KIO 2284/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Natalia Dominiak
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 2284/14
WYROK
z dnia 18 listopada 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant: Natalia Dominiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 listopada 2014 r. przez
wykonawcę - Zakład Produkcji Mebli MEBLEX, ul. Barczewskiego 18, 11-001 Dywity,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego – Szkołę Policji w Słupsku,
ul. Kilińskiego 42, 76-200 Słupsk,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę - Zakład Produkcji Mebli MEBLEX,
ul. Barczewskiego 18, 11-001 Dywity i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę - Zakład
Produkcji Mebli MEBLEX, ul. Barczewskiego 18, 11-001 Dywity tytułem wpisu od
odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Słupsku.
Przewodniczący:
……………………………………
Sygn. akt: KIO 2284/14
UZASADNIENIE
Zamawiający Szkoła Policji w Słupsku prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na dostawę i montaż
wyposażenia kwaterunkowego (mebli twardych).
G. O. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcji Mebli MEBLEX
wniósł odwołanie od czynności odrzucenia oferty odwołującego. Zarzucił Zamawiającemu
naruszenie art. 90 ust. 1, 2 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych w brzmieniu przed
nowelizacją z dnia 19 października 2014 r. poprzez bezzasadne wezwanie do złożenia
wyjaśnień i uznanie oferty wykonawcy za ofertę z rażąco niską ceną; art. 7 ust. 1, 2 i 3 w zw.
z art. 90 ust. 1 i 2 oraz art. 91 ust. 1 Pzp poprzez naruszenie zasad równego traktowania
wykonawców i niewezwanie oferenta wybranego do wyjaśnień w zakresie ceny oraz
dokonanie wyboru jego oferty; art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp poprzez niezasadne odrzucenie oferty
odwołującego i uznanie jej za ofertę zawierającą rażąco niską cenę; art. 91 ust. 1 Pzp
poprzez zaniechanie wyboru oferty odwołującego jako oferty najkorzystniejszej na podstawie
kryterium ceny.
Wniósł o nakazanie unieważnienia czynności Zamawiającego, polegającej na odrzuceniu
oferty odwołującego; nakazanie unieważnienia czynności zamawiającego polegającej na
wyborze oferty najkorzystniejszej, nakazanie zamawiającemu, aby ponownie dokonał
czynności polegających na badaniu i ocenie ofert, złożonych w przedmiotowym
postępowaniu; nakazanie zamawiającemu, aby ponownie dokonał wyboru najkorzystniejszej
oferty spośród ofert dopuszczonych do postępowania i nieodrzuconych; zasądzenie od
zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym
kosztów zastępstwa radcy prawnego zgodnie ze spisem kosztów, który będzie przedłożony
na rozprawie. Wniósł także o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron z ograniczeniem
do osoby odwołującego; dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. O., na okoliczność
wyjaśnienia kosztu wytworzenia przedmiotu zamówienia. W trakcie rozprawy Odwołujący
odstąpił od wniosku dowodowego z zeznań świadka A. O. wskazując, że okoliczności na
jakie miał zostać przesłuchany świadek zostały już przedstawione dzięki zeznaniom strony.
Odwołujący wskazał, że powodem odrzucenia jego oferty było uznanie, że wykonawca
niewystarczająco wyjaśnił poziom zaproponowanej ceny 409.189,02 zł za przedmiot
zamówienia, co zdaniem Zamawiającego uzasadniało uznanie ceny za rażąco niską, w
konsekwencji zaś na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp odrzucenie oferty.
Odwołujący nie zgodził się ze stanowiskiem Zamawiającego.
W pierwszej kolejności Odwołujący podniósł, że proponowana cena nie mogła być uznana
za rażąco niską w rozumieniu art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp, nawet na etapie wezwania do
wyjaśnień.
Odwołujący wskazał, że cena jego oferty wyniosła 409.189,02 zł, zaś cena Wykonawcy
wybranego 474.216,66 zł, różnica pomiędzy ofertami wyniosła 65.027 zł. Cena wybranego
oferenta w stosunku do wartości szacunkowej zamówienia (601.400 zł) wynosi 78 %, a cena
Odwołującego 68%. Stosunek procentowy ceny odwołującego do ceny wykonawcy
wybranego wynosi 86%.
W ocenie Odwołującego, przy założeniach Zamawiającego, również cena zaproponowana
przez wybranego oferenta mogła wzbudzić zastrzeżenia zamawiającego, mimo tego, oferent
nie został wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 i 2, co uzasadnia zarzut
naruszenia przepisu art. 7 Pzp.
Odwołujący wskazał także, że w postępowaniu złożono ofertę przekraczającą możliwości
Zamawiającego o niemal 50% - 898.374, 78 zł, co dowodzi, że jest duża rozpiętość cen w
postępowaniu na powszechnie dostępny przedmiot postępowania - meble i ich montaż - a
widoczna konkurencja na tym rynku umożliwia wykonanie zamówienia na bardzo różnym
poziome cenowym.
Samo stwierdzenie różnic pomiędzy cenami ofert złożonych w przetargu jest objawem
konkurencji i nie jest wystarczające dla wykazania rażąco niskiej ceny oferty. Dodatkowo,
cenę rażąco niską należy odnosić do całości przedmiotu zamówienia, a nie do
poszczególnych jej elementów.
Odwołujący podkreślił, że przedłożył wszelkie wymagane atesty i certyfikaty, dał gwarancję
dożywotnią na zawiasy, więc oferowana cena nie jest wynikiem obniżenia jakości produktów.
Wskazał także, że wielokrotnie brał udział w przetargach na wykonanie przedmiotów
podobnych, co objęte niniejszym postępowaniem oraz wykonywał je należycie, co również
przemawia za uznaniem, że cena została skalkulowana w sposób uzasadniony.
Odwołujący stwierdził, że nie można uznać, iż zachodziły podstawy do wszczęcia procedury
w trybie art. 90 ust. 1 Pzp.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający skierował do wykonawcy wadliwie skonstruowane
żądanie złożenia wyjaśnień i nie może zarzucać wykonawcy lakoniczności udzielonej
odpowiedzi - koresponduje bowiem ona z postawionymi w zapytaniu wymaganiami.
Zdaniem Odwołującego udzielona odpowiedź jest prawidłowa, zgodna z art. 90 Pzp i
adekwatna do treści wezwania. Zdaniem Odwołującego, szczegółowość udzielonej
odpowiedzi koresponduje ze szczegółowością pytań zamawiającego.
W przypadku braku prawidłowego wezwania wykonawcy w trybie art. 90 nie może nastąpić
odrzucenie oferty z powodu braku złożenia odpowiednich wyjaśnień.
Zdaniem Odwołującego, skierowanie pytania do wykonawcy w trybie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp, jest uprawnione jedynie w sytuacji, gdy za rażąco niską może być uznana cena oferty.
Nie jest uzasadnione zwracanie się o uzasadnienie kalkulacji poszczególnych cen
jednostkowych oferty, nawet jeśli skalkulowano je na niskim czy też bardzo niskim poziomie.
Nawet, gdyby hipotetycznie przyjąć, iż poszczególne ceny jednostkowe, czy też
poszczególne elementy oferty odbiegają od cen rynkowych i są zaniżone w stosunku do
kosztów świadczenia odpowiadających im prac, to okoliczność ta nie może jeszcze
świadczyć o rażąco niskim poziomie całej oferty.
W ocenie Odwołującego, brak było podstaw jurydycznych w dotychczasowych przepisach
ustawy do nakładania na wykonawcę ciężaru dowodzenia, że cena nie jest rażąco niska w
takim rozumieniu, jak uczyniono to dopiero po nowelizacji ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o
zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych. Ustawodawca dopiero tą nowelizacją dodał
wyraźny przepis stanowiący, że obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny, spoczywa na wykonawcy.
Odwołujący podkreślił, że nie czyni oszczędności na wycenie pracy ludzkiej (udzielenie
zamówienia nie będzie miało wpływu na warunki pracy i płacy zatrudnionych na podstawie
umowy o pracę pracowników), lecz jedynie na kosztach wytworzenia i zakupu materiałów
oraz pracy maszyn we własnym parku maszynowym.
W ocenie Odwołującego złożone wyjaśnienia, choć nie są zbyt wyczerpujące, wskazują
konkretne, obiektywne i mające znaczenie dla przyjętej kalkulacji ceny okoliczności, takie
jak: współpraca ze sprawdzonym podwykonawcą w atrakcyjnych cenach (dostawcą
materiałów i akcesoriów meblowych jest GOM Spółka Jawna M. O., G. O., której
wspólnikiem jest odwołujący); posiadanie niezbędnego sprzętu do wykonywania zamówienia
- w pełni zautomatyzowanego parku maszynowego, co pozwala ograniczyć koszt pracy
ludzkiej; bliska odległość dostawcy płyt i akcesoriów, pozwalając na ograniczenie kosztów
transportu i czasu wykonania zamówienia.
Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie. Wniósł o oddalenie odwołania.
Wskazał, że obowiązkiem Zamawiającego wynikającym z art. 89 ust, 1 pkt 4 PZP jest
odrzucenie oferty, która zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Ustawodawca nie zdefiniował wprawdzie pojęcia „rażąco niska cena", jednakże w
orzecznictwie przyjmuje się, że każdy przypadek należy oceniać indywidualnie, biorąc pod
uwagę wszystkie okoliczności sprawy oraz specyfikę przedmiotu zamówienia.
Ustawodawca w art. 90 ust. 1 PZP zobowiązał zamawiającego do zwrócenia się do
wykonawcy o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny w celu ustalenia tej okoliczności. Oznacza to, że w sytuacji wątpliwości
zamawiającego co do zaoferowania przez wykonawcę rażąco niskiej ceny, winien on
pozyskać jednoznaczne wyjaśnienia od wykonawcy w tym zakresie w celu upewnienia się,
że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia oferty
Zamawiający wskazał, że w niniejszym postępowaniu Odwołujący zaoferował wykonanie
zamówienia obejmującego dostawę i montaż wyposażenia kwaterunkowego (mebli
twardych), wyceniając w formularzu cenowym wszystkie 15 pozycji w sposób całkowicie
oderwany od realiów rynkowych i niewiarygodny, co spowodowało, że zaoferowana przez
niego cena za realizację zamówienia była rażąco niska. Zaproponował m.in. dostawę i
montaż szafy ubraniowej z nadstawką za cenę 14,76 zł (trzydrzwiowej) oraz 6,15 zł
(dwudrzwiowej), regału kancelaryjno-biurowego za cenę 3,69 zł, ławy i ławki-szkolnej za
cenę 6.15 zł za sztukę, choć jednocześnie danych, które zostały załączone do odwołania
wynika, że firma GOM zobowiązała się sprzedać odwołującemu sam stelaż do ławki za 150
zł za sztukę.
W ocenie Zamawiającego wartość pozycji 1-14 formularza cenowego była radykalnie
zaniżona. Jednocześnie w ostatniej pozycji formularza cenowego odwołujący wycenił
odbojnicę ścienną (a więc deskę montowaną do ściany w miejscu najbardziej narażonym na
obicie) za cenę rażąco zawyżoną tj. 1002,45 zł. Wartość tej samej odbojnicy pozostali
oferenci wycenili w granicach 51,66 zł - 110,70 zł, a zatem na cenę 10-cio krotnie niższą.
Zamawiający podkreślił, że wycena dostawy i montażu ostatniej pozycji formularza
cenowego, tj. 390 odbojnic ściennych stanowiła 95,6% ceny całego zamówienia (390 955,50
zł). Pozostałe elementy zamówienia zawarte w pozycjach 1-14 formularza celowego, a więc
szafy, zabudowa do przedpokoi, stoliki (po 130 sztuk), regały, biurka, stoły, ławki, krzesła itp.
zostały wycenione łącznie zaledwie na 18.233,52 zł.
Zamawiający wskazał, że analiza oferty złożonej przez Odwołującego wykazała, że każdy z
jej elementów mających wpływ na cenę budził zasadnicze wątpliwości zamawiającego co do
jej wiarygodności, a co za tym idzie - do ryzyka niewykonania zamówienia przez
Odwołującego w całości bądź w części a po stronie zamawiającego ryzyka uzyskania jedynie
odbojnic ściennych, bowiem ich wykonanie zapewniłoby odwołującemu roszczenie o zapłatę
95,6% ceny całego zamówienia.
Na rażąco niską cenę zaoferowaną przez odwołującego wskazuje także okoliczność, że
Odwołujący nie określił kwoty wytworzenia czy transportu przedmiotu zamówienia do
zamawiającego (siedzibę odwołującego i zamawiającego dzieli ok. 300 km. W związku z
czym koszt samego paliwa do samochodu ciężarowego pokonującego tę odległość w obie
strony to ok. 921 zł).
Zamawiający wskazał, że nie jest akceptowalny pogląd, w którym każdy z elementów oferty
mający wpływ na cenę został skalkulowany w sposób oderwany od realiów rynkowych,
kierując się jedynie założeniem, by cena przedmiotu zamówienia stwarzała iluzję ceny
skalkulowanej prawidłowo.
W ocenie Zamawiającego wszystkie elementy oferty złożonej przez Odwołującego, mające
wpływ na cenę przedmiotu zamówienia wycenione zostały przez Odwołującego w sposób
oderwany od realiów rynkowych, radykalnie odbiegający od wyceny pozostałych oferentów,
nie umożliwiający wykonania zamówienia w należyty sposób. W konsekwencji cena
zaoferowana przez Odwołującego nie wynikała ze złożonej oferty, była nierealistyczna,
niewiarygodna i całkowicie oderwana od realiów rynkowych. Nie umożliwiała także
wykonania zamówienia w należyty sposób - posiadała zatem wszystkie cechy ceny rażąco
niskiej.
Zamawiający zwrócił się do Odwołującego o udzielenie wyjaśnień w oparciu o treść art. 90
ust. 1 PZP. Powołując się na treść art. 90 ust. 2 opisał sposób oceny złożonych wyjaśnień
przez Zamawiającego a także pouczył o konsekwencjach wynikających z dyspozycji art. 90
ust. 3 PZP. Odwołujący miał zatem świadomość, że intencją Zamawiającego jest ustalenie
czy oferta przez niego przedstawiona zawiera rażąco niską cenę. Winien był zatem wyjaśnić
stosownie do treści powołanego przez zamawiającego przepisu art. 90 ust. 2 PZP
obiektywne czynniki wpływające na zaoferowaną przez niego cenę, w szczególności
oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo
sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność
projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych
przepisów - przez pod rygorem odrzucenia złożonej przez niego oferty. Wszczęcie procedury
wyjaśniania ceny oferty stanowi bowiem domniemanie, iż cena jest rażąco niska a na
wykonawcy ciąży obowiązek obalenia tego domniemania. Zdaniem Zamawiającego, ciężar
dowodu w tym zakresie ciążył na wykonawcy także przed nowelizacją PZP ustawą z dnia 29
sierpnia 2014 roku o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Zdaniem Zamawiającego, Odwołujący w żaden sposób nie obalił domniemania zaoferowania
rażąco niskiej ceny za wykonanie zamówienia. Udzielił odpowiedzi ogólnikowej, nie
wyjaśniającej żadnego z elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. W pełni
zautomatyzowany park maszynowy nie wyjaśnia choćby wyceny odbojnic ściennych (desek
montowanych do ściany) na 1002,45 zł, choć ich konstrukcja jest niewątpliwie mniej
skomplikowana niż szafy ubraniowej trzydrzwiowej wycenionej przez Odwołującego na cenę
14,76 zł. Zamawiający podkreślił, że załączone do odwołania dokumenty dowodzą, że nawet
ceny wynegocjowane z dostawcami materiałów wielokrotnie przekraczają wartości mebli
zaoferowanych przez Odwołującego.
Dla zakwalifikowania oferty do dalszego postępowania nie jest wystarczające złożenie przez
wykonawcę jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień odpowiednio umotywowanych,
przekonujących, że zaproponowana cena nie jest rażąco niska.
Zamawiający podsumował, że wyjaśnienia przedstawione przez Odwołującego nie określały
żadnych obiektywnych czynników, o których mowa w art. 90 ust. 2 PZP. Odwołujący nie
wyjaśnił w żaden sposób zaoferowanej ceny, tym samym przyjąć należy, że nie złożył on
wyjaśnień co skutkuje obowiązkiem zamawiającego do odrzucenia oferty na podstawie art.
90 ust. 3 w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 PZP. W dniu 28 października 2014 roku
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego.
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do
wniesienia odwołania, zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jest
jednym z wykonawców, którzy złożyli ofertę w niniejszym postępowaniu, w przypadku
potwierdzenia stawianych zarzutów, miałby szansę uzyskania przedmiotowego zamówienia.
Izba ustaliła, że Zamawiający w treści SIWZ zawarł postanowienie, zgodnie z którym
wszystkie pozycje formularza cenowego muszą zawierać cenę jednostkową oraz cenę
zamawianego asortymentu. W cenie należy uwzględnić wszystkie koszty niezbędne do
realizacji zamówienia (transport, załadunek, montaż, upusty, rabaty itp.).
Zamawiający wymagał wypełnienia załącznika cenowego do oferty, w którym wykonawcy
byli zobowiązani podać cenę jednostkową i łączną za poszczególne elementy składające się
na zamówienie (jak ławka, szafa dwudrzwiowa itp.).
Odwołujący, zgodnie z wymaganiami Zamawiającego, przedstawił w treści oferty formularz
cenowy z rozbiciem na poszczególny asortyment oraz ceny jednostkowe i łączne.
Zamawiający skierował do Wykonawcy wezwanie do złożenia wyjaśnień. W treści wezwania
Zamawiający napisał: „stosownie do przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w celu ustalenia czy
oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwraca się do
Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny. Zamawiający oceni wyjaśnienia Wykonawcy zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy
Pzp. W myśl art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, Zamawiający odrzuci ofertę Wykonawcy, gdy
wyjaśnienia nie zostaną złożone w terminie lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z
dostarczonymi dowodami potwierdzi, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia. (…)”.
Odwołujący w odpowiedzi stwierdził, że: „wartość oferty jaka została przedstawiona wynika z
faktu iż nasza firma znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie hurtowni płyt i akcesoriów
meblowych, posiadamy w pełni zautomatyzowany park maszynowy oraz cenom jakie mamy
wynegocjowane na poszczególny asortyment z dostawcami materiałów do produkcji mebli.
Kwota jaką zaproponowaliśmy za wykonanie zamówienie jest w pełni uzasadniona.”
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego, wskazując jako podstawę prawną art. 89 ust. 1
pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, zaś jako podstawę faktyczną: „oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.”
Odwołujący nie zgodził się z decyzją Zamawiającego. Zakwestionował między innymi
wezwanie do wyjaśnień co do zaoferowanej ceny.
W ocenie Izby zarzut ten jest bezzasadny.
Nie jest uprawnione twierdzenie Odwołującego, że wezwanie Zamawiającego do złożenia
wyjaśnień co do zaoferowanej ceny było bezpodstawne. Ustawa Prawo zamówień
publicznych daje Zamawiającemu prawo zwrócenia się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej przez niego ceny w przypadku powzięcia wątpliwości, czy
zaoferowana cena nie jest ceną rażąco niską. Ustawa nie określa ściśle przesłanek, których
spełnienie warunkuje możliwość zwrócenia się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny, a tym samym zwrócenie się o takie wyjaśnienia w dużym
zakresie zależy od uznania Zamawiającego. W szczególności ustawa nie zawiera sztywnego
określenia różnicy pomiędzy ceną szacunkową a ceną zaoferowaną, która to różnica
uprawniałaby Zamawiającego do wystąpienia do wykonawcy o złożenie wyjaśnień.
Zamawiający jest uprawniony do wszczęcia procedury wyjaśniającej wtedy, gdy poweźmie
wątpliwości co do zaoferowanej ceny. W ocenie Izby, w niniejszej sprawie istniały podstawy
do wezwania do wyjaśnień.
Cena Odwołującego w zestawieniu do wartości szacunkowej zamówienia (601.400 zł)
wynosi 68%. W ocenie Izby ponad 30% różnicy pomiędzy ceną szacunkową a wartością
oferty Odwołującego uzasadniało skierowanie do Odwołującego wezwania do udzielenia
wyjaśnień co do zaoferowanej ceny.
Nadto, Odwołujący zaproponował m.in. dostawę i montaż szafy ubraniowej z nadstawką za
cenę 14,76 zł (trzydrzwiowej) oraz 6,15 zł (dwudrzwiowej), regału kancelaryjno-biurowego za
cenę 3,69 zł, ławy i ławki-szkolnej za cenę 6,15 zł za sztukę. W ocenie Izby rację ma
Zamawiający, że wartość ww. pozycji oraz pozostałych wyszczególnionych w wierszach 1-14
formularza cenowego była radykalnie zaniżona. Trudno jest znaleźć na rynku meble za
kwotę niewiele ponad 3 lub 6 złotych. Można mieć uzasadnione wątpliwości, czy cena za
meble została skalkulowana prawidłowo i czy na pewno uwzględnia wszystkie niezbędne
koszty. Zwłaszcza wobec postawionego przez Zamawiającego w SIWZ wymogu, aby cena
uwzględniała wszystkie koszty, które są niezbędne do realizacji zamówienia.
Skoro Zamawiający, stosownie do przedstawionego powyżej postanowienia SIWZ, wymagał
aby Wykonawcy przedstawili dokładnie i z należytą starannością cenę za poszczególne
elementy zamówienia, oznacza to, że oczekiwał wpisania do formularza cen realnych i
rzeczywistych. Wykonawca miał więc obowiązek przeprowadzenia kalkulacji każdego z
elementów składowych wyceny oferty pod kątem ich rentowności. Określenie takiego
postanowienia oznacza także, że Zamawiający, w świetle postanowień SIWZ był uprawniony
do analizy zaoferowanej w ofercie ceny przy uwzględnieniu cen wszystkich elementów oferty
składających się na przedmiot zamówienia. Zamawiający był więc uprawniony do
kontrolowania także cen jednostkowych. Tym samym nie jest uprawnione twierdzenie
Odwołującego, że Zamawiający może jedynie kontrolować i oceniać cenę globalną
zamówienia. Należy również zauważyć, że już sam fakt, że Zamawiający oczekiwał
przedstawienia formularza cenowego w rozbiciu na ceny za poszczególne meble oznacza,
że istotna była cena za każdy z mebli, nie zaś jedynie cena globalna za realizację
zamówienia.
Prawidłowa zatem, w ocenie Izby, była czynność Zamawiającego, polegająca na wezwaniu
Odwołującego do udzielenia wyjaśnień w oparciu o treść art. 90 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych. W ocenie Izby, treść wezwania, wbrew twierdzeniu Zamawiającego,
nie była lakoniczna.
Zamawiający przywołał podstawę prawną i jednocześnie wskazał, że dokona oceny
wyjaśnień pod kątem rażąco niskiej ceny. Odwołujący miał zatem świadomość, że intencją
Zamawiającego jest ustalenie, czy oferta przez niego przedstawiona zawiera rażąco niską
cenę. Winien był zatem wyjaśnić, stosownie do treści powołanego przez Zamawiającego art.
90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, obiektywne czynniki wpływające na
zaoferowaną przez niego cenę.
Należy zauważyć, że Odwołujący nie kwestionował w trybie środków odwoławczych
wezwania Zamawiającego do udzielenia wyjaśnień, w tym nie kwestionował w żaden sposób
wyznaczonego terminu na ich udzielenie, nie wnosił także do Zamawiającego o przedłużenie
terminu na udzielenie wyjaśnień. Powoływanie się więc obecnie na okoliczność rzekomych
nieprawidłowości związanych z wezwaniem Zamawiającego, jest w ocenie Izby spóźnione.
Należy także zauważyć, że Odwołujący także w trakcie rozprawy podnosił argument, że
skoro treść wezwania Zamawiającego do złożenia wyjaśnień była lakoniczna, to również
jego odpowiedź mogła być właśnie taka (adekwatna do treści wezwania). Tym samym, w
ocenie Izby, Odwołujący przyznał, że jego wyjaśnienia można ocenić jako lakoniczne, zbyt
ogólne.
Cena rażąco niska jest to cena nierealistyczna, niewiarygodna, oderwana od realiów
rynkowych, cena, za którą nie jest możliwe wykonanie zamówienia w należyty sposób i która
wskazuje na zamiar realizacji zamówienia poniżej kosztów własnych wykonawcy, nie
pozwalająca na wygenerowanie przez niego zysku.
Odwołujący wycenił w formularzu cenowym ławę i ławkę szkolna na cenę 6,15 zł za sztukę,
jednocześnie z załączonego do odwołania arkusza nr 1 stanowiącego wykaz cen, za jakie
Odwołujący nabywa materiały od firmy GOM wynika, że firma GOM zobowiązała się
sprzedać Odwołującemu sam stelaż do ławki za 150 zł za sztukę. Powyższy dowód
potwierdza, że nawet ceny wynegocjowane z dostawcami materiałów wielokrotnie
przekraczają wartości mebli zaoferowanych przez Odwołującego, co potwierdza, że cena
zaoferowana jest nierealna i złożenie oferty mogłoby zostać uznane jako czyn nieuczciwej
konkurencji. Albo też wskazany dowód należy ocenić albo jako niewiarygodny, bowiem nie
potwierdza on, że są to ceny za jakie Odwołujący nabywa materiały.
Odwołujący zaproponował m.in. dostawę i montaż szafy ubraniowej z nadstawką za cenę
14,76 zł (trzydrzwiowej) oraz 6,15 zł (dwudrzwiowej), regału kancelaryjno-biurowego za cenę
3,69 zł, ławy i ławki-szkolnej za cenę 6.15 zł za sztukę.
Zamawiający przedstawił w trakcie rozprawy jako dowód obliczenie własne na podstawie cen
materiałów, po jakich Odwołujący je nabywa, (które Odwołujący załączył jako dowód do
odwołania). Z wyliczeń tych wynika, że koszt szafy ubraniowej trzydrzwiowej (zawierającej
wszystkie wymagane elementy) powinien wynosić 399, 97 złotych. Kwota przedstawiona
przez Odwołującego w treści oferty wynosi jedynie 14.76 zł. Oznacza to, że zaoferowana
cena jest nierealistyczna także w oparciu o niskie ceny materiałów, na jakie wskazywał
Odwołujący.
W świetle powyższego należy uznać, że rację ma Zamawiający, że wartość ww. pozycji oraz
pozostałych wyszczególnionych w wierszach 1-14 formularza cenowego była radykalnie
zaniżona.
W ocenie Izby, skoro wszystkie elementy oferty złożonej przez Odwołującego, mające wpływ
na cenę przedmiotu zamówienia wycenione zostały przez Odwołującego w sposób oderwany
od realiów rynkowych, to należy uznać, że cena zaoferowana przez Odwołującego była
nierealistyczna, niewiarygodna i całkowicie oderwana od realiów rynkowych, co wypełnia
definicję ceny rażąco niskiej.
Odwołujący podnosił w tracie rozprawy, że nie jest zakazane, aby wykonawca kompensował
niższą cenę jednego elementu wyższą ceną za inny element. Należy zauważyć, że
Odwołujący nie wyjaśnił, nawet w trakcie rozprawy, dokładnych kosztów takiej kompensacji,
na czym miałaby ona polegać, nie wyjaśnił, ceny których dokładnie elementów są ze sobą
kompensowane oraz nie wykazał, czy jest rzeczywiście możliwe całkowite pokrycie kosztów
dostawy jednego elementu, dodatkowymi środkami związanymi z dostawą innego elementu.
Co najważniejsze, jak wskazano powyżej, Zamawiający oczekiwał przedstawienia ceny
realnie wycenionej, uwzględniającej wszystkie koszty za każdy z elementów meblowych. Nie
jest więc uprawnione stanowisko Odwołującego, że przy ocenie wysokości ceny za realizację
przedmiotu zamówienia należy badać tylko cenę globalną, nie zaś jej poszczególne
elementy. Tym samym Zamawiający, w świetle postanowień SIWZ, był uprawniony do
analizy zaoferowanej w ofercie ceny przy uwzględnieniu cen wszystkich elementów oferty
składających się na przedmiot zamówienia, w kontekście wpływu wysokości cen składowych
na wysokość ceny oferty, a także na realną możliwość realizacji zamówienia za określoną
kwotę.
Zatem kompensowanie niższej ceny jednego elementu wyższą ceną za inny element
uzasadniać może twierdzenie, że Odwołujący dokonuje manipulacji ceną, co nie jest
uprawnione w świetle postanowień SIWZ. Nie jest akceptowalne, aby każdy z elementów
oferty mający wpływ na cenę został skalkulowany w sposób oderwany od realiów rynkowych,
kierując się jedynie założeniem by cena przedmiotu zamówienia stwarzała iluzję ceny
skalkulowanej prawidłowo. Zamawiający wymagał, aby cena została skalkulowana rzetelnie
za każdy z elementów meblowych i przedstawiona w SIWZ.
W ostatniej pozycji formularza cenowego Odwołujący wycenił odbojnicę ścienną za cenę
1.002,45 zł. Zamawiający wskazał okoliczność, że wartość tej samej odbojnicy pozostali
oferenci wycenili w granicach 51,66 zł - 110,70 zł, a zatem na cenę 10-cio krotnie niższą. W
konsekwencji wycena dostawy i montażu ostatniej pozycji formularza cenowego, tj. 390
odbojnic ściennych stanowiła 95,6% ceny całego zamówienia (390 955,50 zł). Pozostałe
elementy zamówienia zawarte w pozycjach 1-14 formularza celowego, a więc szafy,
zabudowa do przedpokoi, stoliki (po 130 sztuk), regały, biurka, stoły, ławki, krzesła itp.
zostały wycenione łącznie zaledwie na 18.233,52 zł.
W ocenie Izby podanie nierzeczywistych cen, w tym zawyżenie kosztów jednego elementu
mogło budzić wątpliwości Zamawiającego co do wiarygodności zaoferowanej ceny. Mogło
bowiem pojawić się ryzyko niewykonania zamówienia przez Odwołującego w całości bądź w
części, a po stronie Zamawiającego ryzyko uzyskania jedynie odbojnic ściennych, bowiem
ich wykonanie zapewniłoby Odwołującemu roszczenie o zapłatę 95,6% ceny całego
zamówienia.
Powyżej przytoczony argument ma zasadnicze znaczenie, bowiem struktura ceny zawartej w
ofercie Odwołującego, w której jeden element ma mieć wartość ponad 95% zaoferowanej
ceny, a pozostałe elementy, których produkcja wymaga zużycia znacznie większej ilości
materiałów, zaledwie 4,4%, uzasadnia możliwość wykonania przez Odwołującego jedynie w
części, w zakresie dostawy elementu, który w ofercie Odwołującego ma największą wartość.
Tymczasem Zamawiającemu zależy na wykonaniu całości zamówienia.
Wszelkie okoliczności, związane z zaoferowaną przez siebie ceną, był zobowiązany
przedstawić w pisemnym stanowisku, skierowanym do Zamawiającego.
W ocenie Izby przedstawione na wezwanie wyjaśnienia były lakoniczne, nie wskazywały
żadnych okoliczności szczególnych. Tym samym Odwołujący nie obalił domniemania
zaoferowania rażąco niskiej ceny za wykonanie zamówienia, przeciwnie, udzielił odpowiedzi
ogólnikowej, nie wyjaśniającej żadnego z elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny. Ustawa Prawo zamówień publicznych nakłada na wykonawcę obowiązek wyjaśnienia
zaoferowanej ceny (po wezwaniu Zamawiającego). Zatem to na wykonawcy (od chwili
wezwania) ciąży obowiązek/ciężar wykazania, że jego cena nie jest ceną rażąco niską. W
ocenie Izby, wyjaśnienia Odwołującego w niniejszym postępowaniu mają charakter ogólnych
stwierdzeń. Tego rodzaju wyjaśnienia mógłby złożyć każdy z wykonawców. Odwołujący
wskazał jedynie, że wartość jego oferty wynika z faktu, iż jego firma znajduje się w
bezpośrednim sąsiedztwie hurtowni płyt i akcesoriów meblowych. Jest to twierdzenie
ogólnikowe, które nie zostało poparte żadnym dowodem nawet w trakcie rozprawy. Nadto,
nie wskazano, jak wielka jest to oszczędność. Dodatkowo Odwołujący w treści wyjaśnień
wskazał, że posiada w pełni zautomatyzowany park maszynowy. W ocenie Izby nie jest to
żadna nadzwyczajna okoliczność, która mogłaby uzasadniać zaoferowaną cenę. Oczywiste
jest, że w celu prowadzenia tego rodzaju działalności gospodarczej, wykonawcy dysponują
zautomatyzowanymi urządzeniami. Odwołujący nie wykazał, na czym w szczególności
polega różnica pomiędzy jego urządzeniami a innymi wykonawcami lub też, że inni
wykonawcy nie dysponują zautomatyzowanym parkiem maszynowym, co mogłoby mu
dawać przewagę nad konkurencją. Nadto Odwołujący jako okoliczność uzasadniającą
zaoferowaną cenę wskazał, że ceny na poszczególny asortyment wynegocjowane są z
dostawcami materiałów do produkcji mebli. Należy zauważyć, że również w tym zakresie
Odwołujący nie przedstawił Zamawiającemu żadnych szczegółów. Należy także zauważyć,
że okoliczność współpracy i szczególnych warunków, na jakich wykonawcy współpracują z
dostawcami, jest powszechna. Brak szczegółów i dowodów w tym zakresie powoduje, że jest
to jedynie ogólne twierdzenie Odwołującego.
Izba podziela stanowisko, zgodnie z którym nie jest wystarczające złożenie przez
wykonawcę jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień odpowiednio umotywowanych,
przekonujących, że zaproponowana cena nie jest rażąco niska. W niniejszym postepowaniu
wyjaśnienia Odwołującego były ogólnikowe, nie obaliły domniemania wystąpienia rażąco
niskiej ceny.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron z ograniczeniem do osoby
odwołującego; dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. O., na okoliczność wyjaśnienia
kosztu wytworzenia przedmiotu zamówienia. W trakcie rozprawy Odwołujący odstąpił od
wniosku dowodowego z zeznań świadka A. O. wskazując, że okoliczności na jakie miał
zostać przesłuchany świadek zostały już przedstawione dzięki zeznaniom strony. Tym
samym, skoro Odwołujący cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka,
Izba odstąpiła od przeprowadzenia takiego dowodu.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący:
………………………………
WYROK
z dnia 18 listopada 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant: Natalia Dominiak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 listopada 2014 r. przez
wykonawcę - Zakład Produkcji Mebli MEBLEX, ul. Barczewskiego 18, 11-001 Dywity,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego – Szkołę Policji w Słupsku,
ul. Kilińskiego 42, 76-200 Słupsk,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę - Zakład Produkcji Mebli MEBLEX,
ul. Barczewskiego 18, 11-001 Dywity i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę - Zakład
Produkcji Mebli MEBLEX, ul. Barczewskiego 18, 11-001 Dywity tytułem wpisu od
odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Słupsku.
Przewodniczący:
……………………………………
Sygn. akt: KIO 2284/14
UZASADNIENIE
Zamawiający Szkoła Policji w Słupsku prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na dostawę i montaż
wyposażenia kwaterunkowego (mebli twardych).
G. O. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcji Mebli MEBLEX
wniósł odwołanie od czynności odrzucenia oferty odwołującego. Zarzucił Zamawiającemu
naruszenie art. 90 ust. 1, 2 i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych w brzmieniu przed
nowelizacją z dnia 19 października 2014 r. poprzez bezzasadne wezwanie do złożenia
wyjaśnień i uznanie oferty wykonawcy za ofertę z rażąco niską ceną; art. 7 ust. 1, 2 i 3 w zw.
z art. 90 ust. 1 i 2 oraz art. 91 ust. 1 Pzp poprzez naruszenie zasad równego traktowania
wykonawców i niewezwanie oferenta wybranego do wyjaśnień w zakresie ceny oraz
dokonanie wyboru jego oferty; art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp poprzez niezasadne odrzucenie oferty
odwołującego i uznanie jej za ofertę zawierającą rażąco niską cenę; art. 91 ust. 1 Pzp
poprzez zaniechanie wyboru oferty odwołującego jako oferty najkorzystniejszej na podstawie
kryterium ceny.
Wniósł o nakazanie unieważnienia czynności Zamawiającego, polegającej na odrzuceniu
oferty odwołującego; nakazanie unieważnienia czynności zamawiającego polegającej na
wyborze oferty najkorzystniejszej, nakazanie zamawiającemu, aby ponownie dokonał
czynności polegających na badaniu i ocenie ofert, złożonych w przedmiotowym
postępowaniu; nakazanie zamawiającemu, aby ponownie dokonał wyboru najkorzystniejszej
oferty spośród ofert dopuszczonych do postępowania i nieodrzuconych; zasądzenie od
zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym
kosztów zastępstwa radcy prawnego zgodnie ze spisem kosztów, który będzie przedłożony
na rozprawie. Wniósł także o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron z ograniczeniem
do osoby odwołującego; dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. O., na okoliczność
wyjaśnienia kosztu wytworzenia przedmiotu zamówienia. W trakcie rozprawy Odwołujący
odstąpił od wniosku dowodowego z zeznań świadka A. O. wskazując, że okoliczności na
jakie miał zostać przesłuchany świadek zostały już przedstawione dzięki zeznaniom strony.
Odwołujący wskazał, że powodem odrzucenia jego oferty było uznanie, że wykonawca
niewystarczająco wyjaśnił poziom zaproponowanej ceny 409.189,02 zł za przedmiot
zamówienia, co zdaniem Zamawiającego uzasadniało uznanie ceny za rażąco niską, w
konsekwencji zaś na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp odrzucenie oferty.
Odwołujący nie zgodził się ze stanowiskiem Zamawiającego.
W pierwszej kolejności Odwołujący podniósł, że proponowana cena nie mogła być uznana
za rażąco niską w rozumieniu art. 90 ust. 1, 2 i 3 Pzp, nawet na etapie wezwania do
wyjaśnień.
Odwołujący wskazał, że cena jego oferty wyniosła 409.189,02 zł, zaś cena Wykonawcy
wybranego 474.216,66 zł, różnica pomiędzy ofertami wyniosła 65.027 zł. Cena wybranego
oferenta w stosunku do wartości szacunkowej zamówienia (601.400 zł) wynosi 78 %, a cena
Odwołującego 68%. Stosunek procentowy ceny odwołującego do ceny wykonawcy
wybranego wynosi 86%.
W ocenie Odwołującego, przy założeniach Zamawiającego, również cena zaproponowana
przez wybranego oferenta mogła wzbudzić zastrzeżenia zamawiającego, mimo tego, oferent
nie został wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 i 2, co uzasadnia zarzut
naruszenia przepisu art. 7 Pzp.
Odwołujący wskazał także, że w postępowaniu złożono ofertę przekraczającą możliwości
Zamawiającego o niemal 50% - 898.374, 78 zł, co dowodzi, że jest duża rozpiętość cen w
postępowaniu na powszechnie dostępny przedmiot postępowania - meble i ich montaż - a
widoczna konkurencja na tym rynku umożliwia wykonanie zamówienia na bardzo różnym
poziome cenowym.
Samo stwierdzenie różnic pomiędzy cenami ofert złożonych w przetargu jest objawem
konkurencji i nie jest wystarczające dla wykazania rażąco niskiej ceny oferty. Dodatkowo,
cenę rażąco niską należy odnosić do całości przedmiotu zamówienia, a nie do
poszczególnych jej elementów.
Odwołujący podkreślił, że przedłożył wszelkie wymagane atesty i certyfikaty, dał gwarancję
dożywotnią na zawiasy, więc oferowana cena nie jest wynikiem obniżenia jakości produktów.
Wskazał także, że wielokrotnie brał udział w przetargach na wykonanie przedmiotów
podobnych, co objęte niniejszym postępowaniem oraz wykonywał je należycie, co również
przemawia za uznaniem, że cena została skalkulowana w sposób uzasadniony.
Odwołujący stwierdził, że nie można uznać, iż zachodziły podstawy do wszczęcia procedury
w trybie art. 90 ust. 1 Pzp.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający skierował do wykonawcy wadliwie skonstruowane
żądanie złożenia wyjaśnień i nie może zarzucać wykonawcy lakoniczności udzielonej
odpowiedzi - koresponduje bowiem ona z postawionymi w zapytaniu wymaganiami.
Zdaniem Odwołującego udzielona odpowiedź jest prawidłowa, zgodna z art. 90 Pzp i
adekwatna do treści wezwania. Zdaniem Odwołującego, szczegółowość udzielonej
odpowiedzi koresponduje ze szczegółowością pytań zamawiającego.
W przypadku braku prawidłowego wezwania wykonawcy w trybie art. 90 nie może nastąpić
odrzucenie oferty z powodu braku złożenia odpowiednich wyjaśnień.
Zdaniem Odwołującego, skierowanie pytania do wykonawcy w trybie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp, jest uprawnione jedynie w sytuacji, gdy za rażąco niską może być uznana cena oferty.
Nie jest uzasadnione zwracanie się o uzasadnienie kalkulacji poszczególnych cen
jednostkowych oferty, nawet jeśli skalkulowano je na niskim czy też bardzo niskim poziomie.
Nawet, gdyby hipotetycznie przyjąć, iż poszczególne ceny jednostkowe, czy też
poszczególne elementy oferty odbiegają od cen rynkowych i są zaniżone w stosunku do
kosztów świadczenia odpowiadających im prac, to okoliczność ta nie może jeszcze
świadczyć o rażąco niskim poziomie całej oferty.
W ocenie Odwołującego, brak było podstaw jurydycznych w dotychczasowych przepisach
ustawy do nakładania na wykonawcę ciężaru dowodzenia, że cena nie jest rażąco niska w
takim rozumieniu, jak uczyniono to dopiero po nowelizacji ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o
zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych. Ustawodawca dopiero tą nowelizacją dodał
wyraźny przepis stanowiący, że obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej
ceny, spoczywa na wykonawcy.
Odwołujący podkreślił, że nie czyni oszczędności na wycenie pracy ludzkiej (udzielenie
zamówienia nie będzie miało wpływu na warunki pracy i płacy zatrudnionych na podstawie
umowy o pracę pracowników), lecz jedynie na kosztach wytworzenia i zakupu materiałów
oraz pracy maszyn we własnym parku maszynowym.
W ocenie Odwołującego złożone wyjaśnienia, choć nie są zbyt wyczerpujące, wskazują
konkretne, obiektywne i mające znaczenie dla przyjętej kalkulacji ceny okoliczności, takie
jak: współpraca ze sprawdzonym podwykonawcą w atrakcyjnych cenach (dostawcą
materiałów i akcesoriów meblowych jest GOM Spółka Jawna M. O., G. O., której
wspólnikiem jest odwołujący); posiadanie niezbędnego sprzętu do wykonywania zamówienia
- w pełni zautomatyzowanego parku maszynowego, co pozwala ograniczyć koszt pracy
ludzkiej; bliska odległość dostawcy płyt i akcesoriów, pozwalając na ograniczenie kosztów
transportu i czasu wykonania zamówienia.
Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie. Wniósł o oddalenie odwołania.
Wskazał, że obowiązkiem Zamawiającego wynikającym z art. 89 ust, 1 pkt 4 PZP jest
odrzucenie oferty, która zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Ustawodawca nie zdefiniował wprawdzie pojęcia „rażąco niska cena", jednakże w
orzecznictwie przyjmuje się, że każdy przypadek należy oceniać indywidualnie, biorąc pod
uwagę wszystkie okoliczności sprawy oraz specyfikę przedmiotu zamówienia.
Ustawodawca w art. 90 ust. 1 PZP zobowiązał zamawiającego do zwrócenia się do
wykonawcy o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny w celu ustalenia tej okoliczności. Oznacza to, że w sytuacji wątpliwości
zamawiającego co do zaoferowania przez wykonawcę rażąco niskiej ceny, winien on
pozyskać jednoznaczne wyjaśnienia od wykonawcy w tym zakresie w celu upewnienia się,
że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia oferty
Zamawiający wskazał, że w niniejszym postępowaniu Odwołujący zaoferował wykonanie
zamówienia obejmującego dostawę i montaż wyposażenia kwaterunkowego (mebli
twardych), wyceniając w formularzu cenowym wszystkie 15 pozycji w sposób całkowicie
oderwany od realiów rynkowych i niewiarygodny, co spowodowało, że zaoferowana przez
niego cena za realizację zamówienia była rażąco niska. Zaproponował m.in. dostawę i
montaż szafy ubraniowej z nadstawką za cenę 14,76 zł (trzydrzwiowej) oraz 6,15 zł
(dwudrzwiowej), regału kancelaryjno-biurowego za cenę 3,69 zł, ławy i ławki-szkolnej za
cenę 6.15 zł za sztukę, choć jednocześnie danych, które zostały załączone do odwołania
wynika, że firma GOM zobowiązała się sprzedać odwołującemu sam stelaż do ławki za 150
zł za sztukę.
W ocenie Zamawiającego wartość pozycji 1-14 formularza cenowego była radykalnie
zaniżona. Jednocześnie w ostatniej pozycji formularza cenowego odwołujący wycenił
odbojnicę ścienną (a więc deskę montowaną do ściany w miejscu najbardziej narażonym na
obicie) za cenę rażąco zawyżoną tj. 1002,45 zł. Wartość tej samej odbojnicy pozostali
oferenci wycenili w granicach 51,66 zł - 110,70 zł, a zatem na cenę 10-cio krotnie niższą.
Zamawiający podkreślił, że wycena dostawy i montażu ostatniej pozycji formularza
cenowego, tj. 390 odbojnic ściennych stanowiła 95,6% ceny całego zamówienia (390 955,50
zł). Pozostałe elementy zamówienia zawarte w pozycjach 1-14 formularza celowego, a więc
szafy, zabudowa do przedpokoi, stoliki (po 130 sztuk), regały, biurka, stoły, ławki, krzesła itp.
zostały wycenione łącznie zaledwie na 18.233,52 zł.
Zamawiający wskazał, że analiza oferty złożonej przez Odwołującego wykazała, że każdy z
jej elementów mających wpływ na cenę budził zasadnicze wątpliwości zamawiającego co do
jej wiarygodności, a co za tym idzie - do ryzyka niewykonania zamówienia przez
Odwołującego w całości bądź w części a po stronie zamawiającego ryzyka uzyskania jedynie
odbojnic ściennych, bowiem ich wykonanie zapewniłoby odwołującemu roszczenie o zapłatę
95,6% ceny całego zamówienia.
Na rażąco niską cenę zaoferowaną przez odwołującego wskazuje także okoliczność, że
Odwołujący nie określił kwoty wytworzenia czy transportu przedmiotu zamówienia do
zamawiającego (siedzibę odwołującego i zamawiającego dzieli ok. 300 km. W związku z
czym koszt samego paliwa do samochodu ciężarowego pokonującego tę odległość w obie
strony to ok. 921 zł).
Zamawiający wskazał, że nie jest akceptowalny pogląd, w którym każdy z elementów oferty
mający wpływ na cenę został skalkulowany w sposób oderwany od realiów rynkowych,
kierując się jedynie założeniem, by cena przedmiotu zamówienia stwarzała iluzję ceny
skalkulowanej prawidłowo.
W ocenie Zamawiającego wszystkie elementy oferty złożonej przez Odwołującego, mające
wpływ na cenę przedmiotu zamówienia wycenione zostały przez Odwołującego w sposób
oderwany od realiów rynkowych, radykalnie odbiegający od wyceny pozostałych oferentów,
nie umożliwiający wykonania zamówienia w należyty sposób. W konsekwencji cena
zaoferowana przez Odwołującego nie wynikała ze złożonej oferty, była nierealistyczna,
niewiarygodna i całkowicie oderwana od realiów rynkowych. Nie umożliwiała także
wykonania zamówienia w należyty sposób - posiadała zatem wszystkie cechy ceny rażąco
niskiej.
Zamawiający zwrócił się do Odwołującego o udzielenie wyjaśnień w oparciu o treść art. 90
ust. 1 PZP. Powołując się na treść art. 90 ust. 2 opisał sposób oceny złożonych wyjaśnień
przez Zamawiającego a także pouczył o konsekwencjach wynikających z dyspozycji art. 90
ust. 3 PZP. Odwołujący miał zatem świadomość, że intencją Zamawiającego jest ustalenie
czy oferta przez niego przedstawiona zawiera rażąco niską cenę. Winien był zatem wyjaśnić
stosownie do treści powołanego przez zamawiającego przepisu art. 90 ust. 2 PZP
obiektywne czynniki wpływające na zaoferowaną przez niego cenę, w szczególności
oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo
sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność
projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych
przepisów - przez pod rygorem odrzucenia złożonej przez niego oferty. Wszczęcie procedury
wyjaśniania ceny oferty stanowi bowiem domniemanie, iż cena jest rażąco niska a na
wykonawcy ciąży obowiązek obalenia tego domniemania. Zdaniem Zamawiającego, ciężar
dowodu w tym zakresie ciążył na wykonawcy także przed nowelizacją PZP ustawą z dnia 29
sierpnia 2014 roku o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Zdaniem Zamawiającego, Odwołujący w żaden sposób nie obalił domniemania zaoferowania
rażąco niskiej ceny za wykonanie zamówienia. Udzielił odpowiedzi ogólnikowej, nie
wyjaśniającej żadnego z elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. W pełni
zautomatyzowany park maszynowy nie wyjaśnia choćby wyceny odbojnic ściennych (desek
montowanych do ściany) na 1002,45 zł, choć ich konstrukcja jest niewątpliwie mniej
skomplikowana niż szafy ubraniowej trzydrzwiowej wycenionej przez Odwołującego na cenę
14,76 zł. Zamawiający podkreślił, że załączone do odwołania dokumenty dowodzą, że nawet
ceny wynegocjowane z dostawcami materiałów wielokrotnie przekraczają wartości mebli
zaoferowanych przez Odwołującego.
Dla zakwalifikowania oferty do dalszego postępowania nie jest wystarczające złożenie przez
wykonawcę jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień odpowiednio umotywowanych,
przekonujących, że zaproponowana cena nie jest rażąco niska.
Zamawiający podsumował, że wyjaśnienia przedstawione przez Odwołującego nie określały
żadnych obiektywnych czynników, o których mowa w art. 90 ust. 2 PZP. Odwołujący nie
wyjaśnił w żaden sposób zaoferowanej ceny, tym samym przyjąć należy, że nie złożył on
wyjaśnień co skutkuje obowiązkiem zamawiającego do odrzucenia oferty na podstawie art.
90 ust. 3 w związku z art. 89 ust. 1 pkt 4 PZP. W dniu 28 października 2014 roku
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego.
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do
wniesienia odwołania, zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jest
jednym z wykonawców, którzy złożyli ofertę w niniejszym postępowaniu, w przypadku
potwierdzenia stawianych zarzutów, miałby szansę uzyskania przedmiotowego zamówienia.
Izba ustaliła, że Zamawiający w treści SIWZ zawarł postanowienie, zgodnie z którym
wszystkie pozycje formularza cenowego muszą zawierać cenę jednostkową oraz cenę
zamawianego asortymentu. W cenie należy uwzględnić wszystkie koszty niezbędne do
realizacji zamówienia (transport, załadunek, montaż, upusty, rabaty itp.).
Zamawiający wymagał wypełnienia załącznika cenowego do oferty, w którym wykonawcy
byli zobowiązani podać cenę jednostkową i łączną za poszczególne elementy składające się
na zamówienie (jak ławka, szafa dwudrzwiowa itp.).
Odwołujący, zgodnie z wymaganiami Zamawiającego, przedstawił w treści oferty formularz
cenowy z rozbiciem na poszczególny asortyment oraz ceny jednostkowe i łączne.
Zamawiający skierował do Wykonawcy wezwanie do złożenia wyjaśnień. W treści wezwania
Zamawiający napisał: „stosownie do przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w celu ustalenia czy
oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwraca się do
Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny. Zamawiający oceni wyjaśnienia Wykonawcy zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy
Pzp. W myśl art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, Zamawiający odrzuci ofertę Wykonawcy, gdy
wyjaśnienia nie zostaną złożone w terminie lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z
dostarczonymi dowodami potwierdzi, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia. (…)”.
Odwołujący w odpowiedzi stwierdził, że: „wartość oferty jaka została przedstawiona wynika z
faktu iż nasza firma znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie hurtowni płyt i akcesoriów
meblowych, posiadamy w pełni zautomatyzowany park maszynowy oraz cenom jakie mamy
wynegocjowane na poszczególny asortyment z dostawcami materiałów do produkcji mebli.
Kwota jaką zaproponowaliśmy za wykonanie zamówienie jest w pełni uzasadniona.”
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego, wskazując jako podstawę prawną art. 89 ust. 1
pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, zaś jako podstawę faktyczną: „oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.”
Odwołujący nie zgodził się z decyzją Zamawiającego. Zakwestionował między innymi
wezwanie do wyjaśnień co do zaoferowanej ceny.
W ocenie Izby zarzut ten jest bezzasadny.
Nie jest uprawnione twierdzenie Odwołującego, że wezwanie Zamawiającego do złożenia
wyjaśnień co do zaoferowanej ceny było bezpodstawne. Ustawa Prawo zamówień
publicznych daje Zamawiającemu prawo zwrócenia się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej przez niego ceny w przypadku powzięcia wątpliwości, czy
zaoferowana cena nie jest ceną rażąco niską. Ustawa nie określa ściśle przesłanek, których
spełnienie warunkuje możliwość zwrócenia się do wykonawcy o złożenie wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny, a tym samym zwrócenie się o takie wyjaśnienia w dużym
zakresie zależy od uznania Zamawiającego. W szczególności ustawa nie zawiera sztywnego
określenia różnicy pomiędzy ceną szacunkową a ceną zaoferowaną, która to różnica
uprawniałaby Zamawiającego do wystąpienia do wykonawcy o złożenie wyjaśnień.
Zamawiający jest uprawniony do wszczęcia procedury wyjaśniającej wtedy, gdy poweźmie
wątpliwości co do zaoferowanej ceny. W ocenie Izby, w niniejszej sprawie istniały podstawy
do wezwania do wyjaśnień.
Cena Odwołującego w zestawieniu do wartości szacunkowej zamówienia (601.400 zł)
wynosi 68%. W ocenie Izby ponad 30% różnicy pomiędzy ceną szacunkową a wartością
oferty Odwołującego uzasadniało skierowanie do Odwołującego wezwania do udzielenia
wyjaśnień co do zaoferowanej ceny.
Nadto, Odwołujący zaproponował m.in. dostawę i montaż szafy ubraniowej z nadstawką za
cenę 14,76 zł (trzydrzwiowej) oraz 6,15 zł (dwudrzwiowej), regału kancelaryjno-biurowego za
cenę 3,69 zł, ławy i ławki-szkolnej za cenę 6,15 zł za sztukę. W ocenie Izby rację ma
Zamawiający, że wartość ww. pozycji oraz pozostałych wyszczególnionych w wierszach 1-14
formularza cenowego była radykalnie zaniżona. Trudno jest znaleźć na rynku meble za
kwotę niewiele ponad 3 lub 6 złotych. Można mieć uzasadnione wątpliwości, czy cena za
meble została skalkulowana prawidłowo i czy na pewno uwzględnia wszystkie niezbędne
koszty. Zwłaszcza wobec postawionego przez Zamawiającego w SIWZ wymogu, aby cena
uwzględniała wszystkie koszty, które są niezbędne do realizacji zamówienia.
Skoro Zamawiający, stosownie do przedstawionego powyżej postanowienia SIWZ, wymagał
aby Wykonawcy przedstawili dokładnie i z należytą starannością cenę za poszczególne
elementy zamówienia, oznacza to, że oczekiwał wpisania do formularza cen realnych i
rzeczywistych. Wykonawca miał więc obowiązek przeprowadzenia kalkulacji każdego z
elementów składowych wyceny oferty pod kątem ich rentowności. Określenie takiego
postanowienia oznacza także, że Zamawiający, w świetle postanowień SIWZ był uprawniony
do analizy zaoferowanej w ofercie ceny przy uwzględnieniu cen wszystkich elementów oferty
składających się na przedmiot zamówienia. Zamawiający był więc uprawniony do
kontrolowania także cen jednostkowych. Tym samym nie jest uprawnione twierdzenie
Odwołującego, że Zamawiający może jedynie kontrolować i oceniać cenę globalną
zamówienia. Należy również zauważyć, że już sam fakt, że Zamawiający oczekiwał
przedstawienia formularza cenowego w rozbiciu na ceny za poszczególne meble oznacza,
że istotna była cena za każdy z mebli, nie zaś jedynie cena globalna za realizację
zamówienia.
Prawidłowa zatem, w ocenie Izby, była czynność Zamawiającego, polegająca na wezwaniu
Odwołującego do udzielenia wyjaśnień w oparciu o treść art. 90 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych. W ocenie Izby, treść wezwania, wbrew twierdzeniu Zamawiającego,
nie była lakoniczna.
Zamawiający przywołał podstawę prawną i jednocześnie wskazał, że dokona oceny
wyjaśnień pod kątem rażąco niskiej ceny. Odwołujący miał zatem świadomość, że intencją
Zamawiającego jest ustalenie, czy oferta przez niego przedstawiona zawiera rażąco niską
cenę. Winien był zatem wyjaśnić, stosownie do treści powołanego przez Zamawiającego art.
90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, obiektywne czynniki wpływające na
zaoferowaną przez niego cenę.
Należy zauważyć, że Odwołujący nie kwestionował w trybie środków odwoławczych
wezwania Zamawiającego do udzielenia wyjaśnień, w tym nie kwestionował w żaden sposób
wyznaczonego terminu na ich udzielenie, nie wnosił także do Zamawiającego o przedłużenie
terminu na udzielenie wyjaśnień. Powoływanie się więc obecnie na okoliczność rzekomych
nieprawidłowości związanych z wezwaniem Zamawiającego, jest w ocenie Izby spóźnione.
Należy także zauważyć, że Odwołujący także w trakcie rozprawy podnosił argument, że
skoro treść wezwania Zamawiającego do złożenia wyjaśnień była lakoniczna, to również
jego odpowiedź mogła być właśnie taka (adekwatna do treści wezwania). Tym samym, w
ocenie Izby, Odwołujący przyznał, że jego wyjaśnienia można ocenić jako lakoniczne, zbyt
ogólne.
Cena rażąco niska jest to cena nierealistyczna, niewiarygodna, oderwana od realiów
rynkowych, cena, za którą nie jest możliwe wykonanie zamówienia w należyty sposób i która
wskazuje na zamiar realizacji zamówienia poniżej kosztów własnych wykonawcy, nie
pozwalająca na wygenerowanie przez niego zysku.
Odwołujący wycenił w formularzu cenowym ławę i ławkę szkolna na cenę 6,15 zł za sztukę,
jednocześnie z załączonego do odwołania arkusza nr 1 stanowiącego wykaz cen, za jakie
Odwołujący nabywa materiały od firmy GOM wynika, że firma GOM zobowiązała się
sprzedać Odwołującemu sam stelaż do ławki za 150 zł za sztukę. Powyższy dowód
potwierdza, że nawet ceny wynegocjowane z dostawcami materiałów wielokrotnie
przekraczają wartości mebli zaoferowanych przez Odwołującego, co potwierdza, że cena
zaoferowana jest nierealna i złożenie oferty mogłoby zostać uznane jako czyn nieuczciwej
konkurencji. Albo też wskazany dowód należy ocenić albo jako niewiarygodny, bowiem nie
potwierdza on, że są to ceny za jakie Odwołujący nabywa materiały.
Odwołujący zaproponował m.in. dostawę i montaż szafy ubraniowej z nadstawką za cenę
14,76 zł (trzydrzwiowej) oraz 6,15 zł (dwudrzwiowej), regału kancelaryjno-biurowego za cenę
3,69 zł, ławy i ławki-szkolnej za cenę 6.15 zł za sztukę.
Zamawiający przedstawił w trakcie rozprawy jako dowód obliczenie własne na podstawie cen
materiałów, po jakich Odwołujący je nabywa, (które Odwołujący załączył jako dowód do
odwołania). Z wyliczeń tych wynika, że koszt szafy ubraniowej trzydrzwiowej (zawierającej
wszystkie wymagane elementy) powinien wynosić 399, 97 złotych. Kwota przedstawiona
przez Odwołującego w treści oferty wynosi jedynie 14.76 zł. Oznacza to, że zaoferowana
cena jest nierealistyczna także w oparciu o niskie ceny materiałów, na jakie wskazywał
Odwołujący.
W świetle powyższego należy uznać, że rację ma Zamawiający, że wartość ww. pozycji oraz
pozostałych wyszczególnionych w wierszach 1-14 formularza cenowego była radykalnie
zaniżona.
W ocenie Izby, skoro wszystkie elementy oferty złożonej przez Odwołującego, mające wpływ
na cenę przedmiotu zamówienia wycenione zostały przez Odwołującego w sposób oderwany
od realiów rynkowych, to należy uznać, że cena zaoferowana przez Odwołującego była
nierealistyczna, niewiarygodna i całkowicie oderwana od realiów rynkowych, co wypełnia
definicję ceny rażąco niskiej.
Odwołujący podnosił w tracie rozprawy, że nie jest zakazane, aby wykonawca kompensował
niższą cenę jednego elementu wyższą ceną za inny element. Należy zauważyć, że
Odwołujący nie wyjaśnił, nawet w trakcie rozprawy, dokładnych kosztów takiej kompensacji,
na czym miałaby ona polegać, nie wyjaśnił, ceny których dokładnie elementów są ze sobą
kompensowane oraz nie wykazał, czy jest rzeczywiście możliwe całkowite pokrycie kosztów
dostawy jednego elementu, dodatkowymi środkami związanymi z dostawą innego elementu.
Co najważniejsze, jak wskazano powyżej, Zamawiający oczekiwał przedstawienia ceny
realnie wycenionej, uwzględniającej wszystkie koszty za każdy z elementów meblowych. Nie
jest więc uprawnione stanowisko Odwołującego, że przy ocenie wysokości ceny za realizację
przedmiotu zamówienia należy badać tylko cenę globalną, nie zaś jej poszczególne
elementy. Tym samym Zamawiający, w świetle postanowień SIWZ, był uprawniony do
analizy zaoferowanej w ofercie ceny przy uwzględnieniu cen wszystkich elementów oferty
składających się na przedmiot zamówienia, w kontekście wpływu wysokości cen składowych
na wysokość ceny oferty, a także na realną możliwość realizacji zamówienia za określoną
kwotę.
Zatem kompensowanie niższej ceny jednego elementu wyższą ceną za inny element
uzasadniać może twierdzenie, że Odwołujący dokonuje manipulacji ceną, co nie jest
uprawnione w świetle postanowień SIWZ. Nie jest akceptowalne, aby każdy z elementów
oferty mający wpływ na cenę został skalkulowany w sposób oderwany od realiów rynkowych,
kierując się jedynie założeniem by cena przedmiotu zamówienia stwarzała iluzję ceny
skalkulowanej prawidłowo. Zamawiający wymagał, aby cena została skalkulowana rzetelnie
za każdy z elementów meblowych i przedstawiona w SIWZ.
W ostatniej pozycji formularza cenowego Odwołujący wycenił odbojnicę ścienną za cenę
1.002,45 zł. Zamawiający wskazał okoliczność, że wartość tej samej odbojnicy pozostali
oferenci wycenili w granicach 51,66 zł - 110,70 zł, a zatem na cenę 10-cio krotnie niższą. W
konsekwencji wycena dostawy i montażu ostatniej pozycji formularza cenowego, tj. 390
odbojnic ściennych stanowiła 95,6% ceny całego zamówienia (390 955,50 zł). Pozostałe
elementy zamówienia zawarte w pozycjach 1-14 formularza celowego, a więc szafy,
zabudowa do przedpokoi, stoliki (po 130 sztuk), regały, biurka, stoły, ławki, krzesła itp.
zostały wycenione łącznie zaledwie na 18.233,52 zł.
W ocenie Izby podanie nierzeczywistych cen, w tym zawyżenie kosztów jednego elementu
mogło budzić wątpliwości Zamawiającego co do wiarygodności zaoferowanej ceny. Mogło
bowiem pojawić się ryzyko niewykonania zamówienia przez Odwołującego w całości bądź w
części, a po stronie Zamawiającego ryzyko uzyskania jedynie odbojnic ściennych, bowiem
ich wykonanie zapewniłoby Odwołującemu roszczenie o zapłatę 95,6% ceny całego
zamówienia.
Powyżej przytoczony argument ma zasadnicze znaczenie, bowiem struktura ceny zawartej w
ofercie Odwołującego, w której jeden element ma mieć wartość ponad 95% zaoferowanej
ceny, a pozostałe elementy, których produkcja wymaga zużycia znacznie większej ilości
materiałów, zaledwie 4,4%, uzasadnia możliwość wykonania przez Odwołującego jedynie w
części, w zakresie dostawy elementu, który w ofercie Odwołującego ma największą wartość.
Tymczasem Zamawiającemu zależy na wykonaniu całości zamówienia.
Wszelkie okoliczności, związane z zaoferowaną przez siebie ceną, był zobowiązany
przedstawić w pisemnym stanowisku, skierowanym do Zamawiającego.
W ocenie Izby przedstawione na wezwanie wyjaśnienia były lakoniczne, nie wskazywały
żadnych okoliczności szczególnych. Tym samym Odwołujący nie obalił domniemania
zaoferowania rażąco niskiej ceny za wykonanie zamówienia, przeciwnie, udzielił odpowiedzi
ogólnikowej, nie wyjaśniającej żadnego z elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny. Ustawa Prawo zamówień publicznych nakłada na wykonawcę obowiązek wyjaśnienia
zaoferowanej ceny (po wezwaniu Zamawiającego). Zatem to na wykonawcy (od chwili
wezwania) ciąży obowiązek/ciężar wykazania, że jego cena nie jest ceną rażąco niską. W
ocenie Izby, wyjaśnienia Odwołującego w niniejszym postępowaniu mają charakter ogólnych
stwierdzeń. Tego rodzaju wyjaśnienia mógłby złożyć każdy z wykonawców. Odwołujący
wskazał jedynie, że wartość jego oferty wynika z faktu, iż jego firma znajduje się w
bezpośrednim sąsiedztwie hurtowni płyt i akcesoriów meblowych. Jest to twierdzenie
ogólnikowe, które nie zostało poparte żadnym dowodem nawet w trakcie rozprawy. Nadto,
nie wskazano, jak wielka jest to oszczędność. Dodatkowo Odwołujący w treści wyjaśnień
wskazał, że posiada w pełni zautomatyzowany park maszynowy. W ocenie Izby nie jest to
żadna nadzwyczajna okoliczność, która mogłaby uzasadniać zaoferowaną cenę. Oczywiste
jest, że w celu prowadzenia tego rodzaju działalności gospodarczej, wykonawcy dysponują
zautomatyzowanymi urządzeniami. Odwołujący nie wykazał, na czym w szczególności
polega różnica pomiędzy jego urządzeniami a innymi wykonawcami lub też, że inni
wykonawcy nie dysponują zautomatyzowanym parkiem maszynowym, co mogłoby mu
dawać przewagę nad konkurencją. Nadto Odwołujący jako okoliczność uzasadniającą
zaoferowaną cenę wskazał, że ceny na poszczególny asortyment wynegocjowane są z
dostawcami materiałów do produkcji mebli. Należy zauważyć, że również w tym zakresie
Odwołujący nie przedstawił Zamawiającemu żadnych szczegółów. Należy także zauważyć,
że okoliczność współpracy i szczególnych warunków, na jakich wykonawcy współpracują z
dostawcami, jest powszechna. Brak szczegółów i dowodów w tym zakresie powoduje, że jest
to jedynie ogólne twierdzenie Odwołującego.
Izba podziela stanowisko, zgodnie z którym nie jest wystarczające złożenie przez
wykonawcę jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień odpowiednio umotywowanych,
przekonujących, że zaproponowana cena nie jest rażąco niska. W niniejszym postepowaniu
wyjaśnienia Odwołującego były ogólnikowe, nie obaliły domniemania wystąpienia rażąco
niskiej ceny.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron z ograniczeniem do osoby
odwołującego; dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. O., na okoliczność wyjaśnienia
kosztu wytworzenia przedmiotu zamówienia. W trakcie rozprawy Odwołujący odstąpił od
wniosku dowodowego z zeznań świadka A. O. wskazując, że okoliczności na jakie miał
zostać przesłuchany świadek zostały już przedstawione dzięki zeznaniom strony. Tym
samym, skoro Odwołujący cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka,
Izba odstąpiła od przeprowadzenia takiego dowodu.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący:
………………………………