KIO 1321/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Łukasz Listkiewicz
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1321/15
WYROK
z dnia 9 lipca 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lipca 2015 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 czerwca 2015 r. przez wykonawcę Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Handlowe „ROL-MOT” Sp. z o.o., ul. Czachowskiego 29, 27-310 Ciepielów
w postępowaniu prowadzonym przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w
Oświęcimiu, ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
przy udziale wykonawcy Międzynarodowe Centrum Budownictwa Sp. z o.o., ul. Grójecka
128/51, 02-383 Warszawa zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej i nakazuje ponowne badanie i ocenę ofert z udziałem oferty
Odwołującego
2. kosztami postępowania obciąża Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w
Oświęcimiu, ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „ROL-MOT” Sp. z o.o., ul.
Czachowskiego 29, 27-310 Ciepielów tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, ul.
Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim na rzecz wykonawcy
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „ROL-MOT” Sp. z o.o., ul.
Czachowskiego 29, 27-310 Ciepielów kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Krakowie.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 1321/15
UZASADNIENIE
Zamawiający Państwowe Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu prowadzi
postępowanie, którego przedmiotem jest wykonanie, dostawa i montaż wraz z
rozmieszczeniem specjalistycznych szaf magazynowych na walizy poobozowe w ramach
zadania Modernizacja magazynów na walizy, będącego częścią projektu pn. Auschwitz –
Zachowanie Autentyzmu – dziewięć zadań na lata 2012 – 2015 współfinansowanego z
grantu bezpośredniego Komisji Europejskiej w ramach programu Europa dla Obywateli.
Ogłoszenie o zamówieniu ukazało się 29 kwietnia 2015 roku w Biuletynie Zamówień
Publicznych pod numerem 98810.
Odwołujący Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe „Rol-Mot” sp. z o.o. wniósł
odwołanie, wobec czynności Zamawiającego polegającej na: odrzuceniu oferty
Odwołującego z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt. 4 Ustawy PZP; zaniechaniu wyboru w
przedmiotowym postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 i 2 ustawy poprzez jego
niezastosowanie i prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w
sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, art. 90 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy poprzez ich bezprawne
zastosowanie i dokonanie wyboru oferty złożonej przez Międzynarodowe Centrum
Budownictwa sp. z o.o., a także poprzez bezprawne niezastosowanie i zaniechanie
dokonania wyboru oferty złożonej przez Odwołującego się, która jest ofertą najkorzystniejszą
na podstawie kryterium oceny ofert określonego w SIWZ.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie unieważnienia czynności
Zamawiającego polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
Międzynarodowe Centrum Budownictwa Sp. z o.o., nakazanie Zamawiającemu powtórzenia
czynności Zamawiającego polegającej na badaniu i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
Odwołującego, nakazanie Zamawiającemu wykonania czynności polegającej na dokonaniu
wyboru w prowadzonym postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
Odwołującego.
Do Zamawiającego wpłynęły 2 oferty – Wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno-
Handlowe „ROL-MOT” sp. z o.o., cena brutto: 479 700,00 zł, Wykonawcy Międzynarodowe
Centrum Budownictwa Sp. z o.o., cena brutto: 774 900,00 zł.
Zamawiający bezpośrednio przed otwarciem ofert podał kwotę jaką zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia podstawowego tj. 781 665,00 zł brutto.
Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej
ceny, w tym złożenia dowodów dotyczących elementów oferty, mających wpływ na wysokość
ceny, z uwagi na to, że jego oferta na kwotę 479 700,00 zł brutto wydaje się rażąco niska i
budzi wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia.
Odwołujący odpowiedział na wezwanie przedstawiając własną kalkulację, oraz wskazując w
treści wyjaśnień na technologię produkcji we własnej fabryce, swoje dotychczasowe
realizacje i 23 letnie doświadczenie.
Zamawiający pomimo możliwości do kilkakrotnego wzywania do udzielenia wyjaśnień
w sprawie „rażąco niskiej ceny” nie poruszył ponownie kwestii rażąco niskiej ceny mimo
tego, że jeszcze trzykrotnie wzywał Odwołującego do udzielania wyjaśnień.
W treści odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający wskazał, że wyjaśnienia są
ogólnikowe, lakoniczne i nieusuwające wątpliwości Zamawiającego, tym samym Wykonawca
nie wykazał, co konkretnie spowodowało obniżenie ceny oraz w jakim stopniu wskazane
przez niego elementy ceny wpłynęły na jej obniżenie, innymi słowy jakie znaczenie i jaki
wpływ miały poszczególne czynniki na zaoferowaną cenę, jak również nie przedstawił
dowodów na potwierdzenie zaistnienia podnoszonych okoliczności.
Zamawiający wskazał, że w odniesieniu do podnoszonych w wyjaśnieniach kwestii w
zakresie zatrudniania pracowników, doświadczenia na rynku, zgrupowania produkcji w
jednym miejscu, nie wskazano znaczenia i wpływu tych okoliczności na poziom obniżenia
ceny, ani nie określono oszczędności z tego powodu.
Nadto, zdaniem Zamawiającego przedstawiono ogólne wyliczenie ceny brutto oferty
bez dowodów i bez poparcia, że jej podstawą jest rzetelna kalkulacja wszystkich elementów i
kosztów niezbędnych do wykonania zamówienia.
Zamawiający wskazał także, że załączona do wyjaśnień oferta cenowa firmy
PROFMETKOL z dnia 30.04.2015 r. na zakup blachy aluminiowej o grubości 1,5 mm oraz
profili aluminiowych o wymiarach 40x20 mm i 60x20 mm potwierdziła, iż Wykonawca
zamierza użyć i zastosować do wykonania szaf materiały inne aniżeli wymagane w Projekcie
nowego wyposażenia magazynów stanowiącym integralną część SIWZ, co jest
równoznaczne z oferowaniem wykonania zamówienia niezgodnie z treścią SIWZ. Zgodnie z
SIWZ szafy mają być wykonane, m.in. z blachy aluminiowej o grubości 2 mm, profili
aluminiowych o wymiarach 40x40 mm.
Nadto Zamawiający wskazał, że przedstawiona oferta na zakup farby nie potwierdza,
jaki będzie ostateczny koszt jej zakupu, zawiera tylko ogólną informację o cenie farby za kg.
Zdaniem Zamawiającego, Wykonawca nie wykazał i nie udowodnił, że uwzględnił
wszystkie koszty dotyczące wykonania zamówienia, zgodnie z wymaganiami
Zamawiającego określonymi w SIWZ, jak np. koszty udzielenia 60 miesięcznej gwarancji,
wykonania dokumentacji powykonawczej.
Zamawiający argumentował także, że podróże służbowe, zgodnie z wyliczeniem
Wykonawcy, zakładają kwotę 400 zł, biorąc zaś pod uwagę odległość dzielącą siedzibę
Wykonawcy, tj. Ciepielów a siedzibę Zamawiającego-Oświęcim, rozmiar kosztów przejazdu i
delegacji do siedziby Zamawiającego jest znaczny i powinien być wykazany na wyższym
poziomie.
Odwołujący podniósł, że ma wątpliwości co do tego jak Zamawiający oszacował cenę,
gdyż zamówienie jest całkowicie indywidualne, produkty są nowe nie występujące
dotychczas na rynku. Nadto Odwołujący wskazał, że nie natrafił w dokumentacji
przetargowej na kosztorys inwestorski tego projektu. Odwołujący wskazał, że pomimo
przeprowadzanych rozmów telefonicznych Zamawiający odmówił udzielenia Wykonawcy
informacji co do wartości szacunkowej zamówienia. Zdaniem Odwołującego, szacunkowa
cena zamówienia została dostarczona przez kontroferenta, który być może sprzedawał
podobne ale tylko podobne produkty z firm zachodnich, ale nie takie same. Kwota
przeznaczona przez Zmawiającego na wykonanie zamówienia stanowi niespełna 1% różnicy
pomiędzy kwotą zaoferowaną przez Wykonawcę konkurencyjnego.
Odwołujący podkreślił, że jako jedyny w postępowaniu, jako producent posiadający
fabrykę w Ciepielowie, posiada własne biuro konstrukcyjno-technologiczne może wykonać
najpierw technologię, a następnie w oparciu o technologię wykonania przeprowadzić
kalkulację cenową i kosztorysową. Zatem, jak wskazał Odwołujący, prawdziwą rzeczywistą
ceną jest cena zaoferowana przez Odwołującego.
Odwołujący podniósł także, że Zamawiający skierował do Wykonawcy wezwanie, które
było bardzo ogólnikowe co do elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w
szczególności w zakresie oszczędności metody wykonania zamówienia. Odwołujący
wskazał, że jego wyjaśnienia zawierają w swej treści pewne uogólnienia, ale odpowiadają
żądaniom Zamawiającego i są adekwatne do przedmiotu zamówienia. Zamawiający
zwracając się do Wykonawcy o wyjaśnienia może wskazać na konieczność przedłożenia
przez Wykonawcę szczegółowych wyliczeń lub kalkulacji cenowych przedstawiających
sposób obliczenia zaproponowanej ceny ofertowej, jednak Zamawiający z tego nie
skorzystał, a jedynie powołał się na obowiązujące przepisy prawne. Na tak sformułowane
wezwanie Zamawiającego, bez wskazania konkretnych elementów, Wykonawca udzielił
wystarczającej odpowiedzi.
Odwołujący podniósł, że zaoferowana cena nie jest niższa o 30 % od średniej
arytmetycznej wszystkich złożonych ofert, ponieważ średnia z dwóch ofert wynosi 627
300,00 zł a PPH „ROL-MOT” Spółka z o.o. zaoferowało cenę 479 700,00 czyli cena jest
niższa od średniej arytmetycznej o 23,53 %.
Odnosząc się do zarzutów Zamawiającego zawartych w informacji o odrzuceniu oferty
Odwołującego, Odwołujący wskazał, że nie miał obowiązku wykazania, co spowodowało
obniżenie ceny oraz w jakim stopniu wskazane elementy ceny wpłynęły na obniżenie ceny.
Jako producent regałów dokonuje wyceny produktu, który oferuje.
Odwołujący podniósł, że do wyjaśnień zostały załączone przykładowe oferty na farbę i
blachę aluminiową z PROFMETKOL na blachę aluminiową i profile aluminiowe, jednak
Wykonawca posiada także dostawcę profilu aluminiowego 40x40x2 - 12,80 zł/kg i blachę
aluminiową o formatach 2000x1000 i grubości 2 mm - 11,70 zł/kg („TABAL” Sp. j.).
Podkreślił, że były to oferty przykładowe, a Wykonawca użyje i zastosuje materiały do
wykonania szaf materiałowych tylko takie jakie zostały wskazane w Projekcie nowego
wyposażenia magazynów stanowiącą integralną część SIWZ. Ponadto Odwołujący
zauważył, że profil cieńszy (oferta PROFMETKOL) jest droższy niż wymagany profil grubszy
(oferta TABAL) co wskazuje na to, że Odwołujący szczegółowo uwzględnił ceny materiałów
potrzebnych do realizacji zamówienia. Cena ostatecznego zakupu farby nie odzwierciedla
kosztu jej zużycia, bo jest to uzależnione od jej wydajności, techniki malowania i rodzaju
malowanych elementów.
Odwołujący wyjaśnił, że uwzględnił także koszty udzielenia gwarancji (z dotychczasowego
doświadczenia przyjmując, że awarie występowały sporadycznie) i koszty sporządzenia
dokumentacji powykonawczej w pozycji wynagrodzeń, ponieważ w ramach świadczonej
pracy wykonują to zatrudnieni pracownicy Spółki.
Kwestia wyliczenia podróży służbowej to jest koszt delegacji pracowników (osób
zatrudnionych na umowie o pracę), a koszty przejazdu pojazdem firmy transportowej zostały
uwzględnione w usługach transportowych. Ponadto Wykonawca realizuje wiele zleceń i ma
możliwości połączenia wyjazdów do kilku Zamawiających co wpływa na koszty zamówień.
Odwołujący wyjaśnił, że posiada System Zarządzania Jakością ISO 9001, odnawiany
co roku (ostatnio w czerwcu 2015 roku), który usprawnia organizację pracy i wpływa na
obniżenie kosztów produkcji, wpływa na jakość oferowanych wyrobów. Ponadto w Spółce
funkcjonuje Zintegrowany System Zarządzania COMARCH ERP XL, który umożliwia
dokonanie kalkulacji cenowej.
Odwołujący uznał, że zaoferowana przez niego cena jest rzeczywista, a cena
zaoferowana przez MCB Spółka z o.o. w Warszawie jest rażąco wysoka, jako pośrednika
handlowego (wyrobów zachodnioeuropejskich) a nie producenta.
Przytoczone fakty, zdaniem Odwołującego świadczą o łamaniu przez Zamawiającego
zasad wyrażonych w ustawie Prawo Zamówień Publicznych, zwłaszcza art. 7, który nakłada
na Zamawiającego obowiązek przeprowadzania postępowania z zachowaniem uczciwej
konkurencji i równego traktowania Wykonawców.
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do
wniesienia odwołania, zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jest
wykonawcą zainteresowanym uzyskaniem zamówienia w niniejszym postępowaniu.
Uwzględnienie zarzutów uniemożliwiłoby mu uzyskanie zamówienia.
Stosownie do art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, zamawiający zwraca
się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny, jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
Jak oświadczył Zamawiający w trakcie rozprawy, dokonał ustalenia szacunkowej
wartości zamówienia w ten sposób, że zwrócił się do trzech wykonawców o przedstawienie
kalkulacji ceny. Odpowiedź otrzymał od jednego wykonawcy (Międzynarodowe Centrum
Budownictwa), którego oferta opiewała na łączną kwotę 635 000zł netto. Zamawiający zatem
na podstawie tylko jednej oferty, dokonał oszacowania wartości zamówienia. Nadto, wartość
zamówienia została przez Zamawiającego oszacowana na podstawie oferty tego samego
Wykonawcy, który złożył ofertę w niniejszym postępowaniu i z którego ofertą dokonywał
porównania Zamawiający. W ocenie Izby, nie sposób ustalić wartości zamówienia na
podstawie jednej tylko oferty, w szczególności, gdy zamówienie jest wykonaniem autorskim.
Wyłącznie jedna oferta nie może zostać uznana za miarodajną dla ustalenia rynkowej
wartości zamówienia. W przypadku określenia wartości zamówienia na podstawie jednej
oferty, trudno mówić o ustaleniu tej wartości na podstawie średniej ceny rynkowej, gdyż z
jednej ceny ofertowej nie można uzyskać średniej ceny. Tym samym jedna cena ofertowa,
jaką Zamawiający uzyskał na etapie szacowania wartości zamówienia, nie może zostać
uznana za miarodajną dla ustalenia ceny rynkowej, a tym samym – dla ustalenia, czy
wartość zamówienia została przez Zamawiającego ustalona z należytą starannością. Skoro
zatem nie została ustalona miarodajnie wartość zamówienia, trudno było uznać, że zachodzi
podejrzenie rażąco niskiej ceny w ofercie Odwołującego. Tym samym trudno także uznać, że
powstało jakiekolwiek domniemanie, że cena oferty Odwołującego jest rażąco niska. Zatem
w ocenie Izby już sam fakt istnienia podstawy do wezwania Odwołującego do złożenia
wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny jest wątpliwy.
W niniejszym postępowaniu ma to istotne znaczenie, że zamówienie realizowane jest według
indywidualnego projektu, brak jest gotowych produktów, które istnieją na rynku i można z
łatwością oszacować ich cenę. Zwrócił na to uwagę Przystępujący w trakcie rozprawy. Skoro
więc przedmiotem zamówienia jest indywidualne zamówienie, projekt, to każdy z
wykonawców sam wycenia własną pracę, cena zatem za realizację zamówienia jest
uzależniona od indywidualnych właściwości i szacunków wykonawcy. Może zatem
występować sytuacja, w której zaoferowane ceny są zupełnie rozbieżne. Tym bardziej, z
uwagi na charakter zamówienia, uzasadnione było dokładne przeanalizowanie cen
rynkowych dla niniejszego zamówienia.
Dodatkowo Izba zauważa, że zaoferowana przez Odwołującego cena nie jest niższa o 30 %
od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert. Średnia z dwóch ofert wynosi 627 300
złotych, a Odwołujący złożył ofertę niższą od średniej arytmetycznej o 23,53%. Skoro tak, to
nawet ta okoliczność nie stanowiła ustawowej przesłanki dla wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnień co do zaoferowanej ceny.
Zamawiający jest zobowiązany do oszacowania przedmiotu zamówienia z należytą
starannością. Z pewnością oszacowanie przedmiotu zamówienia na podstawie jednej tylko
oferty nie jest miarodajne, zwłaszcza w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia jest wykonywany
indywidualnie, a nie jest gotowym, istniejącym na rynku rozwiązaniem.
W ocenie Izby zatem sam fakt, że Odwołujący zaoferował realizację przedmiotu zamówienia
za cenę niższą niż inny wykonawca, nie stanowiło podstawy do domniemania, że
zaoferowana przez Odwołującego cena jest rażąco niska.
Oczywiście, Zamawiający ma możliwość zwrócenia się do Wykonawcy z wezwaniem o
złożenie wyjaśnień co do zaoferowanej ceny, jednakże powinien mieć także na uwadze fakt,
że nie może z góry zakładać, że zaoferowana cena jest ceną rażąco niską – w sytuacji, gdy
nie zostały spełnione bezwzględne przesłanki do wszczęcia przez Zamawiającego procedury
wyjaśniania rażąco niskiej ceny.
Należy zauważyć, że przedstawione przez Zamawiającego w trakcie rozprawy jako dowód
zestawienia tabelaryczne cen rynkowych w przeliczeniu na m3 wyposażenia i w przeliczeniu
na 1 szafę, nie stanowiły dokumentacji przetargowej przy szacowaniu przedmiotu
zamówienia i ocenie ofert. Nadto Zamawiający nie wykazał, że przedmiot tych postępowań
jest do siebie zbliżony i porównywalny z postępowaniem prowadzonym przez
Zamawiającego. Zresztą nawet dane zawarte w dokumentach przedstawionych przez
Zamawiającego wskazują, że trudno przyjąć, że przedmiot tych postępowań jest
porównywalny. Przedmiotem postępowania prowadzonego przez Zamawiającego jest
dostawa szaf aluminiowych na walizy, podczas gdy w złożonej na rozprawie tabeli
Zamawiający porównał ceny zaoferowane w postępowaniach, w których przedmiotem
dostawy były np. regały przesuwne ze stali i aluminium, czy też szafy szufladowce i regał z
wałkami na tkaniny. W ocenie Izby, takie zróżnicowanie przedmiotów tych postępowań,
uzasadnia zróżnicowanie cen, zaoferowanych przez wykonawców w tych postępowaniach.
Ponadto Izba ponownie podkreśla, że zamówienie ma charakter indywidualny.
Należy w tym miejscu zauważyć, że wbrew twierdzeniu Zamawiającego, Odwołujący w
treści złożonych wyjaśnień przedstawił informacje, które mają wpływ na obniżenie ceny.
Taką okolicznością jest wielokrotnie podkreślany przez Odwołującego fakt, że jest
producentem i wytwarza materiały, posiada fabrykę zlokalizowaną w jednym miejscu.
Odwołujący nie dokonuje zakupów gotowych materiałów, lecz sam je wytwarza, co obniża
cenę jego oferty względem ceny Przystępującego, na której opierał się Zamawiający.
Odwołujący sam dokonuje wyceny produkowanych i oferowanych produktów. Odwołujący
wskazał, że fakt produkcji materiałów i gotowych produktów w jednym miejscu, pozwala
Odwołującemu na obniżenie kosztów związanych z transportem materiałów do miejsca
wytwarzania gotowych produktów, jak również związanych z konicznością sprawdzania
materiałów. Nie wykazano, aby te okoliczności występowały w odniesieniu do
Przystępującego. Jest to więc okoliczność, która pozwala zaoferować niższą cenę i
jednocześnie nie jest dostępna wykonawcy konkurencyjnemu, a więc okoliczność, o której
mowa w art. 90 ust. 3 ustawy.
Należy także zauważyć, że Odwołujący w treści wyjaśnień przedstawił kalkulację
zaoferowanej przez siebie ceny. Cena za realizację zamówienia była ceną ryczałtową,
jednakże Odwołujący przedstawił rozbicie ceny w sposób, jaki wydawał się mu właściwy. W
kalkulacji znalazły się koszty podstawowe. Oczywiście, że Odwołujący mógłby przedstawić
bardziej szczegółową kalkulację, bowiem każda kalkulacja ceny może stać się jeszcze
bardziej szczegółowa. Jednakże kalkulacja przedstawiona w treści wyjaśnień zawiera
podstawowe koszty i nie zostały one przez Zamawiającego skutecznie podważone, jako
nierealne. Zamawiający podnosił w treści informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego, że
Odwołujący w swojej ofercie nie uwzględnił wszystkich kosztów dotyczących wykonania
zamówienia, określonych w SIWZ, np. kosztów udzielenia gwarancji, wykonania
dokumentacji powykonawczej. Jednakże Zamawiający nie odrzucił oferty Odwołującego z
uwagi na okoliczność, że oferta tego Wykonawcy nie odpowiada treści SIWZ. W treści oferty
Odwołujący zawarł oświadczenie, że przedmiot zamówienia wykona w pełnym zakresie
rzeczowym zgodnie z SIWZ, a więc zaoferowana przez tego Wykonawcę cena powinna
zawierać wszystkie koszty, których nieuwzględnienie Zamawiający zarzucił Odwołującemu w
treści informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego. Nadto wyjaśnione zostały podnoszone
przez Zamawiającego argumenty odnoszące się do braku gwarancji, czy braku kosztów
dokumentacji powykonawczej. Odwołujący wykazał, że cena np. za dokumentację
powykonawczą została ujęta w kosztach związanych z wynagrodzeniem z uwagi na
okoliczność, iż to pracownicy Odwołującego wykonają ww. dokumentację. Nie wykazano,
aby realizacja takiej dokumentacji generowała koszty na jeszcze innym polu, tym samym
wyjaśnienia Odwołującego należy uznać za wystarczające.
Zamawiający nie zdecydował się także odrzucić oferty Odwołującego na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych z uwagi na zaoferowanie niewłaściwej
blachy, czy nieudzielenie wymaganej gwarancji. Nie wskazano takiej podstawy w treści
informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego, ani też nie Zamawiający nie wskazał takiej
podstawy odrzucenia w trakcie rozprawy. W pierwszej kolejności Zamawiający winien
rozstrzygnąć kwestię, czy oferta Odwołującego odpowiada SIWZ.
W ocenie Izby Zamawiający, w przypadku wątpliwości, w pierwszej kolejności winien był
dokonać ustalenia, czy Wykonawca przedmiot zaoferowany przez Odwołującego odpowiada
treści SIWZ.
W sytuacji, gdy przedmiot zaoferowany nie jest zgodny z SIWZ, bezprzedmiotowe jest
rozważanie wysokości ceny, gdyż taka oferta nie może być porównywana ani z szacunkami
Zamawiającego, ani z innymi ofertami. Zatem tylko w sytuacji, gdy Zamawiający uznał, że
przedmiot zamówienia odpowiada treści SIWZ, mógł dokonać analizy ceny zaoferowanej
przez Wykonawcę. Skoro Zamawiający nie odrzucił oferty Odwołującego z uwagi na jej
niezgodność z SIWZ, to oznacza, że przyjął, że zostały zaoferowane wszystkie elementy
składające się na przedmiot zamówienia, w tym także właściwa blacha. Ponownie Izba
zauważa, że Zamawiający mając wątpliwości, co do prawidłowo zaoferowanej blachy, mógł
je wyjaśnić. W sytuacji, gdy nie zdecydował się dokonać czynności wyjaśnień, należy uznać,
że przyjął, że Odwołujący zaoferował prawidłową blachę. Tym bardziej, że w treści
Odwołujący oświadczył, że wymagania techniczne szaf zostaną wykonane zgodnie z opisem
przedmiotu zamówienia opisanym w pkt III SIWZ.
Odwołujący wyjaśnił także, że koszty przejazdu pojazdem firmy transportowej zostały
uwzględnione nie w kosztach podróży służbowych (400 zł), jak wskazywał Zamawiający, ale
w usługach transportowych. Zamawiający nie podważył skutecznie możliwości realizacji
zamówienia przy kosztach transportu wynoszących 2.500 zł i kosztach delegacji
wynoszących 400 zł. Izba zauważa, że całkowicie bezpodstawne są zawarte w odpowiedzi
na odwołalnie wywody Zamawiającego, dotyczące wysokości i zasad zwrotu pracownikom
kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motorowerów i motocykli
niebędących własnością pracodawcy. O ile sam wywód dotyczący zasad zwrotu tych
kosztów jest prawidłowy, o tyle Zamawiający całkowicie pominął, że przedstawione zasady
zwrotu kosztów dotyczą używania do celów służbowych prywatnych samochodów
pracowników. Brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że transport pracowników
Odwołującego (podobnie jak pracowników każdego innego wykonawcy, który złożyłby ofertę
w niniejszym postępowaniu) realizowane będą prywatnymi samochodami pracowników. Jest
to dowolne i całkowicie bezpodstawne założenie Zamawiającego. Założenie takie nie
znajduje żadnego oparcia w treści wyjaśnień czy oferty Odwołującego.
Fakt, że przedstawiona przez Odwołującego kalkulacja ceny nie była tak szczegółowa,
jak życzyłby sobie Zamawiający, nie może obciążać Odwołującego. Oczywistym jest bowiem
fakt, że każde rozbicie cenowe, każda kalkulacja może zostać uznana za niewystarczającą
(np. nie zawierającą cen gwoździ, śrub czy uszczelek). Brak jest bowiem wymogów,
określających jakie obligatoryjne elementy taka kalkulacja powinna zawierać, na ile powinna
być szczegółowa. Nadto ponownego podkreślenia wymaga, że cena za realizację
zamówienia była ceną ryczałtową. Jeżeli więc, zdaniem Zamawiającego, kalkulacja
przedstawiona w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego była zbyt ogólna, Zamawiający
mógł wezwać Odwołującego do przedstawienia szczegółowej kalkulacji elementów, które
budziły zastrzeżenia Zamawiającego. Zamawiający w trakcie rozprawy ogólnie wskazał, że
do realizacji zamówienia potrzebne są różne materiały, nie tylko blacha, ale i kątowniki,
prowadnice, poliwęglan, nie ma zaś wiedzy, co znalazło się w pozycji materiały. Podkreślić
należy, że Odwołujący potwierdził w kalkulacji szczegółowej, że ujął koszty poliwęglanu, czy
prowadnic, które, zdaniem Zamawiającego i Przystępującego (przedstawionym w trakcie
rozprawy), są największym elementem kosztotwórczym. Nadto, Zamawiający nie zwracał się
o wyjaśnienie ceny 195 000 zł za materiały. Zamawiający sam wskazał w trakcie rozprawy,
że cena blachy to jedynie 70 000 zł, zatem różnica pomiędzy ceną wszystkich materiałów
wynoszącą 195 000 złotych a ceną blachy wynoszącą 70 000 złotych, może obejmować
cenę pozostałych materiałów niezbędnych do realizacji zamówienia.
Zamawiający wskazywał także, że zapotrzebowanie na blachę wynosi 5930 kg, co nie
wynikało z treści SIWZ. Ilość zastosowanej blachy nie stanowiła także przedmiotu wyjaśnień.
Na obecnym etapie, biorąc pod uwagę fakt, że Zamawiający nie wyjaśniał tej okoliczności,
Zamawiający nie może kwestionować przyjętej przez Wykonawcę ilości blachy. Nadto, w
ocenie Izby nie jest uprawnione twierdzenie Przystępującego, że Odwołujący ujął w swojej
ofercie materiały, które nie są wykonane ze stali nierdzewnej. Wskazać należy, że
Przystępujący nie wykazał, aby wskazywana przez niego okoliczność wynikała z
przedstawionej oferty czy kalkulacji.
W świetle powyższego, w ocenie Izby nie było podstaw do przyjęcia, że oferta
Odwołującego zawiera cenę rażąco niską.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący:
………………………………
WYROK
z dnia 9 lipca 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lipca 2015 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 czerwca 2015 r. przez wykonawcę Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Handlowe „ROL-MOT” Sp. z o.o., ul. Czachowskiego 29, 27-310 Ciepielów
w postępowaniu prowadzonym przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w
Oświęcimiu, ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim
przy udziale wykonawcy Międzynarodowe Centrum Budownictwa Sp. z o.o., ul. Grójecka
128/51, 02-383 Warszawa zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej i nakazuje ponowne badanie i ocenę ofert z udziałem oferty
Odwołującego
2. kosztami postępowania obciąża Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w
Oświęcimiu, ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „ROL-MOT” Sp. z o.o., ul.
Czachowskiego 29, 27-310 Ciepielów tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, ul.
Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim na rzecz wykonawcy
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „ROL-MOT” Sp. z o.o., ul.
Czachowskiego 29, 27-310 Ciepielów kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Krakowie.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 1321/15
UZASADNIENIE
Zamawiający Państwowe Muzeum Auschwitz – Birkenau w Oświęcimiu prowadzi
postępowanie, którego przedmiotem jest wykonanie, dostawa i montaż wraz z
rozmieszczeniem specjalistycznych szaf magazynowych na walizy poobozowe w ramach
zadania Modernizacja magazynów na walizy, będącego częścią projektu pn. Auschwitz –
Zachowanie Autentyzmu – dziewięć zadań na lata 2012 – 2015 współfinansowanego z
grantu bezpośredniego Komisji Europejskiej w ramach programu Europa dla Obywateli.
Ogłoszenie o zamówieniu ukazało się 29 kwietnia 2015 roku w Biuletynie Zamówień
Publicznych pod numerem 98810.
Odwołujący Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe „Rol-Mot” sp. z o.o. wniósł
odwołanie, wobec czynności Zamawiającego polegającej na: odrzuceniu oferty
Odwołującego z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt. 4 Ustawy PZP; zaniechaniu wyboru w
przedmiotowym postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 i 2 ustawy poprzez jego
niezastosowanie i prowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w
sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, art. 90 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt. 4 ustawy poprzez ich bezprawne
zastosowanie i dokonanie wyboru oferty złożonej przez Międzynarodowe Centrum
Budownictwa sp. z o.o., a także poprzez bezprawne niezastosowanie i zaniechanie
dokonania wyboru oferty złożonej przez Odwołującego się, która jest ofertą najkorzystniejszą
na podstawie kryterium oceny ofert określonego w SIWZ.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, nakazanie unieważnienia czynności
Zamawiającego polegającej na wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
Międzynarodowe Centrum Budownictwa Sp. z o.o., nakazanie Zamawiającemu powtórzenia
czynności Zamawiającego polegającej na badaniu i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
Odwołującego, nakazanie Zamawiającemu wykonania czynności polegającej na dokonaniu
wyboru w prowadzonym postępowaniu jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
Odwołującego.
Do Zamawiającego wpłynęły 2 oferty – Wykonawcy Przedsiębiorstwo Produkcyjno-
Handlowe „ROL-MOT” sp. z o.o., cena brutto: 479 700,00 zł, Wykonawcy Międzynarodowe
Centrum Budownictwa Sp. z o.o., cena brutto: 774 900,00 zł.
Zamawiający bezpośrednio przed otwarciem ofert podał kwotę jaką zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia podstawowego tj. 781 665,00 zł brutto.
Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień w zakresie zaoferowanej
ceny, w tym złożenia dowodów dotyczących elementów oferty, mających wpływ na wysokość
ceny, z uwagi na to, że jego oferta na kwotę 479 700,00 zł brutto wydaje się rażąco niska i
budzi wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia.
Odwołujący odpowiedział na wezwanie przedstawiając własną kalkulację, oraz wskazując w
treści wyjaśnień na technologię produkcji we własnej fabryce, swoje dotychczasowe
realizacje i 23 letnie doświadczenie.
Zamawiający pomimo możliwości do kilkakrotnego wzywania do udzielenia wyjaśnień
w sprawie „rażąco niskiej ceny” nie poruszył ponownie kwestii rażąco niskiej ceny mimo
tego, że jeszcze trzykrotnie wzywał Odwołującego do udzielania wyjaśnień.
W treści odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający wskazał, że wyjaśnienia są
ogólnikowe, lakoniczne i nieusuwające wątpliwości Zamawiającego, tym samym Wykonawca
nie wykazał, co konkretnie spowodowało obniżenie ceny oraz w jakim stopniu wskazane
przez niego elementy ceny wpłynęły na jej obniżenie, innymi słowy jakie znaczenie i jaki
wpływ miały poszczególne czynniki na zaoferowaną cenę, jak również nie przedstawił
dowodów na potwierdzenie zaistnienia podnoszonych okoliczności.
Zamawiający wskazał, że w odniesieniu do podnoszonych w wyjaśnieniach kwestii w
zakresie zatrudniania pracowników, doświadczenia na rynku, zgrupowania produkcji w
jednym miejscu, nie wskazano znaczenia i wpływu tych okoliczności na poziom obniżenia
ceny, ani nie określono oszczędności z tego powodu.
Nadto, zdaniem Zamawiającego przedstawiono ogólne wyliczenie ceny brutto oferty
bez dowodów i bez poparcia, że jej podstawą jest rzetelna kalkulacja wszystkich elementów i
kosztów niezbędnych do wykonania zamówienia.
Zamawiający wskazał także, że załączona do wyjaśnień oferta cenowa firmy
PROFMETKOL z dnia 30.04.2015 r. na zakup blachy aluminiowej o grubości 1,5 mm oraz
profili aluminiowych o wymiarach 40x20 mm i 60x20 mm potwierdziła, iż Wykonawca
zamierza użyć i zastosować do wykonania szaf materiały inne aniżeli wymagane w Projekcie
nowego wyposażenia magazynów stanowiącym integralną część SIWZ, co jest
równoznaczne z oferowaniem wykonania zamówienia niezgodnie z treścią SIWZ. Zgodnie z
SIWZ szafy mają być wykonane, m.in. z blachy aluminiowej o grubości 2 mm, profili
aluminiowych o wymiarach 40x40 mm.
Nadto Zamawiający wskazał, że przedstawiona oferta na zakup farby nie potwierdza,
jaki będzie ostateczny koszt jej zakupu, zawiera tylko ogólną informację o cenie farby za kg.
Zdaniem Zamawiającego, Wykonawca nie wykazał i nie udowodnił, że uwzględnił
wszystkie koszty dotyczące wykonania zamówienia, zgodnie z wymaganiami
Zamawiającego określonymi w SIWZ, jak np. koszty udzielenia 60 miesięcznej gwarancji,
wykonania dokumentacji powykonawczej.
Zamawiający argumentował także, że podróże służbowe, zgodnie z wyliczeniem
Wykonawcy, zakładają kwotę 400 zł, biorąc zaś pod uwagę odległość dzielącą siedzibę
Wykonawcy, tj. Ciepielów a siedzibę Zamawiającego-Oświęcim, rozmiar kosztów przejazdu i
delegacji do siedziby Zamawiającego jest znaczny i powinien być wykazany na wyższym
poziomie.
Odwołujący podniósł, że ma wątpliwości co do tego jak Zamawiający oszacował cenę,
gdyż zamówienie jest całkowicie indywidualne, produkty są nowe nie występujące
dotychczas na rynku. Nadto Odwołujący wskazał, że nie natrafił w dokumentacji
przetargowej na kosztorys inwestorski tego projektu. Odwołujący wskazał, że pomimo
przeprowadzanych rozmów telefonicznych Zamawiający odmówił udzielenia Wykonawcy
informacji co do wartości szacunkowej zamówienia. Zdaniem Odwołującego, szacunkowa
cena zamówienia została dostarczona przez kontroferenta, który być może sprzedawał
podobne ale tylko podobne produkty z firm zachodnich, ale nie takie same. Kwota
przeznaczona przez Zmawiającego na wykonanie zamówienia stanowi niespełna 1% różnicy
pomiędzy kwotą zaoferowaną przez Wykonawcę konkurencyjnego.
Odwołujący podkreślił, że jako jedyny w postępowaniu, jako producent posiadający
fabrykę w Ciepielowie, posiada własne biuro konstrukcyjno-technologiczne może wykonać
najpierw technologię, a następnie w oparciu o technologię wykonania przeprowadzić
kalkulację cenową i kosztorysową. Zatem, jak wskazał Odwołujący, prawdziwą rzeczywistą
ceną jest cena zaoferowana przez Odwołującego.
Odwołujący podniósł także, że Zamawiający skierował do Wykonawcy wezwanie, które
było bardzo ogólnikowe co do elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w
szczególności w zakresie oszczędności metody wykonania zamówienia. Odwołujący
wskazał, że jego wyjaśnienia zawierają w swej treści pewne uogólnienia, ale odpowiadają
żądaniom Zamawiającego i są adekwatne do przedmiotu zamówienia. Zamawiający
zwracając się do Wykonawcy o wyjaśnienia może wskazać na konieczność przedłożenia
przez Wykonawcę szczegółowych wyliczeń lub kalkulacji cenowych przedstawiających
sposób obliczenia zaproponowanej ceny ofertowej, jednak Zamawiający z tego nie
skorzystał, a jedynie powołał się na obowiązujące przepisy prawne. Na tak sformułowane
wezwanie Zamawiającego, bez wskazania konkretnych elementów, Wykonawca udzielił
wystarczającej odpowiedzi.
Odwołujący podniósł, że zaoferowana cena nie jest niższa o 30 % od średniej
arytmetycznej wszystkich złożonych ofert, ponieważ średnia z dwóch ofert wynosi 627
300,00 zł a PPH „ROL-MOT” Spółka z o.o. zaoferowało cenę 479 700,00 czyli cena jest
niższa od średniej arytmetycznej o 23,53 %.
Odnosząc się do zarzutów Zamawiającego zawartych w informacji o odrzuceniu oferty
Odwołującego, Odwołujący wskazał, że nie miał obowiązku wykazania, co spowodowało
obniżenie ceny oraz w jakim stopniu wskazane elementy ceny wpłynęły na obniżenie ceny.
Jako producent regałów dokonuje wyceny produktu, który oferuje.
Odwołujący podniósł, że do wyjaśnień zostały załączone przykładowe oferty na farbę i
blachę aluminiową z PROFMETKOL na blachę aluminiową i profile aluminiowe, jednak
Wykonawca posiada także dostawcę profilu aluminiowego 40x40x2 - 12,80 zł/kg i blachę
aluminiową o formatach 2000x1000 i grubości 2 mm - 11,70 zł/kg („TABAL” Sp. j.).
Podkreślił, że były to oferty przykładowe, a Wykonawca użyje i zastosuje materiały do
wykonania szaf materiałowych tylko takie jakie zostały wskazane w Projekcie nowego
wyposażenia magazynów stanowiącą integralną część SIWZ. Ponadto Odwołujący
zauważył, że profil cieńszy (oferta PROFMETKOL) jest droższy niż wymagany profil grubszy
(oferta TABAL) co wskazuje na to, że Odwołujący szczegółowo uwzględnił ceny materiałów
potrzebnych do realizacji zamówienia. Cena ostatecznego zakupu farby nie odzwierciedla
kosztu jej zużycia, bo jest to uzależnione od jej wydajności, techniki malowania i rodzaju
malowanych elementów.
Odwołujący wyjaśnił, że uwzględnił także koszty udzielenia gwarancji (z dotychczasowego
doświadczenia przyjmując, że awarie występowały sporadycznie) i koszty sporządzenia
dokumentacji powykonawczej w pozycji wynagrodzeń, ponieważ w ramach świadczonej
pracy wykonują to zatrudnieni pracownicy Spółki.
Kwestia wyliczenia podróży służbowej to jest koszt delegacji pracowników (osób
zatrudnionych na umowie o pracę), a koszty przejazdu pojazdem firmy transportowej zostały
uwzględnione w usługach transportowych. Ponadto Wykonawca realizuje wiele zleceń i ma
możliwości połączenia wyjazdów do kilku Zamawiających co wpływa na koszty zamówień.
Odwołujący wyjaśnił, że posiada System Zarządzania Jakością ISO 9001, odnawiany
co roku (ostatnio w czerwcu 2015 roku), który usprawnia organizację pracy i wpływa na
obniżenie kosztów produkcji, wpływa na jakość oferowanych wyrobów. Ponadto w Spółce
funkcjonuje Zintegrowany System Zarządzania COMARCH ERP XL, który umożliwia
dokonanie kalkulacji cenowej.
Odwołujący uznał, że zaoferowana przez niego cena jest rzeczywista, a cena
zaoferowana przez MCB Spółka z o.o. w Warszawie jest rażąco wysoka, jako pośrednika
handlowego (wyrobów zachodnioeuropejskich) a nie producenta.
Przytoczone fakty, zdaniem Odwołującego świadczą o łamaniu przez Zamawiającego
zasad wyrażonych w ustawie Prawo Zamówień Publicznych, zwłaszcza art. 7, który nakłada
na Zamawiającego obowiązek przeprowadzania postępowania z zachowaniem uczciwej
konkurencji i równego traktowania Wykonawców.
Izba nie znalazła podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do
wniesienia odwołania, zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jest
wykonawcą zainteresowanym uzyskaniem zamówienia w niniejszym postępowaniu.
Uwzględnienie zarzutów uniemożliwiłoby mu uzyskanie zamówienia.
Stosownie do art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, zamawiający zwraca
się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów
oferty mających wpływ na wysokość ceny, jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej
arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
Jak oświadczył Zamawiający w trakcie rozprawy, dokonał ustalenia szacunkowej
wartości zamówienia w ten sposób, że zwrócił się do trzech wykonawców o przedstawienie
kalkulacji ceny. Odpowiedź otrzymał od jednego wykonawcy (Międzynarodowe Centrum
Budownictwa), którego oferta opiewała na łączną kwotę 635 000zł netto. Zamawiający zatem
na podstawie tylko jednej oferty, dokonał oszacowania wartości zamówienia. Nadto, wartość
zamówienia została przez Zamawiającego oszacowana na podstawie oferty tego samego
Wykonawcy, który złożył ofertę w niniejszym postępowaniu i z którego ofertą dokonywał
porównania Zamawiający. W ocenie Izby, nie sposób ustalić wartości zamówienia na
podstawie jednej tylko oferty, w szczególności, gdy zamówienie jest wykonaniem autorskim.
Wyłącznie jedna oferta nie może zostać uznana za miarodajną dla ustalenia rynkowej
wartości zamówienia. W przypadku określenia wartości zamówienia na podstawie jednej
oferty, trudno mówić o ustaleniu tej wartości na podstawie średniej ceny rynkowej, gdyż z
jednej ceny ofertowej nie można uzyskać średniej ceny. Tym samym jedna cena ofertowa,
jaką Zamawiający uzyskał na etapie szacowania wartości zamówienia, nie może zostać
uznana za miarodajną dla ustalenia ceny rynkowej, a tym samym – dla ustalenia, czy
wartość zamówienia została przez Zamawiającego ustalona z należytą starannością. Skoro
zatem nie została ustalona miarodajnie wartość zamówienia, trudno było uznać, że zachodzi
podejrzenie rażąco niskiej ceny w ofercie Odwołującego. Tym samym trudno także uznać, że
powstało jakiekolwiek domniemanie, że cena oferty Odwołującego jest rażąco niska. Zatem
w ocenie Izby już sam fakt istnienia podstawy do wezwania Odwołującego do złożenia
wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny jest wątpliwy.
W niniejszym postępowaniu ma to istotne znaczenie, że zamówienie realizowane jest według
indywidualnego projektu, brak jest gotowych produktów, które istnieją na rynku i można z
łatwością oszacować ich cenę. Zwrócił na to uwagę Przystępujący w trakcie rozprawy. Skoro
więc przedmiotem zamówienia jest indywidualne zamówienie, projekt, to każdy z
wykonawców sam wycenia własną pracę, cena zatem za realizację zamówienia jest
uzależniona od indywidualnych właściwości i szacunków wykonawcy. Może zatem
występować sytuacja, w której zaoferowane ceny są zupełnie rozbieżne. Tym bardziej, z
uwagi na charakter zamówienia, uzasadnione było dokładne przeanalizowanie cen
rynkowych dla niniejszego zamówienia.
Dodatkowo Izba zauważa, że zaoferowana przez Odwołującego cena nie jest niższa o 30 %
od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert. Średnia z dwóch ofert wynosi 627 300
złotych, a Odwołujący złożył ofertę niższą od średniej arytmetycznej o 23,53%. Skoro tak, to
nawet ta okoliczność nie stanowiła ustawowej przesłanki dla wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnień co do zaoferowanej ceny.
Zamawiający jest zobowiązany do oszacowania przedmiotu zamówienia z należytą
starannością. Z pewnością oszacowanie przedmiotu zamówienia na podstawie jednej tylko
oferty nie jest miarodajne, zwłaszcza w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia jest wykonywany
indywidualnie, a nie jest gotowym, istniejącym na rynku rozwiązaniem.
W ocenie Izby zatem sam fakt, że Odwołujący zaoferował realizację przedmiotu zamówienia
za cenę niższą niż inny wykonawca, nie stanowiło podstawy do domniemania, że
zaoferowana przez Odwołującego cena jest rażąco niska.
Oczywiście, Zamawiający ma możliwość zwrócenia się do Wykonawcy z wezwaniem o
złożenie wyjaśnień co do zaoferowanej ceny, jednakże powinien mieć także na uwadze fakt,
że nie może z góry zakładać, że zaoferowana cena jest ceną rażąco niską – w sytuacji, gdy
nie zostały spełnione bezwzględne przesłanki do wszczęcia przez Zamawiającego procedury
wyjaśniania rażąco niskiej ceny.
Należy zauważyć, że przedstawione przez Zamawiającego w trakcie rozprawy jako dowód
zestawienia tabelaryczne cen rynkowych w przeliczeniu na m3 wyposażenia i w przeliczeniu
na 1 szafę, nie stanowiły dokumentacji przetargowej przy szacowaniu przedmiotu
zamówienia i ocenie ofert. Nadto Zamawiający nie wykazał, że przedmiot tych postępowań
jest do siebie zbliżony i porównywalny z postępowaniem prowadzonym przez
Zamawiającego. Zresztą nawet dane zawarte w dokumentach przedstawionych przez
Zamawiającego wskazują, że trudno przyjąć, że przedmiot tych postępowań jest
porównywalny. Przedmiotem postępowania prowadzonego przez Zamawiającego jest
dostawa szaf aluminiowych na walizy, podczas gdy w złożonej na rozprawie tabeli
Zamawiający porównał ceny zaoferowane w postępowaniach, w których przedmiotem
dostawy były np. regały przesuwne ze stali i aluminium, czy też szafy szufladowce i regał z
wałkami na tkaniny. W ocenie Izby, takie zróżnicowanie przedmiotów tych postępowań,
uzasadnia zróżnicowanie cen, zaoferowanych przez wykonawców w tych postępowaniach.
Ponadto Izba ponownie podkreśla, że zamówienie ma charakter indywidualny.
Należy w tym miejscu zauważyć, że wbrew twierdzeniu Zamawiającego, Odwołujący w
treści złożonych wyjaśnień przedstawił informacje, które mają wpływ na obniżenie ceny.
Taką okolicznością jest wielokrotnie podkreślany przez Odwołującego fakt, że jest
producentem i wytwarza materiały, posiada fabrykę zlokalizowaną w jednym miejscu.
Odwołujący nie dokonuje zakupów gotowych materiałów, lecz sam je wytwarza, co obniża
cenę jego oferty względem ceny Przystępującego, na której opierał się Zamawiający.
Odwołujący sam dokonuje wyceny produkowanych i oferowanych produktów. Odwołujący
wskazał, że fakt produkcji materiałów i gotowych produktów w jednym miejscu, pozwala
Odwołującemu na obniżenie kosztów związanych z transportem materiałów do miejsca
wytwarzania gotowych produktów, jak również związanych z konicznością sprawdzania
materiałów. Nie wykazano, aby te okoliczności występowały w odniesieniu do
Przystępującego. Jest to więc okoliczność, która pozwala zaoferować niższą cenę i
jednocześnie nie jest dostępna wykonawcy konkurencyjnemu, a więc okoliczność, o której
mowa w art. 90 ust. 3 ustawy.
Należy także zauważyć, że Odwołujący w treści wyjaśnień przedstawił kalkulację
zaoferowanej przez siebie ceny. Cena za realizację zamówienia była ceną ryczałtową,
jednakże Odwołujący przedstawił rozbicie ceny w sposób, jaki wydawał się mu właściwy. W
kalkulacji znalazły się koszty podstawowe. Oczywiście, że Odwołujący mógłby przedstawić
bardziej szczegółową kalkulację, bowiem każda kalkulacja ceny może stać się jeszcze
bardziej szczegółowa. Jednakże kalkulacja przedstawiona w treści wyjaśnień zawiera
podstawowe koszty i nie zostały one przez Zamawiającego skutecznie podważone, jako
nierealne. Zamawiający podnosił w treści informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego, że
Odwołujący w swojej ofercie nie uwzględnił wszystkich kosztów dotyczących wykonania
zamówienia, określonych w SIWZ, np. kosztów udzielenia gwarancji, wykonania
dokumentacji powykonawczej. Jednakże Zamawiający nie odrzucił oferty Odwołującego z
uwagi na okoliczność, że oferta tego Wykonawcy nie odpowiada treści SIWZ. W treści oferty
Odwołujący zawarł oświadczenie, że przedmiot zamówienia wykona w pełnym zakresie
rzeczowym zgodnie z SIWZ, a więc zaoferowana przez tego Wykonawcę cena powinna
zawierać wszystkie koszty, których nieuwzględnienie Zamawiający zarzucił Odwołującemu w
treści informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego. Nadto wyjaśnione zostały podnoszone
przez Zamawiającego argumenty odnoszące się do braku gwarancji, czy braku kosztów
dokumentacji powykonawczej. Odwołujący wykazał, że cena np. za dokumentację
powykonawczą została ujęta w kosztach związanych z wynagrodzeniem z uwagi na
okoliczność, iż to pracownicy Odwołującego wykonają ww. dokumentację. Nie wykazano,
aby realizacja takiej dokumentacji generowała koszty na jeszcze innym polu, tym samym
wyjaśnienia Odwołującego należy uznać za wystarczające.
Zamawiający nie zdecydował się także odrzucić oferty Odwołującego na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych z uwagi na zaoferowanie niewłaściwej
blachy, czy nieudzielenie wymaganej gwarancji. Nie wskazano takiej podstawy w treści
informacji o odrzuceniu oferty Odwołującego, ani też nie Zamawiający nie wskazał takiej
podstawy odrzucenia w trakcie rozprawy. W pierwszej kolejności Zamawiający winien
rozstrzygnąć kwestię, czy oferta Odwołującego odpowiada SIWZ.
W ocenie Izby Zamawiający, w przypadku wątpliwości, w pierwszej kolejności winien był
dokonać ustalenia, czy Wykonawca przedmiot zaoferowany przez Odwołującego odpowiada
treści SIWZ.
W sytuacji, gdy przedmiot zaoferowany nie jest zgodny z SIWZ, bezprzedmiotowe jest
rozważanie wysokości ceny, gdyż taka oferta nie może być porównywana ani z szacunkami
Zamawiającego, ani z innymi ofertami. Zatem tylko w sytuacji, gdy Zamawiający uznał, że
przedmiot zamówienia odpowiada treści SIWZ, mógł dokonać analizy ceny zaoferowanej
przez Wykonawcę. Skoro Zamawiający nie odrzucił oferty Odwołującego z uwagi na jej
niezgodność z SIWZ, to oznacza, że przyjął, że zostały zaoferowane wszystkie elementy
składające się na przedmiot zamówienia, w tym także właściwa blacha. Ponownie Izba
zauważa, że Zamawiający mając wątpliwości, co do prawidłowo zaoferowanej blachy, mógł
je wyjaśnić. W sytuacji, gdy nie zdecydował się dokonać czynności wyjaśnień, należy uznać,
że przyjął, że Odwołujący zaoferował prawidłową blachę. Tym bardziej, że w treści
Odwołujący oświadczył, że wymagania techniczne szaf zostaną wykonane zgodnie z opisem
przedmiotu zamówienia opisanym w pkt III SIWZ.
Odwołujący wyjaśnił także, że koszty przejazdu pojazdem firmy transportowej zostały
uwzględnione nie w kosztach podróży służbowych (400 zł), jak wskazywał Zamawiający, ale
w usługach transportowych. Zamawiający nie podważył skutecznie możliwości realizacji
zamówienia przy kosztach transportu wynoszących 2.500 zł i kosztach delegacji
wynoszących 400 zł. Izba zauważa, że całkowicie bezpodstawne są zawarte w odpowiedzi
na odwołalnie wywody Zamawiającego, dotyczące wysokości i zasad zwrotu pracownikom
kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motorowerów i motocykli
niebędących własnością pracodawcy. O ile sam wywód dotyczący zasad zwrotu tych
kosztów jest prawidłowy, o tyle Zamawiający całkowicie pominął, że przedstawione zasady
zwrotu kosztów dotyczą używania do celów służbowych prywatnych samochodów
pracowników. Brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że transport pracowników
Odwołującego (podobnie jak pracowników każdego innego wykonawcy, który złożyłby ofertę
w niniejszym postępowaniu) realizowane będą prywatnymi samochodami pracowników. Jest
to dowolne i całkowicie bezpodstawne założenie Zamawiającego. Założenie takie nie
znajduje żadnego oparcia w treści wyjaśnień czy oferty Odwołującego.
Fakt, że przedstawiona przez Odwołującego kalkulacja ceny nie była tak szczegółowa,
jak życzyłby sobie Zamawiający, nie może obciążać Odwołującego. Oczywistym jest bowiem
fakt, że każde rozbicie cenowe, każda kalkulacja może zostać uznana za niewystarczającą
(np. nie zawierającą cen gwoździ, śrub czy uszczelek). Brak jest bowiem wymogów,
określających jakie obligatoryjne elementy taka kalkulacja powinna zawierać, na ile powinna
być szczegółowa. Nadto ponownego podkreślenia wymaga, że cena za realizację
zamówienia była ceną ryczałtową. Jeżeli więc, zdaniem Zamawiającego, kalkulacja
przedstawiona w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego była zbyt ogólna, Zamawiający
mógł wezwać Odwołującego do przedstawienia szczegółowej kalkulacji elementów, które
budziły zastrzeżenia Zamawiającego. Zamawiający w trakcie rozprawy ogólnie wskazał, że
do realizacji zamówienia potrzebne są różne materiały, nie tylko blacha, ale i kątowniki,
prowadnice, poliwęglan, nie ma zaś wiedzy, co znalazło się w pozycji materiały. Podkreślić
należy, że Odwołujący potwierdził w kalkulacji szczegółowej, że ujął koszty poliwęglanu, czy
prowadnic, które, zdaniem Zamawiającego i Przystępującego (przedstawionym w trakcie
rozprawy), są największym elementem kosztotwórczym. Nadto, Zamawiający nie zwracał się
o wyjaśnienie ceny 195 000 zł za materiały. Zamawiający sam wskazał w trakcie rozprawy,
że cena blachy to jedynie 70 000 zł, zatem różnica pomiędzy ceną wszystkich materiałów
wynoszącą 195 000 złotych a ceną blachy wynoszącą 70 000 złotych, może obejmować
cenę pozostałych materiałów niezbędnych do realizacji zamówienia.
Zamawiający wskazywał także, że zapotrzebowanie na blachę wynosi 5930 kg, co nie
wynikało z treści SIWZ. Ilość zastosowanej blachy nie stanowiła także przedmiotu wyjaśnień.
Na obecnym etapie, biorąc pod uwagę fakt, że Zamawiający nie wyjaśniał tej okoliczności,
Zamawiający nie może kwestionować przyjętej przez Wykonawcę ilości blachy. Nadto, w
ocenie Izby nie jest uprawnione twierdzenie Przystępującego, że Odwołujący ujął w swojej
ofercie materiały, które nie są wykonane ze stali nierdzewnej. Wskazać należy, że
Przystępujący nie wykazał, aby wskazywana przez niego okoliczność wynikała z
przedstawionej oferty czy kalkulacji.
W świetle powyższego, w ocenie Izby nie było podstaw do przyjęcia, że oferta
Odwołującego zawiera cenę rażąco niską.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący:
………………………………