KIO 377/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Magdalena Cwyl
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 377/15
WYROK
z dnia 11 marca 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Andrzej Niwicki
Protokolant: Magdalena Cwyl
po rozpatrzeniu na rozprawie dnia 11 marca 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 lutego 2015 r. przez Odwołującego –
Siemens Sp. z o.o., ul. Żupnicza 11, 03-821 Warszawa,
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – ENERGA Elektrownie Ostrołęka
S.A., ul. Elektryczna 5, 07-401 Ostrołęka
przy udziale Wykonawcy - Konsorcjum: Alstom Power Sp. z o.o. Oddział w Elblągu, Zakłady
Remontowe Energetyki Katowice S.A., ul. Stoczniowa 2, 82-300 Elbląg zgłaszającego swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
orzeka:
1. oddala odwołanie.
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w
Warszawie i :
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od wykonawcy Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na rzecz
ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. z siedzibą w Ostrołęce kwotę 4 185 zł 06 gr
(słownie: cztery tysiące sto osiemdziesiąt pięć zł 06 groszy) tytułem zwrotu
poniesionych kosztów postępowania, w tym 3600 zł, stanowiące wynagrodzenie
pełnomocnika oraz 585,06 zł, stanowiące koszty dojazdu na posiedzenie i rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Ostrołęce.
Przewodniczący: ……………………..
Sygn. akt: KIO 377/15
Uzasadnienie
Zamawiający: ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Modernizacja
części WP i SP turbin 13K200 turbozespołów nr 1 i 3", ogłoszonego w Suplemencie do
Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej pod nr 2014/S 218-386350 z dnia 12 listopada
2014 r.
Odwołujący: Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wniósł odwołanie wobec czynności
podjętych przez Zamawiającego, a polegających na wyborze jako oferty najkorzystniejszej
oferty Konsorcjum Alstom Power Sp. z o.o. oraz Zakładów Remontowych Energetyki
Katowice S.A. (dalej: Konsorcjum), mimo iż zgodnie z kryteriami oceny ofert, oferta
Odwołującego jest ofertą najkorzystniejszą.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy PZP w zakresie:
Art. 91 ust 1 - poprzez jego niezastosowanie i dokonanie niezgodnie z treścią SIWZ oceny
oraz wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty Konsorcjum, mimo iż oferta ta nie posiada
waloru oferty najkorzystniejszej, natomiast zgodnie z kryteriami oceny ofert i sposobem
oceny ofert, określonymi w SIWZ, ofertą najkorzystniejszą jest oferta Odwołującego;
Art. 36 ust 1 pkt 13 PZP w zw. z art. 70(1) § 4 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 13 PZP -
poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie do oceny i wyboru oferty najkorzystniejszej kryteriów
oceny ofert innych niż zakreślone w SIWZ.
Art. 7 ust 3 - poprzez jego niezastosowanie i wybór niezgodnie z kryteriami oceny ofert i
sposobem oceny ofert, wskazanymi w SIWZ jako oferty najkorzystniejszej, oferty
Konsorcjum,
ewentualnie, z ostrożności zarzuca Zamawiającemu naruszenie przepisów w zakresie:
Art 93 ust 1 pkt 7 w zw. z art 146 ust 6 w zw. z art. 36 ust 1 pkt. 13 oraz art 7 ust 1 poprzez
zaniechanie unieważnienia Postępowania pomimo, że Postępowanie obarczone jest
nieusuwalną wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy z uwagi na naruszenie przez
Zamawiającego przepisów art. 7 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 pkt. 13, które miały lub mogły mieć
wpływ na wynik Postępowania.
Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu:
- unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru oferty Konsorcjum jako najkorzystniejszej,
- powtórzenia badania i oceny ofert
- wybór jako oferty najkorzystniejszej oferty Siemens Sp. z o.o.
Ewentualnie:
- unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru oferty Konsorcjum jako najkorzystniejszej,
- unieważnienie Postępowania.
Odwołujący posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia. Zamawiający wybrał
jako najkorzystniejszą ofertę Konsorcjum, mimo iż oferta Siemens Sp. z o.o. jest ofertą
najkorzystniejszą.
Uzasadniając zarzuty i żądania odwołujący wskazał, co następuje
Uzasadnienie zarzutów dotyczących naruszenia art. 91 ust 1 PZP, art. 36 ust. 1 pkt
13 PZP w zw. z art. 70(1) § 4 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 13 PZP, art 7 ust 3 PZP.
Odwołujący wskazuje, że w Sekcji 10 SIWZ, (str. 24-25) określono kryteria oceny ofert, ich
znaczenie oraz sposób oceny ofert.
Jako kryteria oceny wskazano: a) cena - waga 5% oraz b) kryterium ekonomiczne - 95 %.
Zamawiający podał również sposób punktowania poszczególnych kryteriów.
Odnośnie do kryterium ceny. Zamawiający przedstawił następujący wzór, na podstawie
którego są przyznawane punkty:
K1 cena brutto ocenianej oferty = cena brutto oferty najtańszej : cena brutto ocenianej
oferty x maksymalna wartość Kryterium
(str. 23 SIWZ)
Odnośnie do kryterium ekonomicznego. Zamawiający przedstawił następujący wzór na
podstawie którego są przyznawane punkty:
K2 ocenianej oferty = K ekonomiczne 2-letnie ocenianej oferty : Max K ekonomiczne 3 letnie
wśród wszystkich ofert x maksymalna wartość Kryterium
K EKONOMICZNE 3-LETNIE = Pr x Gozc x Kepw x 3
gdzie:
Pr — roczna produkcja energii elektrycznej Elektrowni Ostrołęka B [kWh/r]
Gozc - gwarancja obniżenia jednostkowego zużycia ciepła [kJ/kWh] (wskazana w pkt 9.
Formularza Oferty)
KepW -koszt zmienny odniesiony do energii paliwa węglowego [zł/kJ]
3 — okres trzech lat
(str. 24 SIWZ)
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że „Ostateczna ilość punktów zostanie określona jako
suma iloczynów uzyskanych punktów w poszczególnych kryteriach i wagi za dane kryterium
tj. KI + K2.
W ocenie Odwołującego powyższe wzory są precyzyjne i jednoznacznie wynika z nich w jaki
sposób Zamawiający dokonuje oceny ofert. Po podstawieniu do powyższych wzorów
wartości ocenianych w ofertach Wykonawców tj. gwarancja obniżenia jednostkowego ciepła
oraz ceny brutto, ofertą wygrywającą jest oferta Odwołującego. Oferta Siemens Sp. z o.o.
zgodnie ze sposobem oceny ofert, określonym w SIWZ powinna otrzymać łącznie punktów
99, 23 natomiast oferta Konsorcjum punktów 85. Za kryterium „cena” (K1) Siemens Sp. z
0.0. powinna otrzymać punktów 4, 23; natomiast za kryterium ekonomiczne (K2) powinna
otrzymać punktów 95, co daje łącznie 99, 23. Z kolei za kryterium „cena” (KI) Konsorcjum
powinno otrzymać punktów 5; natomiast za kryterium ekonomiczne (K2) powinna otrzymać
punktów 80,co daje łącznie 85.
Odwołujący przedstawił wyliczenie dla obydwu ofert z wynikiem jw.
Dane z ofert: Cena brutto: 63 716 460,- PLN Gozc: 190 [kJ/kWh]
Cena brutto: 53 866 62C PLN Gozc: 160 [ kJ/kWh ]
* Wynik wskazany zgodnie z wytycznymi z Sekcji 10 pkt. 4 SIWZ, cyt. Dla potrzeb oceny
ofert, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, zaokrąglając wartości od części
tysięcznych zgodnie z zasadami arytmetyki.
Natomiast w informacji z dnia 16 lutego 2015 o wyborze oferty najkorzystniejszej
Zamawiający dokonał błędnej oceny kryterium ekonomicznego, wskazując że Konsorcjum
uzyskało z tytułu kryterium ekonomicznego 94, 63 punktów, co nie ma podstaw w przyjętym
przez Zamawiającego wzorze na K2 i innych postanowieniach SIWZ.
Dodatkowo Zamawiający w piśmie z dnia 16 lutego 2015, wskazał, że K2: Kryterium
ekonomiczne (waga 95%), stanowi stosunek oszacowanych przez zamawiającego 3- letnich
oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności do ceny oferty, mimo że
kryteria i sposób oceny ofert zostały wyrażone w SIWZ jednoznacznymi wzorami. Z
cytowanego powyżej stwierdzenia, w żaden sposób nie wynika metoda oceny kryterium
ekonomicznego. Powyższe wytyczne nie pozwalają na sporządzenie rankingu ofert w
punktach, ponieważ taki opis jest właściwie nieprzeliczalny i bezużyteczny dla przygotowania
rankingu ofert..
Odwołujący wskazuje, że Zamawiający jest związany treścią SIWZ i nie może jej dowolnie
modyfikować (art. 70 (1) § 4 Kodeksu Cywilnego (dalej: KC) w zw. z art. 13 PZP). W ocenie
Odwołującego K2- czyli kryterium ekonomiczne zostało wyraźnie w SIWZ zdefiniowane i
przedstawione w formie wzoru, co jest wiążące również dla Zamawiającego.
Z powyższych względów należy uznać, że Zamawiający dokonał nieprawidłowej, niezgodnej
z treścią SIWZ oceny ofert, ponieważ zgodnie z kryteriami oceny ofert oraz ze sposobem
oceny ofert podanym jednoznacznie w SIWZ w postaci precyzyjnych wzorów, pozwalających
na przyjęcie jednoznacznej metody obliczenia punktacji ofertą najkorzystniejszą jest oferta
Siemens Sp. z o.o., jak wskazano powyżej.
Czynności Zamawiającego w zakresie oceny i wyboru oferty najkorzystniejszej naruszają art.
91 ust. 1 PZP, ponieważ Zamawiający niezgodnie z przyjętymi w SIWZ kryteriami, wybrał
jako ofertę najkorzystniejszą ofertę Konsorcjum, mimo że zgodnie z kryteriami oceny ofert i
ich opisem określonymi w SIWZ, ofertą najkorzystniejszą jest oferta Odwołującego.
Przedmiotowe czynności Zamawiającego naruszają również art. 7 ust. 3 PZP, cyt.
Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy,
ponieważ Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej wbrew zakreślonym w
SIWZ kryteriom i sposobowi oceny ofert, a którymi to postanowieniami SIWZ Zamawiający
jest związany zgodnie z art 36 ust. 1 pkt 13 PZP w zw. z art 70(1) § 4 Kodeksu Cywilnego w
zw. z art. 13 PZP, a które to przepisy również zostały przez Zamawiającego naruszone.
Uzasadnienie zarzutów odwołania dotyczących naruszenia art 93 ust X pkt 7 PZP w zw. z
art 146 ust 6 PZP w zw. z art 36 ust 1 pkt. 13 PZP oraz art 7 ust 1 PZP.
Z ostrożności, w przypadku gdy KIO uzna, że nie jest możliwe dokonanie
jednoznacznej wykładni postanowień SIWZ w zakresie sposobu przyznawania punktacji i
przyjęcie jako wiążącego i wystarczającego wzoru na K2 (kryterium ekonomiczne), a w
konsekwencji nie jest możliwe stwierdzenie w jaki sposób należy ocenić oferty wykonawców
w zakresie kryterium ekonomicznego, według Odwołującego należy uznać, że postępowanie
jest obarczone wadą niemożliwą do usunięcia i uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej
unieważnieniu umowy, co pociąga za sobą konieczność unieważnienia postępowania na
podstawie art. 93 ust. 1 pkt. 7 PZP w zw. z art. 146 ust. 6 PZP w zw. z art. 36 ust. 1 pkt. 13
PZP oraz art. 7 ust. 1 PZP, ponieważ naruszenie przepisów PZP przez Zamawiającego
miało lub mogło mieć wpływ na wynik Postępowania.
Odwołujący podnosi, że na pisemną prośbę Siemens Sp. z o.o. o wyjaśnienie wyliczenia
punktacji zgodnie z informacją z dnia 16 lutego 2015 r. Zamawiający uchylił się od
jednoznacznej odpowiedzi wskazując , że punktacja została opublikowana w piśmie z dnia
16 lutego 2016 r. że kryterium ekonomiczne K2 - to stosunek oszacowanych przez
zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności
do ceny oferty (informacja ta również znajduje się w treści SIWZ), co nie jest tożsame ze
wzorem na K2 (kryterium ekonomiczne) przytoczonym w SIWZ. Gdyby dopuścić do
obliczenia kryterium K2 zgodnie z powyższym opisem musiałby zostać pominięty wzór na
obliczenie tego kryterium (jako że nie jest spójny z powyżej wskazanym opisem), co w
konsekwencji prowadziło by do wyliczenia punktacji w sposób dowolny, niezgodnie z
kryteriami zawartymi w SIWZ. Powyżej wskazany opis jest bowiem kompletnie nieprecyzyjny
i nie można z niego wywnioskować metody oceny kryterium ekonomicznego.
W przeciwieństwie do wzoru na K2, informacja ta nie jest w ogóle precyzyjna i nie pozwala
na dokonanie oceny ofert w sposób obiektywny i jednoznaczny, pozawala na daleko
posuniętą dowolność interpretacji zapisów SIWZ w tym zakresie, co jest niedopuszczalne w
świetle PZP. Z uwagi na rozbieżności w treści SIWZ dotyczące kryterium ekonomicznego i
jego oceny nie jest możliwe obiektywne dokonanie oceny ofert.
Zatem kryteria oceny ofert w zakresie kryterium ekonomicznego nie zostały sformułowane z
zachowaniem zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, wyrażonych
w art. 7 ust. 1 ustawy PZP. Mamy bowiem do czynienia z brakiem spójnego systemu oceny
ofert, co jest niedopuszczalne również z perspektywy przepisów ar. 36 ust. 1 pkt. 13 PZP,
które stanowią że w SIWZ należy podać znaczenie kryteriów i sposób ich oceny. Sposób
oceny ofert w niniejszym postępowaniu jest z powyżej wskazanych względów
niejednoznaczny, pozwala na kierowanie się zasadami niejednolitymi oraz utrudniający
zweryfikowanie prawidłowości dokonanej oceny ofert.
Zamawiający, zgodnie z treścią pisma z 16 lutego 2015 powołał się na bliżej nieokreślony
sposób oceny ofert w zakresie kryterium ekonomicznego K2 - stosunek oszacowanych przez
zamawiającego 3-łetnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności
do ceny oferty, gdy tymczasem w treści SIWZ wskazano jednoznaczny wzór dotyczący K2.
Postanowienia te wykluczają się w istocie, nie są tożsame, co powoduje rozbieżności w
sposobie określenia rankingu ofert.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 PZP Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Realizację ww. zasady ma zapewnić m.in. obowiązek opisu
kryteriów, którymi Zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty wraz z podaniem
znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert w SIWZ (art. 36 ust 1 pkt. 13 PZPZ) .
Sposób oceny ofert powinien być tak sformułowany by zapewniał obiektywną ocenę ofert.
Oznacza to, że powinna zostać ograniczona możliwość subiektywnej, uznaniowej i dowolnej
oceny ofert przez Zamawiającego.
W niniejszym postępowaniu, w jednym miejscu SIWZ Zamawiający wskazuje w sposób
nieprecyzyjny, uniemożliwiający ocenę ofert, że kryterium ekonomiczne stanowi stosunek
oszacowanych przez zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu
poprawy sprawności do ceny oferty, natomiast w innym miejscu określa wzór dotyczący
oceny kryterium ekonomicznego, który to wzór nie jest spójny z powołanym twierdzeniem
(wzór nie uwzględnia ceny oferty) Postanowienia te zatem, jako że są niespójne,
uniemożliwiają dokonanie obiektywnej oceny ofert.
Zamawiający nie jest również uprawniony do zmiany sposobu oceny ofert po upływie terminu
składania ofert.
Z powyższych względów, zgodnie z art. 93 ust. 1 pkt. 7 PZP w zw. z art. 146 ust. 6 PZP w
zw. z art. 36 ust. 1 pkt. 13 PZP oraz art. 7 ust. 1 PZP postępowanie powinno zostać
unieważnione. Na tym etapie postępowania nie można bowiem zmienić treści SIWZ, więc
niespójne, niejednoznaczne, niezgodne z przepisami PZP postanowienia SIWZ w zakresie
oceny ofert stanowią wadę nieusuwalną postępowania, uniemożliwiającą zawarcie
niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Niewątpliwie, jak
wskazano powyżej, sposób określenia metody oceny ofert przez Zamawiającego w treści
SIWZ narusza art. 7 ust. 1 PZP w zw. z art. 36 ust. 1 pkt. 13 PZP ponieważ uniemożliwia
obiektywne dokonanie oceny ofert.
Przedmiotowa wada postępowania ma wpływ na wynik postępowania. W zależności od
interpretacji postanowień SIWZ w zakresie oceny ofert przyjętych do stworzenia rankingu,
wynik postępowania mógłby by być różny, co min. wynika z kalkulacji przedstawionej w
punkcie II uzasadnienia. Biorąc pod uwagę wzór na K2 wygrywającym jest oferta Siemens
Sp. z o.o., natomiast zastosowanie opisu K2 - stosunek oszacowanych przez
zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności
do ceny oferty, który w istocie nie zawiera żadnej metodologii oceny ofert, jest
nieprzeliczalny i bezużyteczny z punktu widzenia oceny ofert, powoduje, że nie jest możliwa
obiektywna ocena ofert, co skutkuje niedopuszczalną dowolnością oceny ofert zastosowaną
przez Zamawiającego w niniejszym postępowaniu i wyborem jako najkorzystniejszej oferty
Konsorcjum. Zgodnie z art. 146 ust 6 PZP podstawą unieważnienia umowy jest dokonania
przez zamawiającego czynności lub zaniechania dokonania czynności z naruszeniem
przepisu ustawy, które miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Jak wskazano
powyżej w niniejszym postępowaniu doszło do tego typu naruszeń.
Załączono Informację Zamawiającego z dnia 20 lutego 2015 oraz z dnia 24 lutego 2015 r.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania jako niezasadnego.
Wskazał na kryteria oceny ofert opisane w pkt 10 siwz tj. cena (waga 5%) i kryterium
ekonomiczne (waga 95%). Kryterium ekonomiczne zostało zdefiniowane w następujący
sposób: „Kryterium ekonomiczne to stosunek oszacowanych przez zamawiającego 3-letnich
oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności do ceny oferty”.
(podkreślenia zamawiającego). Wskazano także, że przy wyliczaniu poprawy sprawności
danej oferty zamawiający weźmie pod uwagę gwarancję obniżenia jednostkowego zużycia
ciepła (wskazanego w pkt 9 formularza oferty. Dodatkowo wskazany pod tym opisem
pomocniczy wzór pozwalający oszacować 3-letnie oszczędności z tytułu poprawy
sprawności (Kekonomiczne 3-letnie) wskazuje, jakie jeszcze inne zmienne – poza gwarancją
obniżenia jednostkowego zużycia ciepła (Gozc) – zostaną w tej mierze wzięte pod uwagę (tj.
roczna produkcja energii elektrycznej elektrowni oraz koszt zmienny odniesiony do energii
paliwa węglowego)
Zamawiający stwierdził, że kryterium ekonomiczne to pewien wskaźnik, który określa
stosunek korzyści i kosztów, stosunek rozumiany jako iloraz otrzymany z podzielenia dwóch
liczb (wielkości) należących do danego zbioru liczb (wielkości). Na potrzeby wyliczenia
wartości kryterium ekonomicznego należało przeprowadzić operację podzielenia
oszacowanych przy pomocy wzoru oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy
sprawności (tj. korzyści) przez zaoferowaną przez wykonawcę cenę tj. koszty. Zamawiający
zauważa, że planowane korzyści będą uzyskiwane w okresie wieloletniej eksploatacji
zmodernizowanych urządzeń , natomiast nakłady zostaną poniesione w bliskiej
perspektywie czasowej związanej z realizacją zamówienia. Zauważa, że przyjęcie żądanej
przez odwołującego metody obliczenia wskaźnika K2 tj. bez uwzględnienia ceny oferty,
mogłoby prowadzić do swobodnego zawyżania tej ceny.
Zamawiający stwierdził, że łączne czytanie całego opisu kryterium ekonomicznego pozwala
przyjąć, iż na potrzeby liczenia punktów za to kryterium, należy podzielić uzyskaną przy
pomocy wzoru wartość oszczędności na kosztach zmiennych przez zaoferowaną przez
wykonawcę cenę. Sformułowanie tego opisu uznał za precyzyjne, jednoznaczne i dokonane
przy pomocy jasnych na gruncie języka polskiego sformułowań, bez jakiejkolwiek
dowolności. Zauważył, że w siwz nie stwierdzono, iż sposób oceny polega na prostym
podstawienia wartości do wzoru Kekonomiczne 3-letnie, a następnie wykorzystania tego
parametru przy wzorze K2 ocenianej oferty. Taka procedura prowadziłaby do pominięcia
czynnika ceny wbrew definicji kryterium ekonomicznego. Co więcej, wzór K2 posługuje się
zwrotem K.ekonomiczne 3-letnie ocenianej oferty, a nie K.ekonomiczne 3-letnie, z czego
wywodzi, iż K.ekonomiczne ocenianej oferty to w istocie stosunek (iloraz) oszacowanych
oszczędności do ceny.
Podkreślił, że kluczowym elementem definicji spornego kryterium jest stosunek oszczędności
do ceny i stwierdził, że słowna definicja kryterium nie wyklucza się z przedstawionymi
pomocniczymi wzorami – oba de elementy wzajemnie się uzupełniają i należy je czytać
łącznie.
W podsumowaniu zamawiający stwierdził, że staranna i obiektywna analiza opisu kryterium
ekonomicznego pozwala ustalić, iż na potrzeby wyliczenia punktacji należy podzielić
szacowane zgodnie z Kekonomiczne 3-letnie oszczędności na kosztach zmiennych przez
zaoferowaną przez wykonawcę cenę i dopiero tę wartość podstawić do wzoru K2 ocenianej
oferty. Osiągnięty w ten sposób rezultat będzie pozwalał na wymierną ocenę ofert z punktu
widzenia „stosunku oszacowanych przez zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach
zmiennych z tytułu poprawy sprawności do ceny”.
Uznał, że opis kryterium w słownej definicji oraz podane pod nią wzory wzajemnie się
uzupełniają i dają prawidłowy obraz intencji zamawiającego. Opis uznał za przeliczalny i
użyteczny, gdyż użyte w nim wyrażenia nie budzą wątpliwości, gdyż jednoznacznie przez
stosunek w sensie matematycznym należy rozumieć wynik operacji dzielenia (iloraz).
Stwierdził, że pomijanie niektórych fragmentów opisu kryterium czyniłoby dowolną
interpretację zapisów i naruszałoby zasady równości i równego traktowania.
Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego podzielił
stanowisko zamawiającego. Wskazał, że zarówno część opisowa, jak i matematyczna opisu
kryterium mają ten sam walor i znaczenie. Brak jest podstaw do nadawania prymatu części
matematycznej i pomijania części opisowej. Stwierdził, że stosując koncepcję odwołującego,
zamawiający zawsze dokonywałby wyboru oferty z korzystniejszym kryterium ekonomicznym
niezależnie o wysokości zaoferowanej ceny. Wskazał na treść siwz w tym zakresie i uznał,
że twierdzenie odwołującego o kompleksowym znaczeniu wzoru matematycznego w pkt 10
siwz dla wyliczenia kryterium ekonomicznego, jest bezpodstawne. Dla prawidłowego
wyliczenia kryterium ekonomicznego ocenianej oferty za niezbędne uznał uwzględnienie
ceny ocenianej oferty.
Przedstawił wyliczenie kryteriów, którego wynik jest zgodny z podanym przez
zamawiającego w decyzji o wyborze oferty najkorzystniejszej.
Zanegował zarzuty naruszenia przez zamawiającego art. 91 ust. 1 ustawy pzp oraz
przepisów dotyczących postanowień siwz, a także twierdzenie o zaistnieniu jako
ewentualnych przesłanek unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
W toku rozprawy strony i uczestnik podtrzymali stanowiska wyrażone na piśmie.
Odwołujący stwierdził, że jedynym precyzyjnym zapisem dotyczącym kryterium
ekonomicznego, jest wzór matematyczny zawarty w punkcie 10 SIWZ. Zauważył, że w
otrzymanej informacji o wyniku postępowania (pismo zamawiającego z 16 lutego 2015 r.)
wskazano, że kryterium ekonomiczne tj. K2, jest to kryterium będące stosunkiem
odnoszonym do wysokości ceny, jednakże nie znajduje to podstaw w opisie kryterium, w
szczególności we wzorze, służącym obliczeniu punktacji w tym kryterium. Przypomniał wagi
obydwu kryteriów, tj. cena 5%, kryterium ekonomiczne 95% i nie znalazł podstaw, by w
kryterium ekonomicznym stosowano wielkość ceny oferty, skoro cena oferty została
obliczona w kryterium pierwszym. Na potwierdzenie stanowiska złożył dwie opinie pisemne
zawierające obliczenia kryterium K2 w tym postępowaniu. Podtrzymał także zarzut
alternatywny odwołania, dotyczący unieważnienia postępowania stwierdzając, że wbrew
twierdzeniom zamawiającego ma interes także w tym zakresie, zarówno ogólny, jak i
indywidualny. Odnośnie stanowiska przystępującego, a w szczególności, co do obliczeń
złożonych w piśmie stwierdził, że porównanie na str. 3 pisma jest niezrozumiałe zwłaszcza
co do przyjętych wielkości wyjściowych, a formuła obliczenia wyniku postępowania przyjęta
w załączonym piśmie w tabeli, nie znajduje potwierdzenia w postanowieniach specyfikacji,
kilkakrotnie wcześniej powoływanymi. Stwierdził, że autorzy złożonych opinii analizowali całą
treść specyfikacji dotyczącą kryteriów. Zauważył, że uwzględnienie ceny w K2 powoduje, że
waga ceny wbrew ustaleniom SIWZ, iż ma wynosić 5% wzrośnie do ponad 20%. W innym
wskazanym przez konkurenta postępowaniu wobec wyboru oferty Siemens, nie miał on
interesu w kwestionowaniu metody wyboru. Ponownie podkreślił, że we wzorze dla K2 nie
wskazano ceny. Zanegował obliczenia sporządzone przez przystępującego w złożonym
piśmie i ponownie wskazał, iż jedyną przejrzystą formułą specyfikacji dla kryterium
ekonomicznego jest podany w SIWZ wzór.
Zamawiający wskazał, że kryteria oceny ofert zostały opisane w SIWZ, w tym obowiązkowe
kryterium ceny. Zauważył, że brak jest zakazu, by w kryterium ekonomicznym stosowano
także wysokość ceny, rozumianej jako nakłady (koszty) poniesione w toku realizacji
zamówienia. Stwierdził, że postanowienia SIWZ dotyczące kryteriów, zarówno w części
opisowej, jak i wzorze są spójne i wzajemnie się uzupełniają. Zauważył, że postanowienia
specyfikacji nie były kwestionowane, nie zostały również zmienione w toku całego
postępowania. Poddał w wątpliwość walor dowodowy opinii złożonych przez odwołującego.
Przystępujący stwierdził, że ocena odwołującego, a także analogiczne zawarte
w złożonych opiniach, wynikają z nieuzasadnionego przyjęcia prymatu wzoru
matematycznego zawartego w specyfikacji nad częścią opisową dla kryterium
ekonomicznego. Stwierdza, że zamawiający racjonalnie uwzględnił cenę oferty, jako element
obliczenia kryterium ekonomicznego. Przypomina, że tożsame kryteria przyjęto w innym
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego, w którym dokonano wyboru oferty
odwołującego.
Po rozpatrzeniu sprawy na rozprawie z udziałem stron i uczestnika, biorąc pod uwagę
stanowiska przedstawione na piśmie i do protokołu rozprawy, a także postanowienia
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w szczególności zawierających opis kryteriów,
którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia
tych kryteriów Izba zważyła, co następuje.
Przedmiot sporu jest sposób obliczenia wielkości kryterium ekonomicznego.
Nie powinno budzić wątpliwości, że dokonując interpretacji postanowień siwz będących
przedmiotem sporu, należy wziąć pod uwagę ustaloną pełną treść pkt 10 siwz, w tym w
szczególności opisującą kryterium ekonomiczne.
Opis tego kryterium rozpoczyna się od stwierdzenia, że „Kryterium ekonomiczne to stosunek
oszacowanych przez zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu
poprawy sprawności do ceny oferty”. Następnie przedstawione jest sposób wyliczenia
punktacji w postaci matematycznej formuły wraz opisem występujących w tej formule
parametrów. W formule tej (wzorze) nie użyto wprost parametru pn. cena oferty ocenianej.
Można też zauważyć, że jest to wzór na wielkość K2 , który co do zasady rozumiany jest jako
kryterium ekonomiczne. Stąd w ocenie składu orzekającego powstały wątpliwości, czy wzór
dla kryterium jest całościową metodą obliczenia wielkości kryterium ekonomicznego
ocenianej oferty. Niewątpliwie taki wniosek prowadzi do stosunkowo prostszego uzyskania
wyniku. Obarczony jest jednak błędem wynikającym z pominięcia podanej wyżej i na wstępie
opisu kryterium ekonomicznego w wersji słownej. W ocenie odwołującego opartej na
złożonych opiniach matematyków, definicja opisowa kryterium jako niezgodna z
przedstawionym wzorem matematycznym nie może stanowić podstawy do obliczeń
punktacji.
W ocenie składu orzekającego nieuzasadnione jest pomijanie w ustalaniu wielkości kryterium
jego definicji podstawowej podanej na wstępie. Przedstawiona powyżej wątpliwość może być
rzeczywiście usunięta najprościej metodą przyjętą przez odwołującego, obarczona jest
jednak zasadniczą wadą polegającą na nieuwzględnieniu właśnie definicji kryterium, której
istotą jest wskazanie, iż chodzi o wskazanie stosunku określonych oszczędności do ceny
oferty. Jeśli zatem mowa o stosunku do…, chodzi o relację do…, a w ujęciu matematycznym
wynik dzielenia, czyli iloraz uzyskany z uwzględnieniem „składnika”, jakim jest cena
ocenianej oferty. Racjonalne i całościowe rozumienie opisu kryterium ekonomicznego,
niezależnie od mogących się nasuwać wątpliwości (bez nich nie doszłoby do sporu)
prowadzi zatem do wniosku, że stanowisko zamawiającego jest poprawne, a ocena ofert
została dokonana zgodnie z warunkami siwz. Tym samym zarzut naruszenia art. 91 ust. 1
ustawy pzp oraz innych wskazanych w odwołaniu nie znalazł potwierdzenia w toku
postępowania odwoławczego.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie pierwsze, orzeczono
jak w sentencji.
O kosztach skład orzekający Izby orzekł na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp
oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący:
……………………………….
WYROK
z dnia 11 marca 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Andrzej Niwicki
Protokolant: Magdalena Cwyl
po rozpatrzeniu na rozprawie dnia 11 marca 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 26 lutego 2015 r. przez Odwołującego –
Siemens Sp. z o.o., ul. Żupnicza 11, 03-821 Warszawa,
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – ENERGA Elektrownie Ostrołęka
S.A., ul. Elektryczna 5, 07-401 Ostrołęka
przy udziale Wykonawcy - Konsorcjum: Alstom Power Sp. z o.o. Oddział w Elblągu, Zakłady
Remontowe Energetyki Katowice S.A., ul. Stoczniowa 2, 82-300 Elbląg zgłaszającego swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
orzeka:
1. oddala odwołanie.
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w
Warszawie i :
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od wykonawcy Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na rzecz
ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. z siedzibą w Ostrołęce kwotę 4 185 zł 06 gr
(słownie: cztery tysiące sto osiemdziesiąt pięć zł 06 groszy) tytułem zwrotu
poniesionych kosztów postępowania, w tym 3600 zł, stanowiące wynagrodzenie
pełnomocnika oraz 585,06 zł, stanowiące koszty dojazdu na posiedzenie i rozprawę.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Ostrołęce.
Przewodniczący: ……………………..
Sygn. akt: KIO 377/15
Uzasadnienie
Zamawiający: ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Modernizacja
części WP i SP turbin 13K200 turbozespołów nr 1 i 3", ogłoszonego w Suplemencie do
Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej pod nr 2014/S 218-386350 z dnia 12 listopada
2014 r.
Odwołujący: Siemens Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wniósł odwołanie wobec czynności
podjętych przez Zamawiającego, a polegających na wyborze jako oferty najkorzystniejszej
oferty Konsorcjum Alstom Power Sp. z o.o. oraz Zakładów Remontowych Energetyki
Katowice S.A. (dalej: Konsorcjum), mimo iż zgodnie z kryteriami oceny ofert, oferta
Odwołującego jest ofertą najkorzystniejszą.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy PZP w zakresie:
Art. 91 ust 1 - poprzez jego niezastosowanie i dokonanie niezgodnie z treścią SIWZ oceny
oraz wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty Konsorcjum, mimo iż oferta ta nie posiada
waloru oferty najkorzystniejszej, natomiast zgodnie z kryteriami oceny ofert i sposobem
oceny ofert, określonymi w SIWZ, ofertą najkorzystniejszą jest oferta Odwołującego;
Art. 36 ust 1 pkt 13 PZP w zw. z art. 70(1) § 4 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 13 PZP -
poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie do oceny i wyboru oferty najkorzystniejszej kryteriów
oceny ofert innych niż zakreślone w SIWZ.
Art. 7 ust 3 - poprzez jego niezastosowanie i wybór niezgodnie z kryteriami oceny ofert i
sposobem oceny ofert, wskazanymi w SIWZ jako oferty najkorzystniejszej, oferty
Konsorcjum,
ewentualnie, z ostrożności zarzuca Zamawiającemu naruszenie przepisów w zakresie:
Art 93 ust 1 pkt 7 w zw. z art 146 ust 6 w zw. z art. 36 ust 1 pkt. 13 oraz art 7 ust 1 poprzez
zaniechanie unieważnienia Postępowania pomimo, że Postępowanie obarczone jest
nieusuwalną wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy z uwagi na naruszenie przez
Zamawiającego przepisów art. 7 ust. 1 oraz art. 36 ust. 1 pkt. 13, które miały lub mogły mieć
wpływ na wynik Postępowania.
Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu:
- unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru oferty Konsorcjum jako najkorzystniejszej,
- powtórzenia badania i oceny ofert
- wybór jako oferty najkorzystniejszej oferty Siemens Sp. z o.o.
Ewentualnie:
- unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru oferty Konsorcjum jako najkorzystniejszej,
- unieważnienie Postępowania.
Odwołujący posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia. Zamawiający wybrał
jako najkorzystniejszą ofertę Konsorcjum, mimo iż oferta Siemens Sp. z o.o. jest ofertą
najkorzystniejszą.
Uzasadniając zarzuty i żądania odwołujący wskazał, co następuje
Uzasadnienie zarzutów dotyczących naruszenia art. 91 ust 1 PZP, art. 36 ust. 1 pkt
13 PZP w zw. z art. 70(1) § 4 Kodeksu Cywilnego w zw. z art. 13 PZP, art 7 ust 3 PZP.
Odwołujący wskazuje, że w Sekcji 10 SIWZ, (str. 24-25) określono kryteria oceny ofert, ich
znaczenie oraz sposób oceny ofert.
Jako kryteria oceny wskazano: a) cena - waga 5% oraz b) kryterium ekonomiczne - 95 %.
Zamawiający podał również sposób punktowania poszczególnych kryteriów.
Odnośnie do kryterium ceny. Zamawiający przedstawił następujący wzór, na podstawie
którego są przyznawane punkty:
K1 cena brutto ocenianej oferty = cena brutto oferty najtańszej : cena brutto ocenianej
oferty x maksymalna wartość Kryterium
(str. 23 SIWZ)
Odnośnie do kryterium ekonomicznego. Zamawiający przedstawił następujący wzór na
podstawie którego są przyznawane punkty:
K2 ocenianej oferty = K ekonomiczne 2-letnie ocenianej oferty : Max K ekonomiczne 3 letnie
wśród wszystkich ofert x maksymalna wartość Kryterium
K EKONOMICZNE 3-LETNIE = Pr x Gozc x Kepw x 3
gdzie:
Pr — roczna produkcja energii elektrycznej Elektrowni Ostrołęka B [kWh/r]
Gozc - gwarancja obniżenia jednostkowego zużycia ciepła [kJ/kWh] (wskazana w pkt 9.
Formularza Oferty)
KepW -koszt zmienny odniesiony do energii paliwa węglowego [zł/kJ]
3 — okres trzech lat
(str. 24 SIWZ)
Jednocześnie Zamawiający wskazał, że „Ostateczna ilość punktów zostanie określona jako
suma iloczynów uzyskanych punktów w poszczególnych kryteriach i wagi za dane kryterium
tj. KI + K2.
W ocenie Odwołującego powyższe wzory są precyzyjne i jednoznacznie wynika z nich w jaki
sposób Zamawiający dokonuje oceny ofert. Po podstawieniu do powyższych wzorów
wartości ocenianych w ofertach Wykonawców tj. gwarancja obniżenia jednostkowego ciepła
oraz ceny brutto, ofertą wygrywającą jest oferta Odwołującego. Oferta Siemens Sp. z o.o.
zgodnie ze sposobem oceny ofert, określonym w SIWZ powinna otrzymać łącznie punktów
99, 23 natomiast oferta Konsorcjum punktów 85. Za kryterium „cena” (K1) Siemens Sp. z
0.0. powinna otrzymać punktów 4, 23; natomiast za kryterium ekonomiczne (K2) powinna
otrzymać punktów 95, co daje łącznie 99, 23. Z kolei za kryterium „cena” (KI) Konsorcjum
powinno otrzymać punktów 5; natomiast za kryterium ekonomiczne (K2) powinna otrzymać
punktów 80,co daje łącznie 85.
Odwołujący przedstawił wyliczenie dla obydwu ofert z wynikiem jw.
Dane z ofert: Cena brutto: 63 716 460,- PLN Gozc: 190 [kJ/kWh]
Cena brutto: 53 866 62C PLN Gozc: 160 [ kJ/kWh ]
* Wynik wskazany zgodnie z wytycznymi z Sekcji 10 pkt. 4 SIWZ, cyt. Dla potrzeb oceny
ofert, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, zaokrąglając wartości od części
tysięcznych zgodnie z zasadami arytmetyki.
Natomiast w informacji z dnia 16 lutego 2015 o wyborze oferty najkorzystniejszej
Zamawiający dokonał błędnej oceny kryterium ekonomicznego, wskazując że Konsorcjum
uzyskało z tytułu kryterium ekonomicznego 94, 63 punktów, co nie ma podstaw w przyjętym
przez Zamawiającego wzorze na K2 i innych postanowieniach SIWZ.
Dodatkowo Zamawiający w piśmie z dnia 16 lutego 2015, wskazał, że K2: Kryterium
ekonomiczne (waga 95%), stanowi stosunek oszacowanych przez zamawiającego 3- letnich
oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności do ceny oferty, mimo że
kryteria i sposób oceny ofert zostały wyrażone w SIWZ jednoznacznymi wzorami. Z
cytowanego powyżej stwierdzenia, w żaden sposób nie wynika metoda oceny kryterium
ekonomicznego. Powyższe wytyczne nie pozwalają na sporządzenie rankingu ofert w
punktach, ponieważ taki opis jest właściwie nieprzeliczalny i bezużyteczny dla przygotowania
rankingu ofert..
Odwołujący wskazuje, że Zamawiający jest związany treścią SIWZ i nie może jej dowolnie
modyfikować (art. 70 (1) § 4 Kodeksu Cywilnego (dalej: KC) w zw. z art. 13 PZP). W ocenie
Odwołującego K2- czyli kryterium ekonomiczne zostało wyraźnie w SIWZ zdefiniowane i
przedstawione w formie wzoru, co jest wiążące również dla Zamawiającego.
Z powyższych względów należy uznać, że Zamawiający dokonał nieprawidłowej, niezgodnej
z treścią SIWZ oceny ofert, ponieważ zgodnie z kryteriami oceny ofert oraz ze sposobem
oceny ofert podanym jednoznacznie w SIWZ w postaci precyzyjnych wzorów, pozwalających
na przyjęcie jednoznacznej metody obliczenia punktacji ofertą najkorzystniejszą jest oferta
Siemens Sp. z o.o., jak wskazano powyżej.
Czynności Zamawiającego w zakresie oceny i wyboru oferty najkorzystniejszej naruszają art.
91 ust. 1 PZP, ponieważ Zamawiający niezgodnie z przyjętymi w SIWZ kryteriami, wybrał
jako ofertę najkorzystniejszą ofertę Konsorcjum, mimo że zgodnie z kryteriami oceny ofert i
ich opisem określonymi w SIWZ, ofertą najkorzystniejszą jest oferta Odwołującego.
Przedmiotowe czynności Zamawiającego naruszają również art. 7 ust. 3 PZP, cyt.
Zamówienia udziela się wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy,
ponieważ Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej wbrew zakreślonym w
SIWZ kryteriom i sposobowi oceny ofert, a którymi to postanowieniami SIWZ Zamawiający
jest związany zgodnie z art 36 ust. 1 pkt 13 PZP w zw. z art 70(1) § 4 Kodeksu Cywilnego w
zw. z art. 13 PZP, a które to przepisy również zostały przez Zamawiającego naruszone.
Uzasadnienie zarzutów odwołania dotyczących naruszenia art 93 ust X pkt 7 PZP w zw. z
art 146 ust 6 PZP w zw. z art 36 ust 1 pkt. 13 PZP oraz art 7 ust 1 PZP.
Z ostrożności, w przypadku gdy KIO uzna, że nie jest możliwe dokonanie
jednoznacznej wykładni postanowień SIWZ w zakresie sposobu przyznawania punktacji i
przyjęcie jako wiążącego i wystarczającego wzoru na K2 (kryterium ekonomiczne), a w
konsekwencji nie jest możliwe stwierdzenie w jaki sposób należy ocenić oferty wykonawców
w zakresie kryterium ekonomicznego, według Odwołującego należy uznać, że postępowanie
jest obarczone wadą niemożliwą do usunięcia i uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej
unieważnieniu umowy, co pociąga za sobą konieczność unieważnienia postępowania na
podstawie art. 93 ust. 1 pkt. 7 PZP w zw. z art. 146 ust. 6 PZP w zw. z art. 36 ust. 1 pkt. 13
PZP oraz art. 7 ust. 1 PZP, ponieważ naruszenie przepisów PZP przez Zamawiającego
miało lub mogło mieć wpływ na wynik Postępowania.
Odwołujący podnosi, że na pisemną prośbę Siemens Sp. z o.o. o wyjaśnienie wyliczenia
punktacji zgodnie z informacją z dnia 16 lutego 2015 r. Zamawiający uchylił się od
jednoznacznej odpowiedzi wskazując , że punktacja została opublikowana w piśmie z dnia
16 lutego 2016 r. że kryterium ekonomiczne K2 - to stosunek oszacowanych przez
zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności
do ceny oferty (informacja ta również znajduje się w treści SIWZ), co nie jest tożsame ze
wzorem na K2 (kryterium ekonomiczne) przytoczonym w SIWZ. Gdyby dopuścić do
obliczenia kryterium K2 zgodnie z powyższym opisem musiałby zostać pominięty wzór na
obliczenie tego kryterium (jako że nie jest spójny z powyżej wskazanym opisem), co w
konsekwencji prowadziło by do wyliczenia punktacji w sposób dowolny, niezgodnie z
kryteriami zawartymi w SIWZ. Powyżej wskazany opis jest bowiem kompletnie nieprecyzyjny
i nie można z niego wywnioskować metody oceny kryterium ekonomicznego.
W przeciwieństwie do wzoru na K2, informacja ta nie jest w ogóle precyzyjna i nie pozwala
na dokonanie oceny ofert w sposób obiektywny i jednoznaczny, pozawala na daleko
posuniętą dowolność interpretacji zapisów SIWZ w tym zakresie, co jest niedopuszczalne w
świetle PZP. Z uwagi na rozbieżności w treści SIWZ dotyczące kryterium ekonomicznego i
jego oceny nie jest możliwe obiektywne dokonanie oceny ofert.
Zatem kryteria oceny ofert w zakresie kryterium ekonomicznego nie zostały sformułowane z
zachowaniem zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, wyrażonych
w art. 7 ust. 1 ustawy PZP. Mamy bowiem do czynienia z brakiem spójnego systemu oceny
ofert, co jest niedopuszczalne również z perspektywy przepisów ar. 36 ust. 1 pkt. 13 PZP,
które stanowią że w SIWZ należy podać znaczenie kryteriów i sposób ich oceny. Sposób
oceny ofert w niniejszym postępowaniu jest z powyżej wskazanych względów
niejednoznaczny, pozwala na kierowanie się zasadami niejednolitymi oraz utrudniający
zweryfikowanie prawidłowości dokonanej oceny ofert.
Zamawiający, zgodnie z treścią pisma z 16 lutego 2015 powołał się na bliżej nieokreślony
sposób oceny ofert w zakresie kryterium ekonomicznego K2 - stosunek oszacowanych przez
zamawiającego 3-łetnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności
do ceny oferty, gdy tymczasem w treści SIWZ wskazano jednoznaczny wzór dotyczący K2.
Postanowienia te wykluczają się w istocie, nie są tożsame, co powoduje rozbieżności w
sposobie określenia rankingu ofert.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 PZP Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Realizację ww. zasady ma zapewnić m.in. obowiązek opisu
kryteriów, którymi Zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty wraz z podaniem
znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert w SIWZ (art. 36 ust 1 pkt. 13 PZPZ) .
Sposób oceny ofert powinien być tak sformułowany by zapewniał obiektywną ocenę ofert.
Oznacza to, że powinna zostać ograniczona możliwość subiektywnej, uznaniowej i dowolnej
oceny ofert przez Zamawiającego.
W niniejszym postępowaniu, w jednym miejscu SIWZ Zamawiający wskazuje w sposób
nieprecyzyjny, uniemożliwiający ocenę ofert, że kryterium ekonomiczne stanowi stosunek
oszacowanych przez zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu
poprawy sprawności do ceny oferty, natomiast w innym miejscu określa wzór dotyczący
oceny kryterium ekonomicznego, który to wzór nie jest spójny z powołanym twierdzeniem
(wzór nie uwzględnia ceny oferty) Postanowienia te zatem, jako że są niespójne,
uniemożliwiają dokonanie obiektywnej oceny ofert.
Zamawiający nie jest również uprawniony do zmiany sposobu oceny ofert po upływie terminu
składania ofert.
Z powyższych względów, zgodnie z art. 93 ust. 1 pkt. 7 PZP w zw. z art. 146 ust. 6 PZP w
zw. z art. 36 ust. 1 pkt. 13 PZP oraz art. 7 ust. 1 PZP postępowanie powinno zostać
unieważnione. Na tym etapie postępowania nie można bowiem zmienić treści SIWZ, więc
niespójne, niejednoznaczne, niezgodne z przepisami PZP postanowienia SIWZ w zakresie
oceny ofert stanowią wadę nieusuwalną postępowania, uniemożliwiającą zawarcie
niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Niewątpliwie, jak
wskazano powyżej, sposób określenia metody oceny ofert przez Zamawiającego w treści
SIWZ narusza art. 7 ust. 1 PZP w zw. z art. 36 ust. 1 pkt. 13 PZP ponieważ uniemożliwia
obiektywne dokonanie oceny ofert.
Przedmiotowa wada postępowania ma wpływ na wynik postępowania. W zależności od
interpretacji postanowień SIWZ w zakresie oceny ofert przyjętych do stworzenia rankingu,
wynik postępowania mógłby by być różny, co min. wynika z kalkulacji przedstawionej w
punkcie II uzasadnienia. Biorąc pod uwagę wzór na K2 wygrywającym jest oferta Siemens
Sp. z o.o., natomiast zastosowanie opisu K2 - stosunek oszacowanych przez
zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności
do ceny oferty, który w istocie nie zawiera żadnej metodologii oceny ofert, jest
nieprzeliczalny i bezużyteczny z punktu widzenia oceny ofert, powoduje, że nie jest możliwa
obiektywna ocena ofert, co skutkuje niedopuszczalną dowolnością oceny ofert zastosowaną
przez Zamawiającego w niniejszym postępowaniu i wyborem jako najkorzystniejszej oferty
Konsorcjum. Zgodnie z art. 146 ust 6 PZP podstawą unieważnienia umowy jest dokonania
przez zamawiającego czynności lub zaniechania dokonania czynności z naruszeniem
przepisu ustawy, które miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Jak wskazano
powyżej w niniejszym postępowaniu doszło do tego typu naruszeń.
Załączono Informację Zamawiającego z dnia 20 lutego 2015 oraz z dnia 24 lutego 2015 r.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania jako niezasadnego.
Wskazał na kryteria oceny ofert opisane w pkt 10 siwz tj. cena (waga 5%) i kryterium
ekonomiczne (waga 95%). Kryterium ekonomiczne zostało zdefiniowane w następujący
sposób: „Kryterium ekonomiczne to stosunek oszacowanych przez zamawiającego 3-letnich
oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy sprawności do ceny oferty”.
(podkreślenia zamawiającego). Wskazano także, że przy wyliczaniu poprawy sprawności
danej oferty zamawiający weźmie pod uwagę gwarancję obniżenia jednostkowego zużycia
ciepła (wskazanego w pkt 9 formularza oferty. Dodatkowo wskazany pod tym opisem
pomocniczy wzór pozwalający oszacować 3-letnie oszczędności z tytułu poprawy
sprawności (Kekonomiczne 3-letnie) wskazuje, jakie jeszcze inne zmienne – poza gwarancją
obniżenia jednostkowego zużycia ciepła (Gozc) – zostaną w tej mierze wzięte pod uwagę (tj.
roczna produkcja energii elektrycznej elektrowni oraz koszt zmienny odniesiony do energii
paliwa węglowego)
Zamawiający stwierdził, że kryterium ekonomiczne to pewien wskaźnik, który określa
stosunek korzyści i kosztów, stosunek rozumiany jako iloraz otrzymany z podzielenia dwóch
liczb (wielkości) należących do danego zbioru liczb (wielkości). Na potrzeby wyliczenia
wartości kryterium ekonomicznego należało przeprowadzić operację podzielenia
oszacowanych przy pomocy wzoru oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu poprawy
sprawności (tj. korzyści) przez zaoferowaną przez wykonawcę cenę tj. koszty. Zamawiający
zauważa, że planowane korzyści będą uzyskiwane w okresie wieloletniej eksploatacji
zmodernizowanych urządzeń , natomiast nakłady zostaną poniesione w bliskiej
perspektywie czasowej związanej z realizacją zamówienia. Zauważa, że przyjęcie żądanej
przez odwołującego metody obliczenia wskaźnika K2 tj. bez uwzględnienia ceny oferty,
mogłoby prowadzić do swobodnego zawyżania tej ceny.
Zamawiający stwierdził, że łączne czytanie całego opisu kryterium ekonomicznego pozwala
przyjąć, iż na potrzeby liczenia punktów za to kryterium, należy podzielić uzyskaną przy
pomocy wzoru wartość oszczędności na kosztach zmiennych przez zaoferowaną przez
wykonawcę cenę. Sformułowanie tego opisu uznał za precyzyjne, jednoznaczne i dokonane
przy pomocy jasnych na gruncie języka polskiego sformułowań, bez jakiejkolwiek
dowolności. Zauważył, że w siwz nie stwierdzono, iż sposób oceny polega na prostym
podstawienia wartości do wzoru Kekonomiczne 3-letnie, a następnie wykorzystania tego
parametru przy wzorze K2 ocenianej oferty. Taka procedura prowadziłaby do pominięcia
czynnika ceny wbrew definicji kryterium ekonomicznego. Co więcej, wzór K2 posługuje się
zwrotem K.ekonomiczne 3-letnie ocenianej oferty, a nie K.ekonomiczne 3-letnie, z czego
wywodzi, iż K.ekonomiczne ocenianej oferty to w istocie stosunek (iloraz) oszacowanych
oszczędności do ceny.
Podkreślił, że kluczowym elementem definicji spornego kryterium jest stosunek oszczędności
do ceny i stwierdził, że słowna definicja kryterium nie wyklucza się z przedstawionymi
pomocniczymi wzorami – oba de elementy wzajemnie się uzupełniają i należy je czytać
łącznie.
W podsumowaniu zamawiający stwierdził, że staranna i obiektywna analiza opisu kryterium
ekonomicznego pozwala ustalić, iż na potrzeby wyliczenia punktacji należy podzielić
szacowane zgodnie z Kekonomiczne 3-letnie oszczędności na kosztach zmiennych przez
zaoferowaną przez wykonawcę cenę i dopiero tę wartość podstawić do wzoru K2 ocenianej
oferty. Osiągnięty w ten sposób rezultat będzie pozwalał na wymierną ocenę ofert z punktu
widzenia „stosunku oszacowanych przez zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach
zmiennych z tytułu poprawy sprawności do ceny”.
Uznał, że opis kryterium w słownej definicji oraz podane pod nią wzory wzajemnie się
uzupełniają i dają prawidłowy obraz intencji zamawiającego. Opis uznał za przeliczalny i
użyteczny, gdyż użyte w nim wyrażenia nie budzą wątpliwości, gdyż jednoznacznie przez
stosunek w sensie matematycznym należy rozumieć wynik operacji dzielenia (iloraz).
Stwierdził, że pomijanie niektórych fragmentów opisu kryterium czyniłoby dowolną
interpretację zapisów i naruszałoby zasady równości i równego traktowania.
Przystępujący do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego podzielił
stanowisko zamawiającego. Wskazał, że zarówno część opisowa, jak i matematyczna opisu
kryterium mają ten sam walor i znaczenie. Brak jest podstaw do nadawania prymatu części
matematycznej i pomijania części opisowej. Stwierdził, że stosując koncepcję odwołującego,
zamawiający zawsze dokonywałby wyboru oferty z korzystniejszym kryterium ekonomicznym
niezależnie o wysokości zaoferowanej ceny. Wskazał na treść siwz w tym zakresie i uznał,
że twierdzenie odwołującego o kompleksowym znaczeniu wzoru matematycznego w pkt 10
siwz dla wyliczenia kryterium ekonomicznego, jest bezpodstawne. Dla prawidłowego
wyliczenia kryterium ekonomicznego ocenianej oferty za niezbędne uznał uwzględnienie
ceny ocenianej oferty.
Przedstawił wyliczenie kryteriów, którego wynik jest zgodny z podanym przez
zamawiającego w decyzji o wyborze oferty najkorzystniejszej.
Zanegował zarzuty naruszenia przez zamawiającego art. 91 ust. 1 ustawy pzp oraz
przepisów dotyczących postanowień siwz, a także twierdzenie o zaistnieniu jako
ewentualnych przesłanek unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
W toku rozprawy strony i uczestnik podtrzymali stanowiska wyrażone na piśmie.
Odwołujący stwierdził, że jedynym precyzyjnym zapisem dotyczącym kryterium
ekonomicznego, jest wzór matematyczny zawarty w punkcie 10 SIWZ. Zauważył, że w
otrzymanej informacji o wyniku postępowania (pismo zamawiającego z 16 lutego 2015 r.)
wskazano, że kryterium ekonomiczne tj. K2, jest to kryterium będące stosunkiem
odnoszonym do wysokości ceny, jednakże nie znajduje to podstaw w opisie kryterium, w
szczególności we wzorze, służącym obliczeniu punktacji w tym kryterium. Przypomniał wagi
obydwu kryteriów, tj. cena 5%, kryterium ekonomiczne 95% i nie znalazł podstaw, by w
kryterium ekonomicznym stosowano wielkość ceny oferty, skoro cena oferty została
obliczona w kryterium pierwszym. Na potwierdzenie stanowiska złożył dwie opinie pisemne
zawierające obliczenia kryterium K2 w tym postępowaniu. Podtrzymał także zarzut
alternatywny odwołania, dotyczący unieważnienia postępowania stwierdzając, że wbrew
twierdzeniom zamawiającego ma interes także w tym zakresie, zarówno ogólny, jak i
indywidualny. Odnośnie stanowiska przystępującego, a w szczególności, co do obliczeń
złożonych w piśmie stwierdził, że porównanie na str. 3 pisma jest niezrozumiałe zwłaszcza
co do przyjętych wielkości wyjściowych, a formuła obliczenia wyniku postępowania przyjęta
w załączonym piśmie w tabeli, nie znajduje potwierdzenia w postanowieniach specyfikacji,
kilkakrotnie wcześniej powoływanymi. Stwierdził, że autorzy złożonych opinii analizowali całą
treść specyfikacji dotyczącą kryteriów. Zauważył, że uwzględnienie ceny w K2 powoduje, że
waga ceny wbrew ustaleniom SIWZ, iż ma wynosić 5% wzrośnie do ponad 20%. W innym
wskazanym przez konkurenta postępowaniu wobec wyboru oferty Siemens, nie miał on
interesu w kwestionowaniu metody wyboru. Ponownie podkreślił, że we wzorze dla K2 nie
wskazano ceny. Zanegował obliczenia sporządzone przez przystępującego w złożonym
piśmie i ponownie wskazał, iż jedyną przejrzystą formułą specyfikacji dla kryterium
ekonomicznego jest podany w SIWZ wzór.
Zamawiający wskazał, że kryteria oceny ofert zostały opisane w SIWZ, w tym obowiązkowe
kryterium ceny. Zauważył, że brak jest zakazu, by w kryterium ekonomicznym stosowano
także wysokość ceny, rozumianej jako nakłady (koszty) poniesione w toku realizacji
zamówienia. Stwierdził, że postanowienia SIWZ dotyczące kryteriów, zarówno w części
opisowej, jak i wzorze są spójne i wzajemnie się uzupełniają. Zauważył, że postanowienia
specyfikacji nie były kwestionowane, nie zostały również zmienione w toku całego
postępowania. Poddał w wątpliwość walor dowodowy opinii złożonych przez odwołującego.
Przystępujący stwierdził, że ocena odwołującego, a także analogiczne zawarte
w złożonych opiniach, wynikają z nieuzasadnionego przyjęcia prymatu wzoru
matematycznego zawartego w specyfikacji nad częścią opisową dla kryterium
ekonomicznego. Stwierdza, że zamawiający racjonalnie uwzględnił cenę oferty, jako element
obliczenia kryterium ekonomicznego. Przypomina, że tożsame kryteria przyjęto w innym
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego, w którym dokonano wyboru oferty
odwołującego.
Po rozpatrzeniu sprawy na rozprawie z udziałem stron i uczestnika, biorąc pod uwagę
stanowiska przedstawione na piśmie i do protokołu rozprawy, a także postanowienia
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w szczególności zawierających opis kryteriów,
którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia
tych kryteriów Izba zważyła, co następuje.
Przedmiot sporu jest sposób obliczenia wielkości kryterium ekonomicznego.
Nie powinno budzić wątpliwości, że dokonując interpretacji postanowień siwz będących
przedmiotem sporu, należy wziąć pod uwagę ustaloną pełną treść pkt 10 siwz, w tym w
szczególności opisującą kryterium ekonomiczne.
Opis tego kryterium rozpoczyna się od stwierdzenia, że „Kryterium ekonomiczne to stosunek
oszacowanych przez zamawiającego 3-letnich oszczędności na kosztach zmiennych z tytułu
poprawy sprawności do ceny oferty”. Następnie przedstawione jest sposób wyliczenia
punktacji w postaci matematycznej formuły wraz opisem występujących w tej formule
parametrów. W formule tej (wzorze) nie użyto wprost parametru pn. cena oferty ocenianej.
Można też zauważyć, że jest to wzór na wielkość K2 , który co do zasady rozumiany jest jako
kryterium ekonomiczne. Stąd w ocenie składu orzekającego powstały wątpliwości, czy wzór
dla kryterium jest całościową metodą obliczenia wielkości kryterium ekonomicznego
ocenianej oferty. Niewątpliwie taki wniosek prowadzi do stosunkowo prostszego uzyskania
wyniku. Obarczony jest jednak błędem wynikającym z pominięcia podanej wyżej i na wstępie
opisu kryterium ekonomicznego w wersji słownej. W ocenie odwołującego opartej na
złożonych opiniach matematyków, definicja opisowa kryterium jako niezgodna z
przedstawionym wzorem matematycznym nie może stanowić podstawy do obliczeń
punktacji.
W ocenie składu orzekającego nieuzasadnione jest pomijanie w ustalaniu wielkości kryterium
jego definicji podstawowej podanej na wstępie. Przedstawiona powyżej wątpliwość może być
rzeczywiście usunięta najprościej metodą przyjętą przez odwołującego, obarczona jest
jednak zasadniczą wadą polegającą na nieuwzględnieniu właśnie definicji kryterium, której
istotą jest wskazanie, iż chodzi o wskazanie stosunku określonych oszczędności do ceny
oferty. Jeśli zatem mowa o stosunku do…, chodzi o relację do…, a w ujęciu matematycznym
wynik dzielenia, czyli iloraz uzyskany z uwzględnieniem „składnika”, jakim jest cena
ocenianej oferty. Racjonalne i całościowe rozumienie opisu kryterium ekonomicznego,
niezależnie od mogących się nasuwać wątpliwości (bez nich nie doszłoby do sporu)
prowadzi zatem do wniosku, że stanowisko zamawiającego jest poprawne, a ocena ofert
została dokonana zgodnie z warunkami siwz. Tym samym zarzut naruszenia art. 91 ust. 1
ustawy pzp oraz innych wskazanych w odwołaniu nie znalazł potwierdzenia w toku
postępowania odwoławczego.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie pierwsze, orzeczono
jak w sentencji.
O kosztach skład orzekający Izby orzekł na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp
oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący:
……………………………….