Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 557/16
WYROK
z dnia 4 maja 2016 r.


Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Sylwester Kuchnio

Protokolant: Rafał Komoń

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2016 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 kwietnia 2016 r. przez
Przedsiębiorstwo Budowlane ABM Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez Miejskie Przedsiębiorstwo
Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawie S.A. z siedzibą w Warszawie,

przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
(1) Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i Usług Specjalistycznych REMKAN Sp. z o.o. w
Poznaniu, (2) WUPRINŻ S.A. w Poznaniu, (3) Pomp4Eko Sp. z o.o. w Warszawie
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego


orzeka:

1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Miejskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji
w m. st. Warszawie S.A. z siedzibą w Warszawie powtórzenie oceny ofert w postępowaniu o
udzielenie zamówienia na wykonanie cementyzacji wewnętrznej powierzchni magistrali
wodociągowej DN 1000 mm Lca 1900 m w Alejach Jerozolimskich na odcinku od rejonu
drogi ekspresowej Salomea – Wolica do rejonu ul. Spisaka (droga ekspresowa S-2) na
terenie Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy oraz Gminy Michałowice, w tym odrzucenie oferty
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
(1) Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i Usług Specjalistycznych REMKAN Sp. z o.o. w
Poznaniu, (2) WUPRINŻ S.A. w Poznaniu, (3) Pomp4Eko Sp. z o.o. w Warszawie oraz oferty
Cleanpipe Polska Sp. z o.o. w Wyrach – jako zawierające ceny rażąco niskie w stosunku do
wartości przedmiotu zamówienia; oddala odwołanie w pozostałym zakresie,

2. kosztami postępowania obciąża Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.
st. Warszawie S.A. z siedzibą w Warszawie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez
Przedsiębiorstwo Budowlane ABM Sp. z o.o. we Wrocławiu tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawie
S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz Przedsiębiorstwo Budowlane ABM Sp. z o.o.
we Wrocławiu kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych, zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
od odwołania.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015, poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.


Przewodniczący: ……………………….

Sygn. akt: KIO 557/16

U Z A S A D N I E N I E

Zamawiający, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m. st.
Warszawie S.A. z siedzibą w Warszawie, prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą"
lub "Pzp" – postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie
cementyzacji wewnętrznej powierzchni magistrali wodociągowej DN 1000 mm Lca
1900 m w Alejach Jerozolimskich na odcinku od rejonu drogi ekspresowej Salomea –
Wolica do rejonu ul. Spisaka (droga ekspresowa S-2) na terenie Dzielnicy Ursus
m.st. Warszawy oraz Gminy Michałowice.
Szacunkowa wartość przedmiotowego zamówienia jest wyższa od kwot
wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11. ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w dniu 30 stycznia 2016 r. w Dz. Urz.
UE Nr 2016/S 021-033981.

W dniu 5 kwietnia 2015 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców biorących
udział w postępowaniu o jego wynikach.

W dniu 15 kwietnia 2016 r. Przedsiębiorstwo Budowlane ABM Sp. z o.o. z
siedzibą we Wrocławiu wniosła do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie
względem czynności rozstrzygnięcia postępowania.

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów:
1. art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
czynności odrzucenia oferty wspólnej wykonawców - Poznańskie
Przedsiębiorstwo Robót i Usług Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o.,
ul. Ziębicka 2, 60-164 Poznań, WUPRINŻ S.A. ul. Straży Ludowej 35, 60-
465 Poznań i Pomp4Eko Sp. z o.o. ul. Wólczyńska 321,01-919 Warszawa
z powodu rażąco niskiej ceny;

2. art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
czynności odrzucenia oferty wykonawcy - Cleanpipe Polska Sp. z o.o. ul.
Pszczyńska 1,43-175 Wyry z powodu rażąco niskiej ceny;
1. art. 24 ust.2 pkt 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie czynności wykluczenia z
postępowania wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia - Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i Usług*Specjalistycznych
"REMKAN" Sp. z o.o., ul. Ziębicka 2, 60-164 Poznań, WUPRINŻ S.A. ul.
Straży Ludowej 35, 60-465 Poznań i Pomp4Eko Sp. z o.o. ul. Wólczyńska
321,01-919 Warszawa z powodu nie wykazania spełniania warunków udziału
w postępowaniu;
3. art 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie czynności wykluczenia z
postępowania wykonawcy - Cleanpipe Polska Sp. z o.o. ul. Pszczyńska
1,43-175 Wyry z powodu nie wykazania spełniania warunków udziału w
postępowaniu.

Odwołujący wniósł o:
4. unieważnienie czynności Zamawiającego polegającej na wyborze
najkorzystniejszej oferty Konsorcjum firm Poznańskie Przedsiębiorstwo
Robót i Usług Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o., ul. Ziębicka 2, 60-
164 Poznań, WUPRINŻ S.A. ul. Straży Ludowej 35, 60-465 Poznań i
Pomp4Eko Sp. z o.o. ul. Wólczyńska 321,01-919 Warszawa;
1) nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności odrzucenia oferty wspólnej
wykonawców: Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i Usług
Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o., ul. Ziębicka 2, 60-164 Poznań,
WUPRINŻ S.A. ul. Straży Ludowej 35, 60-465 Poznań i Pomp4Eko Sp. z
o.o. ul. Wólczyńska 321,01-919 Warszawa
2) nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności odrzucenia oferty
wykonawcy: Cleanpipe Polska Sp. z o.o. ul. Pszczyńska 1,43-175 Wyry;
3) nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności wykluczenia z postępowania
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie: Poznańskie
Przedsiębiorstwo Robót i Usług Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o.,
ul. Ziębicka 2, 60-164 Poznań, WUPRINŻ S.A. ul. Straży Ludowej 35, 60-
465 Poznań i Pomp4Eko Sp. z o.o. ul. Wólczyńska 321,01-919 Warszawa;

4) nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności wykluczenia z postępowania
wykonawcy: Cleanpipe Polska Sp. z o.o. ul. Pszczyńska 1,43-175 Wyry;
5) nakazanie Zamawiającemu powtórzenie czynności wyboru najkorzystniejszej
oferty.

W uzasadnieniu odwołania wskazano m.in.:

„[…]
A-d. 1.
W przedmiotowym postępowaniu wykonawcy: Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i
Usług Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o., ul. Ziębicka 2, 60-164 Poznań,
WUPRINŻ S.A. ul. Straży Ludowej 35, 60-465 Poznań i Pomp4Eko Sp. z o.o. ul.
Wólczyńska 321,01-919 Warszawa, zwani dalej Konsorcjum, złożyli ofertę z ceną
netto (bez podatku VAT) w kwocie: 2.080.000,00 zł. Z uwagi na fakt, iż zaoferowana
przez powyższych wykonawców cena była niższa o dużo ponad 30% od wartości
zamówienia, które Zamawiający oszacował na kwotę 8.829.000,00 zł netto (bez
podatku VAT), Zamawiający działając na podstawie art.90 ust. 1 ustawy Pzp pismem
z dnia 14.03.2016 r. znak: PZL/DZA/WPO/3710/02622/15/JW/2015/16 wezwał ww.
wykonawców do złożenia wyjaśnień.
dowód: pismo Zamawiającego z dnia 14.03.2016 r. znak:
PZL/DZA/WPO/3710/02622/15/JW/2015/16
W następstwie uzyskanych wyjaśnień Zamawiający wezwał ww. wykonawców do
złożenia dodatkowych wyjaśnień pismem z dnia 24.03.2016 r. znak:
PZL/DZA/WPO/3710/02622/15/JW/2505/16.


Przedstawione przez ww. wykonawców wyjaśnienia, zarówno w odpowiedzi na
pierwsze wezwanie Zamawiającego, jak i na drugie, w ocenie Odwołującego
potwierdziły zaoferowanie rażąco niskiej ceny.
dowód: pismo wykonawcy "REMKAN" z dn. 16.03.2016 r. L.dz. 0175/06/03/2016
oraz z dn. 29.03.2016 r. L.dz. 0194/S/06/03/2016

Z przedstawionych przez firmę "REMKAN" wyjaśnień wynika bowiem, że
zaoferowana przez nich cena nie zawiera rzeczywistych kosztów elementów robót
składających się na przedmiotowe zamówienie, bądź zawiera koszty elementów
pozostających w sprzeczności z wymaganiami technicznymi, wynikającymi z opisu
przedmiotu zamówienia. Do elementów tych należą następujące kategorie kosztów:
1. Z przywołanego wyżej pisma wykonawcy z dn. 29.03.2016 r. wynika, że
wykonawca ów w zaoferowanej cenie wycenił podwójny by-pass (2 "nitki") wykonane
z rur PE DN 400 mm PN 10. Tymczasem biorąc pod uwagę wymagania
Zamawiającego wynikające z odpowiedzi na pytania wykonawców z dn. 24.02.2016
r. odpowiedź na pytanie nr 2 - maksymalny godzinowy przepływ na magistrali to 2530
m3/h. Z obliczeń hydraulicznych wykonanych przez projektanta panią mgr inż. E. M.
z biura projektów" BI PRO WOD". wynika, że tak zaprojektowane by-passy nie
zapewnią dostaw wody o odpowiednim ciśnieniu. W efekcie tego, by-pass
zaoferowany przez wykonawcę "REMKAN" nie zapewni dostaw wody dla wszystkich
odbiorców w okresie wyłączenia magistrali na czas realizacji robót związanych z jej
cementyzacją.
dowód:
Analiza hydrauliczna przesyłu wody na trasie powierzchni magistrali wodociągowej
DN1000 mm Lca 1900 m w Alejach Jerozolimskich na odcinku od rejonu drogi
ekspresowej Salomea - Wolica do rejonu ul. Spisaka (droga ekspresowa S-2) na
terenie Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy oraz Gminy Michałowice autorstwa pani mgr
inż. E. M. uprawnionego projektanta w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w
zakresie sieci sanitarnych i ochrony środowiska Nr upr. 136/UW/90 Wrocław.
dowód:
Pismo Zamawiającego z dnia 24.02.2016 r. znak:
PZL/DZA/WPO/3710/02622/15/JW/l520/16 - Odpowiedzi na pytanie wykonawców
W ocenie Odwołującego przyjęcie przez ww. wykonawców w kalkulacji zaoferowanej
ceny rur do wykonania by-passów o niewłaściwych parametrach technicznych w
sposób istotny wpłynęło na zaniżenie ostatecznej ceny oferty w stosunku do
rzeczywistych kosztów. Wykonawcy ci bowiem i tak mocno zaniżyli koszty wykonania
by-passu nawet przy użyciu błędnie zaproponowanych przez nich 2 nitek rur DN400.
Koszt ten bowiem, wyceniony został w Kosztorysie ofertowym wykonawcy

"WUPRINŻ" pod pozycją o numerze 1.2 na kwotę 243.691,24 zł. Na cenę powyższą
składają się:
- robocizna w kwocie 5.008,50 zł, którą skalkulowano na podstawie znacznie
zaniżonej liczby roboczogodzin niezbędnych do ułożenia i demontażu by-passu, tj.
przyjęto 350 roboczogodzin. Tymczasem zgodnie z normą Katalogu Nakładów
Rzeczowych KNR-W 2-18 tab. 0109 kol.15 norma robocizny odnosząca się do
ułożenia 1 mb rury PE DN400 wynosi 0,616 r-g/lm, co po przemnożeniu przez
całkowitą długość by-passu zaproponowanego przez ww. wykonawców jako
2xDN400 wynosi 2 x 2000 mb = 4000 mb. 4000 m x 0,616 r-g/lm = 2464
roboczogodziny. Ułożone rury należy jeszcze połączyć za pomocą zgrzewania
czołowego, co wg normy tablicy 0110 kol.15 powyższego KNR-u wymaga 3,04 r-g/1
złącze. Biorąc pod uwagę standardową długość pojedynczej rury 12 m połączenie rur
wymaga wykonania ok. 330 zgrzewów, co wymaga nakładów robocizny równej 330
złączy x 3,04 r-g/1 złącze = 1003,2 roboczogodziny. Demontaż rur zgodnie z
nakładami ww. katalogu KNR-2-18 0109-15 oraz przyjmując wskaźnik 0,4 do R
wymagałby nakładów robocizny równej 4000 m x 0,616 r- g/lm x 0,4 = 985,6
roboczogodzin. Zatem łącznie ułożenie i demontaż by-passów wymaga nakładów
robocizny równych sumie: 2464 rTg + 1003,2 r-g + 985,6 r-g = 4452,8
roboczogodzin, czyli ponad 12 razy więcej aniżeli w swojej kalkulacji przyjęło ww.
Konsorcjum. Przyjmując zaś użytą przez Konsorcjum stawkę roboczogodziny w wys.
14,31 zł/1 r-g, rzeczywisty koszt robocizny powinien wynieść 63.719,57 zł.
Przyjmując natomiast konieczność użycia rur o właściwych parametrach, tj. rur PE
DN600, nakłady robocizny powinny być jeszcze wyższe. Zgodnie bowiem z
nakładami KNR-W 2-18 tab. 0109 kol. 19 do ułożenia rur PE DN600 wymagane
nakłady robocizny wynoszą 0,966 r-g/1 m, co przy łącznej długości rur 4000 m, daje
liczbę 3864 roboczogodzin. Do tego należy jeszcze dodać zgrzewanie rur,
wymagających nakładów zgodnie z KNR-W 2-18 0110-19 w wys. jednostkowej 5,38
r- g/1 złącze, co dla 330 złączy daje nakłady 330 x 5,38 = 1775,4 roboczogodzin.
Natomiast demontaż rur wymagałby nakładów: 4000 m x 0,966 r-g/lm x 0,4 = 1545,6
roboczogodzin. Zatem łączny nakład robocizny w odniesieniu do by-passu z rur PE
2xDN600 powinien wynosić: 3864 r-g + 1775,4 r-g + 1545,6 r-g = 7185
roboczogodzin, co daje łączną wartość robocizny w kwocie: 7185 r-g x 14,31 zł/1 r- g
= 102.817.35 zł.

- rura BY-PASS w kwocie łącznej 156.000,00 zł, której wartość skalkulowano na
podstawie oferty firmy TERLAN Sp. z o.o. z dn. 07.03.2016 r. na wynajem rury PEHD
SDR17 PN10 DN400 w cenie 78 zł/mb. Oferty tej w opinii Odwołującego nie można
uznać za wiarygodną ponieważ:
- po pierwsze nie zawiera ona informacji czy jest to rura fabrycznie nowa czy
używana, a zgodnie z wymaganiami określonymi w § 7 lit. B) Roboty budowlane ust.
16 projektu umowy, stanowiącego część 11 SIWZ, do obowiązków wykonawcy
należy cyt. "użycie w ramach realizacji umowy materiałów/urządzeń fabrycznie
nowych";
- po drugie oferta nie zawiera informacji o ilości oferowanych do wynajmu rur,
co w przypadku oferowanemu ości np. 100 m, pozostałe 1900 m rur wykonawca
musiałby zakupić, czego w kosztorysie ofertowym WUPRINŻ" nie uwzględniono;
- po trzecie oferta ta zachowuje ważność na okres 90 dni, co biorąc pod uwagę
czas niezbędny na zakończenie postępowania przetargowego, zawarcie umowy oraz
wykonanie prac projektowych z uzyskaniem pozwolenia na budowę, uczyni ją
nieaktualną w momencie rozpoczęcia robót;
- po czwarte oferta ta nie może być wykorzystana przez wykonawcę, gdyż
obejmuje ona wynajem rur o parametrach technicznych (średnica rury}
niewłaściwych z punktu widzenia konieczności zapewnienia dostawy wody o
odpowiednim ciśnieniu.
Zgodnie natomiast z ofertą uzyskaną przez Odwołującego od firmy TACO AR Sp. z
o.o. rura o właściwych parametrach, tj. rura PE100 SDR17 o średnicy zewn. 630 mm
kosztuje 464,00 zł/mb netto, co daje łączną wartość za 2000 m w kwocie 928.000.00
zł.
dowód:
Oferta firmy TACO AR Sp. z o.o. z dn. 07.03.2016 r.
Pismo wykonawcy "REMKAN" z dn: 16.03.2016 r. L.dz. 0175/06/03/2016 -
odpowiedź na wezwanie Zamawiającego do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny
Pismo wykonawcy "REMKAN" z dn. 29.03.2016 r. L.dz. 0194/S/06/03/2016 -
odpowiedź na wezwanie Zamawiającego do złożenia dodatkowych wyjaśnień
- przewierty pod drogami i wjazdami w kwocie 30.752,37 zł, której podstaw
kalkulacji nie wskazano w wyżej przywołanych wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny.

Tymczasem w opinii Odwołującego, sformułowanej na podstawie wizji lokalnej w
terenie oraz załączonych do SIWZ map, do ułożenia by- passu 2xDN600 konieczne
jest wykonanie przewiertów pod drogami, wjazdami oraz pod działkami na których
właściciele nie wyrażają zgody na ułożenie rur na wierzchu terenu, ani w wykopie
otwartym o łącznej długości 390 m (2 nitki DN600 po 195 m). Cena przewiertu o
średnicy DN600 wg cennika firmy ROBOTECH wynosi co najmniej 500,00 zł/mb
netto. Zatem łączny koszt przewiertów wynosić powinien 390 m x 500,00 zł/mb =
195.000.00 zł.
dowód: cennik firmy ROBOTECH dostępny na stronie internetowej http://robo-
tech.cba.pl/Cennik.htmI - płukanie i dezynfekcja by-passu w kwocie 12.350,00 zł
netto, której sposobu kalkulacji również nie przedstawiono w ww. wyjaśnieniach
rażąco niskiej ceny. Ponadto nie ujęto kosztów wykonania prób szczelności by-
passów, których konieczność wykonania wynika z warunków przyłączenia do sieci
wodociągowej dostępnych na stronie internetowej MPWiK. Zgodnie natomiast z
poniższą kalkulacją opracowaną przez Odwołującego na podstawie katalogu
nakładów rzeczowych KNR-W 2-18 oraz z użyciem średnich cen publikowanych
przez Sekocenbud za I kw. 2016 r. łączny koszt płukania, dezynfekcji i próby
szczelności by-passów powinien wynosić 58.157.80 zł.


Lp. Podstawa Opis "im Nakłady Koszt R M S
ï'KNR^vT-ie
Jedn.
Jednokrotne płukanie sieci wodociągowej
o ¿r.
ode.
0708-03 nominalnej 800 mm 200
obmiar » 20 odc200m m
1* - R-
roboctzna
10,6r-g/odc.200m' 14,3lzt/r-g r-g 212,0000 161,686 3 033.72

2*
-M-
woda z rurociągu 07.62m3/odc.2OOm *
4.43zVrrP
m3 1 356,4000 300,443

6 008.86

3*
materiały pomocnicze 2,5%(od M)
% 2.5000 7,511 150,22
Razem koszty bezpośrednie; 9 102,80 459,640 3 033.72 6159,08
Cena
jednostkowa:
595,78 287.824, 307,954 0,000
2 KNR-W2.16Oozyrtfekcja rurociągów sieci
wodociągowych
ode.
0707*08 o ir.nomlnalnej 600 mm 200
06111137 = 20 odc200m m
y — R — robociznę r-g 256,0000 183,168 3 663,36

> 12,8r-gfodc.200m * 14,31zł/r-g
1, - M -

2* podchloryn sodowy ko 284,0000* 57,852 1 153,04
14,2kg/odc.200m * 4.06zl/kg
rury stalowe gwintowane ocynkowane
Sr.50mm
m 30,0000 51.945 1 038.90
1,5m/odc.200m *34,83zi/m
4* woda z rurociągu 1 l8.69nrWodc.200m *
4,43zVm3
2 373,8000 525.797 10
515.94

5* zawory przelotowe z żeliwa ciągowego z
zaworem spustowym Sr.SOmm
0.1szt,/odc.200m * 65.48zł/szŁ
szt. 2,0000 6,548 130,96
8- Zawór zwr.grzyb,z/spr,kol.1,6MPe fi 50mm
0,05szt/odc.200m * 355,40zl/szl
szl 1.0000 17,770
355,40

7m materiały pomocnicze 2,5%(od M) % 2,5000 16.493 329,86
-S-
8' samochód dostawczy 0.91 1,58m-
g/odc.200m * 55,S3zł/m-g
m-g 31,6000 87.737 1 754,74
Razem koszty bezpośrednie: * 18 942,20 947,110 3 663,36 13
524,10
1 754,74
Conajed
noslkowa:
1 190.25 347,561, 676,205 166,481
3 KNR-W 2-18 'Próba wodna szczelności sieci
wodociągowych

0704-08 Z rur typu H08AS, PVC. PE. PEHD o śr
.nominalnej 600 mm
m -

obmiar ■ 8 [600m -1 prób.] pró
b.

1*
-R-
roboclzna
49,5r-g/500m -1 prób. ’ I4,3lzl/r*g
r-g 396,0000 708.345 5 666,76

2*
- M -
Krswądztakl igl, wymiarowe, nasycone
kl.ll 0,03m3/500m -1 prób. * S73,85zVm3
m3 02400 29.218

233,73

3' bale iglaste obrzynane nasycane kl.lll
0,05m3/500m -1 prób. * 924.54zt/m3
m3 0.4000 46,227 369,82
4* drewno na stemple budowlane śr,12-14cm
0.05m3/500m *1 prób. * 312,13zi/m3
m3 0,4000 15,607 124.86
5* Klamry ciesielskie z pr.stal. 14-16x250-30
3kg/500m -1 prób. ■ 20.49złrttg
kg 24.0000 61.470 491,76
6" woda z rurociągu
55,52m3/50Qm -1 prób. * 4,43zi/mï
m3 462.1600 250,384 2 003,07
7* rury Blatowe gwintowane ocynkowane
śr.50mm 1,5m/S00m *1 prób. * 34,63zl/m
m 12.0000 51,945
415,56
8’ króćce przejściowe żeliwne
Jednokołnlerzowe 0.1szL/500m -1 prób. *
31.62zl/szt.
SZL 0,8000 3.162
25.30
9* uszcze ki gumowe płaskie do połączeń l
kołnierzowych o śr.nomlnaineJ 600 mm
szl
8,0000
20,190 161,52
1szt./500m-1 prób. * 20,19zi/szL
10* śruby stalowe średniodoktadne z
nakrętkami i podkładkami M-24
4,8kg/500m -1 prób. * 7.09zt/kg
kg 38.4000 34.032 272,26
294,40

11* kołnierze ślepe o śr.nomtnainej 600 mm
(do-
szt 1,6000 36,800
Lp. Podstąwa Opis jm Nakłady Koszt S
r 12‘*
zawory przelotowe z Żeliwa clągifwego z zawo
jottn.
szt 0.8000 6,548 52.38
rem spustowym Sr,50mm 0,1pzt7500m -1 prób. * 65.48zt/szt,
13* Zawór zwr.grayb.z/spf.koł.l ,6MPa li 50mm 0,05szV500m .1 prób.
* 355,40zł/szt
Sit 0.4000 17.770 142,16
14' materiały pomocnicze 2,5%(od M) % 2.5000 14,334 114,67

-S-

15*
Samochód skrzyn.do 5.0t (1) 3,70m-g/5OOm .1 prób. * 64.21
zt/m-g
m-g 30,0800 241.430 1 931.44
16* Żuraw samochodowy S-6t (1) 1p21m-g/500ni -1 prób, *
88,33zt/rr>-g
m-g 9.6800 106,879 855,03
17* Pompa wimlk.epailn.do 50m3/h 8,2Sm-fl/5Q0m -1 prób. *
13,54zl/m-g
m-g
66.0000
111,705 893,64
Razom koszt/ bezpośrednia: 14 048,36 1 758,04 5 668.76
A
4 701,49 3 680.11
Cena Jednostkowa; 2 804,65

1 344,084
587,685 872,876

PODSUMOWANIE


CAŁY KOSZTORYS
RAZEM Robocizna Materiały Sprzęt
RAZEM 42 183,36 12 363.84* 24 384,67 5 434.85

Koszty pośrednio (KpJ 65% od (R, S)

11 569,23 8 036.55

3 532.68

RAZEM

53 752.59 20 400.39 24 384.67 8 967,53

Zysk [ZJ15% od (R+Kp(R). S+Kp(3))

4 405,21 3 060.08

1 345,13

RAZEM

58 157,80^ 23,460/47 24 384.67 10 312,66

OGOŁEM 58 157,80


- koszty najmu sprzętu, obejmujące koparkę, samochód samowyładowczy i
zgrzewarkę doczołową w łącznej kwocie 16.012,30 zł. Tymczasem uwzględniwszy
nakłady sprzętu określone w katalogu nakładów rzeczowych KNR-W 2-18 tabl. 0109-
15 do ułożenia rur PEHD o śr. zewn. 630 mm niezbędne są najady sprzętowe w
postaci: ciągnika siodłowego z naczepą 16T 0,0791 m-g/mb, co dla całkowitej
długo&i rur by-passu wynosi łącznie: 4000 m x 0,0791 m-g/m = 316,4 m-g, co

uwzględniwszy cenę najmuwg średnich cen Sekocenbud za I kw. 2016 r. w wys.
97,41 zł/m-g daje kwotę 30.820,52 zł; żurawia samochodowego do 4T 0,0832 m-g/m,
co dla całkowitej długości wynosi łącznie 4000 m x 0,0832 m-g/m = 332,8 m-g, co
uwzględniwszy cenę najmu wg średnich cen Sekocenbud za I kw. 2016 r. w wys.
77,60zł/m-g daje kwotę 25.825,28 zł. Natomiast do połączenia rur za pomocą
zgrzewania czołowego wg katalogu KNR-W 2-18 tablica 0110 kol. 19 niezbędne są
nakłady pracy zgrzewarki do rur PEHD oraz zespołu prądotwórczego 20kVA w ilości
2,69 m-g/1 złącze. Uwzględniwszy ceny najmu wg Skocenbud w I kw 2016 r.
odpowiednio 55,14 zł/m-g dla zgrzewarki i 19,92 zł/m-g dla zespołu prądotwórczego
otrzymamy wartość: 2,69 m-g/złącze x (55,14 zł/m-g +19,92 zł/m-g) x 330 złączy =
66.630,76 zł. Zatem po zsumowaniu kosztów pracy wszystkich jednostek
sprzętowych, koszt sprzętu niezbędny do poniesienia do wykonania by-passu
powinien wynosić: 30.820,52 zł + 25.825,28 zł +66.630,76 zł = 123.276,56 zł.
- koszty pośrednie obliczone w wys. 65% od robocizny i sprzętu w wysokości
13.663,53 zł. Koszty te, uwzględniwszy rzeczywiste koszty robocizny i sprzętu
powinny wynosić: 65% x (102.817,35 zł + 123.276,56 zł) = 146.961.04 zł
- zysk obliczony w wys. 15% od robocizny, sprzętu i kosztów pośrednich w
kwocie 5,202,55 zł. Tymczasem uwzględniwszy rzeczywiste koszty robocizny,
sprzętu i kosztów pośrednich zysk powinien wynosić: 15% x (102.817,35 zł +
123.276,56 zł + 146.961,04 zł) = 55.958.24 zł
Reasumując, zgodnie z powyższymi wyliczeniami, całkowity koszt wykonania robót
określonych w kosztorysie ofertowym ww. Konsorcjum firm pod pozycją 1.2 Wycena
bypassu - czasowego zasilenia powinien stanowić sumę następujących
rzeczywistych wartości kosztów:
Robocizna = 102.817,35 zł
Rura BY-PASS = 928.000,00 zł
Przewierty pod drogami i wjazdami = 195.000,00 zł
Próba szczelności, płukanie i dezynfekcja by-passu = 58.157,80 zł
Obsługa geodezyjna = 1.690,00 zł
Materiały pomocnicze 1,5% (M) = 13.920,00 zł
Sprzęt = 123.276,56 zł
Koszty pośrednie = 146.961,04 zł

Zysk = 55.958,24 zł
RAZEM: 1.625.780.99 zł
Zważywszy, że wykonawcy Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i Usług
Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o., WUPR1NŻ S.A. i Pomp4Eko Sp. z o.o.
powyższy element robót wycenili na kwotę 243.691,24 zł, wykonanie by-passa
zasilającego odbiorców w wodę na czas wykonywania cementyzacji magistrali został
zaniżony co najmniej o kwotę 1.382.089,75 zł netto (bez podatku VAT), co stanowi
66,6% całkowitej ceny oferty netto powyższego Konsorcjum.
2. Zważywszy, że wg kalkulacji kosztorysowej ww. Konsorcjum wykonanie prac
projektowych wyceniono na kwotę 112.000,00 zł netto, wykonanie BY-PASSU na
kwotę netto 243.691,24 zł, a koszty umieszczenia BY-PASSU w pasie drogowym na
kwotę netto 126.000,00 zł, wymianę zasuw liniowych na kwotę netto 692.214,66 zł
uznać należy, że pozostała kwota, tj. 2.082.500,00 zł - (112.000,00 zł + 243.691,24 zł
+ 126.000,00 zł +692.214,66 zł) = 908.594,10 zł stanowi wartość netto (bez podatku
VAT) wykonania cementyzacji magistrali DN1000 wraz z robotami towarzyszącymi,
co daje cenę jednostkową cementyzacji w wys. 478,21 zł/mb netto. Tymczasem
analizując ceny najkorzystniejszych ofert z poprzednich przetargów organizowanych
przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A.
uzyskujemy cenę netto w wysokości 748,96 zł/mb.
I tak/np. w postępowaniu nr 01479/WS/PW/DI-IK/B/2013 obejmującym wykonanie
Zadania nr 3 tj. cementyzacji magistrali DN800 o łącznej długości 1454,5 m w ul.
Batorego i Wiśniowej najkorzystniejsza cena oferty wykonawcy Poznańskie
Przedsiębiorstwo Robót i Usług Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o. opiewała na
kwotę 1.635.315,75 zł (z VAT), co po odjęciu podatku VAT daje kwotę netto
1.329.525,00 zł, co daje cenę jednostkową 914,08 zł/mb.
dowód: Ogłoszenie o zamówieniu dostępne na stronie internetowej MPWiK pod
adresem: http://www.mpwik.com.pl/download/0_2013/01479_13/01479pop.pdforaz
Ogłoszenie o wyniku postępowania dostępne na stronie internetowej MPWiK pod
adresem: http://www.mpwik.com.pl/download/0_2013/01479_13/01479pow.pdf
Natomiast w postępowaniu ńr Q0691/WS/PW/PWS-DZA/B/2014 obejmującym
wykonanie Zadania nr 3 tj. cementyzacji magistrali DN12Q0 o łącznej długości
1694,6 m w ul. Bora-Komorowskiego za najkorzystniejszą ofertę uznana została
oferta wykonawcy Przedsiębiorstwo Budowlane ABM Sp. z o.o. z ceną 1.216.925,10

zł (z VAT), co po odjęciu podatku VAT daje kwotę netto 989.370,00 zł, co z kolei daje
cenę jednostkową 583,84 zł/mb.
dowód: Ogłoszenie o zamówieniu dostępne na stronie internetowej MPWiK pod
adresem: http://www.mpwik.com.pl/download/0_2014/00691_14/00691aopUE.pdf
oraz Informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty dostępna na stronie internetowej
MPWiK pod adresem:
http://www.mpwik.com.pl/download/0_2014/00691_14/00691_lnformacja%20o%20w
yborze%20najkorzystniejszej%20oferty.pdf
Należy przy tym zauważyć, że powyższe dwa postępowania dotyczyły podobnego
zakresu robót, tj. cementyzacji magistral o zbliżonych średnicach do średnicy
magistrali z niniejszego postępowania oraz obejmujące zakres bez wykonania by-
passa zastępującego magistralę, a także bez prac projektowych i bez wymiany
zasuw liniowych na magistrali. Natomiast konieczne do wykonania by- passy
dotyczyły jedynie krótkich odcinków o małych średnicach na przylegających do
magistrali wodociągach rozdzielczych, których niewielkie koszty dla celów
porównawczych można zaniedbać. Zatem przyjmując średnią cenę jednostkową
cementyzacji, wyliczoną z cen jednostkowych z powyższych dwóch postępowań
uznać należy, że rynkowa cena jednostkowa wykonania cementyzacji magistrali
wodociągowej DN 1000 wynosi: (914,08 zł/mb+ 583,84 zł/mb)/2 = 748,96 zł/mb.
Mnożąc uzyskany w ten sposób wynik przez długość magistrali w niniejszym
postępowaniu otrzymamy realną wartość robót związanych z cementyzacją
magistrali wraz z robotami towarzyszącymi, a mianowicie: 1900 m x 748,96 zł/mb =
1.423.024,00 zł netto (bez VAT).
3. Koszty umieszczenia by-passa w pasie drogowym ww. Konsorcjum
oszacowało w kosztorysie ofertowym, załączonym do przywołanych wyżej wyjaśnień
rażąco niskiej ceny, w poz. 1.3. Wycena umieszczenia by-passa w pasie drogowym
na kwotę 126.000,00 zł. Tymczasem uwzględniwszy stawkę dzienną zajęcia pobocza
lub chodników w pasie drogi wojewódzkiej, którą jest droga nr 719 położona w
alejach Jerozolimskich na przedmiotowym odcinku, w wysokości 4,00 zł/lm2/l dzień
oraz długość by-passów ok. 1000 m dla jednego etapu prac, oraz nawet owy
nierealistyczny okres realizacji robót dwóch miesięcy, deklarowany przez
Konsorcjum, koszt ten powinien wynieść: 1000 m x 1,26 m x 30 dni x 2 etapy x 4,00
zł/m2/dzień = 302.400.00 zł. gdzie 1000 m to długość jednego etapu prac, 1,26 m to

szerokość zajmowanego pasa (dwie rury o średnicy zewn. 630 mm), 30 dni to czas
realizacji jednego etapu, stawka 4,00 zł/m2/dzień ustalona na podstawie tekstu
ujednoliconego uchwały nr XXXI/666/2004 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z
dnia 27 maja 2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego
dróg publicznych na obszarze m.st. Warszawy, Załącznik nr 1 poz, 6D.
dowód: Tekst ujednolicony uchwały nr XXXI/666/2004 Rady Miasta Stołecznego
Warszawy z dnia 27 maja 2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa
drogowego dróg publicznych na obszarze m.st. Warszawy, z wyjątkiem autostrad i
dróg ekspresowych (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2004 r.Nr 148, poz.3717), uwzględniający
późn. zmiany aż do uchwały nr XI/196/2015 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z
dn. 7 maja 2015 r. (Dz.Urz.Woj. Maz. z 2015 r. poz. 4776).
Biorąc zatem pod uwagę powyższe wyliczenia, całkowity koszt robót netto
realizowanych przez Konsorcjum firm: Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i Usług
Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o., WUPRINŻ S.A. i Pomp4Eko Sp. z o.o.
powinien wynieść co najmniej jak następuje:
- prace projektowe = 112.000,00 zł
- BY-PASS DN 2X630 mm = 1.625.780,99 zł
- umieszczenie BY-PASSA w pasie drogowym = 302.400,00 zł
- czyszczenie i cementyzacja magistrali wraz z robotami towarzyszącymi =
1.423.024,00zł
- wymiana zasuw liniowych (zgodnie z wyliczeniem Konsorcjum) = 692.214,66
zł
RAZEM NETTO (bez VATJ = 4.155.419.65 zł
Zważywszy, że ww. Konsorcjum złożyło ofertę z ceną netto 2.082.500,00 zł,
odbiegającą od minimalnych kosztów rzeczywistych o ok. 50% należy stwierdzić, że
cena ta jest rażąco niską ceną. Nie gwarantującą wykonania zamówienia w sposób
zdolny do pokrycia wszystkich kosztów budowy oraz zapewnienia spełnienia
wymagań technicznych i jakościowych, wynikających ze sztuki budowlanej, umowy i
programu funkcjonał no-użytkowego, a także wykluczającą uzyskanie jakiegokolwiek
zysku, gdyż jak wynika z powyższego wyliczenia przyniesie ona powyższym
wykonawcom straty w kwocie ponad 2 min zł.

Biorąc pod uwagę powyższą argumentację, żądanie Odwołującego odrzucenia oferty
ww. Konsorcjum z powodu rażąco niskiej ceny jest zasadne i zasługuje na
uwzględnienie.
A-d. 2
W przedmiotowym postępowaniu wykonawca: Cleanpipe Polska Sp. z o.o. ul.
Pszczyńska 1,43-175 Wyry złożył ofertę z ceną netto (bez podatku VAT) w kwocie;
2.995.000,00 zł. Z uwagi na fakt, iż zaoferowana przez powyższego wykonawcę
cena była niższa o dużo ponad 30% od wartości zamówienia, które Zamawiający
oszacował na kwotę 8.829.000,00 zł netto (bez podatku VAT), Zamawiający działając
na podstawie art.90 ust.l ustawy Pzp pismem z dnia 14.03.2016 r. znak:
PZL7DZA/WPO/3710/02622/15/JW/2015/16 wezwał ww. wykonawcę do złożenia
wyjaśnień.
dowód: pismo Zamawiającego z dnia 14.03.2016 r. znak:
PZL/DZA/WPO/3710/02622/15/JW/2015/16
W następstwie uzyskanych wyjaśnień Zamawiający wezwał ww. wykonawcę do
złożenia dodatkowych wyjaśnień pismem z dnia 24.03.2016 r. znak:
PZL/DZA/WPO/3710/02622/15/JW/2505/16.
dowód: pismo Zamawiającego z dn. 24.03.2016 r. znak:
PZL/DZA/WPO/3710/02622/15/JW/2505/16
Przedstawione przez wykonawcę Cleanpipe Polska Sp. z o.o. wyjaśnienia, zarówno
w odpowiedzi na pierwsze wezwanie Zamawiającego, jak i na drugie, w ocenie
Odwołującego potwierdziły zaoferowanie rażąco niskiej ceny.
dowód: pismo wykonawcy Cleanpipe Polska Sp. z o.o. z dn. 17.03.2016 r. -
wyjaśnienie rażąco niskiej ceny oraz z dn. 25.03.2016 r, - dodatkowe wyjaśnienia
Z przedstawionych przez firmę "Cleanpipe Polska" wyjaśnień wynika, że
zaoferowana przez nią cena nie zawiera rzeczywistych kosztów elementów robót
składających się na przedmiotowe zamówienie, bądź zawiera koszty elementów
pozostających w sprzeczności z wymaganiami technicznymi, wynikającymi z opisu
przedmiotu zamówienia. Do elementów tych należą następujące kategorie kosztów:
1. Opracowanie dokumentacji projektowej ww. wykonawca oszacował na kwotę
netto (bez VAT) 59.900,00 zł. W opinii Odwołującego koszt ten stanowi około połowę
rzeczywistych kosztów prac projektowych. Świadczą o tym: wartość tych prac

oszacowana przez Konsorcjum Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i Usług
Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o., WUPR1NŻ S.A. i Pomp4Eko Sp. z o.o. na
kwotę 112.000,00 zł netto, a także wartość prac projektowych wykonanych przez
firmę HGM Sp. z o.o., a z której zasobów w zakresie doświadczenia w prowadzeniu
prac projektowych wykonawca Cleanpipe Polska Sp. z o.o. oferuje skorzystać w
niniejszym postępowaniu. I tak zgodnie z załączonymi przez ww. wykonawcę
fakturami, wartość podobnych prac projektowych wyniosła: 101.793,16 zł netto (bez
VAT) zgodnie z fakturą VAT nr 18/2014 oraz 117.538,00 zł netto (bez VAT) zgodnie z
fakturą VAT nr 21/2014. Zatem rzeczywisty koszt powinien wynieść co najmniej
średnią z tych cen, tj. 109.665.58 zł
dowód: oferta wykonawcy Cleanpipe Polska Sp. z o.o.
2. W kalkulacji elementów oferty do postępowania przetargowego, załączonej do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny, w wierszu nr 9 "Wykonanie tymczasowego zasilania
by-passu z rur PE 3xDz500" wykonawca Cleanpipe Polska Sp. z o.o. skalkulował na
kwotę 609.780,00 zł netto (bez VAT), podając za podstawę wyceny ofertę cenową nr
1134/2016 stanowiącą załącznik nr 2, do pisma wykonawcy wyjaśniającego rażąco
niską cenę z dnia 25.03.2016 r. Tymczasem z kalkulacji tej wynika, że uwzględniono
w niej jedynie koszt dostawy rur PE, wymienionych w ofercie firmy Uponor Infra Sp. z
o.o., stanowiącej załącznik nr 2 do pisma wykonawcy z dn. 25.03.2016 r., w wierszu
nr 2 pod wierszem o tytule "Alternatywnie proponujemy rury w wariancie SDR26" i
zawierającym opis "Wykonanie tymczasowego zasilania by-passu z rur PE
3xDz500". Rury te to rury o nazwie WEHOPIPE PE100 DN500X19,1 PIM6 SDR 26
RURA BOSE-KOŃCE L=12,5 z ceną jednostkową netto 203,56 zł. Taka też jest cena
jednostkowa w poz.9 kalkulacji elementów oferty, mającej wyjaśnić rażąco niską
cenę. Nie ujęto zatem w ogóle pozostałych kosztów związanych z ułożeniem BY-
PASSA, tj. kosztów robocizny i sprzętu, które jak to wyliczono odnośnie oferty
poprzedniego wykonawcy wyniosą: robocizna 102.817,35 zł netto, Próba
szczelności, płukanie i dezynfekcja by-passu 58.157,80 zł, Sprzęt 123.276,56 zł,
Koszty pośrednie 146.961,04 zł, Zysk 55.958,24 zł, co łącznie stanowi kwotę
487.170.99 zł.
dowód: kalkulacja elementów oferty załączona do pisma wykonawcy z dn.
25.03.2016 r. oraz załącznik nr 2 - oferta firmy Uponor Infra Sp. z o.o. nr 1134/2016

3. W kalkulacji o której mowa w pkt.2 nie tylko pominięto istotną część kosztów,
ale również zastosowano cenę rury PE do wykonania by-passu niezgodną z
wymaganiami Zamawiającego. Cenę jednostkową jaką zastosowano w kalkulacji w
kwocie 203,56 zł/mb można przypisać wyłącznie do rury WEHOPIPE PE100
DN500X19,1 PN6 SDR 26 RURA BOSE-KOŃCE L=12,5, która jako spełniająca
wymagania na ciśnienie PN6 nie spełnia wymagań Zamawiającego określonych w
"Wytycznych do opracowywania dokumentacji technicznych oraz budowy przewodów
i przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych oraz przepompowni kanalizacyjnych",
dostępnych na stronie internetowej Zamawiającego pod adresem:
http://www.mpwik.com.pl/download/HK/DIa%20projektanta/wytyczne%20do%20opra
cowania%20dokumentacji%20technicznych/2015.08.24-wytyczne.pdf
Zgodnie bowiem z wymogami określonymi w Części III Sieć wodociągowa pod pkt. 2
tiret 1) rury do przewodów wodociągowych powinny być na ciśnienie nominalne 1
MPa, czyli PN 10. Zatem wykonawca Cleanpipe Polska Sp. z o.o. w swojej kalkulacji
powinien przyjąć cenę rur wymienioną w poz. 1 oferty firmy Uponor Infra Sp. z o.o. tj.
rur WEHOPIPE PE100 DN500X29,7 PN10 SDR 17 RURA BOSE-KOŃCE L=12,5,
która wynosi 307,96 zł/mb. Biorąc natomiast pod uwagę konieczność zakupu rur na
odcinek co najmniej jednego etapu, będzie to koszt 3000 m rur x 307,96 zł/m =
923.880.00 zł netto.
4. Pozycja opłaty za zajęcie terenu w kalkulacji wykonawcy Cleanpipe Polska Sp.
z o.o. opiewa na kwotę 288.000,00 zł. Tymczasem koszt ten rzeczywiście powinien
wynieść: 1000 m x 1,6 m x 30 dni x 2 e|apy x 4,00 zł/m2/dzień = 384.000.00 zł. gdzie
1000 m to długość jednego etapu prac, 1,6 m to szerokość zajmowanego pasa (trzy
rury o średnicy zewn. 533 mm), 30 dni to czas realizacji jednego eta ¿u, stawka 4,00
zł/m2/dzień ustalona na podstawie tekstu ujednoliconego uchwały nr XXXI/666/2004
Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 27 maja 2004 r. w sprawie wysokości
stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych na obszarze m.st.
Warszawy, Załącznik nr 1 poz. 6D.
dowód: Tekst ujednolicony uchwały nr XXXI/666/2004 Rady Miasta Stołecznego
Warszawy z dnia 27 maja 2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa
drogowego dróg publicznych na obszarze m.st. Warszawy, z wyjątkiem autostrad i
dróg ekspresowych (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2004 r.Nr 148, poz.3717), uwzględniający

późn. zmiany aż do uchwały nr XI/196/2015 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z
dn. 7 maja 2015 r. (Dz.Urz.Woj. Maz. z 2015 r. poz. 4776).
Biorąc zatem pod uwagę rzeczywiste koszty o których mowa w pkt. 1-4 cena oferty
wykonawcy Cleanpipe Polska Sp. z o.o. powinna wzrosnąć o następujące kwoty:
- 49.765,58 zł, z tytułu niedoszacowania wartości prac projektowych;
- 487.170,99 zł, z tytułu nieujęcia kosztów montażu i demontażu BY-PASSA;
- 314.100,00 zł, z tytułu skalkulowania rury do BY-PASSU na niewłaściwe
ciśnienie;
- 96.000,00 zł, z tytułu niedoszacowania kosztów opłat za zajęcie terenu.
Abstrahując od oceny rzetelności wyliczenia pozostałych pozycji kosztów, łącznie
oferta wykonawcy Cleanpipe Polska Sp. z o.o. powinna wynosić co najmniej:
2.995.000,00 zł + 49.765,58 zł + 487.170,99 zł + 314.100,00 zł + 96.000,00 zł =
3.941.936.57 zł netto (bez VAT).
Zatem i oferta wykonawcy Cleanpipe Polska Sp. z o.o. zawiera rażąco niską cenę na
skutek nie ujęcia istotnych kosztów rzeczywistych o łącznej kwocie co najmniej ok.
950 tys. zł, stanowiącej 32% ceny złożonej oferty, co .wyklucza uzyskanie
jakiegokolwiek zysku i gwarantuje poniesienie istotnych strat.
Biorąc pod uwagę powyższą argumentację, żądanie Odwołującego odrzucenia oferty
ww. wykonawcy z powodu rażąco niskiej ceny jest zasadne i zasługuje na
uwzględnienie.
A-d. 3.
Zgodnie z wymogami SIWZ pkt. 5.1.2.2. w zakresie warunków udziału w
postępowaniu o udzielenie zamówienia ubiegać się mogą wykonawcy, którzy w
okresie ostatnich trzech iat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzonej działalności jest krótszy, w tym okresie, wykonali co najmniej 2 usługi
(prace projektowe) polegające na wykonaniu prac projektowych w zakresie sieci
wodociągowych, o wartości każdej z nich, tj. usługi (pracy projektowej) równej iub
większej od wartości stanowiącej równowartość 100 000,00 zł bez podatku VAT.
Tymczasem wykonawcy składający ofertę wspólną Poznańskie Przedsiębiorstwo
Robót i Usług Specjalistycznych "REMKAN" Sp. z o.o., WUPRINŻ S.A. i Pomp4Eko
Sp. z o.o. nie wykazali się wykonaniem 2 usług polegających na wykonaniu prac
projektowych w zakresie sieci wodociągowej o wartości każdej z nich równej lub

większej od wartości stanowiącej równowartość 100.000,00 zł bez podatku VAT.
Firma Grontmij Polska Sp. z o.o., na której udostępnienie zasobów ww. wykonawcy
się powołują, wykazała się tyiko jedną usługą spełniającą wymagania SIWZ. Druga
bowiem, usługa dotycząca projektu Modernizacji technologii w Zakładzie Wodociągu
Centralnego etap ii - II ciąg technologiczny nie obejmuje zakresu sieci wodociągowej,
a Stację Uzdatniania Wody "Filtry". Zgodnie z definicją sieci wodociągowej,
określonej w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków (Dz.U. 2001 Nr 72 poz. 747 z późn. zm.) zawartej w art.2 pkt. 7) pod
pojęciem sieci należy rozumieć "sieć - przewody wodociągowe lub kanalizacyjne
wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi
odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-
kanalizacyjnego". Podobnie sieć wodociągową definiują Wytyczne do
opracowywania dokumentacji technicznych oraz budowy przewodów i przyłączy
wodociągowych i kanalizacyjnych oraz przepompowni kanalizacyjnych, dostępne na
stronie internetowej Zamawiającego pod adresem:
http://www.mpwik.com.pl/download/HK/Dla%20projektanta/wytyczne%20do%20opra
cowania2dol$umentacji%20technicznych/2015.08.24-wytyczne.pdf.
W Części I Postanowienia ogólne, pod pkt 3. "terminologia, zdefiniowano sieć
wodociągową następująco: układ przewodów wodociągowych (mcfgjstralnych i
rozdzielczych) wraz z uzbrojeniem, rozprowadzający wodę od punktu zasiiania do
przyłączy wodociągowych. Nie sposób zatem zaliczyć do sieci wodociągowej stacji
uzdatniania wody. Nadto oferta ww. wykonawców nie zawiera wartości tego projektu,
albowiem w tabeli na stronie 63 oferty w kolumnie "Wartość głównych usług w PLN
bez podatku VAT" nie podano żądanej wartości, a jedynie określono cyt. "powyżej
100 000,00". Nie przedstawiono również dowodów, świadczących o tym, że w istocie
wartość ta przekracza wartość 100.000,00 zł netto. Zatem wykonawca ten nie spełnia
warunków udziału w postępowaniu i zgodnie z art. 24 ust.2 pkt 4 ustawy Pzp podlega
wykluczeniu z udziału w postępowaniu.
Z uwagi na powyższe, żądanie Odwołującego zasługuje na uwzględnienie.
A-d .4
Wykonawca Cleanpipe Polska Sp. z o.o. przedłożył zobowiązanie innego podmiotu
do oddania mu zasobów w zakresie wiedzy i doświadczenia w formie ogólnikowej,
nie spełniającej wymogów art. 26 ust. 2b ustawy Pzp oraz wymagań SIWZ.

Wykonawca bowiem nie udowodnił, że będzie faktycznie dysponował zasobami
podmiotu trzeciego. Zgodnie z treścią pkt. 6.1.6. b) SIWZ jeżeli Wykonawca,
wskazując spełniania warunków udziału w postępowaniu polega na zasobach innych
podmiotów na zasadach określonych w art. 26 ust. 2b ustawy, Zamawiający żąda od
Wykonawcy, w celu oceny, czy Wykonawca będzie dysponował zasobami innych
pomiotów w stopniu niezbędnym dla należytego wykonania zamówienia oraz oceny
czy stosunek łączący Wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp
do ich zasobów, przedłożenia dokumentów określających:
• zakres dostępnych Wykonawcy zasobów innego podmiotu,
• sposób wykorzystania zasobów innego podmiotu, przez Wykonawcę, przy
wykonywaniu zamówienia,
charakter stosunku, jaki będzie łączył Wykonawcę z innym podmiotem,
• zakres i okres udziału innego podmiotu przy wykonaniu zamówienia.
Wykonawca Cleanpipe Polska Sp. z o.o. takich dokumentów nie przedłożył w swojej
ofercie, przez co nie wykazał w sposób należyty, że spełnia warunki udziału w
postępowaniu.

Nadto zgodnie z wymogami SIWZ, wykonawca powinien wykazać, że będzie
dysponował projektantem posiadającym odpowiednie uprawnienia w okresie
realizacji robót. W tym celu wykonawca w odpowiedniej tabeli miał wskazać
projektanta oraz informację, na jakiej podstawie będzie dysponował tą osobą w
trakcie realizacji prac. Tymczasem wykonawca Cleanpipe Polska Sp. z o.o. nie
przedstawił precyzyjnych informacji w tym zakresie. Wskazał jedynie, że owym
projektantem będzie dysponował na podstawie umowy, nie precyzując bliżej jakiej,
do czego był zobowiązany, co wynika z treści tabeli zawartej na str. nr 19 oferty firmy
Cleanpipe. Wymóg ten określono następująco: (należy uzupełnić, np. umowa o pracę
lub zlecenie)
/Przedstawiam pisemne zobowiązanie innego podmiotu do oddania do dyspozycji
wskazanej osoby*/ inny dowód w rozumieniu art. 26 ust. 2 b PZP*. Wykonawca
powyższych informacji nie wskazał, przez co nie wykazał, że będzie dysponował
odpowiednimi osobami do realizacji zamówienia.

Zatem wykonawca ten nie spełnia warunków udziału w postępowaniu i zgodnie z art.
24 ust.2 pkt 4 ustawy Pzp podlega wykluczeniu z udziału w postępowaniu.
[…]”


Uwzględniając treść dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia
przekazanej przez Zamawiającego oraz stanowiska i oświadczenia stron
złożone w pismach procesowych i na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje.


Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że odwołujący legitymuje się
uprawnieniem do korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis
art. 179 ust. 1 Pzp, według którego środki ochrony prawnej określone w ustawie
przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli
ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść
szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.

Podając, zgodnie z art. 196 ust. 4 ustawy, podstawę prawną rozstrzygnięcia
zarzutów odwołania dotyczących ceny rażąco niskiej, w pierwszej kolejności należy
wskazać, iż według art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp zamawiający odrzuca ofertę, która
zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Natomiast zgodnie z kolejnymi jednostkami redakcyjnymi art. 90 ustawy:
1. Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest
niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w
tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny, w szczególności w zakresie:

1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań
technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania
zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu
wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę
ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz.
1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na
wykonawcy.
3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli
dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że
oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Następnie, tytułem wprowadzenia dla rozstrzygnięcia zarzutów odwołania,
Izba wskazuje na regulacje dotyczące formalnych podstaw wyrokowania w danej
sprawie. Mianowicie zgodnie z art. 191 ust. 2 ustawy, wydając wyrok, Izba bierze za
podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania. Według art. 190 ust. 1 Pzp
strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody
dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Tak samo zgodnie z
ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 Kodeksu cywilnego ciężar
udowodnienia faktu spoczywa na wywodzącym zeń skutki prawne. Ponadto zgodnie
z przepisem art. 190 ust 1a Pzp dotyczącym postępowania odwoławczego,
wprowadzającym szczególną regulację dotyczącą spraw o cenę rażąco niską –
ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na:
1) wykonawcy, który ją złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania
odwoławczego;
2) zamawiającym, jeżeli wykonawca, który złożył ofertę, nie jest uczestnikiem
postępowania.


Powyższe regulacje wymagają podkreślenia zwłaszcza w kontekście, iż
możliwość orzeczenia o wystąpieniu ceny rażąco niskiej, w tym stwierdzenia

faktycznego domniemania jej wystąpienia oraz obalenia takiego domniemania,
sprowadza się właśnie do kwestii dowodowych.

Jak słusznie wskazano w wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 28 kwietnia
2008 r., sygn. akt XIX Ga 128/08: „przepisy p.z.p. nie określają definicji pojęcia rażąco niskiej
ceny […]. Punktem odniesienia do określenia jest przedmiot zamówienia i przyjąć można, że
cena rażąco niska to taka, która jest nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen
rynkowych podobnych zamówień i ewentualnie innych ofert złożonych w toku postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego.”
W związku ze wskazanym powyżej brakiem legalnej definicji, w orzecznictwie sądów
okręgowych oraz KIO, a wcześniej w orzecznictwie arbitrażowym, ustalone zostały pewne
cząstkowe lub ogólne, definicyjne ramy i odniesienia dla tego pojęcia. I tak według wyroku KIO
592/13: „o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy
zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego
nieopłacalne”. Ponadto w wyroku KIO 1562/11 wskazano: „Cena rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego wartości, a
rzeczona różnica nie będzie uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi
danemu wykonawcy bez strat i finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł
niż wynagrodzenie umowne, zamówienie to wykonać. Reasumując, cena rażąco
niska jest więc ceną nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac
składających się na dany przedmiot zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia
poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn.
generalnie niewystępującą na rynku, na którym ceny wyznaczane są m.in. poprzez
ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu biznesowym,
postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie uczciwej
konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających.”
Również w wielu innych wyrokach dotyczących stosowania i interpretacji art.
89 ust. 1 pkt 4 Pzp, pojęcie rażąco niskiej ceny ujmowane jest podobnie. Na przykład
według powszechnie przywoływanej w doktrynie i orzecznictwie definicji zawartej w
uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r.,
sygn. akt XIX Ga 3/07: „o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste
jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę
byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna,

oderwana całkowicie od realiów rynkowych. Przykładem może być oferowanie
towarów poniżej kosztów zakupu lub wytworzenia albo oferowanie usług za
symboliczną kwotę”. Natomiast Sąd Okręgowy w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z
23 kwietnia 2009 r., XII Ga 88/09 wskazał następujące kryteria określające cenę
rażąco niską: „odbieganie całkowitej ceny oferty od cen obowiązujących na danym
rynku w taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia przy założeniu
osiągnięcia zysku; zaoferowanie ceny, której realizacja nie pozwala na utrzymanie
rentowności wykonawcy na tym zadaniu; niewiarygodność ceny z powodu oderwania
jej od realiów rynkowych”.
Ponadto w opinii prawnej Urzędu Zamówień Publicznych dotyczącej ceny
rażąco niskiej (opublikowanej w serwisie internetowym UZP) wskazano, m.in.:
„Ustawa wprowadzając możliwość odrzucenia oferty przez zamawiającego z powodu
rażąco niskiej ceny nie precyzuje jednak tego pojęcia. Nie definiują go również
przepisy dyrektyw Unii Europejskiej będące u podstaw przedmiotowej regulacji.
Znaczenia tego wyrażenia nie wyjaśnia również orzecznictwo Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości. Mając na względzie cel przedmiotowej regulacji wydaje
się, iż za ofertę z rażąco niską ceną można uznać ofertę z ceną niewiarygodną,
nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień. Oznacza to
cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej.”

W przywoływanym orzecznictwie wskazuje się, iż ustawodawca używając pojęcia
„rażąco niska” referuje do znaczącego zaniżenia kwotowego ceny ofertowej względem
wskazanego w art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp punktu odniesienia, którym jest przedmiot zamówienia,
a ujmując rzecz ściślej „wartość przedmiotu zamówienia” (tak w: „Prawo zamówień
publicznych. Komentarz. Wydanie trzecie” pod red. Tomasza Czajkowskiego, Warszawa
2007, str. 305). W konsekwencji, w świetle regulacji ww. przepisu, ekonomiczna wartość, jaką
jest opisana określoną kwotą pieniężną cena ofertowa, odnoszona jest do wartości przedmiotu
zamówienia, którą również należy wyrazić w ten sam sposób (w innym przypadku jakiekolwiek
porównania będą bezsensowne i bezprzedmiotowe). Tym samym dla porównania i
stwierdzenia zaniżenia wartości żądanego świadczenia pieniężnego w stosunku do
wzajemnego świadczenia niepieniężnego, konieczne jest ustalenie bądź przyjęcie jakiejś
powinnej wartości pieniężnej owego świadczenia wzajemnego.

W ekonomii występuje znaczna ilość definicji pojęcia wartości – niejako wiele różnych
„wartości”. Na potrzeby niniejszego uzasadnienia zbędne jest ich przywoływanie i
charakteryzowanie. Wystarczy poprzestać na konstatacji, iż jak wynika z analizy
przywoływanego wyżej orzecznictwa, w przypadku art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy chodzi o wartość
rynkową. Tym samym to zastana wartość rynkowa przedmiotu zamówienia, obejmująca jego
pełny zakres i wszystkie konieczne do jego wykonania nakłady pracy i materiałów, ustalana
przez porównanie cen występującym w danej branży i asortymencie, stanowić będzie punkt
odniesienia dla ceny rażąco niskiej. Innymi słowy to realna, rynkowa wartość danego
przedmiotu zamówienia, jest odniesieniem dla oceny i ustalenia ceny tego typu. Zastrzec przy
tym należy, iż rynek i dyktowany przezeń poziom cen, w większości przypadków uznać można
za ostateczną miarę realnej wartości wszelkich dających się wycenić dóbr i usług.
W tym miejscu można dodać, iż w świetle orzecznictwa właśnie zaniżenie ceny
ofertowej względem wartości rynkowej przedmiotu zamówienia jest pierwszym i koniecznym
warunkiem zastosowania procedury wyjaśniającej cenę, o której mowa w art. 90 ust. 1 Pzp. W
przypadku braku takiego zaniżenia zastosowanie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp jako przesłanki
odrzucenia oferty będzie nieuprawnione, a jakiekolwiek ustalanie indywidualnych kosztów
wykonawcy czy innych czynników pozwalających mu zaoferować cenę na danym poziomie, o
których mowa w art. 90 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy, jest właściwie bezprzedmiotowe.
Tym samym wymagane w art. 90 ust. 2 Pzp udowodnienie przez wykonawcę,
że jego cena ofertowa nie odbiega in minus od realnej, rynkowej wartości
zamówienia stanowiło będzie wystarczające wykazanie, że nie zaoferowano ceny
rażąco niskiej w stosunku do wartości przedmiotu zamówienia, a tym samym brak
jest przesłanek do zastosowania dyspozycji art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.
Natomiast w przypadku wystąpienia faktu zaniżenia ceny oferowanej w stosunku do
wartości przedmiotu zamówienia, konieczne będzie wykazywanie i ustalanie wszelkich
okoliczności związanych z możliwością obniżenia ceny, w tym odnoszących się do
indywidualnych kosztów wykonawcy związanych z wykonaniem danego zamówienia. Dopiero
w tym w przypadku, gdy cena ofertowa odbiega od wartości zamówienia, aby
udowodnić jej legalny charakter wykonawcy pozostawało będzie właściwie nic
innego, jak wykazać dostępne mu indywidualne czynniki, które pozwoliły mu
skalkulować cenę ofertową na zastanym poziomie, bez strat własnych i finansowania
zamówienia z innych źródeł (np. czynniki wymienione przykładowo w art. 90 ust. 1

pkt 1 i 2 lub po prostu rzetelną, wiarygodną i weryfikowalną kalkulację własnych
kosztów wykonania zamówienia korespondującą z ceną oferowaną).
Powyższe wykonawca powinien uczynić w ramach wyjaśnień, do których
zgodnie z art. 90 ust. 1 musi go wezwać zamawiający przed przesądzeniem
charakteru ceny oferowanej.
Przy czym należy generalnie wskazać, iż w ramach postępowania odwoławczego
oceniana jest prawidłowość czynności zamawiającego. Czynność taka podjęta zostaje w
oparciu o informacje dostępne zamawiającemu, które zgodnie z przepisami ustawy mógł i
powinien uzyskać. Instytucja wyjaśnień, o której mowa w art. 90 Pzp, została przewidziana
właśnie po to, aby wykonawca podał zamawiającemu stosowne informacje na temat własnych
kalkulacji, cech i uwarunkowań… etc., dowodzące możliwości zaoferowania cen obniżonej w
stosunku do wartości zamówienia, a zamawiający mógł te informacje ocenić i na ich podstawie
podjąć decyzję, co do przyjęcia bądź odrzucenia oferty. Wiadomości na temat kalkulacji
cenowej wykonawcy oraz indywidualnych, dostępnych wykonawcy okoliczności, które taką
kalkulację umożliwiają, zamawiający zazwyczaj nie może uzyskać i ustalić na podstawie
innego źródła niż sam wykonawca i przede wszystkim informacje te powinien uzyskać w
stosownym czasie – co pozwoli mu na dokonanie prawidłowej czynności przyjęcia bądź
odrzucenia oferty – a nie dopiero na etapie postępowania odwoławczego. Tym samym, co do
zasady, wykonawca już w ramach swoich wyjaśnień składanych zamawiającemu w
odpowiedzi na jego wezwanie, powinien podać dostępne mu indywidualnie okoliczności i
powody, które umożliwiły skalkulowanie tak niskiej ceny.
Izba natomiast może ocenić i stwierdzić w takim przypadku jedynie czy wyjaśnienia w
tym przedmiocie były wystarczające, a ich ocena dokonana przez zamawiającego prawidłowa.
Przynajmniej na takim założeniu opiera się dominujące w orzecznictwie sądów okręgowych i
KIO, słuszne stanowisko w sprawie konieczności odrzucenia oferty, w przypadku gdy złożone
wyjaśnienia cenowe były zbyt niekonkretne, lakoniczne i generalnie nie wykazywały
możliwości zaoferowania przez danego wykonawcę ceny tak niskiej. Z tego względu pomijano
uzupełnienia wyjaśnień dokonywane w postępowaniu odwoławczym. Jak bowiem wskazał
Sąd Okręgowy w Poznaniu w uzasadnieniu wyroku z dnia 4 czerwca 2008 r., sygn. X Ga
127/08: „Wobec wykształconej w orzecznictwie zasady odrzucania ofert wykonawców,
którzy złożyli niepełne albo niedostateczne wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 p.z.p.
powtórne umożliwianie jednemu z wykonawców dokonywania tej czynności z
pewnością naruszyłoby zasadę uczciwej konkurencji”.

Również w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 3 czerwca 2014 r. (sygn.
akt KIO 893/14) wskazano: „iż kwestia, czy w danej ofercie mamy do czynienia z
ceną rażąco niską, czy też nie, powinna być rozstrzygnięta w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego, które stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy pzp
prowadzone jest przez zamawiającego. Jednocześnie warunkiem koniecznym jest
dokonanie przez zamawiającego prawidłowej oceny wyjaśnień wykonawcy w toku
prowadzonej procedury, o której mowa w art. 90 ustawy pzp.” Natomiast w wyroku
Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt XXIII Ga 1293/14),
wydanym w wyniku skargi na ww. wyrok Izby, pokreślono znaczenie staranności
wykonawcy w składaniu wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy, a także
wskazano na konieczność uznania, iż cena ofertowa jest ceną rażąco niską, w
przypadku braku przedstawienia przez wykonawcę takich wyjaśnień, które wykażą,
że oferowana przezeń cena rażąco niska nie jest.
Powyższe tezy dotyczące wymaganej zawartości i „jakości” wyjaśnień
składanych Zamawiającemu zostały sformułowane przez orzecznictwo jeszcze na
gruncie uprzednio obowiązujących przepisów. W obecnym stanie prawnym
ustawodawca właściwie przesądził ich słuszność, wprost wskazując w art. 90 ust. 2,
że to wykonawca powinien udowodnić Zamawiającemu, iż jego cena nie jest rażąco
niska, i udowodnić to na etapie postępowania o udzielenie zamówienia. Tym samym
jak najbardziej aktualna i wymagająca podkreślenia, jest wyrażona w powoływanym
wyżej orzecznictwie teza o wymaganej staranności wykonawcy w składaniu
wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ustawy, a tym samym ryzyku jakie ponosi w
przypadku uznania, iż są to wyjaśnienia niewystarczające do wykazania legalnego
charakteru jego ceny.
Na marginesie można jeszcze dodać, iż trudno generalnie dekretować optymalny i
powinny kształt czy sposób dowodzenia okoliczności związanych z kalkulacją ceny dokonanej
przez wykonawcę i sposobu prezentowania okoliczności umożliwiających mu jej
zaoferowanie. W szczególności w zależności od indywidualnych okoliczności sprawy,
zwłaszcza w związku z rodzajem podawanych informacji, będzie można ocenić i przyjąć
konieczny sposób i stopień uwiarygodnienia podawanych danych. Nie można więc z góry
przesądzić czy w danym przypadku konieczne było przedstawianie wraz z wyjaśnieniami
stosownych dowodów czy też wystarczające było tylko podanie i powołanie określonych
informacji. Można natomiast sformułować jeden generalny postulat, który przy ocenie

wyjaśnień wykonawców powinien być bezwzględnie egzekwowany – wyjaśnienia powinny być
konkretne, jasne, spójne i adekwatne do danego przedmiotu zamówienia. Stosowana
powszechnie w dokumentach tego typu beletrystyka polegająca na mnożeniu ogólników o
wielkim doświadczeniu wykonawcy, jego znakomitej organizacji produkcji, optymalizacji
kosztów, wdrożeniu niezwykle nowoczesnych i energooszczędnych technologii, posiadaniu
wykwalifikowanej acz taniej kadry, korzystnym położeniu jego bazy czy siedziby, etc…
przeważnie nic nie wnosi do sprawy i nie niesie informacji o żadnych możliwych do
uchwycenia wartościach ekonomicznych. Jako taka, może być traktowana jedynie jako
dopełnienie i tło dla bardziej konkretnych i wymiernych danych podawanych w ramach
wyjaśnień, a nie ich podstawa czy zasadnicza treść. Informacje podawane w wyjaśnieniach
powinny być więc na tyle konkretne, aby możliwe było ich przynajmniej przybliżone przełożenie
na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, a także możliwa ich weryfikacja oraz ocena
wiarygodności.
Powyższe jest skorelowane z rozkładem ciężaru dowodu w postępowaniu
odwoławczym ustanawianym przez dyspozycję art. 190 ust 1a Pzp – w przypadku, gdy
cena danej oferty i dane podawane w wyjaśnieniach jej dotyczących są
kwestionowane, to nie odwołujący, ale atakowany wykonawca (lub zamawiający)
będzie zmuszony wykazać przed Izbą, że cena rażąco niska nie jest oraz udowodnić
okoliczności, na które się powołuje, a które są kwestionowane. Przy czym w
postępowaniu odwoławczym będzie to konieczne przy pomocy dowodów możliwych
do przełożenia na materiał procesowy.
Podkreślić jeszcze raz należy, że w przypadku wystąpienia ustawowych
wyznaczników podejrzenia wystąpienia ceny rażąco niskiej (zaniżenia ceny oferty
względem szacunkowej wartości zamówienia lub średniej ofert złożonych w
postępowaniu), ciężar wykazywania okoliczności, że dana cena ofertowa rażąco
niska nie jest, został ściśle i jasno określony.

Odnosząc powyższe do rozpatrywanej sprawy, należy generalnie wskazać, że
Zamawiający oraz Przystępujący wskazanego wyżej ciężaru dowodu nie unieśli. Nie
udowodnił swoich tez o rzeczywistej wartości rynkowej przedmiotu zamówienia, ani
też nie wykazali indywidualnych możliwości zaoferowania ceny zaniżonej w stosunku
do wartości przedmiotu zamówienia przez obu wykonawców, których odwołanie
dotyczyło. Przy czym zaznaczyć należy, że cena oferty Konsorcjum była o prawie 1/3

niższa od oferty Cleanpipe Polska Sp. z o.o. i ponad dwukrotnie niższa od oferty
Odwołującego oraz szacunkowej wartości zamówienia.
Przechodząc kolejno do poszczególnych twierdzeń i okoliczności
podnoszonych przez Odwołującego w przedmiocie rażąco niskiej ceny, Izba
stwierdziła, co następuje (rozpatrywane według chronologii przyjętej w uzasadnieniu
odwołania).

Izba nie podzieliła twierdzeń Odwołującego, co do niedopuszczalności
zaprojektowania i wycenienia przez wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia:
(1) Poznańskie Przedsiębiorstwo Robót i Usług Specjalistycznych REMKAN Sp. z
o.o. w Poznaniu, (2) WUPRINŻ S.A. w Poznaniu, (3) Pomp4Eko Sp. z o.o. w
Warszawie (zwanych dalej „Konsorcjum”) by-passu z dwóch rur PE DN 400 mm.
Zarzuty i obliczenia odwołującego są w tym zakresie oparte na błędnym
założeniu, że z pkt 4.1 ppkt 17 Programu Funkcjonalno-Użytkowego wynika
konieczność utrzymania w by-passie ciśnienia na poziomie 0,5 MPa. Tymczasem nic
takiego z powołanych postanowień SIWZ nie wynika – postanowienia te do by-passu
się nie odnoszą. („17. wykonanie próby na ciśnienie robocze. Próbę szczelności na
ciśnieniu roboczym 0,5 MPa można wykonać po 48 godzinach od zakończenia
cementyzacji”).
W związku z powyższym załączoną do odwołania opinię E. M. pominięto oraz
uznano, że zaprojektowany przekrój dwóch nitek by-pasu (2x400 mm), przy
zakładanej prędkości przepływu wody (3 m/s) z nawiązką umożliwia dotrzymanie
wymaganego parametru wielkości przepływu wody na poziomie 2 530 m3/h
(obliczane według wzoru wskazanego wyjaśnieniach Konsorcjum z dnia 29 marca
2016 r.).
Tym samym wykonawca mógł przyjmować do wyceny rury o przekroju przez
siebie zakładanym, a zaniżenie kosztów wykonania zamówienia z tego powodu nie
występuje.
Izba podzieliła natomiast zarzuty odwołania względem niektórych z
następnych, wskazanych w odwołaniu elementów kosztotwórczych dotyczących
kosztów wykonania samego by-passu.

Odwołujący w pierwszej kolejności zakwestionował przyjęte w wyjaśnieniach i
kalkulacjach Konsorcjum (pisma z dnia 16 i 29 marca 2016 r.) koszty robocizny
związane z położeniem, przeniesieniem i rozbiórką nitek by-passu na poziomie
5008,50 zł. Swoje twierdzenia, co do niezbędnej ilości roboczogodzin oparł o dane z
powołanego Katalogu Nakładów Rzeczowych. Zestawienie KNR oraz założeń
Przystępującego wskazywało na ponad 12-krotne zaniżenie ilości roboczogodzin w
kalkulacji, a tym samym zaniżenie kosztów robocizny.
Izba uwzględniła jako dowód w sprawie powołany KNR. Jakkolwiek nie
sposób uznać tego dokumentu za do końca adekwatny do zastanego przedmiotu
zamówienia oraz mogący przesądzać realną ilość roboczogodzin niezbędnych do
wykonania przedmiotowego elementu zamówienia, to jednak w pewnym stopniu
oddaje on panujące w danej branży stosunki i nakłady. Innymi słowy, daje niejakie
wyobrażenie o nakładach (a tym samym i kosztach) wykonywanych na rynku robót.
Powyższy brak pewności i precyzji w posługiwaniu się powyższym
dokumentem nie ma jednak znaczenia – Odwołujący nie musiał wcale udowadniać i
wykazywać jaka jest dokładna minimalna ilość roboczogodzin potrzebna do
położenia i zdemontowania by-passu. Natomiast do zakwestionowania
wiarygodności deklarowanych szacunków Konsorcjum, dowód ten wystarczał aż
nadto. To na Przystępującym ciążył w tym przypadku obowiązek udowodnienia
okoliczności, z których wynikałoby, iż jego wycena robocizny jest rzetelna i
adekwatna do przedmiotu zamówienia (że ten istotny element kosztotwórczy nie
został zaniżony). Tymczasem żadnych dowodów w tym przedmiocie Przystępujący
nie przedstawił. Poprzestawał jedynie na twierdzeniach na temat swojego
olbrzymiego doświadczenia, stosowanych rozwiązań i technologii oraz solennych
zapewnieniach, że w ich świetle, 350 roboczogodzin, do wybudowania i rozebrania
4000 mb rurociągu, w zupełności wystarczy, a koszt robocizny to ok. 5000 zł.
Wobec wskazanego braku dowodów, a nawet braku jakichkolwiek rzeczowych
i szczegółowych twierdzeń oraz wyjaśnień w jaki sposób wyżej wymieniona i
założona przez Przystępującego ilość roboczogodzin ma odpowiadać czynnościom
niezbędnym do wykonania przedmiotu zamówienia, deklaracje wykonawcy nie mogły
zostać uznane za wiarygodne, a tym bardziej za udowodnione, czego wymagają
przepisy prawa. Na marginesie Izba wskazuje, że sam kosztorys ofertowy, a

konkretnie jego jedna pozycja z wpisaną wartością robocizny, nie jest dowodem na
adekwatność i realność wyceny danego elementu przedmiotu zamówienia.
Powyższe skutkowało uznaniem nieuzasadnionym zaniżeniem ceny ofertowej
Konsorcjum o co najmniej kilkadziesiąt tysięcy złotych w obszarze wyceny kosztów
robocizny przy budowie i demontażu wodociągu zapasowego. Przystępujący nie
udowodnił również, a nawet nie wskazał, z których innych pozycji kosztowych, braki
w zakresie robocizny mogą i zostaną pokryte.
Izba natomiast za niezasadny uznała zarzut zaniżenia wyceny kosztowej
wynajmu rur do by-passu. Wyjaśnienia Konsorcjum składane Zamawiającemu są w
tym zakresie wiarygodne i poparte dowodem w postaci ważnej oferty wynajmu rur z
firmy TERLAN Sp. z o.o. z 7 marca 2016 r. Przy czym Izba podzieliła interpretację
postanowień § 7 lit. B pkt 16 Wzoru umowy prezentowaną przez Zamawiającego i
Przystępującego, jako odnoszących się do urządzeń i materiałów zamawianych na
stałe, a nie tymczasowych. Tego typu wykładnia znajduje oparcie w często
niedocenianej dyrektywie interpretacyjnej tekstów normatywnych – zdrowym
rozsądku. Żądanie wykonywania by-passu z rur nowych stałoby z powyższym w
sprzeczności. Tym samym Konsorcjum mogło planować użycie rur używanych i
wynajem tego typu rur wycenić w swojej ofercie.
Za zasadny uznano zarzut braku udowodnienia realności wyceny kosztów
wykonania przewiertów pod drogami i wjazdami. Przystępujący nie przedstawił w tym
zakresie żadnych dowodów, ani nawet szczegółowych wyjaśnień i konkretnych
danych (dotyczących planowanego przebiegu trasy by-passu, ilości przewiertów,
kosztów jakie ponosi w związku z ich wykonywaniem… etc.), które umożliwiałyby w
jakimkolwiek stopniu ocenę wiarygodności wyceny tej pozycji kosztowej na poziomie
30 752,37 zł. Solenne odwoływanie się do bliżej nieokreślonego potencjału i
doświadczenia wykonawcy takim dowodem nie jest.
Przystępujący nie wykazał również zakwestionowanej w odwołaniu realności
wyceny płukania i dezynfekcji by-passu. Wraz z Zamawiającym kwestionowali
jedynie w tym zakresie wartość dowodową powołania się przez Odwołującego na
zestawienia SECOCENBUDU. Izba przypomną, że to nie na Odwołującym
spoczywał w tym przypadku ciężar dowodu, a samo zapewnienie o realności
kalkulacji w zakresie danego elementu przedmiotu zamówienia dowodem nie jest.

Niezasadne jest natomiast wywodzenie przez Odwołującego braków w
obliczeniu kosztów wynajmu sprzętu. Konsorcjum przyjęło i podało w swoich
wyjaśnieniach tego typu koszty na określonym poziomie. Nieuprawnione jest
założenie, że całość prac ma zostać wykonana przy pomocy wynajmowanego
sprzętu oraz dalsze wycenienie wyliczonego zakresu prac w ten sposób. Brak jest
podstaw do odmawiania wiarygodności wyjaśnieniom Przystępującego, że większość
prac wykona przy pomocy sprzętu, którego jest właścicielem. W konsekwencji
bezprzedmiotowe jest wykazywanie braków wyceny w odniesieniu do kategorii
kosztów, która w postulowanym w odwołaniu rozmiarze nie występuje.
Przystępujący nie wykazał również kosztów wykonania samej cementacji
wodociągu, kwestionowanej w odwołaniu. Przy czym w związku z konstrukcją
rozkładu ciężaru dowodu dotyczącego ceny rażąco niskiej, za niewystarczające w
tym zakresie należy uznać samo kwestionowanie adekwatności dowodów
powoływanych przez Odwołującego.
W ocenie Izby Konsorcjum nieprawidłowo wyceniło koszty zajęcia pasa
drogowego w związku z zastosowaniem nieobowiązującej w tym przypadku stawki
opłaty ustalonej w załączniku nr 4 do uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy
Nr XXXI/666/2004 z dnia 27 maja 2014 r. (w wyjaśnieniach Konsorcjum wskazano na
ten załącznik jako na załącznik nr 2 do uchwały nowelizującej nr LIX/1661/2013),
który dotyczy zajęć pasa drogowego, o których mowa w §1 pkt 4 uchwały, zamiast
zastosowania stawek przewidzianych w załącznikach poprzedzających (w zależności
od typu zajęcia).

Zestawienie powyższych okoliczności oraz kosztów, które wyspecyfikował
sam Przystępujący w wyjaśnieniach składanych Zamawiającemu, i których dotyczyły
zarzuty odwołania, prowadzi do wniosku, że występują w tym przypadku wątpliwości
co do pokrycia niektórych ze wskazanych wyżej pozycji. Natomiast Przystępujący
oraz Zmawiający nie udowodnili realności tego typu wyceny. Przystępujący i
Zamawiający nie wykazali również, że rzeczone braki mogą być pokryte i
skompensowane przez inne, ewentualnie zawyżone pozycje kosztowe.

Zarzut zaniechania odrzucenia wykonawcy Cleanpipe Polska Sp. z o.o. na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp również uznano za zasadny.

Tak samo jak w przypadku Konsorcjum, Cleanpipe Polska Sp. z o.o.
zaoferowała cenę ofertową znacznie niższą w stosunku do średniej ceny ofert
złożonych w postępowaniu oraz niższą od szacunkowej wartości zamówienia.
Powyższe rodziło po stronie wykonawcy obowiązek udowodnienia Zamawiającemu
realności swojej kalkulacji cenowej (art. 90 ust. 2 Pzp), a w przypadku wniesienia
odwołania kwestionującego poszczególne elementy lub okoliczności wykazywane
Zamawiającemu, udowodnienia świadczących o tym okoliczności przed Izbą (art.
190 ust 1a Pzp). Cleanpipe Polska Sp. z o.o. nie przystąpiła do postępowania
odwoławczego, tym samym powyższy obowiązek ciążył na Zamawiającym (art. 190
ust 1a pkt 2 Pzp).
Wskazać również należy, że wyjaśnienia wykonawcy Cleanpipe Polska Sp. z
o.o. w zakresie pozycji kwestionowanych w odwołaniu stanowiły w większości
jedynie kalkulację cenową stanowiącą bardziej szczegółowe rozbicie ceny ofertowej.
Samo podanie wyceny na poszczególne elementy generalnie nie stanowi dowodu na
okoliczność, iż elementy te zostały skalkulowane prawidłowo. Natomiast
Zamawiający żadnych dowodów w tym zakresie nie przedstawiał, ograniczał się
jedynie do założeń i przypuszczeń na temat tego co Wykonawca wycenił i uwzględnił
w swojej kalkulacji oraz kwestionował wartość dowodową twierdzeń i okoliczności
powoływanych przez Odwołującego.
Tymczasem wycena dokumentacji projektowej w ofercie była rzeczywiście
niższa od wartości prac projektowych wykazywanej przez Odwołującego. W tym
kontekście, dla wykazania realności wyceny ofertowej należałoby przynajmniej
przedstawić szczegółowy zakres usług i czynności niezbędnych do wykonania
przedmiotowego projektu, niezbędny zespół projektowy, potrzebny nakład pracy
wraz z wyceną personelu oraz ewentualne inne koszty wykonania usługi projektowej.
Natomiast w tym przypadku, jakichkolwiek dowodów, a nawet szczegółowych danych
w tym zakresie, przed Izbą nie przedstawiono. W konsekwencji okoliczność realnej
wyceny prac projektowych uznano za nieudowodnioną przez Zamawiającego.
W świetle treści wyjaśnień Cleanpipe Polska Sp. z o.o., a konkretnie
załączonego kosztorysu, brak jasności w jaki sposób, i czy w ogóle, ewentualnie w
jakich innych pozycjach i w jakiej wysokości, wyceniono koszty robocizny i sprzętu
potrzebne do ułożenia by-passu. Zamawiający podnosił, że koszty te wyceniono w
pozycjach odnoszących się do montażu zasuwy i podejść do komór oraz włączenia

by-passu (str. 267 i 275 dowodów załączonych do odowłani). Jednakże były to
jedynie jego przypuszczenia nie znajdujące oparcia w literalnym brzmieniu opisu
pozycji kosztorysowych i pozostałych wyjaśnieniach Cleanpipe Polska Sp. z o.o.
Za niezasadne uznano natomiast zarzuty względem wyceny rur by-passu.
Oparto je o błędne założenia, iż SIWZ wymagała w tym przypadku zastosowania w
by-passie rur na ciśnienie co najmniej 1 MPa. Tymczasem w postanowieniach SIWZ
względem rur używanych do budowy by-passu wymogu takiego nie sformułowano.
Równie niezasadne jest kwestionowanie wyceny zajęcia terenu na podstawie
przyjętych przez Odwołującego założeń – dane podane w tym zakresie w kosztorysie
załączonym do wyjaśnień Cleanpipe Polska Sp. z o.o. (str. 275 dowodów
załączonych do odwołania) stanowią wystarczające wykazanie realności wyceny.
Niemniej jednak brak wykazania realności wyceny prac projektowych oraz
uwzględnienia kosztów robocizny i sprzętu niezbędnych do wykonania by-passa,
które stanowią istotne elementy kosztotwórcze, przesądził o konieczności odrzucenia
oferty Cleanpipe Polska Sp. z o.o., jako oferty wykonawcy, który nie wykazał
okoliczności, o których mowa w art. 90 ust. 2 Pzp.

Oddalono zarzuty dotyczące niewykazania spełniania warunków udziału w
postepowaniu przez Konsorcjum oraz Cleanpipe Polska Sp. z o.o.
Wykazany przez Konsorcjum projekt modernizacji technologii w Zakładzie
Wodociągu Centralnego etap II – II ciąg technologiczny, obejmuje swoim zakresem
sieć wodociągową rozumianą jako układ przewodów, którymi dostarczana jest woda,
o czym przesądza dowód przedstawiony na rozprawie przez Zmawiającego – umowa
nr 1/2B5U/2014 dotycząca przedmiotowej usługi.
Zobowiązanie podmiotu trzeciego przedłożone przez Cleanpipe Polska Sp. z
o.o. (str. 35 oferty) stanowi wystarczający dowód okoliczności, o których mowa w art.
26 ust. 2b ustawy – poświadcza zakres udostępnianych zasobów (wiedza i
doświadczenie) oraz sposób wykorzystania zasobów (podwykonawstwo w zakresie
prac projektowych).
Również wskazanie, że projektantem wykazywanym na str. 19 oferty
Cleanpipe Polska Sp. z o.o. będzie dysponowała na podstawie umowy, stanowi
wystarczające potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu
postawionych w tym zakresie.

Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 Pzp orzeczono jak w
sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 Pzp stosownie do wyniku spraw oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).