KIO 1204/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Mateusz Michalec
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1204/14
WYROK
z dnia 24 czerwca 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2014 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 czerwca 2014 r. przez
wykonawcę
J. D.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą PROBUD J. D.
ul. Soplicy 19, 97-500 Radomsko
w postępowaniu prowadzonym przez
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o.
ul. Stara Droga 85, 97-500 Radomsko
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności
odrzucenia oferty J. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
PROBUD J. D., unieważnienie czynności unieważnienia postępowania oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2. kosztami postępowania obciąża Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka
z o.o. z siedzibą w Radomsku i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez J. D.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą PROBUD J. D. tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Spółki z o.o. z siedzibą
w Radomsku na rzecz J. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą PROBUD J. D. kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013, poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 1204/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. w Radomsku
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „rozbudowę kanalizacji
sanitarnej na terenie aglomeracji Radomsko kontrakt 2., zadanie A2 – budowa kanalizacji
sanitarnej os. Bogwidzowy w ul. Jeżynowa, Pasieczna, Przemysłowa, Ziołowa, zadanie B2 –
budowa kanalizacji sanitarnej os. Sucha Wieś w ul. Siemiradzkiego, Starowiejska,
Partyzancka, Strażacka, Strzałkowska” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), w trybie przetargu
nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych pod
numerem 147082-2014. Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący – J. D. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą PROBUD J. D. wniósł
odwołanie zarzucając zamawiającemu naruszenie ustawy Prawo zamówień publicznych w
zakresie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 przez błędne jego zastosowanie i odrzucenie oferty odwołującego,
2. art. 87 ust. 2 pkt 1 i 2 przez bezzasadne zaniechanie poprawienia popełnionej przez
odwołującego omyłki pisarskiej i rachunkowej w ofercie,
3. art. 92 ust. 1 pkt 2 poprzez niepodanie uzasadnienia faktycznego uzasadniającego
przyjęcie jego oferty jako niezgodnej z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
4. art. 93 ust 1 pkt 4, gdyż brak było podstaw do jego zastosowania i unieważnienia
postępowania,
5. art. 7 ust. 1 poprzez prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców;
6. z ostrożności procesowej w przypadku nieuwzględnienia przez Izbę zarzutu naruszenia
art. 87 ust. 2 pkt 1 i 2, art. 87 ust. 2 pkt 3 przez bezzasadne zaniechanie poprawienia
popełnionej przez odwołującego innej omyłki,
7. art. 87 ust. 1, bowiem obowiązkiem zamawiającego było wezwanie wykonawcy do
złożenia wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty.
Odwołujący wniósł o:
1. unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego,
2. unieważnienie czynności unieważnienia postępowania przetargowego,
3. nakazanie zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert z udziałem oferty
odwołującego i poprawienie oczywistej omyłki pisarskiej i rachunkowej,
4. zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika.
Odwołujący wskazał, że w związku z odrzuceniem dwóch innych ofert, jego oferta jest ofertą
najkorzystniejszą pod względem jedynego kryterium oceny ofert, tj. ceny.
Zamawiający, pismem z 29 maja 2014 r., poinformował odwołującego o dokonanej
w formularzu ofertowym dla zadania B2 oczywistej omyłki pisarskiej polegającej na błędnym
przeniesieniu z wykazu elementów rozliczeniowych i wpisaniu do formularza ofertowego
kwoty brutto w wysokości 2.810.242,50 zł zamiast kwoty 2.710.242,50 zł. Zamawiający
przyjął, że prawidłowa kwota dla zadania B2 wynika ze zsumowania cen dla każdej z pozycji
przedmiaru robót oraz innych świadczeń koniecznych do wykonania przedmiotu i wynosi
2.710.242,50 zł brutto. Zamawiający wskazał też, że powyższa kwota wynika również
z harmonogramu rzeczowo-terminowo-finansowego załączonego do oferty. W wyniku
poprawienia oczywistej omyłki pisarskiej zmniejszeniu uległa łączna wartość zamówienia dla
zadania A2 i B2 wynikająca z wykazu elementów rozliczeniowych z kwoty 4.276.710,00 zł na
kwotę 4.176.710, 00 zł.
Zdaniem odwołującego takie działanie zamawiającego było prawidłowe i zgodne z prawem,
w szczególności z rozdziałem 14. specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w którym
zamawiający jednoznacznie określił sposób obliczenia ceny. W punkcie 2. rozdziału 14.
zamawiający nakazał wykonawcom określić cenę oferty w wysokości netto i brutto zgodnie
z wyliczeniami podanymi w wykazie elementów rozliczeniowych, który stanowić będzie
wynagrodzenie ryczałtowe za realizację całego przedmiotu zamówienia, tj. zadania A2
i zadania B2, podając ją w zapisie liczbowym i słownie.
Następnie w punkcie 4. i 5. rozdziału 14. zamawiający wskazał, że cenę za wykonanie
zadania A2 i zadania B2 należy przedstawić w wykazie elementów rozliczeniowych,
a następnie tak obliczoną cenę przenieść do „Formularza ofertowego” stanowiącego
załącznik nr 1 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Koszty określone w wykazie
elementów rozliczeniowych stają się ceną realizacji zamówienia, która wpisana do
„Formularza ofertowego” stanowi cenę oferty.
Zdaniem odwołującego zamawiający zgodnie z prawem dokonał poprawy oczywistej omyłki
pisarskiej polegającej na błędnym przeniesieniu z wykazu elementów rozliczeniowych ceny
brutto do „Formularza ofertowego”.
Zamawiający jednak, pismem z 9 czerwca 2014 r., zawiadomił odwołującego
o unieważnieniu wcześniej dokonanej czynności poprawienia oczywistej omyłki, wskazując,
iż powstała wątpliwość w klasyfikacji omyłki. Poinformował też odwołującego o odrzuceniu
jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ
jej treść nie odpowiada specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zakresie sposobu
obliczenia ceny. Nadto poinformował o unieważnieniu postępowania na podstawie art. 93
ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ cena najkorzystniejszej oferty
przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Zdaniem odwołującego zamawiający niezgodnie z prawem odrzucił jego ofertę, bowiem nie
zachodzą okoliczności niezgodności treści jego oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia skutkujące odrzuceniem oferty, co w konsekwencji nie daje zamawiającemu
podstaw do unieważnienia postępowania przetargowego na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych, bowiem po poprawieniu oczywistej omyłki cena oferty
odwołującego nie przekracza kwoty, jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację
zadania.
Omyłka nastąpiła na etapie przenoszenia ceny za wykonanie zadania A2 i zadania B2
z wykazu elementów rozliczeniowych do „Formularza ofertowego”, zgodnie z wymaganiami
zawartymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Cena oferty wynika
z harmonogramu rzeczowo-terminowo-finansowego i z wykazu elementów rozliczeniowych,
będąc sumą cen jednostkowych, więc omyłka nie powodowała zmiany w treści oferty
odwołującego. Rachunek ceny oferty jest prawidłowy, pomyłka dotyczy wyłącznie
przeniesienia sumy cen ryczałtowych do „Formularza ofertowego”.
„Oczywistą omyłką” zgodnie z utrwalonym orzecznictwem jest omyłka widoczna,
niezamierzona niedokładność, błąd pisarski lub inna podobna usterka w tekście. Za
oczywistą omyłkę pisarską uznaje się również omyłkę, która nie jest widoczna w treści
samego formularza ofertowego, jest jednak omyłką wynikającą z porównania treści
pozostałych dokumentów, stanowiących zawartość treści oferty.
Niewątpliwie konsekwencją poprawienia omyłki w zakresie zadania B2 ceny brutto jest
poprawienie ostatecznej (łącznej) ceny ofertowej za zadanie A2 i B2.
Ponadto w „Formularzu ofertowym” zawarto zapis: „Łączna wartość zamówienia dla zadania
A2 i zadania B2 wynikająca z wykazu elementów rozliczeniowych wynosi:..”, a więc
zamawiający powinien wpisać w „Formularzu ofertowym” cenę łączną wynikającą z sumy
prawidłowych wartości wynikających z wykazu elementów rozliczeniowych załączonych do
oferty odwołującego.
Dlatego zamawiający mógł także potraktować tę omyłkę jako oczywistą omyłkę rachunkową,
którą można było poprawić na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych przez wykonanie działania rachunkowego polegającego na dodaniu wartości
zamówienia dla zadania A2 i B2 wynikających z wykazu elementów rozliczeniowych
i wpisaniu tak otrzymanej wartości jako ceny brutto całego zamówienia w „Formularzu
ofertowym”. Niewątpliwie zatem mamy w tym przypadku do czynienia z matematycznym
błędem w sumowaniu wycenionych w wykazie elementów rozliczeniowych wartości
zamówienia dla zadania A2 i B2. Wobec powyższego zamawiający nie miał podstaw do
odrzucenia oferty odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych, gdyż jego oferta odpowiadała treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
W przedmiotowym postępowaniu zamawiający dokonał pierwotnie prawidłowej czynności
polegającej na poprawieniu omyłki w ofercie odwołującego, co powodowało, iż jego oferta
nie przewyższała kwoty, którą zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia. Dlatego późniejsze unieważnienie czynności poprawy omyłki i unieważnienie
postępowania zostało dokonane z naruszeniem art. 87 ust. 1 i art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Nawet gdyby przyjąć, że treść oferty odwołującego nie odpowiada treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia w zakresie sposobu obliczenia ceny, to zamawiający
powinien zastosować art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych i dokonać
poprawienia omyłki wzywając wcześniej do złożenia wyjaśnień.
Zamawiający podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w zakresie dokonanych
czynności (opisane powyżej).
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania
opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a odwołujący ma interes
we wniesieniu odwołania.
Izba ustaliła też, że stan faktyczny postępowania nie jest sporny między stronami. Został on
opisany powyżej, więc nie będzie powtarzany.
Izba stwierdziła, że zamawiający prawidłowo oraz w prawidłowy sposób poprawił zaistniałą
w ofercie odwołującego omyłkę oraz nieprawidłowo unieważnił tę czynność i odrzucił ofertę
odwołującego, a w konsekwencji – unieważnił postępowanie.
Ze stanowiska zamawiającego wynika natomiast, że choć potrafi on poprawnie zlokalizować
i poprawić omyłkę, nie potrafi jej prawidłowo zakwalifikować.
Rzeczywiście, zaistniała omyłka i jej konsekwencje, są jednocześnie omyłką pisarską
i rachunkową. Przyczyną bowiem owej omyłki jest błąd pisarski polegający na
nieprawidłowym przepisaniu cyfr, a konsekwencją nieprawidłowe działanie arytmetyczne,
lecz nie polegające na błędnym działaniu matematycznym, lecz nieprawidłowym
podstawieniu liczb. Jest on jednak uznawany za omyłkę rachunkową.
Omyłka rachunkowa nie musi być bowiem omyłką polegającą jedynie na błędnym działaniu
matematycznym. Jest to raczej rodzaj omyłki występującej w rachunkach czy
rachunkowości. A błędne przepisanie liczby jest jedną z klasycznych i najczęściej
występujących błędów w obliczeniach. (Jak też spotyka się omyłki pisarskie dotyczące liczb,
jak choćby standardowa omyłka pisarska we wskazaniu daty – która przecież składa się
z liczb).
Przykładem mogą być choćby ręcznie prowadzone księgi rachunkowe, z których każda
strona zakończona była podsumowaniem strony, a każda następna zaczynała się od kwoty
przeniesionej ze strony poprzedniej. Błąd przy przenoszeniu sumy ze strony na stronę był
jednym z często powtarzających się.
Poza tym za omyłkę „rachunkową” uznaje się powszechnie rozbieżne zapisanie kwoty
cyframi i słownie (por. dawny art. 88 ustawy Prawo zamówień publicznych), podczas gdy
błędne słowne wskazanie kwoty, to właściwie omyłka pisarska – skoro dotyczy zapisu lub
ominięcia słów.
A że bezpośrednią konsekwencją jednych omyłek jest zaistnienie kolejnych – tzn. z błędnego
zapisu jednego ze składników sumy wynikła nieprawidłowa suma – należy konsekwentnie je
poprawić zgodnie z logicznym ciągiem czynności występujących przy sporządzaniu oferty.
Zatem skoro podstawą obliczenia ceny było sporządzenie wykazu elementów
rozliczeniowych stanowiącego jakby minikosztorys, to suma tych elementów jest prawidłową
ceną dla zadania. Cena ta była przenoszona do „Formularza ofertowego” – i tu nastąpił błąd
– zatem powinna być ona w „Formularzu ofertowym” poprawiona, a sumowanie obu zadań
skorygowane. Nie jest ono prawidłowe, gdyż jeden ze składników sumy nie jest prawidłowy.
W związku z powyższym zamawiający powinien unieważnić czynność unieważnienia
postępowania (unieważnienie to jest konsekwencją odrzucenia oferty odwołującego),
powtórzyć czynność badania i oceny ofert, unieważnić czynność odrzucenia oferty
odwołującego i unieważnić czynność unieważnienia dokonanego poprawienia omyłki
w ofercie odwołującego.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji uwzględniając odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
1, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………..……
WYROK
z dnia 24 czerwca 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2014 r., w Warszawie, odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 czerwca 2014 r. przez
wykonawcę
J. D.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą PROBUD J. D.
ul. Soplicy 19, 97-500 Radomsko
w postępowaniu prowadzonym przez
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o.
ul. Stara Droga 85, 97-500 Radomsko
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności
odrzucenia oferty J. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
PROBUD J. D., unieważnienie czynności unieważnienia postępowania oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert,
2. kosztami postępowania obciąża Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka
z o.o. z siedzibą w Radomsku i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez J. D.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą PROBUD J. D. tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Spółki z o.o. z siedzibą
w Radomsku na rzecz J. D. prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą PROBUD J. D. kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013, poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.
Przewodniczący: ……………………..…
Sygn. akt: KIO 1204/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. w Radomsku
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „rozbudowę kanalizacji
sanitarnej na terenie aglomeracji Radomsko kontrakt 2., zadanie A2 – budowa kanalizacji
sanitarnej os. Bogwidzowy w ul. Jeżynowa, Pasieczna, Przemysłowa, Ziołowa, zadanie B2 –
budowa kanalizacji sanitarnej os. Sucha Wieś w ul. Siemiradzkiego, Starowiejska,
Partyzancka, Strażacka, Strzałkowska” na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), w trybie przetargu
nieograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych pod
numerem 147082-2014. Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący – J. D. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą PROBUD J. D. wniósł
odwołanie zarzucając zamawiającemu naruszenie ustawy Prawo zamówień publicznych w
zakresie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 przez błędne jego zastosowanie i odrzucenie oferty odwołującego,
2. art. 87 ust. 2 pkt 1 i 2 przez bezzasadne zaniechanie poprawienia popełnionej przez
odwołującego omyłki pisarskiej i rachunkowej w ofercie,
3. art. 92 ust. 1 pkt 2 poprzez niepodanie uzasadnienia faktycznego uzasadniającego
przyjęcie jego oferty jako niezgodnej z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
4. art. 93 ust 1 pkt 4, gdyż brak było podstaw do jego zastosowania i unieważnienia
postępowania,
5. art. 7 ust. 1 poprzez prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
w sposób niezapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców;
6. z ostrożności procesowej w przypadku nieuwzględnienia przez Izbę zarzutu naruszenia
art. 87 ust. 2 pkt 1 i 2, art. 87 ust. 2 pkt 3 przez bezzasadne zaniechanie poprawienia
popełnionej przez odwołującego innej omyłki,
7. art. 87 ust. 1, bowiem obowiązkiem zamawiającego było wezwanie wykonawcy do
złożenia wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty.
Odwołujący wniósł o:
1. unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego,
2. unieważnienie czynności unieważnienia postępowania przetargowego,
3. nakazanie zamawiającemu powtórzenia czynności badania i oceny ofert z udziałem oferty
odwołującego i poprawienie oczywistej omyłki pisarskiej i rachunkowej,
4. zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika.
Odwołujący wskazał, że w związku z odrzuceniem dwóch innych ofert, jego oferta jest ofertą
najkorzystniejszą pod względem jedynego kryterium oceny ofert, tj. ceny.
Zamawiający, pismem z 29 maja 2014 r., poinformował odwołującego o dokonanej
w formularzu ofertowym dla zadania B2 oczywistej omyłki pisarskiej polegającej na błędnym
przeniesieniu z wykazu elementów rozliczeniowych i wpisaniu do formularza ofertowego
kwoty brutto w wysokości 2.810.242,50 zł zamiast kwoty 2.710.242,50 zł. Zamawiający
przyjął, że prawidłowa kwota dla zadania B2 wynika ze zsumowania cen dla każdej z pozycji
przedmiaru robót oraz innych świadczeń koniecznych do wykonania przedmiotu i wynosi
2.710.242,50 zł brutto. Zamawiający wskazał też, że powyższa kwota wynika również
z harmonogramu rzeczowo-terminowo-finansowego załączonego do oferty. W wyniku
poprawienia oczywistej omyłki pisarskiej zmniejszeniu uległa łączna wartość zamówienia dla
zadania A2 i B2 wynikająca z wykazu elementów rozliczeniowych z kwoty 4.276.710,00 zł na
kwotę 4.176.710, 00 zł.
Zdaniem odwołującego takie działanie zamawiającego było prawidłowe i zgodne z prawem,
w szczególności z rozdziałem 14. specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w którym
zamawiający jednoznacznie określił sposób obliczenia ceny. W punkcie 2. rozdziału 14.
zamawiający nakazał wykonawcom określić cenę oferty w wysokości netto i brutto zgodnie
z wyliczeniami podanymi w wykazie elementów rozliczeniowych, który stanowić będzie
wynagrodzenie ryczałtowe za realizację całego przedmiotu zamówienia, tj. zadania A2
i zadania B2, podając ją w zapisie liczbowym i słownie.
Następnie w punkcie 4. i 5. rozdziału 14. zamawiający wskazał, że cenę za wykonanie
zadania A2 i zadania B2 należy przedstawić w wykazie elementów rozliczeniowych,
a następnie tak obliczoną cenę przenieść do „Formularza ofertowego” stanowiącego
załącznik nr 1 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Koszty określone w wykazie
elementów rozliczeniowych stają się ceną realizacji zamówienia, która wpisana do
„Formularza ofertowego” stanowi cenę oferty.
Zdaniem odwołującego zamawiający zgodnie z prawem dokonał poprawy oczywistej omyłki
pisarskiej polegającej na błędnym przeniesieniu z wykazu elementów rozliczeniowych ceny
brutto do „Formularza ofertowego”.
Zamawiający jednak, pismem z 9 czerwca 2014 r., zawiadomił odwołującego
o unieważnieniu wcześniej dokonanej czynności poprawienia oczywistej omyłki, wskazując,
iż powstała wątpliwość w klasyfikacji omyłki. Poinformował też odwołującego o odrzuceniu
jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ
jej treść nie odpowiada specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zakresie sposobu
obliczenia ceny. Nadto poinformował o unieważnieniu postępowania na podstawie art. 93
ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ cena najkorzystniejszej oferty
przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
Zdaniem odwołującego zamawiający niezgodnie z prawem odrzucił jego ofertę, bowiem nie
zachodzą okoliczności niezgodności treści jego oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia skutkujące odrzuceniem oferty, co w konsekwencji nie daje zamawiającemu
podstaw do unieważnienia postępowania przetargowego na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4
ustawy Prawo zamówień publicznych, bowiem po poprawieniu oczywistej omyłki cena oferty
odwołującego nie przekracza kwoty, jaką zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację
zadania.
Omyłka nastąpiła na etapie przenoszenia ceny za wykonanie zadania A2 i zadania B2
z wykazu elementów rozliczeniowych do „Formularza ofertowego”, zgodnie z wymaganiami
zawartymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Cena oferty wynika
z harmonogramu rzeczowo-terminowo-finansowego i z wykazu elementów rozliczeniowych,
będąc sumą cen jednostkowych, więc omyłka nie powodowała zmiany w treści oferty
odwołującego. Rachunek ceny oferty jest prawidłowy, pomyłka dotyczy wyłącznie
przeniesienia sumy cen ryczałtowych do „Formularza ofertowego”.
„Oczywistą omyłką” zgodnie z utrwalonym orzecznictwem jest omyłka widoczna,
niezamierzona niedokładność, błąd pisarski lub inna podobna usterka w tekście. Za
oczywistą omyłkę pisarską uznaje się również omyłkę, która nie jest widoczna w treści
samego formularza ofertowego, jest jednak omyłką wynikającą z porównania treści
pozostałych dokumentów, stanowiących zawartość treści oferty.
Niewątpliwie konsekwencją poprawienia omyłki w zakresie zadania B2 ceny brutto jest
poprawienie ostatecznej (łącznej) ceny ofertowej za zadanie A2 i B2.
Ponadto w „Formularzu ofertowym” zawarto zapis: „Łączna wartość zamówienia dla zadania
A2 i zadania B2 wynikająca z wykazu elementów rozliczeniowych wynosi:..”, a więc
zamawiający powinien wpisać w „Formularzu ofertowym” cenę łączną wynikającą z sumy
prawidłowych wartości wynikających z wykazu elementów rozliczeniowych załączonych do
oferty odwołującego.
Dlatego zamawiający mógł także potraktować tę omyłkę jako oczywistą omyłkę rachunkową,
którą można było poprawić na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych przez wykonanie działania rachunkowego polegającego na dodaniu wartości
zamówienia dla zadania A2 i B2 wynikających z wykazu elementów rozliczeniowych
i wpisaniu tak otrzymanej wartości jako ceny brutto całego zamówienia w „Formularzu
ofertowym”. Niewątpliwie zatem mamy w tym przypadku do czynienia z matematycznym
błędem w sumowaniu wycenionych w wykazie elementów rozliczeniowych wartości
zamówienia dla zadania A2 i B2. Wobec powyższego zamawiający nie miał podstaw do
odrzucenia oferty odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych, gdyż jego oferta odpowiadała treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
W przedmiotowym postępowaniu zamawiający dokonał pierwotnie prawidłowej czynności
polegającej na poprawieniu omyłki w ofercie odwołującego, co powodowało, iż jego oferta
nie przewyższała kwoty, którą zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia. Dlatego późniejsze unieważnienie czynności poprawy omyłki i unieważnienie
postępowania zostało dokonane z naruszeniem art. 87 ust. 1 i art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Nawet gdyby przyjąć, że treść oferty odwołującego nie odpowiada treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia w zakresie sposobu obliczenia ceny, to zamawiający
powinien zastosować art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych i dokonać
poprawienia omyłki wzywając wcześniej do złożenia wyjaśnień.
Zamawiający podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w zakresie dokonanych
czynności (opisane powyżej).
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania
opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, a odwołujący ma interes
we wniesieniu odwołania.
Izba ustaliła też, że stan faktyczny postępowania nie jest sporny między stronami. Został on
opisany powyżej, więc nie będzie powtarzany.
Izba stwierdziła, że zamawiający prawidłowo oraz w prawidłowy sposób poprawił zaistniałą
w ofercie odwołującego omyłkę oraz nieprawidłowo unieważnił tę czynność i odrzucił ofertę
odwołującego, a w konsekwencji – unieważnił postępowanie.
Ze stanowiska zamawiającego wynika natomiast, że choć potrafi on poprawnie zlokalizować
i poprawić omyłkę, nie potrafi jej prawidłowo zakwalifikować.
Rzeczywiście, zaistniała omyłka i jej konsekwencje, są jednocześnie omyłką pisarską
i rachunkową. Przyczyną bowiem owej omyłki jest błąd pisarski polegający na
nieprawidłowym przepisaniu cyfr, a konsekwencją nieprawidłowe działanie arytmetyczne,
lecz nie polegające na błędnym działaniu matematycznym, lecz nieprawidłowym
podstawieniu liczb. Jest on jednak uznawany za omyłkę rachunkową.
Omyłka rachunkowa nie musi być bowiem omyłką polegającą jedynie na błędnym działaniu
matematycznym. Jest to raczej rodzaj omyłki występującej w rachunkach czy
rachunkowości. A błędne przepisanie liczby jest jedną z klasycznych i najczęściej
występujących błędów w obliczeniach. (Jak też spotyka się omyłki pisarskie dotyczące liczb,
jak choćby standardowa omyłka pisarska we wskazaniu daty – która przecież składa się
z liczb).
Przykładem mogą być choćby ręcznie prowadzone księgi rachunkowe, z których każda
strona zakończona była podsumowaniem strony, a każda następna zaczynała się od kwoty
przeniesionej ze strony poprzedniej. Błąd przy przenoszeniu sumy ze strony na stronę był
jednym z często powtarzających się.
Poza tym za omyłkę „rachunkową” uznaje się powszechnie rozbieżne zapisanie kwoty
cyframi i słownie (por. dawny art. 88 ustawy Prawo zamówień publicznych), podczas gdy
błędne słowne wskazanie kwoty, to właściwie omyłka pisarska – skoro dotyczy zapisu lub
ominięcia słów.
A że bezpośrednią konsekwencją jednych omyłek jest zaistnienie kolejnych – tzn. z błędnego
zapisu jednego ze składników sumy wynikła nieprawidłowa suma – należy konsekwentnie je
poprawić zgodnie z logicznym ciągiem czynności występujących przy sporządzaniu oferty.
Zatem skoro podstawą obliczenia ceny było sporządzenie wykazu elementów
rozliczeniowych stanowiącego jakby minikosztorys, to suma tych elementów jest prawidłową
ceną dla zadania. Cena ta była przenoszona do „Formularza ofertowego” – i tu nastąpił błąd
– zatem powinna być ona w „Formularzu ofertowym” poprawiona, a sumowanie obu zadań
skorygowane. Nie jest ono prawidłowe, gdyż jeden ze składników sumy nie jest prawidłowy.
W związku z powyższym zamawiający powinien unieważnić czynność unieważnienia
postępowania (unieważnienie to jest konsekwencją odrzucenia oferty odwołującego),
powtórzyć czynność badania i oceny ofert, unieważnić czynność odrzucenia oferty
odwołującego i unieważnić czynność unieważnienia dokonanego poprawienia omyłki
w ofercie odwołującego.
W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji uwzględniając odwołanie.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
1, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………..……