KIO 1826/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Paweł Nowosielski
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1826/12
WYROK
z dnia 10 września 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Paweł Nowosielski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 września 2012 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 sierpnia 2012 r. przez
wykonawcę
Securitas Services Sp. z o.o. ul. Cybernetyki 21, 02-677 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez
Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” ul. świrki i Wigury 1, 00-906 Warszawa
przy udziale wykonawcy Impel Security Polska Sp. z o.o. ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław
zgłaszającego przystąpienie do udziału w postępowaniu odwoławczym po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Securitas Services Sp. z o.o. ul. Cybernetyki 21,
02-677 Warszawa i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Securitas Services Sp. z o.o. ul. Cybernetyki 21, 02-677 Warszawa tytułem wpisu od
odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………………
Sygn. akt: KIO 1826/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego na „realizację kontroli bezpieczeństwa pasażerów
i członków załóg statków powietrznych oraz bagażu rejestrowanego i kabinowego na Lotnisku
Chopina w Warszawie przez zewnętrzną Służbę Ochrony w latach 2013-2014” na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r.
Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), w trybie negocjacji z ogłoszeniem.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE 9 czerwca
2012 r. pod numerem 2012/S 109-181716, a wartość zamówienia jest większa niż kwoty
określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Pismem z 21 sierpnia 2012 r. zamawiający poinformował odwołującego – Securitas Services
Sp. z o.o. o wykluczeniu go z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych.
W uzasadnieniu wykluczenia zamawiający wskazał, iż odwołujący został wezwany do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu,
m.in. opłaconej polisy, a w przypadku jej braku, innego dokumentu potwierdzającego, że
wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę ubezpieczenia nie niższą niż
5 mln złotych. W odpowiedzi odwołujący przedstawił certyfikat ubezpieczeniowy do polisy
SE00000429LI12A z limitem odpowiedzialności 15 mln euro na zdarzenie i na wszystkie
zdarzenia w okresie ubezpieczenia w odniesieniu do każdej szkody osobowej i rzeczowej
oraz, jako potwierdzenie opłacenia składek ubezpieczeniowych, certyfikat płatności składki
z tytułu polisy ubezpieczenia OC wystawiony przez MARSH AB. Następnie zamawiający
wezwał do złożenia wyjaśnień: określenie przedmiotu ubezpieczonej działalności z uwagi na
jej brak w certyfikacie, czy w polisie nr SE00000429LI12A przewidziano jednorazową czy
ratalną płatność składki ubezpieczeniowej i czy ubezpieczający (SECURITAS AB) korzysta
z pośrednictwa brokera ubezpieczeniowego (MARSH AB) realizując obowiązek terminowego
opłacania składki z tytułu polisy, której dotyczy przedstawiony certyfikat.
Udzielając wyjaśnień odwołujący nie opisał przedmiotu ubezpieczonej działalności, nie
wynika on również z certyfikatu ubezpieczeniowego do ww. polisy. Tym samym wyjaśnień
nie można uznać za wystarczające dla stwierdzenia, iż odwołujący spełnia warunek udziału
w postępowaniu polegający na posiadaniu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej
w zakresie prowadzonej działalności, zgodnie z punktem III.2.2. ogłoszenia o zamówieniu.
Jednocześnie odwołujący stwierdził, iż Securitas AB płaci bezpośrednio składki
ubezpieczycielowi, zatem oświadczenia brokera MARSH AB, a więc podmiotu, który nie
uczestniczył w wypełnieniu przez ubezpieczającego zobowiązania do terminowego opłacenia
składki, nie można uznać za wiążące. Tym samym wykonawca nie wykazał, iż
przedstawiona polisa nr SE00000429LI12A została opłacona.
W związku z powyższym wykonawca nie wykazał spełnienia warunków udziału
w postępowaniu w zakresie posiadania opłaconej polisy, a w przypadku jej braku innego
dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności
cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę
ubezpieczenia nie niższą niż 5 mln złotych.
27 sierpnia 2012 r. odwołujący – Securitas Services Sp. z o.o. wniósł odwołanie zarzucając
zamawiającemu naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych
poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż dokumenty złożone
przez odwołującego nie potwierdzają spełnienia warunków udziału w postępowaniu i wniósł
o uchylenie decyzji zamawiającego i nakazanie mu powtórzenia czynności oceny spełnienia
warunków na podstawie opisu zawartego w punkcie III.2) ogłoszenia o zamówieniu.
W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że zamawiający miał pełną wiedzę na temat zakresu
prowadzonej przez niego działalności, bowiem są to informacje powszechnie znane,
Securitas jest światowym liderem w zakresie ochrony osób i mienia, a spółki wchodzące
w skład Grupy Securitas świadczą usługi ochrony w wielu krajach. Poza tym zamawiający
dysponuje też jego koncesją wydaną przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Powszechnie dostępną informacją na stronach internetowych Securitas jest także to, że
wszystkie spółki z grupy Securitas w Polsce są objęte światowym programem
ubezpieczeniowym koncernu Securitas, brokerem ubezpieczeniowym jest Marsh AB,
a ubezpieczycielem XL Insurance S.A. Oddział w Polsce (Członek Grupy XL Capital).
Program obejmuje wielomilionowe polisy w zakresie następujących ryzyk: odpowiedzialność
cywilna deliktowa, czyli odpowiedzialność za szkody osobowe i rzeczowe osób trzecich
powstałe z winy Securitas oraz kontraktowa obejmująca swoim zakresem odpowiedzialność
za szkody wynikłe z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania wobec
klienta oraz odpowiedzialność z tytułu sprzeniewierzenia gwarantująca wypłatę
odszkodowania w przypadku świadomego działania pracowników Securitas na szkodę
klienta, bądź sprzeniewierzenia przez nich mienia klienta. Oczywiste jest zatem, że
odwołujący składając dokumenty w toku postępowania oraz udzielając wyjaśnień przedstawił
dokumenty dotyczące ubezpieczenia jego działalności gospodarczej polegającej na
świadczeniu usług ochrony osób i mienia obejmujących także przedmiot zamówienia. Tytuł
i treść „Certyfikatu ubezpieczeniowego” z 14 sierpnia 2012 r. wystawionego na użytek
toczącego się postępowania jednoznacznie wskazuje, iż ubezpieczeniem objęta jest cała
prowadzona działalność odwołującego, podobnie jak „Certyfikat płatności składki z tytułu
polisy ubezpieczenia OC”. Z przedstawionych przez odwołującego dokumentów,
w szczególności ze złożonych certyfikatów ubezpieczeniowych nie wynika, aby jakakolwiek
aktywność gospodarcza odwołującego została wyłączona z ubezpieczenia grupowego
potwierdzonego stosownymi dokumentami.
Przepis nie wskazuje, iż jedynym podmiotem uprawnionym do potwierdzenia faktu zapłaty
składki ubezpieczeniowej jest ubezpieczyciel, oświadczenie takie może złożyć ubezpieczony
oraz broker ubezpieczeniowy. Marsh AB reprezentuje interesy ubezpieczeniowe
odwołującego, zatem z powodu powierzonych mu obowiązków, jakimi jest identyfikacja
ryzyka, doradztwo w zakresie ubezpieczeń, uczestniczenie w zarządzaniu i wykonaniu umów
ubezpieczenia (likwidacja szkody), a także administracja umowami ubezpieczenia, posiada
pełną i kompletną wiedzę na temat spełnienia obowiązku zapłaty składki ubezpieczeniowej.
Zamawiający nie złożył odpowiedzi na piśmie. Wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując
swoje stanowisko wyrażone w informacji o wykluczeniu odwołującego.
Przystąpienie po stronie zamawiającego zgłosił Impel Security Polska Sp. z o.o.
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń i dokumentów Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie
nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 i art. 180 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
W punkcie III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wskazał, iż o udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy znajdują się w sytuacji ekonomicznej
i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia, m.in. są ubezpieczeni od
odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem
zamówienia na sumę ubezpieczenia nie niższą niż 5 mln złotych. W celu potwierdzenia
powyższego wykonawcy mieli przedstawić opłaconą polisę, a w przypadku jej braku inny
dokument potwierdzający, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej
w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę
ubezpieczenia nie niższą niż 5 mln złotych.
Wymóg co do powyższego dokumentu jest więc odbiciem przepisu § 1 ust. 1 pkt 10
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817).
Odwołujący wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu przedstawił polisę
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nr PL00000144LI12A z 3 stycznia 2012 r. wraz
z dowodem opłacenia składki za ww. polisę – polisa ta została uznana przez zamawiającego
za dokument poprawny pod kątem jego wymagań, jednak suma ubezpieczenia wynosiła
jedynie 3.049.710 złotych (co prawda jednocześnie odwołujący załączył certyfikat
ubezpieczeniowy do tej polisy wystawiony przez MARSH AB z 30 grudnia 2011 r., w którym
podano inną kwotę ubezpieczenia – 2.800.000 złotych, kwestię tej różnicy zamawiający
wyjaśniał z wykonawcą). Odwołujący przedstawił także certyfikat ubezpieczeniowy
z 20 grudnia 2011 r. do polisy nr SE00000429LI12A dotyczący ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej ogólnej i za produkt, w którym ubezpieczającym było Securitas
AB, a ubezpieczonym m.in. odwołujący; w punkcie „Warunki ubezpieczenia” wskazano:
„ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla Securitas AB”.
Zamawiający więc słusznie uznał, że wykonawca nie przedstawił właściwych dokumentów
i wezwał go do uzupełnienia „opłaconej polisy, a w przypadku jej braku, innego dokumentu
potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej
w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę
ubezpieczenia nie niższą niż 5 mln PLN” wskazując, że powinien on wykazać, że posiada
opłaconą polisę, a w jej braku inny dokument potwierdzający ubezpieczenie, wykonawca
załączył do wniosku polisę jedynie na kwotę 3.049.710 złotych.
W odpowiedzi odwołujący ponownie przesłał ten sam certyfikat ubezpieczeniowy
z 20 grudnia 2011 r. do polisy nr SE00000429LI12A oraz certyfikat płatności składki z tytułu
polisy ubezpieczenia OC wystawiony przez MARSH AB.
Po otrzymaniu tych dokumentów zamawiający zwrócił się do wykonawcy z prośbą
o wyjaśnienia, m.in. jaki jest przedmiot ubezpieczonej działalności oraz czy składki
ubezpieczeniowe opłacane są za pośrednictwem brokera MARSH AB.
Odwołujący podał zakres odpowiedzialności oraz poinformował, że ubezpieczający składki
płaci bezpośrednio ubezpieczycielowi, z czego zamawiający wywiódł, że broker, jako że nie
pośredniczył w zapłacie składki, nie może tego faktu jednoznacznie potwierdzić.
Rozpatrując spór Izba stwierdziła, iż przede wszystkim należy zwrócić uwagę na konstrukcję
przepisu § 1 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz
form, w jakich te dokumenty mogą być składane, a tym samym i wymogu zamawiającego –
wykonawca w pierwszej kolejności musi przedłożyć zamawiającemu polisę, a dopiero
w wypadku jej braku (np. gdy w danym kraju nie ma zwyczaju wystawiania „polisy”, lecz
wystawia się inne, podobne dokumenty albo też, gdy polisa nie została jeszcze wystawiona,
a ubezpieczający/ubezpieczony otrzymał dokument zastępczy jak choćby nota pokrycia).
Odwołujący wyraźnie oświadczył, iż taka polisa (nr SE00000429LI12A) została
ubezpieczającemu (Securitas AB) wystawiona, co potwierdzają też przedstawione
certyfikaty, które się do owej polisy odnoszą. Tym samym, zgodnie z brzmieniem wymogu,
odwołujący powinien był tę polisę zamawiającemu przedstawić, czego nie zrobił.
Odwołujący przedstawił zamawiającemu zastępczo „Certyfikat ubezpieczeniowy”, którego
treść jednak nie odpowiada polisie – jak choćby fakt wskazany przez zamawiającego, że nie
zawiera danych o przedmiocie ubezpieczenia, co było potrzebne do oceny spełnienia
warunku udziału w postępowaniu. Przy czym należy tu podkreślić, że nie chodzi tu o wiedzę,
jaki jest zakres działalności odwołującego (to nie było sporne), lecz o to, jaki konkretnie
zakres został objęty ubezpieczeniem, co wynikać może jedynie z warunków ubezpieczenia.
Przy tym zamawiający spełnianie warunków może i musi oceniać na podstawie
przedstawionych mu dokumentów (po to ich żąda), a nie informacji internetowych.
Z polisy mogą też wynikać inne warunki ubezpieczenia mające wpływ na ocenę spełniania
postawionego warunku, jak np. podział kwoty ubezpieczenia pomiędzy ubezpieczonych
(zgodnie z certyfikatem było ich kilku).
Należy też zwrócić uwagę na dodatkowy fakt – rozbieżność pomiędzy informacjami zwartymi
w certyfikacie ubezpieczeniowym z 30 grudnia 2012 r. a polisą PL 00000144LI12A, której
dotyczy – i to w nadzwyczaj istotnej kwestii, jaką jest suma ubezpieczenia – pokazuje, że
certyfikat, poza samym brakiem istotnych informacji, niekoniecznie musi odzwierciedlać stan
istniejący w polisie.
Nie przesądzając jako zasady ogólnej, czy certyfikaty ubezpieczenia mogą, czy też nie mogą
być przedstawiane zamawiającym jako dowód zawarcia umowy ubezpieczenia, Izba zwraca
uwagę, że złożone przez odwołującego certyfikaty zostały opatrzone adnotacją: „Niniejszy
certyfikat wystawiony został wyłącznie w celu informacyjnym i nie wynikają z niego żadne
prawa dla jego posiadacza. Certyfikat w żaden sposób nie zmienia, nie rozszerza czy nie
zawęża zakresu udzielanej w ramach polisy ochrony. Szczegółowy zakres ochrony
i warunki ubezpieczenia znajdują się w polisie.” Zdaniem Izby umniejsza to wartość tych
dokumentów dla wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu, bowiem istotą
polisy czy dowodu opłacenia składki ubezpieczycielowi jest to, że właśnie dają one
ubezpieczonemu prawa wobec ubezpieczyciela (dla porównania – przedstawiony wraz
z pismem procesowym odwołującego certyfikat płatności wystawiony przez ubezpieczyciela
takiej adnotacji nie ma).
Przy czym Izba nie zgadza się z odwołującym, że skoro przepis § 1 ust. 1 pkt 10
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane nie wymienia konkretnych dokumentów, które mogą być
przedstawione zamawiającemu, wykonawcy mogą złożyć cokolwiek, włącznie z własnym
oświadczeniem o opłaceniu składki – na gruncie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień
publicznych wykonawcy mają obowiązek dowieść zamawiającemu, że polisa została
opłacona, zatem muszą przedstawić mu dokument, który będzie miał wartość dowodową.
Dokumenty przedstawione wraz z pismem procesowym odwołującego nie mogą być wzięte
przez Izbę jako dowód spełnienia warunku udziału w postępowaniu, gdyż zostały
przedłożone dopiero na etapie postępowania odwoławczego. Natomiast zgodnie z przyjętą
w ustawie Prawo zamówień publicznych procedurą, powinny były zostać przedstawione
zamawiającemu wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub
ewentualnie, najpóźniej, na wezwanie do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Należy bowiem podkreślić, że przedmiotem sporu nie jest w zasadzie to, czy odwołujący jest
ubezpieczony i czy opłacił wymagane składki, lecz czy ten fakt w odpowiedni sposób
udowodnił zamawiającemu, aby mógł on uznać postawiony warunek za spełniony.
Art. 9 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, iż postępowanie jest prowadzone
w języku polskim. Przepisowi temu odpowiada § 6 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, zgodnie
z którym dokumenty sporządzone w języku obcym są składane wraz z tłumaczeniem na
język polski. Zatem przedstawiony zamawiającemu wraz z wyjaśnieniami z 18 lipca 2012 r.
angielskojęzyczny „Certificate of Insurance” z 10 stycznia 2012 r. nie jest dokumentem, który
powinien być brany pod uwagę (pomijając już to, że w zasadzie nie został on przedstawiony
w ramach dokumentów wymaganych przez zamawiającego, lecz jako wyjaśnienia).
Podobnie, zgodnie z § 19 ust. 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca
2012 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. Nr 48,
poz. 280), dokumenty przedstawiane Izbie również powinny być przetłumaczone na język
polski, zatem Izba nie brała tego dokumentu pod uwagę.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji odwołanie oddalając.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2
i § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………….………
WYROK
z dnia 10 września 2012 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Paweł Nowosielski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 września 2012 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 sierpnia 2012 r. przez
wykonawcę
Securitas Services Sp. z o.o. ul. Cybernetyki 21, 02-677 Warszawa
w postępowaniu prowadzonym przez
Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” ul. świrki i Wigury 1, 00-906 Warszawa
przy udziale wykonawcy Impel Security Polska Sp. z o.o. ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław
zgłaszającego przystąpienie do udziału w postępowaniu odwoławczym po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Securitas Services Sp. z o.o. ul. Cybernetyki 21,
02-677 Warszawa i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Securitas Services Sp. z o.o. ul. Cybernetyki 21, 02-677 Warszawa tytułem wpisu od
odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………………
Sygn. akt: KIO 1826/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego na „realizację kontroli bezpieczeństwa pasażerów
i członków załóg statków powietrznych oraz bagażu rejestrowanego i kabinowego na Lotnisku
Chopina w Warszawie przez zewnętrzną Służbę Ochrony w latach 2013-2014” na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r.
Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), w trybie negocjacji z ogłoszeniem.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE 9 czerwca
2012 r. pod numerem 2012/S 109-181716, a wartość zamówienia jest większa niż kwoty
określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Pismem z 21 sierpnia 2012 r. zamawiający poinformował odwołującego – Securitas Services
Sp. z o.o. o wykluczeniu go z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych.
W uzasadnieniu wykluczenia zamawiający wskazał, iż odwołujący został wezwany do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu,
m.in. opłaconej polisy, a w przypadku jej braku, innego dokumentu potwierdzającego, że
wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę ubezpieczenia nie niższą niż
5 mln złotych. W odpowiedzi odwołujący przedstawił certyfikat ubezpieczeniowy do polisy
SE00000429LI12A z limitem odpowiedzialności 15 mln euro na zdarzenie i na wszystkie
zdarzenia w okresie ubezpieczenia w odniesieniu do każdej szkody osobowej i rzeczowej
oraz, jako potwierdzenie opłacenia składek ubezpieczeniowych, certyfikat płatności składki
z tytułu polisy ubezpieczenia OC wystawiony przez MARSH AB. Następnie zamawiający
wezwał do złożenia wyjaśnień: określenie przedmiotu ubezpieczonej działalności z uwagi na
jej brak w certyfikacie, czy w polisie nr SE00000429LI12A przewidziano jednorazową czy
ratalną płatność składki ubezpieczeniowej i czy ubezpieczający (SECURITAS AB) korzysta
z pośrednictwa brokera ubezpieczeniowego (MARSH AB) realizując obowiązek terminowego
opłacania składki z tytułu polisy, której dotyczy przedstawiony certyfikat.
Udzielając wyjaśnień odwołujący nie opisał przedmiotu ubezpieczonej działalności, nie
wynika on również z certyfikatu ubezpieczeniowego do ww. polisy. Tym samym wyjaśnień
nie można uznać za wystarczające dla stwierdzenia, iż odwołujący spełnia warunek udziału
w postępowaniu polegający na posiadaniu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej
w zakresie prowadzonej działalności, zgodnie z punktem III.2.2. ogłoszenia o zamówieniu.
Jednocześnie odwołujący stwierdził, iż Securitas AB płaci bezpośrednio składki
ubezpieczycielowi, zatem oświadczenia brokera MARSH AB, a więc podmiotu, który nie
uczestniczył w wypełnieniu przez ubezpieczającego zobowiązania do terminowego opłacenia
składki, nie można uznać za wiążące. Tym samym wykonawca nie wykazał, iż
przedstawiona polisa nr SE00000429LI12A została opłacona.
W związku z powyższym wykonawca nie wykazał spełnienia warunków udziału
w postępowaniu w zakresie posiadania opłaconej polisy, a w przypadku jej braku innego
dokumentu potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności
cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę
ubezpieczenia nie niższą niż 5 mln złotych.
27 sierpnia 2012 r. odwołujący – Securitas Services Sp. z o.o. wniósł odwołanie zarzucając
zamawiającemu naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych
poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż dokumenty złożone
przez odwołującego nie potwierdzają spełnienia warunków udziału w postępowaniu i wniósł
o uchylenie decyzji zamawiającego i nakazanie mu powtórzenia czynności oceny spełnienia
warunków na podstawie opisu zawartego w punkcie III.2) ogłoszenia o zamówieniu.
W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że zamawiający miał pełną wiedzę na temat zakresu
prowadzonej przez niego działalności, bowiem są to informacje powszechnie znane,
Securitas jest światowym liderem w zakresie ochrony osób i mienia, a spółki wchodzące
w skład Grupy Securitas świadczą usługi ochrony w wielu krajach. Poza tym zamawiający
dysponuje też jego koncesją wydaną przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Powszechnie dostępną informacją na stronach internetowych Securitas jest także to, że
wszystkie spółki z grupy Securitas w Polsce są objęte światowym programem
ubezpieczeniowym koncernu Securitas, brokerem ubezpieczeniowym jest Marsh AB,
a ubezpieczycielem XL Insurance S.A. Oddział w Polsce (Członek Grupy XL Capital).
Program obejmuje wielomilionowe polisy w zakresie następujących ryzyk: odpowiedzialność
cywilna deliktowa, czyli odpowiedzialność za szkody osobowe i rzeczowe osób trzecich
powstałe z winy Securitas oraz kontraktowa obejmująca swoim zakresem odpowiedzialność
za szkody wynikłe z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania wobec
klienta oraz odpowiedzialność z tytułu sprzeniewierzenia gwarantująca wypłatę
odszkodowania w przypadku świadomego działania pracowników Securitas na szkodę
klienta, bądź sprzeniewierzenia przez nich mienia klienta. Oczywiste jest zatem, że
odwołujący składając dokumenty w toku postępowania oraz udzielając wyjaśnień przedstawił
dokumenty dotyczące ubezpieczenia jego działalności gospodarczej polegającej na
świadczeniu usług ochrony osób i mienia obejmujących także przedmiot zamówienia. Tytuł
i treść „Certyfikatu ubezpieczeniowego” z 14 sierpnia 2012 r. wystawionego na użytek
toczącego się postępowania jednoznacznie wskazuje, iż ubezpieczeniem objęta jest cała
prowadzona działalność odwołującego, podobnie jak „Certyfikat płatności składki z tytułu
polisy ubezpieczenia OC”. Z przedstawionych przez odwołującego dokumentów,
w szczególności ze złożonych certyfikatów ubezpieczeniowych nie wynika, aby jakakolwiek
aktywność gospodarcza odwołującego została wyłączona z ubezpieczenia grupowego
potwierdzonego stosownymi dokumentami.
Przepis nie wskazuje, iż jedynym podmiotem uprawnionym do potwierdzenia faktu zapłaty
składki ubezpieczeniowej jest ubezpieczyciel, oświadczenie takie może złożyć ubezpieczony
oraz broker ubezpieczeniowy. Marsh AB reprezentuje interesy ubezpieczeniowe
odwołującego, zatem z powodu powierzonych mu obowiązków, jakimi jest identyfikacja
ryzyka, doradztwo w zakresie ubezpieczeń, uczestniczenie w zarządzaniu i wykonaniu umów
ubezpieczenia (likwidacja szkody), a także administracja umowami ubezpieczenia, posiada
pełną i kompletną wiedzę na temat spełnienia obowiązku zapłaty składki ubezpieczeniowej.
Zamawiający nie złożył odpowiedzi na piśmie. Wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując
swoje stanowisko wyrażone w informacji o wykluczeniu odwołującego.
Przystąpienie po stronie zamawiającego zgłosił Impel Security Polska Sp. z o.o.
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń i dokumentów Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie
nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
odwołania opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a odwołujący
ma interes we wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 i art. 180 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
W punkcie III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wskazał, iż o udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy znajdują się w sytuacji ekonomicznej
i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia, m.in. są ubezpieczeni od
odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem
zamówienia na sumę ubezpieczenia nie niższą niż 5 mln złotych. W celu potwierdzenia
powyższego wykonawcy mieli przedstawić opłaconą polisę, a w przypadku jej braku inny
dokument potwierdzający, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej
w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę
ubezpieczenia nie niższą niż 5 mln złotych.
Wymóg co do powyższego dokumentu jest więc odbiciem przepisu § 1 ust. 1 pkt 10
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817).
Odwołujący wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu przedstawił polisę
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nr PL00000144LI12A z 3 stycznia 2012 r. wraz
z dowodem opłacenia składki za ww. polisę – polisa ta została uznana przez zamawiającego
za dokument poprawny pod kątem jego wymagań, jednak suma ubezpieczenia wynosiła
jedynie 3.049.710 złotych (co prawda jednocześnie odwołujący załączył certyfikat
ubezpieczeniowy do tej polisy wystawiony przez MARSH AB z 30 grudnia 2011 r., w którym
podano inną kwotę ubezpieczenia – 2.800.000 złotych, kwestię tej różnicy zamawiający
wyjaśniał z wykonawcą). Odwołujący przedstawił także certyfikat ubezpieczeniowy
z 20 grudnia 2011 r. do polisy nr SE00000429LI12A dotyczący ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej ogólnej i za produkt, w którym ubezpieczającym było Securitas
AB, a ubezpieczonym m.in. odwołujący; w punkcie „Warunki ubezpieczenia” wskazano:
„ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla Securitas AB”.
Zamawiający więc słusznie uznał, że wykonawca nie przedstawił właściwych dokumentów
i wezwał go do uzupełnienia „opłaconej polisy, a w przypadku jej braku, innego dokumentu
potwierdzającego, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej
w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę
ubezpieczenia nie niższą niż 5 mln PLN” wskazując, że powinien on wykazać, że posiada
opłaconą polisę, a w jej braku inny dokument potwierdzający ubezpieczenie, wykonawca
załączył do wniosku polisę jedynie na kwotę 3.049.710 złotych.
W odpowiedzi odwołujący ponownie przesłał ten sam certyfikat ubezpieczeniowy
z 20 grudnia 2011 r. do polisy nr SE00000429LI12A oraz certyfikat płatności składki z tytułu
polisy ubezpieczenia OC wystawiony przez MARSH AB.
Po otrzymaniu tych dokumentów zamawiający zwrócił się do wykonawcy z prośbą
o wyjaśnienia, m.in. jaki jest przedmiot ubezpieczonej działalności oraz czy składki
ubezpieczeniowe opłacane są za pośrednictwem brokera MARSH AB.
Odwołujący podał zakres odpowiedzialności oraz poinformował, że ubezpieczający składki
płaci bezpośrednio ubezpieczycielowi, z czego zamawiający wywiódł, że broker, jako że nie
pośredniczył w zapłacie składki, nie może tego faktu jednoznacznie potwierdzić.
Rozpatrując spór Izba stwierdziła, iż przede wszystkim należy zwrócić uwagę na konstrukcję
przepisu § 1 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz
form, w jakich te dokumenty mogą być składane, a tym samym i wymogu zamawiającego –
wykonawca w pierwszej kolejności musi przedłożyć zamawiającemu polisę, a dopiero
w wypadku jej braku (np. gdy w danym kraju nie ma zwyczaju wystawiania „polisy”, lecz
wystawia się inne, podobne dokumenty albo też, gdy polisa nie została jeszcze wystawiona,
a ubezpieczający/ubezpieczony otrzymał dokument zastępczy jak choćby nota pokrycia).
Odwołujący wyraźnie oświadczył, iż taka polisa (nr SE00000429LI12A) została
ubezpieczającemu (Securitas AB) wystawiona, co potwierdzają też przedstawione
certyfikaty, które się do owej polisy odnoszą. Tym samym, zgodnie z brzmieniem wymogu,
odwołujący powinien był tę polisę zamawiającemu przedstawić, czego nie zrobił.
Odwołujący przedstawił zamawiającemu zastępczo „Certyfikat ubezpieczeniowy”, którego
treść jednak nie odpowiada polisie – jak choćby fakt wskazany przez zamawiającego, że nie
zawiera danych o przedmiocie ubezpieczenia, co było potrzebne do oceny spełnienia
warunku udziału w postępowaniu. Przy czym należy tu podkreślić, że nie chodzi tu o wiedzę,
jaki jest zakres działalności odwołującego (to nie było sporne), lecz o to, jaki konkretnie
zakres został objęty ubezpieczeniem, co wynikać może jedynie z warunków ubezpieczenia.
Przy tym zamawiający spełnianie warunków może i musi oceniać na podstawie
przedstawionych mu dokumentów (po to ich żąda), a nie informacji internetowych.
Z polisy mogą też wynikać inne warunki ubezpieczenia mające wpływ na ocenę spełniania
postawionego warunku, jak np. podział kwoty ubezpieczenia pomiędzy ubezpieczonych
(zgodnie z certyfikatem było ich kilku).
Należy też zwrócić uwagę na dodatkowy fakt – rozbieżność pomiędzy informacjami zwartymi
w certyfikacie ubezpieczeniowym z 30 grudnia 2012 r. a polisą PL 00000144LI12A, której
dotyczy – i to w nadzwyczaj istotnej kwestii, jaką jest suma ubezpieczenia – pokazuje, że
certyfikat, poza samym brakiem istotnych informacji, niekoniecznie musi odzwierciedlać stan
istniejący w polisie.
Nie przesądzając jako zasady ogólnej, czy certyfikaty ubezpieczenia mogą, czy też nie mogą
być przedstawiane zamawiającym jako dowód zawarcia umowy ubezpieczenia, Izba zwraca
uwagę, że złożone przez odwołującego certyfikaty zostały opatrzone adnotacją: „Niniejszy
certyfikat wystawiony został wyłącznie w celu informacyjnym i nie wynikają z niego żadne
prawa dla jego posiadacza. Certyfikat w żaden sposób nie zmienia, nie rozszerza czy nie
zawęża zakresu udzielanej w ramach polisy ochrony. Szczegółowy zakres ochrony
i warunki ubezpieczenia znajdują się w polisie.” Zdaniem Izby umniejsza to wartość tych
dokumentów dla wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu, bowiem istotą
polisy czy dowodu opłacenia składki ubezpieczycielowi jest to, że właśnie dają one
ubezpieczonemu prawa wobec ubezpieczyciela (dla porównania – przedstawiony wraz
z pismem procesowym odwołującego certyfikat płatności wystawiony przez ubezpieczyciela
takiej adnotacji nie ma).
Przy czym Izba nie zgadza się z odwołującym, że skoro przepis § 1 ust. 1 pkt 10
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane nie wymienia konkretnych dokumentów, które mogą być
przedstawione zamawiającemu, wykonawcy mogą złożyć cokolwiek, włącznie z własnym
oświadczeniem o opłaceniu składki – na gruncie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień
publicznych wykonawcy mają obowiązek dowieść zamawiającemu, że polisa została
opłacona, zatem muszą przedstawić mu dokument, który będzie miał wartość dowodową.
Dokumenty przedstawione wraz z pismem procesowym odwołującego nie mogą być wzięte
przez Izbę jako dowód spełnienia warunku udziału w postępowaniu, gdyż zostały
przedłożone dopiero na etapie postępowania odwoławczego. Natomiast zgodnie z przyjętą
w ustawie Prawo zamówień publicznych procedurą, powinny były zostać przedstawione
zamawiającemu wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub
ewentualnie, najpóźniej, na wezwanie do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Należy bowiem podkreślić, że przedmiotem sporu nie jest w zasadzie to, czy odwołujący jest
ubezpieczony i czy opłacił wymagane składki, lecz czy ten fakt w odpowiedni sposób
udowodnił zamawiającemu, aby mógł on uznać postawiony warunek za spełniony.
Art. 9 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, iż postępowanie jest prowadzone
w języku polskim. Przepisowi temu odpowiada § 6 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, zgodnie
z którym dokumenty sporządzone w języku obcym są składane wraz z tłumaczeniem na
język polski. Zatem przedstawiony zamawiającemu wraz z wyjaśnieniami z 18 lipca 2012 r.
angielskojęzyczny „Certificate of Insurance” z 10 stycznia 2012 r. nie jest dokumentem, który
powinien być brany pod uwagę (pomijając już to, że w zasadzie nie został on przedstawiony
w ramach dokumentów wymaganych przez zamawiającego, lecz jako wyjaśnienia).
Podobnie, zgodnie z § 19 ust. 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca
2012 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. Nr 48,
poz. 280), dokumenty przedstawiane Izbie również powinny być przetłumaczone na język
polski, zatem Izba nie brała tego dokumentu pod uwagę.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji odwołanie oddalając.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2
i § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………….………