KIO 981/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Rafał Komoń
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 981/13
WYROK
z dnia 15 maja 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Jolanta Markowska
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 maja 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 kwietnia 2013 r. przez wykonawcę:
REMONDIS Sanitech Poznań Sp. z o.o., ul. Górecka 104, 61-483 Poznań w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego: Gmina Jarocin, Al. Niepodległości 10, 63-200
Jarocin,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę: REMONDIS Sanitech Poznań Sp.
z o.o., ul. Górecka 104, 61-483 Poznań, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
REMONDIS Sanitech Poznań Sp. z o.o., ul. Górecka 104, 61-483 Poznań,
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Kaliszu.
Przewodniczący: …………............…
Sygn. akt: KIO 981/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Gmina Jarocin prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego w przedmiocie: „Odbiór odpadów
komunalnych z terenu Gminy Jarocin”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2013/S 074-124063 w dniu 16 kwietnia
2013 r. W tym samym dniu zamawiający zamieścił specyfikację istotnych warunków
zamówienia na własnej stronie internetowej.
Wykonawca REMONDIS Sanitech Poznań Sp. z o.o. w Poznaniu wniósł odwołanie
wobec treści ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia z dnia 16 kwietnia 2013 r. Wniósł o unieważnienie czynności polegających na
ogłoszeniu przedmiotowego zamówienia oraz nakazanie powtórzenia ww. czynności
poprzez:
a) precyzyjne określenie jakościowego zakresu zamawianych usług,
b) precyzyjne określenie ilościowego zakresu zamawianych usług,
c) wskazanie danych służących do oszacowania zakresu zamawianych usług przez
okres ich świadczenia na podstawie przedmiotowego zamówienia oraz
prawdopodobnego wzrostu tego zakresu,
d) doprecyzowanie usług dodatkowych oraz sposobu i zakresu ich świadczenia.
oraz o:
1) przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność poprawności sporządzenia
dokumentacji przetargowej oraz możliwości sporządzenia poprawnej oferty na podstawie
informacji zawartych w tej dokumentacji,
2) orzeczenia na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa
prawnego.
Odwołujący zarzucił naruszenie przepisów:
1) art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia
w sposób naruszający zasadę uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców,
2) art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 Pzp, poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, za pomocą niedostatecznie
dokładnych i zrozumiałych określeń z pominięciem cech technicznych i jakościowych
umożliwiających przygotowanie oferty,
3) art. 6d ust. 4 w zw. z art. 1a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej:
ucipwg) oraz art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach (dalej: uod), poprzez brak określenia
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia rodzajów odpadów komunalnych odbieranych
selektywnie od właścicieli nieruchomości, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (dalej: Katalog Odpadów)
4) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych
wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (dalej:
Rozporządzenie), a w szczególności § 5 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia, poprzez nałożenie
na wykonawcę dodatkowych zobowiązań, wykraczających poza zakres uregulowany
w przepisach, naruszających zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji oraz
niedostateczne opisanie zasad ich wykonywania.
I. Brak precyzyjnego określenia przedmiotu zamówienia w sposób jakościowy.
Odwołujący podkreślił, iż pomiędzy treścią dokumentów:
- ogłoszeniem o zamówieniu,
- specyfikacją istotnych warunków zamówienia,
- projektem umowy,
- szczegółowym opisem przedmiotu zamówienia,
- regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jarocin przyjętym uchwałą
Rady Miejskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. nr LI/316/2012 (dalej: Regulamin),
istnieją poważne różnice w opisie odpadów, których odbieranie ma być przedmiotem
zamówienia.
Zważywszy na fakt, iż w pkt III. 14.10) na stronie 5 (błąd w numeracji powinien być III.
14.3) siwz wskazano, iż wykonawca „zobowiązany jest do odebrania wszystkich odpadów
komunalnych od wszystkich właścicieli nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych, na
których powstają odpady komunalne zgromadzonych w pojemnikach i workach,
spełniających wymagania określone w Regulaminie”, zasadnym byłoby ujednolicenie
zakresu odbieranych odpadów we wszystkich dokumentach związanych z przedmiotowym
postępowaniem oraz wskazanie go z użyciem nazw i kodów przewidzianych w katalogu
odpadów zawartym w ustawie o odpadach. W innym bowiem przypadku, wykonawcy nie
mogą oszacować swoich ofert nie mogąc określić do odbioru jakich odpadów będą
zobowiązani po zawarciu umowy, zwłaszcza, że np. w pkt III. 13.2) siwz znajduje się
zobowiązanie wykonawcy do dostarczenia pozostałości z sortowania odpadów komunalnych
do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (dalej: RIPOK), co jest nie
tylko niezgodne z obowiązującymi przepisami, ale prowadziłoby do kuriozalnej sytuacji,
w której do sortowania odpadów komunalnych miałoby dochodzić pomiędzy odbiorem tych
odpadów od właściciela nieruchomości, a dostarczeniem ich do RIPOK, czyli de facto
w samochodzie wykonawcy.
II. Brak precyzyjnego określenia przedmiotu zamówienia w sposób ilościowy.
Do ogłoszenia i siwz zamawiający dołączył fragmentaryczne zestawienia, w tym
zawarte w załącznikach:
- nr 10 - dotyczący ilości mieszkańców na terenach wiejskich (nazwa miejscowości, nazwa
ulicy, nr nieruchomości, liczba osób zameldowanych),
- nr 11 - dotyczący liczby mieszkańców miasta Jarocin (nazwa miejscowości, nazwa ulicy, nr
nieruchomości, liczba osób zameldowanych),
- nr 12 - dotyczący liczby pracowników w budynkach użyteczności publicznej, (nazwa
nieruchomości oraz liczba osób pracujących w nich),
- nr 13 - dotyczący wykazu ulic oraz zawierający link do punktów adresowych,
które nie korespondują z zakresem przedmiotu zamówienia, w szczególności zawartym
w Regulaminie oraz zawierają jedynie częściowe dane (np. dotyczą jedynie części
pracowników sektora publicznego z pominięciem sektora prywatnego), które nie pozwalają
na całościowe oszacowanie wynagrodzenia ofertowego. Regulamin różnicuje bowiem
zasady odbioru zarówno w zależności od rodzaju nieruchomości (zabudowa jednorodzinna
albo wielorodzinna), jak i mieszkańców (np. osoby samotne lub rodziny dwuosobowe),
a przede wszystkim rodzaju odbieranych odpadów. W przypadku zatem braku danych w tym
zakresie w dokumentacji przetargowej niemożliwym jest prawidłowe oszacowanie oferty.
Tymczasem zgodnie z obowiązującymi przepisami zamawiający posiada przedmiotowe dane
na podstawie składanych mu sprawozdań i deklaracji zarówno w zakresie liczby odbiorców
odpadów jak i ilości ich wytwarzania z podziałem na rodzaje, zgodnie z Katalogiem
Odpadów. Nie udzielenie informacji we wskazanym wyżej zakresie w toku przedmiotowego
postępowania przetargowego stawia w uprzywilejowanej sytuacji uczestniczące w nim
podmioty, które dotychczas miały dostęp do tych danych, w szczególności poprzez
świadczenie usług objętych zamówieniem. Pozostali wykonawcy mogą mieć istotne
wątpliwości co do zakresu usług objętych zamówieniem, co niewątpliwie narusza
postanowienia art. 29 ust. 1 Pzp wymagające, aby przedmiot zamówienia został opisany
„w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń”.
III. Dodatkowe usługi.
W ramach ogłoszenia o zamówieniu wskazano na dodatkowe parametry oraz usługi
nie wynikające zarówno z obowiązujących przepisów ani opisu przedmiotu zamówienia, przy
czym opis sposobu świadczenia tych usług nie jest precyzyjny i pozostawia szereg
wątpliwości.
1. W pkt III. 14.15 na stronie 5 (błąd w numeracji powinien być III.14.8) siwz znajduje się
zobowiązanie wykonawcy do kolportowania ulotek informacyjnych sporządzonych przez
zamawiającego kierowanych do właścicieli nieruchomości, przy czym określeniu „przy okazji
odbioru odpadów” towarzyszy doprecyzowanie w postaci terminu „14 dni od dnia ich
otrzymania”, co w praktyce oznacza sytuację, w której kolportaż ulotek zamawiającego nie
będzie możliwy „przy okazji odbioru odpadów”, ale w ramach dodatkowych kursów pojazdów
wykonawcy, przy czym zamawiający nie określił ani minimalnej, ani maksymalnej
częstotliwości tych usług. W związku z powyższym wykonawca nie posiada podstaw do
oszacowania wynagrodzenia za ich świadczenie.
2. W pkt III. 15.2 na stronie 8 (błąd w numeracji powinien być III. 18.2) siwz wskazane
zostało zobowiązanie wykonawcy do zainstalowania na stanowisku komputerowym,
będącym własnością zamawiającego, legalnego oprogramowania umożliwiającego bieżącą
kontrolę pracy sprzętu wykorzystywanego przez wykonawcę. Odwołujacy podniósł, że w § 5
ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania
odpadów od właścicieli nieruchomości wskazano, iż pojazdy wykonawcy winny być
wyposażone w system:
a) monitoringu bazującego na systemie pozycjonowania satelitarnego, umożliwiający trwałe
zapisywanie, przechowywanie i odczytywanie danych o położeniu pojazdu i miejscach
postojów oraz
b) czujników zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów - umożliwiający
weryfikację tych danych.
Poza tym uregulowaniem w obowiązujących przepisach nie ma jednak dodatkowych
wymogów obejmujących zasady dostępu do monitoringu dla zamawiającego. Należy również
zauważyć, iż zobowiązanie wykonawcy sformułowane przez zamawiającego pozostawia
szereg wątpliwości ponieważ w szczególności:
a) dla skuteczności przedmiotowej instalacji oprogramowania na stanowisku komputerowym
zamawiającego konieczne będzie ustalenie zgodności wymagań tego oprogramowania
z właściwościami technicznymi danego stanowiska,
b) koniecznym będzie udzielenie licencji przez producenta przedmiotowego
oprogramowania na jego korzystanie przez zamawiającego,
d) zamawiający nie wskazał, jaki ma być zakres parametrów, do których ma mieć dostęp za
pośrednictwem przedmiotowego oprogramowania oraz czy dostęp ma obejmować dane
archiwalne,
e) zamawiający nie wskazał, czy dla spełnienia przedmiotowego wymogu wystarczająca jest
możliwość logowania się w określonym zakresie do systemu obsługi wykonawcy za
pośrednictwem sieci internetowej.
Z uwagi na powyższe, a także standardowe zapisy umów licencyjnych oraz
stosowane rozwiązania techniczne może się okazać, że w przypadku wielu wykonawców
spełnienie powyższego wymogu jest niewykonalne i przez to w sposób rażący narusza
zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, o której mowa
w art. 7 ust. 1 Pzp.
3. Poważne wątpliwości budzi również określenie bardzo specyficznych parametrów, jakie
musi spełnić jeden z pojazdów przeznaczony do świadczenia usług będących przedmiotem
zamówienia, opisany w pkt III.2.3 ogłoszenia, gdyż jego wymiary nie są powszechnie
spotykane w praktyce i nie znajdują uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa.
Zasadnym byłoby zatem uzasadnienie, z czego wynikają obowiązkowe cechy, jakie winien
spełniać i do odbioru jakich odpadów został przewidziany. Bez takiego merytorycznego
uzasadnienia rodzi się wątpliwość, czy specyficzny opis przedmiotowego pojazdu nie
faworyzuje któregoś z wykonawców, który dysponuje takim pojazdem lub dotychczas
świadczył usługi objęte zamówieniem.
4. Odwołujący podkreślił, że realizacja w praktyce zobowiązania wskazanego w III. 13.12
siwz oznacza, iż wykonawca powinien dysponować co najmniej dwoma lub nawet trzema
gotowymi zestawami pracowników wraz ze sprzętem potrzebnym do realizacji usług, przy
czym byłyby one wykorzystywane wyłącznie kilka razy do roku, kiedy to w wyniku kumulacji
dni wolnych od pracy w pierwszym dniu roboczym następującym po kilku dniach wolnych od
pracy usługi odbioru odpadów powinny być świadczone w dwu lub nawet trzykrotnie
większym zakresie. Zatem usługi zaplanowane z perspektywy harmonogramu
zaakceptowanego przez zamawiającego są w praktyce niewykonalne z punktu widzenia
harmonogramu pracy przedsiębiorstwa wykonawcy.
W podsumowaniu odwołania odwołujący wskazał, że mając zatem na uwadze, że:
1) zamawiający wskazał w pkt XII siwz, że wynagrodzenie ma mieć charakter ryczałtowy
(przy czym nie określił, czy winno być oszacowane całościowo czy też jednostkowo dla
poszczególnego rodzaju usług zgodnie z ich opisem w Regulaminie),
2) przedmiotowe zamówienie obejmuje okres dwóch lat,
3) zgodnie z XII.6 siwz wykonawca sporządzając kalkulację swojej ceny ofertowej jest
zobowiązany samodzielnie określić i uwzględnić następujące czynniki:
- charakterystykę sektora,
- możliwy wzrost ilości odebranych odpadów,
- możliwy wzrost ilości obsługiwanych budynków oraz wynikający z tego wzrostu liczby
mieszkańców.
4) właściwe oszacowanie i określenie przedmiotowego wynagrodzenia na podstawie danych
udostępnionych w dokumentacji jest w praktyce niewykonalne,
treść ogłoszenia o zamówieniu i siwz w sposób rażący narusza przepisy art. 7 ust. 1, art. 29
ust. 1, art. 30 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 Pzp, art. 6d ust. 4 w zw. z art. 1a ucipwg oraz art. 4
ust. 1 i 2 uod.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie. Wniósł o oddalenie odwołania.
W zakresie pierwszego zarzutu wskazał, że przedmiot zamówienia został opisany
w sposób jednoznaczny i wyczerpujący za pomocą dostatecznie dokładnych danych
jakościowych, jak również zrozumiałych określeń. Opis przedmiotu zamówienia został
sporządzony przy uwzględnieniu wszystkich wymagań i określeń mogących mieć wpływ na
sporządzenie oferty, jak również w sposób nie naruszający uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Zakres jakościowy przedmiotu zamówienia został przedstawiony
w siwz, poprzez odwołanie się do uchwały Nr LI/316/2012 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia
21 grudnia 2012 r. w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy
Jarocin, stanowiącej akt prawa miejscowego. Zamawiający wyjaśnił, że w dniu 25 kwietnia
2013 r. dokonał zmiany w opisie przedmiotu zamówienia usuwając różnice w opisie
odpadów, których odbieranie ma być przedmiotem zamówienia. Zdaniem zamawiającego
odwołujący podniósł zarzut w odwołaniu w powyższym zakresie bez uwzględnienia ww.
dokonanej korekty.
Zamawiający wskazał również, że opis przedmiotu zamówienia nie preferuje
wykonawców, którzy mieli dostęp do danych ilościowych i jakościowych, w szczególności
poprzez świadczenie usług objętych przedmiotem zamówienia. Wskazał, że odwołujący
również świadczył w ostatnich latach usługę odbioru odpadów komunalnych na terenie
Gminy Jarocin, zatem miał dostęp, tak jak inni wykonawcy, do omawianych danych
jakościowych i ilościowych. Zamawiający wyjaśnił, że udostępnił w siwz wszystkim
potencjalnym wykonawcom dane umożliwiające oszacowanie ilościowe przedmiotu
zamówienia. Podane informacje, dotyczące lokalizacji nieruchomości wraz z informacją
o liczbie osób zameldowanych, pozwalają wykonawcy oszacować koszty transportu
związane z odbiorem odpadów komunalnych. Wszelkie koszty, opłaty związane z ilością
przekazanych odpadów do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych
ponosi zamawiający, natomiast wykonawca otrzyma należne mu wynagrodzenie tylko
i wyłącznie za prawidłowe realizowanie przedmiotu zamówienia, tj. odbiór odpadów
komunalnych z terenu Gminy Jarocin.
W zakresie zarzutu trzeciego zamawiający wskazał, że opis czynności dodatkowych
oraz sposób i zakres ich świadczenia jest wystarczająco doprecyzowany w siwz i ogłoszeniu
o zamówieniu. Zdaniem zamawiającego, nie są to usługi dodatkowe tylko narzędzia służące
bieżącemu monitorowaniu świadczonej usługi przez wykonawcę.
W odniesieniu do zobowiązania wykonawcy do kolportowania ulotek zamawiający
wskazał, że kolportowanie ulotek dotyczy ulotek informacyjnych kierowanych przez
zamawiającego do właścicieli nieruchomości, co związane jest bezpośrednio z odbiorem
odpadów komunalnych, przy okazji odbioru odpadów. Są to ulotki o tematyce związanej
z systemem gospodarki odpadami na terenie Gminy Jarocin, co nie wiąże się z ponoszeniem
dodatkowych kosztów.
W odniesieniu do wymogu zainstalowania na wskazanym stanowisku komputerowym
legalnego oprogramowania umożliwiającego bieżącą kontrolę pracy sprzętu
wykorzystywanego przez wykonawcę – zamawiający wyjaśnił, że wymaganie to ma na celu
zapewnienie zamawiającemu bieżącej kontroli tras przejazdu, jak i zapobieganie sytuacji
uiszczania opłaty za odpady pochodzące spoza terenu Gminy Jarocin.
Zamawiający wyjaśnił ponadto, że w dniu 25 kwietnia 2013 r. dokonał zmiany opisu
parametrów dodatkowego pojazdu, które błędnie zostały pierwotnie określone w siwz.
Zamawiający skorygował te parametry na zgodne z przepisami rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego obowiązku opracowania harmonogramu
odbierania odpadów komunalnych, z uwzględnieniem poszczególnych rodzajów odpadów,
zamawiający wyjaśnił, że oczekuje od wykonawcy prawidłowej realizacji przedmiotu
zamówienia, nie wnikając w to, ile osób wymaga jego prawidłowa realizacja. W tym zakresie
decyzja o ilości zaangażowanych osób spoczywa wyłącznie na wykonawcy.
Zamawiający podniósł również na zakończenie, że zarzut naruszenia uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców wymaga wykazania, że zamawiający opisał
przedmiot zamówienia w taki sposób, że mógłby mu sprostać bądź był preferowany jeden
wykonawca, bowiem nie każde błędne opisanie przedmiotu zamówienia stanowi
o naruszeniu uczciwej konkurencji.
-
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone przez strony postępowania
odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że odwołujący spełnia przesłanki do wniesienia odwołania, zgodnie
z art. 179 ust. 1 Pzp.
Izba nie uwzględniła wniosków odwołującego o przeprowadzenie dowodu z opinii
biegłego na okoliczność poprawności sporządzenia dokumentacji przetargowej oraz
możliwości sporządzenia poprawnej oferty na podstawie informacji zawartych w tej
dokumentacji, a także o powołanie biegłego na okoliczność, czy w celu wypełnienia
wymogów wynikających z rozporządzenia Ministra Środowiska z 11 stycznia 2013 r.
w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbioru odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości konieczne jest instalowanie oprogramowania, w szczególności na
stanowiskach komputerowych prowadzących monitoring bazujący na systemie
pozycjonowania satelitarnego, umożliwiającym trwałe zapisywanie, odczytywanie
i przechowanie danych pojazdu w ruchu i miejsca postoju.
W ocenie Izby wnioski powyższe zostały sformułowane przez odwołującego
w sposób zbyt ogólny, nieprecyzyjny, a ponadto wykraczający znacznie poza zakres
zarzutów podniesionych w odwołaniu. Odwołujący nie określił, jakich wiadomości
specjalnych wymaga przeprowadzenie tego dowodu, ani z jakiej dziedziny biegły miałby
zostać powołany. W ocenie Izby, ustalenie stanu faktycznego w niniejszej sprawie nie
wymaga wiadomości specjalnych, zgodnie z art. 190 ust. 4 Pzp, dlatego ww. wnioski
odwołującego nie zostały przez Izbę uwzględnione. Podkreślić należy, że w zakresie
wskazanym we wnioskach o powołanie biegłego, w szczególności w zakresie interpretacji
obowiązujących przepisów (w tym także postanowień siwz) rozstrzyganie spornych kwestii
leży w kompetencji KIO - nie należy do biegłego.
Zarzut I. Brak precyzyjnego określenia przedmiotu zamówienia w sposób jakościowy.
Izba nie stwierdziła naruszenia art. 29 ust. 1 Pzp, poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, za pomocą niedostatecznie
dokładnych i zrozumiałych określeń z pominięciem cech technicznych i jakościowych
umożliwiających przygotowanie oferty oraz art. 6d ust. 4 w zw. z art. 1a ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach (dalej: ucipwg) i art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach (dalej:
uod), z uwagi na brak określenia w specyfikacji istotnych warunków zamówienia rodzajów
odpadów komunalnych odbieranych selektywnie od właścicieli nieruchomości, zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu
odpadów (dalej: Katalog Odpadów)
W pierwszej kolejności Izba zważyła, że odwołujący przyznał w toku rozprawy, że nie
występują już rozbieżności w zakresie opisu przedmiotu zamówienia, pomiędzy treścią
poszczególnych dokumentów wchodzących w skład dokumentacji przetargowej,
tj. ogłoszenia o zamówieniu, siwz, projektu umowy, szczegółowego opisu przedmiotu
zamówienia oraz regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jarocin
przyjętym uchwałą Rady Miejskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. nr LI/316/2012. Jak wyjaśnił
zamawiający występujące pierwotnie różnice w opisie przedmiotu zamówienia w ww.
dokumentach zostały ujednolicone w ramach zmiany treści siwz dokonanej w dniu 25
kwietnia 2013 r. Ponieważ zamawiający przeprowadził korektę siwz w omawianym zakresie
przed terminem posiedzenia Izby w niniejszej sprawie, zgodnie z art. 192 ust. 2 Pzp,
Izba uznała, że przyznanie przez zamawiającego okoliczności dotyczących ww. błędów
w opisie przedmiotu zamówienia nie może prowadzić do uwzględnienia odwołania, gdyż nie
ma i nie może mieć istotnego wpływu na wynik postępowania, wobec dokonania ich poprawy
przez zamawiającego.
Odwołujący podtrzymał zarzut w zakresie braku określenia przez zamawiającego
rodzajów odpadów będących przedmiotem odbioru w ramach przedmiotowego zamówienia
za pomocą kodów odpadów.
Izba nie podzieliła stanowiska odwołującego w tym zakresie. Przedmiotem tego
zamówienia jest odbiór odpadów komunalnych. Pomimo braku podania przez
zamawiającego w opisie przedmiotu zamówienia w siwz poszczególnych kodów odpadów
komunalnych, w ocenie Izby opis ten nie narusza przepisów ustawy Pzp wskazanych
w odwołaniu. Zamawiający w opisie przedmiotu zamówienia (pkt III. 7 siwz) zawarł odesłanie
do Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jarocin, przyjętym
uchwałą Rady Miejskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. nr LI/316/2012. W Regulaminie
powyższym znajduje się „szczegółowy zakres świadczenia usługi odbioru odpadów
komunalnych.” Regulamin w § 2 ust. 2 pkt 10 zawiera definicję pojęcia odpadów
komunalnych, zgodną z definicją ustawową zawartą w art. 3 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. o odpadach. Powyższe odesłanie do obowiązujących regulacji prawnych
jest wystarczające z punktu widzenia określenia przez zamawiającego odpadów
komunalnych, które zostały objęte usługą stanowiącą przedmiot zamówienia. W ocenie Izby,
brak powtórzenia w siwz brzmienia przepisów (w tym także kodów odpadów) nie stanowi
wady tego dokumentu skutkującej koniecznością unieważnienia ogłoszenia o zamówieniu
i specyfikacji istotnych warunków zamówienia, o co wnosił odwołujący.
Zgodnie z art. 6d ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej:
ucipwg), wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w szczególności:
1) wymogi dotyczące przekazywania odebranych zmieszanych odpadów komunalnych,
odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych
do składowania do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych;
2) rodzaje odpadów komunalnych odbieranych selektywnie od właścicieli nie-ruchomości;
3) standard sanitarny wykonywania usług oraz ochrony środowiska;
4) obowiązek prowadzenia dokumentacji związanej z działalnością objętą za-mówieniem;
5) szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości.
Zgodnie natomiast z art. 4 ust. 1 ustawy o odpadach, odpady klasyfikuje się przez ich
zaliczenie do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju odpadów, uwzględniając:
1) źródło ich powstawania;
2) właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, określone
w załączniku nr 3 do ustawy;
3) składniki odpadów, dla których przekroczenie wartości granicznych stężeń substancji
niebezpiecznych może powodować, że odpady są odpadami niebezpiecznymi.
Natomiast ust. 2 tego artykułu wskazuje, że składniki odpadów, o których mowa w ust. 1 pkt
3, określa załącznik nr 4 do ustawy.
Powyższe przepisy nie precyzują zatem bezwzględnego obowiązku zamawiającego
posłużenia się przy opisie przedmiotu zamówienia na odbiór odpadów komunalnych kodami
odpadów, określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r.
w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. nr 112, poz. 1206).
Zarzut II. Brak precyzyjnego określenia przedmiotu zamówienia w sposób ilościowy.
Opisując zakres ilościowy przedmiotu zamówienia, zamawiający załączył do siwz
zestawienia danych dotyczących:
- ilości mieszkańców na terenach wiejskich (nazwa miejscowości, nazwa ulicy, nr
nieruchomości, liczba osób zameldowanych) (załącznik nr 10),
- liczby mieszkańców miasta Jarocin (nazwa miejscowości, nazwa ulicy, nr nieruchomości,
liczba osób zameldowanych) (załącznik nr 11),
- liczby pracowników w budynkach użyteczności publicznej (nazwa nieruchomości oraz
liczba osób pracujących w nich) (załącznik nr 12),
- wykaz ulic wraz z linkiem do punktów adresowych.
Powyższe informacje nie stanowią pełnych danych, które pozwoliłyby na dokładne wyliczenie
ilości odpadów podlegających odbieraniu w tym postępowaniu. Zamawiający nie dysponuje
takimi danymi, ponieważ dysponuje jedynie ok 60-70 % deklaracji składanych przez
właścicieli nieruchomości. Nie posiada zatem ścisłych danych ale dane szacunkowe. Jak
wskazał zamawiający na rozprawie, czemu odwołujący nie zaprzeczył, odwołujący, podobnie
jak inni wykonawcy, wykonywał usługi odbioru odpadów na terenie Gminy Jarocin. Z tego też
względu odwołujący powinien dysponować szczegółowymi danymi dotyczącymi rynku
odpadów na terenie zamawiającego, co podnosił wobec innych wykonawców.
W ocenie Izby nie można również pominąć faktu, że niniejszy przetarg jest kierowany
do profesjonalistów w danej dziedzinie. Zamawiający kieruje zamówienie do wykonawców
posiadających odpowiednie doświadczenie w ramach warunków udziału w postępowaniu,
a zatem do profesjonalistów. Zdaniem Izby, profesjonalista w danej dziedzinie, w oparciu
o posiadane doświadczenie, powinien być w stanie oszacować zakres usługi stanowiącej
przedmiot tego zamówienia. Zauważyć trzeba również, że ustalone przez zamawiającego
informacje podane w ofercie, podlegają permanentnym zmianom, w związku
m.in. z przybywaniem nowych mieszkańców, zmianą struktury zatrudnienia, rodzaju
nieruchomości itp. Należy zatem przyjąć, że odwołujący nie wykazał, że są to dane stabilne,
na cały okres realizacji zamówienia. Odwołujący twierdząc, że dane powyższe nie są
wystarczające do prawidłowego oszacowania oferty, nie przedstawił żadnego dowodu na
poparcie swoich twierdzeń. Jednocześnie Izba wskazuje, że ze względu na zmienny
charakter omawianych danych, nawet podane dziś dane tracą swoją aktualność w przeciągu
pewnego okresu, a w związku z powyższym, w każdym przypadku występuje ryzyko
związane z oszacowaniem danych w okresie dwóch lat realizacji przedmiotu zamówienia.
Odnosząc się do zarzutów naruszenia art. 30 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 Pzp, Izba
stwierdziła, że w zakresie powyższym odwołujący nie przedstawił jakiejkolwiek argumentacji
faktycznej oraz prawnej – uzasadniającej ww. zarzutów. Odwołujący nie sprecyzował także,
jaka norma zawarta w art. 36 ust. 1 została naruszona. Ustęp 1 artykułu 36 zawiera bowiem
17 punktów, wśród których odwołujący nie wskazał żadnego oraz nie podał żadnego
uzasadnienia merytorycznego.
Zarzut III. Dodatkowe usługi
Zgodnie z brzmieniem pkt III. 14.15 ogłoszenia o zamówieniu oraz w konsekwencji –
siwz, zamawiający zobowiązał wykonawcę wybranego w przetargu do realizacji zamówienia
- do kolportowania ulotek informacyjnych sporządzonych przez zamawiającego kierowanych
do właścicieli nieruchomości. Zdaniem odwołującego, kolportaż ulotek w terminie 14 dni od
dnia ich otrzymania, w praktyce oznacza, że kolportaż ulotek zamawiającego nie będzie
możliwy „przy okazji odbioru odpadów”, ale w ramach dodatkowych kursów pojazdów
wykonawcy. Ponieważ zamawiający nie wymaga w ramach oferty odrębnej wyceny ww.
czynności należy stwierdzić, iż wynagrodzenie ryczałtowe z realizację przedmiotu
zamówienia obejmuje powyższe elementy związane z przedmiotem zamówienia, które są
wykonywane w związku z usługą odbioru odpadów. Ponadto, Izba podkreśla, że odwołujący
nie przeprowadził dowodu na okoliczność, że kolportaż ulotek będzie wymagał dodatkowych
kursów, a wobec tego poniesienia przez wykonawcę dodatkowych kosztów.
Wymaganie zawarte w pkt III. 15.2 siwz (pkt III. 18.2), zobowiązuje wykonawcę do
zainstalowania na wskazanym przez zamawiającego stanowisku komputerowym będącym
własnością zamawiającego legalnego oprogramowania, umożliwiającego bieżącą kontrolę
pracy sprzętu wykorzystywanego przez wykonawcę. Należy podkreślić, iż obowiązujące
w tym zakresie (tj. zagospodarowanie odpadów) przepisy nie ograniczają zamawiającego, co
do zakresu przedmiotu zamówienia.
Okoliczność, że zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia, pojazdy wykonawcy
winny być wyposażone w system:
- monitoringu bazującego na systemie pozycjonowania satelitarnego, umożliwiający trwałe
zapisywanie, przechowywanie i odczytywanie danych o położeniu pojazdu i miejscach
postojów oraz czujników zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów -
umożliwiający weryfikację tych danych, nie oznacza, że zamawiający nie może w ramach
zamówienia publicznego objąć przedmiotem zamówienia oprogramowania, które umożliwi
zamawiającemu lepszą kontrolę wykonywania powierzonych usług.
W obowiązujących przepisach brak jest jakichkolwiek przeszkód lub wymogów
dotyczących (ograniczających) zasad dostępu zamawiającego do monitoringu
wykonywanych usług. Ponadto, jak zauważył zamawiający na rozprawie, w siwz wykonawcy
nie zostali ograniczeni co do rodzaju dostarczanego oprogramowania. Zatem wobec braku
określenia w siwz konkretnych wymagań co do oprogramowania, to na zamawiającym
spoczywa ryzyko prawidłowego funkcjonowania przedmiotowego oprogramowania na
stanowisku komputerowym wskazanym przez zamawiającego.
Izba nie podzieliła twierdzenia odwołującego, że zamawiający nie określił parametrów
oprogramowania. W ocenie Izby zamawiający wskazał wyraźnie zakres funkcjonalny
oprogramowania, który musi zostać osiągnięty, poprzez zainstalowanie oprogramowania.
Wymagania powyższe zostały określone w sposób jednoznaczny i czytelny. Ponadto Izba
stwierdziła, że skoro zamawiający nie wykluczył w treści siwz możliwości logowania się
w określonym zakresie do systemu obsługi wykonawcy za pośrednictwem sieci internetowej,
to należy uznać, że powyższy sposób wykonania przedmiotowego zobowiązania został
dopuszczony przez zamawiającego.
Odwołujący w powyższym zakresie twierdził, że ze względu na standardowe zapisy
umów licencyjnych oraz stosowane rozwiązania techniczne może się okazać,
że w przypadku wielu wykonawców spełnienie powyższego wymogu w zakresie
zainstalowania odpowiedniego oprogramowania, jest niewykonalne i przez to w sposób
rażący narusza zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, o której mowa w art. 7 ust. 1 Pzp. Również w tym zakresie odwołujący oparł
się jedynie na własnych przypuszczeniach i nawet nie uprawdopodobnił powoływanych
okoliczności.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego określenia parametrów, jakie musi spełnić
jeden z pojazdów, przeznaczony do świadczenia usług będących przedmiotem zamówienia
opisany w pkt III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, Izba uznała, że zamawiający uwzględniając
ten zarzut przyznał fakt naruszenia art. 29 ust. 1 Pzp, poprzez nieprecyzyjny opis przedmiotu
zamówienia. Skoro jednak zamawiający przed terminem posiedzenia Izby dokonał zmiany
wymaganych parametrów pojazdu, czego odwołujący nie kwestionował, należy stwierdzić,
że powyższe naruszenie przepisu ustawy Pzp nie ma wpływu i nie może mieć istotnego
wpływu na wynik postępowania, co stanowi negatywną przesłankę do uwzględnienia
odwołania, stosownie do art. 192 ust. 2 Pzp.
Realizacja obowiązków określonych w siwz w ramach opisu przedmiotu zamówienia,
w tym zobowiązania wskazanego w III. 13.12 siwz wymaga od wykonawcy dysponowania
odpowiednią ilością pracowników. Fakt, czy dany wykonawca dysponuje liczbą pracowników,
zapewniającą prawidłową realizację przedmiotu zamówienia, nie ma żadnego znaczenia
w kontekście prawidłowości opisu przedmiotu zamówienia w ogłoszeniu i siwz. Zwiększenie
ilości usług każdorazowo - po dniach wolnych od pracy (świętach) wymaga organizacji pracy
zapewniającej prawidłową realizację usług. Dlatego nie ma podstaw by uznać,
że wymaganie powyższe stanowi ograniczenie zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców w postępowaniu lub też jest niewykonalne w sposób obiektywny.
Fakt, że jest niewykonalne z punktu widzenia harmonogramu pracy przedsiębiorstwa
wykonawcy, nie dowodzi nieprawidłowości opisu przedmiotu zamówienia. Nie dowodzi on
również, że sprostanie wymaganiom zamawiającego może sprawić trudność innym
wykonawcom.
Izba uznała w zakresie tego zarzutu, że z § 5 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości nie wynika, że zamawiający
w ramach zamówienia na odbiór odpadów nie może nałożyć na wykonawcę dodatkowych
zobowiązań.
Odnosząc się do zarzutów, które wskazał odwołujący na rozprawie, powołując się na
stwierdzenia zawarte w „podsumowaniu” odwołania, Izba uznała, że treść stwierdzeń,
o brzmieniu:
- zamawiający wskazał w pkt XII siwz, że wynagrodzenie ma mieć charakter
ryczałtowy (przy czym nie określił, czy winno być oszacowane całościowo czy też
jednostkowo dla poszczególnego rodzaju usług zgodnie z ich opisem w Regulaminie),
- przedmiotowe zamówienie obejmuje okres dwóch lat,
- zgodnie z XII.6 siwz wykonawca sporządzając kalkulację swojej ceny ofertowej jest
zobowiązany samodzielnie określić i uwzględnić następujące czynniki: charakterystykę
sektora, możliwy wzrost ilości odebranych odpadów, możliwy wzrost ilości obsługiwanych
budynków oraz wynikający z tego wzrost liczby mieszkańców,
- właściwe oszacowanie i określenie przedmiotowego wynagrodzenia na podstawie
danych udostępnionych w dokumentacji jest w praktyce niewykonalne,
nie wyczerpuje pojęcia zarzutów, w rozumieniu przepisów Pzp. Powyższe stwierdzenia nie
zostały poparte żadną argumentacją ani faktyczną ani też prawną. Ponadto odwołujący nie
wskazał, jakie przepisy ustawy Pzp zostały naruszone w wyniku powyższych okoliczności.
Zauważyć też trzeba, że nawet gdyby uznać, że powyższe stwierdzenia stanowią zarzuty, to
nie znajdują one żadnego uzasadnienia. Jak bowiem wynika z treści siwz – wynagrodzenie
w przedmiotowym postępowaniu ma charakter ryczałtowy za wykonanie przedmiotu
zamówienia (lub jego części, w związku z dopuszczeniem możliwości składania ofert
częściowych), co wynika zarówno z opisu sposobu obliczenia ceny oferty, jak i treści
formularza ofertowego, w którym należało podać cenę oferty. W zakresie stwierdzenia,
że zamówienie obejmuje okres dwóch lat - odwołujący nie sformułował w odwołaniu żadnej
okoliczności, która byłaby przez niego kwestionowana. Z kolei fakt, że wykonawca kalkulując
cenę oferty powinien uwzględnić różne czynniki mające wpływ na sposób tej kalkulacji jest
oczywisty. Zamawiający nie może zwolnić wykonawcy z przeanalizowania wskazanych
informacji, w celu rzetelnej kalkulacji ceny oferty, gdyż wykonawca jest odpowiedzialny za
treść składanej oferty i ponosi pełne ryzyko związane z dokonaną kalkulacją ceny oferty.
Wobec braku potwierdzenia się zarzutów w zakresie opisu przedmiotu zamówienia
Izba nie stwierdziła w konsekwencji naruszenia art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez przygotowanie
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób naruszający zasadę uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców,
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania,
Izba orzekła, jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp, stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238).
Przewodniczący: ………...............……
WYROK
z dnia 15 maja 2013 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Jolanta Markowska
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 maja 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 kwietnia 2013 r. przez wykonawcę:
REMONDIS Sanitech Poznań Sp. z o.o., ul. Górecka 104, 61-483 Poznań w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego: Gmina Jarocin, Al. Niepodległości 10, 63-200
Jarocin,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę: REMONDIS Sanitech Poznań Sp.
z o.o., ul. Górecka 104, 61-483 Poznań, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
REMONDIS Sanitech Poznań Sp. z o.o., ul. Górecka 104, 61-483 Poznań,
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Kaliszu.
Przewodniczący: …………............…
Sygn. akt: KIO 981/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Gmina Jarocin prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego w przedmiocie: „Odbiór odpadów
komunalnych z terenu Gminy Jarocin”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2013/S 074-124063 w dniu 16 kwietnia
2013 r. W tym samym dniu zamawiający zamieścił specyfikację istotnych warunków
zamówienia na własnej stronie internetowej.
Wykonawca REMONDIS Sanitech Poznań Sp. z o.o. w Poznaniu wniósł odwołanie
wobec treści ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia z dnia 16 kwietnia 2013 r. Wniósł o unieważnienie czynności polegających na
ogłoszeniu przedmiotowego zamówienia oraz nakazanie powtórzenia ww. czynności
poprzez:
a) precyzyjne określenie jakościowego zakresu zamawianych usług,
b) precyzyjne określenie ilościowego zakresu zamawianych usług,
c) wskazanie danych służących do oszacowania zakresu zamawianych usług przez
okres ich świadczenia na podstawie przedmiotowego zamówienia oraz
prawdopodobnego wzrostu tego zakresu,
d) doprecyzowanie usług dodatkowych oraz sposobu i zakresu ich świadczenia.
oraz o:
1) przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność poprawności sporządzenia
dokumentacji przetargowej oraz możliwości sporządzenia poprawnej oferty na podstawie
informacji zawartych w tej dokumentacji,
2) orzeczenia na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa
prawnego.
Odwołujący zarzucił naruszenie przepisów:
1) art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia
w sposób naruszający zasadę uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców,
2) art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 Pzp, poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, za pomocą niedostatecznie
dokładnych i zrozumiałych określeń z pominięciem cech technicznych i jakościowych
umożliwiających przygotowanie oferty,
3) art. 6d ust. 4 w zw. z art. 1a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej:
ucipwg) oraz art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach (dalej: uod), poprzez brak określenia
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia rodzajów odpadów komunalnych odbieranych
selektywnie od właścicieli nieruchomości, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (dalej: Katalog Odpadów)
4) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych
wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (dalej:
Rozporządzenie), a w szczególności § 5 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia, poprzez nałożenie
na wykonawcę dodatkowych zobowiązań, wykraczających poza zakres uregulowany
w przepisach, naruszających zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji oraz
niedostateczne opisanie zasad ich wykonywania.
I. Brak precyzyjnego określenia przedmiotu zamówienia w sposób jakościowy.
Odwołujący podkreślił, iż pomiędzy treścią dokumentów:
- ogłoszeniem o zamówieniu,
- specyfikacją istotnych warunków zamówienia,
- projektem umowy,
- szczegółowym opisem przedmiotu zamówienia,
- regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jarocin przyjętym uchwałą
Rady Miejskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. nr LI/316/2012 (dalej: Regulamin),
istnieją poważne różnice w opisie odpadów, których odbieranie ma być przedmiotem
zamówienia.
Zważywszy na fakt, iż w pkt III. 14.10) na stronie 5 (błąd w numeracji powinien być III.
14.3) siwz wskazano, iż wykonawca „zobowiązany jest do odebrania wszystkich odpadów
komunalnych od wszystkich właścicieli nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych, na
których powstają odpady komunalne zgromadzonych w pojemnikach i workach,
spełniających wymagania określone w Regulaminie”, zasadnym byłoby ujednolicenie
zakresu odbieranych odpadów we wszystkich dokumentach związanych z przedmiotowym
postępowaniem oraz wskazanie go z użyciem nazw i kodów przewidzianych w katalogu
odpadów zawartym w ustawie o odpadach. W innym bowiem przypadku, wykonawcy nie
mogą oszacować swoich ofert nie mogąc określić do odbioru jakich odpadów będą
zobowiązani po zawarciu umowy, zwłaszcza, że np. w pkt III. 13.2) siwz znajduje się
zobowiązanie wykonawcy do dostarczenia pozostałości z sortowania odpadów komunalnych
do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (dalej: RIPOK), co jest nie
tylko niezgodne z obowiązującymi przepisami, ale prowadziłoby do kuriozalnej sytuacji,
w której do sortowania odpadów komunalnych miałoby dochodzić pomiędzy odbiorem tych
odpadów od właściciela nieruchomości, a dostarczeniem ich do RIPOK, czyli de facto
w samochodzie wykonawcy.
II. Brak precyzyjnego określenia przedmiotu zamówienia w sposób ilościowy.
Do ogłoszenia i siwz zamawiający dołączył fragmentaryczne zestawienia, w tym
zawarte w załącznikach:
- nr 10 - dotyczący ilości mieszkańców na terenach wiejskich (nazwa miejscowości, nazwa
ulicy, nr nieruchomości, liczba osób zameldowanych),
- nr 11 - dotyczący liczby mieszkańców miasta Jarocin (nazwa miejscowości, nazwa ulicy, nr
nieruchomości, liczba osób zameldowanych),
- nr 12 - dotyczący liczby pracowników w budynkach użyteczności publicznej, (nazwa
nieruchomości oraz liczba osób pracujących w nich),
- nr 13 - dotyczący wykazu ulic oraz zawierający link do punktów adresowych,
które nie korespondują z zakresem przedmiotu zamówienia, w szczególności zawartym
w Regulaminie oraz zawierają jedynie częściowe dane (np. dotyczą jedynie części
pracowników sektora publicznego z pominięciem sektora prywatnego), które nie pozwalają
na całościowe oszacowanie wynagrodzenia ofertowego. Regulamin różnicuje bowiem
zasady odbioru zarówno w zależności od rodzaju nieruchomości (zabudowa jednorodzinna
albo wielorodzinna), jak i mieszkańców (np. osoby samotne lub rodziny dwuosobowe),
a przede wszystkim rodzaju odbieranych odpadów. W przypadku zatem braku danych w tym
zakresie w dokumentacji przetargowej niemożliwym jest prawidłowe oszacowanie oferty.
Tymczasem zgodnie z obowiązującymi przepisami zamawiający posiada przedmiotowe dane
na podstawie składanych mu sprawozdań i deklaracji zarówno w zakresie liczby odbiorców
odpadów jak i ilości ich wytwarzania z podziałem na rodzaje, zgodnie z Katalogiem
Odpadów. Nie udzielenie informacji we wskazanym wyżej zakresie w toku przedmiotowego
postępowania przetargowego stawia w uprzywilejowanej sytuacji uczestniczące w nim
podmioty, które dotychczas miały dostęp do tych danych, w szczególności poprzez
świadczenie usług objętych zamówieniem. Pozostali wykonawcy mogą mieć istotne
wątpliwości co do zakresu usług objętych zamówieniem, co niewątpliwie narusza
postanowienia art. 29 ust. 1 Pzp wymagające, aby przedmiot zamówienia został opisany
„w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń”.
III. Dodatkowe usługi.
W ramach ogłoszenia o zamówieniu wskazano na dodatkowe parametry oraz usługi
nie wynikające zarówno z obowiązujących przepisów ani opisu przedmiotu zamówienia, przy
czym opis sposobu świadczenia tych usług nie jest precyzyjny i pozostawia szereg
wątpliwości.
1. W pkt III. 14.15 na stronie 5 (błąd w numeracji powinien być III.14.8) siwz znajduje się
zobowiązanie wykonawcy do kolportowania ulotek informacyjnych sporządzonych przez
zamawiającego kierowanych do właścicieli nieruchomości, przy czym określeniu „przy okazji
odbioru odpadów” towarzyszy doprecyzowanie w postaci terminu „14 dni od dnia ich
otrzymania”, co w praktyce oznacza sytuację, w której kolportaż ulotek zamawiającego nie
będzie możliwy „przy okazji odbioru odpadów”, ale w ramach dodatkowych kursów pojazdów
wykonawcy, przy czym zamawiający nie określił ani minimalnej, ani maksymalnej
częstotliwości tych usług. W związku z powyższym wykonawca nie posiada podstaw do
oszacowania wynagrodzenia za ich świadczenie.
2. W pkt III. 15.2 na stronie 8 (błąd w numeracji powinien być III. 18.2) siwz wskazane
zostało zobowiązanie wykonawcy do zainstalowania na stanowisku komputerowym,
będącym własnością zamawiającego, legalnego oprogramowania umożliwiającego bieżącą
kontrolę pracy sprzętu wykorzystywanego przez wykonawcę. Odwołujacy podniósł, że w § 5
ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania
odpadów od właścicieli nieruchomości wskazano, iż pojazdy wykonawcy winny być
wyposażone w system:
a) monitoringu bazującego na systemie pozycjonowania satelitarnego, umożliwiający trwałe
zapisywanie, przechowywanie i odczytywanie danych o położeniu pojazdu i miejscach
postojów oraz
b) czujników zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów - umożliwiający
weryfikację tych danych.
Poza tym uregulowaniem w obowiązujących przepisach nie ma jednak dodatkowych
wymogów obejmujących zasady dostępu do monitoringu dla zamawiającego. Należy również
zauważyć, iż zobowiązanie wykonawcy sformułowane przez zamawiającego pozostawia
szereg wątpliwości ponieważ w szczególności:
a) dla skuteczności przedmiotowej instalacji oprogramowania na stanowisku komputerowym
zamawiającego konieczne będzie ustalenie zgodności wymagań tego oprogramowania
z właściwościami technicznymi danego stanowiska,
b) koniecznym będzie udzielenie licencji przez producenta przedmiotowego
oprogramowania na jego korzystanie przez zamawiającego,
d) zamawiający nie wskazał, jaki ma być zakres parametrów, do których ma mieć dostęp za
pośrednictwem przedmiotowego oprogramowania oraz czy dostęp ma obejmować dane
archiwalne,
e) zamawiający nie wskazał, czy dla spełnienia przedmiotowego wymogu wystarczająca jest
możliwość logowania się w określonym zakresie do systemu obsługi wykonawcy za
pośrednictwem sieci internetowej.
Z uwagi na powyższe, a także standardowe zapisy umów licencyjnych oraz
stosowane rozwiązania techniczne może się okazać, że w przypadku wielu wykonawców
spełnienie powyższego wymogu jest niewykonalne i przez to w sposób rażący narusza
zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, o której mowa
w art. 7 ust. 1 Pzp.
3. Poważne wątpliwości budzi również określenie bardzo specyficznych parametrów, jakie
musi spełnić jeden z pojazdów przeznaczony do świadczenia usług będących przedmiotem
zamówienia, opisany w pkt III.2.3 ogłoszenia, gdyż jego wymiary nie są powszechnie
spotykane w praktyce i nie znajdują uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa.
Zasadnym byłoby zatem uzasadnienie, z czego wynikają obowiązkowe cechy, jakie winien
spełniać i do odbioru jakich odpadów został przewidziany. Bez takiego merytorycznego
uzasadnienia rodzi się wątpliwość, czy specyficzny opis przedmiotowego pojazdu nie
faworyzuje któregoś z wykonawców, który dysponuje takim pojazdem lub dotychczas
świadczył usługi objęte zamówieniem.
4. Odwołujący podkreślił, że realizacja w praktyce zobowiązania wskazanego w III. 13.12
siwz oznacza, iż wykonawca powinien dysponować co najmniej dwoma lub nawet trzema
gotowymi zestawami pracowników wraz ze sprzętem potrzebnym do realizacji usług, przy
czym byłyby one wykorzystywane wyłącznie kilka razy do roku, kiedy to w wyniku kumulacji
dni wolnych od pracy w pierwszym dniu roboczym następującym po kilku dniach wolnych od
pracy usługi odbioru odpadów powinny być świadczone w dwu lub nawet trzykrotnie
większym zakresie. Zatem usługi zaplanowane z perspektywy harmonogramu
zaakceptowanego przez zamawiającego są w praktyce niewykonalne z punktu widzenia
harmonogramu pracy przedsiębiorstwa wykonawcy.
W podsumowaniu odwołania odwołujący wskazał, że mając zatem na uwadze, że:
1) zamawiający wskazał w pkt XII siwz, że wynagrodzenie ma mieć charakter ryczałtowy
(przy czym nie określił, czy winno być oszacowane całościowo czy też jednostkowo dla
poszczególnego rodzaju usług zgodnie z ich opisem w Regulaminie),
2) przedmiotowe zamówienie obejmuje okres dwóch lat,
3) zgodnie z XII.6 siwz wykonawca sporządzając kalkulację swojej ceny ofertowej jest
zobowiązany samodzielnie określić i uwzględnić następujące czynniki:
- charakterystykę sektora,
- możliwy wzrost ilości odebranych odpadów,
- możliwy wzrost ilości obsługiwanych budynków oraz wynikający z tego wzrostu liczby
mieszkańców.
4) właściwe oszacowanie i określenie przedmiotowego wynagrodzenia na podstawie danych
udostępnionych w dokumentacji jest w praktyce niewykonalne,
treść ogłoszenia o zamówieniu i siwz w sposób rażący narusza przepisy art. 7 ust. 1, art. 29
ust. 1, art. 30 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 Pzp, art. 6d ust. 4 w zw. z art. 1a ucipwg oraz art. 4
ust. 1 i 2 uod.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie. Wniósł o oddalenie odwołania.
W zakresie pierwszego zarzutu wskazał, że przedmiot zamówienia został opisany
w sposób jednoznaczny i wyczerpujący za pomocą dostatecznie dokładnych danych
jakościowych, jak również zrozumiałych określeń. Opis przedmiotu zamówienia został
sporządzony przy uwzględnieniu wszystkich wymagań i określeń mogących mieć wpływ na
sporządzenie oferty, jak również w sposób nie naruszający uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Zakres jakościowy przedmiotu zamówienia został przedstawiony
w siwz, poprzez odwołanie się do uchwały Nr LI/316/2012 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia
21 grudnia 2012 r. w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy
Jarocin, stanowiącej akt prawa miejscowego. Zamawiający wyjaśnił, że w dniu 25 kwietnia
2013 r. dokonał zmiany w opisie przedmiotu zamówienia usuwając różnice w opisie
odpadów, których odbieranie ma być przedmiotem zamówienia. Zdaniem zamawiającego
odwołujący podniósł zarzut w odwołaniu w powyższym zakresie bez uwzględnienia ww.
dokonanej korekty.
Zamawiający wskazał również, że opis przedmiotu zamówienia nie preferuje
wykonawców, którzy mieli dostęp do danych ilościowych i jakościowych, w szczególności
poprzez świadczenie usług objętych przedmiotem zamówienia. Wskazał, że odwołujący
również świadczył w ostatnich latach usługę odbioru odpadów komunalnych na terenie
Gminy Jarocin, zatem miał dostęp, tak jak inni wykonawcy, do omawianych danych
jakościowych i ilościowych. Zamawiający wyjaśnił, że udostępnił w siwz wszystkim
potencjalnym wykonawcom dane umożliwiające oszacowanie ilościowe przedmiotu
zamówienia. Podane informacje, dotyczące lokalizacji nieruchomości wraz z informacją
o liczbie osób zameldowanych, pozwalają wykonawcy oszacować koszty transportu
związane z odbiorem odpadów komunalnych. Wszelkie koszty, opłaty związane z ilością
przekazanych odpadów do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych
ponosi zamawiający, natomiast wykonawca otrzyma należne mu wynagrodzenie tylko
i wyłącznie za prawidłowe realizowanie przedmiotu zamówienia, tj. odbiór odpadów
komunalnych z terenu Gminy Jarocin.
W zakresie zarzutu trzeciego zamawiający wskazał, że opis czynności dodatkowych
oraz sposób i zakres ich świadczenia jest wystarczająco doprecyzowany w siwz i ogłoszeniu
o zamówieniu. Zdaniem zamawiającego, nie są to usługi dodatkowe tylko narzędzia służące
bieżącemu monitorowaniu świadczonej usługi przez wykonawcę.
W odniesieniu do zobowiązania wykonawcy do kolportowania ulotek zamawiający
wskazał, że kolportowanie ulotek dotyczy ulotek informacyjnych kierowanych przez
zamawiającego do właścicieli nieruchomości, co związane jest bezpośrednio z odbiorem
odpadów komunalnych, przy okazji odbioru odpadów. Są to ulotki o tematyce związanej
z systemem gospodarki odpadami na terenie Gminy Jarocin, co nie wiąże się z ponoszeniem
dodatkowych kosztów.
W odniesieniu do wymogu zainstalowania na wskazanym stanowisku komputerowym
legalnego oprogramowania umożliwiającego bieżącą kontrolę pracy sprzętu
wykorzystywanego przez wykonawcę – zamawiający wyjaśnił, że wymaganie to ma na celu
zapewnienie zamawiającemu bieżącej kontroli tras przejazdu, jak i zapobieganie sytuacji
uiszczania opłaty za odpady pochodzące spoza terenu Gminy Jarocin.
Zamawiający wyjaśnił ponadto, że w dniu 25 kwietnia 2013 r. dokonał zmiany opisu
parametrów dodatkowego pojazdu, które błędnie zostały pierwotnie określone w siwz.
Zamawiający skorygował te parametry na zgodne z przepisami rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego obowiązku opracowania harmonogramu
odbierania odpadów komunalnych, z uwzględnieniem poszczególnych rodzajów odpadów,
zamawiający wyjaśnił, że oczekuje od wykonawcy prawidłowej realizacji przedmiotu
zamówienia, nie wnikając w to, ile osób wymaga jego prawidłowa realizacja. W tym zakresie
decyzja o ilości zaangażowanych osób spoczywa wyłącznie na wykonawcy.
Zamawiający podniósł również na zakończenie, że zarzut naruszenia uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców wymaga wykazania, że zamawiający opisał
przedmiot zamówienia w taki sposób, że mógłby mu sprostać bądź był preferowany jeden
wykonawca, bowiem nie każde błędne opisanie przedmiotu zamówienia stanowi
o naruszeniu uczciwej konkurencji.
-
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone przez strony postępowania
odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że odwołujący spełnia przesłanki do wniesienia odwołania, zgodnie
z art. 179 ust. 1 Pzp.
Izba nie uwzględniła wniosków odwołującego o przeprowadzenie dowodu z opinii
biegłego na okoliczność poprawności sporządzenia dokumentacji przetargowej oraz
możliwości sporządzenia poprawnej oferty na podstawie informacji zawartych w tej
dokumentacji, a także o powołanie biegłego na okoliczność, czy w celu wypełnienia
wymogów wynikających z rozporządzenia Ministra Środowiska z 11 stycznia 2013 r.
w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbioru odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości konieczne jest instalowanie oprogramowania, w szczególności na
stanowiskach komputerowych prowadzących monitoring bazujący na systemie
pozycjonowania satelitarnego, umożliwiającym trwałe zapisywanie, odczytywanie
i przechowanie danych pojazdu w ruchu i miejsca postoju.
W ocenie Izby wnioski powyższe zostały sformułowane przez odwołującego
w sposób zbyt ogólny, nieprecyzyjny, a ponadto wykraczający znacznie poza zakres
zarzutów podniesionych w odwołaniu. Odwołujący nie określił, jakich wiadomości
specjalnych wymaga przeprowadzenie tego dowodu, ani z jakiej dziedziny biegły miałby
zostać powołany. W ocenie Izby, ustalenie stanu faktycznego w niniejszej sprawie nie
wymaga wiadomości specjalnych, zgodnie z art. 190 ust. 4 Pzp, dlatego ww. wnioski
odwołującego nie zostały przez Izbę uwzględnione. Podkreślić należy, że w zakresie
wskazanym we wnioskach o powołanie biegłego, w szczególności w zakresie interpretacji
obowiązujących przepisów (w tym także postanowień siwz) rozstrzyganie spornych kwestii
leży w kompetencji KIO - nie należy do biegłego.
Zarzut I. Brak precyzyjnego określenia przedmiotu zamówienia w sposób jakościowy.
Izba nie stwierdziła naruszenia art. 29 ust. 1 Pzp, poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, za pomocą niedostatecznie
dokładnych i zrozumiałych określeń z pominięciem cech technicznych i jakościowych
umożliwiających przygotowanie oferty oraz art. 6d ust. 4 w zw. z art. 1a ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach (dalej: ucipwg) i art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o odpadach (dalej:
uod), z uwagi na brak określenia w specyfikacji istotnych warunków zamówienia rodzajów
odpadów komunalnych odbieranych selektywnie od właścicieli nieruchomości, zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu
odpadów (dalej: Katalog Odpadów)
W pierwszej kolejności Izba zważyła, że odwołujący przyznał w toku rozprawy, że nie
występują już rozbieżności w zakresie opisu przedmiotu zamówienia, pomiędzy treścią
poszczególnych dokumentów wchodzących w skład dokumentacji przetargowej,
tj. ogłoszenia o zamówieniu, siwz, projektu umowy, szczegółowego opisu przedmiotu
zamówienia oraz regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jarocin
przyjętym uchwałą Rady Miejskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. nr LI/316/2012. Jak wyjaśnił
zamawiający występujące pierwotnie różnice w opisie przedmiotu zamówienia w ww.
dokumentach zostały ujednolicone w ramach zmiany treści siwz dokonanej w dniu 25
kwietnia 2013 r. Ponieważ zamawiający przeprowadził korektę siwz w omawianym zakresie
przed terminem posiedzenia Izby w niniejszej sprawie, zgodnie z art. 192 ust. 2 Pzp,
Izba uznała, że przyznanie przez zamawiającego okoliczności dotyczących ww. błędów
w opisie przedmiotu zamówienia nie może prowadzić do uwzględnienia odwołania, gdyż nie
ma i nie może mieć istotnego wpływu na wynik postępowania, wobec dokonania ich poprawy
przez zamawiającego.
Odwołujący podtrzymał zarzut w zakresie braku określenia przez zamawiającego
rodzajów odpadów będących przedmiotem odbioru w ramach przedmiotowego zamówienia
za pomocą kodów odpadów.
Izba nie podzieliła stanowiska odwołującego w tym zakresie. Przedmiotem tego
zamówienia jest odbiór odpadów komunalnych. Pomimo braku podania przez
zamawiającego w opisie przedmiotu zamówienia w siwz poszczególnych kodów odpadów
komunalnych, w ocenie Izby opis ten nie narusza przepisów ustawy Pzp wskazanych
w odwołaniu. Zamawiający w opisie przedmiotu zamówienia (pkt III. 7 siwz) zawarł odesłanie
do Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jarocin, przyjętym
uchwałą Rady Miejskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. nr LI/316/2012. W Regulaminie
powyższym znajduje się „szczegółowy zakres świadczenia usługi odbioru odpadów
komunalnych.” Regulamin w § 2 ust. 2 pkt 10 zawiera definicję pojęcia odpadów
komunalnych, zgodną z definicją ustawową zawartą w art. 3 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. o odpadach. Powyższe odesłanie do obowiązujących regulacji prawnych
jest wystarczające z punktu widzenia określenia przez zamawiającego odpadów
komunalnych, które zostały objęte usługą stanowiącą przedmiot zamówienia. W ocenie Izby,
brak powtórzenia w siwz brzmienia przepisów (w tym także kodów odpadów) nie stanowi
wady tego dokumentu skutkującej koniecznością unieważnienia ogłoszenia o zamówieniu
i specyfikacji istotnych warunków zamówienia, o co wnosił odwołujący.
Zgodnie z art. 6d ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej:
ucipwg), wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w szczególności:
1) wymogi dotyczące przekazywania odebranych zmieszanych odpadów komunalnych,
odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych
do składowania do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych;
2) rodzaje odpadów komunalnych odbieranych selektywnie od właścicieli nie-ruchomości;
3) standard sanitarny wykonywania usług oraz ochrony środowiska;
4) obowiązek prowadzenia dokumentacji związanej z działalnością objętą za-mówieniem;
5) szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości.
Zgodnie natomiast z art. 4 ust. 1 ustawy o odpadach, odpady klasyfikuje się przez ich
zaliczenie do odpowiedniej grupy, podgrupy i rodzaju odpadów, uwzględniając:
1) źródło ich powstawania;
2) właściwości powodujące, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, określone
w załączniku nr 3 do ustawy;
3) składniki odpadów, dla których przekroczenie wartości granicznych stężeń substancji
niebezpiecznych może powodować, że odpady są odpadami niebezpiecznymi.
Natomiast ust. 2 tego artykułu wskazuje, że składniki odpadów, o których mowa w ust. 1 pkt
3, określa załącznik nr 4 do ustawy.
Powyższe przepisy nie precyzują zatem bezwzględnego obowiązku zamawiającego
posłużenia się przy opisie przedmiotu zamówienia na odbiór odpadów komunalnych kodami
odpadów, określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r.
w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. nr 112, poz. 1206).
Zarzut II. Brak precyzyjnego określenia przedmiotu zamówienia w sposób ilościowy.
Opisując zakres ilościowy przedmiotu zamówienia, zamawiający załączył do siwz
zestawienia danych dotyczących:
- ilości mieszkańców na terenach wiejskich (nazwa miejscowości, nazwa ulicy, nr
nieruchomości, liczba osób zameldowanych) (załącznik nr 10),
- liczby mieszkańców miasta Jarocin (nazwa miejscowości, nazwa ulicy, nr nieruchomości,
liczba osób zameldowanych) (załącznik nr 11),
- liczby pracowników w budynkach użyteczności publicznej (nazwa nieruchomości oraz
liczba osób pracujących w nich) (załącznik nr 12),
- wykaz ulic wraz z linkiem do punktów adresowych.
Powyższe informacje nie stanowią pełnych danych, które pozwoliłyby na dokładne wyliczenie
ilości odpadów podlegających odbieraniu w tym postępowaniu. Zamawiający nie dysponuje
takimi danymi, ponieważ dysponuje jedynie ok 60-70 % deklaracji składanych przez
właścicieli nieruchomości. Nie posiada zatem ścisłych danych ale dane szacunkowe. Jak
wskazał zamawiający na rozprawie, czemu odwołujący nie zaprzeczył, odwołujący, podobnie
jak inni wykonawcy, wykonywał usługi odbioru odpadów na terenie Gminy Jarocin. Z tego też
względu odwołujący powinien dysponować szczegółowymi danymi dotyczącymi rynku
odpadów na terenie zamawiającego, co podnosił wobec innych wykonawców.
W ocenie Izby nie można również pominąć faktu, że niniejszy przetarg jest kierowany
do profesjonalistów w danej dziedzinie. Zamawiający kieruje zamówienie do wykonawców
posiadających odpowiednie doświadczenie w ramach warunków udziału w postępowaniu,
a zatem do profesjonalistów. Zdaniem Izby, profesjonalista w danej dziedzinie, w oparciu
o posiadane doświadczenie, powinien być w stanie oszacować zakres usługi stanowiącej
przedmiot tego zamówienia. Zauważyć trzeba również, że ustalone przez zamawiającego
informacje podane w ofercie, podlegają permanentnym zmianom, w związku
m.in. z przybywaniem nowych mieszkańców, zmianą struktury zatrudnienia, rodzaju
nieruchomości itp. Należy zatem przyjąć, że odwołujący nie wykazał, że są to dane stabilne,
na cały okres realizacji zamówienia. Odwołujący twierdząc, że dane powyższe nie są
wystarczające do prawidłowego oszacowania oferty, nie przedstawił żadnego dowodu na
poparcie swoich twierdzeń. Jednocześnie Izba wskazuje, że ze względu na zmienny
charakter omawianych danych, nawet podane dziś dane tracą swoją aktualność w przeciągu
pewnego okresu, a w związku z powyższym, w każdym przypadku występuje ryzyko
związane z oszacowaniem danych w okresie dwóch lat realizacji przedmiotu zamówienia.
Odnosząc się do zarzutów naruszenia art. 30 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 Pzp, Izba
stwierdziła, że w zakresie powyższym odwołujący nie przedstawił jakiejkolwiek argumentacji
faktycznej oraz prawnej – uzasadniającej ww. zarzutów. Odwołujący nie sprecyzował także,
jaka norma zawarta w art. 36 ust. 1 została naruszona. Ustęp 1 artykułu 36 zawiera bowiem
17 punktów, wśród których odwołujący nie wskazał żadnego oraz nie podał żadnego
uzasadnienia merytorycznego.
Zarzut III. Dodatkowe usługi
Zgodnie z brzmieniem pkt III. 14.15 ogłoszenia o zamówieniu oraz w konsekwencji –
siwz, zamawiający zobowiązał wykonawcę wybranego w przetargu do realizacji zamówienia
- do kolportowania ulotek informacyjnych sporządzonych przez zamawiającego kierowanych
do właścicieli nieruchomości. Zdaniem odwołującego, kolportaż ulotek w terminie 14 dni od
dnia ich otrzymania, w praktyce oznacza, że kolportaż ulotek zamawiającego nie będzie
możliwy „przy okazji odbioru odpadów”, ale w ramach dodatkowych kursów pojazdów
wykonawcy. Ponieważ zamawiający nie wymaga w ramach oferty odrębnej wyceny ww.
czynności należy stwierdzić, iż wynagrodzenie ryczałtowe z realizację przedmiotu
zamówienia obejmuje powyższe elementy związane z przedmiotem zamówienia, które są
wykonywane w związku z usługą odbioru odpadów. Ponadto, Izba podkreśla, że odwołujący
nie przeprowadził dowodu na okoliczność, że kolportaż ulotek będzie wymagał dodatkowych
kursów, a wobec tego poniesienia przez wykonawcę dodatkowych kosztów.
Wymaganie zawarte w pkt III. 15.2 siwz (pkt III. 18.2), zobowiązuje wykonawcę do
zainstalowania na wskazanym przez zamawiającego stanowisku komputerowym będącym
własnością zamawiającego legalnego oprogramowania, umożliwiającego bieżącą kontrolę
pracy sprzętu wykorzystywanego przez wykonawcę. Należy podkreślić, iż obowiązujące
w tym zakresie (tj. zagospodarowanie odpadów) przepisy nie ograniczają zamawiającego, co
do zakresu przedmiotu zamówienia.
Okoliczność, że zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia, pojazdy wykonawcy
winny być wyposażone w system:
- monitoringu bazującego na systemie pozycjonowania satelitarnego, umożliwiający trwałe
zapisywanie, przechowywanie i odczytywanie danych o położeniu pojazdu i miejscach
postojów oraz czujników zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów -
umożliwiający weryfikację tych danych, nie oznacza, że zamawiający nie może w ramach
zamówienia publicznego objąć przedmiotem zamówienia oprogramowania, które umożliwi
zamawiającemu lepszą kontrolę wykonywania powierzonych usług.
W obowiązujących przepisach brak jest jakichkolwiek przeszkód lub wymogów
dotyczących (ograniczających) zasad dostępu zamawiającego do monitoringu
wykonywanych usług. Ponadto, jak zauważył zamawiający na rozprawie, w siwz wykonawcy
nie zostali ograniczeni co do rodzaju dostarczanego oprogramowania. Zatem wobec braku
określenia w siwz konkretnych wymagań co do oprogramowania, to na zamawiającym
spoczywa ryzyko prawidłowego funkcjonowania przedmiotowego oprogramowania na
stanowisku komputerowym wskazanym przez zamawiającego.
Izba nie podzieliła twierdzenia odwołującego, że zamawiający nie określił parametrów
oprogramowania. W ocenie Izby zamawiający wskazał wyraźnie zakres funkcjonalny
oprogramowania, który musi zostać osiągnięty, poprzez zainstalowanie oprogramowania.
Wymagania powyższe zostały określone w sposób jednoznaczny i czytelny. Ponadto Izba
stwierdziła, że skoro zamawiający nie wykluczył w treści siwz możliwości logowania się
w określonym zakresie do systemu obsługi wykonawcy za pośrednictwem sieci internetowej,
to należy uznać, że powyższy sposób wykonania przedmiotowego zobowiązania został
dopuszczony przez zamawiającego.
Odwołujący w powyższym zakresie twierdził, że ze względu na standardowe zapisy
umów licencyjnych oraz stosowane rozwiązania techniczne może się okazać,
że w przypadku wielu wykonawców spełnienie powyższego wymogu w zakresie
zainstalowania odpowiedniego oprogramowania, jest niewykonalne i przez to w sposób
rażący narusza zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców, o której mowa w art. 7 ust. 1 Pzp. Również w tym zakresie odwołujący oparł
się jedynie na własnych przypuszczeniach i nawet nie uprawdopodobnił powoływanych
okoliczności.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego określenia parametrów, jakie musi spełnić
jeden z pojazdów, przeznaczony do świadczenia usług będących przedmiotem zamówienia
opisany w pkt III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, Izba uznała, że zamawiający uwzględniając
ten zarzut przyznał fakt naruszenia art. 29 ust. 1 Pzp, poprzez nieprecyzyjny opis przedmiotu
zamówienia. Skoro jednak zamawiający przed terminem posiedzenia Izby dokonał zmiany
wymaganych parametrów pojazdu, czego odwołujący nie kwestionował, należy stwierdzić,
że powyższe naruszenie przepisu ustawy Pzp nie ma wpływu i nie może mieć istotnego
wpływu na wynik postępowania, co stanowi negatywną przesłankę do uwzględnienia
odwołania, stosownie do art. 192 ust. 2 Pzp.
Realizacja obowiązków określonych w siwz w ramach opisu przedmiotu zamówienia,
w tym zobowiązania wskazanego w III. 13.12 siwz wymaga od wykonawcy dysponowania
odpowiednią ilością pracowników. Fakt, czy dany wykonawca dysponuje liczbą pracowników,
zapewniającą prawidłową realizację przedmiotu zamówienia, nie ma żadnego znaczenia
w kontekście prawidłowości opisu przedmiotu zamówienia w ogłoszeniu i siwz. Zwiększenie
ilości usług każdorazowo - po dniach wolnych od pracy (świętach) wymaga organizacji pracy
zapewniającej prawidłową realizację usług. Dlatego nie ma podstaw by uznać,
że wymaganie powyższe stanowi ograniczenie zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców w postępowaniu lub też jest niewykonalne w sposób obiektywny.
Fakt, że jest niewykonalne z punktu widzenia harmonogramu pracy przedsiębiorstwa
wykonawcy, nie dowodzi nieprawidłowości opisu przedmiotu zamówienia. Nie dowodzi on
również, że sprostanie wymaganiom zamawiającego może sprawić trudność innym
wykonawcom.
Izba uznała w zakresie tego zarzutu, że z § 5 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie
odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości nie wynika, że zamawiający
w ramach zamówienia na odbiór odpadów nie może nałożyć na wykonawcę dodatkowych
zobowiązań.
Odnosząc się do zarzutów, które wskazał odwołujący na rozprawie, powołując się na
stwierdzenia zawarte w „podsumowaniu” odwołania, Izba uznała, że treść stwierdzeń,
o brzmieniu:
- zamawiający wskazał w pkt XII siwz, że wynagrodzenie ma mieć charakter
ryczałtowy (przy czym nie określił, czy winno być oszacowane całościowo czy też
jednostkowo dla poszczególnego rodzaju usług zgodnie z ich opisem w Regulaminie),
- przedmiotowe zamówienie obejmuje okres dwóch lat,
- zgodnie z XII.6 siwz wykonawca sporządzając kalkulację swojej ceny ofertowej jest
zobowiązany samodzielnie określić i uwzględnić następujące czynniki: charakterystykę
sektora, możliwy wzrost ilości odebranych odpadów, możliwy wzrost ilości obsługiwanych
budynków oraz wynikający z tego wzrost liczby mieszkańców,
- właściwe oszacowanie i określenie przedmiotowego wynagrodzenia na podstawie
danych udostępnionych w dokumentacji jest w praktyce niewykonalne,
nie wyczerpuje pojęcia zarzutów, w rozumieniu przepisów Pzp. Powyższe stwierdzenia nie
zostały poparte żadną argumentacją ani faktyczną ani też prawną. Ponadto odwołujący nie
wskazał, jakie przepisy ustawy Pzp zostały naruszone w wyniku powyższych okoliczności.
Zauważyć też trzeba, że nawet gdyby uznać, że powyższe stwierdzenia stanowią zarzuty, to
nie znajdują one żadnego uzasadnienia. Jak bowiem wynika z treści siwz – wynagrodzenie
w przedmiotowym postępowaniu ma charakter ryczałtowy za wykonanie przedmiotu
zamówienia (lub jego części, w związku z dopuszczeniem możliwości składania ofert
częściowych), co wynika zarówno z opisu sposobu obliczenia ceny oferty, jak i treści
formularza ofertowego, w którym należało podać cenę oferty. W zakresie stwierdzenia,
że zamówienie obejmuje okres dwóch lat - odwołujący nie sformułował w odwołaniu żadnej
okoliczności, która byłaby przez niego kwestionowana. Z kolei fakt, że wykonawca kalkulując
cenę oferty powinien uwzględnić różne czynniki mające wpływ na sposób tej kalkulacji jest
oczywisty. Zamawiający nie może zwolnić wykonawcy z przeanalizowania wskazanych
informacji, w celu rzetelnej kalkulacji ceny oferty, gdyż wykonawca jest odpowiedzialny za
treść składanej oferty i ponosi pełne ryzyko związane z dokonaną kalkulacją ceny oferty.
Wobec braku potwierdzenia się zarzutów w zakresie opisu przedmiotu zamówienia
Izba nie stwierdziła w konsekwencji naruszenia art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez przygotowanie
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób naruszający zasadę uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców,
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania,
Izba orzekła, jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp, stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238).
Przewodniczący: ………...............……