KIO 226/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Agata Dziuban
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I FSK 1946/07 I FSK 499/06 III SA/Wa 2247/09
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 226/12
WYROK
z dnia 20 lutego 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Protokolant: Agata Dziuban
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lutego 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 lutego 2012 r. przez Hydrogeotechnika
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Kielcach w postępowaniu prowadzonym
przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Katowicach
przy udziale:
A. wykonawcy Przedsiębiorstwo „TIC” Z. Trzcionkowski A. Cieślik Spółka
Jawna w Bukownie zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie odwołującego się
B. wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Grzegorza
Oleksa – ABG Grzegorz Oleksa w Katowicach, Zdzisława Wszołę – Firma
Handlowa „TRANSBUD-WULKAN” Zdzisława Wszołę w Preczowie
orzeka:
1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża Hydrogeotechnika Spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Kielcach i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Hydrogeotechnika Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Kielcach
tytułem wpisu od odwołania
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
………………………………
Sygn. akt: KIO 226/12
Uzasadnienie
Zamawiający – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w
Katowicach – prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w przedmiocie
odbioru i zagospodarowania materiału z hałdy pogórniczej w Bytomiu w związku z budową
autostrady A-1 na odcinku Piekary Śląskie – Maciejów w km 491+300 – 492+150.
Postępowanie prowadzone jest z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku Nr 113, poz. 759 ze
zmianami), zwanej dalej ustawą Pzp.
W dniu 3 lutego 2012 roku wykonawca Hydrogeotechnika Sp. z o.o. w Kielcach
wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego polegającej na wyborze jako
najkorzystniejszej oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum: ABG Grzegorz Oleksa i Firma Handlowa „TRANSBUD-WULKAN” Zdzisław
Wszoła mimo obliczenia przez nich ceny z zastosowaniem nieprawidłowej stawki podatku
VAT.
Na podstawie art. 192 ust. 3 pkt. 1 pzp odwołujący się wniósł o nakazanie
zamawiającemu powtórzenia czynności wyboru ofert oraz odrzucenie oferty Konsorcjum firm
ABG Grzegorz Oleksa i Firma Handlowa „TRANSBUD-WULKAN" Zdzisław Wszoła.
W uzasadnieniu odwołujący się podniósł, że zgodnie ze Specyfikacją Istotnych
Warunków Zamówienia (dalej: „SIWZ"), przedmiotem niniejszego postępowania jest usługa
odbioru materiału z hałdy pogórniczej zlokalizowanej w km 491+300-492+150 budowanej
autostrady A 1 na odcinku Piekary Śląskie - Maciejów i zagospodarowania tego materiału poza
terenem autostrady. Materiałem tym jest odpad poflotacyjny o kodzie 01 03 81 należący do
grupy odpadów innych niż niebezpieczne. Całość świadczenia wykonawcy ma polegać na
odebraniu materiału odpadowego z miejsca jego czasowego magazynowania na hałdzie,
zważeniu w punkcie wagowym i zagospodarowaniu poza terenem budowanej autostrady A 1
(Tom II SIWZ Projekt umowy). Wszystkie te czynności pozostają ze sobą nierozerwalnie
złączone zarówno w aspekcie ekonomicznym jak i celu zamówienia publicznego. Nie ulega
wątpliwości, że Zamawiający chce osiągnąć skutek w postaci zagospodarowania odpadu poza
miejscem jego wydobycia, którym jest teren autostrady A 1. Wykonanie tej czynności nie jest
możliwe bez odebrania odpadu z miejsca jego czasowego magazynowania na hałdzie, czyli
zabrania go stamtąd i przewiezienia w inne miejsce, co sprawia, że czynność odebrania
odpadu nie stanowi dla zamawiającego celu samego w sobie, lecz jest koniecznym środkiem
do zagospodarowania odpadu. Również czynność ważenia odpadu nie stanowi dla
zamawiającego celu samego w sobie, ponieważ służy ona wyłącznie kontroli wykonywania
czynności odebrania tego odpadu. Powyższe powiązania między czynnościami składającymi
się na usługę objętą zamówieniem publicznym wskazują, że muszą być one postrzegane jako
jedno świadczenie kompleksowe, w którym dominuje czynność polegająca na
zagospodarowaniu odpadu, a pozostałe czynności mają charakter pomocniczy. Należy dodać,
że kwota należna wykonawcy od zamawiającego jest jednolita, obejmująca całość
świadczenia.
Odwołujący się powołał się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego,
zgodnie z którym dominuje do opodatkowania świadczeń kompleksowych należy przyjmować
jednolitą stawkę podatku VAT biorąc pod uwagę charakter świadczenia podstawowego.
Podstawowym świadczeniem usługi objętej przedmiotowym zamówieniem publicznym jest
zagospodarowanie odpadu. Pojęcie „gospodarowanie odpadami" zostało zdefiniowane w
ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach: „art. 3 ust. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) gospodarowaniu odpadami - rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i
unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami
unieszkodliwiania odpadów;"
Ze względu na charakter usługi objętej zamówieniem publicznym zagospodarowanie
odpadu będzie polegać na jego odzysku albo unieszkodliwieniu. W jednym i drugim przypadku
dochodzi do usunięcia odpadu, ponieważ w wyniku czynności odzysku albo unieszkodliwienia
przestaje on być odpadem. Zatem zgodnie z załącznikiem nr 3 do ustawy z dnia 11 marca
2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT") poz. 149 w związku z Polską
Klasyfikacją Wyrobów i Usług 2008 (dalej: „PKWiU") symbol 38.21.2, usługi związane z
usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne są opodatkowane stawką podatku VAT w
wysokości 8%.Z powyższego wynika, że usługa stanowiąca przedmiot zamówienia
publicznego może być opodatkowana podatkiem od towarów i usług jedynie według stawki
8%.
Odwołujący się podniósł, że wykonawca ABG Grzegorz Oleksa w sposób sztuczny i
arbitralny podzielił on jednolitą usługę objętą zamówieniem publicznym na pięć części, nie
wskazując nawet kryteriów tego podziału. Wymienione przez wykonawcę Grzegorza Oleksę
czynności, jak: „przygotowanie stanowiska odbioru odpadów", „roboty ziemne związane z
załadunkiem materiału", „transport odpadów do miejsca odzysku " - to elementarne części
składowe pojęcia „odbiór odpadów", a „demontaż stanowiska odbioru odpadów" to czynność
uprzątnięcia terenu robót po wykonaniu usługi. Wymienione czynności nie stanowią odrębnych
usług opodatkowanych różnymi stawkami VAT, lecz są to sztucznie wyodrębnione z jednolitej
usługi usuwania odpadu konieczne elementy składowe tej usługi.
Prócz tego, wykonawca ten wnioskuje, że skoro wykonanie usługi budowy autostrady
opodatkowane jest stawką VAT 23%, to również usługa „odbioru i zagospodarowania
odpadów" powinna być opodatkowaną stawką VAT 23%. Takie wnioskowanie jest oczywiście
błędne, ponieważ przedmiotem opodatkowania VAT, objętym Zamówieniem publicznym, jest
nie budowa autostrady, lecz usługa „odbioru i zagospodarowania odpadów", która podpada
pod wskazaną wyżej pozycję załącznika nr 3 do ustawy o VAT, której przyporządkowana jest
stawka w wysokości 8%.
W ocenie odwołującego się zastosowanie przez wykonawcę Konsorcjum firm ABG
Grzegorz Oleksa i Firma Handlowa „TRANSBUD-WULKAN" Zdzisław Wszoła podstawowej
23%-owej stawki podatku VAT jest błędem w obliczeniu ceny, który nie podlega poprawieniu i
stanowi podstawę do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 pzp.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że odwołujący się ma interes w uzyskaniu
zamówienia uprawniający go do wnoszenia środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179
ust. 1 ustawy Pzp.
Izba stwierdziła, że zgodnie z pkt 2 Tomu I SIWZ (Instrukcja dla wykonawców wraz z
formularzami) oraz z pkt 1 Tomu III SIWZ (Opis przedmiotu zamówienia) zamawiający
wskazał, iż na przedmiot zamówienia składają się usługi związane z odpadami oraz usługi
transportu towarów. Doprecyzowaniem powyższego jest pkt 2 Opisu przedmiotu zamówienia,
zgodnie z którym przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca na odbiorze materiału z
hałdy pogórniczej zlokalizowanej we wskazanych kilometrach budowanej autostrady A1 i
zagospodarowaniu tego materiału poza terenem autostrady. Ponadto w pkt 9 zamawiający
określił zakres czynności wykonywanych w ramach realizacji zamówienia. W myśl wskazanego
punktu materiał odpadowy zostanie przez wykonawcę usługi odebrany z miejsca jego
czasowego magazynowania na hałdzie, zważony w punkcie wagowym i zagospodarowany
poza terenem budowanej autostrady A1. Oznacza to, że zamawiający wyszczególnił dwa
rodzaje czynności składające się na przedmiot zamówienia, tj.: odbiór materiału oraz jego
zagospodarowanie.
W polskich przepisach podatkowych brak jest szczegółowych uregulowań
dotyczących świadczeń złożonych Nie ma legalnej definicji tego pojęcia, nie ma więc
określonych normatywnie kryteriów, czy też innych wyznaczników, które pozwalałaby w
sposób precyzyjny wyznaczyć granice pomiędzy przypadkami, gdy mamy do czynienia z
kilkoma świadczeniami, które należy opodatkować odrębnie, a sytuacją kiedy związek
pomiędzy tymi świadczeniami jest tak ścisły, iż należy już mówić o istnieniu jednego
świadczenia o charakterze złożonym (kompleksowym), które powinno być opodatkowane
według jednolitych zasad. Dlatego też należy zachować wyjątkową ostrożność w
klasyfikowaniu przedmiotu zamówienia jako usługi kompleksowej. Każda sytuacja powinna
być analizowana indywidualnie z uwzględnieniem charakterystycznych dla niej i istotnych
elementów z punktu widzenia rozpatrywania istnienia związku pomiędzy poszczególnymi
czynnościami i w tym kontekście ewentualnego traktowania ich jako jednej gospodarczej
całości (jednego świadczenia). Zwrócić należy bowiem uwagę na konieczność
przeanalizowania podłoża ekonomicznego dokonywanych czynności, przed przystąpieniem
do oceny i analizy sposobu ich opodatkowania (z uzasadnienia wyroku WSA w Warszawie
sygn. akt III SA/Wa 2247/09).
Jeśli świadczenia tworzą usługę o charakterze kompleksowym, wówczas również dla
celów jej opodatkowania na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług powinny
tworzyć całość. W przypadku świadczenia o kompleksowym charakterze, na które składa się
czynność podstawowa, której wykonanie było celem umowy zawartej przez podatnika z
klientem, a także czynności pomocnicze niezbędne do wykonania czynności podstawowej,
ustalając właściwą stawkę podatku VAT powinno się przyjmować jednolitą stawkę dla całego
kompleksu czynności, biorąc pod uwagę charakter czynności podstawowej. Zaprezentowane
stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 25 stycznia 2007 r.,
sygn. akt I FSK 499/06 oraz z dnia 2 grudnia 2008 r. sygn. akt I FSK 1946/07.
A zatem, w przypadku, gdy mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym należy
zwrócić uwagę na fakt, czy któreś ze świadczeń można uznać za dominujące. Odwołujący
się podnosił, że podstawową (dominującą) usługą objęta zamówieniem publicznym jest
zagospodarowane odpadu, która to usługa opodatkowana jest stawką preferencyjną 8%, a
zatem całość zamówienia również powinna być opodatkowana taką stawką.
W ocenie Izby odwołujący się nie udowodnił swoich twierdzeń. W szczególności nie
wykazał, czy w ogóle w omawianym przypadku mamy do czynienia z usługą kompleksową.
Wobec braku przepisów normatywnych regulujących taki rodzaj usługi zasadnym jest
dołożenie należytej staranności w celu wykazania, iż zakres przedmiotowego zamówienia w
istocie taką usługę obejmuje. Odwołujący się nie przedłożył dowodów na uzasadnienie swych
twierdzeń, a to na nim – zgodnie z art. 190 ust. 1 ustawy Pzp spoczywał ciężar dowodu w
przedmiotowej sprawie.
Przy założeniu, iż istotnie w rozpoznawanym przypadku mamy do czynienia ze
świadczeniem kompleksowym odwołujący się nie wykazał, że usługi związane z
zagospodarowaniem odpadów stanowią usługę podstawową dla przedmiotu zamówienia.
Świadczenie będące przedmiotem zamówienia obejmuje wiele elementów składowych,
których część jest opodatkowana stawką preferencyjną 8%, a część stawką podstawową 23%.
Elementy opodatkowane stawką podstawową stanowią przeważającą część składową
przedmiotu zamówienia, a zatem odwołujący się winien był udowodnić, że to nie one są usługą
dominującą. Wobec braku dowodów Izba odwołanie zmuszona była oddalić.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
………………………………………
WYROK
z dnia 20 lutego 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Protokolant: Agata Dziuban
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lutego 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 lutego 2012 r. przez Hydrogeotechnika
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Kielcach w postępowaniu prowadzonym
przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Katowicach
przy udziale:
A. wykonawcy Przedsiębiorstwo „TIC” Z. Trzcionkowski A. Cieślik Spółka
Jawna w Bukownie zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie odwołującego się
B. wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Grzegorza
Oleksa – ABG Grzegorz Oleksa w Katowicach, Zdzisława Wszołę – Firma
Handlowa „TRANSBUD-WULKAN” Zdzisława Wszołę w Preczowie
orzeka:
1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża Hydrogeotechnika Spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością w Kielcach i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Hydrogeotechnika Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Kielcach
tytułem wpisu od odwołania
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
………………………………
Sygn. akt: KIO 226/12
Uzasadnienie
Zamawiający – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w
Katowicach – prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w przedmiocie
odbioru i zagospodarowania materiału z hałdy pogórniczej w Bytomiu w związku z budową
autostrady A-1 na odcinku Piekary Śląskie – Maciejów w km 491+300 – 492+150.
Postępowanie prowadzone jest z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29
stycznia 2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku Nr 113, poz. 759 ze
zmianami), zwanej dalej ustawą Pzp.
W dniu 3 lutego 2012 roku wykonawca Hydrogeotechnika Sp. z o.o. w Kielcach
wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego polegającej na wyborze jako
najkorzystniejszej oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum: ABG Grzegorz Oleksa i Firma Handlowa „TRANSBUD-WULKAN” Zdzisław
Wszoła mimo obliczenia przez nich ceny z zastosowaniem nieprawidłowej stawki podatku
VAT.
Na podstawie art. 192 ust. 3 pkt. 1 pzp odwołujący się wniósł o nakazanie
zamawiającemu powtórzenia czynności wyboru ofert oraz odrzucenie oferty Konsorcjum firm
ABG Grzegorz Oleksa i Firma Handlowa „TRANSBUD-WULKAN" Zdzisław Wszoła.
W uzasadnieniu odwołujący się podniósł, że zgodnie ze Specyfikacją Istotnych
Warunków Zamówienia (dalej: „SIWZ"), przedmiotem niniejszego postępowania jest usługa
odbioru materiału z hałdy pogórniczej zlokalizowanej w km 491+300-492+150 budowanej
autostrady A 1 na odcinku Piekary Śląskie - Maciejów i zagospodarowania tego materiału poza
terenem autostrady. Materiałem tym jest odpad poflotacyjny o kodzie 01 03 81 należący do
grupy odpadów innych niż niebezpieczne. Całość świadczenia wykonawcy ma polegać na
odebraniu materiału odpadowego z miejsca jego czasowego magazynowania na hałdzie,
zważeniu w punkcie wagowym i zagospodarowaniu poza terenem budowanej autostrady A 1
(Tom II SIWZ Projekt umowy). Wszystkie te czynności pozostają ze sobą nierozerwalnie
złączone zarówno w aspekcie ekonomicznym jak i celu zamówienia publicznego. Nie ulega
wątpliwości, że Zamawiający chce osiągnąć skutek w postaci zagospodarowania odpadu poza
miejscem jego wydobycia, którym jest teren autostrady A 1. Wykonanie tej czynności nie jest
możliwe bez odebrania odpadu z miejsca jego czasowego magazynowania na hałdzie, czyli
zabrania go stamtąd i przewiezienia w inne miejsce, co sprawia, że czynność odebrania
odpadu nie stanowi dla zamawiającego celu samego w sobie, lecz jest koniecznym środkiem
do zagospodarowania odpadu. Również czynność ważenia odpadu nie stanowi dla
zamawiającego celu samego w sobie, ponieważ służy ona wyłącznie kontroli wykonywania
czynności odebrania tego odpadu. Powyższe powiązania między czynnościami składającymi
się na usługę objętą zamówieniem publicznym wskazują, że muszą być one postrzegane jako
jedno świadczenie kompleksowe, w którym dominuje czynność polegająca na
zagospodarowaniu odpadu, a pozostałe czynności mają charakter pomocniczy. Należy dodać,
że kwota należna wykonawcy od zamawiającego jest jednolita, obejmująca całość
świadczenia.
Odwołujący się powołał się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego,
zgodnie z którym dominuje do opodatkowania świadczeń kompleksowych należy przyjmować
jednolitą stawkę podatku VAT biorąc pod uwagę charakter świadczenia podstawowego.
Podstawowym świadczeniem usługi objętej przedmiotowym zamówieniem publicznym jest
zagospodarowanie odpadu. Pojęcie „gospodarowanie odpadami" zostało zdefiniowane w
ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach: „art. 3 ust. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) gospodarowaniu odpadami - rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i
unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami
unieszkodliwiania odpadów;"
Ze względu na charakter usługi objętej zamówieniem publicznym zagospodarowanie
odpadu będzie polegać na jego odzysku albo unieszkodliwieniu. W jednym i drugim przypadku
dochodzi do usunięcia odpadu, ponieważ w wyniku czynności odzysku albo unieszkodliwienia
przestaje on być odpadem. Zatem zgodnie z załącznikiem nr 3 do ustawy z dnia 11 marca
2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT") poz. 149 w związku z Polską
Klasyfikacją Wyrobów i Usług 2008 (dalej: „PKWiU") symbol 38.21.2, usługi związane z
usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne są opodatkowane stawką podatku VAT w
wysokości 8%.Z powyższego wynika, że usługa stanowiąca przedmiot zamówienia
publicznego może być opodatkowana podatkiem od towarów i usług jedynie według stawki
8%.
Odwołujący się podniósł, że wykonawca ABG Grzegorz Oleksa w sposób sztuczny i
arbitralny podzielił on jednolitą usługę objętą zamówieniem publicznym na pięć części, nie
wskazując nawet kryteriów tego podziału. Wymienione przez wykonawcę Grzegorza Oleksę
czynności, jak: „przygotowanie stanowiska odbioru odpadów", „roboty ziemne związane z
załadunkiem materiału", „transport odpadów do miejsca odzysku " - to elementarne części
składowe pojęcia „odbiór odpadów", a „demontaż stanowiska odbioru odpadów" to czynność
uprzątnięcia terenu robót po wykonaniu usługi. Wymienione czynności nie stanowią odrębnych
usług opodatkowanych różnymi stawkami VAT, lecz są to sztucznie wyodrębnione z jednolitej
usługi usuwania odpadu konieczne elementy składowe tej usługi.
Prócz tego, wykonawca ten wnioskuje, że skoro wykonanie usługi budowy autostrady
opodatkowane jest stawką VAT 23%, to również usługa „odbioru i zagospodarowania
odpadów" powinna być opodatkowaną stawką VAT 23%. Takie wnioskowanie jest oczywiście
błędne, ponieważ przedmiotem opodatkowania VAT, objętym Zamówieniem publicznym, jest
nie budowa autostrady, lecz usługa „odbioru i zagospodarowania odpadów", która podpada
pod wskazaną wyżej pozycję załącznika nr 3 do ustawy o VAT, której przyporządkowana jest
stawka w wysokości 8%.
W ocenie odwołującego się zastosowanie przez wykonawcę Konsorcjum firm ABG
Grzegorz Oleksa i Firma Handlowa „TRANSBUD-WULKAN" Zdzisław Wszoła podstawowej
23%-owej stawki podatku VAT jest błędem w obliczeniu ceny, który nie podlega poprawieniu i
stanowi podstawę do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 pzp.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że odwołujący się ma interes w uzyskaniu
zamówienia uprawniający go do wnoszenia środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179
ust. 1 ustawy Pzp.
Izba stwierdziła, że zgodnie z pkt 2 Tomu I SIWZ (Instrukcja dla wykonawców wraz z
formularzami) oraz z pkt 1 Tomu III SIWZ (Opis przedmiotu zamówienia) zamawiający
wskazał, iż na przedmiot zamówienia składają się usługi związane z odpadami oraz usługi
transportu towarów. Doprecyzowaniem powyższego jest pkt 2 Opisu przedmiotu zamówienia,
zgodnie z którym przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca na odbiorze materiału z
hałdy pogórniczej zlokalizowanej we wskazanych kilometrach budowanej autostrady A1 i
zagospodarowaniu tego materiału poza terenem autostrady. Ponadto w pkt 9 zamawiający
określił zakres czynności wykonywanych w ramach realizacji zamówienia. W myśl wskazanego
punktu materiał odpadowy zostanie przez wykonawcę usługi odebrany z miejsca jego
czasowego magazynowania na hałdzie, zważony w punkcie wagowym i zagospodarowany
poza terenem budowanej autostrady A1. Oznacza to, że zamawiający wyszczególnił dwa
rodzaje czynności składające się na przedmiot zamówienia, tj.: odbiór materiału oraz jego
zagospodarowanie.
W polskich przepisach podatkowych brak jest szczegółowych uregulowań
dotyczących świadczeń złożonych Nie ma legalnej definicji tego pojęcia, nie ma więc
określonych normatywnie kryteriów, czy też innych wyznaczników, które pozwalałaby w
sposób precyzyjny wyznaczyć granice pomiędzy przypadkami, gdy mamy do czynienia z
kilkoma świadczeniami, które należy opodatkować odrębnie, a sytuacją kiedy związek
pomiędzy tymi świadczeniami jest tak ścisły, iż należy już mówić o istnieniu jednego
świadczenia o charakterze złożonym (kompleksowym), które powinno być opodatkowane
według jednolitych zasad. Dlatego też należy zachować wyjątkową ostrożność w
klasyfikowaniu przedmiotu zamówienia jako usługi kompleksowej. Każda sytuacja powinna
być analizowana indywidualnie z uwzględnieniem charakterystycznych dla niej i istotnych
elementów z punktu widzenia rozpatrywania istnienia związku pomiędzy poszczególnymi
czynnościami i w tym kontekście ewentualnego traktowania ich jako jednej gospodarczej
całości (jednego świadczenia). Zwrócić należy bowiem uwagę na konieczność
przeanalizowania podłoża ekonomicznego dokonywanych czynności, przed przystąpieniem
do oceny i analizy sposobu ich opodatkowania (z uzasadnienia wyroku WSA w Warszawie
sygn. akt III SA/Wa 2247/09).
Jeśli świadczenia tworzą usługę o charakterze kompleksowym, wówczas również dla
celów jej opodatkowania na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług powinny
tworzyć całość. W przypadku świadczenia o kompleksowym charakterze, na które składa się
czynność podstawowa, której wykonanie było celem umowy zawartej przez podatnika z
klientem, a także czynności pomocnicze niezbędne do wykonania czynności podstawowej,
ustalając właściwą stawkę podatku VAT powinno się przyjmować jednolitą stawkę dla całego
kompleksu czynności, biorąc pod uwagę charakter czynności podstawowej. Zaprezentowane
stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 25 stycznia 2007 r.,
sygn. akt I FSK 499/06 oraz z dnia 2 grudnia 2008 r. sygn. akt I FSK 1946/07.
A zatem, w przypadku, gdy mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym należy
zwrócić uwagę na fakt, czy któreś ze świadczeń można uznać za dominujące. Odwołujący
się podnosił, że podstawową (dominującą) usługą objęta zamówieniem publicznym jest
zagospodarowane odpadu, która to usługa opodatkowana jest stawką preferencyjną 8%, a
zatem całość zamówienia również powinna być opodatkowana taką stawką.
W ocenie Izby odwołujący się nie udowodnił swoich twierdzeń. W szczególności nie
wykazał, czy w ogóle w omawianym przypadku mamy do czynienia z usługą kompleksową.
Wobec braku przepisów normatywnych regulujących taki rodzaj usługi zasadnym jest
dołożenie należytej staranności w celu wykazania, iż zakres przedmiotowego zamówienia w
istocie taką usługę obejmuje. Odwołujący się nie przedłożył dowodów na uzasadnienie swych
twierdzeń, a to na nim – zgodnie z art. 190 ust. 1 ustawy Pzp spoczywał ciężar dowodu w
przedmiotowej sprawie.
Przy założeniu, iż istotnie w rozpoznawanym przypadku mamy do czynienia ze
świadczeniem kompleksowym odwołujący się nie wykazał, że usługi związane z
zagospodarowaniem odpadów stanowią usługę podstawową dla przedmiotu zamówienia.
Świadczenie będące przedmiotem zamówienia obejmuje wiele elementów składowych,
których część jest opodatkowana stawką preferencyjną 8%, a część stawką podstawową 23%.
Elementy opodatkowane stawką podstawową stanowią przeważającą część składową
przedmiotu zamówienia, a zatem odwołujący się winien był udowodnić, że to nie one są usługą
dominującą. Wobec braku dowodów Izba odwołanie zmuszona była oddalić.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
………………………………………