KIO 1555/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Rafał Komoń
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1555/14
WYROK
z dnia 14 sierpnia 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2014 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 lipca 2014 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych „PEKUM” Sp.
z o.o. ul. Lubelska 37, 10-408 Olsztyn oraz
Eko-MTK Sp. z o.o. ul. Kępińska 62, 05-840 Brwinów
w postępowaniu prowadzonym przez
Gminę Miejską Wysokie Mazowieckie ul. Ludowa 15, 18-200 Wysokie Mazowieckie
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Inżynieryjne PRESS S.A. ul. Piaskowa 7, 16-400 Suwałki i K……..
B………… prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo
Obsługi Inwestycji K……….. B………… ul. Mazurska 30a, 19-400 Olecko zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych
i Melioracyjnych „PEKUM” Sp. z o.o. oraz Eko-MTK Sp. z o.o. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo
Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych „PEKUM” Sp. z o.o. i Eko-
MTK Sp. z o.o. tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych „PEKUM”
Sp. z o.o. oraz Eko-MTK Sp. z o.o. na rzecz Gminy Miejskiej Wysokie
Mazowieckie kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013, poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Łomży.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 1555/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Gmina Miejska Wysokie Mazowieckie prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego na zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych wg
standardów Warunków Kontraktowych FIDIC (żółta książka) dla projektu „Budowa
oczyszczalni i modernizacja systemu wodno-ściekowego w aglomeracji Wysokie
Mazowieckie” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych 2 maja
2014 r. pod numerem 148298-2014. Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
24 lipca 2014 r. zamawiający poinformował wykonawców o wyborze oferty
najkorzystniejszej, za którą uznał ofertę złożoną przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Inżynieryjne PRESS S.A. i K……….
B………… prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Obsługi
Inwestycji K………. B……….., oraz o odrzuceniu oferty wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych i
Melioracyjnych „PEKUM” Sp. z o.o. i Eko-MTK Sp. z o.o.
W informacji o odrzuceniu oferty zamawiający wskazał, że szczegółowy zakres przedmiotu
zamówienia został przedstawiony w III części specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
która obejmuje program funkcjonalno-użytkowy (PFU). W punkcie 4.3 specyfikacji istotnych
warunków zamówienia opisane zostały warunki zastosowania urządzeń równoważnych.
Wynika z nich m.in., że ciężar udowodnienia, że urządzenie technologiczne, zespół
urządzeń, kompletna instalacja lub materiał są równoważne w stosunku do wymogu
określonego przez zamawiającego spoczywa na składającym ofertę, co potwierdza również
art. 30 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Ponadto wykonawca, który zamierzał zastosować urządzenia, zespoły urządzeń, kompletne
instalacje lub materiały równoważne zobowiązany był dołączyć do oferty stosowne,
potwierdzone przez producenta dokumenty określające dane techniczne co najmniej
w zakresie odpowiadającym parametrom urządzeń/instalacji/materiałów wskazanych w PFU
(np. specyfikacje lub karty techniczne) oraz wymagane prawem certyfikaty lub inne
dokumenty dopuszczające dane materiały (wyroby) lub urządzenia do użytkowania
i pozwalające jednoznacznie stwierdzić, że oferowane urządzenia/instalacje/materiały są
równoważne i odpowiadają określonym w PFU parametrom.
Odrzucony wykonawca zaoferował rozwiązania równoważne, jednak zamawiający stwierdził,
że zastosowano urządzenia, co do równoważności których ma wątpliwości oraz zmieniono
cały układ technologiczny poprzez wprowadzenie elementów nie przewidzianych w PFU
(zbiornik ścieków dowożonych, krata ręczna, zbiornik retencyjny ścieków podczyszczonych
mechanicznie). W związku z powyższym zamawiający dwukrotnie wystąpił do wykonawcy
o wyjaśnienie treści oferty w tym zakresie. Po otrzymaniu wyjaśnień zamawiający powołał
dwóch biegłych, którzy wydali opinie na temat równoważności rozwiązań zaproponowanych
w ofercie w stosunku do założeń PFU. Po analizie wyjaśnień biegli jednoznacznie stwierdzili,
że zaproponowane rozwiązania nie są równoważne.
Wykonawca tłumaczy zmianę poszczególnych urządzeń zmianą całej instalacji. Niemniej
zmiany dotyczą nie tylko zmiany rodzaju urządzenia, ale również zmiany sposobu i efektu
jego pracy np. zaproponowanie do mechanicznego zagęszczania osadów zagęszczacza,
wymagającego stosowania polielektrolitów.
W ofercie zaproponowano układ oczyszczania ścieków w postaci reaktorów SBR
pracujących w sposób okresowy, wymagający stosowania zbiornika retencyjnego,
z czterema spustami na dobę co 6 godzin. Z kolei w PFU zastosowano układ reaktorów
SBR, pracujących w sposób ciągły nie wymagający stosowania zbiornika retencyjnego
i charakteryzujący się nieregularnym spustem ścieków w ciągu doby, uzależnionym od
momentu osiągnięcia maksymalnego poziomu ścieków w reaktorze SBR.
Zastosowanie zbiornika retencyjnego ścieków surowych oraz zbiornika ścieków dowożonych
(nie przewidzianych w PFU) powoduje zwiększenie kosztów eksploatacyjnych poprzez
wprowadzenie dodatkowych odbiorników energii elektrycznej oraz generowanie
w przyszłości dodatkowych kosztów eksploatacyjnych związanych z serwisowaniem pomp
i mieszadeł przy jednoczesnym braku dezodoryzacji tych obiektów.
Ponadto zaproponowane rozwiązania czyszczenia kraty przy pomocy stalowych grabi jest
rozwiązaniem, którego nie można zakwalifikować do grupy rozwiązań nowoczesnych,
generuje dodatkowe koszty związane z koniecznością ręcznego czyszczenia oraz
zagospodarowywaniem odpadu, a także wytwarza nieprzyjemny zapach. Obecnie odchodzi
się od tego typu rozwiązań, stosując nowoczesne urządzenia minimalizujące negatywne
oddziaływanie na środowisko i otoczenie.
Zatem zaproponowane przez wykonawcę rozwiązanie ATSO nie gwarantuje uzyskania
stabilnego efektu technologicznego, jakim jest ustabilizowany i zhigienizowany osad
ściekowy. W ofercie przedstawiono instalację ATSO pracującą w zbiornikach żelbetowych,
bez podgrzewania osadu ściekowego, a więc w zdecydowany sposób ograniczającą
możliwość osiągania wysokiej temperatury powyżej 55°C w zbiornikach, gwarantującej
zajście podstawowego procesu w technologii ATSO, jakim jest pełna higienizacja osadu.
Układ ten jest również nierównoważny układowi, zaproponowanemu w PFU z powodu
zastosowania prasy zagęszczającej z użyciem polimeru, zamiast wirówki zagęszczającej bez
użycia polimeru, a także z powodu propozycji wykorzystania wirówki odwadniającej zamiast
prasy ślimakowej, umożliwiającej uzyskanie podobnych parametrów osadu odwodnionego,
zużywając jednocześnie kilkukrotnie mniej energii elektrycznej niż wirówka odwadniająca.
Zatem układ technologiczny obiektów nie odpowiada układowi podanemu w PFU.
Dokumenty załączone do oferty dotyczące parametrów technicznych zastosowanych
urządzeń/instalacji/materiałów nie odpowiadają parametrom i funkcjonalnościom określonym
w PFU i nie potwierdzają wymaganej równoważności.
Zamawiający wystąpił do wykonawcy również o wyjaśnienia dotyczące zaproponowanego
rękawa do renowacji kanału. Wykonawca w ofercie zaproponował użycie konkretnego
rękawa, dostarczył dla niego aprobatę techniczną ITB, a także raporty z badań na ścieranie
i wydłużanie. Jednak w celu potwierdzenia 3-letniej prawidłowej eksploatacji rękawa
wykonawca dostarczył referencje dotyczące rękawa innej firmy niż zaoferowany,
z oświadczeniem tej firmy o porównywalnych parametrach obu rękawów. W ramach
udzielonych wyjaśnień dotyczących wyżej opisanych niezgodności wykonawca przedstawił
kolejne oświadczenie tej samej firmy, której dotyczyły załączone do oferty referencje,
potwierdzające prawidłową eksploatację rękawa. Wyjaśnił także, że zaproponowany rękaw
jest wersją rękawa opisanego w referencjach i produkowany jest w oparciu o taką samą
specyfikację, dlatego też uważa za uzasadnione posługiwanie się ww. referencjami.
Zamawiający nie uznaje takiego rozwiązania jako potwierdzenia 3-letniego prawidłowego
funkcjonowania zaproponowanego przez wykonawcę materiału.
Wobec braku podstaw do poprawienia treści oferty w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych zamawiający uznał, że oferta podlega odrzuceniu na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
29 lipca 2014 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych „PEKUM” Sp. z o.o.
i Eko-MTK Sp. z o.o. wnieśli odwołanie zarzucając zamawiającemu naruszenie art. 30 ust. 5
w zw. z art. 29, art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 92 ust. 1 pkt 4 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia poprzez odrzucenie oferty jako niespełniającej przez zastosowaną technologię
równoważnych rozwiązań technologicznych.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego, powtórzenie
czynności badania i oceny ofert oraz powtórzenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej
z uwzględnieniem oferty odwołującego.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z punktem 4.3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia
zamawiający dopuścił zastosowanie urządzeń/zespołów urządzeń/kompletnych instalacji/
materiałów równoważnych w takim zakresie i w taki sposób, aby łącznie zastosowane
urządzenia/materiały miały parametry techniczne nie gorsze od podanych w PFU.
Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia zobowiązani byli do wypełnienia
formularza zatytułowanego „Wykaz kluczowych urządzeń technologicznych”, w którym
należało wskazać m.in. rozwiązania równoważne opisywanym przez zamawiającego w PFU,
oraz dołączyć do oferty stosowne, potwierdzone przez producenta dokumenty określające
dane techniczne co najmniej w zakresie odpowiadającym parametrom materiałów/urządzeń
wskazanych w PFU (np. specyfikacje lub karty techniczne) oraz wymagane prawem
certyfikaty lub inne dokumenty dopuszczające dane materiały (wyroby) lub urządzenia do
użytkowania i pozwalające jednoznacznie stwierdzić, że dostarczone materiały/urządzenia
są równoważne i odpowiadają określonym w PFU. Załącznik taki został przez odwołującego
przedłożony wraz z dodatkowym opisem (koncepcją) realizacji zamówienia gwarantującą
uzyskanie efektu końcowego, jakim jest uzyskanie takiej jakości oczyszczonych ścieków,
która pozwoli na ich odprowadzenie do odbiornika zgodnie z wymaganiami rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy
wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego, z uwzględnieniem wymagań zawartych w art. 5.2
dyrektywy 91/271/EWG dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych.
Odwołujący nie zgadza się z argumentacją zamawiającego.
W informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej zamawiający nie wskazał pełnego
uzasadnienia faktycznego czynności odrzucenia oferty odwołującego z powodu
zaoferowania rozwiązań nierównoważnych względem opisanych w PFU, a w konsekwencji
dopuścił się naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający przywołał pięć odmiennych rozwiązań zastosowanych przez odwołującego
porównując je w układzie jednostkowym do rozwiązań istniejących w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia konkludując, że układ technologiczny obiektów nie odpowiada
układowi podanemu w Programie Funkcjonalno-Użytkowym. W uzasadnieniu nie tylko
brakuje wskazania, dlaczego zaproponowana technologia nie spełnia wymagania
równoważności, ale również oceny złożonych wyjaśnień, jak też przywołania stanowiska
biegłych, którzy oceniali złożoną ofertę wraz ze złożonymi wyjaśnieniami.
Zaoferowana technologia AquaPrim jest równoważna do technologii oczyszczania ścieków
w systemie sekwencyjnych reaktorów biologicznych BSK BIOGEST z autotermiczną
termofitową stabilizacją osadów ściekowych FUCHS Enprotec GmbH przedstawionej w PFU,
a tym samym pozostaje w zgodzie z wymaganiami zamawiającego. Oferta równoważna to
taka, która przedstawia przedmiot zamówienia o właściwościach funkcjonalnych
i jakościowych takich samych lub zbliżonych do tych, które zostały zamieszczone
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zwrot „lub równoważne” oznacza możliwość
uzyskania efektu założonego przez zamawiającego za pomocą innych rozwiązań
technicznych poprzez dopuszczenie ofert opartych na równoważnych ustaleniach. Zatem
pojęcie równoważności produktów/rozwiązań nie oznacza tożsamości produktów/rozwiązań,
ponieważ przeczyłoby to istocie oferowania rozwiązań równoważnych i czyniłoby możliwość
oferowania produktów równoważnych pozorną i w praktyce niemożliwą do spełnienia.
Wyrażenie zgody na rozwiązania równoważne w przypadku zamówień realizowanych
w formule „zaprojektuj i wybuduj” ma ten jeszcze skutek, iż to na wykonawcy spoczywa
ciężar takiego doboru technologii i właściwych dla niej urządzeń, by możliwym było
uzyskanie efektu zamierzonego przez zamawiającego. Tym samym decyzje dotyczące
technologii często pociągają za sobą konieczne zmiany w zakresie urządzeń lub sposobu ich
pracy. Zależność ta została uchwycona przez zamawiającego, który wskazał, iż
dopuszczone jest zastosowanie urządzeń/zespołów urządzeń/kompletnych instalacji/
materiałów równoważnych w takim zakresie i w taki sposób, aby łącznie zastosowane
urządzenia/materiały miały parametry techniczne nie gorsze od podanych w PFU.
Z powyższego wynika, iż zamawiający zainteresowany był rozwiązaniem kompleksowym,
którego poszczególne elementy przełożą się na finalny efekt.
Zamawiający odstąpił od ustalonych przez siebie zasad oceny równoważności i badając
ofertę złożoną przez odwołującego zamiast rozpatrzyć łącznie zastosowane urządzenia jako
funkcjonalną całość, skoncentrował się na porównywaniu pojedynczych elementów
proponowanego rozwiązania technicznego.
Zamawiający postawił zarzut zmiany urządzeń służących zagęszczeniu osadu na inne
wykorzystujące dodatkowe produkty (polielektrolity) oraz zużywające więcej energii.
Zamawiający nigdzie w PFU nie zakazał stosowania polielektrolitów, a wręcz przeciwnie,
PFU opisuje stosowanie polielektrolitów np. do odwadniania osadów po procesie stabilizacji
osadów. W tym świetle należy zauważyć, że zastosowanie polimeru do zagęszczania osadu
nadmiernego nie może samo w sobie stanowić przesłanki do przyjęcia stanowiska
o niezgodności takiego rozwiązania z PFU. Zaproponowane przez wykonawcę
zagęszczacze bębnowe zostały zastosowane na innych obiektach i są urządzeniami
skutecznymi i efektywnymi. Używany do zagęszczania polimer nie ma negatywnego wpływu
na przebieg procesu gospodarki osadowej ATSO, co potwierdzają załączone do oferty
dokumenty. Zastosowane rozwiązanie technologiczne gwarantuje osiągnięcie zakładanych
parametrów ścieków oczyszczonych, pełną higienizację osadów oraz redukcję masy
organicznej osadów w komorach ATSO.
Zagęszczanie osadu nadmiernego za pomocą wirówki bez dodawania polimerów (czyli
rozwiązanie opisane w PFU) powoduje, że w odcieku znajduje się duża ilość zawiesiny
powodującej występowanie wysokich ładunków zanieczyszczeń wracających do obiegu
oczyszczalni.
Odnośnie odwadniania osadów po ATSO – do odwadniania osadu ustabilizowanego
wskazane jest użycie wirówki dekantacyjnej. Jest to urządzenie w stosunku do prasy
ślimakowej nowocześniejsze, sprawniejsze, o większej wydajności, prostsze w obsłudze,
pewniejsze w działaniu. Cechują je niskie koszty eksploatacji, a proces odwadniania osadu
jest całkowicie zamknięty, stworzone są zatem korzystne i higieniczne warunki pracy dla
personelu. Podczas pracy wirówka nie zużywa wody, która potrzebna jest jedynie po
zakończeniu cyklu. Zaproponowany układ technologiczny wykorzystuje do zagęszczania
osadu nadmiernego zagęszczacz bębnowy (rozwiązanie równoważne w stosunku do ujętej
w PFU wirówki), a do odwadniania osadów wirówkę (rozwiązanie równoważne w stosunku
do wskazanej w PFU prasy ślimakowej). Zastosowane w oferowanym rozwiązaniu
urządzenia równoważne do zagęszczania i odwadniania osadu razem nie zużywają więcej
energii, niż urządzenia zaproponowane w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zarzut zwiększenia kosztów eksploatacyjnych należy uznać za całkowicie niezasadny.
W wyjaśnieniach składanych zamawiającemu odwołujący wskazywał, iż w proponowanym
rozwiązaniu zbiornik retencyjny ścieków podczyszczonych zastąpił ujętą w PFU komorę
rozdziału ścieków. Zadaniem komory rozdziału jest rozdzielanie ścieków. Rozwiązanie
wykonawcy spełnia to zadanie – zbiornik retencyjny ścieków podczyszczonych rozdziela
ścieki oraz uśrednia skład ścieków. Ideą zastosowania zbiornika retencyjnego jest okresowe
gromadzenie, wyrównywanie nierównomiernego dopływu i uśrednianie ładunków zawartych
w ściekach dopływających do oczyszczalni przed wprowadzeniem do reaktorów pracujących
cyklicznie (rozwiązanie równoważne w stosunku do rozwiązania opisanego w PFU). Fakt ten
ma również pozytywne znaczenie dla stabilności procesu oczyszczania, gdyż
nierównomierny dopływ ścieków, zarówno w sensie ilościowym, jak i składu, wpływa
niekorzystnie na pracę oczyszczalni przy ciągłym napełnianiu reaktora. Przy cyklicznej pracy
reaktora można dokładnie określić ilość cykli i czas ich trwania, który może być
zaprogramowany lub regulowany automatycznie w zależności od rzeczywistego dopływu
ścieków. Taki cykl pracy oczyszczalni wpływa na racjonalne zastosowanie czasu pracy
poszczególnych urządzeń i na mniejsze zużycie energii elektrycznej.
Co do braku dezodoryzacji zbiornika retencyjnego – w zbiorniku tym przetrzymywane są
przez krótki okres ścieki podczyszczone mechaniczne, ponadto zbiornik jest całkowicie
przykryty płytą żelbetową, a więc nie może być mowy o źródle odorów.
Zastosowanie zbiornika ścieków dowożonych stanowi rozwiązanie równoważne wobec
przewidzianego w PFU kolektora kanalizacyjnego. Zastosowanie zbiornika minimalizuje
zużycie energii i ogranicza się tylko w ramach ogrodzenia oczyszczalni, jest więc
rozwiązaniem korzystniejszym ekonomicznie i energetycznie. Zbiornik retencyjny jest
dodatkowym elementem, który poprawia komfort pracy na oczyszczalni oraz efektywność
oczyszczania. Zastosowanie zbiornika na ścieki dowożone ma korzystny wpływ na przebieg
procesu oczyszczania ścieków z uwagi na możliwość stopniowego podawania ścieków
o wysokich ładunkach do reaktorów a jednoczesne uśrednianie tych ścieków w retencji przed
podaniem ich do procesu oczyszczania ścieków.
Odnośnie zastosowania kraty czyszczonej ręcznie – zamawiający w PFU nie zdefiniował
pojęcia „rozwiązania nowoczesnego” ani nie postawił wymagania, że tylko takie rozwiązania
są akceptowalne, zatem powyższa okoliczność nie może stanowić podstawy dla odrzucenia
rozwiązania odwołującego. Zastosowanie kraty ręcznej rzadkiej za punktem zlewnym
stanowi dodatkowe zabezpieczenie dla eksploatatora i osłania pompy i ciąg technologiczny
przed dostaniem się grubych zanieczyszczeń (drewno, plastik, szmaty, kamienie, szkło)
przywiezionych ze ściekami przez wozy asenizacyjne. Doświadczenie wskazuje, że ścieki
dowożone periodycznie zawierają w sobie grube zanieczyszczenia, które mogą doprowadzić
do zablokowania lub uszkodzenia urządzeń pracujących na oczyszczalni ścieków. Krata
rzadka stanowi więc dodatkową zaletę rozwiązania technologicznego. Przewidzenie takiej
kraty nie pozostaje w sprzeczności z jakimkolwiek postanowieniem PFU. Odwołujący
wskazał również na zastosowanie szczelnych pojemników ograniczających
rozprzestrzenianie się nieprzyjemnego zapachu. Możliwe jest w każdym momencie
zrezygnowanie z kraty, jeżeli okazałoby się, iż nie jest ona przydatna w układzie
technologicznym. Co do dodatkowych kosztów związanych z ręcznym czyszczeniem oraz
zagospodarowywaniem odpadu, to czyszczenie tłoczni z zanieczyszczeń grubych, które się
do niej dostaną, też generuje koszty, często również naprawy urządzeń.
Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia określił, iż w celu
potwierdzenia, że oferowane przez wykonawcę urządzenia technologiczne lub materiały
wskazane w „Wykazie kluczowych urządzeń technologicznych” nie są prototypowe
i stosowane są w innych oczyszczalniach ścieków, wykonawca zobowiązany był załączyć do
oferty co najmniej dwie referencje od użytkowników oferowanych urządzeń potwierdzające
prawidłowe funkcjonowanie danego urządzenia. Załączone przez odwołującego referencje
potwierdzają, że zainstalowane urządzenia pracują prawidłowo oraz że zastosowane
rozwiązania technologiczne gwarantują osiągnięcie zakładanych parametrów ścieków
oczyszczonych, pełną higienizację osadów oraz redukcję masy organicznej osadów
w komorach ATSO. Zamawiający nie wykazał, aby zaproponowana przez odwołującego
technologia nie pozwoliła na osiągnięcie wymaganych parametrów ścieków oczyszczonych.
Odwołujący potwierdził, iż przyjęta przez niego technologia zapewnia wystąpienie w komorze
ATSO temperatury powyżej 55°C koniecznej dla prawidłowego zajścia procesów
technologicznych.
Wobec powyższego za całkowicie nieuprawnione należy uznać przyjęcie przez
zamawiającego stanowiska, iż oferowana technologia nie gwarantuje uzyskania zakładanego
efektu technologicznego. Zaoferowane rozwiązanie nie pozostaje w sprzeczności
z wymaganiami PFU, w tym w szczególności w zakresie oferowanych rozwiązań
równoważnych. Wbrew twierdzeniom zamawiającego wykazanie równoważności nie polega
na dowodzeniu, że zaoferowany produkt jest lepszy, czy że nie jest gorszy niż wymagany,
ale że umożliwia uzyskanie efektu założonego przez zamawiającego za pomocą innych
rozwiązań technicznych. Analiza zamawiającego polegała na porównaniu m.in. ilości
zastosowanych urządzeń, rodzaju zastosowanych urządzeń i założeń ich pracy czy oceny
nowoczesności rozwiązań. Zamawiający nie porównywał równoważności technologii pod
kątem ich przydatności do zastosowania, a dokonał porównania pojedynczych, wybiórczych
fragmentów procesu technologicznego. Tym samym analiza nie odnosiła się do
równoważności, a do tożsamości tych technologii. Zastosowana przez odwołującego
technologia i dobór pracujących urządzeń umożliwią uzyskanie efektu założonego przez
zamawiającego, pomimo iż nie wykorzystują identycznych rozwiązań technicznych jak
opisane w PFU.
Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie wskazał, jakie rozwiązania
uznane zostaną za równoważne, nie podał cech technologii, którą uzna za równoważną lub
która za równoważną nie zostanie uznana, nie określił dopuszczalnego maksymalnego
zużycia energii przez całą instalację. Dlatego na obecnym etapie nie można stawiać szeregu
dodatkowych wymogów, których spełnienia oczekuje się od oferowanego przez wykonawcę
rozwiązania, pod rygorem odrzucenia oferty. W treści złożonej oferty oraz w późniejszych
wyjaśnieniach odwołujący wyjaśnił i udowodnił jednoznacznie, iż oferta, biorąc pod uwagę
kryteria równoważności opisane przez zamawiającego, zawiera materiały/urządzenia
równoważne w stosunku do wymogów określonych w PFU.
Druga ze wskazanych podstaw odrzucenia oferty, tj. niepotwierdzenie prawidłowej co
najmniej 3-letniej eksploatacji rękawa również nie może się ostać. Zaoferowany
zamawiającemu produkt jest kontynuacją linii Insituform, dla której przedstawiono referencje
wskazujące na prawidłową eksploatację produktu w zakreślonym czasie. Zarówno materiał
wykorzystany do jego produkcji, jak i technologia produkcji pochodzi od tego samego
podmiotu. Parametry techniczne wyrobu potwierdzone w badaniach są wyższe niż
poprzednika. Zatem potwierdzenie prawidłowej eksploatacji należy odnosić do tych właśnie
elementów, nie zaś do nazwy handlowej produktu, bowiem to one świadczą
o charakterystyce i przydatności wyrobu. Przyjęcie za właściwe stanowiska zamawiającego
doprowadziłoby do sytuacji, w której to nazwa wyrobu przesądzałaby o zgodności produktu,
nie zaś właściwe mu cechy konstrukcyjno-materiałowe. Z tych też względów zarzut
niezgodności należy uznać za chybiony,
W odpowiedzi na odwołanie zamawiający podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.
Przystąpienie po stronie zamawiającego zgłosili wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Inżynieryjne PRESS S.A. i K………. B………….
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Obsługi Inwestycji
K………. B…………….. popierając stanowisko zamawiającego.
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania
opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a odwołujący ma interes
we wniesieniu odwołania.
Izba ustaliła też, że stan faktyczny postępowania nie jest sporny między stronami.
Zamawiający odrzucił ofertę jako niezgodną ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia.
Izba podziela stanowisko zamawiającego, że oferta odwołującego jest ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia niezgodna.
Szczegółowy zakres przedmiotu zamówienia został przedstawiony w programie
funkcjonalno-użytkowym stanowiącym część III specyfikacji.
Nie jest sporne między stronami i nie budzi wątpliwości, że odwołujący zaoferował inne
rozwiązania techniczne (inne rodzaje urządzeń) niż przedstawione w programie
funkcjonalno-użytkowym – zostało to jasno wskazane w powyżej przytoczonych
stanowiskach stron. Zatem Izba uznała to za ustalone i udowodnione.
Odwołujący powołał się jednak, że miał do tego prawo w ramach zezwolenia na
zastosowanie urządzeń równoważnych. Zdaniem odwołującego, by spełnić wymogi
równoważności, musiał on jedynie przewidzieć zastosowanie autotermicznej tlenowej
stabilizacji osadu (ATSO) oraz sekwencyjnego biologicznego reaktora (SBR), co wynika z
odpowiedzi na pytania nr 1-3 z 20 maja 2014 r., w których zamawiający wskazywał właśnie
na ATSO i SBR jako elementy niezmienne.
Zdaniem Izby jednak taka konkluzja jest nieuprawniona.
Program funkcjonalno-użytkowy został zredagowany w ten sposób, że opisuje pewien stan
rzeczy np. str. 23 „Linia ściekowa. Na teren oczyszczalni ścieki doprowadzane będą
przewodem ciśnieniowym z tłoczni ścieków. Wymagana wydajność pomp w tłoczni winna
uwzględniać szacowaną wartość Qhmax ścieków surowych oraz dodatkowo ścieki
technologiczne powstające w oczyszczalni. Proces oczyszczania ścieków powinien
rozpoczynać się od wstępnego mechanicznego oczyszczania w urządzeniu składającym się
z sita i piaskownika napowietrznego wyposażonego w kieszeń do usuwania tłuszczów
(urządzenie zblokowane). Zatrzymane na sicie skratki będą odbierane i podawane przez
podajnik ślimakowy do prasy, gdzie następuje płukanie i odwodnienie wydzielonego
materiału. Oczyszczone na sicie ścieki kierowane są do piaskownika, gdzie na skutek
spowolnienia ich prędkości przepływu wydzielany jest piasek. Nagromadzony w piaskowniku
materiał odprowadzany jest transporterem ślimakowym i kierowany do kolejnego urządzenia
– separatora piasku, umożliwiającego usunięcie z usuniętego piasku substancji
organicznych. Tłuszcz odprowadzany jest do specjalnej rynny odpływowej.
Po mechanicznym oczyszczeniu, ścieki skierowane są grawitacyjnie do pracujących
równolegle dwóch reaktorów biologicznych pracujących w technologii SBR. Rozdział ścieków
pomiędzy zbiorniki oraz proces oczyszczania ścieków będzie w pełni zautomatyzowany.
Sterowanie rozdziałem ścieków odbywa się układem zasuw z napędem
elektromechanicznym, umieszczonych na rurociągach dopływowych do komór SBR.
Przewiduje się zastosowanie technologii oczyszczania ścieków metodą niskoobciążonego
osadu czynnego. Proces ten zachodzi w pojedynczym zbiorniku określonym mianem
sekwencyjnego biologicznego reaktora (SBR). Jest to odmiana komory z osadem czynnym,
charakteryzująca się tym, że w miejsce reaktora o ciągłym przepływie ścieków i stałym
napełnieniu występuje reaktor działający w sposób cykliczny, częściowo opróżniany
napełniany…” itd.
Str. 25 „Linia osadowa. W procesie oczyszczania ścieków produkowany będzie wyłącznie
osad nadmierny biologiczny. Bezpośrednio po procesie technologicznym, jest to
skoncentrowana masa organiczna mogąca stanowić zagrożenie dla środowiska, dlatego też
wymagana jest jego przeróbka zapewniająca stabilizację materii organicznej (mineralizację)
oraz higienizację (usuniecie organizmów chorobotwórczych). W tym celu osad będzie
poddawany procesom tlenowej stabilizacji, która przebiega w warunkach termofilowych
(temperatura procesu w zakresie 40-55 st. C). Dzięki temu przerabiany osad podlega
również procesowi pasteryzacji. Do stabilizacji osadu wykorzystana zostanie technologia
ATSO (Autotermiczna Tlenowa Stabilizacja Osadu), prowadzona w wydzielonym układzie
technologicznym. Osad nadmierny powstający w procesach biologicznego oczyszczania
ścieków będzie częściowo stabilizowany tlenowo w komorze roboczej reaktora SBR. Średnio
dwa razy na dobę osad ten będzie odprowadzany układem rurociągów tłocznych do
zbiornika osadu nadmiernego. W zbiorniku nastąpi samoistne, grawitacyjne zagęszczenie
osadu. Przewiduje się zagęszczenie osadu do zawartości 2% suchej masy. Spust wód
nadosadowych odbywać się będzie przelewem teleskopowym. Wody nadosadowe, łącznie
z innymi ściekami technologicznymi, odprowadzane będą grawitacyjnie do tłoczni, skąd, po
zmieszaniu ze ściekami surowymi, zawracane będą na początek ciągu technologicznego
oczyszczania. Zagęszczony grawitacyjnie osad nadmierny (2% s.m.) w pierwszej fazie
przeróbki poddany zostanie zagęszczeniu mechanicznemu (do 5% suchej masy) na wirówce
dekantacyjnej. W takiej formie skierowany zostanie do procesu autotermicznej termofilowej
stabilizacji tlenowej (ATSO). W technologii ATSO zmniejszenie zawartości substancji
organicznej przeprowadzane jest (…) Proces stabilizacji przebiegać będzie w układzie
dwóch szeregowo pracujących, izolowanych termicznie komór, co pozwala na równoczesną
pasteryzację i higienizację osadu. Osad z pierwszej komory jest porcjowo przesyłany do
komory drugiej, po usunięciu porcji ustabilizowanego osadu. Osad po dwustopniowej
autotermicznej termofilowej stabilizacji tlenowej będzie stabilny i w pełni zhigienizowany, jeśli
temperatura w drugiej komorze przekroczy 54 st. C i całkowity czas przetrzymywania będzie
równy 6 dni. Ustabilizowany tlenowo osad, po schłodzeniu, poddany zostanie odwodnieniu
końcowemu na prasie ślimakowej. Przewidywana zawartość suchej masy w osadzie to 20%.
W czasie procesu odwadniania osad przenoszony będzie transporterem śrubowym na
przyczepę ciągnikową, a następnie przewożony do magazynu osadu odwodnionego, lub
wywożony bezpośrednio do zagospodarowania. Zamawiający przewiduje rolnicze lub
przyrodnicze zagospodarowanie osadów. Schemat technologiczny oczyszczalni oraz
schemat technologii autotermicznej tlenowej stabilizacji osadu przedstawiono na rysunkach
zamieszczonych w części informacyjne PFU.” itd., itd.
Zatem autor programu funkcjonalno-użytkowego przewidział krok po kroku pewien proces
technologiczny, który ma zachodzić w oczyszczalni i przyporządkował mu dany rodzaj
urządzeń. Zgoda na zastosowanie urządzeń równoważnych wynikająca z dyspozycji art. 29
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych nie odnosi się do zmiany przewidzianych
urządzeń na zupełnie inne urządzenia, a tym samym na zmianę koncepcji działania
oczyszczani, nawet jeśli w ten sposób zostanie osiągnięty ten sam lub lepszy efekt
ekologiczny czy ekonomiczny.
Zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych przedmiotu zamówienia nie
można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, chyba że
jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać
przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu
towarzyszą wyrazy „lub równoważny”. Zatem używając nazwy jakiegoś urządzenia – ale
w znaczeniu nazwy towarowej, nazwy producenta – zamawiający nie może ograniczać
dostawy danego urządzenia X wyłącznie do wskazanego urządzenia firmy A, lecz musi
dopuścić także równoważne urządzenia firm B, C i D – ale urządzenia X, a nie urządzenia Y
czy Z. Zatem jeśli zamawiający pisze „prasa ślimakowa”, która jest nazwą rodzaju
urządzenia, a nie nazwą producenta, podając nazwę producenta A, to równoważna jest
prasa ślimakowa producenta B lub C, a nie zupełnie inne urządzenie, np. wirówka
dekantacyjna. I ani art. 29 ust. 3, ani art. 30 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych nie
uprawniają do odmiennych wniosków.
Zresztą art. 30 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, a co za tym idzie i ust. 5, odnosi
się do przepisów ust. 1-3 art. 30 dotyczących stosowania przy opisie przedmiotu zamówienia
norm (EN, PN), aprobat technicznych, specyfikacji technicznych i technicznych systemów
odniesienia ustanowionych przez organy normalizacyjne, a zatem do kwestii zupełnie nie
poruszanych w niniejszym sporze.
Zgodnie z przywoływanym przez strony punktem 4.3 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w przypadku, gdy w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub PFU
przedmiot zamówienia jest opisany ze wskazaniem znaków towarowych, patentów lub
pochodzenia (producenta), to przyjmuje się, że wskazaniom towarzyszą wyrazy „lub
równoważne”. Zamawiający dopuszcza zastosowanie materiałów/urządzeń równoważnych
w takim zakresie i w taki sposób, aby łącznie zastosowane materiały/urządzenia miały
parametry techniczne nie gorsze od podanych w PFU, przy czym przyjmuje się, że wszelkie
materiały i urządzenia określone w PFU pochodzące od konkretnych producentów lub ze
wskazaną marką lub patentem, określają minimalne parametry techniczne, jakościowe
i użytkowe, jakim muszą odpowiadać materiały/urządzenia oferowane, aby spełnić
wymagania stawiane przez zamawiającego. Ciężar udowodnienia, że materiał lub
urządzenie jest równoważne w stosunku do wymogu określonego przez zamawiającego
spoczywa na składającym ofertę (zamawiający zawarł informację, jakie dokumenty ma
załączyć wykonawca w tym celu).
Zatem w punkcie 4.3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający odniósł się
do art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, a więc zastosowanie mają powyższe
wskazania dotyczące art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zatem ani w art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, ani w punkcie 4.3
specyfikacji istotnych warunków zamówienia zupełnie nie chodzi o to, by wykonawca
poprzez zastosowanie innych urządzeń („równoważnych”) stworzył „równoważną” koncepcję
technologiczną przebudowy oczyszczani. Inaczej każdy z wykonawców – biorąc program
funkcjonalno-użytkowy jedynie za niewiążący punkt wyjściowy – mógłby stworzyć własną
taką koncepcję, mniej lub bardziej z tym programem rozbieżną. A jest to niedopuszczalne.
Jeśli chodzi o zawiadomienie o odrzuceniu oferty, to zdaniem Izby zawiera ono istotne
informacje o podstawach odrzucenia oferty odwołującego: „zastosowano urządzenia, co do
równoważności których ma wątpliwości oraz zmieniono cały układ technologiczny poprzez
wprowadzenie elementów nie przewidzianych w PFU (zbiornik ścieków dowożonych, krata
ręczna, zbiornik retencyjny ścieków podczyszczonych mechanicznie)”, „Wykonawca
tłumaczy zmianę poszczególnych urządzeń zmianą całej instalacji. Niemniej zmiany dotyczą
nie tylko zmiany rodzaju urządzenia, ale również zmiany sposobu i efektu jego pracy np.
zaproponowanie do mechanicznego zagęszczania osadów zagęszczacza, wymagającego
stosowania polielektrolitów.” W zasadzie trudno jedynie powiedzieć, dlaczego zamawiający
badając ofertę odwołującego w ogóle zastanawiał się nad równoważnością owych urządzeń
i nad tym, czy są one lepsze czy gorsze, gdy są one po prostu inne i niezgodne z koncepcją
programu funkcjonalno--użytkowego, a więc oferta jest niezgodna ze specyfikacji istotnych
warunków zamówienia już z punktu widzenia prawnego, a nie tylko inżynierskiego.
Co do wskazanych przez odwołującego odpowiedzi na pytania nr 1-3 z 20 maja 2014 r.
Pytania te brzmiały:
„1. Zgodnie z zapisami SIWZ, Zamawiający jednoznacznie określa jeden układ
technologiczny gospodarki osadowej ATSO z dokładnym opisem urządzeń technologicznych
i materiałów. Wg nas zapisy te stanowią w znaczny sposób ograniczenie konkurencyjności.
Czy Zamawiający dopuszcza zaprojektowanie i wykonanie gospodarki osadowej
w równoważnej technologii wraz z przystosowanymi do tego procesu urządzeniami,
gwarantującymi osiągniecie zakładanego efektu stabilizacji osadów?
2. Zgodnie z zapisami SIWZ, Zamawiający wskazuje technologię SBR wraz
z wyszczególnionymi do tego procesu urządzeniami jednoznacznie ograniczając zasady
konkurencyjności. Czy dopuszcza się zastosowanie innych urządzeń i materiałów np. system
napowietrzania drobnopęcherzykowy, mieszadła zatapialne itp. gwarantujących osiągnięcie
zakładanego efektu ekologicznego?
3. Zgodnie z zapisami w zał. 10 opisanie dokładnych parametrów określa jeden typ urządzeń
do opisanego przez Zamawiającego układu technologicznego tym samym wskazuje na
jednego Producenta tych urządzeń. Czy Zamawiający dopuszcza zastosowanie urządzeń
równoważnych, spełniających parametry techniczne przedstawione w zał.10?”
Odpowiedź: „Zamawiający opisał przedmiot zamówienia w zakresie odnoszącym się do
budowy oczyszczalni ścieków zgodnie z wymaganiami określonymi przepisami (…) ustawy
Prawo zamówień publicznych. W odniesieniu do obowiązku dopuszczenia materiałów
i urządzeń innych, niż wskazane w opisie przedmiotu zamówienia, Zamawiający zawarł
stosowne postanowienia w specyfikacji istotnych warunków zamówienia w Rozdziale 4 „Opis
przedmiotu zamówienia” pkt. 4.3. „Zastosowanie urządzeń równoważnych”, czyniąc tym
zadość wymogom, jakie obowiązują przy udzielaniu zamówień publicznych. Określenie
niektórych szczegółowych wymagań oraz wskazanie rodzajów (typów) urządzeń
jednoznacznie wskazuje na wymóg zastosowania przez wykonawców ubiegających się
o uzyskanie zamówienia technologii ATSO oraz typów reaktorów SBR (sekwencyjnych
reaktorów biologicznych). Użycie w materiałach przetargowych powyższych nazw (Załącznik
Nr 10 do SIWZ „Wykaz kluczowych urządzeń technologicznych i materiałów”) nie narusza
dyspozycji ujętej przepisem art. 29 ustawy. Zwłaszcza istotny w tym kontekście jest przepis
art. 29 ust. 3, który – co do zasady – zakazuje wskazywania w opisie przedmiotu zamówienia
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia. Wskazania „reaktory typu SBR” (poz. 2
zadania „Budowa miejskiej oczyszczalni ścieków”), „zbiorniki ATSO” (poz. 4 tego zadania)
nie stanowią naruszenia tego przepisu posługując się akronimami nazw technologii lub typu
urządzenia.
Zgodnie z uprawnieniem wynikającym z przepisu art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych Zamawiający ukształtował także warunki dotyczące potwierdzenia, że
oferowane roboty budowlane spełniać będą wymagania przez niego określone oraz wskazał,
jakie dokumenty wykonawca jest zobowiązany złożyć. Powyższe zostało, zgodnie
z przywołanym przepisem zawarte w pkt 10.5 SIWZ oraz w ogłoszeniu o zamówieniu. Należy
szczególnie podkreślić zapisy wskazujące, co jest zupełnie oczywiste, że w każdym
przypadku, gdy wykonawca chce zaoferować materiały lub urządzenia inne niż wskazane
przez Zamawiającego, zobowiązany jest wykazać (udowodnić) ich równoważność,
zwłaszcza w zakresie uzyskiwanego efektu, energochłonności, właściwego zabezpieczenia
przeciwkorozyjnego itp. Powyższe zapisy nie stanowią jednak przyzwolenia na oferowanie
innej technologii oczyszczania ścieków.
Należy również zwrócić uwagę na fakt, że Zamawiający stara się o dofinansowanie z POilŚ
na realizację niniejszej inwestycji. Wybór technologii poprzedzony był wieloma różnymi
analizami. W obiegu prawnym funkcjonują dokumenty opisujące wybrane technologie np.
decyzja środowiskowa, studium wykonalności inwestycji itp. (…) Podsumowując:
Zamawiający dopuszcza urządzenia równoważne zgodnie z zapisami SIWZ Rozdział 4 pkt.
4.3.”
Z powyższej odpowiedzi, zdaniem Izby, w żaden sposób nie wynika jakiekolwiek zezwolenie
zamawiającego na zmianę przewidzianych w programie funkcjonalno-użytkowym rodzajów
urządzeń. Wynika z nich, że zamawiający może i oględnie, ale konsekwentnie stał na
stanowisku, że nie zgadza się na zmianę założeń PFU (podobnie zresztą w pytaniu
dotyczącym braku zbiornika retencyjnego). Owszem, zamawiający wprost zakazał zmiany
ATSO i SBR, a nie zakazał zmiany innych, ale ze względu na to, że pytania dotyczyły
wyłącznie ATSO i SBR. Zgodnie z taką metodyką rozumowania można wręcz stwierdzić –
sprowadzając sprawę ad absurdum – że specyfikacja istotnych warunków zamówienia nie
zakazuje również postawienia elektrowni w sąsiedniej gminie, więc i złożenia takiej oferty
zamawiający nie zakazał.
Wracając jednak do wyjaśnień zamawiającego – jak wskazał w odpowiedzi: „w każdym
przypadku, gdy wykonawca chce zaoferować materiały lub urządzenia inne niż wskazane
przez Zamawiającego, zobowiązany jest wykazać (udowodnić) ich równoważność,
zwłaszcza w zakresie uzyskiwanego efektu, energochłonności, właściwego zabezpieczenia
przeciwkorozyjnego itp. Powyższe zapisy nie stanowią jednak przyzwolenia na oferowanie
innej technologii oczyszczania ścieków.” I nie odnosząc już tego wyłącznie do ATSO,
którego dotyczy zapytanie – ów brak przyzwolenia na oferowanie innej technologii dotyczy
całej linii technologicznej.
Co do zarzutu dotyczącego rękawa – zgodnie z punktem 10.5 specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz komentarzem w załączniku nr 10 wszystkie zastosowane
urządzenia technologiczne, zespoły urządzeń, kompletne instalacje lub materiały nie mogą
być prototypowe, muszą być dotychczas stosowane w innych oczyszczalniach/stacjach
uzdatniania wady/ sieciach kanalizacyjnych, posiadać odpowiednie atesty krajowe i/lub
oznakowanie CE wraz z deklaracją potwierdzającą właściwości użytkowe i gwarancje
producentów oraz zapewniony serwis gwarantujący podjęcie działań w ciągu 24 godzin od
zgłoszenia awarii. W tym celu wykonawca winien załączyć do oferty co najmniej dwie
referencje lub inne dokumenty równoważne (dla każdego urządzenia, zespołu urządzeń,
kompletnej instalacji lub materiału wskazanego w załączniku nr 10) od użytkowników
oferowanych urządzeń, zespołu urządzeń, kompletnych instalacji lub materiału,
potwierdzające prawidłowe funkcjonowanie danego urządzenia, zespołu urządzeń,
kompletnej instalacji lub materiału, w tym jedne referencje lub inny dokument równoważny
powinny potwierdzać co najmniej 3-letni okres eksploatacji danego urządzenia, zespołu
urządzeń, kompletnej instalacji lub materiału (licząc wstecz od daty zamieszczenia
ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych). Przez „dokumenty
równoważne” należy rozumieć dokumenty, w których użytkownicy oferowanych
urządzeń/zespołu urządzeń/kompletnych instalacji/materiału potwierdzają prawidłowe
funkcjonowanie danego urządzenia/ zespołu urządzeń/ kompletnej instalacji/materiału.
Odwołujący załączył do oferty dwie referencje – od Przedsiębiorstwa Wodociągów
i Kanalizacji Sp. z o.o. w Kaliszu oraz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.
w Sochaczewie dotyczące rękawa Insituform wraz z oświadczeniem złożonym w imieniu
Insituform Sp. z o.o. potwierdzającym, że rękaw Poliner (zaoferowany przez odwołującego)
posiada nie gorsze właściwości co rękaw Insituform i wszystkie składowe zastosowane do
produkcji rękawa Poliner są sprawdzane i kontrolowane przez firmę Insituform Sp. z o.o.
Podczas rozprawy odwołujący wyjaśnił, że rękaw firmy Poliner jest to identyczny produkt jak
rękaw firmy Insituform, gdyż jest to jej własny wyrób wytwarzany przez firmę Poliner
w oparciu o technologię tej firmy i te same materiały, komponenty i maszyny, dlatego
oświadczenie Insituform pokazujące, że to ten sam materiał, jest wystarczające
Zdaniem Izby nie zmienia to jednak faktu, że, zgodnie z wymogami specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, wykonawca powinien dołączyć do oferty referencje dotyczące tego
rękawa, który oferował, a oferował rękaw produkcji firmy Poliner. Z oświadczenia firmy
Insituform Sp. z o.o. załączonego do oferty nie wynikają także okoliczności, na które wskazał
odwołujący, tj. że jest to ten sam produkt. Ewentualnie zamawiający mógłby dopuścić takie
referencje, tj. dla rękawa Insituform, ale pod warunkiem, że zostałaby wykazana tożsamość
obu produktów, tj. że jest to dokładnie ten sam produkt, tylko produkowany i sprzedawany
pod inną marką.
Jako że dokumenty wymagane w punkcie 10.5 specyfikacji istotnych warunków zamówienia
są dokumentami, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2, podlegają one uzupełnieniu zgodnie
z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, więc możliwe byłoby ich uzupełnienie,
gdyby oferta nie podlegała odrzuceniu.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji oddalając odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 2 pkt
1, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………..……
WYROK
z dnia 14 sierpnia 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2014 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 lipca 2014 r. przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych „PEKUM” Sp.
z o.o. ul. Lubelska 37, 10-408 Olsztyn oraz
Eko-MTK Sp. z o.o. ul. Kępińska 62, 05-840 Brwinów
w postępowaniu prowadzonym przez
Gminę Miejską Wysokie Mazowieckie ul. Ludowa 15, 18-200 Wysokie Mazowieckie
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Inżynieryjne PRESS S.A. ul. Piaskowa 7, 16-400 Suwałki i K……..
B………… prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo
Obsługi Inwestycji K……….. B………… ul. Mazurska 30a, 19-400 Olecko zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych
i Melioracyjnych „PEKUM” Sp. z o.o. oraz Eko-MTK Sp. z o.o. i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo
Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych „PEKUM” Sp. z o.o. i Eko-
MTK Sp. z o.o. tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych „PEKUM”
Sp. z o.o. oraz Eko-MTK Sp. z o.o. na rzecz Gminy Miejskiej Wysokie
Mazowieckie kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013, poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Łomży.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 1555/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Gmina Miejska Wysokie Mazowieckie prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego na zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych wg
standardów Warunków Kontraktowych FIDIC (żółta książka) dla projektu „Budowa
oczyszczalni i modernizacja systemu wodno-ściekowego w aglomeracji Wysokie
Mazowieckie” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), w trybie przetargu nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych 2 maja
2014 r. pod numerem 148298-2014. Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
24 lipca 2014 r. zamawiający poinformował wykonawców o wyborze oferty
najkorzystniejszej, za którą uznał ofertę złożoną przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Inżynieryjne PRESS S.A. i K……….
B………… prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Obsługi
Inwestycji K………. B……….., oraz o odrzuceniu oferty wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych i
Melioracyjnych „PEKUM” Sp. z o.o. i Eko-MTK Sp. z o.o.
W informacji o odrzuceniu oferty zamawiający wskazał, że szczegółowy zakres przedmiotu
zamówienia został przedstawiony w III części specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
która obejmuje program funkcjonalno-użytkowy (PFU). W punkcie 4.3 specyfikacji istotnych
warunków zamówienia opisane zostały warunki zastosowania urządzeń równoważnych.
Wynika z nich m.in., że ciężar udowodnienia, że urządzenie technologiczne, zespół
urządzeń, kompletna instalacja lub materiał są równoważne w stosunku do wymogu
określonego przez zamawiającego spoczywa na składającym ofertę, co potwierdza również
art. 30 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Ponadto wykonawca, który zamierzał zastosować urządzenia, zespoły urządzeń, kompletne
instalacje lub materiały równoważne zobowiązany był dołączyć do oferty stosowne,
potwierdzone przez producenta dokumenty określające dane techniczne co najmniej
w zakresie odpowiadającym parametrom urządzeń/instalacji/materiałów wskazanych w PFU
(np. specyfikacje lub karty techniczne) oraz wymagane prawem certyfikaty lub inne
dokumenty dopuszczające dane materiały (wyroby) lub urządzenia do użytkowania
i pozwalające jednoznacznie stwierdzić, że oferowane urządzenia/instalacje/materiały są
równoważne i odpowiadają określonym w PFU parametrom.
Odrzucony wykonawca zaoferował rozwiązania równoważne, jednak zamawiający stwierdził,
że zastosowano urządzenia, co do równoważności których ma wątpliwości oraz zmieniono
cały układ technologiczny poprzez wprowadzenie elementów nie przewidzianych w PFU
(zbiornik ścieków dowożonych, krata ręczna, zbiornik retencyjny ścieków podczyszczonych
mechanicznie). W związku z powyższym zamawiający dwukrotnie wystąpił do wykonawcy
o wyjaśnienie treści oferty w tym zakresie. Po otrzymaniu wyjaśnień zamawiający powołał
dwóch biegłych, którzy wydali opinie na temat równoważności rozwiązań zaproponowanych
w ofercie w stosunku do założeń PFU. Po analizie wyjaśnień biegli jednoznacznie stwierdzili,
że zaproponowane rozwiązania nie są równoważne.
Wykonawca tłumaczy zmianę poszczególnych urządzeń zmianą całej instalacji. Niemniej
zmiany dotyczą nie tylko zmiany rodzaju urządzenia, ale również zmiany sposobu i efektu
jego pracy np. zaproponowanie do mechanicznego zagęszczania osadów zagęszczacza,
wymagającego stosowania polielektrolitów.
W ofercie zaproponowano układ oczyszczania ścieków w postaci reaktorów SBR
pracujących w sposób okresowy, wymagający stosowania zbiornika retencyjnego,
z czterema spustami na dobę co 6 godzin. Z kolei w PFU zastosowano układ reaktorów
SBR, pracujących w sposób ciągły nie wymagający stosowania zbiornika retencyjnego
i charakteryzujący się nieregularnym spustem ścieków w ciągu doby, uzależnionym od
momentu osiągnięcia maksymalnego poziomu ścieków w reaktorze SBR.
Zastosowanie zbiornika retencyjnego ścieków surowych oraz zbiornika ścieków dowożonych
(nie przewidzianych w PFU) powoduje zwiększenie kosztów eksploatacyjnych poprzez
wprowadzenie dodatkowych odbiorników energii elektrycznej oraz generowanie
w przyszłości dodatkowych kosztów eksploatacyjnych związanych z serwisowaniem pomp
i mieszadeł przy jednoczesnym braku dezodoryzacji tych obiektów.
Ponadto zaproponowane rozwiązania czyszczenia kraty przy pomocy stalowych grabi jest
rozwiązaniem, którego nie można zakwalifikować do grupy rozwiązań nowoczesnych,
generuje dodatkowe koszty związane z koniecznością ręcznego czyszczenia oraz
zagospodarowywaniem odpadu, a także wytwarza nieprzyjemny zapach. Obecnie odchodzi
się od tego typu rozwiązań, stosując nowoczesne urządzenia minimalizujące negatywne
oddziaływanie na środowisko i otoczenie.
Zatem zaproponowane przez wykonawcę rozwiązanie ATSO nie gwarantuje uzyskania
stabilnego efektu technologicznego, jakim jest ustabilizowany i zhigienizowany osad
ściekowy. W ofercie przedstawiono instalację ATSO pracującą w zbiornikach żelbetowych,
bez podgrzewania osadu ściekowego, a więc w zdecydowany sposób ograniczającą
możliwość osiągania wysokiej temperatury powyżej 55°C w zbiornikach, gwarantującej
zajście podstawowego procesu w technologii ATSO, jakim jest pełna higienizacja osadu.
Układ ten jest również nierównoważny układowi, zaproponowanemu w PFU z powodu
zastosowania prasy zagęszczającej z użyciem polimeru, zamiast wirówki zagęszczającej bez
użycia polimeru, a także z powodu propozycji wykorzystania wirówki odwadniającej zamiast
prasy ślimakowej, umożliwiającej uzyskanie podobnych parametrów osadu odwodnionego,
zużywając jednocześnie kilkukrotnie mniej energii elektrycznej niż wirówka odwadniająca.
Zatem układ technologiczny obiektów nie odpowiada układowi podanemu w PFU.
Dokumenty załączone do oferty dotyczące parametrów technicznych zastosowanych
urządzeń/instalacji/materiałów nie odpowiadają parametrom i funkcjonalnościom określonym
w PFU i nie potwierdzają wymaganej równoważności.
Zamawiający wystąpił do wykonawcy również o wyjaśnienia dotyczące zaproponowanego
rękawa do renowacji kanału. Wykonawca w ofercie zaproponował użycie konkretnego
rękawa, dostarczył dla niego aprobatę techniczną ITB, a także raporty z badań na ścieranie
i wydłużanie. Jednak w celu potwierdzenia 3-letniej prawidłowej eksploatacji rękawa
wykonawca dostarczył referencje dotyczące rękawa innej firmy niż zaoferowany,
z oświadczeniem tej firmy o porównywalnych parametrach obu rękawów. W ramach
udzielonych wyjaśnień dotyczących wyżej opisanych niezgodności wykonawca przedstawił
kolejne oświadczenie tej samej firmy, której dotyczyły załączone do oferty referencje,
potwierdzające prawidłową eksploatację rękawa. Wyjaśnił także, że zaproponowany rękaw
jest wersją rękawa opisanego w referencjach i produkowany jest w oparciu o taką samą
specyfikację, dlatego też uważa za uzasadnione posługiwanie się ww. referencjami.
Zamawiający nie uznaje takiego rozwiązania jako potwierdzenia 3-letniego prawidłowego
funkcjonowania zaproponowanego przez wykonawcę materiału.
Wobec braku podstaw do poprawienia treści oferty w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych zamawiający uznał, że oferta podlega odrzuceniu na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
29 lipca 2014 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia
Przedsiębiorstwo Konserwacji Urządzeń Wodnych i Melioracyjnych „PEKUM” Sp. z o.o.
i Eko-MTK Sp. z o.o. wnieśli odwołanie zarzucając zamawiającemu naruszenie art. 30 ust. 5
w zw. z art. 29, art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 92 ust. 1 pkt 4 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia poprzez odrzucenie oferty jako niespełniającej przez zastosowaną technologię
równoważnych rozwiązań technologicznych.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego, powtórzenie
czynności badania i oceny ofert oraz powtórzenie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej
z uwzględnieniem oferty odwołującego.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z punktem 4.3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia
zamawiający dopuścił zastosowanie urządzeń/zespołów urządzeń/kompletnych instalacji/
materiałów równoważnych w takim zakresie i w taki sposób, aby łącznie zastosowane
urządzenia/materiały miały parametry techniczne nie gorsze od podanych w PFU.
Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia zobowiązani byli do wypełnienia
formularza zatytułowanego „Wykaz kluczowych urządzeń technologicznych”, w którym
należało wskazać m.in. rozwiązania równoważne opisywanym przez zamawiającego w PFU,
oraz dołączyć do oferty stosowne, potwierdzone przez producenta dokumenty określające
dane techniczne co najmniej w zakresie odpowiadającym parametrom materiałów/urządzeń
wskazanych w PFU (np. specyfikacje lub karty techniczne) oraz wymagane prawem
certyfikaty lub inne dokumenty dopuszczające dane materiały (wyroby) lub urządzenia do
użytkowania i pozwalające jednoznacznie stwierdzić, że dostarczone materiały/urządzenia
są równoważne i odpowiadają określonym w PFU. Załącznik taki został przez odwołującego
przedłożony wraz z dodatkowym opisem (koncepcją) realizacji zamówienia gwarantującą
uzyskanie efektu końcowego, jakim jest uzyskanie takiej jakości oczyszczonych ścieków,
która pozwoli na ich odprowadzenie do odbiornika zgodnie z wymaganiami rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy
wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie
szkodliwych dla środowiska wodnego, z uwzględnieniem wymagań zawartych w art. 5.2
dyrektywy 91/271/EWG dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych.
Odwołujący nie zgadza się z argumentacją zamawiającego.
W informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej zamawiający nie wskazał pełnego
uzasadnienia faktycznego czynności odrzucenia oferty odwołującego z powodu
zaoferowania rozwiązań nierównoważnych względem opisanych w PFU, a w konsekwencji
dopuścił się naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający przywołał pięć odmiennych rozwiązań zastosowanych przez odwołującego
porównując je w układzie jednostkowym do rozwiązań istniejących w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia konkludując, że układ technologiczny obiektów nie odpowiada
układowi podanemu w Programie Funkcjonalno-Użytkowym. W uzasadnieniu nie tylko
brakuje wskazania, dlaczego zaproponowana technologia nie spełnia wymagania
równoważności, ale również oceny złożonych wyjaśnień, jak też przywołania stanowiska
biegłych, którzy oceniali złożoną ofertę wraz ze złożonymi wyjaśnieniami.
Zaoferowana technologia AquaPrim jest równoważna do technologii oczyszczania ścieków
w systemie sekwencyjnych reaktorów biologicznych BSK BIOGEST z autotermiczną
termofitową stabilizacją osadów ściekowych FUCHS Enprotec GmbH przedstawionej w PFU,
a tym samym pozostaje w zgodzie z wymaganiami zamawiającego. Oferta równoważna to
taka, która przedstawia przedmiot zamówienia o właściwościach funkcjonalnych
i jakościowych takich samych lub zbliżonych do tych, które zostały zamieszczone
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zwrot „lub równoważne” oznacza możliwość
uzyskania efektu założonego przez zamawiającego za pomocą innych rozwiązań
technicznych poprzez dopuszczenie ofert opartych na równoważnych ustaleniach. Zatem
pojęcie równoważności produktów/rozwiązań nie oznacza tożsamości produktów/rozwiązań,
ponieważ przeczyłoby to istocie oferowania rozwiązań równoważnych i czyniłoby możliwość
oferowania produktów równoważnych pozorną i w praktyce niemożliwą do spełnienia.
Wyrażenie zgody na rozwiązania równoważne w przypadku zamówień realizowanych
w formule „zaprojektuj i wybuduj” ma ten jeszcze skutek, iż to na wykonawcy spoczywa
ciężar takiego doboru technologii i właściwych dla niej urządzeń, by możliwym było
uzyskanie efektu zamierzonego przez zamawiającego. Tym samym decyzje dotyczące
technologii często pociągają za sobą konieczne zmiany w zakresie urządzeń lub sposobu ich
pracy. Zależność ta została uchwycona przez zamawiającego, który wskazał, iż
dopuszczone jest zastosowanie urządzeń/zespołów urządzeń/kompletnych instalacji/
materiałów równoważnych w takim zakresie i w taki sposób, aby łącznie zastosowane
urządzenia/materiały miały parametry techniczne nie gorsze od podanych w PFU.
Z powyższego wynika, iż zamawiający zainteresowany był rozwiązaniem kompleksowym,
którego poszczególne elementy przełożą się na finalny efekt.
Zamawiający odstąpił od ustalonych przez siebie zasad oceny równoważności i badając
ofertę złożoną przez odwołującego zamiast rozpatrzyć łącznie zastosowane urządzenia jako
funkcjonalną całość, skoncentrował się na porównywaniu pojedynczych elementów
proponowanego rozwiązania technicznego.
Zamawiający postawił zarzut zmiany urządzeń służących zagęszczeniu osadu na inne
wykorzystujące dodatkowe produkty (polielektrolity) oraz zużywające więcej energii.
Zamawiający nigdzie w PFU nie zakazał stosowania polielektrolitów, a wręcz przeciwnie,
PFU opisuje stosowanie polielektrolitów np. do odwadniania osadów po procesie stabilizacji
osadów. W tym świetle należy zauważyć, że zastosowanie polimeru do zagęszczania osadu
nadmiernego nie może samo w sobie stanowić przesłanki do przyjęcia stanowiska
o niezgodności takiego rozwiązania z PFU. Zaproponowane przez wykonawcę
zagęszczacze bębnowe zostały zastosowane na innych obiektach i są urządzeniami
skutecznymi i efektywnymi. Używany do zagęszczania polimer nie ma negatywnego wpływu
na przebieg procesu gospodarki osadowej ATSO, co potwierdzają załączone do oferty
dokumenty. Zastosowane rozwiązanie technologiczne gwarantuje osiągnięcie zakładanych
parametrów ścieków oczyszczonych, pełną higienizację osadów oraz redukcję masy
organicznej osadów w komorach ATSO.
Zagęszczanie osadu nadmiernego za pomocą wirówki bez dodawania polimerów (czyli
rozwiązanie opisane w PFU) powoduje, że w odcieku znajduje się duża ilość zawiesiny
powodującej występowanie wysokich ładunków zanieczyszczeń wracających do obiegu
oczyszczalni.
Odnośnie odwadniania osadów po ATSO – do odwadniania osadu ustabilizowanego
wskazane jest użycie wirówki dekantacyjnej. Jest to urządzenie w stosunku do prasy
ślimakowej nowocześniejsze, sprawniejsze, o większej wydajności, prostsze w obsłudze,
pewniejsze w działaniu. Cechują je niskie koszty eksploatacji, a proces odwadniania osadu
jest całkowicie zamknięty, stworzone są zatem korzystne i higieniczne warunki pracy dla
personelu. Podczas pracy wirówka nie zużywa wody, która potrzebna jest jedynie po
zakończeniu cyklu. Zaproponowany układ technologiczny wykorzystuje do zagęszczania
osadu nadmiernego zagęszczacz bębnowy (rozwiązanie równoważne w stosunku do ujętej
w PFU wirówki), a do odwadniania osadów wirówkę (rozwiązanie równoważne w stosunku
do wskazanej w PFU prasy ślimakowej). Zastosowane w oferowanym rozwiązaniu
urządzenia równoważne do zagęszczania i odwadniania osadu razem nie zużywają więcej
energii, niż urządzenia zaproponowane w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zarzut zwiększenia kosztów eksploatacyjnych należy uznać za całkowicie niezasadny.
W wyjaśnieniach składanych zamawiającemu odwołujący wskazywał, iż w proponowanym
rozwiązaniu zbiornik retencyjny ścieków podczyszczonych zastąpił ujętą w PFU komorę
rozdziału ścieków. Zadaniem komory rozdziału jest rozdzielanie ścieków. Rozwiązanie
wykonawcy spełnia to zadanie – zbiornik retencyjny ścieków podczyszczonych rozdziela
ścieki oraz uśrednia skład ścieków. Ideą zastosowania zbiornika retencyjnego jest okresowe
gromadzenie, wyrównywanie nierównomiernego dopływu i uśrednianie ładunków zawartych
w ściekach dopływających do oczyszczalni przed wprowadzeniem do reaktorów pracujących
cyklicznie (rozwiązanie równoważne w stosunku do rozwiązania opisanego w PFU). Fakt ten
ma również pozytywne znaczenie dla stabilności procesu oczyszczania, gdyż
nierównomierny dopływ ścieków, zarówno w sensie ilościowym, jak i składu, wpływa
niekorzystnie na pracę oczyszczalni przy ciągłym napełnianiu reaktora. Przy cyklicznej pracy
reaktora można dokładnie określić ilość cykli i czas ich trwania, który może być
zaprogramowany lub regulowany automatycznie w zależności od rzeczywistego dopływu
ścieków. Taki cykl pracy oczyszczalni wpływa na racjonalne zastosowanie czasu pracy
poszczególnych urządzeń i na mniejsze zużycie energii elektrycznej.
Co do braku dezodoryzacji zbiornika retencyjnego – w zbiorniku tym przetrzymywane są
przez krótki okres ścieki podczyszczone mechaniczne, ponadto zbiornik jest całkowicie
przykryty płytą żelbetową, a więc nie może być mowy o źródle odorów.
Zastosowanie zbiornika ścieków dowożonych stanowi rozwiązanie równoważne wobec
przewidzianego w PFU kolektora kanalizacyjnego. Zastosowanie zbiornika minimalizuje
zużycie energii i ogranicza się tylko w ramach ogrodzenia oczyszczalni, jest więc
rozwiązaniem korzystniejszym ekonomicznie i energetycznie. Zbiornik retencyjny jest
dodatkowym elementem, który poprawia komfort pracy na oczyszczalni oraz efektywność
oczyszczania. Zastosowanie zbiornika na ścieki dowożone ma korzystny wpływ na przebieg
procesu oczyszczania ścieków z uwagi na możliwość stopniowego podawania ścieków
o wysokich ładunkach do reaktorów a jednoczesne uśrednianie tych ścieków w retencji przed
podaniem ich do procesu oczyszczania ścieków.
Odnośnie zastosowania kraty czyszczonej ręcznie – zamawiający w PFU nie zdefiniował
pojęcia „rozwiązania nowoczesnego” ani nie postawił wymagania, że tylko takie rozwiązania
są akceptowalne, zatem powyższa okoliczność nie może stanowić podstawy dla odrzucenia
rozwiązania odwołującego. Zastosowanie kraty ręcznej rzadkiej za punktem zlewnym
stanowi dodatkowe zabezpieczenie dla eksploatatora i osłania pompy i ciąg technologiczny
przed dostaniem się grubych zanieczyszczeń (drewno, plastik, szmaty, kamienie, szkło)
przywiezionych ze ściekami przez wozy asenizacyjne. Doświadczenie wskazuje, że ścieki
dowożone periodycznie zawierają w sobie grube zanieczyszczenia, które mogą doprowadzić
do zablokowania lub uszkodzenia urządzeń pracujących na oczyszczalni ścieków. Krata
rzadka stanowi więc dodatkową zaletę rozwiązania technologicznego. Przewidzenie takiej
kraty nie pozostaje w sprzeczności z jakimkolwiek postanowieniem PFU. Odwołujący
wskazał również na zastosowanie szczelnych pojemników ograniczających
rozprzestrzenianie się nieprzyjemnego zapachu. Możliwe jest w każdym momencie
zrezygnowanie z kraty, jeżeli okazałoby się, iż nie jest ona przydatna w układzie
technologicznym. Co do dodatkowych kosztów związanych z ręcznym czyszczeniem oraz
zagospodarowywaniem odpadu, to czyszczenie tłoczni z zanieczyszczeń grubych, które się
do niej dostaną, też generuje koszty, często również naprawy urządzeń.
Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia określił, iż w celu
potwierdzenia, że oferowane przez wykonawcę urządzenia technologiczne lub materiały
wskazane w „Wykazie kluczowych urządzeń technologicznych” nie są prototypowe
i stosowane są w innych oczyszczalniach ścieków, wykonawca zobowiązany był załączyć do
oferty co najmniej dwie referencje od użytkowników oferowanych urządzeń potwierdzające
prawidłowe funkcjonowanie danego urządzenia. Załączone przez odwołującego referencje
potwierdzają, że zainstalowane urządzenia pracują prawidłowo oraz że zastosowane
rozwiązania technologiczne gwarantują osiągnięcie zakładanych parametrów ścieków
oczyszczonych, pełną higienizację osadów oraz redukcję masy organicznej osadów
w komorach ATSO. Zamawiający nie wykazał, aby zaproponowana przez odwołującego
technologia nie pozwoliła na osiągnięcie wymaganych parametrów ścieków oczyszczonych.
Odwołujący potwierdził, iż przyjęta przez niego technologia zapewnia wystąpienie w komorze
ATSO temperatury powyżej 55°C koniecznej dla prawidłowego zajścia procesów
technologicznych.
Wobec powyższego za całkowicie nieuprawnione należy uznać przyjęcie przez
zamawiającego stanowiska, iż oferowana technologia nie gwarantuje uzyskania zakładanego
efektu technologicznego. Zaoferowane rozwiązanie nie pozostaje w sprzeczności
z wymaganiami PFU, w tym w szczególności w zakresie oferowanych rozwiązań
równoważnych. Wbrew twierdzeniom zamawiającego wykazanie równoważności nie polega
na dowodzeniu, że zaoferowany produkt jest lepszy, czy że nie jest gorszy niż wymagany,
ale że umożliwia uzyskanie efektu założonego przez zamawiającego za pomocą innych
rozwiązań technicznych. Analiza zamawiającego polegała na porównaniu m.in. ilości
zastosowanych urządzeń, rodzaju zastosowanych urządzeń i założeń ich pracy czy oceny
nowoczesności rozwiązań. Zamawiający nie porównywał równoważności technologii pod
kątem ich przydatności do zastosowania, a dokonał porównania pojedynczych, wybiórczych
fragmentów procesu technologicznego. Tym samym analiza nie odnosiła się do
równoważności, a do tożsamości tych technologii. Zastosowana przez odwołującego
technologia i dobór pracujących urządzeń umożliwią uzyskanie efektu założonego przez
zamawiającego, pomimo iż nie wykorzystują identycznych rozwiązań technicznych jak
opisane w PFU.
Zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie wskazał, jakie rozwiązania
uznane zostaną za równoważne, nie podał cech technologii, którą uzna za równoważną lub
która za równoważną nie zostanie uznana, nie określił dopuszczalnego maksymalnego
zużycia energii przez całą instalację. Dlatego na obecnym etapie nie można stawiać szeregu
dodatkowych wymogów, których spełnienia oczekuje się od oferowanego przez wykonawcę
rozwiązania, pod rygorem odrzucenia oferty. W treści złożonej oferty oraz w późniejszych
wyjaśnieniach odwołujący wyjaśnił i udowodnił jednoznacznie, iż oferta, biorąc pod uwagę
kryteria równoważności opisane przez zamawiającego, zawiera materiały/urządzenia
równoważne w stosunku do wymogów określonych w PFU.
Druga ze wskazanych podstaw odrzucenia oferty, tj. niepotwierdzenie prawidłowej co
najmniej 3-letniej eksploatacji rękawa również nie może się ostać. Zaoferowany
zamawiającemu produkt jest kontynuacją linii Insituform, dla której przedstawiono referencje
wskazujące na prawidłową eksploatację produktu w zakreślonym czasie. Zarówno materiał
wykorzystany do jego produkcji, jak i technologia produkcji pochodzi od tego samego
podmiotu. Parametry techniczne wyrobu potwierdzone w badaniach są wyższe niż
poprzednika. Zatem potwierdzenie prawidłowej eksploatacji należy odnosić do tych właśnie
elementów, nie zaś do nazwy handlowej produktu, bowiem to one świadczą
o charakterystyce i przydatności wyrobu. Przyjęcie za właściwe stanowiska zamawiającego
doprowadziłoby do sytuacji, w której to nazwa wyrobu przesądzałaby o zgodności produktu,
nie zaś właściwe mu cechy konstrukcyjno-materiałowe. Z tych też względów zarzut
niezgodności należy uznać za chybiony,
W odpowiedzi na odwołanie zamawiający podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.
Przystąpienie po stronie zamawiającego zgłosili wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia Przedsiębiorstwo Inżynieryjne PRESS S.A. i K………. B………….
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Obsługi Inwestycji
K………. B…………….. popierając stanowisko zamawiającego.
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania
opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a odwołujący ma interes
we wniesieniu odwołania.
Izba ustaliła też, że stan faktyczny postępowania nie jest sporny między stronami.
Zamawiający odrzucił ofertę jako niezgodną ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia.
Izba podziela stanowisko zamawiającego, że oferta odwołującego jest ze specyfikacją
istotnych warunków zamówienia niezgodna.
Szczegółowy zakres przedmiotu zamówienia został przedstawiony w programie
funkcjonalno-użytkowym stanowiącym część III specyfikacji.
Nie jest sporne między stronami i nie budzi wątpliwości, że odwołujący zaoferował inne
rozwiązania techniczne (inne rodzaje urządzeń) niż przedstawione w programie
funkcjonalno-użytkowym – zostało to jasno wskazane w powyżej przytoczonych
stanowiskach stron. Zatem Izba uznała to za ustalone i udowodnione.
Odwołujący powołał się jednak, że miał do tego prawo w ramach zezwolenia na
zastosowanie urządzeń równoważnych. Zdaniem odwołującego, by spełnić wymogi
równoważności, musiał on jedynie przewidzieć zastosowanie autotermicznej tlenowej
stabilizacji osadu (ATSO) oraz sekwencyjnego biologicznego reaktora (SBR), co wynika z
odpowiedzi na pytania nr 1-3 z 20 maja 2014 r., w których zamawiający wskazywał właśnie
na ATSO i SBR jako elementy niezmienne.
Zdaniem Izby jednak taka konkluzja jest nieuprawniona.
Program funkcjonalno-użytkowy został zredagowany w ten sposób, że opisuje pewien stan
rzeczy np. str. 23 „Linia ściekowa. Na teren oczyszczalni ścieki doprowadzane będą
przewodem ciśnieniowym z tłoczni ścieków. Wymagana wydajność pomp w tłoczni winna
uwzględniać szacowaną wartość Qhmax ścieków surowych oraz dodatkowo ścieki
technologiczne powstające w oczyszczalni. Proces oczyszczania ścieków powinien
rozpoczynać się od wstępnego mechanicznego oczyszczania w urządzeniu składającym się
z sita i piaskownika napowietrznego wyposażonego w kieszeń do usuwania tłuszczów
(urządzenie zblokowane). Zatrzymane na sicie skratki będą odbierane i podawane przez
podajnik ślimakowy do prasy, gdzie następuje płukanie i odwodnienie wydzielonego
materiału. Oczyszczone na sicie ścieki kierowane są do piaskownika, gdzie na skutek
spowolnienia ich prędkości przepływu wydzielany jest piasek. Nagromadzony w piaskowniku
materiał odprowadzany jest transporterem ślimakowym i kierowany do kolejnego urządzenia
– separatora piasku, umożliwiającego usunięcie z usuniętego piasku substancji
organicznych. Tłuszcz odprowadzany jest do specjalnej rynny odpływowej.
Po mechanicznym oczyszczeniu, ścieki skierowane są grawitacyjnie do pracujących
równolegle dwóch reaktorów biologicznych pracujących w technologii SBR. Rozdział ścieków
pomiędzy zbiorniki oraz proces oczyszczania ścieków będzie w pełni zautomatyzowany.
Sterowanie rozdziałem ścieków odbywa się układem zasuw z napędem
elektromechanicznym, umieszczonych na rurociągach dopływowych do komór SBR.
Przewiduje się zastosowanie technologii oczyszczania ścieków metodą niskoobciążonego
osadu czynnego. Proces ten zachodzi w pojedynczym zbiorniku określonym mianem
sekwencyjnego biologicznego reaktora (SBR). Jest to odmiana komory z osadem czynnym,
charakteryzująca się tym, że w miejsce reaktora o ciągłym przepływie ścieków i stałym
napełnieniu występuje reaktor działający w sposób cykliczny, częściowo opróżniany
napełniany…” itd.
Str. 25 „Linia osadowa. W procesie oczyszczania ścieków produkowany będzie wyłącznie
osad nadmierny biologiczny. Bezpośrednio po procesie technologicznym, jest to
skoncentrowana masa organiczna mogąca stanowić zagrożenie dla środowiska, dlatego też
wymagana jest jego przeróbka zapewniająca stabilizację materii organicznej (mineralizację)
oraz higienizację (usuniecie organizmów chorobotwórczych). W tym celu osad będzie
poddawany procesom tlenowej stabilizacji, która przebiega w warunkach termofilowych
(temperatura procesu w zakresie 40-55 st. C). Dzięki temu przerabiany osad podlega
również procesowi pasteryzacji. Do stabilizacji osadu wykorzystana zostanie technologia
ATSO (Autotermiczna Tlenowa Stabilizacja Osadu), prowadzona w wydzielonym układzie
technologicznym. Osad nadmierny powstający w procesach biologicznego oczyszczania
ścieków będzie częściowo stabilizowany tlenowo w komorze roboczej reaktora SBR. Średnio
dwa razy na dobę osad ten będzie odprowadzany układem rurociągów tłocznych do
zbiornika osadu nadmiernego. W zbiorniku nastąpi samoistne, grawitacyjne zagęszczenie
osadu. Przewiduje się zagęszczenie osadu do zawartości 2% suchej masy. Spust wód
nadosadowych odbywać się będzie przelewem teleskopowym. Wody nadosadowe, łącznie
z innymi ściekami technologicznymi, odprowadzane będą grawitacyjnie do tłoczni, skąd, po
zmieszaniu ze ściekami surowymi, zawracane będą na początek ciągu technologicznego
oczyszczania. Zagęszczony grawitacyjnie osad nadmierny (2% s.m.) w pierwszej fazie
przeróbki poddany zostanie zagęszczeniu mechanicznemu (do 5% suchej masy) na wirówce
dekantacyjnej. W takiej formie skierowany zostanie do procesu autotermicznej termofilowej
stabilizacji tlenowej (ATSO). W technologii ATSO zmniejszenie zawartości substancji
organicznej przeprowadzane jest (…) Proces stabilizacji przebiegać będzie w układzie
dwóch szeregowo pracujących, izolowanych termicznie komór, co pozwala na równoczesną
pasteryzację i higienizację osadu. Osad z pierwszej komory jest porcjowo przesyłany do
komory drugiej, po usunięciu porcji ustabilizowanego osadu. Osad po dwustopniowej
autotermicznej termofilowej stabilizacji tlenowej będzie stabilny i w pełni zhigienizowany, jeśli
temperatura w drugiej komorze przekroczy 54 st. C i całkowity czas przetrzymywania będzie
równy 6 dni. Ustabilizowany tlenowo osad, po schłodzeniu, poddany zostanie odwodnieniu
końcowemu na prasie ślimakowej. Przewidywana zawartość suchej masy w osadzie to 20%.
W czasie procesu odwadniania osad przenoszony będzie transporterem śrubowym na
przyczepę ciągnikową, a następnie przewożony do magazynu osadu odwodnionego, lub
wywożony bezpośrednio do zagospodarowania. Zamawiający przewiduje rolnicze lub
przyrodnicze zagospodarowanie osadów. Schemat technologiczny oczyszczalni oraz
schemat technologii autotermicznej tlenowej stabilizacji osadu przedstawiono na rysunkach
zamieszczonych w części informacyjne PFU.” itd., itd.
Zatem autor programu funkcjonalno-użytkowego przewidział krok po kroku pewien proces
technologiczny, który ma zachodzić w oczyszczalni i przyporządkował mu dany rodzaj
urządzeń. Zgoda na zastosowanie urządzeń równoważnych wynikająca z dyspozycji art. 29
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych nie odnosi się do zmiany przewidzianych
urządzeń na zupełnie inne urządzenia, a tym samym na zmianę koncepcji działania
oczyszczani, nawet jeśli w ten sposób zostanie osiągnięty ten sam lub lepszy efekt
ekologiczny czy ekonomiczny.
Zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych przedmiotu zamówienia nie
można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, chyba że
jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać
przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu
towarzyszą wyrazy „lub równoważny”. Zatem używając nazwy jakiegoś urządzenia – ale
w znaczeniu nazwy towarowej, nazwy producenta – zamawiający nie może ograniczać
dostawy danego urządzenia X wyłącznie do wskazanego urządzenia firmy A, lecz musi
dopuścić także równoważne urządzenia firm B, C i D – ale urządzenia X, a nie urządzenia Y
czy Z. Zatem jeśli zamawiający pisze „prasa ślimakowa”, która jest nazwą rodzaju
urządzenia, a nie nazwą producenta, podając nazwę producenta A, to równoważna jest
prasa ślimakowa producenta B lub C, a nie zupełnie inne urządzenie, np. wirówka
dekantacyjna. I ani art. 29 ust. 3, ani art. 30 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych nie
uprawniają do odmiennych wniosków.
Zresztą art. 30 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, a co za tym idzie i ust. 5, odnosi
się do przepisów ust. 1-3 art. 30 dotyczących stosowania przy opisie przedmiotu zamówienia
norm (EN, PN), aprobat technicznych, specyfikacji technicznych i technicznych systemów
odniesienia ustanowionych przez organy normalizacyjne, a zatem do kwestii zupełnie nie
poruszanych w niniejszym sporze.
Zgodnie z przywoływanym przez strony punktem 4.3 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia w przypadku, gdy w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub PFU
przedmiot zamówienia jest opisany ze wskazaniem znaków towarowych, patentów lub
pochodzenia (producenta), to przyjmuje się, że wskazaniom towarzyszą wyrazy „lub
równoważne”. Zamawiający dopuszcza zastosowanie materiałów/urządzeń równoważnych
w takim zakresie i w taki sposób, aby łącznie zastosowane materiały/urządzenia miały
parametry techniczne nie gorsze od podanych w PFU, przy czym przyjmuje się, że wszelkie
materiały i urządzenia określone w PFU pochodzące od konkretnych producentów lub ze
wskazaną marką lub patentem, określają minimalne parametry techniczne, jakościowe
i użytkowe, jakim muszą odpowiadać materiały/urządzenia oferowane, aby spełnić
wymagania stawiane przez zamawiającego. Ciężar udowodnienia, że materiał lub
urządzenie jest równoważne w stosunku do wymogu określonego przez zamawiającego
spoczywa na składającym ofertę (zamawiający zawarł informację, jakie dokumenty ma
załączyć wykonawca w tym celu).
Zatem w punkcie 4.3 specyfikacji istotnych warunków zamówienia zamawiający odniósł się
do art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, a więc zastosowanie mają powyższe
wskazania dotyczące art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zatem ani w art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, ani w punkcie 4.3
specyfikacji istotnych warunków zamówienia zupełnie nie chodzi o to, by wykonawca
poprzez zastosowanie innych urządzeń („równoważnych”) stworzył „równoważną” koncepcję
technologiczną przebudowy oczyszczani. Inaczej każdy z wykonawców – biorąc program
funkcjonalno-użytkowy jedynie za niewiążący punkt wyjściowy – mógłby stworzyć własną
taką koncepcję, mniej lub bardziej z tym programem rozbieżną. A jest to niedopuszczalne.
Jeśli chodzi o zawiadomienie o odrzuceniu oferty, to zdaniem Izby zawiera ono istotne
informacje o podstawach odrzucenia oferty odwołującego: „zastosowano urządzenia, co do
równoważności których ma wątpliwości oraz zmieniono cały układ technologiczny poprzez
wprowadzenie elementów nie przewidzianych w PFU (zbiornik ścieków dowożonych, krata
ręczna, zbiornik retencyjny ścieków podczyszczonych mechanicznie)”, „Wykonawca
tłumaczy zmianę poszczególnych urządzeń zmianą całej instalacji. Niemniej zmiany dotyczą
nie tylko zmiany rodzaju urządzenia, ale również zmiany sposobu i efektu jego pracy np.
zaproponowanie do mechanicznego zagęszczania osadów zagęszczacza, wymagającego
stosowania polielektrolitów.” W zasadzie trudno jedynie powiedzieć, dlaczego zamawiający
badając ofertę odwołującego w ogóle zastanawiał się nad równoważnością owych urządzeń
i nad tym, czy są one lepsze czy gorsze, gdy są one po prostu inne i niezgodne z koncepcją
programu funkcjonalno--użytkowego, a więc oferta jest niezgodna ze specyfikacji istotnych
warunków zamówienia już z punktu widzenia prawnego, a nie tylko inżynierskiego.
Co do wskazanych przez odwołującego odpowiedzi na pytania nr 1-3 z 20 maja 2014 r.
Pytania te brzmiały:
„1. Zgodnie z zapisami SIWZ, Zamawiający jednoznacznie określa jeden układ
technologiczny gospodarki osadowej ATSO z dokładnym opisem urządzeń technologicznych
i materiałów. Wg nas zapisy te stanowią w znaczny sposób ograniczenie konkurencyjności.
Czy Zamawiający dopuszcza zaprojektowanie i wykonanie gospodarki osadowej
w równoważnej technologii wraz z przystosowanymi do tego procesu urządzeniami,
gwarantującymi osiągniecie zakładanego efektu stabilizacji osadów?
2. Zgodnie z zapisami SIWZ, Zamawiający wskazuje technologię SBR wraz
z wyszczególnionymi do tego procesu urządzeniami jednoznacznie ograniczając zasady
konkurencyjności. Czy dopuszcza się zastosowanie innych urządzeń i materiałów np. system
napowietrzania drobnopęcherzykowy, mieszadła zatapialne itp. gwarantujących osiągnięcie
zakładanego efektu ekologicznego?
3. Zgodnie z zapisami w zał. 10 opisanie dokładnych parametrów określa jeden typ urządzeń
do opisanego przez Zamawiającego układu technologicznego tym samym wskazuje na
jednego Producenta tych urządzeń. Czy Zamawiający dopuszcza zastosowanie urządzeń
równoważnych, spełniających parametry techniczne przedstawione w zał.10?”
Odpowiedź: „Zamawiający opisał przedmiot zamówienia w zakresie odnoszącym się do
budowy oczyszczalni ścieków zgodnie z wymaganiami określonymi przepisami (…) ustawy
Prawo zamówień publicznych. W odniesieniu do obowiązku dopuszczenia materiałów
i urządzeń innych, niż wskazane w opisie przedmiotu zamówienia, Zamawiający zawarł
stosowne postanowienia w specyfikacji istotnych warunków zamówienia w Rozdziale 4 „Opis
przedmiotu zamówienia” pkt. 4.3. „Zastosowanie urządzeń równoważnych”, czyniąc tym
zadość wymogom, jakie obowiązują przy udzielaniu zamówień publicznych. Określenie
niektórych szczegółowych wymagań oraz wskazanie rodzajów (typów) urządzeń
jednoznacznie wskazuje na wymóg zastosowania przez wykonawców ubiegających się
o uzyskanie zamówienia technologii ATSO oraz typów reaktorów SBR (sekwencyjnych
reaktorów biologicznych). Użycie w materiałach przetargowych powyższych nazw (Załącznik
Nr 10 do SIWZ „Wykaz kluczowych urządzeń technologicznych i materiałów”) nie narusza
dyspozycji ujętej przepisem art. 29 ustawy. Zwłaszcza istotny w tym kontekście jest przepis
art. 29 ust. 3, który – co do zasady – zakazuje wskazywania w opisie przedmiotu zamówienia
znaków towarowych, patentów lub pochodzenia. Wskazania „reaktory typu SBR” (poz. 2
zadania „Budowa miejskiej oczyszczalni ścieków”), „zbiorniki ATSO” (poz. 4 tego zadania)
nie stanowią naruszenia tego przepisu posługując się akronimami nazw technologii lub typu
urządzenia.
Zgodnie z uprawnieniem wynikającym z przepisu art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych Zamawiający ukształtował także warunki dotyczące potwierdzenia, że
oferowane roboty budowlane spełniać będą wymagania przez niego określone oraz wskazał,
jakie dokumenty wykonawca jest zobowiązany złożyć. Powyższe zostało, zgodnie
z przywołanym przepisem zawarte w pkt 10.5 SIWZ oraz w ogłoszeniu o zamówieniu. Należy
szczególnie podkreślić zapisy wskazujące, co jest zupełnie oczywiste, że w każdym
przypadku, gdy wykonawca chce zaoferować materiały lub urządzenia inne niż wskazane
przez Zamawiającego, zobowiązany jest wykazać (udowodnić) ich równoważność,
zwłaszcza w zakresie uzyskiwanego efektu, energochłonności, właściwego zabezpieczenia
przeciwkorozyjnego itp. Powyższe zapisy nie stanowią jednak przyzwolenia na oferowanie
innej technologii oczyszczania ścieków.
Należy również zwrócić uwagę na fakt, że Zamawiający stara się o dofinansowanie z POilŚ
na realizację niniejszej inwestycji. Wybór technologii poprzedzony był wieloma różnymi
analizami. W obiegu prawnym funkcjonują dokumenty opisujące wybrane technologie np.
decyzja środowiskowa, studium wykonalności inwestycji itp. (…) Podsumowując:
Zamawiający dopuszcza urządzenia równoważne zgodnie z zapisami SIWZ Rozdział 4 pkt.
4.3.”
Z powyższej odpowiedzi, zdaniem Izby, w żaden sposób nie wynika jakiekolwiek zezwolenie
zamawiającego na zmianę przewidzianych w programie funkcjonalno-użytkowym rodzajów
urządzeń. Wynika z nich, że zamawiający może i oględnie, ale konsekwentnie stał na
stanowisku, że nie zgadza się na zmianę założeń PFU (podobnie zresztą w pytaniu
dotyczącym braku zbiornika retencyjnego). Owszem, zamawiający wprost zakazał zmiany
ATSO i SBR, a nie zakazał zmiany innych, ale ze względu na to, że pytania dotyczyły
wyłącznie ATSO i SBR. Zgodnie z taką metodyką rozumowania można wręcz stwierdzić –
sprowadzając sprawę ad absurdum – że specyfikacja istotnych warunków zamówienia nie
zakazuje również postawienia elektrowni w sąsiedniej gminie, więc i złożenia takiej oferty
zamawiający nie zakazał.
Wracając jednak do wyjaśnień zamawiającego – jak wskazał w odpowiedzi: „w każdym
przypadku, gdy wykonawca chce zaoferować materiały lub urządzenia inne niż wskazane
przez Zamawiającego, zobowiązany jest wykazać (udowodnić) ich równoważność,
zwłaszcza w zakresie uzyskiwanego efektu, energochłonności, właściwego zabezpieczenia
przeciwkorozyjnego itp. Powyższe zapisy nie stanowią jednak przyzwolenia na oferowanie
innej technologii oczyszczania ścieków.” I nie odnosząc już tego wyłącznie do ATSO,
którego dotyczy zapytanie – ów brak przyzwolenia na oferowanie innej technologii dotyczy
całej linii technologicznej.
Co do zarzutu dotyczącego rękawa – zgodnie z punktem 10.5 specyfikacji istotnych
warunków zamówienia oraz komentarzem w załączniku nr 10 wszystkie zastosowane
urządzenia technologiczne, zespoły urządzeń, kompletne instalacje lub materiały nie mogą
być prototypowe, muszą być dotychczas stosowane w innych oczyszczalniach/stacjach
uzdatniania wady/ sieciach kanalizacyjnych, posiadać odpowiednie atesty krajowe i/lub
oznakowanie CE wraz z deklaracją potwierdzającą właściwości użytkowe i gwarancje
producentów oraz zapewniony serwis gwarantujący podjęcie działań w ciągu 24 godzin od
zgłoszenia awarii. W tym celu wykonawca winien załączyć do oferty co najmniej dwie
referencje lub inne dokumenty równoważne (dla każdego urządzenia, zespołu urządzeń,
kompletnej instalacji lub materiału wskazanego w załączniku nr 10) od użytkowników
oferowanych urządzeń, zespołu urządzeń, kompletnych instalacji lub materiału,
potwierdzające prawidłowe funkcjonowanie danego urządzenia, zespołu urządzeń,
kompletnej instalacji lub materiału, w tym jedne referencje lub inny dokument równoważny
powinny potwierdzać co najmniej 3-letni okres eksploatacji danego urządzenia, zespołu
urządzeń, kompletnej instalacji lub materiału (licząc wstecz od daty zamieszczenia
ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych). Przez „dokumenty
równoważne” należy rozumieć dokumenty, w których użytkownicy oferowanych
urządzeń/zespołu urządzeń/kompletnych instalacji/materiału potwierdzają prawidłowe
funkcjonowanie danego urządzenia/ zespołu urządzeń/ kompletnej instalacji/materiału.
Odwołujący załączył do oferty dwie referencje – od Przedsiębiorstwa Wodociągów
i Kanalizacji Sp. z o.o. w Kaliszu oraz Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.
w Sochaczewie dotyczące rękawa Insituform wraz z oświadczeniem złożonym w imieniu
Insituform Sp. z o.o. potwierdzającym, że rękaw Poliner (zaoferowany przez odwołującego)
posiada nie gorsze właściwości co rękaw Insituform i wszystkie składowe zastosowane do
produkcji rękawa Poliner są sprawdzane i kontrolowane przez firmę Insituform Sp. z o.o.
Podczas rozprawy odwołujący wyjaśnił, że rękaw firmy Poliner jest to identyczny produkt jak
rękaw firmy Insituform, gdyż jest to jej własny wyrób wytwarzany przez firmę Poliner
w oparciu o technologię tej firmy i te same materiały, komponenty i maszyny, dlatego
oświadczenie Insituform pokazujące, że to ten sam materiał, jest wystarczające
Zdaniem Izby nie zmienia to jednak faktu, że, zgodnie z wymogami specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, wykonawca powinien dołączyć do oferty referencje dotyczące tego
rękawa, który oferował, a oferował rękaw produkcji firmy Poliner. Z oświadczenia firmy
Insituform Sp. z o.o. załączonego do oferty nie wynikają także okoliczności, na które wskazał
odwołujący, tj. że jest to ten sam produkt. Ewentualnie zamawiający mógłby dopuścić takie
referencje, tj. dla rękawa Insituform, ale pod warunkiem, że zostałaby wykazana tożsamość
obu produktów, tj. że jest to dokładnie ten sam produkt, tylko produkowany i sprzedawany
pod inną marką.
Jako że dokumenty wymagane w punkcie 10.5 specyfikacji istotnych warunków zamówienia
są dokumentami, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2, podlegają one uzupełnieniu zgodnie
z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, więc możliwe byłoby ich uzupełnienie,
gdyby oferta nie podlegała odrzuceniu.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji oddalając odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 2 pkt
1, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………..……