
technicznego w zakresie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu - o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Odwołujący przyznaje, iż w decyzji rzeczywiście znajduje się sformułowanie „o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych", które to jednak sformułowanie nie może niejako „z automatu"
oznaczać, iż mamy w tym przypadku do czynienia z uprawnieniami o ograniczonym charakterze.
Zamawiający dokonując bowiem oceny rzeczonych uprawnień, dokonał jej z całkowitym pominięciem
przepisów aktu prawnego, na podstawie którego wydano ww. decyzję. Zgodnie z § 5 ust. 2
Rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w
sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 8, poz. 46 ze zm.), osoby ze
średnim wykształceniem technicznym mogą pełnić funkcję techniczne, o których mowa w ust. 1,
wyłącznie przy budowie budynków, budowli i instalacji o powszechnie znanych rozwiązaniach
konstrukcyjnych, objętych daną specjalnością techniczno-budowlaną. Jak zatem widać określenie „o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych" odnosi się tylko i wyłącznie do instalacji, nie
odnosi się natomiast do sieci sanitarnych, o których mowa w 13 ust. 1 pkt 4 lit. a rozporządzenia.
Instalacje i sieci sanitarne są to bowiem zupełnie odrębne pojęcie na gruncie przepisów przywołanego
rozporządzenia. Tym samym oznacza to, że użyte w decyzji sformułowanie „o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych" nie powinno wywoływać żadnych skutków prawnych, i jest ono
zbyteczne, a co za tym idzie bezprzedmiotowe, z uwagi na to, że akt prawny na podstawie, którego
nadano p. Leszkowi B. uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
nie przewidywał ograniczeń w stosunku do sieci sanitarnych (w tym konkretnym przypadku do sieci
gazowych). Stąd odwołujący uważa, iż rzeczone uprawnienia pozwalają p. Leszkowi B. na pełnienie
funkcji kierownika budowy i robót w zakresie sieci gazowych bez ograniczeń.
Na potwierdzenie swojego stanowiska odwołujący powołał opinię Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej
przy Dolnośląskiej Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa, której kopię załączył do odwołania. Co
prawda opinia ta dotyczy innej osoby, niemniej rozstrzyga ona kwestię zakresu posiadanych
uprawnień w identycznym stanie faktycznym i prawnym, jak w przedmiotowej sprawie.
Uwzględniając treść dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia przekazanej przez
zamawiającego oraz stanowiska, oświadczenia i dowody stron złożone na rozprawie, Izba
ustaliła, co następuje.
Zgodnie z pkt II.1.5) ogłoszenia o zamówieniach „Krótki opis zamówienia lub zakupu” w przypadku
obu postępowań przedmiotem zamówienia jest budowa gazociągu o średnicy DN 700, ciśnieniu MOP
8,4 MPa i określonej długości, z rur stalowych ze stali L485MB o grubości ścianki 11 mm i 17,5 mm.
Treść warunku udziału w postępowaniu dotyczącego kierownika budowy została prawidłowo
przytoczona w odwołaniu oraz zreferowana powyżej.
Również zawartość wniosków odwołującego, przebieg czynności związanych z uzupełnianiem i
wyjaśnianiem wniosków przedstawiony przez zamawiającego w informacji o ocenie wniosków
odpowiada rzeczywistości i został zreferowany powyżej.
Kopia Decyzji Wojewody Olsztyńskiego Nr 48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r. została załączona do
odwołania i przedstawiona na rozprawie przez zamawiającego i została uwzględniona jako dowód w
sprawie na okoliczność ustalenia treści uprawnień budowlanych p. Leszka B..
W treści ww. decyzji wskazano, iż p. Leszek B. posiada przygotowanie zawodowe do wykonywania
samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie
sieci sanitarnych z ograniczeniem do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych.
Zgodnie ze wskazaniem zawartym w pkt 1 ww. decyzji pan Leszek B. jest uprawniony (upoważniony)
do kierowania, nadzorowania i kontrolowania budowy i robót, kierowania i kontrolowania wytwarzania
konstrukcyjnych elementów sieci oraz oceniania i badania stanu technicznego w zakresie sieci
wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych uzbrojenia terenu – o powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Uwzględniając powyższe Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że odwołujący legitymuje się uprawnieniem do
korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi art. 179 ust. 1 Pzp.
Przytaczając, zgodnie z wymaganiami art. 196 ust. 4 Pzp, przepisy stanowiące podstawę prawną
zapadłego rozstrzygnięcia przede wszystkim wskazać należy na dyspozycję art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp,
zgodnie z którą zamawiający wyklucza z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia
wykonawców, którzy nie wykazali spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156 Poz.
1118 z zm.) za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z
koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień
architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność
obejmującą m.in. (pkt 2) kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi.
Według ust. 2 ww. przepisu samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1-
5, mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę
zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań
związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej "uprawnieniami budowlanymi",
wydaną przez organ samorządu zawodowego.
Zgodnie z art. 13 ust 1 pkt 2 Prawa budowlanego uprawnienia budowlane mogą być udzielane do
kierowania robotami budowlanymi, natomiast art. 14 ust. 1 pkt 4 stanowi, iż uprawnienia budowlane są
udzielane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych,
gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych.
Przepis art. 14 ust. 3 pkt 3 Prawa budowlanego stanowi, iż uzyskanie uprawnień budowlanych w
specjalnościach, o których mowa w ust. 1, do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń,
wymaga:
a) posiadania wyższego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności,
b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie;
Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 4 Prawa budowlanego do kierowania robotami budowlanymi w
ograniczonym zakresie wymagane jest:
a) posiadanie średniego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności lub pokrewnego
wyższego wykształcenia,
b) odbycia pięcioletniej praktyki na budowie;
Dodatkowo wskazać należy, iż zgodnie z art. 104 ust. 2 Prawa budowlanego osoby, które, przed
dniem wejścia w życie ustawy, uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania
przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie.
Obowiązujące obecnie i w dniu wszczynania postępowania o udzielenie zamówienia, wydane na
podstawie art. 16 Prawa budowlanego rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28
kwietnia 2006 r. (Dz. U. Nr 83 poz. 578, Dz. U. z 2007 Nr 210 poz. 1528) w sprawie samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie w § 23 ust. 1 stanowi, iż uprawnienia budowlane w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych,
wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego
lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci i instalacje
cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne, z doborem właściwych urządzeń w
projekcie budowlanym oraz ich instalowaniem w procesie budowy lub remontu.
Natomiast ust. 2 ww. przepisu stanowi, iż uprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa w ust.
1, w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania, z doborem właściwych urządzeń, lub
kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem
tych urządzeń dla obiektów budowlanych o kubaturze do 1.000 m.
Zgodnie z § 5 ust. 1 obowiązującego w chwili wydawania Decyzji Wojewody Olsztyńskiego Nr
48/83/01 z dnia 14 marca 1983 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony
Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
(Dz. U. Nr 8 poz. 46), do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych obejmujących kierowanie,
nadzorowanie i kontrolowanie techniczne budowy i robót jest wymagane następujące przygotowanie
zawodowe:
1) ukończenie wyższej szkoły technicznej, stwierdzone dyplomem, oraz co najmniej dwuletnia
praktyka na budowie,
2) ukończenie średniej szkoły technicznej, stwierdzone dyplomem lub świadectwem, oraz co najmniej
trzyletnia praktyka na budowie,
3) dyplom mistrza w rzemiośle budowlanym.
Według przepisu § 5 ust. 2 osoby ze średnim wykształceniem technicznym mogą pełnić funkcje
techniczne, o których mowa w ust. 1, wyłącznie przy budowie budynków, budowli i instalacji o
powszechnie znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych, objętych daną specjalnością techniczno-
budowlaną.
Biorąc pod uwagę treść warunku udziału w postępowaniu opisanego przez zamawiającego oraz
znaczenie przytoczonych powyżej regulacji należy generalnie podzielić znaczenie warunku
zrekonstruowane i przedstawione na rozprawie przez odwołującego. Izba za błędne i niezasadne
uznaje stanowisko zamawiającego jakoby użycie przezeń w opisie warunku zwrotu „bez ograniczeń”
oznaczało wymaganie przedstawienia uprawnień budowlanych w określonym zakresie bez
jakichkolwiek ograniczeń. W przypadku gdy zamawiający nie specyfikując dokładnie o jakie
ograniczenia mu chodzi, posługuje się przy tym określeniem występującym na gruncie przepisów
regulujących materię, do której opis warunku referuje i posiadającym tam ustalone znaczenie, przyjąć
należy rozumienie pojęcia „bez ograniczeń” nadane mu przez przepisy § 23 wyżej powoływanego
rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Tym samym zamawiający wymagał braku
ograniczeń przejawiających się niemożliwością kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu
instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem tych urządzeń dla obiektów budowlanych o kubaturze do
1.000 m. Natomiast żądanie odpowiadających im ważnych uprawnień budowlanych wydanych na
podstawie uprzednio obowiązujących przepisów prawa oznacza wymaganie uprawnień, które przy
wszystkich różnicach terminologicznych i zakresowych wynikających z obowiązujących na przestrzeni
ostatniego półwiecza regulacji w przedmiocie uprawnień budowlanych, nie są ograniczone dokładnie
takim zakresie jaki określa odesłanie do aktualnych regulacji, a ponadto pozwalają i uprawniają na
kierowanie takimi robotami, których kierowanie dany opis warunku zakładał. W tym kontekście,
uwzględniając postulat interpretacji treści warunku przez jego związek z przedmiotem zamówienia
(wynikający z art. 22 ust. 4 Pzp) wprost stwierdzić należy, iż za spełniające warunek zamawiającego
winny być uznane osoby posiadające uprawnienia budowlane we wskazanym przez zamawiającego
zakresie umożliwiające wykonanie prac objętych przedmiotem zamówienia. Uprawnienia wydane pod
rządami aktualnie obowiązujących przepisów winny być „bez ograniczeń” w zakresie przez te przepisy
określonym, natomiast uprawnienia wydane uprzednio mogą zawierać jakiekolwiek ograniczenia
występujące ówcześnie w porządku prawno-adminstracyjnym pod warunkiem, że nie są to
ograniczenia odpowiadające dokładnie ograniczeniom obecnym (kubaturowym), lub ograniczenia te
nie są ograniczeniami uniemożliwiającymi posiadającej je osobie sprawowanie funkcji technicznych w
budownictwie w zakresie wymaganym na danym przedmiocie zamówienia, czyli wykonywania prac, do
których warunek powinien referować. Niecelowe jest hipotetyczne i teoretyczne porównywanie
nadawanych niegdyś i obecnie uprawnień. Przy wszystkich różnicach terminologicznych i
historycznych dotyczących ich regulacji wymaganie równości i absolutnej odpowiedniości uprawnień
prowadziłoby jedynie do ograniczenia konkurencji w opisach warunków udziału w postępowaniu i w
trakcie prowadzenia postępowań przez dyskryminację wykonawców dysponujących osobami zdolnymi
do wykonania danego przedmiotu zamówienia, a posiadającymi uprawnienia wydane na podstawie
uchylonych przepisów. Jedynym sensownym sposobem interpretacji spełniania warunków udziału w
postępowaniu dotyczącego osób sprawujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie i
wymaganej w warunkach odpowiedniości uprawnień wydawanych niegdyś i obecnie, jest stwierdzenie
czy uprawnienia te umożliwiają wykonywanie danych robót.
W ocenie Izby nie ulega żadnym wątpliwościom, iż uprawnienia budowlane p. Leszka B. wynikające z
przedstawionej decyzji administracyjnej są uprawnieniami ograniczonymi do powszechnie znanych
rozwiązaniach konstrukcyjnych, co wprost w treści tej decyzji zostało podane oraz nie może być
interpretowane inaczej w świetle przepisu § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i
Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie. Fakt posiadania przez wyżej wymienionego średniego wykształcenia technicznego w
chwili wydawania uprawnień jest bezsporny, natomiast użycie myślnika w zdaniu dotyczących zakresu
uprawnień przesądza, iż ww. ograniczenia dotyczą całości wskazanych w pkt 1 decyzji uprawnień. Nie
są to oczywiście ograniczenia w rozumieniu przepisów obowiązujących obecnie – są to ograniczenia
zupełnie nieporównywalne i same przez się nie podpadają pod wyłączenie „bez ograniczeń”, którym
posłużył się zamawiający. Jednakże uwzględniając powyżej wskazaną interpretację i znaczenie
warunku udziału w postępowaniu, dla oceny czy wyżej wymieniony jest osobą opisowi warunku
sformułowanemu w ogłoszeniu o zamówieniu odpowiadającą, ustalić należało czy jego uprawnienia
budowlane, w szczególności ich zakres, pozwalają na kierowanie robotami objętymi niniejszym
przedmiotem zamówienia.
Zgodnie z powoływanym art. 104 ust. 2 Prawa budowlanego osoby, które uzyskały uprawnienia
budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie przed wejściem w życie obecnie obowiązujących przepisów,
zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. Tym samym p. Leszek
B. zachował i posiada uprawnienia budowlane dokładnie w takim zakresie jaki został opisany w
powołanej decyzji administracyjnej Wojewody Olsztyńskiego, uprawniające go do sprawowania funkcji
i wykonywani prac tam wskazanych, a więc z ograniczeniem do powszechnie znanych rozwiązań
konstrukcyjnych. śadnych dodatkowych decyzji rozszerzających jego uprawnienia nie przedstawiono.
Nie przedstawiono również interpretacji tak brzmiącej decyzji, dokonanej przez organy będące
następcami prawnymi Wojewody Olsztyńskiego, w szczególności właściwą izbę samorządu
zawodowego, która przejęła obowiązki związane z nadawaniem uprawnień budowlanych.
Zamawiający oświadczył na rozprawie, iż jego przedmiot zamówienia jest na skalę krajową
przedsięwzięciem pionierskim o wielkiej skali oraz będzie zawierał rozwiązania konstrukcyjne, które
żadną miarą nie mogą być zakwalifikowane jako powszechnie znane i stosowane.
W związku z faktem, iż postępowanie niniejsze prowadzone jest w trybie przetargu ograniczonego na
etapie oceny wniosków, specyfikacji istotnych warunków zamówienia zawierającej ostateczny opis
przedmiotu zamówienia rozumianej jako oficjalny dokument przetargowy, sporządzony przez
zamawiającego i przekazany wykonawcom, jeszcze nie ma. Trudno więc mówić o ostatecznym
dowodzeniu czy obalaniu twierdzeń na temat charakteru przedmiotu zamówienia na tym etapie skoro
do chwili uzewnętrznienia woli jaką jest przekazanie specyfikacji wykonawcom zaproszonym do
składania ofert nie jest wykluczone, że rozwiązań określonego typu zamawiający w każdej chwili może
wprowadzić. W tym stanie rzeczy Izba dała wiarę samemu oświadczeniu zamawiającego w
przedmiocie charakteru jego zamówienia wspartego wskazaniem elementów przedmiotu zamówienia
(rozmiary, ciśnienie, specjalny rodzaj stali rurowej) przesądzających charakter rozwiązań
konstrukcyjnych, które będą zastosowane we właściwym opisie przedmiotu zamówienia. Zamawiający
jest jak najbardziej kompetentnym, a właściwie jedynym źródłem informacji na temat jego, jeszcze
formalnie nieistniejącego, przedmiotu zamówienia, a jego stanowisko w tym zakresie ma właściwie
charakter faktycznego domniemania. Izba nie podziela przy tym stanowiska odwołującego, iż
wszystkie rozwiązania techniczne przesyłu gazu należy zakwalifikować jako powszechnie znane i
stosowanie ze względu na ich ścisłą regulację zwartą w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30
lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. Nr
97, poz. 1055). Regulacja powołanego aktu prawnego nie determinuje i nie przesądza wszystkich
rozwiązań technicznych w zakresie budowy sieci, referując przy tym często do odrębnych przepisów
oraz określając minimalne parametry i poziom bezpieczeństwa, które gazociągi czy sieci muszą
spełniać. Również Polskie Normy, do których przepisy referują nie zawsze determinują konkretny
kształt zastosowanych rozwiązań czy górnych parametrów zastosowanych materiałów.
Reasumując, w przypadku gdy przedmiot zamówienia obejmuje rozwiązania niekwalifikowane jako
powszechnie stosowane rozwiązania konstrukcyjne (w rozumieniu tego pojęcia prezentowanym na
rozprawie i w piśmie procesowym przez odwołującego, które nota bene Izba w pełni podziela) uznać
należało, iż p. Leszek B. nie posiada uprawień do kierowania robotami tego typu, a tym samym nie
spełnia opisanych w ogłoszeniu o zamówieniach warunków udziału w obu przedmiotowych
postępowaniach o udzielenie zamówienia, które z danym przedmiotem są co do założenia związane.
Tym samym odwołujący przedstawiający na potwierdzenie spełniania warunków udziału w
postępowaniu jego osobę nie wykazał ich spełniania. Natomiast w trakcie rozprawy nie wykazał, iż
uprawnienia wyżej wymienionego są wystarczającego do kierowania tego typu robotami.
Konsekwentnie, w związku z faktem, iż odwołujący był już wzywany do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu w przedmiotowym zakresie w trybie
art. 26 ust. 3 Pzp, podlega on wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Pzp.
Na marginesie Izba wskazuje, iż jeżeli ostatecznie w przygotowywanym przedmiocie zamówienia w
rzeczywistości rozwiązania konstrukcyjne niebędące rozwiązaniami powszechnie znanymi i
stosowanymi się nie znajdą, zamawiający winien postępowanie o udzielenie zamówienia unieważnić,
jako że doszło w jego trakcie do eliminacji wykonawcy jedynie w związku z uznaniem, iż przedmiot
zamówienia rozwiązania takie zawiera. Odwołujący jak najbardziej spełniałby warunek ustalony i
zinterpretowany w odniesieniu do przedmiotu zamówienia obejmującego jedynie powszechnie znane
rozwiązania konstrukcyjne.
Odnosząc się do pism zawierających stanowiska doktryny czy różnych organów administracyjnych w
sprawie określonego rozumienia przepisów prawa określanych i powoływanych przez strony jako
dowody w sprawie, Izba wskazuje, iż żadne z tych stanowisk nie posiada waloru wykładni
autentycznej dokonywanej przez organ wydający decyzję nr 48/83/01.
W szczególności Izba nie podzieliła stanowiska wyrażonego w piśmie Dolnośląskiej Okręgowej Izby
Inżynierów Budownictwa, które sprowadzałoby się właściwie do zakwestionowania zgodności z
prawem prawomocnej decyzji administracyjnej wydanej przez inny organ.
Izba podziela stanowisko odwołującego, administracji i doktryny w sprawie interpretacji pojęcia
powszechnie znanych rozwiązań konstrukcyjnych, jednakże powyższe bezpośrednio nie przesądzało
o kalifikacji przedmiotu zamówienia w tym zakresie.
Ponadto Izba, z wyżej opisanych powodów, nie widzi możliwości zrównania pojęcia „ograniczonego
zakresu uprawnień”, którym posługuje się Polska Izba Inżynierów Budownictwa w stanowiskach
przedstawionych przez zamawiającego, ze zwrotem „bez ograniczeń” – którym posługują się obecnie
obowiązujące przepisy i który użyto w ogłoszeniu o zamówieniu – co zdaje się czynić zamawiający.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp stosownie do wyniku
sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ..................................