KIO 299/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Łukasz Listkiewicz
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 299/16
WYROK
z dnia 17 marca 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący - członek Krajowej Izby Odwoławczej: Barbara Bettman
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 marca 2016 r. przez wykonawcę: Impel
Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław, w postępowaniu prowadzonym
przez zamawiającego: PKP INTERCITY S.A., ul. Żelazna 59A, 00-848 Warszawa, przy
udziale wykonawcy:
A. WARS S.A., ul. Józefa Chłopickiego 53, 04-275 Warszawa, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. Oddala odwołanie,
2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego Impel Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna
118, 53-111 Wrocław,
2.1. zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę: Impel
Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław, tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
..………………………
Sygn. akt KIO 299/16
Uzasadnienie:
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonym w trybie w
przetargu ograniczonego pn. „Świadczenie usług w wagonach sypialnych (WL), z miejscami
do leżenia (Bc) i z miejscami do leżenia bez pościeli (Bcbp), polegających na przygotowaniu
wagonów do obsługi podróżnych i obsłudze podróżnych w trakcie jazdy”, ogłoszonym w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nr 2016/S 036-059227 z dnia 20.02.2016 r., w dniu
1 marca 2016 r. zostało złożone w formie pisemnej odwołanie przez wykonawcę: Impel
Cleaning Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, w kopi przekazane zamawiającemu w tym
samym terminie.
Wniesienie odwołania nastąpiło wobec ogłoszenia o zamówieniu opublikowanego w
dniu 20 lutego 2016 r.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu: PKP INTERCITY S.A. z siedzibą w Warszawie
w zakresie kwestionowanych postanowień ogłoszenia - naruszenie przepisów ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) dalej
zwaną „ustawą Pzp,” tj.:
1) art. 7 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasad
zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców przy formułowaniu
w (ogłoszeniu o zamówieniu) [specyfikacji istotnych warunków zamówienia] - warunków
udziału w przedmiotowym postępowaniu oraz opisie sposób oceniania ich spełnienia oraz
przy żądaniu dokumentów na potwierdzenie ich spełnienia,
2) art. 22 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie
prawidłowego określenia warunków udziału w postępowaniu oraz opisu ich spełniania,
3) art. 22 ust. 4 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez wprowadzenie warunków
udziału w postępowaniu oraz opisu ich spełniania na poziomie nieproporcjonalnym do opisu
przedmiotu zamówienia.
W związku z powyższymi zarzutami odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania
oraz o nakazanie zamawiającemu dokonania modyfikacji treści ogłoszenia [specyfikacji
istotnych warunków zamówienia] w zakresie i brzmieniu proponowanym przez odwołującego
w odwołaniu, jak niżej:
1. Żądanie: Odwołujący wnosił o zmianę w sekcji III.2.3 Ogłoszenia o zamówieniu w taki
sposób aby otrzymał następujące brzmienie:
III.2.3) Kwalifikacje techniczne
Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów: Wykonawca
musi posiadać wiedzę i doświadczenia niezbędne do wykonania zamówienia. Zamawiający
uzna, że wykonawca spełnia w/w warunek jeżeli wykaże, że przed upływem terminu
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzonej
działalności jest krótszy - w tym okresie:
1) należycie wykonał, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych wykonuje, co
najmniej dwie usługi sprzątania lub usługi hotelarskie: w środkach transportu, hotelach lub w
budynkach użyteczności publicznej, o wartości co najmniej 500 000 PLN netto każda
(słownie: pięćset tysięcy złotych 00/100). Jeżeli wykonawca w dacie składania wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonuje usługi, o których mowa w zdaniu
poprzedzającym, wskazany tam warunek uznaje się za spełniony, jeżeli do dnia złożenia
wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, wykonawca wykonał usługi, w kwocie
nie mniejszej niż określona powyżej....”.
Ponadto wnosił:
2. o obciążenie zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego i zasądzenie na
rzecz odwołującego zwrotu udokumentowanych kosztów udziału w postępowaniu
odwoławczym.
W uzasadnieniu zgłoszonych zarzutów i żądań odwołujący powoływał się na interes
w złożeniu niniejszego odwołania, ponieważ obecne postanowienia specyfikacji
uniemożliwiają mu złożenie oferty i ubieganie się tym samym o przedmiotowe zamówienie.
W ocenie odwołującego postanowienia ogłoszenia [oraz SIWZ] są wadliwe,
ograniczają uczciwą i swobodną konkurencje oraz preferują ograniczony krąg podmiotów
kosztem pozostałych. Postanowienia ogłoszenia o zamówieniu [oraz specyfikacji istotnych
warunków zamówienia] naruszają przepis art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 i 4, ustawy prawo
zamówień publicznych, z czym odwołujący się nie godził.
Zgodnie z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wymaga aby
wykonawca spełniał warunek:
„Kwalifikacje techniczne. Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania
wymogów: Wykonawca musi posiadać wiedzę i doświadczenie niezbędne do wykonania
zamówienia.
1. Zamawiający uzna, że wykonawca spełnia w/w warunek jeżeli wykaże, że w ciągu 3 lat
kalendarzowych bezpośrednio przed terminem składania wniosków, o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu:
1) należycie wykonał, co najmniej jedną usługę hotelarską w środkach transportu (poprzez
środki transportu, o których mowa w niniejszym warunku i warunkach poniżej rozumieć
należy środki w transporcie kolejowym, morskim, lotniczym), o wartości co najmniej 5 000
000 PLN netto (słownie: pięć milionów złotych 00/100).
W przypadku wykazania się realizacją usługi, w innej walucie niż PLN, przeliczenie tych
wartości nastąpi po średnim kursie ogłoszonym przez NBP w dniu opublikowania ogłoszenia
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. (…)”
W ocenie odwołującego wyżej przytoczony wymóg narusza zasadę równego
traktowania wykonawców oraz zasadę uczciwej konkurencji w postępowaniu. Wymóg
zamawiającego odwołujący uznał za nadmierny, naruszający również przepis art. 22 ust. 4
ustawy prawo zamówień publicznych, według którego opis sposobu dokonania oceny
spełniania warunków powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny
do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wyjaśniał, że przetarg organizowany przez zamawiającego dotyczy usług
specyficznych, zamawianych przez bardzo ograniczony krąg zamawiających np. - PKP
Intercity S.A. i PKP Przewozy Regionalne Sp. z o. o. Podane wymogi ograniczają krąg
wykonawców wyłącznie do firm aktualnie wykonujących usługi na rzecz zamawiającego,
gdyż tylko one posiadają doświadczenie z poprzednich przetargów na wymaganą kwotę.
Wymaganą kwotę doświadczenia można było uzyskać tylko wygrywając poprzednie
przetargi, albowiem tylko zamawiający organizował przetargi o takiej wartości.
Odwołujący wskazywał na okoliczność, że rynek kolejowy jest ograniczony, zatem
zamawiający wprowadzając wskazane wyżej zapisy ograniczył w praktyce dostęp do
przetargu tylko dla swoich aktualnych wykonawców. Dla pozostałych przedsiębiorstw
działających na rynku kolejowym przetarg jest niedostępny.
Odwołujący argumentował, że warunki udziału w postępowaniu ustalone powinny być
przez zamawiającego w sposób niedyskryminujący ze szczególnym uwzględnieniem zasady
proporcjonalności, o której mowa w art. 22 ust. 4 ustawy Pzp. Zasada proporcjonalności
stanowi, że warunek udziału musi być związany z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalny tzn. niezbyt wygórowany np. ze względu na poziom wymaganego
doświadczenia i wiedzy, ale dający rękojmię prawidłowego wykonania zamówienia. W
niniejszej sprawie według odwołującego, zasada ta została złamana poprzez wykluczenie z
przetargu podmiotów innych niż dotychczasowi wykonawcy.
Zdaniem odwołującego nadmierność obecnego warunku dotyczącego usługi
referencyjnej powoduje ograniczenie konkurencji na rynku polskim tylko do jednego
wykonawcy - w tym wypadku tylko do Wars S.A. świadczącego usługę hotelarską w
środkach transportu w rozumieniu zamawiającego (w transporcie kolejowym, morskim,
lotniczym). Jeżeli zatem w poprzednim postępowaniu przetargowym na ten sam przedmiot
zamówienia, zamawiający miał mniejsze wymagania referencyjne i dopuszczał możliwość
wykazania się doświadczeniem złożonym z kilku różnych odrębnych kontraktów na
poszczególne usługi o mniejszej wartości dla różnych klientów, to znaczy, że w tym
postępowaniu specjalnie je zawyżył, aby ponownie ograniczyć wykonawców tylko do Wars
S.A.
Izba nie stwierdziła przesłanek do odrzucenia odwołania na podstawie art. 189 ust. 2
ustawy Pzp.
Na wezwanie zamawiającego z dnia 2 marca 2016 r. umieszczone na stronie
internetowej, pisemne zgłoszenie do postępowania odwoławczego, w kopii przesłane
stronom, w dniu 4 marca 2016 r. złożył wykonawca: WARS S.A. z siedzibą w Warszawie -
po stronie zamawiającego, który wnosił o oddalenie odwołania i podał, że posiada interes w
zgłoszeniu przystąpienia po stronie zamawiającego i uzyskaniu rozstrzygnięcia na jego
korzyć, tj. oddalenia odwołania, ponieważ uwzględnienie przedmiotowego odwołania w
całości lub w części może spowodować naruszenie obowiązujących przepisów ustawy Pzp,
a tym samym mieć negatywny wpływ na wynik postępowania, którego zgłaszający
przystąpienie jest uczestnikiem. Zarzuty podniesione w odwołaniu uznał za bezzasadne,
gdyż treść ogłoszenia o zamówieniu jest zgodna z przepisami ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zaprzeczył twierdzeniom odwołującego i stwierdził, że zamawiający prawidłowo
w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji sformułował warunki udziału w
przedmiotowym postępowaniu oraz sposób oceny ich spełnienia. Zauważył, że zarzuty
odwołania odnoszące do postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia są
bezprzedmiotowe, albowiem nie została ona jeszcze przekazana wykonawcom.
W toku rozprawy przystępujący argumentował, że nie ma dysproporcji między
przedmiotem usługi zamawianej a warunkiem udziału. Zamawiana usługa jest usługą
hotelarską w środkach transportu i taki jest wymóg udziału w postępowaniu. Za gołosłowny
uznał zarzut braku adekwatności i nadmierności warunku. Podnosił, iż odwołujący nie
udowodnił twierdzenia, że na rynku istnieje jeden wykonawca, który mógłby się skutecznie
ubiegać o zamówienie zwłaszcza biorąc pod uwagę szerszy zakres tego warunku, który
oprócz usług obsługi przewozów kolejowych, obejmuje środki transportowe morskie i
lotnicze. Przekonanie subiektywne odwołującego, że byłby w stanie zrealizować zamówienie
nie ma znaczenia, ponieważ oprócz takiego przekonania wykonawca musi mieć
doświadczenie wyznaczone przez zamawiającego. Znaczące doświadczenie w sprzątaniu
nie równa się doświadczeniu w obsłudze podróżnych.
Niewątpliwe jest, że takie postępowania toczą się również w innych krajach na
zaspokojenie tego typu potrzeb i uczestniczą w nich inni wykonawcy, a zamawiający stawiają
wyznaczone przez siebie warunki. Uznał za racjonalny ustalony warunek - podyktowany
potrzebami zamawiającego i proporcjonalny do zamawianej usługi. Uwzględnienie tego
odwołania i nadanie postulowanego brzmienia skarżonemu warunkowi spowodowałoby to,
że o zamówienie mogłyby się ubiegać firmy mające doświadczenie wyłącznie w sprzątaniu -
a to nie jest celem zamawiającego. Firmy legitymująca się wyłącznie sprzątaniem obiektów,
w tym np. hoteli nie mają doświadczenia w zakresie kompleksowej obsługi podróżnych i
obsługi środków transportu od strony technicznej, wobec czego nie gwarantowałyby
należytego wykonania usługi.
Przystępujący wskazał chociażby na fakt, że w zakresie przywrócenia bieżącej
sprawności tego rodzaju wagonom i włączenia ich szybko do składów pociągów, wymagana
jest znajomość instalacji, punktów napraw, danych techniczno-ruchowych wagonów.
Konduktor spełnia różne funkcje np. sprawdza bilety, prowadzi catering, musi się znać na
przepisach bezpieczeństwa w pociągu, także na styku funkcjonowania różnych systemów,
jeżeli podróż odbywa się poza granice w zakresie wagonów sypialnych, gdyż na całej trasie
usługa jest świadczona przez tego samego konduktora. Musi on znać przepisy
bezpieczeństwa obowiązujące na terenie Polski jak i innych państw.
Izba postanowiła dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym ww.
wykonawcę, uznając że przesłanki wymienione w art. 185 ust. 2 i 3 ustawy Pzp zostały
wykazane.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie podał, że z literalnego brzmienia
kwestionowanego warunku wynika, że wykonawca miał się wykazać w zakresie warunku
wiedzy i doświadczenia wykonaniem co najmniej jednej usługi hotelarskiej o wartości co
najmniej 5 000 000zł. Jeżeli wykonawca wykonał więcej usług hotelarskich o wartości co
najmniej 5 000 000 zł każda. Mógł w ramach spełnienia warunku - wpisać większą ilość tych
usług, ale żeby wykazać warunek w zakresie dopuszczenia do udziału wystarczająca była
jedna usługa danej wartości. Zamawiający uznawał, że warunek aby wykonawca legitymował
się doświadczeniem w zakresie usług hotelarskich w środkach transportu pozostaje
związany z przedmiotem tego zamówienia, na co wskazuje na krótki OPZ w treści
ogłoszenia.
Dla zamawiającego jest istotne, aby usługa referencyjna była wykonywana właśnie w
środkach transportu, gdyż jej przedmiotem jest:
1. Przygotowanie wnętrz wagonów do przewozu osób, w tym:
a) wyposażenie wagonów w niezbędną ilość bielizny pościelowej, pranie bielizny,
b) czyszczenie wyposażenia wagonów,
c) nadzorowanie funkcjonowania instalacji w wagonach np. wodnej, grzewczej, w tym pomp,
zaworów,
d) czyszczenie elementów grzewczych, kominowych i przeciwpożarowych i ich bieżące
utrzymacie,
e) wymiana butli gazowych, napełnianie butli,
f) konserwacja chłodziarek i zamrażarek,
g. naprawa drzwi w wagonach,
h) zabezpieczenie funkcjonowania oświetlenia,
2. Obsługa podróżnych,
a) sprawdzanie dokumentów, budzenie podróżnych,
b) dystrybuowanie poczęstunków oraz napojów w wagonach,
c) opieka nad podróżnymi w sytuacjach awaryjnych,
d) świadczenie doraźnej pomocy przedmedycznej,
7. Współpraca z obsługą pasażerską pociągu.
8. Sprzątanie wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia, ponieważ wykonawca danego
zamówienia ma w dyspozycji ten tabor i nim zarządza, m.in. przygotowuje te wagony celem
włączenia do poszczególnych składów pociągów.
Zamawiający opisywał odmienność warunków realizacji tej usługi, w stosunku do
obiektów stacjonarnych np. hoteli i na specyfikę, że usługa odbywa się w ruchu. Zaznaczał,
że usługa sprzątania nie ma decydującego znaczenia, stanowi jeden z elementów tego
zamówienia. Wykonawca, który ma doświadczenie w zakresie usługi sprzątania w ocenie
zamawiającego nie daje rękojmi należytego wykonania zamówienia, które ma swoją
specyfikę.
Poprzez stawiane warunki zamawiający dąży do zapewnienia sobie wykonawcy, który
organizacyjnie podoła świadczeniu tej usługi w obszarze krajowym i międzynarodowym. W
składach pociągów na trasach międzynarodowych np. na trasie do Berlina, Budapesztu
jeżdżą wagony PKP Intercity z miejscami sypialnymi, których przygotowanie i obsługę będzie
zapewniał wykonawca danego zamówienia. Zdaniem zamawiającego nawet krótki opis
zamówienia daje pojęcie co wchodzi w skład usługi poprzez użycie określenia, że jest to
usługa hotelarska podróżnych odbywających przejazd w wagonach, a wykonawcy nie
zadawali pytań tym zakresie, zatem uznawali opis za wystarczający, chociażby ze względu
na obiegowe znaczenie usługi hotelarskiej. Zamawiający uznawał, że sprecyzował warunek
w sposób proporcjonalny i nie ograniczający konkurencji, bowiem nie ograniczył się jedynie
do usług referencyjnych w zakresie przewozów kolejowych, ale też w zakresie przewozów
morskich czy lotniczych, bo te usługi w tych środkach komunikacji wykazują pewne
podobieństwa - konieczności zapewnienia stałej obsługi podróżnych podczas ruchu, tam
gdzie ta obsługa ma miejsce.
Zamawiający wyjaśniał, że do marca 2015 r. z uwagi na usytuowanie spółki WARS w
jego wewnętrznych strukturach nie organizował przetargów w trybach konkurencyjnych tylko
udzielał zamówienia w oparciu o przesłankę określoną w art. 136 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
odnoszonego do zamówień sektorowych i do zamówień udzielanych przedsiębiorstwom
powiązanym. Jedynie z tego powodu, że nie są spełnione wszystkie przesłanki do udzielenia
zamówienia z wolnej ręki zamawiający jest zobowiązany prowadzić postępowanie w trybach
konkurencyjnych, z zamiarem jest wyłonienie wykonawcy, który ma doświadczenie
gwarantujące sprawne wykonywanie usługi, a nie takiego, który dopiero w trakcie realizacji
zamówienia będzie to doświadczenie zdobywał. Podnosił, że kwota zamówienia przekracza
progi wartościowe, które zobowiązują do publikacji ogłoszenia w Dz. U. UE. Wobec czego w
postępowaniu tym mogą uczestniczyć podmioty zagraniczne, które w wymaganym okresie
świadczyły danego rodzaju usługi dla zamawiających w innych krajach. Zamawiający w
odpowiedzi na odwołanie podał na str. 7 takie podmioty (JLV a.s. w Czechach, DB Bahn,
Newrest Wagon-Lits, m.inn. dla linii francuskich, MAV-START Zrt. - Węgry, WAGON
SLOVAKIA KOSICE a.s.), LS Airport Services obsługa lotniska Chopina. To ostatnie
przedsiębiorstwo świadczy obsługę podróżnych w transporcie lotniczym. Gdyby ww. firmy
ubiegały się o dane zamówienie byłyby zdolne wykazać spełnienie warunku wiedzy i
doświadczenia.
Ponadto, zaznaczał, że istnieje możliwość ustawowa składania ofert w konsorcjach
bądź z powołaniem się na potencjał podmiotów trzecich. W tych okolicznościach
zamawiający uznał, że odwołujący nie udowodnił, że tylko przystępujący WARS mógłby się
skutecznie ubiegać o przedmiotowe zamówienie. Wnioskowane dowody z umów zawartych
między zamawiającym a WARS potwierdzają, że WARS te usługi świadczy, a nie dowodzą
tego, że na rynku nie funkcjonują podmioty, które również mogłyby ubiegać się o
zamówienie, albowiem spełniają warunki.
Zamawiający uznał, iż otworzył się na konkurencję chociażby przez fakt, że nie
ograniczył warunku do transportu kolejowego ale go rozszerzył o transport morski i lotniczy.
Tym samym uznał kwestionowany warunek za adekwatny do przedmiotu zamówienia,
związany z nim i do niego proporcjonalny.
Przedstawił dowód w postaci umowy z Ministerstwem Infrastruktury o świadczenie
danych usług w przewozach krajowych i z tego względu jest zobowiązany dany zakres usług
kolejowych utrzymywać według określonych standardów, a zatem pozyskać wykonawcę,
który będzie zdolny wykonywać zamówienie według tych standardów, które zostały
przeniesione z umowy z Ministerstwem Infrastruktury do warunków danego zamówienia.
Zdaniem zamawiającego podstawowym elementem jest wyznaczenie warunków udziału,
które będą gwarantowały świadczenie usługi przez wykonawcę mającego w omawianym
zakresie wystarczające doświadczenie. Zamawiający wskazywał, że musi zapewnić
odpowiedni standard usługi przez doświadczonego wykonawcę tak ze względu na
uwarunkowania zewnętrzne, jak i na to, że nienależyte wykonanie usługi odbiłoby się
niekorzystnie na jego wizerunku i działaniu na konkurencyjnym rynku przewozów. Podnosił
jednocześnie, że organizacyjnie, logistycznie obsługa podróżnych w środkach transportu jest
odmienna od usług hotelowych w obiektach stacjonarnych.
Izba dopuściła dowody z ogłoszenia o zamówieniu, protokołu postępowania.
Izba dopuściła dowody zgłoszone przez zamawiającego:
1. Aneks nr 6 do umowy miedzy zamawiającym, a Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju z
15 kwietnia 2015 r. na okoliczność potwierdzającą, że zamawiający jest zobowiązany
świadczyć usługi będące przedmiotem zamówienia, według wyznaczonego standardu i
związku opisu warunków - z konsekwencjami wynikającymi z ww. umowy.
2. Odpis aktualnie zawartej umowy z przystępującym na świadczenie usług będących
przedmiotem niniejszego zamówienia na okoliczność szczegółowego zakresu tej usługi,
która będzie wykonywana w tym samym zakresie jak poprzednie umowy.
3. Protokół przedmiotowego postępowania według stanu bieżącego z podaną wartością
szacunkową zamówienia na okoliczność wartości zamówienia i proporcji wartościowej
wyznaczonego warunku.
Izba dopuściła dowody zgłoszone przez przystępującego.
1. Ogłoszenia o zamówieniach na zbliżony zakres usługi prowadzone przez zamawiających
ze Słowacji, Republiki Czeskiej i Republiki Włoskiej na okoliczność warunku udziału w
postępowaniu na zbliżony przedmiot zamówienia stosowanych przez danych zamawiających
- niewątpliwym jest, że w innych krajach, w tym wchodzących w skład Unii Europejskiej,
świadczone są usługi obsługi podróżnych w środkach komunikacji na zasadach zbliżonych,
wyznaczonych regulacjami prawnymi obowiązującymi w UE.
Izba dopuściła dowody zgłoszone przez odwołującego.
1. Z pięciu umów zawartych przez zamawiającego z przystępującym na usługi tożsame z
przedmiotem zamówienia,
- na okoliczność potwierdzającą zakres tych usług - znany odwołującemu. Także na
okoliczność przywoływaną przez zamawiającego, że w poprzednich okresach udzielał
przystępującemu zamówienia z wolnej ręki, do czego był uprawniony na podstawie art. 136
ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Tożsamości podmiotu, który świadczył usługę w okresie ostatnich
trzech lat była bezsporna.
Ponadto, Izba rozważyła stanowiska stron i uczestnika przedstawione w złożonych
pismach oraz do protokołu rozprawy.
Rozpatrując sprawę w granicach zarzutów odwołania, jak stanowi art. 192 ust. 7
ustawy Pzp Izba ustaliła, co następuje.
Z akt postępowania przetargowego udostępnionych przez zamawiającego na wezwanie
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej - wynika następujący stan faktyczny.
Ogłoszenie o zamówieniu.
Sekcja II.1.5) Krótki opis zamówienia lub zakupu:
Zakres świadczenia usług obejmuje m in.:
1. przygotowanie wnętrz wagonów do przewozu osób;
2. obsługę podróżnych odbywających przejazd w wagonach, wg uzgodnionych standardów.
Termin realizacji: od dnia podpisania nie wcześniej jednak niż od 27.4.2016 do 10.12.2016.
II.1.6) Wspólny Słownik Zamówień (CPV) 55100000, 98341000, 55511000
Sekcja III.1) Warunki dotyczące zamówienia
Sekcja III.1.3) Forma prawna, jaką musi przyjąć grupa wykonawców, której zostanie
udzielone zamówienie:
Wykonawcy, którzy wspólnie uzyskają zamówienie, nie mają obowiązku przyjęcia żadnej
szczególnej formy prawnej, jednakże zobowiązani będą dostarczyć Zamawiającemu przed
podpisaniem umowy umowę regulującą współpracę podmiotów składających wspólną ofertę.
III.2) Warunki udziału
III.2.1)
Sytuacja podmiotowa wykonawców, w tym wymogi związane z wpisem do rejestru
zawodowego lub handlowego
Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów: Wykonawca
musi spełniać warunki określone w art. 22 ust. 1 ustawy z 29.1.2004 Prawo zamówień
publicznych (szczegółowy opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków
zawarty jest w sekcji III.2.2. oraz Sekcji. III.2.3. niniejszego ogłoszenia) oraz nie może
podlegać wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie
art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z 29.1.2004 Prawo zamówień publicznych.
1. Celem wykazania spełnienia warunków określonych w art. 22 ust. 1 ustawy z 29.1.2004
Prawo zamówień publicznych oraz niepodlegania wykluczeniu z postępowania na podstawie
art. 24 ust. 1 ustawy z 29.1.2004 Prawo zamówień publicznych Wykonawca winien
przedłożyć wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu niżej wymienione
dokumenty:
1) oświadczenie o spełnianiu warunków określonych w art. 22 ust. 1 ustawy z 29.1.2004
Prawo zamówień publicznych - pisemny oryginał (np. wg załącznika nr 1 do wniosku o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu dostępnego na stronie internetowej
Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji niniejszego ogłoszenia);
2) oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z postępowania określonych w art. 24 ust.
1 ustawy z 29.1.2004 Prawo zamówień publicznych (np. wg załącznika nr 2 do wniosku o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu dostępnego na stronie internetowej
Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji niniejszego ogłoszenia); (…)
Sekcja III.2.2) Zdolność ekonomiczna i finansowa
Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów: Wykonawca
musi znajdować się w sytuacji ekonomicznej i finansowej umożliwiającej wykonanie
zamówienia. Zamawiający uzna, że wykonawca spełnia ww. warunek jeżeli wykaże się
posiadaniem:
1) środków finansowych lub zdolnością kredytową, w wysokości nie mniejszej niż 4 000 000
PLN (słownie: cztery miliony złotych 00/100). (…)
Wykonawca może polegać na zdolnościach finansowych lub ekonomicznych innych
podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków.
Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić zamawiającemu, iż będzie
dysponował tymi zasobami w trakcie realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając
w tym celu pisemne zobowiązanie (w oryginale) tych podmiotów do oddania mu do
dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby wykonania zamówienia. (…)
III.2.3) Kwalifikacje techniczne
Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów: Wykonawca
musi posiadać wiedzę i doświadczenie niezbędne do wykonania zamówienia.
1. Zamawiający uzna, że wykonawca spełnia w/w warunek jeżeli wykaże, że w ciągu 3 lat
kalendarzowych bezpośrednio przed terminem składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu:
1) należycie wykonał, co najmniej jedną usługę hotelarską w środkach transportu (poprzez
środki transportu o którym mowa w niniejszym warunku i warunkach poniżej rozumieć należy
środki w transporcie kolejowym, morskim, lotniczym), o wartości co najmniej 5 000 000 PLN
netto (słownie: pięć milionów złotych 00/100).
W przypadku wykazania się realizacją usługi, w innej walucie niż PLN, przeliczenie tych
wartości nastąpi po średnim kursie ogłoszonym przez NBP w dniu opublikowania ogłoszenia
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. (…)
2) zatrudniał średniorocznie co najmniej 100 osób w okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
a w przypadku gdy okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie
3) będzie dysponował na potrzeby realizacji umowy 10 osobami pełniącymi funkcje
koordynatorów, wykonujących czynności związane z przygotowaniem procesów
organizacyjnych dotyczących usługi hotelarskiej w środkach transportu (poprzez środki
transportu na potrzeby warunku rozumieć należy środki w transporcie kolejowy, morski,
lotniczy);
Celem potwierdzenia spełnienia w/w warunku Wykonawca winien przedłożyć wraz z
wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu:
1) wykaz wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również
wykonywanych, głównych usług, w zakresie niezbędnym do wykazania spełniania warunku
wiedzy i doświadczenia, o którym mowa w punkcie 1 powyżej, w okresie ostatnich 3 lat przed
upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wraz z
podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których usługi
zostały wykonane, oraz załączeniem dowodów, czy zostały wykonane należycie (np. wg
załącznika nr 4 do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu dostępnego na
stronie internetowej Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji niniejszego
ogłoszenia);
2) oświadczenia na temat wielkości średniego rocznego zatrudnienia w okresie ostatnich
trzech lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu, a w przypadku gdy okres prowadzenia działalności jest krótszy to w tym
okresie (np. wg załącznika nr 5 do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
dostępnego na stronie internetowej Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji
niniejszego ogłoszenia);
3) oświadczenia iż Wykonawca będzie dysponował 10 osobami pełniącymi funkcje
koordynatorów, wykonujących czynności związane z przygotowaniem procesów
organizacyjnych dotyczących usługi hotelarskiej w środkach transportu (poprzez środki
transportu na potrzeby warunku rozumieć należy środki w transporcie kolejowy, morski,
lotniczy); (np. wg załącznika nr 6 do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
dostępnego na stronie internetowej Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji
niniejszego ogłoszenia).
W przypadku Wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia powyższe
wymagania może spełniać jeden, kilku lub łącznie wszyscy Wykonawcy wspólnie ubiegający
się o udzielenie zamówienia publicznego.
W przypadku, gdy Wykonawca polega na wiedzy i doświadczeniu innego podmiotu
Zamawiający wymaga, by podmiot udostępniający Wykonawcy swoją wiedzę i
doświadczenie uczestniczył w realizacji zamówienia, odpowiednio do zakresu
udostępnianych zasobów.
Zamawiający dopuszcza, by uczestnictwo podmiotu trzeciego w realizacji zamówienia
polegało na podwykonawstwie lub doradztwie i nadzorze lub udostępnieniu know-how lub
szkoleniach, itp.
Celem potwierdzenia spełnienia w/w warunku Wykonawca winien przedłożyć wraz z
wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykaz wykonanych, a w przypadku
świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonywanych, głównych dostaw / usług, w
okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie, a jeżeli
okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich
przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których usługi / dostawy zostały wykonane,
oraz załączeniem dowodów czy zostały wykonane lub są wykonywane należycie (Wskazane
jest sporządzenie oświadczenia w oparciu o wzór stanowiący załącznik nr 4 do wniosku o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu dostępnego na stronie internetowej
Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji niniejszego ogłoszenia ).
Dowodami potwierdzającymi należyte wykonanie usług/dostaw mogą być:
a) poświadczenie (np. referencje), z tym że w odniesieniu do nadal wykonywanych
usług/dostaw poświadczenie powinno być wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed
upływem terminu składania ofert;
b) oświadczenie Wykonawcy - jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze
Wykonawca nie jest w stanie uzyskać poświadczenia, o którym mowa w pkt a) powyżej.
W przypadku gdy Zamawiający jest podmiotem, na rzecz którego usługi/dostawy wskazane
w powyższym wykazie zostały wcześniej wykonane, Wykonawca nie ma obowiązku
przedkładania ww. dowodów.
Jeżeli Wykonawca polega na wiedzy i doświadczeniu innych podmiotów, na zasadach
określonych w art. 26 ust. 2b Ustawy Pzp, zobowiązany jest udowodnić Zamawiającemu, iż
będzie dysponował tymi zasobami w trakcie realizacji zamówienia, przedstawiając w tym
celu pisemne zobowiązanie (w oryginale) tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji
niezbędnych zasobów na potrzeby wykonania zamówienia.
Uwaga: w celu oceny, czy Wykonawca będzie dysponował zasobami innych podmiotów w
stopniu niezbędnym dla należytego wykonania zamówienia oraz oceny, czy stosunek
łączący Wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów,
Zamawiający żąda, by z pisemnego zobowiązania lub innych dokumentów składanych wraz
z ofertą wynikał:
a) zakres dostępnych Wykonawcy zasobów innego podmiotu,
b) sposób wykorzystania zasobów innego podmiotu, przez Wykonawcę, przy wykonywaniu
zamówienia,
c) charakter stosunku, jaki będzie łączył Wykonawcę z innym podmiotem,
d) zakres i okres udziału innego podmiotu przy wykonywaniu zamówienia.
Sekcja IV.2) Kryteria udzielenia zamówienia
Oferta najkorzystniejsza ekonomicznie z uwzględnieniem kryteriów kryteria określone poniżej
1. Cena. Waga - 95
2. Termin płatności. Waga - 5
Sekcja IV.3) Informacje dodatkowe
12. Ograniczenie liczby wykonawców, którzy zostaną zaproszeni do składania ofert
Przewidywana liczba wykonawców: 10
1) liczba wykonawców, którzy nie podlegają wykluczeniu i spełniają warunki udziału w
postępowaniu będzie mniejsza niż 10, Zamawiający zaprosi do składania ofert wszystkich
wykonawców.
2) liczba wykonawców, którzy nie podlegają wykluczeniu i spełniają warunki udziału w
postępowaniu będzie większa niż 10, Zamawiający zaprosi do składania ofert 10
wykonawców, którzy otrzymali największą ilość punktów w ramach kwalifikacji wykonawców.
W przypadku, o którym mowa w zadaniu poprzednim ocena wykonawców zostanie
dokonana w następujący sposób: Za każdą dodatkową należycie wykonaną lub wykonywaną
usługę o wartości powyżej 5 000 000 PLN netto wskazaną w Sekcji III.2.3 ust 1 pkt 1)
ogłoszenia w celu wykazania spełnienia warunku wiedzy i doświadczenia, Wykonawca
otrzyma 1 pkt. Zamawiający uzna usługi stanowiące podstawę kwalifikacji za wykonane
należycie wówczas, jeżeli Wykonawca wpisze w wykazie usług usługi jw. oraz załączy do
wniosku dokumenty potwierdzające ich należyte wykonanie lub wykonywanie. Zamawiający
uzna usługi za wykonane należycie wówczas, jeżeli Wykonawca wpisze w części II wykazu
usługi jw. oraz załączy do wniosku dokumenty potwierdzające ich należyte wykonanie lub
wykonywanie. Punkty zostaną przyznane tylko w oparciu o dokumenty załączone do
wniosku. Zamawiający zastrzega, że do części II wykazu nie będzie stosował art. 26 ust. 3 w
zakresie uzupełniania wykazu i /lub poświadczeń i/lub innych dokumentów niezbędnych do
oceny spełniania warunków, bowiem realizacje wskazane w części II Wykazu usług służą
jedynie do dokonywania kwalifikacji.
13. Zamawiający informuje, że ze względu na fakt, iż przepisy art. 26 ust. 2b oraz art. 26
ust. 3 ustawy Pzp odnoszą się do oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, a nie
kwalifikacji wykonawców do zaproszenia do składania ofert, w ramach kwalifikacji
Wykonawców (w oparciu o zasady określone w pkt. 12 powyżej) nie będzie brał pod uwagę
dokumentów uzupełnionych w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp ani potencjału podmiotów
trzecich udostępnionego w trybie art. 26 ust. 2b ustawy Pzp.
14. Zamawiający dokona oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu według
formuły spełnia/ nie spełnia.
28. Termin realizacji: od dnia podpisania umowy nie wcześniej jednak niż 27.4.2016-
10.12.2016.
Szacowana wartość przedmiotowego zamówienia wynosi brutto 19 079 411,91 zł; netto
15 511 717,00 zł.
Termin składania wniosków przedłużony został do dnia 18 marca 2016 r. godz. 12:00
Izba zważyła, co następuje.
Odwołujący wykazał legitymację do wniesienia odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, skoro dowodził że skarżone postanowienia ogłoszenia
o zamówieniu są niezgodne z tą ustawą w zakresie wyznaczonych warunków udziału w
postępowaniu, które godziły w interes odwołującego, gdyż uniemożliwiają ubieganie się o
zamówienie, prowadząc do narażenia wykonawcy na poniesienie szkody.
Przepis art. 22 ust. 1 i 5 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że o
udzielenie zamówienia publicznego mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki,
dotyczące między innymi pkt 2) posiadania wiedzy i doświadczenia. Warunki, o których
mowa w ust. 1, oraz opis oceny ich spełniania mają na celu zweryfikowanie zdolności
wykonawcy do należytego wykonania udzielanego zamówienia. W postępowaniu w sprawie
udzielenia zamówienia, którego przedmiot stanowią (…) usługi, zamawiający może oceniać
zdolność wykonawcy do należytego wykonania zamówienia w szczególności w odniesieniu
do jego rzetelności, kwalifikacji, efektywności i doświadczenia.
Stosownie do dyspozycji art. 22 ust. 4 ustawy Pzp opis sposobu dokonania oceny
spełnienia warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 tej ustawy powinien być związany z
przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. A więc
odpowiedni do zrealizowania w pełni celów, dla których zamawiający dane postępowanie
przetargowe prowadzi.
Zgodnie z art. 26a ustawy Pzp wykonawca na żądanie zamawiającego i w zakresie
przez niego wskazanym jest zobowiązany wykazać odpowiednio, nie później niż na dzień
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (…) spełnienie warunków, o
których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający żądał w ogłoszeniu o zamówieniu, aby wykonawca w zakresie
spełniania warunku posiadania wiedzy i doświadczenia wykazał, że w ciągu 3 lat
kalendarzowych bezpośrednio przed terminem składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu:
1) należycie wykonał, co najmniej jedną usługę hotelarską w środkach transportu
(poprzez środki transportu o którym mowa w niniejszym warunku i warunkach poniżej
rozumieć należy środki w transporcie kolejowym, morskim, lotniczym), o wartości co najmniej
5 000 000 PLN netto (słownie: pięć milionów złotych 00/100).
W ocenie Izby, opisany wyżej warunek mieści się w ramach upoważnienia wyżej
przytaczanych regulacji ustawowych.
Warunki udziału w postępowaniu wyznaczone przez zamawiającego i podane
poprzez ogłoszenie do wiadomości wykonawców zainteresowanych przetargiem, muszą być
sformułowane w sposób jednoznaczny i rozumiane literalnie zgodnie z dosłowną treścią. Nie
mogą być dowolnie interpretowane na etapie rozpatrywania wniosków, ani przez
zamawiającego, ani przez wykonawców. Jednakże zarzuty odwołania nie dotyczyły
niejednoznaczności, czy niezrozumiałości kwestionowanego warunku, lecz jego
„nadmierności” w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W związku z powyższym rozpatrywany warunek dopuszczenia do udziału w
postępowaniu należy odczytywać dosłownie i w ten sposób, że zostanie on spełniony, jeżeli
wykonawca wykaże, że wykonał zarówno jedną usługę, jak i więcej usług o danym
charakterze, tj. usługę hotelarską w środkach transportu, lub kilka usług - o czym świadczy
użyty zwrot „co najmniej”. Przy czym, zarówno wartość jednej usługi (jeżeli tylko jedna
została wykazana, jak i łączna wartość usług, jeżeli wykonawca będzie legitymował się
wykonaniem większej liczby usług - nie może być mniejsza, niż 5 000 000,00 zł netto.
Zamawiający nie wymagał, aby w przypadku wykazania się przez wykonawcę większą
ilością usług, „każda z nich” była o wartości nie mniejszej niż 5 000 000,00 zł netto.
Biorąc pod uwagę szacunkową wartość przedmiotowego zamówienia ustaloną na
poziomie 15 511 717,00 zł netto, Izba uznała że w zakresie wartości usługi (usług
referencyjnych) dany element warunku pozostaje proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Finalnie zarzut wymagania usługi/usług o nadmiernej wartości, tj. 5 000 000,00 zł - w trakcie
rozprawy nie został przez odwołującego potrzymany.
Odnośnie drugiego elementu warunku dotyczącego charakteru usługi, która winna
potwierdzać doświadczenie i wiedzę wykonawcy, odwołujący sam stwierdził, „że przetarg
organizowany przez zamawiającego dotyczy „usług specyficznych”, tj. usług hotelarskich w
środkach transportu (poprzez środki transportu, o których mowa w niniejszym warunku
rozumieć należy środki w transporcie kolejowym, morskim, lotniczym).
Przy czym, zakres świadczenia usługi obejmuje:
1) przygotowanie wnętrz wagonów do przewozu osób,
2) obsługę podróżnych odbywających przejazd w wagonach, wg uzgodnionych standardów
- w ramach świadczenia usług w wagonach sypialnych (WL), z miejscami do leżenia (Bc) i z
miejscami do leżenia bez pościeli (Bcbp), polegających na przygotowaniu wagonów do
obsługi podróżnych i obsłudze podróżnych w trakcie jazdy.
Przeprowadzone w sprawie dowody (w tym odpisy umów z przystępującym WARS
S.A. - złożone przez odwołującego potwierdziły, że szczegółowy zakres usługi według
obowiązujących standardów załącznika nr 1,2 i 3 do umowy, obejmuje:
1. Przygotowanie wnętrz wagonów do przewozu osób, w tym:
a) wyposażenie wagonów w niezbędną ilość bielizny pościelowej, pranie bielizny,
b) czyszczenie wyposażenia wagonów,
c) nadzorowanie funkcjonowania instalacji w wagonach np. wodnej, grzewczej, w tym pomp,
zaworów,
d) czyszczenie elementów grzewczych, kominowych i przeciwpożarowych i ich bieżące
utrzymacie,
e) wymiana butli gazowych, napełnianie butli,
f) konserwacja chłodziarek i zamrażarek,
g) naprawa drzwi w wagonach,
h) zabezpieczenie funkcjonowania oświetlenia
- ponieważ wykonawca danego zamówienia ma w dyspozycji ten zasób wagonów i nim
zarządza w tym sensie, że m.in. przygotowuje wagony celem włączenia do poszczególnych
składów pociągów.
2. Obsługę podróżnych:
a) sprawdzanie dokumentów, budzenie podróżnych,
b) dystrybuowanie poczęstunków, posiłków oraz napojów w wagonach,
c) opieka nad podróżnymi w sytuacjach awaryjnych,
d) świadczenie doraźnej pomocy przedmedycznej,
3. Współpracę z obsługą pasażerską pociągu.
4. Sprzątanie wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia.
Niewątpliwie zachodzi odmienność warunków realizacji tej usługi, w stosunku do
obiektów stacjonarnych np. hoteli, gdyż zasadniczo usługa odbywa się w ruchu. Przy czym
należało zgodzić się z zamawiającym, że usługa sprzątania nie ma decydującego wymiaru,
stanowi jeden z elementów tego zamówienia.
Obsługa podróżnych podczas jazdy w środkach transportu kolejowego, morskiego
czy lotniczego ma swoją specyfikę organizacyjną, logistyczną i nie jest porównywalna do
obsługi gości w obiektach stacjonarnych, jak np. hotele. Z tych względów postulowana przez
odwołującego zmiana, aby zamawiający dopuścił wykonawców legitymujących się co
najmniej dwiema usługami sprzątania lub usługami hotelarskimi: w środkach transportu,
hotelach lub w budynkach użyteczności publicznej, nie odpowiada przedmiotowi niniejszego
zamówienia.
Odwołujący jest znanym podmiotem na rynku, który ma duże doświadczenie w
zakresie wykonywania usług utrzymania czystości (sprzątania), dlatego też chciałby
zwiększyć swoje szanse w ubieganiu się o przedmiotowe zamówienie poprzez postulowaną
zmianę warunków uczestnictwa w przetargu. Wykonawca, który ma doświadczenie w
zakresie usługi sprzątania, w ocenie Izby nie daje rękojmi należytego wykonania
przedmiotowego zamówienia. Zadośćuczynienie żądaniom odwołującego, spowodowałoby
odejście od dyrektywy art. 22 ust. 4 ustawy Pzp - zachowania adekwatnego związku
warunku wiedzy i doświadczenia wykonawcy z przedmiotem zamówienia oraz odstępstwa od
zachowania proporcji z przedmiotem zamówienia.
Odwołujący nie udowodnił również swych twierdzeń, że na rynku istnieje jeden
wykonawca, tj. przystępujący WARS S.A., wyłącznie który będzie mógł się skutecznie
ubiegać o dane zamówienie, zwłaszcza biorąc pod uwagę szerszy zakres tego warunku,
który oprócz usług kolejowych obejmuje środki transportu morskiego i lotniczego.
Zamawiający miał natomiast prawo jako wykonawca sektorowy udzielać zamówienia z
wolnej ręki na rzecz WARS S.A., skoro w danym czasie zachodziły okoliczności
przewidziane w art. 136 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Niewątpliwe, i nawet niewymagające dowodów pozostaje, że również w innych
krajach w środkach transportu kolejowego świadczone są zbliżone usługi dla zaspokojenie
tego samego typu potrzeb, oraz że w ich wykonywaniu uczestniczy cały szereg
wykonawców, w tym wskazywanych przez zamawiającego, np. takie podmioty jak: (JLV a.s.
w Czechach, DB Bahn - Niemcy, Newrest Wagon-Lits, m.inn. dla linii francuskich,
austriackich; MAV-START Zrt. - Węgry, WAGON SLOVAKIA KOSICE a.s.), LS Airport
Services - obsługa lotniska Chopina. Zamawiający podał więc konkretne podmioty, które na
rynku przewozów kolejowych i lotniczych wykonują podobną działalność.
Samo subiektywne przekonanie odwołującego, że byłby w stanie należycie
zrealizować dane zamówienie nie może mieć decydującego znaczenia, ponieważ oprócz
takiego przekonania wykonawca musi legitymować się wiedzą i mieć stosowne
doświadczenie wyznaczone przez zamawiającego. Znaczące doświadczenie w sprzątaniu
nie równa się doświadczeniu w obsłudze podróżnych. Nadanie postulowanego brzmienia
omawianemu warunkowi spowodowałoby taki skutek, że o zamówienie mogły by się ubiegać
firmy mające doświadczenie wyłącznie w sprzątaniu - a to nie zabezpieczałoby
uzasadnionych potrzeb zamawiającego. Firmy legitymujące się wyłącznie sprzątaniem
obiektów, w tym np. hoteli nie mają doświadczenia w zakresie kompleksowej obsługi
podróżnych i środków transportu kolejowego (wagonów) od strony technicznej, wobec czego
nie gwarantowałyby należytego wykonania tej usługi, która organizacyjnie, logistycznie jest
odmienna od usług hotelowych w obiektach stacjonarnych. Dopuszczenie do uczestnictwa w
przetargu firm, które z braku doświadczenia nie gwarantują należytego wykonanie usługi
odbiłoby się niekorzystnie na wizerunku zamawiającego i jego działaniu na konkurencyjnym
rynku przewozów pasażerskich.
Zamawiający wykazał, że musi zapewnić odpowiedni poziom usługi realizowanej
przez doświadczonego wykonawcę - tak ze względu na uwarunkowania zewnętrzne,
podyktowane obowiązującymi przepisami i wyznaczony standard, które musi zagwarantować
podróżnym w związku z podjętymi w tym zakresie zobowiązaniami umownymi wobec
Ministerstwa Infrastruktury - w odniesieniu do przewozów krajowych. Nie było przez
odwołującego kwestionowane, że zamawiający świadczy usługi przewozowe także w
transporcie międzynarodowym, co stawia przed wykonawcą przedmiotowego zamówienia
dodatkowe zadania związane z obsługą podróżnych na trasach zagranicznych.
Wbrew stanowisku odwołującego prezentowanym na rozprawie, zamawiający
przekazał wykonawcom niezbędne informacje o przedmiocie zamówienia, pozwalające na
złożenie wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu - w zakresie unormowanym w
art. 48 ust. 2 ustawy Pzp - nakazującym, aby ogłoszenie o zamówieniu zawierało między
innymi - określenie przedmiotu zamówienia, a nie jego pełny opis. Ponadto, określenie
przedmiotu usługi podane przez zamawiającego w ogłoszeniu nie było przedmiotem
zaskarżenia odwołaniem, ani zapytań kierowanych do zamawiającego.
Stawiane żądania należało zatem uznać za wyraz dążenia do dostosowania
skarżonych warunków do indywidualnych możliwości odwołującego. W ocenie Izby nie
zachodzi dysproporcja między przedmiotem zamawianej usługi a kwestionowanym
warunkiem udziału i wyznaczonym sposobem oceny jego spełnienia. Zamawiana usługa
dotyczy obsługi podróżnych w środkach transportu i taki jest wymóg udziału w postępowaniu.
Nietrafny był zatem zarzut braku adekwatności i nadmierności warunku.
Postępowanie dowodowe w sprawie nie potwierdziło zasadności zarzutów naruszenia
przez zamawiającego:
2) art. 22 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie
prawidłowego określenia warunków udziału w postępowaniu oraz opisu ich spełniania,
3) art. 22 ust. 4 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez wprowadzenie warunków
udziału w postępowaniu oraz opisu ich spełniania na poziomie nieproporcjonalnym do opisu
przedmiotu zamówienia.
Odwołujący nie wykazał, iż kwestionowane postanowienia, które podlegały
rozpatrzeniu przez Izbę, stwarzają nierówne warunki konkurowania pomiędzy wykonawcami,
zatem ograniczają dostęp do zamówienia, wbrew postanowieniom art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
W tym stanie rzeczy Izba oddaliła odwołanie, o czym orzekła na podstawie art. 192
ust. 1ustawy Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz na podstawie postanowień § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzaju kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
……………………….
WYROK
z dnia 17 marca 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący - członek Krajowej Izby Odwoławczej: Barbara Bettman
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 marca 2016 r. przez wykonawcę: Impel
Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław, w postępowaniu prowadzonym
przez zamawiającego: PKP INTERCITY S.A., ul. Żelazna 59A, 00-848 Warszawa, przy
udziale wykonawcy:
A. WARS S.A., ul. Józefa Chłopickiego 53, 04-275 Warszawa, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
orzeka:
1. Oddala odwołanie,
2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego Impel Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna
118, 53-111 Wrocław,
2.1. zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę: Impel
Cleaning Sp. z o.o., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław, tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
..………………………
Sygn. akt KIO 299/16
Uzasadnienie:
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonym w trybie w
przetargu ograniczonego pn. „Świadczenie usług w wagonach sypialnych (WL), z miejscami
do leżenia (Bc) i z miejscami do leżenia bez pościeli (Bcbp), polegających na przygotowaniu
wagonów do obsługi podróżnych i obsłudze podróżnych w trakcie jazdy”, ogłoszonym w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nr 2016/S 036-059227 z dnia 20.02.2016 r., w dniu
1 marca 2016 r. zostało złożone w formie pisemnej odwołanie przez wykonawcę: Impel
Cleaning Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, w kopi przekazane zamawiającemu w tym
samym terminie.
Wniesienie odwołania nastąpiło wobec ogłoszenia o zamówieniu opublikowanego w
dniu 20 lutego 2016 r.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu: PKP INTERCITY S.A. z siedzibą w Warszawie
w zakresie kwestionowanych postanowień ogłoszenia - naruszenie przepisów ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) dalej
zwaną „ustawą Pzp,” tj.:
1) art. 7 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez naruszenie zasad
zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców przy formułowaniu
w (ogłoszeniu o zamówieniu) [specyfikacji istotnych warunków zamówienia] - warunków
udziału w przedmiotowym postępowaniu oraz opisie sposób oceniania ich spełnienia oraz
przy żądaniu dokumentów na potwierdzenie ich spełnienia,
2) art. 22 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie
prawidłowego określenia warunków udziału w postępowaniu oraz opisu ich spełniania,
3) art. 22 ust. 4 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez wprowadzenie warunków
udziału w postępowaniu oraz opisu ich spełniania na poziomie nieproporcjonalnym do opisu
przedmiotu zamówienia.
W związku z powyższymi zarzutami odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania
oraz o nakazanie zamawiającemu dokonania modyfikacji treści ogłoszenia [specyfikacji
istotnych warunków zamówienia] w zakresie i brzmieniu proponowanym przez odwołującego
w odwołaniu, jak niżej:
1. Żądanie: Odwołujący wnosił o zmianę w sekcji III.2.3 Ogłoszenia o zamówieniu w taki
sposób aby otrzymał następujące brzmienie:
III.2.3) Kwalifikacje techniczne
Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów: Wykonawca
musi posiadać wiedzę i doświadczenia niezbędne do wykonania zamówienia. Zamawiający
uzna, że wykonawca spełnia w/w warunek jeżeli wykaże, że przed upływem terminu
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzonej
działalności jest krótszy - w tym okresie:
1) należycie wykonał, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych wykonuje, co
najmniej dwie usługi sprzątania lub usługi hotelarskie: w środkach transportu, hotelach lub w
budynkach użyteczności publicznej, o wartości co najmniej 500 000 PLN netto każda
(słownie: pięćset tysięcy złotych 00/100). Jeżeli wykonawca w dacie składania wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonuje usługi, o których mowa w zdaniu
poprzedzającym, wskazany tam warunek uznaje się za spełniony, jeżeli do dnia złożenia
wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, wykonawca wykonał usługi, w kwocie
nie mniejszej niż określona powyżej....”.
Ponadto wnosił:
2. o obciążenie zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego i zasądzenie na
rzecz odwołującego zwrotu udokumentowanych kosztów udziału w postępowaniu
odwoławczym.
W uzasadnieniu zgłoszonych zarzutów i żądań odwołujący powoływał się na interes
w złożeniu niniejszego odwołania, ponieważ obecne postanowienia specyfikacji
uniemożliwiają mu złożenie oferty i ubieganie się tym samym o przedmiotowe zamówienie.
W ocenie odwołującego postanowienia ogłoszenia [oraz SIWZ] są wadliwe,
ograniczają uczciwą i swobodną konkurencje oraz preferują ograniczony krąg podmiotów
kosztem pozostałych. Postanowienia ogłoszenia o zamówieniu [oraz specyfikacji istotnych
warunków zamówienia] naruszają przepis art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 i 4, ustawy prawo
zamówień publicznych, z czym odwołujący się nie godził.
Zgodnie z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wymaga aby
wykonawca spełniał warunek:
„Kwalifikacje techniczne. Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania
wymogów: Wykonawca musi posiadać wiedzę i doświadczenie niezbędne do wykonania
zamówienia.
1. Zamawiający uzna, że wykonawca spełnia w/w warunek jeżeli wykaże, że w ciągu 3 lat
kalendarzowych bezpośrednio przed terminem składania wniosków, o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu:
1) należycie wykonał, co najmniej jedną usługę hotelarską w środkach transportu (poprzez
środki transportu, o których mowa w niniejszym warunku i warunkach poniżej rozumieć
należy środki w transporcie kolejowym, morskim, lotniczym), o wartości co najmniej 5 000
000 PLN netto (słownie: pięć milionów złotych 00/100).
W przypadku wykazania się realizacją usługi, w innej walucie niż PLN, przeliczenie tych
wartości nastąpi po średnim kursie ogłoszonym przez NBP w dniu opublikowania ogłoszenia
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. (…)”
W ocenie odwołującego wyżej przytoczony wymóg narusza zasadę równego
traktowania wykonawców oraz zasadę uczciwej konkurencji w postępowaniu. Wymóg
zamawiającego odwołujący uznał za nadmierny, naruszający również przepis art. 22 ust. 4
ustawy prawo zamówień publicznych, według którego opis sposobu dokonania oceny
spełniania warunków powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny
do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wyjaśniał, że przetarg organizowany przez zamawiającego dotyczy usług
specyficznych, zamawianych przez bardzo ograniczony krąg zamawiających np. - PKP
Intercity S.A. i PKP Przewozy Regionalne Sp. z o. o. Podane wymogi ograniczają krąg
wykonawców wyłącznie do firm aktualnie wykonujących usługi na rzecz zamawiającego,
gdyż tylko one posiadają doświadczenie z poprzednich przetargów na wymaganą kwotę.
Wymaganą kwotę doświadczenia można było uzyskać tylko wygrywając poprzednie
przetargi, albowiem tylko zamawiający organizował przetargi o takiej wartości.
Odwołujący wskazywał na okoliczność, że rynek kolejowy jest ograniczony, zatem
zamawiający wprowadzając wskazane wyżej zapisy ograniczył w praktyce dostęp do
przetargu tylko dla swoich aktualnych wykonawców. Dla pozostałych przedsiębiorstw
działających na rynku kolejowym przetarg jest niedostępny.
Odwołujący argumentował, że warunki udziału w postępowaniu ustalone powinny być
przez zamawiającego w sposób niedyskryminujący ze szczególnym uwzględnieniem zasady
proporcjonalności, o której mowa w art. 22 ust. 4 ustawy Pzp. Zasada proporcjonalności
stanowi, że warunek udziału musi być związany z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalny tzn. niezbyt wygórowany np. ze względu na poziom wymaganego
doświadczenia i wiedzy, ale dający rękojmię prawidłowego wykonania zamówienia. W
niniejszej sprawie według odwołującego, zasada ta została złamana poprzez wykluczenie z
przetargu podmiotów innych niż dotychczasowi wykonawcy.
Zdaniem odwołującego nadmierność obecnego warunku dotyczącego usługi
referencyjnej powoduje ograniczenie konkurencji na rynku polskim tylko do jednego
wykonawcy - w tym wypadku tylko do Wars S.A. świadczącego usługę hotelarską w
środkach transportu w rozumieniu zamawiającego (w transporcie kolejowym, morskim,
lotniczym). Jeżeli zatem w poprzednim postępowaniu przetargowym na ten sam przedmiot
zamówienia, zamawiający miał mniejsze wymagania referencyjne i dopuszczał możliwość
wykazania się doświadczeniem złożonym z kilku różnych odrębnych kontraktów na
poszczególne usługi o mniejszej wartości dla różnych klientów, to znaczy, że w tym
postępowaniu specjalnie je zawyżył, aby ponownie ograniczyć wykonawców tylko do Wars
S.A.
Izba nie stwierdziła przesłanek do odrzucenia odwołania na podstawie art. 189 ust. 2
ustawy Pzp.
Na wezwanie zamawiającego z dnia 2 marca 2016 r. umieszczone na stronie
internetowej, pisemne zgłoszenie do postępowania odwoławczego, w kopii przesłane
stronom, w dniu 4 marca 2016 r. złożył wykonawca: WARS S.A. z siedzibą w Warszawie -
po stronie zamawiającego, który wnosił o oddalenie odwołania i podał, że posiada interes w
zgłoszeniu przystąpienia po stronie zamawiającego i uzyskaniu rozstrzygnięcia na jego
korzyć, tj. oddalenia odwołania, ponieważ uwzględnienie przedmiotowego odwołania w
całości lub w części może spowodować naruszenie obowiązujących przepisów ustawy Pzp,
a tym samym mieć negatywny wpływ na wynik postępowania, którego zgłaszający
przystąpienie jest uczestnikiem. Zarzuty podniesione w odwołaniu uznał za bezzasadne,
gdyż treść ogłoszenia o zamówieniu jest zgodna z przepisami ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zaprzeczył twierdzeniom odwołującego i stwierdził, że zamawiający prawidłowo
w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji sformułował warunki udziału w
przedmiotowym postępowaniu oraz sposób oceny ich spełnienia. Zauważył, że zarzuty
odwołania odnoszące do postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia są
bezprzedmiotowe, albowiem nie została ona jeszcze przekazana wykonawcom.
W toku rozprawy przystępujący argumentował, że nie ma dysproporcji między
przedmiotem usługi zamawianej a warunkiem udziału. Zamawiana usługa jest usługą
hotelarską w środkach transportu i taki jest wymóg udziału w postępowaniu. Za gołosłowny
uznał zarzut braku adekwatności i nadmierności warunku. Podnosił, iż odwołujący nie
udowodnił twierdzenia, że na rynku istnieje jeden wykonawca, który mógłby się skutecznie
ubiegać o zamówienie zwłaszcza biorąc pod uwagę szerszy zakres tego warunku, który
oprócz usług obsługi przewozów kolejowych, obejmuje środki transportowe morskie i
lotnicze. Przekonanie subiektywne odwołującego, że byłby w stanie zrealizować zamówienie
nie ma znaczenia, ponieważ oprócz takiego przekonania wykonawca musi mieć
doświadczenie wyznaczone przez zamawiającego. Znaczące doświadczenie w sprzątaniu
nie równa się doświadczeniu w obsłudze podróżnych.
Niewątpliwe jest, że takie postępowania toczą się również w innych krajach na
zaspokojenie tego typu potrzeb i uczestniczą w nich inni wykonawcy, a zamawiający stawiają
wyznaczone przez siebie warunki. Uznał za racjonalny ustalony warunek - podyktowany
potrzebami zamawiającego i proporcjonalny do zamawianej usługi. Uwzględnienie tego
odwołania i nadanie postulowanego brzmienia skarżonemu warunkowi spowodowałoby to,
że o zamówienie mogłyby się ubiegać firmy mające doświadczenie wyłącznie w sprzątaniu -
a to nie jest celem zamawiającego. Firmy legitymująca się wyłącznie sprzątaniem obiektów,
w tym np. hoteli nie mają doświadczenia w zakresie kompleksowej obsługi podróżnych i
obsługi środków transportu od strony technicznej, wobec czego nie gwarantowałyby
należytego wykonania usługi.
Przystępujący wskazał chociażby na fakt, że w zakresie przywrócenia bieżącej
sprawności tego rodzaju wagonom i włączenia ich szybko do składów pociągów, wymagana
jest znajomość instalacji, punktów napraw, danych techniczno-ruchowych wagonów.
Konduktor spełnia różne funkcje np. sprawdza bilety, prowadzi catering, musi się znać na
przepisach bezpieczeństwa w pociągu, także na styku funkcjonowania różnych systemów,
jeżeli podróż odbywa się poza granice w zakresie wagonów sypialnych, gdyż na całej trasie
usługa jest świadczona przez tego samego konduktora. Musi on znać przepisy
bezpieczeństwa obowiązujące na terenie Polski jak i innych państw.
Izba postanowiła dopuścić do udziału w postępowaniu odwoławczym ww.
wykonawcę, uznając że przesłanki wymienione w art. 185 ust. 2 i 3 ustawy Pzp zostały
wykazane.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie podał, że z literalnego brzmienia
kwestionowanego warunku wynika, że wykonawca miał się wykazać w zakresie warunku
wiedzy i doświadczenia wykonaniem co najmniej jednej usługi hotelarskiej o wartości co
najmniej 5 000 000zł. Jeżeli wykonawca wykonał więcej usług hotelarskich o wartości co
najmniej 5 000 000 zł każda. Mógł w ramach spełnienia warunku - wpisać większą ilość tych
usług, ale żeby wykazać warunek w zakresie dopuszczenia do udziału wystarczająca była
jedna usługa danej wartości. Zamawiający uznawał, że warunek aby wykonawca legitymował
się doświadczeniem w zakresie usług hotelarskich w środkach transportu pozostaje
związany z przedmiotem tego zamówienia, na co wskazuje na krótki OPZ w treści
ogłoszenia.
Dla zamawiającego jest istotne, aby usługa referencyjna była wykonywana właśnie w
środkach transportu, gdyż jej przedmiotem jest:
1. Przygotowanie wnętrz wagonów do przewozu osób, w tym:
a) wyposażenie wagonów w niezbędną ilość bielizny pościelowej, pranie bielizny,
b) czyszczenie wyposażenia wagonów,
c) nadzorowanie funkcjonowania instalacji w wagonach np. wodnej, grzewczej, w tym pomp,
zaworów,
d) czyszczenie elementów grzewczych, kominowych i przeciwpożarowych i ich bieżące
utrzymacie,
e) wymiana butli gazowych, napełnianie butli,
f) konserwacja chłodziarek i zamrażarek,
g. naprawa drzwi w wagonach,
h) zabezpieczenie funkcjonowania oświetlenia,
2. Obsługa podróżnych,
a) sprawdzanie dokumentów, budzenie podróżnych,
b) dystrybuowanie poczęstunków oraz napojów w wagonach,
c) opieka nad podróżnymi w sytuacjach awaryjnych,
d) świadczenie doraźnej pomocy przedmedycznej,
7. Współpraca z obsługą pasażerską pociągu.
8. Sprzątanie wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia, ponieważ wykonawca danego
zamówienia ma w dyspozycji ten tabor i nim zarządza, m.in. przygotowuje te wagony celem
włączenia do poszczególnych składów pociągów.
Zamawiający opisywał odmienność warunków realizacji tej usługi, w stosunku do
obiektów stacjonarnych np. hoteli i na specyfikę, że usługa odbywa się w ruchu. Zaznaczał,
że usługa sprzątania nie ma decydującego znaczenia, stanowi jeden z elementów tego
zamówienia. Wykonawca, który ma doświadczenie w zakresie usługi sprzątania w ocenie
zamawiającego nie daje rękojmi należytego wykonania zamówienia, które ma swoją
specyfikę.
Poprzez stawiane warunki zamawiający dąży do zapewnienia sobie wykonawcy, który
organizacyjnie podoła świadczeniu tej usługi w obszarze krajowym i międzynarodowym. W
składach pociągów na trasach międzynarodowych np. na trasie do Berlina, Budapesztu
jeżdżą wagony PKP Intercity z miejscami sypialnymi, których przygotowanie i obsługę będzie
zapewniał wykonawca danego zamówienia. Zdaniem zamawiającego nawet krótki opis
zamówienia daje pojęcie co wchodzi w skład usługi poprzez użycie określenia, że jest to
usługa hotelarska podróżnych odbywających przejazd w wagonach, a wykonawcy nie
zadawali pytań tym zakresie, zatem uznawali opis za wystarczający, chociażby ze względu
na obiegowe znaczenie usługi hotelarskiej. Zamawiający uznawał, że sprecyzował warunek
w sposób proporcjonalny i nie ograniczający konkurencji, bowiem nie ograniczył się jedynie
do usług referencyjnych w zakresie przewozów kolejowych, ale też w zakresie przewozów
morskich czy lotniczych, bo te usługi w tych środkach komunikacji wykazują pewne
podobieństwa - konieczności zapewnienia stałej obsługi podróżnych podczas ruchu, tam
gdzie ta obsługa ma miejsce.
Zamawiający wyjaśniał, że do marca 2015 r. z uwagi na usytuowanie spółki WARS w
jego wewnętrznych strukturach nie organizował przetargów w trybach konkurencyjnych tylko
udzielał zamówienia w oparciu o przesłankę określoną w art. 136 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
odnoszonego do zamówień sektorowych i do zamówień udzielanych przedsiębiorstwom
powiązanym. Jedynie z tego powodu, że nie są spełnione wszystkie przesłanki do udzielenia
zamówienia z wolnej ręki zamawiający jest zobowiązany prowadzić postępowanie w trybach
konkurencyjnych, z zamiarem jest wyłonienie wykonawcy, który ma doświadczenie
gwarantujące sprawne wykonywanie usługi, a nie takiego, który dopiero w trakcie realizacji
zamówienia będzie to doświadczenie zdobywał. Podnosił, że kwota zamówienia przekracza
progi wartościowe, które zobowiązują do publikacji ogłoszenia w Dz. U. UE. Wobec czego w
postępowaniu tym mogą uczestniczyć podmioty zagraniczne, które w wymaganym okresie
świadczyły danego rodzaju usługi dla zamawiających w innych krajach. Zamawiający w
odpowiedzi na odwołanie podał na str. 7 takie podmioty (JLV a.s. w Czechach, DB Bahn,
Newrest Wagon-Lits, m.inn. dla linii francuskich, MAV-START Zrt. - Węgry, WAGON
SLOVAKIA KOSICE a.s.), LS Airport Services obsługa lotniska Chopina. To ostatnie
przedsiębiorstwo świadczy obsługę podróżnych w transporcie lotniczym. Gdyby ww. firmy
ubiegały się o dane zamówienie byłyby zdolne wykazać spełnienie warunku wiedzy i
doświadczenia.
Ponadto, zaznaczał, że istnieje możliwość ustawowa składania ofert w konsorcjach
bądź z powołaniem się na potencjał podmiotów trzecich. W tych okolicznościach
zamawiający uznał, że odwołujący nie udowodnił, że tylko przystępujący WARS mógłby się
skutecznie ubiegać o przedmiotowe zamówienie. Wnioskowane dowody z umów zawartych
między zamawiającym a WARS potwierdzają, że WARS te usługi świadczy, a nie dowodzą
tego, że na rynku nie funkcjonują podmioty, które również mogłyby ubiegać się o
zamówienie, albowiem spełniają warunki.
Zamawiający uznał, iż otworzył się na konkurencję chociażby przez fakt, że nie
ograniczył warunku do transportu kolejowego ale go rozszerzył o transport morski i lotniczy.
Tym samym uznał kwestionowany warunek za adekwatny do przedmiotu zamówienia,
związany z nim i do niego proporcjonalny.
Przedstawił dowód w postaci umowy z Ministerstwem Infrastruktury o świadczenie
danych usług w przewozach krajowych i z tego względu jest zobowiązany dany zakres usług
kolejowych utrzymywać według określonych standardów, a zatem pozyskać wykonawcę,
który będzie zdolny wykonywać zamówienie według tych standardów, które zostały
przeniesione z umowy z Ministerstwem Infrastruktury do warunków danego zamówienia.
Zdaniem zamawiającego podstawowym elementem jest wyznaczenie warunków udziału,
które będą gwarantowały świadczenie usługi przez wykonawcę mającego w omawianym
zakresie wystarczające doświadczenie. Zamawiający wskazywał, że musi zapewnić
odpowiedni standard usługi przez doświadczonego wykonawcę tak ze względu na
uwarunkowania zewnętrzne, jak i na to, że nienależyte wykonanie usługi odbiłoby się
niekorzystnie na jego wizerunku i działaniu na konkurencyjnym rynku przewozów. Podnosił
jednocześnie, że organizacyjnie, logistycznie obsługa podróżnych w środkach transportu jest
odmienna od usług hotelowych w obiektach stacjonarnych.
Izba dopuściła dowody z ogłoszenia o zamówieniu, protokołu postępowania.
Izba dopuściła dowody zgłoszone przez zamawiającego:
1. Aneks nr 6 do umowy miedzy zamawiającym, a Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju z
15 kwietnia 2015 r. na okoliczność potwierdzającą, że zamawiający jest zobowiązany
świadczyć usługi będące przedmiotem zamówienia, według wyznaczonego standardu i
związku opisu warunków - z konsekwencjami wynikającymi z ww. umowy.
2. Odpis aktualnie zawartej umowy z przystępującym na świadczenie usług będących
przedmiotem niniejszego zamówienia na okoliczność szczegółowego zakresu tej usługi,
która będzie wykonywana w tym samym zakresie jak poprzednie umowy.
3. Protokół przedmiotowego postępowania według stanu bieżącego z podaną wartością
szacunkową zamówienia na okoliczność wartości zamówienia i proporcji wartościowej
wyznaczonego warunku.
Izba dopuściła dowody zgłoszone przez przystępującego.
1. Ogłoszenia o zamówieniach na zbliżony zakres usługi prowadzone przez zamawiających
ze Słowacji, Republiki Czeskiej i Republiki Włoskiej na okoliczność warunku udziału w
postępowaniu na zbliżony przedmiot zamówienia stosowanych przez danych zamawiających
- niewątpliwym jest, że w innych krajach, w tym wchodzących w skład Unii Europejskiej,
świadczone są usługi obsługi podróżnych w środkach komunikacji na zasadach zbliżonych,
wyznaczonych regulacjami prawnymi obowiązującymi w UE.
Izba dopuściła dowody zgłoszone przez odwołującego.
1. Z pięciu umów zawartych przez zamawiającego z przystępującym na usługi tożsame z
przedmiotem zamówienia,
- na okoliczność potwierdzającą zakres tych usług - znany odwołującemu. Także na
okoliczność przywoływaną przez zamawiającego, że w poprzednich okresach udzielał
przystępującemu zamówienia z wolnej ręki, do czego był uprawniony na podstawie art. 136
ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Tożsamości podmiotu, który świadczył usługę w okresie ostatnich
trzech lat była bezsporna.
Ponadto, Izba rozważyła stanowiska stron i uczestnika przedstawione w złożonych
pismach oraz do protokołu rozprawy.
Rozpatrując sprawę w granicach zarzutów odwołania, jak stanowi art. 192 ust. 7
ustawy Pzp Izba ustaliła, co następuje.
Z akt postępowania przetargowego udostępnionych przez zamawiającego na wezwanie
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej - wynika następujący stan faktyczny.
Ogłoszenie o zamówieniu.
Sekcja II.1.5) Krótki opis zamówienia lub zakupu:
Zakres świadczenia usług obejmuje m in.:
1. przygotowanie wnętrz wagonów do przewozu osób;
2. obsługę podróżnych odbywających przejazd w wagonach, wg uzgodnionych standardów.
Termin realizacji: od dnia podpisania nie wcześniej jednak niż od 27.4.2016 do 10.12.2016.
II.1.6) Wspólny Słownik Zamówień (CPV) 55100000, 98341000, 55511000
Sekcja III.1) Warunki dotyczące zamówienia
Sekcja III.1.3) Forma prawna, jaką musi przyjąć grupa wykonawców, której zostanie
udzielone zamówienie:
Wykonawcy, którzy wspólnie uzyskają zamówienie, nie mają obowiązku przyjęcia żadnej
szczególnej formy prawnej, jednakże zobowiązani będą dostarczyć Zamawiającemu przed
podpisaniem umowy umowę regulującą współpracę podmiotów składających wspólną ofertę.
III.2) Warunki udziału
III.2.1)
Sytuacja podmiotowa wykonawców, w tym wymogi związane z wpisem do rejestru
zawodowego lub handlowego
Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów: Wykonawca
musi spełniać warunki określone w art. 22 ust. 1 ustawy z 29.1.2004 Prawo zamówień
publicznych (szczegółowy opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków
zawarty jest w sekcji III.2.2. oraz Sekcji. III.2.3. niniejszego ogłoszenia) oraz nie może
podlegać wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie
art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z 29.1.2004 Prawo zamówień publicznych.
1. Celem wykazania spełnienia warunków określonych w art. 22 ust. 1 ustawy z 29.1.2004
Prawo zamówień publicznych oraz niepodlegania wykluczeniu z postępowania na podstawie
art. 24 ust. 1 ustawy z 29.1.2004 Prawo zamówień publicznych Wykonawca winien
przedłożyć wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu niżej wymienione
dokumenty:
1) oświadczenie o spełnianiu warunków określonych w art. 22 ust. 1 ustawy z 29.1.2004
Prawo zamówień publicznych - pisemny oryginał (np. wg załącznika nr 1 do wniosku o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu dostępnego na stronie internetowej
Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji niniejszego ogłoszenia);
2) oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z postępowania określonych w art. 24 ust.
1 ustawy z 29.1.2004 Prawo zamówień publicznych (np. wg załącznika nr 2 do wniosku o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu dostępnego na stronie internetowej
Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji niniejszego ogłoszenia); (…)
Sekcja III.2.2) Zdolność ekonomiczna i finansowa
Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów: Wykonawca
musi znajdować się w sytuacji ekonomicznej i finansowej umożliwiającej wykonanie
zamówienia. Zamawiający uzna, że wykonawca spełnia ww. warunek jeżeli wykaże się
posiadaniem:
1) środków finansowych lub zdolnością kredytową, w wysokości nie mniejszej niż 4 000 000
PLN (słownie: cztery miliony złotych 00/100). (…)
Wykonawca może polegać na zdolnościach finansowych lub ekonomicznych innych
podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków.
Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić zamawiającemu, iż będzie
dysponował tymi zasobami w trakcie realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając
w tym celu pisemne zobowiązanie (w oryginale) tych podmiotów do oddania mu do
dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby wykonania zamówienia. (…)
III.2.3) Kwalifikacje techniczne
Informacje i formalności konieczne do dokonania oceny spełniania wymogów: Wykonawca
musi posiadać wiedzę i doświadczenie niezbędne do wykonania zamówienia.
1. Zamawiający uzna, że wykonawca spełnia w/w warunek jeżeli wykaże, że w ciągu 3 lat
kalendarzowych bezpośrednio przed terminem składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu:
1) należycie wykonał, co najmniej jedną usługę hotelarską w środkach transportu (poprzez
środki transportu o którym mowa w niniejszym warunku i warunkach poniżej rozumieć należy
środki w transporcie kolejowym, morskim, lotniczym), o wartości co najmniej 5 000 000 PLN
netto (słownie: pięć milionów złotych 00/100).
W przypadku wykazania się realizacją usługi, w innej walucie niż PLN, przeliczenie tych
wartości nastąpi po średnim kursie ogłoszonym przez NBP w dniu opublikowania ogłoszenia
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. (…)
2) zatrudniał średniorocznie co najmniej 100 osób w okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
a w przypadku gdy okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie
3) będzie dysponował na potrzeby realizacji umowy 10 osobami pełniącymi funkcje
koordynatorów, wykonujących czynności związane z przygotowaniem procesów
organizacyjnych dotyczących usługi hotelarskiej w środkach transportu (poprzez środki
transportu na potrzeby warunku rozumieć należy środki w transporcie kolejowy, morski,
lotniczy);
Celem potwierdzenia spełnienia w/w warunku Wykonawca winien przedłożyć wraz z
wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu:
1) wykaz wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również
wykonywanych, głównych usług, w zakresie niezbędnym do wykazania spełniania warunku
wiedzy i doświadczenia, o którym mowa w punkcie 1 powyżej, w okresie ostatnich 3 lat przed
upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wraz z
podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których usługi
zostały wykonane, oraz załączeniem dowodów, czy zostały wykonane należycie (np. wg
załącznika nr 4 do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu dostępnego na
stronie internetowej Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji niniejszego
ogłoszenia);
2) oświadczenia na temat wielkości średniego rocznego zatrudnienia w okresie ostatnich
trzech lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu, a w przypadku gdy okres prowadzenia działalności jest krótszy to w tym
okresie (np. wg załącznika nr 5 do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
dostępnego na stronie internetowej Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji
niniejszego ogłoszenia);
3) oświadczenia iż Wykonawca będzie dysponował 10 osobami pełniącymi funkcje
koordynatorów, wykonujących czynności związane z przygotowaniem procesów
organizacyjnych dotyczących usługi hotelarskiej w środkach transportu (poprzez środki
transportu na potrzeby warunku rozumieć należy środki w transporcie kolejowy, morski,
lotniczy); (np. wg załącznika nr 6 do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
dostępnego na stronie internetowej Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji
niniejszego ogłoszenia).
W przypadku Wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia powyższe
wymagania może spełniać jeden, kilku lub łącznie wszyscy Wykonawcy wspólnie ubiegający
się o udzielenie zamówienia publicznego.
W przypadku, gdy Wykonawca polega na wiedzy i doświadczeniu innego podmiotu
Zamawiający wymaga, by podmiot udostępniający Wykonawcy swoją wiedzę i
doświadczenie uczestniczył w realizacji zamówienia, odpowiednio do zakresu
udostępnianych zasobów.
Zamawiający dopuszcza, by uczestnictwo podmiotu trzeciego w realizacji zamówienia
polegało na podwykonawstwie lub doradztwie i nadzorze lub udostępnieniu know-how lub
szkoleniach, itp.
Celem potwierdzenia spełnienia w/w warunku Wykonawca winien przedłożyć wraz z
wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykaz wykonanych, a w przypadku
świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonywanych, głównych dostaw / usług, w
okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie, a jeżeli
okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich
przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których usługi / dostawy zostały wykonane,
oraz załączeniem dowodów czy zostały wykonane lub są wykonywane należycie (Wskazane
jest sporządzenie oświadczenia w oparciu o wzór stanowiący załącznik nr 4 do wniosku o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu dostępnego na stronie internetowej
Zamawiającego www.intercity.pl od dnia publikacji niniejszego ogłoszenia ).
Dowodami potwierdzającymi należyte wykonanie usług/dostaw mogą być:
a) poświadczenie (np. referencje), z tym że w odniesieniu do nadal wykonywanych
usług/dostaw poświadczenie powinno być wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed
upływem terminu składania ofert;
b) oświadczenie Wykonawcy - jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze
Wykonawca nie jest w stanie uzyskać poświadczenia, o którym mowa w pkt a) powyżej.
W przypadku gdy Zamawiający jest podmiotem, na rzecz którego usługi/dostawy wskazane
w powyższym wykazie zostały wcześniej wykonane, Wykonawca nie ma obowiązku
przedkładania ww. dowodów.
Jeżeli Wykonawca polega na wiedzy i doświadczeniu innych podmiotów, na zasadach
określonych w art. 26 ust. 2b Ustawy Pzp, zobowiązany jest udowodnić Zamawiającemu, iż
będzie dysponował tymi zasobami w trakcie realizacji zamówienia, przedstawiając w tym
celu pisemne zobowiązanie (w oryginale) tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji
niezbędnych zasobów na potrzeby wykonania zamówienia.
Uwaga: w celu oceny, czy Wykonawca będzie dysponował zasobami innych podmiotów w
stopniu niezbędnym dla należytego wykonania zamówienia oraz oceny, czy stosunek
łączący Wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów,
Zamawiający żąda, by z pisemnego zobowiązania lub innych dokumentów składanych wraz
z ofertą wynikał:
a) zakres dostępnych Wykonawcy zasobów innego podmiotu,
b) sposób wykorzystania zasobów innego podmiotu, przez Wykonawcę, przy wykonywaniu
zamówienia,
c) charakter stosunku, jaki będzie łączył Wykonawcę z innym podmiotem,
d) zakres i okres udziału innego podmiotu przy wykonywaniu zamówienia.
Sekcja IV.2) Kryteria udzielenia zamówienia
Oferta najkorzystniejsza ekonomicznie z uwzględnieniem kryteriów kryteria określone poniżej
1. Cena. Waga - 95
2. Termin płatności. Waga - 5
Sekcja IV.3) Informacje dodatkowe
12. Ograniczenie liczby wykonawców, którzy zostaną zaproszeni do składania ofert
Przewidywana liczba wykonawców: 10
1) liczba wykonawców, którzy nie podlegają wykluczeniu i spełniają warunki udziału w
postępowaniu będzie mniejsza niż 10, Zamawiający zaprosi do składania ofert wszystkich
wykonawców.
2) liczba wykonawców, którzy nie podlegają wykluczeniu i spełniają warunki udziału w
postępowaniu będzie większa niż 10, Zamawiający zaprosi do składania ofert 10
wykonawców, którzy otrzymali największą ilość punktów w ramach kwalifikacji wykonawców.
W przypadku, o którym mowa w zadaniu poprzednim ocena wykonawców zostanie
dokonana w następujący sposób: Za każdą dodatkową należycie wykonaną lub wykonywaną
usługę o wartości powyżej 5 000 000 PLN netto wskazaną w Sekcji III.2.3 ust 1 pkt 1)
ogłoszenia w celu wykazania spełnienia warunku wiedzy i doświadczenia, Wykonawca
otrzyma 1 pkt. Zamawiający uzna usługi stanowiące podstawę kwalifikacji za wykonane
należycie wówczas, jeżeli Wykonawca wpisze w wykazie usług usługi jw. oraz załączy do
wniosku dokumenty potwierdzające ich należyte wykonanie lub wykonywanie. Zamawiający
uzna usługi za wykonane należycie wówczas, jeżeli Wykonawca wpisze w części II wykazu
usługi jw. oraz załączy do wniosku dokumenty potwierdzające ich należyte wykonanie lub
wykonywanie. Punkty zostaną przyznane tylko w oparciu o dokumenty załączone do
wniosku. Zamawiający zastrzega, że do części II wykazu nie będzie stosował art. 26 ust. 3 w
zakresie uzupełniania wykazu i /lub poświadczeń i/lub innych dokumentów niezbędnych do
oceny spełniania warunków, bowiem realizacje wskazane w części II Wykazu usług służą
jedynie do dokonywania kwalifikacji.
13. Zamawiający informuje, że ze względu na fakt, iż przepisy art. 26 ust. 2b oraz art. 26
ust. 3 ustawy Pzp odnoszą się do oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu, a nie
kwalifikacji wykonawców do zaproszenia do składania ofert, w ramach kwalifikacji
Wykonawców (w oparciu o zasady określone w pkt. 12 powyżej) nie będzie brał pod uwagę
dokumentów uzupełnionych w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp ani potencjału podmiotów
trzecich udostępnionego w trybie art. 26 ust. 2b ustawy Pzp.
14. Zamawiający dokona oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu według
formuły spełnia/ nie spełnia.
28. Termin realizacji: od dnia podpisania umowy nie wcześniej jednak niż 27.4.2016-
10.12.2016.
Szacowana wartość przedmiotowego zamówienia wynosi brutto 19 079 411,91 zł; netto
15 511 717,00 zł.
Termin składania wniosków przedłużony został do dnia 18 marca 2016 r. godz. 12:00
Izba zważyła, co następuje.
Odwołujący wykazał legitymację do wniesienia odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, skoro dowodził że skarżone postanowienia ogłoszenia
o zamówieniu są niezgodne z tą ustawą w zakresie wyznaczonych warunków udziału w
postępowaniu, które godziły w interes odwołującego, gdyż uniemożliwiają ubieganie się o
zamówienie, prowadząc do narażenia wykonawcy na poniesienie szkody.
Przepis art. 22 ust. 1 i 5 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że o
udzielenie zamówienia publicznego mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki,
dotyczące między innymi pkt 2) posiadania wiedzy i doświadczenia. Warunki, o których
mowa w ust. 1, oraz opis oceny ich spełniania mają na celu zweryfikowanie zdolności
wykonawcy do należytego wykonania udzielanego zamówienia. W postępowaniu w sprawie
udzielenia zamówienia, którego przedmiot stanowią (…) usługi, zamawiający może oceniać
zdolność wykonawcy do należytego wykonania zamówienia w szczególności w odniesieniu
do jego rzetelności, kwalifikacji, efektywności i doświadczenia.
Stosownie do dyspozycji art. 22 ust. 4 ustawy Pzp opis sposobu dokonania oceny
spełnienia warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 tej ustawy powinien być związany z
przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. A więc
odpowiedni do zrealizowania w pełni celów, dla których zamawiający dane postępowanie
przetargowe prowadzi.
Zgodnie z art. 26a ustawy Pzp wykonawca na żądanie zamawiającego i w zakresie
przez niego wskazanym jest zobowiązany wykazać odpowiednio, nie później niż na dzień
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (…) spełnienie warunków, o
których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający żądał w ogłoszeniu o zamówieniu, aby wykonawca w zakresie
spełniania warunku posiadania wiedzy i doświadczenia wykazał, że w ciągu 3 lat
kalendarzowych bezpośrednio przed terminem składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu:
1) należycie wykonał, co najmniej jedną usługę hotelarską w środkach transportu
(poprzez środki transportu o którym mowa w niniejszym warunku i warunkach poniżej
rozumieć należy środki w transporcie kolejowym, morskim, lotniczym), o wartości co najmniej
5 000 000 PLN netto (słownie: pięć milionów złotych 00/100).
W ocenie Izby, opisany wyżej warunek mieści się w ramach upoważnienia wyżej
przytaczanych regulacji ustawowych.
Warunki udziału w postępowaniu wyznaczone przez zamawiającego i podane
poprzez ogłoszenie do wiadomości wykonawców zainteresowanych przetargiem, muszą być
sformułowane w sposób jednoznaczny i rozumiane literalnie zgodnie z dosłowną treścią. Nie
mogą być dowolnie interpretowane na etapie rozpatrywania wniosków, ani przez
zamawiającego, ani przez wykonawców. Jednakże zarzuty odwołania nie dotyczyły
niejednoznaczności, czy niezrozumiałości kwestionowanego warunku, lecz jego
„nadmierności” w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W związku z powyższym rozpatrywany warunek dopuszczenia do udziału w
postępowaniu należy odczytywać dosłownie i w ten sposób, że zostanie on spełniony, jeżeli
wykonawca wykaże, że wykonał zarówno jedną usługę, jak i więcej usług o danym
charakterze, tj. usługę hotelarską w środkach transportu, lub kilka usług - o czym świadczy
użyty zwrot „co najmniej”. Przy czym, zarówno wartość jednej usługi (jeżeli tylko jedna
została wykazana, jak i łączna wartość usług, jeżeli wykonawca będzie legitymował się
wykonaniem większej liczby usług - nie może być mniejsza, niż 5 000 000,00 zł netto.
Zamawiający nie wymagał, aby w przypadku wykazania się przez wykonawcę większą
ilością usług, „każda z nich” była o wartości nie mniejszej niż 5 000 000,00 zł netto.
Biorąc pod uwagę szacunkową wartość przedmiotowego zamówienia ustaloną na
poziomie 15 511 717,00 zł netto, Izba uznała że w zakresie wartości usługi (usług
referencyjnych) dany element warunku pozostaje proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
Finalnie zarzut wymagania usługi/usług o nadmiernej wartości, tj. 5 000 000,00 zł - w trakcie
rozprawy nie został przez odwołującego potrzymany.
Odnośnie drugiego elementu warunku dotyczącego charakteru usługi, która winna
potwierdzać doświadczenie i wiedzę wykonawcy, odwołujący sam stwierdził, „że przetarg
organizowany przez zamawiającego dotyczy „usług specyficznych”, tj. usług hotelarskich w
środkach transportu (poprzez środki transportu, o których mowa w niniejszym warunku
rozumieć należy środki w transporcie kolejowym, morskim, lotniczym).
Przy czym, zakres świadczenia usługi obejmuje:
1) przygotowanie wnętrz wagonów do przewozu osób,
2) obsługę podróżnych odbywających przejazd w wagonach, wg uzgodnionych standardów
- w ramach świadczenia usług w wagonach sypialnych (WL), z miejscami do leżenia (Bc) i z
miejscami do leżenia bez pościeli (Bcbp), polegających na przygotowaniu wagonów do
obsługi podróżnych i obsłudze podróżnych w trakcie jazdy.
Przeprowadzone w sprawie dowody (w tym odpisy umów z przystępującym WARS
S.A. - złożone przez odwołującego potwierdziły, że szczegółowy zakres usługi według
obowiązujących standardów załącznika nr 1,2 i 3 do umowy, obejmuje:
1. Przygotowanie wnętrz wagonów do przewozu osób, w tym:
a) wyposażenie wagonów w niezbędną ilość bielizny pościelowej, pranie bielizny,
b) czyszczenie wyposażenia wagonów,
c) nadzorowanie funkcjonowania instalacji w wagonach np. wodnej, grzewczej, w tym pomp,
zaworów,
d) czyszczenie elementów grzewczych, kominowych i przeciwpożarowych i ich bieżące
utrzymacie,
e) wymiana butli gazowych, napełnianie butli,
f) konserwacja chłodziarek i zamrażarek,
g) naprawa drzwi w wagonach,
h) zabezpieczenie funkcjonowania oświetlenia
- ponieważ wykonawca danego zamówienia ma w dyspozycji ten zasób wagonów i nim
zarządza w tym sensie, że m.in. przygotowuje wagony celem włączenia do poszczególnych
składów pociągów.
2. Obsługę podróżnych:
a) sprawdzanie dokumentów, budzenie podróżnych,
b) dystrybuowanie poczęstunków, posiłków oraz napojów w wagonach,
c) opieka nad podróżnymi w sytuacjach awaryjnych,
d) świadczenie doraźnej pomocy przedmedycznej,
3. Współpracę z obsługą pasażerską pociągu.
4. Sprzątanie wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia.
Niewątpliwie zachodzi odmienność warunków realizacji tej usługi, w stosunku do
obiektów stacjonarnych np. hoteli, gdyż zasadniczo usługa odbywa się w ruchu. Przy czym
należało zgodzić się z zamawiającym, że usługa sprzątania nie ma decydującego wymiaru,
stanowi jeden z elementów tego zamówienia.
Obsługa podróżnych podczas jazdy w środkach transportu kolejowego, morskiego
czy lotniczego ma swoją specyfikę organizacyjną, logistyczną i nie jest porównywalna do
obsługi gości w obiektach stacjonarnych, jak np. hotele. Z tych względów postulowana przez
odwołującego zmiana, aby zamawiający dopuścił wykonawców legitymujących się co
najmniej dwiema usługami sprzątania lub usługami hotelarskimi: w środkach transportu,
hotelach lub w budynkach użyteczności publicznej, nie odpowiada przedmiotowi niniejszego
zamówienia.
Odwołujący jest znanym podmiotem na rynku, który ma duże doświadczenie w
zakresie wykonywania usług utrzymania czystości (sprzątania), dlatego też chciałby
zwiększyć swoje szanse w ubieganiu się o przedmiotowe zamówienie poprzez postulowaną
zmianę warunków uczestnictwa w przetargu. Wykonawca, który ma doświadczenie w
zakresie usługi sprzątania, w ocenie Izby nie daje rękojmi należytego wykonania
przedmiotowego zamówienia. Zadośćuczynienie żądaniom odwołującego, spowodowałoby
odejście od dyrektywy art. 22 ust. 4 ustawy Pzp - zachowania adekwatnego związku
warunku wiedzy i doświadczenia wykonawcy z przedmiotem zamówienia oraz odstępstwa od
zachowania proporcji z przedmiotem zamówienia.
Odwołujący nie udowodnił również swych twierdzeń, że na rynku istnieje jeden
wykonawca, tj. przystępujący WARS S.A., wyłącznie który będzie mógł się skutecznie
ubiegać o dane zamówienie, zwłaszcza biorąc pod uwagę szerszy zakres tego warunku,
który oprócz usług kolejowych obejmuje środki transportu morskiego i lotniczego.
Zamawiający miał natomiast prawo jako wykonawca sektorowy udzielać zamówienia z
wolnej ręki na rzecz WARS S.A., skoro w danym czasie zachodziły okoliczności
przewidziane w art. 136 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Niewątpliwe, i nawet niewymagające dowodów pozostaje, że również w innych
krajach w środkach transportu kolejowego świadczone są zbliżone usługi dla zaspokojenie
tego samego typu potrzeb, oraz że w ich wykonywaniu uczestniczy cały szereg
wykonawców, w tym wskazywanych przez zamawiającego, np. takie podmioty jak: (JLV a.s.
w Czechach, DB Bahn - Niemcy, Newrest Wagon-Lits, m.inn. dla linii francuskich,
austriackich; MAV-START Zrt. - Węgry, WAGON SLOVAKIA KOSICE a.s.), LS Airport
Services - obsługa lotniska Chopina. Zamawiający podał więc konkretne podmioty, które na
rynku przewozów kolejowych i lotniczych wykonują podobną działalność.
Samo subiektywne przekonanie odwołującego, że byłby w stanie należycie
zrealizować dane zamówienie nie może mieć decydującego znaczenia, ponieważ oprócz
takiego przekonania wykonawca musi legitymować się wiedzą i mieć stosowne
doświadczenie wyznaczone przez zamawiającego. Znaczące doświadczenie w sprzątaniu
nie równa się doświadczeniu w obsłudze podróżnych. Nadanie postulowanego brzmienia
omawianemu warunkowi spowodowałoby taki skutek, że o zamówienie mogły by się ubiegać
firmy mające doświadczenie wyłącznie w sprzątaniu - a to nie zabezpieczałoby
uzasadnionych potrzeb zamawiającego. Firmy legitymujące się wyłącznie sprzątaniem
obiektów, w tym np. hoteli nie mają doświadczenia w zakresie kompleksowej obsługi
podróżnych i środków transportu kolejowego (wagonów) od strony technicznej, wobec czego
nie gwarantowałyby należytego wykonania tej usługi, która organizacyjnie, logistycznie jest
odmienna od usług hotelowych w obiektach stacjonarnych. Dopuszczenie do uczestnictwa w
przetargu firm, które z braku doświadczenia nie gwarantują należytego wykonanie usługi
odbiłoby się niekorzystnie na wizerunku zamawiającego i jego działaniu na konkurencyjnym
rynku przewozów pasażerskich.
Zamawiający wykazał, że musi zapewnić odpowiedni poziom usługi realizowanej
przez doświadczonego wykonawcę - tak ze względu na uwarunkowania zewnętrzne,
podyktowane obowiązującymi przepisami i wyznaczony standard, które musi zagwarantować
podróżnym w związku z podjętymi w tym zakresie zobowiązaniami umownymi wobec
Ministerstwa Infrastruktury - w odniesieniu do przewozów krajowych. Nie było przez
odwołującego kwestionowane, że zamawiający świadczy usługi przewozowe także w
transporcie międzynarodowym, co stawia przed wykonawcą przedmiotowego zamówienia
dodatkowe zadania związane z obsługą podróżnych na trasach zagranicznych.
Wbrew stanowisku odwołującego prezentowanym na rozprawie, zamawiający
przekazał wykonawcom niezbędne informacje o przedmiocie zamówienia, pozwalające na
złożenie wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu - w zakresie unormowanym w
art. 48 ust. 2 ustawy Pzp - nakazującym, aby ogłoszenie o zamówieniu zawierało między
innymi - określenie przedmiotu zamówienia, a nie jego pełny opis. Ponadto, określenie
przedmiotu usługi podane przez zamawiającego w ogłoszeniu nie było przedmiotem
zaskarżenia odwołaniem, ani zapytań kierowanych do zamawiającego.
Stawiane żądania należało zatem uznać za wyraz dążenia do dostosowania
skarżonych warunków do indywidualnych możliwości odwołującego. W ocenie Izby nie
zachodzi dysproporcja między przedmiotem zamawianej usługi a kwestionowanym
warunkiem udziału i wyznaczonym sposobem oceny jego spełnienia. Zamawiana usługa
dotyczy obsługi podróżnych w środkach transportu i taki jest wymóg udziału w postępowaniu.
Nietrafny był zatem zarzut braku adekwatności i nadmierności warunku.
Postępowanie dowodowe w sprawie nie potwierdziło zasadności zarzutów naruszenia
przez zamawiającego:
2) art. 22 ust. 1 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie
prawidłowego określenia warunków udziału w postępowaniu oraz opisu ich spełniania,
3) art. 22 ust. 4 ustawy prawo zamówień publicznych poprzez wprowadzenie warunków
udziału w postępowaniu oraz opisu ich spełniania na poziomie nieproporcjonalnym do opisu
przedmiotu zamówienia.
Odwołujący nie wykazał, iż kwestionowane postanowienia, które podlegały
rozpatrzeniu przez Izbę, stwarzają nierówne warunki konkurowania pomiędzy wykonawcami,
zatem ograniczają dostęp do zamówienia, wbrew postanowieniom art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
W tym stanie rzeczy Izba oddaliła odwołanie, o czym orzekła na podstawie art. 192
ust. 1ustawy Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz na podstawie postanowień § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzaju kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący:
……………………….