Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt KIO/UZP 588/08
WYROK

dnia 27 czerwca 2008 roku

Krajowa Izba Odwoławcza w Warszawie - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Marcjoniak
Członkowie: Lubomira Matczuk-Mazuś
Luiza Łamejko

Protokolant: Magdalena Sierakowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 czerwca 2008 roku odwołania wniesionego przez
Konsorcjum: Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A z siedzibą w Warszawie, Towarzystwo
Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA S.A z siedzibą w Warszawie, Sopockie Towarzystwo
Ubezpieczeń Ergo HESTIA S.A z siedzibą w Sopocie
od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Energa - Operator S.A z siedzibą w Gdańsku
protestu z dnia 6 czerwca 2008r.

orzeka:

I. Uwzględnia odwołanie i nakazuje powtórne dokonanie czynności badania i oceny
ofert;
II. Kosztami postępowania obciąża Energa - Operator S.A z siedzibą w Gdańsku i
nakazuje:

1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 4.064 zł.
(słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote) z kwoty wpisu uiszczonego przez
Odwołującego
2) dokonać wpłaty kwoty 4.064 zł. (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote)
przez Zamawiającego na rzecz Odwołującego z tytułu uiszczonego wpisu
3) dokonać zwrotu kwoty 15.936 zł. (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset trzydzieści
sześć złotych) z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień Publicznych na
rzecz Odwołującego.




U z a s a d n i e n i e

W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonym w trybie negocjacji z
ogłoszeniem przez Energa - Operator S.A z siedzibą w Gdańsku na „Ubezpieczenie majątku
odpowiedzialności cywilnej oraz floty pojazdów Energa-Operator S.A” wykonawca
Konsorcjum: Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A z siedzibą w Warszawie, Towarzystwo
Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA S.A z siedzibą w Warszawie, Sopockie Towarzystwo
Ubezpieczeń Ergo HESTIA S.A z siedzibą w Sopocie (dalej: Konsorcjum) w dniu
06.06.2008r. wniósł protest na czynność Zamawiającego polegającą na wyborze jako
najkorzystniejszej w części I zamówienia oferty wykonawcy TU Allianz Polska S.A z
siedzibą w Warszawie i zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie wyjaśnień
przez wybranego wykonawcę w zakresie rażąco niskiej ceny jego oferty.
Zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 90 w zw. z art. 7 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt. 3 i 4 pzp.
Wniósł, o: powtórzenie czynności oceny ofert i przeprowadzenie zaniechanej czynności.
Zawiadomienie o wyborze oferty najkorzystniejszej w części I zamówienia Konsorcjum
otrzymało w dniu 30.05.2008r. za pośrednictwem faksu,, zatem protest został złożony z
zachowaniem terminu ustawowego z art. 180 ust. 2 ustawy – Prawo zamówień publicznych.

Zamawiający w dniu 06.06.2008r. rozstrzygnął protest przez oddalenie. W uzasadnieniu
stanowiska przedstawionego w rozstrzygnięciu protestu oraz w piśmie z dnia 26.06.2008r.
wskazał, że wartość zamówienia ustalił pierwotnie zgodnie z dyspozycją art. 34 ust. 1 pzp, tj.
na podstawie zapłaconych składek na ubezpieczenia w terminie poprzednich 12 miesięcy oraz
prognozowanego średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w
wysokości 2,5%. Tymczasem, według rozeznania jakie Zamawiający poczynił na rynku
ubezpieczeniowym, porównując zamówienia z sektora na ubezpieczenia adekwatne do części
I przedmiotowego zamówienia wynika, że składki ubezpieczeniowe uległy obniżeniu w
stosunku do poprzednich lat, nawet o kilkadziesiąt procent. Zamawiający spodziewał się
uzyskać niższą cenę również ze względu na dokonane przez niego zmiany organizacyjne i
modernizację w majątku podlegającym ubezpieczeniu. W okresie ostatnich 3 lat
ubezpieczenia poniósł znaczące nakłady (setki miliony złotych) na remonty i konserwacje
linii elektroenergetycznych i transformatorów, co ma przełożenie na ryzyko ubezpieczeniowe.
W 2007r. miało miejsce przekształcenie Koncernu Energetycznego S.A i podział majątku
trwałego, w ślad za tym wszystkie nowo powstałe podmioty, w tym Energa – Operator S.A
ubezpieczają swój majątek oddzielnie i samodzielnie opłacają składki. Wobec powyższego,
zmniejszył się zakres ochrony ubezpieczeniowej w stosunku do poprzednich lat, co powinno
znaleźć odzwierciedlenie w niższej cenie oferty ubezpieczyciela. Ponadto, Zamawiający
podniósł, że w stosunku do dotychczasowego zakresu ubezpieczenia zmianie uległy
parametry oczekiwanej ochrony ubezpieczeniowej, np.:
- obniżono limit odpowiedzialności ubezpieczyciela na jedno zdarzenie w ubezpieczeniu linii
elektroenergetycznych i innych zdarzeń losowych z 20 mln. na 10 mln. złotych
- znacząco zmniejszono zakres ubezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych od szkód
elektrycznych
- w ubezpieczeniu sprzętu elektronicznego od wszelkich ryzyk zmieniono sposób
ubezpieczenia w miejsce stałej sumy wprowadzając limity, co znacząco ogranicza
odpowiedzialność ubezpieczyciela.
W zakresie szkodowości w ostatnim trzyletnim okresie ochrony Zamawiający wskazał, że
cena oferty wybranej jest do niej zbliżona, a wskazana przez Zamawiającego szacunkowa
wartość zamówienia była znacząco wyższa od szkodowości w tym okresie.
W świetle powyższych okoliczności Zamawiający uznał, że cena oferty wykonawcy TU
Allianz Polska S.A nie zawiera rażąco niskiej ceny i nie wymaga przeprowadzenia
postępowania sprawdzającego w trybie art. 90 pzp.

W dniu 11.06.2008r. Konsorcjum złożyło odwołanie od rozstrzygnięcia protestu,
jednocześnie przekazując kopię odwołania Zamawiającemu.
Odwołanie zostało wniesione w terminie ustawowym z art. 184 ust. 2 pzp.
Skarżący zarzucił Zamawiającemu naruszenie dyspozycji naruszenie art. 90 w zw. z art. 7 ust.
1 i art. 89 ust. 1 pkt. 3 i 4 pzp. Wniósł, o: powtórzenie czynności oceny ofert i
przeprowadzenie zaniechanej czynności. W uzasadnieniu odwołania podniósł, że w ocenie
Odwołującego wskazane przez Zamawiającego okoliczności zmiany parametrów oczekiwanej
ochrony ubezpieczeniowej nie mają wpływu na niższą cenę oferty. Tytułem przykładu podał,
że w ostatnim trzyletnim okresie składkowym najwyższa szkoda Zamawiającego z tytułu
pożaru mienia wyniosła ok. 6 mln. złotych, zatem obniżenie limitu ubezpieczenia z tego
tytułu do 10 mln. złotych nie wpływa na ocenę ryzyka. W klauzuli przepięciowej
podwyższono limit z 1 mln. do 2 mln. złotych. Wprowadzono dodatkowo klauzulę terroryzmu
i sabotażu. Zmieniono franszyzę redukcyjną dla szkodowej linii ubezpieczenia oświetlenia
ulicznego z 22.000 zł do 2.000zł. Odwołujący wskazał ponadto na wysoką szkodować 1.300
000 zł w stosunku do wysokości składki za ostatni okres ubezpieczenia mienia od kradzieży
300.000 zł. Mając powyższe na uwadze, różnica 30% pomiędzy ceną oferty wybranej a
szacowaną wartością przedmiotu zamówienia powinna wzbudzić uzasadnione wątpliwości co
do rażąco niskiej ceny oferty.


Na rozprawie przed Krajową Izbę Odwoławczą strony podtrzymały dotychczas prezentowane
stanowiska.
Zamawiający dodatkowo oświadczył, że od początku niewłaściwie oszacował wartość
przedmiotu zamówienia zawyżając ją.
Wskazał jednocześnie, że okoliczności np. pomniejszenie majątki trwałego podlegającego
ubezpieczeniu, na które powoływał się w piśmie z dnia 26.06.2008r. nie miały istotnego
znaczenia dla skalkulowanej wartości szacunkowej.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności
dokumentów i oświadczeń stron postępowania, Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
W dniu 29.03.2008r. Zamawiający Energa - Operator S.A z siedzibą w Gdańsku ogłosił
przetarg na „Ubezpieczenie majątku odpowiedzialności cywilnej oraz floty pojazdów
Energa-Operator S.A” (ogłoszenie o zamówieniu nr 2008/S 62-084210). Wartość szacunkową
zamówienia w części I Zamawiający ustalił na dzień 11.03.2008r. na kwotę 46 265 892,00 zł.
Wartość szacunkowa zamówienia została ustalona w oparciu o prognozowany średnioroczny
wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w wysokości 2,5% oraz wysokość składek na
ubezpieczenia w terminie poprzednich 12 miesięcy kiedy ubezpieczycielem Zamawiającego
był obecnie Odwołujący się (dowód: wyjaśnienia pełnomocnika złożone na rozprawie).
W przetargu złożyło oferty dwóch wykonawców: Konsorcjum z ceną oferty brutto
50 346 903,00 zł i TU Allianz Polska S.A z ceną oferty brutto 33 508 957, 14 zł.
śadna z ofert nie została odrzucona jako sprzeczna z treścią Specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
Zamawiający dokonał wyboru oferty TU Allianz Polska S.A, zgodnie z kryterium oceny ofert
przyjętym w pkt. XV SIWZ, gdzie cena oferty stanowiła 70 % wagi kryterium, pozostałe 30
% stanowiły warunki ochrony. Oferta wybrana uzyskała maksymalną ilość punktów w
kryterium ceny i w kryterium pozostałych warunków.

W tym stanie faktycznym Izba zważyła co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie zważyć należy, że zgodnie z art. 32 ust. 1 pzp Zamawiający zobowiązany jest do
ustalenia rynkowej wartości przedmiotu zamówienia z należytą starannością. Jeżeli przedmiot
zamówienia stanowią usługi, wartość szacunkową zamówienia Zamawiający zobowiązany
jest ustalić stosownie do dyspozycji art. 34 ust. 1 pkt. 1 pzp, zatem z uwzględnieniem zmian
ilościowych zamawianych usług. Podkreślić należy, że wartość przedmiotu zamówienia
ustalać należy w oparciu o przewidywane wynagrodzenie wykonawcy wyłonionego w drodze
przetargu adekwatne do przedmiotu świadczenia, a nie w oparciu o kryterium ceny jaką
spodziewa się zamawiający zapłacić wykonawcy.
Postępowanie zamawiającego o udzielenie zamówienia publicznego powinno być jawne,
przejrzyste, nie budzące wątpliwości co do sposobu prowadzenia oraz przyjętych kryteriów
oceny ofert. Naczelną zasadą prowadzenia postępowania jest zasada równego traktowania
wszystkich wykonawców biorących udział w przetargu. Zamawiający nie może prowadzić
postępowania w sposób wprowadzający wykonawców w błąd co do złożonych oświadczeń,
ani w taki sposób, który wzbudza wątpliwości wykonawców odnośnie rzetelności
podejmowanych czynności w stosunku do ustanowionych reguł postępowania.
W niniejszej sprawie Zamawiający przyznał, że w sposób celowy i zamierzony zawyżył
wartość szacunkową przedmiotu zamówienia w części I w stosunku do rzeczywistej,
ponieważ liczył się z tym, że jedynym wykonawcą, który złoży ofertę będzie odwołujące się
Konsorcjum. Tymczasem miał świadomość tego, że obiektywnie wartość przedmiotowego
zamówienia powinna zostać ustalona na niższym poziomie, z uwagi choćby na ograniczenie
składników majątku podlegających ubezpieczeniu w stosunku do lat ubiegłych, modernizację
majątku trwałego wpływającą na większą wytrzymałość linii energetycznych na zjawiska
atmosferyczne, czy tendencję obniżania przez ubezpieczycieli sektora energetycznego stawek
na ubezpieczenia.
W konsekwencji Zamawiający otrzymał ofertę najkorzystniejszą z ceną o około
13 000 000,00 zł niższą od wartości szacunkowej zamówienia, a jednocześnie o około
17 000 000,00 zł tańszą od oferty drugiego wykonawcy – Konsorcjum. W takiej sytuacji
faktycznej, wobec otrzymania wyłącznie dwóch ofert z cenami nie nadającymi się do
porównania z uwagi na znaczne rozbieżności w cenie, jednym odniesieniem dla kryterium
„rażąco niskiej ceny” stanowiła wartość szacunkowa zamówienia. Jednakże cena oferty
wybranej również znacznie odbiega od ustalonej wartości szacunkowej zamówienia. Przy
czym, mieć należy na uwadze, że sam Zamawiający podważając należyte oszacowanie przez
siebie tej wartości nie wskazał, jaka jest rzeczywista wartość szacunkowa przedmiotowego
zamówienia. Wobec powyższego jego działania następcze, tj. ocena oferty TU Allianz S.A
jako najkorzystniejszej i nie obarczonej wadą rażąco niskiej ceny, nie nadają się do
merytorycznej kontroli.
Przeprowadzenie procedury sprawdzającej z art. 90 ust. 1 pzp nie jest równoznaczne ze
stwierdzeniem, że oferta wykonawcy zawiera rażąco niską cenę i podlega odrzuceniu na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt. 4 pzp. Przeprowadzenie procedury sprawdzającej ma natomiast
na celu zagwarantowanie zasady jawności postępowania i równego traktowania wszystkich
wykonawców biorących udział w postępowaniu.
W ocenie Izby, skoro oferta wybrana jest o 30 % niższa od ustalonej przez Zamawiającego
wartości przedmiotu zamówienia, a jednocześnie nieporównywalnie niższa od oferty innego
wykonawcy, przy czym nie ma innych ofert w danym postępowaniu podlegających
porównaniu, Zamawiający powinien przeprowadzić postępowanie sprawdzające w trybie art.
90 pzp w zakresie przesłanki rażąco niskiej ceny.
W konsekwencji, na obecnym etapie postępowania Zamawiający zobowiązany jest do
powtórzenia czynności badania i oceny ofert.

Mając powyższe na uwadze, stosownie do dyspozycji art. 191 ust. 2 pkt. 1 pzp orzeczono jak
w pkt. I wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art. 191 ust.
6 i 7 pzp.

Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U.
z 2006 r. Nr 164, poz. 1163, z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu
Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący:
………………………………

Członkowie:
………………………………

………………………………