Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 266/18
WYROK
z dnia 27 lutego 2018 r.


Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Anna Wojciechowska
Członkowie: Barbara Bettman
Rafał Zadrożny
Protokolant: Marcin Jakóbczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 23 lutego 2018 r. odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 lutego 2018 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: TPF Sp. z o.o. –
Lider z siedzibą w Warszawie oraz TPF Getinsa Eurostudios SL – Partner z siedzibą
w Madrycie, Hiszpania w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Generalną
Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad z siedzibą w Warszawie

przy udziale wykonawcy ECM Group Polska S.A. z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego
swoje przystąpienie w sprawie o sygn. akt KIO 266/18 po stronie zamawiającego,

przy udziale wykonawcy Inko Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie,
zgłaszającego swoje przystąpienie w sprawie o sygn. akt KIO 266/18 po stronie
zamawiającego,

orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty, odrzucenie – na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579, 2018) –
oferty wykonawcy Inko Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie, z uwagi że jej treść
nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zakresie w jakim
wykonawca przerzucił koszty środków transportu dla personelu Konsultanta oraz koszty
zastępowalności pracowników biurowych i pomocniczych do Działu II formularza
cenowego, nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert oraz powtórzenie
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;

2. Pozostałe zarzuty odwołania uznaje za niezasadne;
3. Kosztami postępowania obciąża wnoszącego sprzeciw przystępującego
wykonawcę Inko Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie i
3.1. Zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł. 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: TPF Sp.
z o.o. – Lider z siedzibą w Warszawie oraz TPF Getinsa Eurostudios SL –
Partner z siedzibą w Madrycie, Hiszpania tytułem wpisu od odwołania
3.2. Zasądza od wnoszącego sprzeciw przystępującego wykonawcy Inko Consulting
Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: TPF Sp. z o.o. – Lider z siedzibą
w Warszawie oraz TPF Getinsa Eurostudios SL – Partner z siedzibą w Madrycie,
Hiszpania kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych
zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579, 2018) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………
Członkowie: ……………
……………

Sygn. akt KIO 266/18

Uzasadnienie

Zamawiający – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad z siedzibą
w Warszawie, prowadzący postępowanie Oddział w Krakowie – prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem
jest „Zarządzanie Kontraktem i pełnienie nadzoru nad zadaniem Projekt i budowa drogi
ekspresowej S7 Warszawa - Kraków, odcinek granica województwa świętokrzyskiego -
Kraków odc. realizacyjny węzeł Szczepanowice (z węzłem) - węzeł Widoma (z węzłem),
długości ok. 14km", nr sprawy: O.KR.D-3.2410.1.2017. Postępowanie zostało wszczęte
ogłoszeniem opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 19 sierpnia
2017 r. za numerem 2017/S 158-327320. Szacunkowa wartość zamówienia, którego
przedmiotem były usługi, była wyższa od kwot wskazanych w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579, zwanej dalej „ustawą pzp”).
W dniu 12 lutego 2018 r. odwołanie wnieśli wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: TPF Sp. z o.o. – Lider z siedzibą w Warszawie
oraz TPF Getinsa Eurostudios SL – Partner z siedzibą w Madrycie, Hiszpania – dalej
Odwołujący. Odwołanie zostało podpisane przez pełnomocnika działającego na podstawie
pełnomocnictwa z dnia 6 lutego 2018 r. udzielonego przez dwóch członków zarządu TPF sp.
z o.o. ujawnionych w KRS i uprawnionych do reprezentacji, Spółki działającej na podstawie
pełnomocnictwa z dnia 6 października 2017 r. udzielonego przez dwóch członków zarządu
TPF sp. z o.o. oraz prezesa i członka zarządu TPF Getinsa Eurostudios SL ujawnionego
w dokumentach rejestrowych Spółki. Kopia odwołania została przekazana Zamawiającemu
w dniu 12 lutego 2018 r. drogą elektroniczną (via e-mail).
Odwołujący wniósł odwołanie wobec:
1) niezgodnej z przepisami ustawy pzp czynności wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej
przez Inko Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie – dalej Przystępujący Inko, pomimo
iż oferta ta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, a Inko nie
złożyło odpowiednich wyjaśnień, zaś złożone wyjaśnienia nie potwierdzają, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny;

2) niezgodnej z przepisami ustawy pzp oceny wyjaśnień złożonych przez Inko w trybie art.
90 ustawy pzp;
3) zaniechania odrzucenia oferty Inko, pomimo iż treść oferty jest sprzeczna z treścią SIWZ;
4) zaniechania wezwania wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
PROMOST CONSULTING Sp. z o. o. Sp. K. i PROMOST CONSULTING Sp. z o. o. - dalej
PROMOST oraz wykonawcę ECM Group Polska S.A. z siedzibą w Warszawie - dalej ECM
do złożenia wyjaśnień, pomimo iż istotne części składowe ceny wydają się rażąco niskie do
przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego;
5) prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców (w związku z naruszeniem w/w przepisów ustawy pzp).
Powyżej wskazanym czynnością i zaniechaniom Zamawiającego zarzucił naruszenie:
1) art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy pzp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy pzp poprzez
nieprawidłową ocenę złożonych przez Inko wyjaśnień, podczas gdy z treści złożonych
wyjaśnień wynika, że oferta Inko zawiera cenę rażąco niską;
2) art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy pzp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty Przystępującego Inko, pomimo iż oferta ta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia, zaś Przystępujący Inko nie złożył wyjaśnień
spełniających wymagania określone w art. 90 ust. 1-3 ustawy pzp;
3) art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Przystępującego
Inko, pomimo iż treść oferty nie odpowiada treści SIWZ;
4) art. 90 ust. 1 ustawy pzp poprzez zaniechanie wezwania PROMOST oraz wykonawcę
ECM do złożenia wyjaśnień, pomimo iż istotne części składowe ceny wydają się rażąco
niskie do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego;
5) naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców (w związku
z naruszeniem w/w przepisów ustawy pzp).
Odwołujący w oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o nakazanie
Zamawiającemu:
1. unieważnienia czynności oceny ofert,

2. unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
3. wezwania PROMOST i ECM do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy
pzp,
4. dokonania ponownej oceny ofert,
5. odrzucenia oferty Przystępującego Inko.
Odwołujący podkreślił, że odwołanie zostało złożone w terminie, zgodnie z art. 182
ust. 1 pkt 1 ustawy pzp, ponieważ informacja o czynności stanowiącej podstawę wniesienia
odwołania tj. informacja o wyborze najkorzystniejszej oferty została mu przekazana w dniu
31 stycznia 2018 r.
Odwołujący wskazał, że posiada interes do wniesienia odwołania oraz może ponieść
szkodę na skutek zarzucanych działań i zaniechań Zamawiającego. Mianowicie, Odwołujący
jest wykonawcą w rozumieniu art. 2 pkt 11) ustawy pzp i ubiega się o udzielenie zamówienia.
W wyniku bezprawnych czynności Zamawiającego wskazanych powyżej Odwołujący został
pozbawiony możliwości uzyskania zamówienia. Oferta Odwołującego jest ofertą
najkorzystniejszą spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
W zakresie zarzutu 1-3 odwołania Odwołujący zaznaczył, że po zapoznaniu się
z pismami Przystępującego Inko z dnia 3 listopada 2017 r. i 5 grudnia 2017 r. składanych na
wezwanie w trybie art. 90 ust. 1, ust. 1a pkt 1 oraz art. 87 ust. 1 ustawy pzp stwierdził, iż
wyjaśnienia te nie zawierają żadnych obiektywnych czynników uzasadniających
zaoferowanie tak niskiej ceny oferty. Zdaniem Odwołującego Przystępujący Inko nie wskazał
w swoich wyjaśnieniach żadnych czynników, które nie istnieją w stosunku do pozostałych
wykonawców, a które mogłyby uzasadniać zaoferowanie tak niskiej ceny, jaką zaoferował. Z
kolei Zamawiający nie dokonał odpowiedniej analizy złożonych wyjaśnień, analizy treści
i ewentualnych dołączonych dowodów. Jest to zaniechanie Zamawiającego, które narusza
przepisy ustawy pzp. Powołał się na wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 5
stycznia 2007 roku, sygn. akt V Ca 2214/06.
Odnośnie skierowania przez Zamawiającego ponownego wezwania do
Przystępującego Inko o złożenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny Odwołujący
zwrócił uwagę, że ciężar dowodu w zakresie wykazania, że cena lub koszt nie są rażąco
niskie spoczywa na wykonawcy. Wykonawca w ramach składanych wyjaśnień powinien
przedkładać dowody, które w jego ocenie uzasadniają przyjętą wycenę przedmiotu
zamówienia. Z powyższego wynika zasada, że Zamawiający jest uprawniony tylko do
jednokrotnego wzywania do złożenia wyjaśnień, nie jest możliwe wystosowywanie

wielokrotnych wezwań, w których Zamawiający wzywa ponownie o wyjaśnienie tych
elementów, w zakresie których już uprzednio wzywał do złożenia wyjaśnień. Przystępujący
Inko był wzywany dwukrotnie do składania wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny -
pismami Zamawiającego z dnia 19 października 2017r. i 27 listopada 2017r. W pierwszym
wezwaniu Zamawiający bardzo precyzyjnie określił żądany zakres wyjaśnień. Zamawiający
zażądał przedstawienia kalkulacji dla siedmiu wskazanych elementów kosztowych, mających
wpływ na wysokość ceny ofertowej. Z kolei w drugim wezwaniu Zamawiający wystosował
osiem kolejnych pytań - wszystkie te pytania dotyczyły tych samych kwestii, o które już pytał
w pierwszym wezwaniu. W pierwszym wezwaniu Zamawiający prosił o przedstawienie
kalkulacji dla personelu kluczowego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę oraz dla
personelu niekluczowego, zaś w drugim wezwaniu pytania 2 - 6 i 8 dotyczą tej samej kwestii,
tj. kalkulacji kosztów dla poszczególnych specjalistów oraz personelu. Wynika z tego, że
pierwsze wyjaśnienia złożone przez Przystępującego Inko były niewystarczające, a
Przystępujący Inko nie wskazał - pomimo wyraźnego wezwania - odpowiedniej kalkulacji dla
personelu kluczowego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę oraz dla personelu
niekluczowego. Już samo powyższe powinno być podstawą do odrzucenia oferty
Przystępującego Inko, gdyż z w/w dokumentów wynika, że Przystępujący Inko po prostu nie
odpowiedział na pytania w pełnym zakresie, wymaganym przez Zamawiającego.
Zamawiający oceniając, czy dany wykonawca obalił domniemanie rażąco niskiej ceny,
powinien oceniać przede wszystkim pierwsze złożone wyjaśnienia i pomijać wszelkie nowe
okoliczności, które pojawiają się w dalszych wyjaśnieniach. O ile bowiem dopuszczalne jest
ponowne wzywanie do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy, to jedynie w
przypadku, gdy wezwanie to obejmuje okoliczności nowe, o które Zamawiający uprzednio
nie pytał, a konieczność wyjaśnienia których pojawiła się dopiero po zapoznaniu się z treścią
pierwszych wyjaśnień. Tak też orzekła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 24
października 2016 roku, KIO 1887/16. Zamawiający był uprawniony do wzywania do
kolejnych wyjaśnień wyłącznie w zakresie doszczegółowienia treści, która już znalazła się w
pierwszych wyjaśnieniach. Jednak nie mógł wzywać ponownie o złożenie wyjaśnień w
zakresie, który już uprzednio był przedmiotem wyjaśnień. Tymczasem Zamawiający pytał
ponownie o te same kwestie, a nie - o uszczegółowienie treści już znajdujących się w
wyjaśnieniach. Przykładowo Odwołujący wskazał, że Zamawiający w drugim wezwaniu prosi
o przedstawienie wyjaśnień dla kosztów: geodety w okresie projektowania, specjalistów ds.
ochrony środowiska w okresie projektowania i architektem krajobrazu. W pierwszych
wyjaśnieniach Przystępujący Inko w ogóle nie wskazał na koszty związane z zatrudnieniem
w/w osób - pomimo iż obowiązek zatrudnienia tych osób wynika z SIWZ i wyjaśnień,

odpowiednio: geodeta w okresie projektowania - pkt 2.1.2 OPZ, specjalista ds. ochrony
środowiska w okresie projektowania - pkt. 2.1.2 OPZ, architekt krajobrazu - zmiana SIWZ z
dnia 21.09.2017 r. Powyższe skutkuje tym, że tylko pierwsze wyjaśnienia powinny być
oceniane, gdyż każdy wykonawca zobowiązany jest wskazać wszystkie czynniki wpływające
na zaoferowanie danej ceny ofertowej już w pierwszych wyjaśnieniach. Każdy z
wykonawców związany jest treścią SIWZ i wyjaśnień, w związku z czym ma obowiązek tak
skalkulować cenę oferty, aby obejmowała ona koszty realizacji wszystkich obowiązków
wykonawcy określonych w SIWZ, a następnie - jest zobowiązany w składanych
wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny przedstawić sposób kalkulacji ceny, ze szczegółowym
podaniem kosztów każdego z obowiązków określonych w SIWZ. Kwestia
niedopuszczalności wielokrotnego wzywania do złożenia wyjaśnień w tym samym zakresie
została potwierdzona przez Krajową Izbę Odwoławczą, przykładowo w wyrokach: z dnia 16
stycznia 2017 r., sygn. akt: KIO 2465/16 oraz z dnia 29 grudnia 2016 r., sygn. akt: KIO
2374/16. Takie stanowisko prezentują też Sądy powszechne: Sąd Okręgowy w Poznaniu w
wyroku z dnia 21 maja 2008 r., sygn. akt: X Ga 127/08, Sąd Okręgowy w Warszawie w
wyroku z dnia 10 czerwca 2016 roku, sygn. akt XXIII 451/16.
Odwołujący wskazał, że w cenie oferty Przystępujący Inko, nie ujął między innymi:
wszystkich kosztów zapewnienia biura Konsultanta i Zamawiającego, kosztów związanych
z zapewnieniem środków transportu w sposób prawidłowy, wszystkich kosztów zatrudnienia
personelu biurowego i pomocniczego na umowę o pracę. Dowodem na nie ujęcie
powyższych kosztów w cenie ofert w/w Wykonawcy jest fakt, że koszty te nie zostały
wskazane w przedmiotowych wyjaśnieniach. Sam brak któregokolwiek z w/w kosztów w
wyjaśnieniach wskazuje wprost, że cena oferty Przystępującego Inko, jest ceną rażąco
niską, gdyż nie obejmuje wszystkich kosztów, które należy ponieść w toku realizacji
przedmiotu zamówienia.
Odwołujący omawiając koszty związane z zapewnieniem środków transportu
przywołał postanowienia SIWZ, a mianowicie TOM I IDW, pkt. 15.3, pkt 15.5, TOM III, pkt
2.4. Odwołujący zauważył, że w wyjaśnieniach z dnia 3 listopada 2017 r. Przystępujący Inko
wskazał, w że Dziale 1 Formularza Cenowego pkt. 1.2a ujęło jedynie koszty środku
transportu dla Zamawiającego, natomiast pozostałe środki transportu dla personelu
Konsultanta ujęło w poz. 2.1., 2.2 i 2.3 Formularza cenowego (str. 9 wyjaśnień). Odwołujący
wskazał, iż taki sposób kalkulacji stanowi, iż oferta Przystępującego Inko jest sprzeczna z
SIWZ i winna być odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp. W tomie III w pkt
2.4 „Środki transportu i łączność" Zamawiający zamieścił wymagania odnośnie środków

transportu: „Konsultant niniejszego zamówienia wyposaży swój personel w odpowiednią ilość
środków transportu i łączności (telefony komórkowe zapewniające sprawne pełnienie usługi
(...) Konsultant użyczy Zamawiającemu 1 sztukę środków transportu do wyłącznej
całodobowej dyspozycji Zamawiającego na czas określony poniżej.” Odwołujący zwrócił
również uwagę na wymóg Zamawiającego, aby koszty środków transportu ujmować
wyłącznie w Dziale 1: pod formularzem cenowym Zamawiający zawarł zastrzeżenie: „1.
Koszty administracyjne od rozpoczęcia usługi do wystawienia ostatniego Świadectwa
Przejęcia. 1. Dział musi obejmować całość kosztów związanych z prawidłową realizacją
Usługi zgodnie z umową i OPZ. 2. Usługi nadzoru. 1. Każda pozycja musi obejmować całość
kosztów zatrudnienia i wynagrodzenia wszystkich Ekspertów, niezbędnych do prawidłowego
wykonania Usługi zgodnie z Umową i OPZ na danym etapie." Powyższe jednoznacznie
wskazuje, iż koszt administracyjny, jakim jest niewątpliwie samochód, winien być wskazany
w Dziale 1. Dodatkowo Zamawiający wymagał, aby całość kosztów działu 1 „Koszty
administracyjne" nie przekroczyły 15% całości ceny z pozycji A Formularza Cenowego.
Wskazanie przez Przystępującego Inko kosztów samochodu dla Personelu w pozycjach
Działu 2 (który może obejmować wyłącznie usługi nadzoru i zarządzania) stanowi obejście
przedmiotowego wymogu SIWZ. Cena netto w pozycji A oferty Przystępującego Inko wynosi
5 672 690,00 złotych, a zatem 15% tej kwoty to 850 903,50 złotych. Tymczasem w ofercie
Przystępującego Inko cena łączna Kosztów administracyjnych (Dział 1) to 842 800,00
złotych, co stanowi 14,86% ceny z pozycji A. Jeśli do ceny łącznej Kosztów
administracyjnych (Dział 1) w wysokości 842 800,00 złotych dodamy koszt środków
transportów wskazany w 3 pozycjach Działu 2, to otrzymamy: 842 800,00 + 39.000 +
137.200 = 1.019.000 zł. Z kolei kwota 1.019.000 złotych stanowi aż 17,96% ceny z pozycji A.
Nie jest zatem prawidłowe przeniesienie części kosztów środków transportu z Działu 1 do
Działu 2 - gdyż w ten sposób Przystępujący Inko ominął wymogi SIWZ, zaś Zamawiający
uznał takie ominięcie wymogów SIWZ za prawidłowe. Odwołujący wskazał, że inni
wykonawcy zastosowali się do tego wymogu. Zgoda Zamawiającego na naruszenie przez
Przystępującego Inko postanowień SIWZ prowadzi wprost do nierównego traktowania
wykonawców i niezasadnego preferencyjnego traktowania Przystępującego Inko. Taka sama
kwestia była już badana kilkakrotnie przez Krajową Izbę Odwoławczą. Odwołujący przywołał
treść wyroku o sygn. akt: KIO 1965/17 i KIO 1966/17 z dnia 5 października 2017 r. oraz
wyroku o sygn. akt: KIO 2717/17 z dnia 29 stycznia 2018 r.
Dodatkowo Odwołujący zaznaczył, iż Przystępujący Inko wskazał w wyjaśnieniach
z dnia 3 listopada 2017 r., że dla potrzeb personelu Konsultanta zapewni samochody Skoda
YETI, które to są jego własnością w ilości: 2 samochody w okresie projektowania; 3

samochody w okresie robót; 1 samochód w okresie przeglądów i rozliczenia kontaktów. Brak
jest dołączenia jakichkolwiek dowodów wskazujących, że wykonawca posiada te
samochody. W odniesieniu do samochodu przeznaczonego dla Zamawiającego brak jest w
wyjaśnieniach dowodu, iż samochód ten ma przebieg nie większy niż 80 tys. km (zgodnie z
wymaganiami OPZ pkt. 2.4.). Wyjaśnienia w powyższym zakresie są niewystarczające. W
odpowiedzi na wezwanie, w celu obalenia domniemania rażąco niskiej ceny, Przystępujący
Inko był zobowiązany wykazać, że kalkulując cenę oferty uwzględniło wszystkie wymagania
SIWZ.
W zakresie kosztów zatrudnienia personelu biurowego i pomocniczego na umowę
o pracę Odwołujący zaznaczył, że termin składania ofert w przedmiotowym postępowaniu
upłynął w dniu 10 października 2017 r. Tymczasem na podstawie przepisów Rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 12 września 2017r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia
za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. minimalne wynagrodzenie
za pracę wynosi w 2018 r. 2100 zł brutto (Rozporządzenie zostało opublikowane w
Dzienniku Ustaw 15 września 2017 r.), a zatem minimalną stawkę wynagrodzenia w
wysokości 2100 zł brutto winien przyjąć Przystępujący Inko do kalkulacji oferty, była ona
znana przed terminem składania ofert. Przystępujący Inko w wyjaśnieniach z dnia 3
listopada 2017 r. wskazało, iż w zakresie personelu biurowego i pomocniczego przyjęło do
kalkulacji stawkę 2000 zł brutto. Wykonawca składając ofertę w pierwszej połowie
października 2017 roku doskonale zdawał sobie sprawę, że rozpocznie świadczenie usług
dopiero w roku 2018 roku. Zatem zakładanie na etapie składania ofert, że będzie mógł w
2018 roku zatrudniać pracowników za wynagrodzenie w kwocie 2.000 złotych brutto, jest
założeniem wadliwym i wskazuje na brak profesjonalizmu po stronie Wykonawcy.
Odwołujący zwrócił uwagę, że przedmiotowe rozporządzenie już obowiązywało, było
opublikowane i wskazywało, że ma zastosowanie do wynagrodzeń od dnia 1 stycznia 2018
roku.
Przystępujący Inko w poz. 1.3 i 1.4 a także w poz. 4.3. i 4.4 formularza ofertowego
przewidział na zatrudnienie odpowiednio 1 osobę z personelu biurowego bądź
pomocniczego za kwotę 2400 zł netto, co po uwzględnieniu obowiązkowych elementów,
stanowiących koszty pracodawcy nie wystarcza na pokrycie minimalnego wynagrodzenia.
Ponadto kwota ta nie uwzględnia obowiązkowych elementów kosztowych, tj. kosztów
urlopów zgodnie z kodeksem pracy Dział VII - Urlopy pracownicze, art. 152. § 1 - minimalny
urlop, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, to 20 dni roboczych, tj. prawie 1
miesiąc. Zatem Przystępujący Inko musi dla każdej z osób zapewnić zastępstwo co najmniej

na 1 miesiąc. Nawet jeśli osoba zatrudniona na zastępstwo także zarabiałaby minimalne
wynagrodzenie, to koszt takiego urlopu wynosi 2.532,81 złotych w każdym roku;
Przystępujący Inko nie ujął tej kwoty w swojej cenie; kosztów zwolnień lekarskich - za
pierwsze 33 dni tzw. chorobowego wynagrodzenie płaci pracodawca. Departament Statystyki
i Prognoz Aktuarialnych ZUS opublikował w 2017 r. raport „Absencja chorobowa w 2016
roku", z którego wynika, że „Przeciętna długość absencji chorobowej w 2016 roku
przypadająca na 1 osobę ubezpieczoną w ZUS wyniosła 12,43 dnia." Zatem także w tym
przypadku Przystępujący Inko powinien ująć co najmniej dodatkową kwotę miesięcznego
wynagrodzenia w skali roku w przypadku każdego z pracowników zatrudnionych na
podstawie umowy o pracę; kosztów wyposażenia stanowiska pracy i obowiązkowych badań
lekarskich. W świetle zapisów § 13 Ogólne obowiązki Konsultanta pkt 6 i następne IPU
Wykonawca musi zatrudnić osoby z personelu biurowego i pomocniczego na cały etat, we
wszystkie dni robocze w miesiącu i muszą być to po dwie osoby w okresie projektowania
i wykonywania robót i jedna osoba w okresie przeglądów i gwarancji. Zatem Wykonawca
musi zapewnić ciągłość pracy personelu biurowego i pomocniczego, aby wykonywał swoją
pracę we wszystkie dni robocze w miesiącu. Odwołujący zaznaczył, że przy omawianiu
przedmiotowego stanu faktycznego, trzeba wziąć też pod uwagę zapis §11 pkt. 20 IPU, który
stanowi „Konsultant nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu tymczasowego wykonywania
obowiązków przez członka Personelu Konsultanta jednocześnie wykonującego obowiązki
własne i obowiązki osoby tymczasowo zastępowanej." Kwestia ta była przedmiotem badania
Krajowej Izby Odwoławczej w toku postępowania o sygn. akt: KIO 2039/17, wyrok z dnia
13 października 2017 roku. Odwołujący przedstawił wyliczenia w tym zakresie i tak dla
wynagrodzenia brutto 2000,00 zł koszty zatrudnienia powinny wynieść 2 701,87 zł (w tym
wynagrodzenie z kosztami pracodawcy: 2 389,60 zł, zastępstwo chorobowe: wartość
wynagrodzenie miesięczne/22 dni robocze x 12,5 dnia = wynik/12: 113,14 zł, zastępstwo za
czas urlopu – wartość wynagrodzenie miesięczne/12: 199,13 zł), oferta jest więc
niedoszacowana o 301,87 zł. Dla wynagrodzenia brutto 2100,00 zł koszty zatrudnienia
powinny wynieść 2 836,97 zł (w tym wynagrodzenie z kosztami pracodawcy: 2 509,08 zł,
zastępstwo chorobowe: wartość wynagrodzenie miesięczne/22 dni robocze x 12,5 dnia =
wynik/12: 118,80 zł, zastępstwo za czas urlopu – wartość wynagrodzenie miesięczne/12:
209,09 zł), oferta jest więc niedoszacowana o 436,97 zł. Odwołujący przyjął niższą stawkę
na ubezpieczenie wypadkowe, przy podstawowej składce kwota wynagrodzenia z kosztami
pracodawcy wynosi 2.412,20 zł przy założeniu 2000,00 zł brutto.
Dodatkowo Zamawiający pismem z dnia 27 listopada 2017 r. w pytaniu nr 2 zwrócił
się do Wykonawcy o wskazanie czy, w jaki sposób oraz w jakiej kwocie wykonawca ujął dla

Personelu biurowego oraz pomocniczego koszt zastępowalności m.in. z powodu choroby,
wypadku czy urlopu. Przystępujący Inko w wyjaśnieniach z dnia 5 grudnia 2017 r. wyjaśnił, iż
„koszty planowanych nieobecności i zastępowalności Personelu Biurowego i Pomocniczego
zostały ujęte w odpowiednich podpozycjach pozycji 2.1, 2.2 i 2.3 odnoszących się do
planowanych nieobecności i zastępowalności personelu konsultanta we wszystkich okresach
realizacji kontraktu.” Powyższe wprost wskazuje, iż Przystępujący Inko nie uwzględnił w
Dziale 1 wszystkich kosztów zatrudnienia personelu biurowego i pomocniczego, a następnie
dokonał niedozwolonego przeniesienia kosztów do Działu 2 formularza cenowego.
Odwołujący podkreślił, iż Wykonawca był zobowiązany zgodnie z zapisami SIWZ, TOM I
IDW, pkt. 15.3 i pkt 15.5 skalkulować wszystkie koszty dotyczące personelu pomocniczego i
biurowego odpowiednio w poz. 1.3, 1.4, 4.3 i 4.4 formularza ofertowego. W tym miejscu
Odwołujący wskazał w całości na argumentację dotyczącą środków transportu - w zakresie
konieczności zawarcia wszystkich kosztów Personelu biurowego i pomocniczego w Dziale 1 i
zakazie przenoszenia tych kosztów do innych Działów.
Odnośnie kosztów związanych z zapewnieniem Biura Konsultanta i Biura
Zamawiającego Odwołujący zaznaczył, że Przystępujący Inko w wyjaśnieniach z dnia
3 listopada 2017 r., zgodnie z załączoną ofertą wynajmu lokalu w Słomnikach wskazał, iż
wynajmie biuro o powierzchni 150 m2 za 28 zł netto/m2. Zgodnie z OPZ pkt. 2.2.1 Biuro
Konsultanta Wykonawca winien zapewnić biuro, wyposażane w sanitariaty, a także biuro,
którego wielkość odpowiadałby zapisom Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 26 września 1997 r w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
(Dz.U. z 2003 nr. 169, poz. 1650 z późniejszymi zmianami), a w szczególności z zapisami
§ 19 ust. 2 pkt 2 „Na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w
pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości
pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (niezajętej przez
urządzenia techniczne, sprzęt itp.)”. Dodatkowo w pkt. 2.2.2. OPZ Biuro Zamawiającego
wskazano, iż dla Zamawiającego należy zapewnić biuro o powierzchni min. 20 m2. Ponadto
Konsultant musi zapewnić w biurze salę konferencyjną na 25 osób. Stąd powierzchnia 150
m2 przyjęta przez Przystępującego Inko nie jest wystarczająca. Po odjęciu powierzchni
przeznaczonej dla Zamawiającego 20 m2, pozostaje 130 m2 wolnej powierzchni na
spełnienie pozostałych wymogów. Po odliczeniu powierzchni Sali konferencyjnej dla 25 osób
w świetle przepisów w/w rozporządzenia 60 m2 (2m2 wolnej powierzchni podłogi/os - dla 25
osób plus ok 10m2 na sprzęty biurowe - np. stół konferencyjny) pozostaje do dyspozycji
personelu konsultanta 70m2. Odliczając powierzchnie korytarzy i sanitariatów w wielkości ok.
20m2 pozostaje do realnej dyspozycji personelu konsultanta 50m2. Zgodnie z wyżej

przywołanym rozporządzeniem powierzchnia 50m2 wystarczyłaby na obecność 25 osób bez
jakichkolwiek sprzętów biurowych. Przystępujący Inko w wyjaśnieniach z dnia 3 listopada
2017 r. w tabeli rozbicie oferty cenowej wskazał, iż w okresie realizacji robót przewiduje
zatrudnienie aż 29 specjalistów. Trudno sobie wyobrazić, aby 29 osób personelu konsultanta
pracowało na powierzchni 50 m2. Odwołujący zaznaczył, że ma na względzie fakt, iż część z
29 osób wskazanego personelu jest personelem przewidzianym do obsługi kontraktu nie na
cały okres każdego dnia, jednakże wykonawca musi zapewnić warunki pracy odpowiadające
przepisom w/w rozporządzenia. Odwołujący wskazał na Tabelę pokazującą ilość dniówek dla
poszczególnych stanowisk. Wartość 616 dniówek przelicza się na zatrudnienie danego
specjalisty na cały etat. Stąd aż 10 specjalistów będzie w biurze pracowało w pełnym
wymiarze czasu pracy plus 4 pracowników administracyjnych (2x personel pomocniczy i 2x
personel biurowy), co daje łącznie 14 osób na pełen etat. Trudno sobie wyobrazić w ocenie
Odwołującego pracę 14 osób na powierzchni 50 m2, a ta liczba nie zawiera jeszcze 15
dodatkowych ekspertów wskazanych przez Przystępującego Inko. Wykonawca w okresie
robót przewidział łączną kwotę dla poz. 1.1. Biuro Konsultanta i 1.2 Biuro Zamawiającego w
wysokości 322 500,00 zł netto. Wyliczenia kosztów Biura Konsultanta i Zamawiającego w
okresie realizacji robót (załącznik nr 1 B do pisma Przystępującego Inko z dnia 3 listopada
2017 r.) plasują się na poziomie 75 553,09 zł netto, a w okresie projektowania - 233 992,43
zł netto, co łącznie daje kwotę 309 545,52 zł netto. Zatem różnica wynosi zaledwie 12 954.48
zł netto na okres 43 miesięcy, co miesięcznie daje kwotę 301,27 zł netto. Biorąc pod uwagę
ilość personelu zasadne jest wynajęcie Biura Konsultanta i Zamawiającego o łącznej
powierzchni min. 200 m2. Przeliczając to przez koszt wskazany przez Przystępującego Inko
- 28 zł/m2 daje kwotę najmu 5600 zł netto. A zatem koszt wynajmu biura wzrasta o 1400 zł
netto /mc. Łącznie daje to kwotę 60 200 zł netto (1400 x 43 miesiące). Biorąc pod uwagę
pozostałą rezerwę w wysokości 12 954,48 zł netto, poz. 1.1 i 1.2 formularza cenowego są
niedoszacowane łącznie na kwotę 47 245,52 zł netto na okres projektowania i robót.
Odwołujący wskazał również, że załączona do wyjaśnień z dnia 5 grudnia 2017 r. umowa
rezerwacyjna lokalu jest datowana po terminie składania ofert, stąd nie powinna być brana
pod uwagę.
Na fakt niedoszacowania ceny oferty Przystępującego Inko świadczy też fakt, iż
powołuje się on na ujęcie wielu kosztów wymaganych OPZ w poz. Rezerwy - rozbicia
cenowego, jak choćby: koszty zapewnienia geodety (ad 5 pisma z dnia 5 grudnia 2017 r.);
koszty zapewnienia specjalisty ds. ochrony środowiska, w okresie projektowania (ad. 6
pisma z dnia 5 grudnia 2017 r.); a także szereg innych kosztów dotyczących zatrudnienia
innych specjalistów (poz. 2.1.23, 2.2.30, 2.3.9, rozbicia oferty cenowej stanowiącej załącznik

1a do pisma z dnia 5 grudnia 2017 r.). Przystępujący analogicznie próbował wyjaśnić
niedoszacowanie ceny oferty w innych postępowaniach prowadzonych przez Generalną
Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad w których postanowienia SIWZ były identyczne
z przedmiotowym postępowaniem. Kwestia próby tłumaczenia się przez Wykonawcę właśnie
pozycją „Rezerwy" była przedmiotem badania przez Krajową Izbę Odwoławczą
Odnośnie zarzutu 4 odwołania Odwołujący zauważył, że Zamawiający nie
wystosował do wykonawców Konsorcjum PROMOST i ECM wezwania w trybie art. 90 ust. 1-
3 ustawy pzp w zakresie ceny oferty, a w szczególności w zakresie dotyczącym istotnych
części składowych ceny oferty, tj. w zakresie: ceny wskazanej w pozycji 1.3 i 1.4 oraz 4.3 i
4.4 w zakresie „Personel biurowy" i „Personel pomocniczy" oraz ceny wskazanej w pozycji
1.2a i 4.2a ceny w zakresie „Środka transportu". W ocenie Odwołującego istniały podstawy
wystosowania takiego wezwania. Wynikają one wprost z porównania oferty Wykonawcy
Inko, który został wezwany i wykonawców PROMOST i ECM, którzy nie zostali wezwani.
Zdaniem Odwołującego takie zaniechanie - zarówno w świetle rynkowych cen
obowiązujących na rynku, jak i cen w tym zakresie w innych ofertach - stanowi naruszenie
przepisów.
Odnośnie zatrudnienia personelu biurowego i pomocniczego na umowę o pracę
Odwołujący wskazał na pkt. 2.1 OPZ oraz SIWZ TOM II WU, §13 pkt. 6. Odwołujący
zaprezentował podobną argumentację jak przy omawianiu oferty Przystępującego Inko.
Jednocześnie wskazał, że dla pozycji 1.3 Personel Biurowy oraz 1.4 Personel pomocniczy,
obydwaj wykonawcy Konsorcjum PROMOST i ECM przyjęli po 5000 zł w przeznaczeniu na
2 osoby, co po uwzględnieniu obowiązkowych elementów, stanowiących koszty pracodawcy
nie wystarcza na pokrycie minimalnego wynagrodzenia, a ponadto nie zostały tam
uwzględnione obowiązkowe elementy, tj.: koszty urlopów. Nawet jeśli osoba zatrudniona na
zastępstwo także zarabiałaby minimalne wynagrodzenie, to koszt takiego urlopu wynosi
2.532,81 złotych w każdym roku; wykonawcy nie ujęli tej kwoty w swojej cenie; kosztów
zwolnień lekarskich. Wykonawcy powinni ująć co najmniej dodatkową kwotę miesięcznego
wynagrodzenia w skali roku w przypadku każdego z pracowników zatrudnionych na
podstawie umowy o pracę; kosztów wyposażenia stanowiska pracy i obowiązkowych badań
lekarskich.
Koszty, jakie ponosi pracodawca przy zatrudnianiu pracownika na podstawie umowy
o pracę z wynagrodzeniem równym minimalnemu - obecnie 2.100,00 zł brutto - wynoszą:
składka na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 9,76% *2.100,00 zł = 204,96 zł, składka
na ubezpieczenie rentowe w wysokości 6,50% *2.100,00 zł = 136,50 zł, składka na

ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,80% * 2.100,00= 37,80 zł, składka na Fundusz
Pracy - 2.100,00 * 2,45% = 51,45 zł, składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych - 2.100,00 zł * 0,10%= 2,10 zł. Suma dodatkowych obciążeń to 432,81 zł.
Wobec czego realny koszt pracodawcy przy zatrudnieniu osoby na umowę o pracę to 2
532,81 zł na osobę. Wypełniając zapisy SIWZ i zapewniając po 2 osoby na każde z pozycji
(personel biurowy i pomocniczy) Wykonawcy muszą ponieść minimalne koszty w wysokości
5 065,62 zł. Wykonawcy PROMOST i ECM nie uwzględnili żadnego z wymaganych daną
pozycją elementów. W ich ofertach wskazano kwotę 5.000 złotych, co oznacza, że w tym
zakresie ich oferty są sprzeczne z obowiązującym prawem i jako takie - zawierają rażąco
niską cenę. Na zapewnienie wszystkich innych wymogów, łącznie z urlopami, chorobowym i
zastępstwami wykonawcy Konsorcjum Promost i ECM nie pozostaje już nic.
Odwołujący przedstawił wyliczenia w tym zakresie i tak dla wynagrodzenia brutto
2000,00 zł koszty zatrudnienia powinny wynieść 2 830,38 zł (w tym wynagrodzenie z
kosztami pracodawcy: 2 412,20 zł, zastępstwo chorobowe: wartość wynagrodzenie
miesięczne/22 dni robocze x 12,5 dnia = wynik/12: 114,22 zł, zastępstwo za czas urlopu –
wartość wynagrodzenie miesięczne/12: 201,02 zł), składka PFRON: 102,94 zł, a więc oferty
są niedoszacowane o 330,38 zł. Dla wynagrodzenia brutto 2100,00 zł koszty zatrudnienia
powinny wynieść 2 966,74 zł (w tym wynagrodzenie z kosztami pracodawcy: 2 532,81 zł,
zastępstwo chorobowe: wartość wynagrodzenie miesięczne/22 dni robocze x 12,5 dnia =
wynik/12: 119,92 zł, zastępstwo za czas urlopu – wartość wynagrodzenie miesięczne/12:
211,07 zł), składka PFRON: 102,94 zł, a więc oferty są niedoszacowane o 466,74 zł.
W zakresie kosztów środków transportu Odwołujący wskazał, że najtańszym autem
spełniającym przedmiotowe wymogi jest Fiat Panda 4x4. Najtańsza wersja przedmiotowego
samochodu kosztuje 39 400 brutto (32 032,52 netto PLN). Zgodnie z obowiązującymi
przepisami oraz obostrzeniem Zamawiającego, iż nie można przekazać auta z tzw. kratką
Konsultant może odliczyć jedynie 50% podatku Vat od zakupu i eksploatacji samochodu
osobowego wykorzystywanego w firmie. Wobec czego koszt auta, który musi być ujęty w
cenie oferty wynosi 35 716,26 PLN. Zgodnie z Formularzami cenowymi na środki transportu
w pozycji 1.2a przeznaczono: Konsorcjum PROMOST - kwota 129 000,00 netto (43 x
3000,00 netto), ECM - kwota 197 800,00 PLN netto (43 x 4 600,00 netto). Wedle
powyższego na eksploatacje auta Zamawiającego oraz zapewnienie i utrzymanie środków
transportu dla członków personelu Konsultanta pozostaje odpowiednio: kwota Konsorcjum
PROMOST 93 283,74 PLN netto, kwota ECM -162 083,74 PLN netto. Przez okres realizacji
Umowy wynoszący 43 miesięcy daje to odpowiednio: Konsorcjum PROMOST 2 169,39 PLN

netto, ECM 3 769,39 PLN netto miesięcznie. Rozbijając pozostałą do dyspozycji
Wykonawców kwotę (biorąc pod uwagę wyłącznie koszt utrzymania samochodu
przeznaczonego dla Zamawiającego) - otrzymujemy następujące składowe:
1. Koszt zapewnienia Paliwa: Odwołujący przywołał zapisy SIWZ, TOM III OPZ, pkt 2.4.
Według producenta średnie spalanie w/w najtańszego auta wynosi 5,21 na 100km, wobec
czego koszty paliwa przedstawiają się następująco: Ilość km – 2000, Cena litra paliwa –
4,44, Średni koszt miesięczny brutto - 4,44 x 5,2 x 20=461,76 PLN, Średni koszt miesięczny
po odliczeniu 50% podatku VAT - 418,58 PLN. Po odliczeniu kosztów zapewnienia paliwa
Zamawiającemu w okresie projektowania i realizacji robót, podział kosztów przedstawia się
następująco: Konsorcjum PRMOST: 1 750,81 PLN netto/miesięcznie, ECM: 3 350,81 PLN
netto/miesięcznie. Każdy z wykonawców zobowiązany był ująć w cenie oferty koszty
eksploatacji więcej niż 1 auta. Zgodnie z SIWZ wykonawca ma zapewnić jedno auto dla
Zamawiającego oraz auta dla swoich pracowników. Przechodząc do szczegółowej analizy
formularzy cenowych - kwoty, które pozostały Konsorcjum PROMOST i ECM są zbyt niskie,
aby pokryć niezbędne koszty przeznaczone na eksploatację aut niezbędnych do dyspozycji
personelu Konsultanta.
2. Ubezpieczenie OC, Assistance i NNW: Zgodnie z ofertami ubezpieczycieli najtańsza
polisa wypełniająca wymogi SIWZ kosztuje 1 239 PLN brutto rocznie. A więc po odliczeniu
50% podatku Vat daje to koszt 1 123,16 PLN, który musi być uwzględniony w cenie oferty.
Ponieważ ubezpieczenie opłacane jest w okresach rocznych jego koszt będzie wynosił
miesięcznie: 93,60 PLN miesięcznie (1 123,16/12 ). Jak w przypadku kosztów paliwa -
wykonawca ma obowiązek ubezpieczyć nie tylko auto dla Zamawiającego, ale także
samochody, które będą wykorzystywane w toku realizacji Umowy przez pracowników
wykonawcy.
3. Mycie auta: Zgodnie z pkt 2.4 SIWZ Konsultant zobowiązany jest do wykonania 4 myć
auta w ciągu miesiąca. Koszt jednego mycia na myjni automatycznej to w najtańszym
pakiecie 14,80 PLN brutto. Po odliczeniu 50% Vat 13,41 PLN. Miesięczny koszt mycia
wynosi średnio 53,64 PLN.
4. Serwis: Zgodnie z przedmiotowymi zapisami SIWZ oprócz eksploatacji Konsultant musi
zapewnić między innymi odpowiedni serwis uzależniony w dużej mierze od awaryjności auta,
w tym: zakupić co najmniej 2 komplety opon, koguta. Zapewnić płyny eksploatacyjne oraz
regularne przeglądy techniczne. Średni koszt przedmiotowych czynników wynosi około 200
zł miesięcznie.

Podsumowanie kosztów zapewnienia auta dla Zamawiającego w okresie realizacji
robót i projektowania: Zakup auta/amortyzacja: 830,61, Paliwo: 418,58, Ubezpieczenie:
93,60, Mycie auta: 53,64, serwis: 200, SUMA: 1596,43 PLN. Średni miesięczny koszt
zapewnienia tylko jednego auta przeznaczonego dla Zamawiającego to: 1596,43 PLN a więc
wykonawcy Konsorcjum PROMOST zostaje zaledwie 154,38 zł netto/mc na zapewnienie
środków transportu dla personelu Konsultanta, a wykonawcy ECM 1754,38 zł netto/mc.
Zamawiający przewidział w SIWZ konieczność zapewnienia środków transportu zarówno dla
Zamawiającego, jak i dla pracowników Wykonawcy - SIWZ, TOM III, pkt 2.4. Przy założeniu,
iż Wykonawca zapewnia 2 środki transportu (co przy długości 14 km i ilości personelu ponad
30 osób jest, zdaniem Odwołującego niewystarczające, jednakże dla potrzeb kalkulacji
przyjęto koszt 2 samochodów) dla swojego personelu, minimalne koszty jego utrzymania
przedstawiają się następująco (bez uwzględnienia kosztów zakupu, leasingu, czy
amortyzacji): Wartość benzyny na 1 km: 0,35, Limit km na 1 dzień: 100,00, Koszt zakupu:
0,00, Koszt leasingu: 0,00, Odsprzedaż: 0,00, Koszt ubezpieczenia roczny OC: 800,00/m-c:
66,67, Koszt eksploatacyjne (m.in. naprawy itp): 8600,00/m-c: 200,00, Koszt benzyny: 31
605/m-c: 735,00; 1001,67PLN netto, co na dwa samochody daje kwotę mc: Koszty
miesięczne utrzymania 1 samochodu x 2: 2003,34 PLN netto. Zatem, biorąc pod uwagę
wszystkie niezbędne koszty, które Wykonawca zgodnie z SIWZ jest zobowiązany ponosić w
zakresie środków transportu, przedstawione koszty przez Konsorcjum PROMOST i ECM są
zaniżone: Konsorcjum PROMOST -1 848,96 PLN netto - 85 989,24 PLN netto, ECM - 248,96
PLN netto - 10 705,28 PLN netto.
Dnia 22 lutego 2017 r. Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie i stwierdził, że
zarzuty postawione w odwołaniu, są uzasadnione w zakresie:
- czynności Zamawiającego polegającej na wyborze oferty Przystępującego Inko jako
najkorzystniejszej, a przez to naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy pzp (pkt 1 i 5);
- czynności Zamawiającego polegającej na ocenie wyjaśnień złożonych przez
Przystępującego Inko (pkt 2);
- zaniechania odrzucenia oferty Przystępującego Inko (pkt 3);
i tym samym uwzględnił w części odwołanie unieważniając wybór oferty Przystępującego
Inko jako najkorzystniejszej. Wniósł o umorzenie postępowania w powyższym zakresie.
W pozostałej części, tj.
- zaniechanie wezwania wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum PROMOST oraz ECM do złożenia wyjaśnień (pkt 4) Zamawiający uznał

odwołanie za bezzasadne i wniósł o:
1. odrzucenie odwołania w zakresie czynności wymienionej w punkcie 4 ewentualnie jego
oddalenie,
2. obciążenie kosztami postępowania odwoławczego wykonawcę wnoszącego odwołanie,
w tym zasądzenie od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kosztów zastępstwa przed
Krajową Izbą Odwoławczą.
Analizując szczegółowo podniesione przez Odwołującego zarzuty, Zamawiający
dokonał ponownej weryfikacji oferty złożonej przez Przystępującego Inko i postanowił
uwzględnić zarzuty Odwołującego w części, uznając że Wykonawca w niewłaściwy sposób
dokonał wyceny oferty w zakresie środków transportu, tj. Wykonawca przeniósł koszty
środków transportu dla personelu Konsultanta do poz. 2,1, 2,2. i 2.3 Formularza Cenowego,
w sytuacji, gdy biorąc pod uwagę treść IDW (15.3 i 15.5) oraz OPZ (2.4), powinien był
uwzględnić te koszty w Dziale 1 i 4 Formularza ofertowego. W tej sytuacji Zamawiający
uznał, że oferta została w tym zakresie przedstawiona w sposób niezgodny z SIWZ.
Podobnie w Dziale 1 i 4 Wykonawca zobowiązany był uwzględnić wszystkie koszty związane
z zatrudnieniem personelu. Wykonawca również część tych kosztów przeniósł do pozycji 2.1,
2.2 i 2.3. Z treści wyjaśnień Przystępującego Inko wynika, że część kosztów związanych
z zatrudnieniem, tj. koszty zapewnienia zastępstwa w okresie urlopu zostały ujęte w Dziale 2
Formularza Cenowego. Przez to Wykonawca dokonał samodzielnych, nieuprawnionych
zmian w Formularzu Cenowym i dlatego jego oferta winna podlegać odrzuceniu.
Okoliczności powyższe nie wynikają z samej treści oferty, jednak w złożonych przez siebie
wyjaśnieniach Przystępujący Inko wprost wskazał, że w pozycji 1.2a dokonał wyceny
wyłącznie samochodu dla Zamawiającego natomiast pozostałe środki transportu ujął w
Dziale 2 Formularza Cenowego. Nawet przy założeniu, że Wykonawca omyłkowo dokonał
wyceny w powyższy sposób, omyłki tej nie można poprawić z uwagi na fakt ustanowionego
limitu dla Działu 1, który nie mógł przekroczyć 15%. To z kolei prowadziłoby do naruszenia
zasady uczciwej konkurencji. Ocena dokonana przez Zamawiającego w tym zakresie
okazała się błędna, w związku z czym odwołanie w części należało uwzględnić. Odrzuceniu
podlega wyłącznie oferta, której treść jest niezgodna z treścią SIWZ w sposób zasadniczy i
nieusuwalny, gdyż obowiązkiem Zamawiającego jest poprawienie w złożonej ofercie
niezgodności z SIWZ niemających istotnego charakteru. Zamawiający nie jest uprawniony do
dokonania poprawy oferty Przystępującego Inko w powyższym zakresie, co sprawia, że
oferta ta będzie podlegała odrzuceniu z powodu niezgodności z SIWZ.
W pozostałej części Zamawiający uznał, że zarzuty Odwołującego nie zasługują na

uwzględnienie.
Odnośnie zarzutu powtórnego wezwania do złożenia wyjaśnień Zamawiający
w pierwszej kolejności wskazał, że w niniejszym postępowaniu złożonych zostało 11 ofert.
Dokonując ich badania wstępnego w zakresie zaoferowanej ceny Zamawiający wziął pod
uwagę kryterium arytmetyczne, w którym punktem odniesienia jest wartość zamówienia
powiększona o należny podatek od towarów i usług, ustalona przed wszczęciem
postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 ustawy pzp. Wartość ta wyniosła 9.994.675,58 zł.
Przy uwzględnieniu tego kryterium jedynie dwie spośród złożonych ofert zakwalifikowane
zostały do obligatoryjnego wyjaśnienia ceny na podstawie art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy pzp, w
tym oferta Przystępującego Inko, która odbiegała od ustalonej wartości w zakresie 30,19%.
Biorąc natomiast pod uwagę kryterium średniej arytmetycznej złożonych ofert, oferta
Wykonawcy odbiegała o 22% od ustalonej średniej. Przesłanki obligatoryjnego wezwania do
złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny zaistniały w przypadku dwóch ofert, w tym
oferty Przystępującego Inko. Ponieważ jednak druga z nich (oferta złożona przez
Konsorcjum Firma Inżynierska ARCUS J. B. oraz Integral sp. z o.o., która odbiegała
odpowiednio o 49,15% i 43,25%) uznana została za sporządzoną w sposób niezgodny z
SIWZ, a niezgodności tej nie można było usunąć w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy pzp i
podlegała odrzuceniu, Zamawiający odstąpił od przeprowadzenia postępowania
wyjaśniającego w trybie art. 90 ustawy pzp w zakresie tej oferty. Zamawiający uznał
natomiast za zasadne przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, dodatkowo wobec
firmy Drogowa Trasa Średnicowa S.A., której oferta odbiegała od wartości zamówienia netto
powiększonej o należny podatek od towarów i usług o 24,77%, co nie przesądzało o
obowiązku badania jej pod kątem rażąco niskiej ceny, jednakże spowodowało powstanie
uzasadnionych wątpliwości co do rzetelności zaoferowanej ceny. W związku z powzięciem
podejrzenia rażącego zaniżenia ceny ofertowej Zamawiający pismem z dnia 19 października
2017r. wezwał w/w firmy do złożenia szczegółowych wyjaśnień i przedłożenia dowodów
dotyczących wyliczenia zaoferowanej ceny. Pismem z dnia 3 listopada 2017r. Przystępujący
Inko złożył wyjaśnienia, w których szczegółowo ustosunkował się do wskazanych przez
Zamawiającego wątpliwości. Wykonawca przedstawił żądane przez Zamawiającego
kalkulacje oraz dowody pozwalające na uwiarygodnienie zaoferowanej ceny, w tym w
szczególności oświadczenia członków Personelu kluczowego i niekluczowego
zobowiązujących się do współpracy z Wykonawcą w przypadku udzielenia mu zamówienia.
Wynagrodzenie, które wynika z przedłożonych zobowiązań odpowiada stawkom przyjętym w
przedstawionej Zamawiającemu ofercie. Wykonawca przedłożył także ofertę najmu lokalu na
Biuro Zamawiającego i Konsultanta, uprawdopodabniającą przyjętą wartość czynszu najmu

na poziomie 28 zł/m. Przedstawił również dowody rejestracyjne pojazdów jakie ma zamiar
wykorzystać przy wykonaniu zleconej usługi oraz dowody związane z zawarciem
odpowiednich umów ubezpieczeń. Biorąc pod uwagę treść złożonych wyjaśnień oraz
załączonych do nich dowodów, nie sposób było uznać, że Wykonawca zachował się biernie,
nie wypełnił we właściwy sposób swojego obowiązku lub złożył wyjaśnienia ogólne,
wymijające, niekonkretne, nierzeczowe, niepoparte faktami, nieodpowiadające na
wątpliwości Zamawiającego. Zamawiający uznał, że Wykonawca wywiązał się właściwie z
obowiązku złożenia wyjaśnień. Po analizie przesłanych wyjaśnień, Zamawiający stwierdził
jednak konieczność uzyskania dodatkowych danych w poszczególnych kwestiach
wynikających z pierwszych wyjaśnień. Pismem z dnia 27 listopada 2017r. wezwał
Przystępującego Inko do złożenia dalszych wyjaśnień z zakresie zaoferowanej ceny. Z uwagi
na stopień ogólności pytań zawartych w pierwszym wezwaniu Zamawiającego oraz zakres
udzielonych przez Wykonawcę odpowiedzi, skierowanie kolejnego wezwania było w pełni
uprawnione. Drugi z biorących udział w procedurze wyjaśnień Wykonawca, tj. Drogowa
Trasa Średnicowa S.A. w piśmie z dnia 2 listopada 2017r. również zawarł wyjaśnienia w
zakresie zaoferowanej ceny. Zamawiający oceniając te wyjaśnienia uznał jednak, że nie
czynią one zadość stawianym wymaganiom. Wykonawca nie przedstawił Zamawiającemu
wystarczającego materiału, który pozwalałby na poważne traktowanie jego oferty oraz dalsze
jej rozpatrywanie. Argumenty Wykonawcy okazały się niezwykle lakoniczne i świadczą o
zbagatelizowaniu procedury wyjaśnień. Wykonawca, pomimo wyraźnego wymogu, nie
przedłożył żadnych dowodów, które uwiarygodniłyby jego wycenę i pozwoliły mu na
zaoferowanie ceny na wskazanym w ofercie poziomie. W zaistniałej sytuacji, w zakresie
oferty Drogowej Trasy Średnicowej SA, Zamawiający uznał prowadzenie dalszych wyjaśnień
za zbędne i nieuprawnione. Kwestionowanie działań Zamawiającego w powyższym zakresie
jest pozbawione uzasadnionych podstaw. Zgodnie z aktualną linią orzeczniczą, jak
i z przepisami Dyrektywy, w przypadku gdy Wykonawca złoży rzetelne i merytoryczne
wyjaśnienia, po których analizie powstają dodatkowe pytania bądź wątpliwości, Zamawiający
ma prawo prowadzić dalsze konsultacje prosząc o uszczegółowienie bądź doprecyzowanie
udzielonych wcześniej wyjaśnień. W opisanych powyżej okolicznościach faktycznych
niniejszej sprawy nie sposób przyjąć, że działanie Zamawiającego polegające na wezwaniu
Przystępującego Inko do dalszych wyjaśnień było nieuprawnione lub sprzeczne ze
stanowiskiem Krajowej Izby Odwoławczej prezentowanym w dotychczasowym orzecznictwie.
Jak wielokrotnie podkreślała Izba, celem postępowania wyjaśniającego, jest ustalenie faktów
świadczących o tym, że zaoferowana przez wykonawców cena jest realna, wiarygodna
i zapewni prawidłowe wykonanie przedmiotu zamówienia. Musi zmierzać do wyjaśnienia

zaoferowanej ceny, a także jej wątpliwych kosztów. Jedynie przedłożenie przez wykonawcę
ogólnych, lakonicznych wyjaśnień i niewiarygodnych dowodów mogłoby prowadzić do
odrzucenia oferty bez dodatkowych wyjaśnień (np. KIO 1021/17 wyrok z dnia 8 czerwca
2017r). Nie ma przeszkód, by Zamawiający prowadził wyjaśnienia wieloetapowo, aż do
uzyskania odpowiedzi na wszystkie pytania i wątpliwości (oczywiście poza przypadkiem, gdy
wykonawca nie współpracuje i nie udziela wyjaśnień) (KIO 2278/17 wyrok z dnia 10 listopada
2017r.). Zamawiający ocenił, że Przystępujący Inko rzetelnie złożył pierwsze wyjaśnienia.
Ponowne wezwanie nie stanowiło w przedmiotowym przypadku próby „ratowania” oferty
Wykonawcy, czy nie dało Wykonawcy dodatkowych możliwości do uzupełnienia pierwotnie
złożonej oferty, ale stanowiło narzędzie, które pozwoliło Zamawiającemu na wyjaśnienie
wątpliwych dla niego kwestii i upewnienie się, że w przypadku wyboru oferty Wykonawcy
otrzyma on właściwe wykonaną usługę. Dlatego zarzuty Odwołującego w tym zakresie nie
zasługują zdaniem Zamawiającego na uwzględnienie i winny być oddalone w całości.
Przechodząc do zarzutu rażąco niskiej ceny Zamawiający wskazał, że nie budzi
wątpliwości, że ocena wyjaśnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie,
czy cena skalkulowana była rzetelnie i czy obejmuje pełen zakres przedmiotu zamówienia
oraz czy w związku z tym Wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie. W toku
przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego Przystępujący Inko udowodnił, w ocenie
Zamawiającego, że zaoferowana przez niego cena ma charakter realny i jest wystarczająca
dla należytego wykonania zobowiązań. W aktualnym stanie prawnym dopuszczalne jest
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy pzp w wyniku negatywnej oceny
przez zamawiającego otrzymanych wyjaśnień dotyczących istotnych części składowych ceny
oferty (np. KIO z dnia 31 maja 2017 r. Sygn. akt: KIO 1001/17), a taka sytuacja nie zaistniała
w przypadku oferty Przystępującego Inko. Cena wymienionego Wykonawcy jest niska, ale
biorąc pod uwagę także treść złożonych wyjaśnień — nie sposób uznać jej za niską w
stopniu rażącym, „spekulacyjną”, czy też uniemożliwiającą wykonanie zleconego zadania. W
sytuacji silnej konkurencji na rynku, a GDDKIA od lat obserwuje taką w ramach
prowadzonych przez siebie postępowań, oferowanie cen gwarantujących dla Wykonawców
zysk na minimalnym jedynie poziomie jest praktyką powszechną. Dlatego nawet jeżeli cena
zaoferowana przez Wykonawcę jest niższa niż wynikałoby to z szacunków Zamawiającego,
lecz Wykonawca wykaże, że uwzględnił w niej wszystkie koszty niezbędne dla prawidłowego
wykonania zadania, nie ma podstaw do odrzucenia jego oferty.
Odnosząc się do poszczególnych kwestii, na które Odwołujący zwrócił uwagę
Zamawiający wyjaśnił, że Przystępujący Inko w złożonej ofercie przewidział miesięczny koszt

przypadający na wynagrodzenie członka Personelu biurowego na poziomie 2.400,00 zł/os.
W złożonych wyjaśnieniach przedstawił odpowiednią kalkulację wskazując, że w złożonej
przez siebie ofercie przyjął dla w/w pracowników wynagrodzenie na poziomie minimalnym
w kwocie po 2.000,00 zł brutto na osobę. Wraz z kosztami pracodawcy miesięcznie
wynagrodzenie wyniesie 2389,60 zł. Wykonawca wskazał również, że w dokonanej wycenie
uwzględnił koszty związane z koniecznością zastępstwa, jednak uwzględnił je w pozycjach
2.1.,2.2, i 2,3 (Usługi nadzoru i zarządzanie). Zamawiający uważa, iż zaproponowana przez
Wykonawcę wysokość wynagrodzenia dla Personelu biurowego jest realna. Odwołujący
zarzuca przy tym nieprawidłowo założoną przez Wykonawcę wysokość składki na
obowiązkowe ubezpieczenie wypadkowe, gdy tymczasem składka na ubezpieczenie
wypadkowe wynosi od 0,67 proc, do 3,33 proc. Stopę procentową składki na ubezpieczenie
wypadkowe ustalona się w zależności od kategorii ryzyka. Stopa procentowa składki na
ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowana i możliwe w przypadku Wykonawcy jest jej
skalkulowanie na poziomie 0,67 proc. Oświadczenie Wykonawcy w zakresie poszczególnych
składników założonego kosztu pracownika nie budziło istotnych wątpliwości Zamawiającego.
Zamawiający nie podziela jednocześnie twierdzeń Odwołującego, że Wykonawca nie był
uprawniony do założenia wynagrodzenia minimalnego na poziomie 2.000,00 zł brutto, lecz
powinien przyjąć co najmniej stawkę 2.100,00 zł wprowadzoną Rozporządzeniem z dnia
12 września 2017r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz
wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018r. (Dz. U. Z 2017r, Poz. 1747), albowiem
wysokość ta była już znana w dacie złożenia oferty, tj. w dniu 10 października 2017r. W
ocenie Zamawiającego Wykonawca był uprawniony do zastosowania stawki 2.000,00 zł,
gdyż mógł zasadnie przypuszczać, że zawarcie umowy i rozpoczęcie świadczenia usługi
nastąpi jeszcze w 2017 r. Przyjęcie przez niego nowej, wyższej stawki ograniczyłoby
niewątpliwie konkurencyjność jego oferty. Wykonawcy mają obowiązek sporządzić ofertę
zgodną z prawem obowiązującym w dniu jej otwarcia, a nie z prawem, które zacznie
obowiązywać w przyszłości, nawet jeżeli jego postanowienia są znane wcześniej. Natomiast
zapisy umowy dotyczące przedmiotowego zadania wprost zawierają przepisy dotyczące
waloryzacji wynagrodzenia w przypadku wzrostu wynagrodzenia minimalnego lub minimalnej
stawki. Dlatego przyjęcie stawki obowiązującej do końca 2017 r. nie jest w przedmiotowym
przypadku błędem i nie może skutkować oceną ustalenia kosztów zatrudnienia na poziomie
niezgodnym z przepisami prawa. Zamawiający nie zgodził się również z Odwołującym w
zakresie konieczności a priori zwiększenia kosztów zatrudnienia o koszty zastępstwa w
czasie choroby z uwzględnieniem statystyk ZUS odnoszących się do wypłaty zasiłków
chorobowych. Korzystanie ze zwolnień chorobowych przez pracowników nie jest

okolicznością pewną, chociaż niewątpliwie okolicznością, z którą pracodawca musi się liczyć
i którą musi skalkulować odpowiednio w ryzykach/rezerwach. Statystyki, do których odwołuje
się Konsorcjum TPF służą zupełnie innym niż ustalanie kosztów pracy — celom. Natomiast
odnosząc się do zapytań Zamawiającego Wykonawca szczegółowo wyjaśnił w jaki sposób
koszty te uwzględnił w swojej wycenie. Nawet jednak gdyby koszty te zostały przez
Wykonawcę pominięte, to w ocenie Zamawiającego nadal nie istniałyby podstawy do
odrzucenia oferty Przystępującego Inko na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy pzp. W
kontekście całej ceny oferty mają bowiem marginalne znaczenie.
Zmawiający nie zgodził się również z zarzutem jakoby Przystępujący Inko nie
uwzględnił w swojej ofercie konieczność wyposażenia stanowiska pracy pracowników
biurowych i pomocniczych. W złożonych wyjaśnieniach Wykonawca jednoznacznie
oświadczył, że posiada wyposażenie, które uległo już amortyzacji, przez co uwzględnianie
dodatkowych kosztów z tym związanych nie jest konieczne. Zamawiający nie podzielił
również stanowiska Odwołującego w zakresie niedoszacowania wynagrodzenia personelu
Kluczowego i Ekspertów. Faktem jest, że zaprezentowane przez Wykonawcę wysokości
w niektórych przypadkach odbiegają od ustalonego średniego wynagrodzenia, niemniej nie
ma na gruncie przedmiotowej sprawy podstaw do uznania, że doszło do nieprawidłowego
skalkulowania przez Wykonawcę oferty, w sytuacji gdy przedstawione zostały zobowiązania
członków personelu do podjęcia się pełnienia usługi za określone w ofercie (i jednocześnie
w zobowiązaniach) wynagrodzenia. Zamawiający nie podzielił zarzutu Odwołującego i uznał,
że skalkulowane przez Wykonawcę wynagrodzenie personelu tak kluczowego, jak i
biurowego i pomocniczego, jest zgodne z prawem, stawkami funkcjonującymi na rynku i nie
pozwala na uznanie zaoferowanej ceny za rażąco niską.
Odnośnie kosztów Biura Konsultanta i Biura Zamawiającego w ocenie
Zamawiającego zaproponowane przez Przystępującego Inko biuro, spełnia wymagania
określone w toku postępowania przez Zamawiającego, a jednocześnie Wykonawca
uprawdopodobnił, że zaoferowana przez niego cena za wynajęcie (28 zł /m) ma charakter
realny. Argumentacja przedstawiona przez Odwołującego w zakresie niedostatecznej
powierzchni zaoferowanego biura, jest nieadekwatna w przedmiotowym przypadku,
zwłaszcza jeżeli weźmie się pod uwagę specyfikę wykonywania zleconej usługi, która polega
przede wszystkim na „pracy w terenie”. W ocenie Zamawiającego, zaproponowana
powierzchnia lokalu jest wystarczająca i umożliwia pracownikom należyte warunki pracy
zgodne z § 19 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Przepis ten stanowi, że

powierzchnia i wysokość pomieszczeń powinny zapewniać spełnienie wymagań
bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych
technologii oraz czasu przebywania pracowników w tych pomieszczeniach. Na każdego z
pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy powinno
przypadać co najmniej 13 m 3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m 2 wolnej
powierzchni podłogi (niezajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.). W świetle zapisów
tego Rozporządzenia rozróżnić należy „pomieszczenie stałej pracy”, czyli pomieszczenie
pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby
przekracza 4 godziny; oraz „pomieszczenie czasowej pracy”, czyli pomieszczenie pracy, w
którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od 2 do
4 godzin. Wymagania jakie w zakresie Biura Konsultanta zastrzegł Zamawiający, to
zapewnienie minimalnie 20 m powierzchni na Biuro Zamawiającego oraz zapewnienie
dostępu do sali konferencyjnej na 25 osób. SIWZ nie zawiera poza tym żadnych
szczegółowych zapisów, które wskazywałyby, w jakim miejscu wykonywać ma pracę
Personel Konsultanta, a tym bardziej nie zastrzega wyłączenia sali konferencyjnej z
możliwości wykorzystania przez personel Wykonawcy, jak przyjmuje w swoich wyliczeniach
Odwołujący. Poza korzystaniem z niej przez Zamawiającego np. dla zorganizowania Rady
Budowy, czy innych narad i spotkań organizacyjnych powierzchnia ta bez przeszkód może
być zadysponowana przez Wykonawcę dla potrzeb zatrudnionego u niego personelu.
Ponadto nie jest zasadne w ocenie Zamawiającego odniesienie się do ustalenia minimalnej
powierzchni sali konferencyjnej do przywołanego powyżej § 19 ust. 2 Rozporządzenia, gdyż
biorąc pod uwagę sposób wykorzystywania sali konferencyjnej, nie może być ona
traktowana jako „pomieszczenie stałej pracy" (o ile oczywiście nie będzie przez Wykonawcę
wykorzystywana poza czasem korzystania z niej przez Zamawiającego). W zakresie koszów
wynajęcia lokalu Zamawiający zwrócił uwagę, iż Wykonawca już w pierwszych wyjaśnieniach
przedstawił kalkulację przyjętą w tym zakresie w swojej ofercie i uwiarygodnił ją poprzez
przedstawienie oferty lokalu. Potwierdził prawdziwość swoich założeń, dołączając umowę
przedwstępną najmu lokalu, który wcześniej brał pod uwagę przy dokonaniu wyceny. W
świetle powyższego Zamawiający stwierdził, że przyjęte przez Odwołującego założenia oraz
wyliczenia są błędne i nie pozwalają na uznanie złożonej przez Przystępującego Inko oferty
za niezgodną z warunkami SIWZ lub zawierającą cenę rażąco niską z powodu
nieuwzględnienia rzeczywistych kosztów wynajęcia Biura Konsultanta i Biura
Zamawiającego. Wbrew temu co zarzuca Odwołujący zaoferowana powierzchnia jest
wystarczająca dla zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy pracownikom
Konsultanta i Zamawiającego zgodnych z SIWZ oraz z powszechnie obowiązującym

prawem.
W zakresie kosztów samochodu Zamawiający wskazał, że Wykonawca załączył
dokumenty trzech różnych samochodów „Skoda Yeti" stanowiących własność
Przystępującego Inko (dowody rejestracyjne oraz polisy), potwierdzające fakt posiadania
przez Wykonawcę środków transportu. Zaś wiek samochodu znajduje potwierdzenie
w przedstawionych dokumentach. Odnosząc się do przebiegu samochodu udostępnionego
Zamawiającemu Wykonawca złożył w swojej ofercie oświadczenie o spełnieniu warunków
opisanych przez Zamawiającego w SIWZ. Zamawiający nie ma podstaw do kwestionowania
oświadczenia Wykonawcy w tym zakresie. Odwołujący również w wiarygodny sposób
okoliczności tych nie podważył,.Zamawiający podtrzymał swoją ocenę oferty
Przystępującego w tej kwestii.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 90 ust. 1 i 1a ustawy pzp poprzez zaniechanie
wezwania Konsorcjum PROMOST i ECM do złożenia wyjaśnień pomimo, że istotna część
ceny oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i powinna
wzbudzić wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi przez Zamawiającego, Zamawiający w pierwszej
kolejności podniósł, że odwołanie w powyższym zakresie powinno zostać odrzucone, na
podstawie art. 189 ust. 2 pkt 1 ustawy pzp, z uwagi na fakt, iż w okolicznościach faktycznych
przedmiotowego postępowania wezwanie do złożenia wyjaśnień wykonawców nie było
obowiązkiem zamawiającego wynikającym z ustawy. W tej sytuacji zarzut zaniechania przez
zamawiającego podjęcia czynności jest całkowicie chybiony i nie może być podstawą
konstruowania odwołania. Zamawiający powołał się na wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu
z dnia 8 stycznia 2014r. (sygn. akt: X Ga 652/13; LEX nr 158332). Zamawiający dokonał
szczegółowej analizy ofert pod kątem wiarygodności zaoferowanej ceny i nie zaistniały
wątpliwości w stosunku do kwestionowanych przez Odwołującego ofert Konsorcjum
PROMOST oraz ECM. Biorąc pod uwagę kryterium arytmetyczne, w którym punktem
odniesienia jest wartość zamówienia powiększona o należny podatek od towarów i usług,
ustalona przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 ustawy pzp cena oferty
ECM odbiegała od ustalonej wartości zaledwie o 14,97 % zaś cena oferty Konsorcjum
PROMOST o 11,14%. Odnosząc się natomiast do średniej ceny złożonych ofert, cena
zaproponowana przez ECM odbiegała o jedyne 5,11%, zaś cena przedstawiona przez
Konsorcjum PROMOST niemal odpowiadała średniej (odbiegała od niej jedynie o 0,83%).
Nie są to różnice, które pozwalają na przyjęcie, że zaoferowana przez Wykonawców cena
ma charakter nierealny, wątpliwy, a tym bardziej niski w stopniu rażącym. Zamawiający

zaznaczył, że Odwołujący kwestionując działanie Zamawiającego w tym zakresie odnosi się
jedynie do kilku pozycji, a przy tym pozycje te nie mają decydującego znaczenia dla
globalnej wartości oferty. Wskazując poszczególne elementy ofert w/w Wykonawców,
Odwołujący wymaga aby Zamawiający oceniał rażąco niską cenę w kontekście każdej
najmniejszej ceny składowego elementu pozycji, co nie sposób uznać za podejście
prawidłowe. Niemniej dokonując i takiej analizy Zamawiający nie uznał za konieczne żądanie
od w/w Wykonawców dodatkowych wyjaśnień uznając zaoferowaną przez nich cenę za
adekwatną do wykonania zadania objętego postępowaniem. Zarzuty Odwołującego nie mają
w tym zakresie uzasadnienia.
Odwołujący zarzuca, że w/w Wykonawcy przyjęli w ofercie wynagrodzenie personelu
biurowego i pomocniczego na poziomie niższym niż obowiązujące zgodnie
z Rozporządzeniem z dnia 12 września 2017r. w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018r. (Dz. U.
z 2017r. Poz. 1747). Zamawiający przedstawił tożsamą argumentację jak w stosunku do
oferty Przystępującego Inko oraz wskazał, że zarówno firma ECM jak i Konsorcjum
PROMOST założyło stawkę 5.000 zł, a zatem 2.500 zł /os. na wynagrodzenie personelu
biurowego i pomocniczego. Biorąc pod uwagę całkowity koszt zatrudnienia pracownika dla
pracodawcy w 2017 roku, czyli kwotę 2 412,20 zł (412,20 zł + 429,52 zł +111 zł (podatek
dochodowy) + 1.459,48zł (wynagrodzenie netto), jest to stawka realna, wiarygodna i zgoda z
obowiązującym prawem. Także przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia zastępstwa
na czas urlopu. Uwzględniając jednocześnie możliwość zastosowania także w przypadku
tych firm stawki ubezpieczenia wypadkowego na poziomie 0,67%, wynagrodzenie to
wyniesie 2.389,60 zł, dając wykonawcy jeszcze wyższą rezerwę. Zamawiający nie uznał przy
tym, by konieczne było uwzględnienie przy wycenie kosztów zatrudnienia pracownika
określonej kwoty wynikającej ze statystyk ZUS w związku z absencją chorobową
pracowników. Jest to okoliczność niemożliwa do przewidzenia, co do kwoty i zakresu i
stanowi ryzyko Wykonawcy. Nawet jeżeli wykonawca kosztów tych nie uwzględnił, mają one
na tyle marginalne znaczenie w stosunku do wartości całego zamówienia, iż nie mogą
decydować o uznaniu ceny za rażąco niską.
Odwołujący zarzuca również niewłaściwą wycenę w zakresie kosztów środków
transportu. Jednak w tym zakresie odwołuje się zdaniem Zamawiającego do zupełnie
hipotetycznych wyliczeń. Biorąc natomiast pod uwagę wartość zaproponowanej przez
Konsorcjum PROMOST i firmę ECM ceny w tym zakresie i dokonując porównania
z odpowiednimi pozycjami w zakresie ofert pozostałych oferentów, w tym Odwołującego, nie

sposób uznać, że koszty te zostały przez w/w wykonawców ustalone na poziomie rażąco
niskim: 215000 zł – MGGP, 197800 zł – ECM, 258000 zł – SGS, 129000 zł - PROMOST,
107500 zł – SAFAGE, 274271 zł TPF, 107500 zł – EGIS, 141900 zł – AYESA, 197800 zł –
DTŚ, 107500 zł – INKO. W ocenie Zamawiającego nie doszło do naruszenia przez
Zamawiającego obowiązków, czy do zaniechań w tym zakresie. Nawet więc, jeżeli w ocenie
Izby, nie okaże się zasadne odrzucenie odwołania w tym zakresie, to winno być ono
oddalone, gdyż podniesione przez Odwołującego argumenty są oparte na sztucznych
założeniach i nieadekwatnych wyliczeniach, stworzonych wyłącznie na potrzeby niniejszego
odwołania, w celu wykazania interesu prawnego do złożenia przedmiotowego odwołania.
Warunkiem wystosowania wezwania na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy pzp jest to czy
zamawiający w toku badania i oceny oferty wykonawcy powziął wątpliwości co do realności
zaoferowanej ceny, kosztu lub istotnej części składowej. Wystosowanie wezwania na
podstawie art. 90 ust. 1 ustawy pzp stanowi jednak uprawnienie zamawiającego polegające
na tym, że dopiero w przypadku powzięcia przez niego wątpliwości co do zaoferowanej ceny,
zwraca się do wykonawcy do przedłożenie stosownych wyjaśnień (tak np. KIO w wyroku z
dnia 10 sierpnia 2017r, KIO 1391/17). Oferta Konsorcjum PROMOST oraz oferta ECM
zawierały cenę, która wydawała się ceną realną, umożliwiającą wykonanie zleconego
zadania i Zamawiający nie miał obowiązku prowadzenia w zakresie tych ofert postępowania
wyjaśniającego, a jedynie do jego ewentualnego wszczęcia był uprawniony. Nie ma więc w
tym przypadku naruszenia przez Zamawiającego obowiązku wynikającego z ustawy, który
dawałby podstawę do przyjęcia prowadzenia postępowania w sposób naruszający uczciwą
konkurencję, a przez to nie ma podstaw do wnoszenia odwołania w tym zakresie od
"zaniechanych" czynności Zamawiającego.

Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że nie zaistniały przesłanki określone w art. 189 ust. 2 ustawy, które
skutkowałyby odrzuceniem odwołania. Odnosząc się do zgłoszonego przez Zamawiającego
wniosku o odrzucenie odwołania w części dotyczącej zarzutu zaniechania wezwania
Konsorcjum PROMOST i ECM do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny Izba
stwierdziła, że w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki, które skutkowałyby odrzuceniem
odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 1 ustawy pzp. Zarzut dotyczył art. 90 ust. 1
ustawy pzp, którego ewentualne naruszenie podlega kognicji Izby w zakresie w jakim po
stronie Zamawiającego w świetle okoliczności konkretnej sprawy powinny powstać
uzasadnione wątpliwości co do zaoferowanej ceny. Ponadto Izba zaznacza, że ustawa pzp
nie przewiduje częściowego odrzucenia odwołania. Izba postanowiła rozpoznać odwołanie i

przeprowadzić postępowanie dowodowe w odniesieniu do każdego zarzutu.
Izba stwierdziła, że zgłoszone przystąpienia spełniają wymogi formalne określone w art. 185
ust. 2 ustawy i jako takie są skuteczne. Izba postanowiła dopuścić do postępowania
odwoławczego wykonawcę Inko Consulting Sp. z o.o. z siedzibą w Pszczynie oraz ECM
Group Polska S.A. z siedzibą w Warszawie w charakterze uczestników postępowania po
stronie Zamawiającego.
Izba wskazuje, że Zamawiający na posiedzeniu z udziałem Stron i Uczestnika Postępowania
potwierdził oświadczenie zawarte w odpowiedzi na odwołanie i uwzględnił odwołanie
w zakresie pkt II, pkt 1, pkt 4, pkt 6 odwołania, a więc zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 i 3
ustawy pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Przystępującego Inko, pomimo iż treść oferty nie odpowiada
treści SIWZ. Wobec uwzględnienia zarzutów w części sprzeciw do protokołu wniósł
Przystępujący po stronie Zamawiającego Inko, dlatego też zgodnie z art. 186 ust. 4 ustawy
pzp Izba rozpoznała odwołanie w całości. Przystępujący ECM nie stawił się na posiedzenie.
Izba oceniła, że Odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia, jak również
możliwość poniesienia szkody, o których mowa w art. 179 ust. 1 ustawy. Odwołujący złożył
ofertę sklasyfikowaną na miejscu czwartym zgodnie z informacją o wyborze
najkorzystniejszej oferty. W przypadku uwzględnienia odwołania oferta Odwołującego będzie
potencjalne ofertą najkorzystniejszą. Odwołujący może ponieść szkodę z uwagi na
powyższe, przejawiającą się ostatecznie w nieuzyskaniu niniejszego zamówienia.
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania tj. ogłoszenia o zamówieniu, SIWZ
wraz z załącznikami, informacji z otwarcia ofert, informacji o wyborze najkorzystniej oferty,
badania wstępnego ofert, oferty Przystępującego Inko, oferty Przystępującego ECM oraz
Konsorcjum PROMOST, wezwania do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny Przystępującego Inko
z dnia 19 października 2017 r. i 27 listopada 2017 r. i złożone wyjaśnienia z dnia 3 listopada
2017 r. i 5 grudnia 2017 r. oraz protokołu z postępowania. Ponadto Izba dopuściła dowody
złożone na rozprawie przez Przystępującego Inko: wyciąg z protokołu rozprawy z dnia 19
stycznia 2018 r. w sprawie KIO 2717/17, wyjaśnienia treści SIWZ i wyciąg z SIWZ w
postępowaniu prowadzonym przez GDDKiA w Opolu w postępowaniu na „zarządzanie
kontraktem” obwodnicy Kędzierzyna-Koźla, wyciąg z SIWZ GDDKiA w Opolu na
„zarządzanie kontraktem” obwodnicy miasta Myślina, fotografie obrazujące przebieg
kilometrów samochodów, graficzne zobrazowanie podziału ceny ofertowej, potwierdzenie
obniżenia stawki ubezpieczenia wypadkowego oraz ewidencję środków trwałych.

Na podstawie tych dokumentów oraz stanowisk Stron i Uczestnika postępowania
prezentowanych na rozprawie Izba dokonała ustaleń faktycznych stanowiących podstawę do
wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie podniesionych zarzutów.
Mianowicie, Izba ustaliła, że w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
otwarcie ofert odbyło się 10 października 2017 r., a w postępowaniu oferty złożyło jedenastu
wykonawców. Szacunkowa wartość zamówienia powiększona o należny podatek VAT
wynosiła 9 994 675,58 zł, a średnia arytmetyczna wszystkich złożonych ofert wynosiła
8 955 582,64 zł. Cena ofertowa brutto Przystępującego Inko wynosiła: 6 977 408,70 zł,
Przystępującego ECM wynosiła: 8 498 070,00 zł, a cena ofertowa Konsorcjum PROMOST:
8 881 645,50 zł. Ofertę najkorzystniejszą złożył Wykonawca Przystępujący Inko i jego oferta
została wybrana zgodnie z informacją z dnia 31 stycznia 2018 r.
W myśl pkt 4 SIWZ: „Zamówienie jest przewidziane do współfinansowania ze
środków pochodzących z Unii Europejskiej oraz ze środków będących w dyspozycji
Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.”
Postanowienia pkt 5.4. SIWZ stanowią, że: „Wymagania zatrudnienia przez
Wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę, o których mowa w art. 29 ust.
3a ustawy Pzp, osób wykonujących wskazane przez Zamawiającego czynności w zakresie
realizacji zamówienia zostały określone w Tomie II i Tomie III SIWZ -- IPU i OPZ.”
Zgodnie z pkt 6.2. i 6.3. SIWZ: „6.2. Minimalny termin realizacji Usługi będzie wynosił
55 miesięcy od daty podpisania Umowy z zastrzeżeniem możliwości zawieszenia realizacji
Usługi opisanym w Tomie II SIWZ. 6.3. Maksymalny termin realizacji Usługi będzie wynosił
58 miesięcy od daty podpisania Umowy z zastrzeżeniem możliwości zawieszenia realizacji
Usługi opisanym w Tomie II SIWZ.”
W pkt 15 SIWZ Zamawiający dokonał opisu sposobu obliczenia ceny oferty i wskazał:
„15.1. Cena oferty zostanie wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o Formularz Cenowy
zawarty w Tomie IV SIWZ. 15.2. Formularz Cenowy, o którym mowa w pkt 10.1, należy
wypełnić ściśle według kolejności pozycji wyszczególnionych w tym formularzu wyliczając
poszczególne ceny jednostkowe netto. Wykonawca winien określić ceny jednostkowe netto
oraz wartości netto dla wszystkich pozycji wymienionych w tym formularzu, a następnie
wyliczy cenę netto łącznie. Wykonawca obliczając cenę oferty musi uwzględnić wszystkie
pozycje opisane w Formularzu Cenowym. Wykonawca nie może samodzielnie wprowadzić
żadnych zmian do Formularza Cenowego. 15.3. Każda cena jednostkowa zawarta w Ofercie
powinna obejmować całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej jednostce
czasu/ilości rozliczenia w Formularzu cenowym. Dodatkowo Wykonawca przeprowadzi
właściwe analizy i w cenach ryczałtowych (dział 2, pozycje 2.1, 2.2, 2.3) uwzględni

odpowiednią ilość wszystkich ekspertów i specjalistów tak, aby zapewnić sprawną i
terminową realizację umowy. 15.4. Dla działów 1, 2, (pozycja 2.1 i 2.3.), 3, 4 oraz 5
Formularza Cenowego Zamawiający przewiduje limity określone w tych Formularzach. W
przypadku gdy którykolwiek z wymienionych limitów zostanie przekroczony w ofercie
Wykonawcy, Zamawiający odrzuci taką ofertę. 15.5. Dla każdej pozycji wyszczególnionej na
Formularzu Cenowym, jeśli składają się na nią elementy o zróżnicowanych kosztach,
jednolita stawka jednostkowa powinna zostać skalkulowana na zasadzie uśrednienia
kosztów składowych.”
Paragraf 11 ust. 18-20 IPU stanowią: „18. Konsultant jest zobowiązany z własnej
inicjatywy zaproponować natychmiastowe zastępstwo w przypadkach: 1) śmierci, choroby,
wypadku lub urlopu którejkolwiek z osób Personelu Konsultanta; 2) jeżeli jest konieczne
zastąpienie którejkolwiek z osób Personelu Konsultanta z innych niż wymienione w pkt 1,
niezależnych od Konsultanta przyczyn. Kierownik Projektu jest zobowiązany rozpatrzyć
propozycję najpóźniej następnego dnia roboczego następującego po dniu, w którym
Kierownik Projektu otrzymał propozycję Konsultanta. Kierownik Projektu może nie wyrazić
zgody na osobę zaproponowaną przez Konsultanta z podaniem uzasadnienia. 19. W
przypadku gdy członek Personelu Konsultanta nie może zostać niezwłocznie, tj. w tym
samym dniu, zastąpiony lub zmieniony, Inżynier Kontraktu lub Konsultant jest zobowiązany
najpóźniej w tym samym dniu wskazać spośród Personelu Konsultanta osobę lub osoby
wykonujące tymczasowo obowiązki osoby zastępowanej lub zmienianej, przy czym stan taki
nie będzie trwał dłużej niż 3 miesiące. 20. Konsultant nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu
tymczasowego wykonywanych obowiązków przez członka Personelu Konsultanta
jednocześnie wykonującego obowiązki własne i obowiązki osoby tymczasowo
zastępowanej.”
Paragraf 13 ust. 5-7 IPU stanowią: „5. Zamawiający wymaga, aby wszystkie osoby
wykonujące funkcje objęte kluczową częścią zamówienia, o której mowa w ust. 4, były
zatrudnione na podstawie umowy o pracę przez Konsultanta. 6. Zamawiający, wymaga aby
zatrudnione na podstawie umowy o pracę były również osoby wykonujące czynności
wchodzące w zakres obowiązków osób tworzących Personel Biurowy oraz Personel
Pomocniczy, tj.: czynności biurowe, administracyjne i organizacyjne wskazane w pkt. 2.1.
OPZ. 7. Wszystkie osoby, których dotyczy obowiązek zatrudnienia na podstawie umowy
o pracę, tj. wskazane w ust. 5 i 6, przez okres realizacji Usługi, do wydania ostatniego
Świadectwa Przejęcia, będą zatrudnione na podstawie umowy o pracę w wymiarze pełnego
etatu, tzn. będą pełnili obowiązki we wszystkie dni robocze w miesiącu z zastrzeżeniem, iż
w Okresie Projektowania Główny Inspektor Nadzoru specjalności inżynieryjnej drogowej,

Główny Inspektor Nadzoru specjalności inżynieryjnej mostowej, Specjalista ds. rozliczeń,
Specjalista ds. roszczeń zatrudnieni będą w wymiarze nie mniejszym niż 1/2 etatu, tzn. będą
pełnili obowiązki w co najmniej połowę dni roboczych w miesiącu. Technolog, przez okres
realizacji usługi, do wydania ostatniego Świadectwa Przejęcia, zatrudniony będzie w
wymiarze nie mniejszym niż ½ etatu.”
W myśl § 38 ust. 4 pkt 10 IPU: „Zmiana Umowy może nastąpić w przypadku
zaistnienia następujących okoliczności: 10) konieczność wprowadzenia zmian w związku
z okolicznościami opisanymi w art. 142 ust. 5 Pzp.”
W pkt 2.2. OPZ Koszty administracyjne wskazano: pkt 2.2.1. Biuro Konsultanta:
„Konsultant zobowiązany jest zapewnić (np. dostarczyć, wynająć) oraz zorganizować,
urządzić, wyposażyć i utrzymywać, na własny koszt biuro na potrzeby Personelu Konsultanta
i Personelu biurowego i pomocniczego. Zaplecze Inżyniera będzie odpowiadać
wymaganiom: Ustawy Prawo Budowlane (Dz. U. z 2016 r. poz. 290, z późn, zm.),
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (
Dz.U. 2013 poz. 926), Kodeksu Pracy (Dz.U, 2014 poz. 208), Rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy (Dz. U. 2003 Nr 169 Poz. 1650 z późn, zmianami), Rozporządzenie Ministra
Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. 1998 Nr 148 Poz. 973 z późn.
zmianami), innym, właściwym przepisom prawa. Konsultant zapewni warunki użytkowe
zgodne z przeznaczeniem obiektu w szczególności w zakresie zaopatrzenia w wodę i
energię elektryczną odpowiednio do potrzeb w energię cieplną i paliwa, przy założeniu
efektywnego wykorzystania tych czynników oraz usuwania ścieków, wody opadowej i
odpadów. Konsultant zapewni utrzymanie właściwego stanu technicznego, warunki
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochronę obiektów, poszanowanie uzasadnionych interesów
osób trzecich oraz warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dla osób przebywających na
terenie zaplecza. Zaplecze będzie wyposażone we wszystkie elementy wymagane dla
prawidłowego wykonania Usługi, w szczególności Konsultant zapewni: […] g) salę
konferencyjną dla minimum 25 osób wyposażoną w stół, krzesła, tablicę szkolną białą o
rozmiarze minimum 150cm x 100 cm i rzutnik multimedialny. W przypadku gdy Konsultant, w
okresie projektowania, zapewni Biuro Konsultanta w odległości większej niż 10 km od terenu
budowy, wtedy Konsultant jest zobowiązany zapewnić w tym okresie salę konferencyjną, z
uwzględnieniem wymagań określonych w pkt od a) - f), znajdującą się w odległości do 10 km
od terenu budowy. Wymaga się, aby Konsultant dysponował sprzętem, oprogramowaniem

komputerowym i wyposażeniem, w asortymencie i ilości umożliwiającej należyte wykonanie
Usługi. Konsultant będzie ponosić wszystkie koszty związane z urządzeniem, utrzymaniem i
likwidacją biura Konsultanta, w szczególności: a) koszty zainstalowania wszystkich
niezbędnych urządzeń, sprzętu, instalacji, dróg dojazdowych i wewnętrznych, miejsc
parkingowych, wyposażenia biura i zabezpieczeń, b) koszty eksploatacyjne związane z
użytkowaniem biura — m.in. opłaty za energię elektryczną, Internet, usługi
telekomunikacyjne, ogrzewanie, wodę, wywóz nieczystości, śmieci, odprowadzenie ścieków,
ochronę mienia, dzierżawę terenu, opłaty za wynajem pomieszczeń, koszty środków
transportu, c) koszty usunięcia wszystkich urządzeń, instalacji, dróg dojazdowych i
wewnętrznych, biur, placów, zabezpieczeń, oczyszczenie terenu i doprowadzenie do stanu
pierwotnego (jeśli to konieczne), d) koszty ubezpieczeń. Biuro może być wykorzystywane
wyłącznie do pełnienia usługi. W terminie 21 dni od daty rozpoczęcia Robót budowlanych, na
okres realizacji robót budowlanych oraz na okres 15 miesięcy od wydania ostatniego
Świadectwa Przejęcia, Konsultant zapewni pomieszczenia biurowe w odległości nie większej
niż 10 km od terenu budowy. W ciągu 14 dni od podpisania Umowy, Konsultant zapewni
pomieszczenia biurowe na okres projektowania. Powierzchnię biura Konsultant dostosuje do
charakteru pracy w tym okresie. Biuro to będzie posiadało salę konferencyjną dla minimum
25 osób wyposażoną w stół, krzesła, tablicę szkolną białą o rozmiarze minimum 150cm x
100 cm i rzutnik multimedialny oraz pomieszczenie dla Kierownika Projektu. Zamawiający
dopuszcza, w uzgodnieniu z Kierownikiem Projektu, pracę Weryfikatorów dokumentacji
projektowej poza Biurem Konsultanta. Powyższe nie zwalnia Weryfikatorów od
dokumentowania czasu pracy na zasadach opisanych w OPZ i Umowie. W Okresie
Przeglądów i Rozliczenia Kontraktu Konsultant może przewidzieć zmniejszenie powierzchni
biura i inną lokalizację stosownie do charakteru pracy w tych okresach”; pkt 2.2.2. Biuro
Zamawiającego: „W ciągu 14 dni od podpisania Umowy, Konsultant zapewni na potrzeby
Kierownika Projektu pomieszczenia biurowe o powierzchni co najmniej 20 m2 zlokalizowane
w tym samym miejscu co biura Inżyniera lub w bezpośrednim sąsiedztwie, sam wyposaży
biura, ubezpieczy i zapewni ochronę. Pomieszczenia biurowe (zamykane na klucz) powinny
umożliwić dogodne warunki pracy dla min, 2 osób.”
W pkt 2.4. Środki transportu i łączności wskazano: „Konsultant niniejszego
zamówienia wyposaży swój personel w odpowiednią ilość środków transportu i łączności
(telefony komórkowe), zapewniającą sprawne pełnienie Usługi. W celu identyfikacji pojazdów
samochody Konsultanta będą odpowiednio oznakowane i wyposażone w lampy
ostrzegawcze. W terminie do 14 dni od podpisania umowy Konsultant zapewni adres konta
poczty elektronicznej wyłącznie na potrzeby realizacji niniejszego zamówienia Konsultant

użyczy Zamawiającemu, 1 sztukę środków transportu do wyłącznej całodobowej dyspozycji
Zamawiającego na czas określony poniżej: 1. samochód typu SUV — od podpisania Umowy
do wystawienia Ostatecznego Świadectwa Płatności - przekazanie pojazdu w ciągu 30 dni
od podpisania umowy. Konsultant zapewni Zamawiającemu ciągłość w korzystaniu ze
środków transportu. W przypadku ujawnienia wady lub awarii Konsultant zapewni godzin od
zgłoszenia. Środek transportu dla Zamawiającego będzie spełniać niżej wymienione warunki:
[…] Samochód SUV, 5-drzwiowy, Napęd 4x4 (stały lub dołączany), Układ stabilizacji toru
jazdy (ESP), System zapobiegający blokowaniu się kół podczas hamowania (ABS), Lusterka
zewnętrzne boczne sterowane elektrycznie, Minimum 2 poduszki powietrzne, Klimatyzacja,
Radio, Komplet podłogowych dywaników gumowych, Komplet opon zimowych, Komplet
opon letnich, Wspomaganie układu kierowniczego, Regulowana kolumna kierownicy, Lampa
błyskowa pomarańczowa na magnes z przedłużaczem (kogut), Polskie świadectwo
homologacji, Nie dopuszcza się samochodów z homologacją ciężarową (tzw. Kratka).
Wymaga się aby użyczony samochód posiadał ważny przegląd techniczny i ubezpieczenie
OC, NNW i Assistance. Wymagane jest aby Konsultant zapewnił obsługę związaną
z eksploatacją użyczonego samochodu (usługi eksploatacyjne) oraz ponosił koszty
eksploatacji tj. paliwa (rozliczanie bezgotówkowe), płynów, materiałów eksploatacyjnych,
bieżących napraw, przeglądów technicznych, sezonowej wymiany opon, przedłużania
ubezpieczenia, mycia samochodu cztery razy w miesiącu (dwa razy w miesiącu w okresie od
wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia do wystawienia Ostatecznego Świadectwa
Płatności). Wymaga się aby Konsultant zapewnił samochód zastępczy na czas naprawy
i przeglądu. Zamawiający zwróci samochód Konsultantowi niezwłocznie po wystawieniu
Ostatecznego Świadectwa Płatności. Konsultant może użyczyć samochód nowy bądź
używany, jednak nie starszy niż czteroletni (4 lata liczone od pierwszej rejestracji)
i z przebiegiem nie większym niż 80 tyś. km. Wiek i przebieg samochodu będą
liczone/ustalane na dzień podpisania Umowy. Konsultant będzie ponosił wszelkie koszty, za
które otrzyma zapłatę zgodnie z poz. 1.2a oraz 4.2a Formularza Cenowego, związane
z utrzymaniem, w tym limit średnio 2 000 kilometrów na miesiąc (średnio 1 500 kilometrów
na miesiąc w okresie od wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia do wystawienia
Ostatecznego Świadectwa Płatności), naprawą, przeglądami, ubezpieczeniami w celu
zapewnienia prawidłowego działania pojazdu. Poniesie również koszty materiałów i usług
eksploatacyjnych wskazanych powyżej.”
W formularzu cenowym w Dziale pierwszym miały być zawarte „Koszty
administracyjne od rozpoczęcia Usługi do wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia” w
przeliczeniu na miesiąc. W pkt 1.1. koszty Biura Konsultanta, w pkt 1.2. koszty Biura

Zamawiającego, w pkt 1.2a. koszty środka transportu, w pkt 1.3. i 1.4. koszty zatrudnienia
personelu biurowego i pomocniczego. Koszty te miały stanowić nie więcej niż 15% wartości
wyliczonej w pozycji A formularza (cena łączna netto). W Dziale drugim miały zostać zawarte
ryczałtowe koszty Usługi nadzoru i zarządzania. W Dziale czwartym miały być zawarte
koszty w przeliczeniu na miesiąc: „Koszty administracyjne od wystawienia ostatniego
Świadectwa Przejęcia do wystawienia Ostatecznego Świadectwa Płatności.” W pkt 4.1.
koszty Biura Konsultanta, w pkt 4.2. koszty Biura Zamawiającego, w pkt 4.2a. koszty środka
transportu oraz w pkt 4.3. i 4.4. koszty personelu biurowego i pomocniczego. Pod Tabelą
wskazano „Uwagi Zamawiającego” i tak dla Działu pierwszego wskazano: „Dział musi
obejmować całość kosztów związanych z prawidłową realizacją Usługi zgodnie z Umową i
OPZ. Pozycja „personel biurowy” musi obejmować całość kosztów związanych z
zapewnieniem osób niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania Biura Konsultanta.
Pozycja „personel pomocniczy” musi obejmować całość kosztów związanych z
zapewnieniem wszelkich innych asystentów i pracowników, którzy są niezbędni do
prawidłowego wykonania Usługi zgodnie z Umową i OPZ.” Uwagi do Działu czwartego były
tożsame.
Przystępujący Inko w formularzu cenowym w pozycji 1.2a. wskazał koszty w
wysokości 2500,00 zł netto, łącznie: 107 500,00 zł netto, w pkt 1.3. i 1.4. koszty w wysokości
4800,00 zł netto, w pozycji 4.2a. 1250,00 zł netto, łącznie: 18 750,00 zł netto, natomiast w
pozycji 4.3. i 4.4. koszty w wysokości 2400 zł netto. Przystępujący ECM wskazał
odpowiednio: pkt 1.2a. – 4600,00 zł netto, łącznie: 197 800,00 zł netto, 1.3. i 1.4. – 5000,00
zł netto, pkt 4.2a. – 2300,00 zł netto, łącznie: 34 500,00 zł netto, pkt 4.3. i 4.4. – 2500,00 zł
netto. Konsorcjum PROMOST zaoferowało w pozycji 1.2a. – 3000,00 zł netto, łącznie
129 000,00 zł netto, w pkt 1.3. i 1.4. – 5000,00 zł netto, w pkt 4.2a. – 1500 zł netto, łącznie:
22 500,00 zł netto, a w pkt 4.3. i 4.4. – 2500,00 zł netto.
Dnia 19 października 2017 r. Zamawiający wezwał Wykonawcę Przystępującego Inko
do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny szczegółowej kalkulacji wraz z
dowodami dotyczących następujących zagadnień: Zatrudnienia personelu kluczowego na
podstawie umowy o pracę (z uwzględnieniem zakazu zatrudnienia poza kontraktem): w
okresie projektowania, w okresie realizacji robót, w okresie przeglądów i rozliczenia
Kontraktu; Zatrudnienia personelu niekluczowego: w okresie projektowania, w okresie
realizacji robót, w okresie przeglądów i rozliczenia Kontraktu; Lokalizacji, powierzchni i
wyposażenia Biura Konsultanta oraz Biura Zamawiającego, wraz z miejscami parkingowymi
dla Konsultanta i Zamawiającego; Środków transportu i łączności dla Zamawiającego;
Kosztów pośrednich wykonania usługi, w tym w szczególności samochodów służbowych

Konsultanta, środków łączności, sprzętu komputerowego i biurowego Konsultanta; Kosztów
pomiarów i badań kontrolnych Konsultanta; Kosztów ubezpieczeń.
Dnia 3 listopada 2017 r. Przystępujący Inko złożył wyjaśnienia wraz z dowodami,
w których potwierdził, że oferowana cena w kwocie 6 977 408,70 PLN brutto zawiera koszt
wszystkich elementów zamówienia określonych w SIWZ. Przystępujący dołączył do
wyjaśnień Szczegółowe rozbicie cenowe w formularzu (załącznik nr 1A do pisma) oraz
dodatkowe rozbicie poszczególnych pozycji (załącznik nr 1B i 1C do pisma), a w samych
wyjaśnieniach odniósł się do wszystkich kwestii stanowiących wątpliwości Zamawiającego.
W zakresie zatrudnienia personelu biurowego i pomocniczego na umowę o pracę wskazał na
łączne koszty (wynagrodzenie brutto wraz z kosztami pracodawcy) na kwotę: 2 389,60 zł.
Zaznaczył, że koszty te ujęte zostały w pozycjach 1.3 i 1.4 oraz 4.3 i 4.4. formularza
cenowego. Odnośnie Biura Zamawiającego i Konsultanta Wykonawca wyjaśnił, że na
potrzeby udziału w niniejszym postępowaniu przetargowym przeanalizował oferty wynajmu
pomieszczeń, biur i lokali użytkowych spełniających wymagania zgodnie z SIWZ.
Wykonawca sprawdził i porównał oferty cenowe dla lokali o odpowiednich parametrach
technicznych oraz standardzie wraz z miejscami parkingowymi dla Zamawiającego oraz
personelu biura. Porównując oferty lokali użytkowych do wynajęcia, Wykonawca skorzystał
m.in. z kilku stron internetowych. Na podstawie zebranych informacji, porównując
uwarunkowania lokalizacyjne oraz w celu zoptymalizowania kosztów, wybrał ofertę najmu
lokalu w Słomnikach o powierzchni 150m2 oraz czynszu miesięcznym w wysokości 28zł/m2,
który to lokal Wykonawca zamierza wynająć na potrzeby utworzenia biura Inżyniera oraz
biura Zamawiającego. Lokal posiada przypisane miejsca parkingowe w ilości zapewniającej
postój samochodów Konsultanta i Zamawiającego zgodnie z wymaganiami OPZ.
Wykonawca oświadczył, że posiada kompletne wyposażenie biura obejmujące meble,
urządzenia wielofunkcyjne (drukarka, kopiarka, skaner), faks, rzutnik, sprzęt komputerowy
oraz środki transportu, które uległy już amortyzacji, co sprawiło, że kalkulując koszt związany
z zapewnieniem biur kontraktowych Wykonawca mógł uwzględnić jedynie koszty transportu
ww. wyposażenia, bez konieczności uwzględniania kosztów zakupu. Odnośnie środków
transportu zaznaczył, że zgodnie z zapisami OPZ pkt. 2.4. Wykonawca przewidział
udostępnienie samochodu typu SUV (Skoda Yeti 4x4) będącego własnością Wykonawcy dla
Kierownika Projektu do wyłącznej całodobowej dyspozycji Zamawiającego na czas realizacji
usługi. Wykonawca na potrzeby Zamawiającego przewidział zapewnienie samochodów
Skoda Yeti, w ilości: 1 samochód w okresie projektowania i realizacji robót, limit 2000km oraz
1 samochód w okresie przeglądów i rozliczenia kontraktu, limit 1500km. W kosztach
funkcjonowania środków transportu Wykonawca uwzględnił koszty paliwa, ubezpieczenia,

wymiany opon, płynów eksploatacyjnych, mycia, koszty serwisu (przeglądy, bieżące
naprawy). Zapewnienie samochodu zastępczego zostało ujęte w kosztach polisy Assistance.
Koszty zapewnienia środków transportu dla Zamawiającego zostały pokazane w pozycjach
1.2.a i 4.2a formularza cenowego. Wykonawca na potrzeby własne, wstępnie przewidział
zapewnienie samochodów Skoda Yeti w okresie realizacji umowy, w ilości: 2 samochody w
okresie projektowania, limit 2000km; 3 samochody w okresie realizacji robót, limit 3000km; 1
samochód w okresie przeglądów i rozliczenia kontraktu, limit 2500km. Są to samochody
będące własnością Wykonawcy. W kosztach funkcjonowania środków transportu
Wykonawca uwzględnił koszty paliwa, ubezpieczenia, wymiany opon, płynów
eksploatacyjnych, koszty serwisu (przeglądy, bieżące naprawy). Koszty zapewnienia
środków transportu dla personelu Konsultanta zostały ujęte w pozycjach 2.1., 2.2. i 2.3.
formularza cenowego. Wykonawca wykazał rezerwy na poszczególne pozycje cenowe oraz
przewidział zysk. Przystępujący dołączył do wyjaśnień oświadczenia osób przewidzianych do
realizacji usługi, w których zawarto uzgodnione z Wykonawcą wynagrodzenia, ofertę
wynajmu lokalu, dowody rejestracyjne samochodów oraz polisy ubezpieczeniowe i oferty na
działania promocyjne. W formularzu – rozbicie oferty cenowej Wykonawca w pkt 2.1.25.
wskazał koszty środków transportu w kwocie: 2500,00 zł na miesiąc, łącznie 39 000,00 zł, w
pkt 2.2.32. koszty w wysokości: 4900,00 zł na miesiąc, łącznie 137 200,00 zł, w pkt 2.3.11.
koszty w wysokości: 1500,00 zł na miesiąc, łącznie 22 500,00 zł. Koszty środka transportu w
pozycji 1.2.a wynoszą 2500,00 zł na miesiąc, łącznie 107 500,00 zł, a w pozycji 4.2.a.
1250,00 zł, łącznie: 18 750,00 zł. Kwota łączna w Dziale 1 wynosi: 842 500,00 zł netto,
natomiast kwota w pozycji A wynosi: 5 672 690,00 zł netto (15% tej kwoty to: 850 903,50 zł).
Różnica między tą kwotą a kwotą łączną z Działu 1 wynosi: 8 403,50 zł. Łączna wartość
środków transportu wynosi: 198 700,00 zł.
Dnia 27 listopada 2017 r. Zamawiający zwrócił się o udzielenie dalszych wyjaśnień
dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny oferty oraz wyjaśnień
dotyczących treści oferty: „1) Wykonawca w swoich wyjaśnieniach, dla obliczenia kosztu
Biura Konsultanta pkt. 1.1 oraz Biura Zamawiającego pkt. 1.2 posługuje się ceną najmu
28zł/m2 przy powierzchni biura 80m2, 150m2 oraz 50m2. Taka cena najmu została
określona na podstawie jednej oferty na lokal o powierzchni 200m2. Czy Wykonawca
potwierdza, że za cenę 28zł/m2 może wynająć jedynie pomieszczenia o powierzchni 80m2,
150m2 czy też 50m2, bądź czy Wykonawca jest w dysponowaniu innych ofert najmu
potwierdzających kwotę 28zł/m2. 2) Zgodnie z zapisami § 11 pkt 18 Konsultant jest
zobowiązany do zapewnienia z własnej inicjatywy natychmiastowego zastępstwa personelu
w przypadkach m.in. urlopu którejkolwiek z osób Personelu Konsultanta. Proszę o wskazanie

czy, w jaki sposób oraz w jakiej kwocie Wykonawca ujął dla Personelu biurowego pkt. 1.3
oraz Personelu pomocniczego pkt. 1.4, koszt zastępowalności z powodu m.in. choroby,
wypadku lub urlopu. 3) Zamawiający zwraca się o przedstawienie wstępnych założeń
dotyczących czasu pracy Personelu Konsultanta, w szczególności o wskazanie ilość
dniówek przewidzianych dla poszczególnych Ekspertów wymienionych w Załączniku nr 1A
do wyjaśnień pozycje ryczałtowe od nr 2.1.9 do 2.1.22, od nr 2.2.7 do nr 2.2.15, od numeru
2.2.20. do 2.2.22, od nr 2.2.24 do nr 2.2.29 oraz od nr 2.3.7 do nr 2.3.8. 4) Proszę o
wskazanie założeń przyjętych do określenia kosztu „Innych specjalistów zgodnie z
zapotrzebowaniem (zastępowalność personelu)” poz. nr 2.1.23, poz. nr 2.2.30 oraz poz.
2.3.9 oraz szczegółowe rozpisanie tych pozycji. 5) Proszę o udzielenie informacji, czy
Wykonawca ujął oraz w którym miejscu i w jakiej kwocie, konieczność dysponowania
geodetą w Okresie projektowania w kontekście opracowywania mapy do celów projektowych
oraz projektów podziałów nieruchomości. 6) Proszę o udzielenie informacji, czy Wykonawca
ujął oraz w którym miejscu i w jakiej kwocie, konieczność dysponowania specjalistami do
spraw ochrony środowiska w Okresie projektowania, np. akustyka i innych specjalistów w
kontekście sporządzania raportu oddziaływania na środowisko w ramach ponownej oceny na
etapie opracowywania Projektu Budowlanego oraz uzyskiwania Decyzji ZRID. 7) Proszę o
udzielenie informacji, czy Wykonawca ujął oraz w którym miejscu i w jakiej kwocie,
konieczność dysponowania odpowiednim sprzętem geodezyjnym przy pomocy którego
Wykonawca będzie przeprowadzał kontrolne badania geodezyjne zarówno na etapie
projektowania jak i prowadzonych robót budowlanych. 8) Proszę o udzielenie informacji, czy
Wykonawca ujął oraz w którym miejscu i w jakiej kwocie, konieczność dysponowania
architektem krajobrazu w zakresie rozwiązań związanych z wprowadzonymi elementami
architektonicznymi wpływającymi na kształtowanie krajobrazu drogi oraz jej otoczenia, o
którym mowa w wyjaśnieniach do SIWZ. Proszę o wskazanie kosztu pracy Architekta
krajobrazu oraz przewidzianą przez Konsultanta ilość dniówek przewidzianych dla tego
eksperta.
W odpowiedzi Przystępujący Inko dnia 5 grudnia 2017 r. złożył dalsze wyjaśnienia,
w których odniósł się do poszczególnych kwestii z wezwania Zamawiającego m.in. wskazał:
„Wykonawca potwierdza, że dla wyliczenia kosztu utrzymania Biura Konsultanta oraz Biura
Zamawiającego przeanalizował kilkanaście ofert wynajmu pomieszczeń, biur i lokali
użytkowych spełniających wymagania zgodnie z SIWZ. Na tej podstawie, porównując
uwarunkowania lokalizacyjne, Wykonawca przyjął średni koszt wynajmu pomieszczenia
biurowego, który wynosi 28zł/m2, na dowód czego do wyjaśnień z dnia 03.11.2017r., została
załączona oferta najmu lokalu, potwierdzająca realność przyjętej ceny lokalu za m2.

Jednocześnie Wykonawca informuje, iż na potrzeby realizacji niniejszego kontraktu,
w przypadku jego powierzenia INKO Consulting Sp. z o.o., podpisał przedwstępną umowę
najmu tegoż lokalu w Słomnikach, o powierzchni 150m2, wraz z 10 miejscami parkingowymi
oraz miesięcznym czynszu wynoszącym 28zł/1m2, na dowód czego przedkładamy
w załączniku nr 2 kopię Umowy Przedwstępnej najmu lokalu. Wykonawca zatem potwierdza,
że za cenę 28zł/m2 może wynająć pomieszczenia biurowe o powierzchni 80m2 dla etapu
projektowania, 150m2 dla etapu realizacji inwestycji oraz 50m2 dla okresu przeglądów
i rozliczenia Kontraktu. Koszty planowanych nieobecności i zastępowalności Personelu
biurowego i pomocniczego zostały ujęte w odpowiednich podpozycjach pozycji 2.1. 2.2. i 2.3
odnoszących się do planowanych nieobecności i zastępowalności personelu konsultanta we
wszystkich etapach realizacji kontraktu.” W umowie najmu lokalu z dnia 29 listopada 2017 r.
potwierdzono możliwość wynajmu za cenę wskazaną w ofercie „w nawiązaniu do
wcześniejszych ustaleń.” Wykonawca dołączył ponownie formularz – rozbicie ceny ofertowej,
gdzie poszczególne pozycje zostały dodatkowo rozpisane.
Odnośnie dowodów złożonych przez Przystępującego Inko: wyciąg z protokołu
rozprawy z dnia 19 stycznia 2018 r. w sprawie KIO 2717/17, wyjaśnienia treści SIWZ i
wyciąg z SIWZ w postępowaniu prowadzonym przez GDDKiA w Opolu w postępowaniu na
„zarządzanie kontraktem” obwodnicy Kędzierzyna-Koźla, wyciąg z SIWZ GDDKiA w Opolu
na „zarządzanie kontraktem” obwodnicy miasta Myślina Izba wskazuje, że dokumenty te nie
są kompletne i dotyczą innych postępowań niż będące przedmiotem odwołania, stanowią
również wyłączną interpretację zapisów SIWZ dokonaną przez innych Zamawiających.
Dlatego też Izba uznała te dowody jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej
sprawy.
Z fotografii przedstawionych przez Przystępującego Inko wynika przebieg km
mniejszy niż 80 tys. km. Wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe zgodnie z
zawiadomieniem ZUS wynosi dla Przystępującego Inko 0,67% podstawy jej wymiaru. Z
graficznego zobrazowania ceny ofertowej wynika rezerwa w kwocie: 252 931,35 zł netto oraz
zysk w wysokości: 157 000 zł netto. W ewidencji środków trwałych (stan na dzień 31
październik 2017 r.) zostały ujęte jako własność Przystępującego następujące samochody:
Samochód osobowy Skoda Octavia II, Samochód osobowy Mitsubihsi Outlander, Samochód
osobowy Toyota land Cruiser, kolejne dwa samochody osobowe Skoda Octavia, cztery
samochody osobowe Skoda YETI z 2016 r. oraz cztery z 2017 r.


Izba zważyła, co następuje:

Izba dokonawszy oceny podniesionych w odwołaniu zarzutów, biorąc pod uwagę
zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz stanowiska Stron i Uczestnika
postępowania odwoławczego przedstawione na rozprawie stwierdziła, że odwołanie
zasługuje na uwzględnienie.

1) i 2) Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy pzp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy pzp
poprzez nieprawidłową ocenę złożonych przez Inko wyjaśnień, podczas gdy z treści
złożonych wyjaśnień wynika, że oferta Inko zawiera cenę rażąco niską, art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy pzp w związku z art. 90 ust. 3 ustawy pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
Przystępującego Inko, pomimo iż oferta ta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia, zaś Przystępujący Inko nie złożył wyjaśnień spełniających
wymagania określone w art. 90 ust. 1-3 ustawy pzp oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy pzp poprzez
prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców
W świetle zebranego materiału dowodowego oraz stanowisk Stron i Uczestnika
Postępowania prezentowanych na rozprawie Izba stwierdziła, że zarzuty nie zasługują na
uwzględnienie.
W myśl art. 90 ust. 1 ustawy pzp: jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części
składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu. Zgodnie z art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy pzp zamawiający zwraca
się o udzielenie wyjaśnień, w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej
30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej
przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśnienia. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny
lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie
udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia (art. 90 ust. 3 ustawy pzp).
W ramach pierwszej grupy zarzutów Odwołujący zwrócił uwagę, iż Przystępujący Inko został

niezasadnie dwukrotnie wezwany do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. W ocenie Izby
wystosowanie kolejnego wezwania do Wykonawcy było działaniem uprawionym i
koniecznym. Na możliwość wielokrotnego wzywania do wyjaśnień wskazywał Urząd
Zamówień Publicznych w opinii prawnej dotyczącej „Badania rażąco niskiej ceny oferty po
nowelizacji” i tak Urząd zaznaczył, że: „Ciężar dowodu w zakresie wykazania, że cena lub
koszt nie są rażąco niskie spoczywa na wykonawcy. Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp
obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu, spoczywa na
wykonawcy. Wykonawca w ramach składanych wyjaśnień powinien przedkładać dowody,
które w jego ocenie uzasadniają przyjętą wycenę przedmiotu zamówienia. W przekazanym
wykonawcy wezwaniu z kolei zamawiający powinien w sposób możliwie precyzyjny określić
żądany zakres wyjaśnień czy też określić konkretne wątpliwości odnoszące się do
podejrzenia rażąco niskiej ceny. Zamawiający może żądać, jeżeli zaistnieje taka potrzeba,
doprecyzowania lub szerszych informacji w zakresie przekazanych przez wykonawcę
wyjaśnień. Na możliwość kilkukrotnego wzywania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w
zakresie dokonanej przez wykonawcę wyceny oferty, wskazuje również dotychczasowe
orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej oraz sądów powszechnych. W wyroku z dnia 6
sierpnia 2015 r. (sygn. akt KIO 1490/15, KIO 1577/15, KIO 1584/15) Krajowa Izba
Odwoławcza stwierdziła, że: „(…) nie ma też przeszkód, by zamawiający prowadził
wyjaśnienia wieloetapowo, aż do uzyskania odpowiedzi na wszystkie pytania i wątpliwości
(oczywiście poza przypadkiem opisanym w art. 90 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych, gdy wykonawca nie współpracuje i nie udziela wyjaśnień)”. Stanowisko to
potwierdził też Sąd Okręgowy w Olsztynie, który w wyroku z dnia 9 grudnia 2010 r. (sygn. akt
V Ga 122/10), jednoznacznie podkreślił, iż brak jest przeszkód do ponownego wzywania
wykonawcy do złożenia wyjaśnień, jeżeli pierwotne wyjaśnienia zamawiającego nie rozwiały
wątpliwości zamawiającego związanych z „rażąco niską ceną”. Jednocześnie, należy zwrócić
uwagę na zastrzeżenia poczynione przez Krajową Izbę Odwoławczą w odniesieniu do
możliwości ponownego żądania wyjaśnień. Izba w swoim orzecznictwie (por. wyrok z dnia
17 lipca 2015 r.; sygn. akt KIO 1410/15, czy z dnia 27 lipca 2015 r. sygn. akt. KIO 1479/15)
niejednokrotnie wskazywała, że żądanie ponownych wyjaśnień dotyczących podejrzenia
rażąco niskiej ceny od tego samego wykonawcy nie może prowadzić do naruszenia zasady
równego traktowania i uczciwej konkurencji. Takie żądanie jest dopuszczalne, jeśli
wyjaśnienia wykonawcy złożone na wcześniejsze wezwanie zamawiającego budzą
określone wątpliwości i wymagają doprecyzowania. Z pewnością ponowne żądanie
wyjaśnień nie może prowadzić do złożenia zupełnie nowych wyjaśnień, czy też prowadzenia
procedury wyjaśnień do czasu pełnego usprawiedliwienia przez wykonawcę swojej wyceny

ofertowej. Ponowne żądanie wyjaśnień musi być zatem uzasadnione w świetle wyjaśnień czy
dowodów przedłożonych przez wykonawcę „na pierwsze wezwanie”. Zamawiający nie ma
obowiązku ponownie wzywać wykonawcy do złożenia wyjaśnień jeżeli wykonawca nie
rozwiał jego wątpliwości co do podejrzenia rażąco niskiej ceny i nie przedstawił na
potwierdzenie powyższego stosownych dowodów. W takiej sytuacji należy bowiem uznać, że
wykonawca nie wywiązuje się należycie z ciążącego na nim, stosownie do art. 90 ust. 2
ustawy Pzp, ciężaru dowodu.” Przepisy Prawa zamówień publicznych oraz prawa unijnego
nie zawierają regulacji stanowiącej wprost, że zamawiający nie może wystąpić o wyjaśnienia
więcej niż jeden raz. Można z tego a contrario wnioskować, że wystąpienie o ponowne
wyjaśnienia konkretyzujące jest możliwe, a nawet konieczne. W piśmiennictwie przyjmuje
się, że jeżeli wyjaśnienia są wyczerpujące, ale należałoby je doprecyzować, to należy
kontynuować procedurę przedstawiania wyjaśnień i dowodów. Należy jednak stwierdzić, iż
uprawnienie do wezwania do kolejnych wyjaśnień nie przysługuje wykonawcy, który
wyjaśnień w ogóle nie złożył. Wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień, w tym dowodów,
musi mieć na uwadze, że jeżeli nie złoży wyjaśnień, jego oferta zostanie odrzucona. Oferta
zostanie również odrzucona, jeżeli dostarczone wyjaśnienia wraz z dowodami nie
potwierdzą, że cena lub koszt nie są rażąco niskie. Złożone wyjaśnienia i dowody muszą być
przekonujące, aby spełniły swoją funkcję (tak też: S.I., W. E. Prawo zamówień publicznych.
Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2018 - komentarz, stan prawny: 1 stycznia 2018 r.).
Izba wskazuje, że w pierwszym wezwaniu do wyjaśnień Zamawiający, jak już zostało
przytoczone, wystosował wątpliwości odnośnie ogólnie wymienionych kosztów, w tym m.in.
dotyczących personelu kluczowego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę oraz dla
personelu niekluczowego. Wykonawca w odpowiedzi z dnia 3 listopada 2017 r. na str. 3-5
pisma zawarł szczegółowe wyjaśnienia odnośnie zatrudnienia personelu kluczowego
i niekluczowego na poszczególnych etapach realizacji zamówienia i zaznaczył, że koszty te
zostały uwzględnione i pokazane w Tabeli – rozbicie oferty cenowej formularza, które
dołączył do pisma. W poszczególnych pozycjach wymienił wymaganych SIWZ specjalistów,
asystentów, inspektorów itp. Dołączone zostały również zobowiązania osób wyznaczonych
do realizacji zamówienia wraz ze wskazaniem wynagrodzenia tychże osób. Kolejne
wezwanie Zamawiającego dotyczyło doprecyzowania kwestii, które pojawiły się na skutek
odpowiedzi Przystępującego na pierwsze wezwanie i zawierało pytania m.in. odnośnie:
ujęcia kosztów zastępowalności personelu biurowego i pomocniczego (pkt 1.3. i 1.4.
formularza), wskazania ilości dniówek dla poszczególnych Ekspertów, rozpisania pozycji
„Inni specjaliści zgodnie z zapotrzebowaniem „zastępowalność personelu”, ujęcia kosztów
geodety, specjalisty ds. ochrony środowiska w okresie projektowania oraz kosztów architekta

krajobrazu. W odpowiedzi z dnia 5 grudnia 2017 r. Przystępujący odniósł się do już
złożonych wcześniej wyjaśnień i zaznaczył, że koszty zastępowalności personelu biurowego
i pomocniczego zostały ujęte w pozycjach 2.1., 2.2. i 2.3. formularza. Wykonawca uzupełnił
formularz o ilość dniówek oraz rozszerzył wymagane przez Zamawiającego pozycje, a także
zaznaczył że geodeta oraz specjalista ds. środowiska zostali ujęci w pozycji „Inni specjaliści
zgodnie z zapotrzebowaniem „zastępowalność personelu” – poz. 2.1.23 w części „Rezerwa
na innych specjalistów”, natomiast architekt krajobrazu w poz. 2.1.9. i 2.2.7.
Analizując treści poszczególnych wezwań i wyjaśnień nie sposób uznać, że Zamawiający
w sposób nieuprawniony skierował do Przystępującego Inko ponowne wezwanie.
Przystępujący Inko już w odpowiedzi na pierwsze wezwanie szczegółowo odniósł się do
ogólnie wskazanych zagadnień przez Zamawiającego. Dołączył również dowody
potwierdzające, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Stopień szczegółowości
pierwszych wyjaśnień spowodował, że Zamawiający powziął wątpliwości co do wskazanych
cen dla poszczególnych elementów oferty w rozbiciu cenowym zawartym w formularzu.
Kolejne wezwanie Zamawiającego jest konkretne i dotyczy szczegółowych pozycji
formularza – rozbicie oferty cenowej. Nie można wymagać od Wykonawcy aby w odpowiedzi
na ogólnie sformułowane wezwanie do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny odniósł się do
każdego, nawet najmniejszego elementu ceny oferty, a do tego sprowadza się zarzut
sformułowany przez Odwołującego. Pierwsze wyjaśnienia Wykonawcy były konkretne,
rzeczowe i szczegółowe oraz poparte dowodami. Przystępujący Inko rzetelnie wyjaśnił
okoliczności, które uzasadniają wysokość ceny jego oferty. Zamawiający skierował ponowne
wezwanie celem doszczegółowienia pewnych kwestii, co w ocenie Izby nie naruszyło zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. „Nie ma przeszkód, by
zamawiający prowadził wyjaśnienia wieloetapowo, aż do uzyskania odpowiedzi na wszystkie
pytania i wątpliwości (oczywiście poza przypadkiem opisanym w art. 90 ust. 3 p.z.p., gdy
wykonawca nie współpracuje i nie udziela wyjaśnień).” – wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 10 listopada 2017 r., sygn. akt: KIO 2278/17. Tym samym Zamawiający w niniejszej
sprawie nie był uprawniony do odrzucenia oferty Wykonawcy po złożeniu pierwszych
wyjaśnień przez Przystępującego Inko, skoro były one szczegółowe i konkretne. Jak
wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 6 listopada 2017 r., sygn. akt: KIO
2212/17: „Ponowne wezwanie wykonawcy do złożenia dodatkowych wyjaśnień, w tym
dowodów, w przedmiocie rażąco niskiej ceny oferty winno być wystosowane w sytuacji, gdy
złożone przez wykonawcę wyjaśnienia i dowody na pierwsze wezwanie zamawiającego
zrodziły po stronie zamawiającego dalsze wątpliwości, które wymagałyby dodatkowego
wyjaśnienia czy uszczegółowienia.” Z taką sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowym

postępowaniu, a zatem Izba stwierdziła, iż zarzut Odwołującego nie potwierdził się.
Odnosząc się do zarzutu nieprawidłowej oceny złożonych wyjaśnień oraz zaniechania
odrzucenia oferty Przystępującego Inko pomimo, iż oferta ta zawiera rażąco niską cenę Izba
stwierdziła, że zarzut nie zasługuje na uwzględnienie.
W piśmiennictwie i orzecznictwie próby określenia pojęcia rażąco niskiej ceny są częste.
W opinii Urzędu Zamówień Publicznych, dotyczącej rażąco niskiej ceny, wskazano, że
„Ustawa wprowadzając możliwość odrzucenia oferty przez zamawiającego z powodu rażąco
niskiej ceny nie precyzuje jednak tego pojęcia. Nie definiują go również przepisy dyrektyw
Unii Europejskiej będące u podstaw przedmiotowej regulacji. Znaczenia tego wyrażenia nie
wyjaśnia również orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Mając na
względzie cel przedmiotowej regulacji wydaje się, iż za ofertę z rażąco niską ceną można
uznać ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych
podobnych zamówień. Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych,
wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy,
roboty budowlanej”. Przyjmuje się za orzecznictwem europejskim, orzecznictwem sądów
okręgowych, KIO oraz doktryną, że za cenę rażąco niską uważana jest cena nierealistyczna,
niewiarygodna w porównaniu z cenami rynkowymi podobnych zamówień i innych ofert.
Wynika z tego, że o cenie rażąco niskiej można mówić, gdy jest oczywiste, że przy
zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę za podaną cenę byłoby
nieopłacalne, albo gdy cena w stosunku do przedmiotu zamówienia będzie ceną odbiegającą
od jego wartości, w szczególności gdy różnica ta nie będzie możliwa do uzasadnienia
obiektywnymi względami pozwalającymi wykonawcy zrealizować to zamówienie bez strat i
dodatkowego finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż wynagrodzenie
umowne (tak też: S.I., W.E., Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany,
LEX/el. 2018 - komentarz, stan prawny: 1 stycznia 2018 r.).
Izba zaznacza, że oferta Przystępującego Inko była o 22,09% niższa od średniej
arytmetycznej wszystkich złożonych ofert i o 30,19% niższa od wartości szacunkowej
zamówienia powiększonej o wartość podatku VAT. Całkowita cena oferty Wykonawcy nie
była rażąco niska w stosunku do cen innych Oferentów w postępowaniu. Jednak z uwagi na
przekroczenie 30% w odniesieniu do wartości szacunkowej zamówienia ziściła się
przesłanka obligatoryjnego skierowania do Przystępującego Inko wezwania z art. 90 ust. 1a
pkt 1. Zamawiający wystosował jak już zostało wskazane dwa pisma do Wykonawcy w trybie
art. 90 ust. 1 oraz 1a pkt 1 oraz art. 87 ust. 1 ustawy pzp. Przystępujący w sposób
wyczerpujący odniósł się do wszystkich wątpliwości Zamawiającego, a na potwierdzenie

załączył stosowne dowody. W ocenie Izby Przystępujący Inko sprostał obowiązkowi
udowodnienia, że cena przez niego zaoferowana nie jest rażąco niska, a więc jest ceną
realną, gwarantującą należyte wykonanie zamówienia.
Odnosząc się do poszczególnych elementów ceny oferty, na które zwrócił uwagę
Odwołujący należy podnieść, że w zakresie kosztów środków transportu, Przystępujący Inko
załączył już w odpowiedzi na pierwsze wezwanie Zamawiającego zarówno polisy
ubezpieczeniowe jak i dowody rejestracyjne samochodów będących jego własnością, które
planował przeznaczyć do realizacji zamówienia. Na jawnej rozprawie Przystępujący Inko
przedłożył ewidencję środków trwałych, a także dokumentację fotograficzną liczników
samochodów. Co prawda Wykonawca na wezwanie Zamawiającego powinien przedstawić
dowody na poparcie, że cena zaoferowana przez niego nie jest rażąco niska, a dowody
złożone na rozprawie należy uznać za spóźnione w tym zakresie, Izba jednak zaznacza, że
potwierdzają one złożone przez Wykonawcę wyjaśnienia, a dowody przedłożone wraz z
wyjaśnieniami były już wystarczające. Izba zauważa również, iż zgodnie z pkt 2.4. OPZ
Konsultant może użyczyć samochód nowy bądź używany, jednak nie starszy niż czteroletni
(4 lata liczone od pierwszej rejestracji) i z przebiegiem nie większym niż 80 tyś. km, przy
czym wiek i przebieg samochodu miały być liczone/ustalane na dzień podpisania umowy, a
nie na dzień składania przez Wykonawcę wyjaśnień rażąco niskiej ceny, a zatem zarzuty
Odwołującego w tym zakresie są nieuzasadnione. Wykonawca nie jest zobowiązany do
przedstawienia dowodów w stosunku do nawet najmniejszego elementu ceny i w odniesieniu
do każdego postanowienia SIWZ w odpowiedzi na ogólnikowe wezwanie Zamawiającego o
przedstawienie kosztów środków transportu.
Przechodząc do zarzutu, że Przystępujący Inko nie przyjął w kosztach zatrudnienia
personelu biurowego i pomocniczego minimalnego wynagrodzenia za pracę przewidzianego
na 2018 r. w wysokości 2100,00 zł, Izba zauważa i podziela stanowisko Zamawiającego, że
na dzień składania ofert obowiązującą stawką minimalnego wynagrodzenia zgodnie
z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 września 2016 r. w sprawie wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. (Dz. U. 2016, poz. 1456) była stawka
2000,00 zł. Izba wzięła przy tym pod uwagę postanowienia umowy, gdzie w § 38 ust. 4 pkt
10 przewidziano, iż zmiana umowy może nastąpić w przypadku zaistnienia konieczności
wprowadzenia zmian w związku z okolicznościami opisanymi w art. 142 ust. 5 ustawy pzp,
a więc w zakresie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Zamawiający nie zawarł w

SIWZ postanowień, że Wykonawca ma skalkulować w cenie oferty zmianę minimalnego
wynagrodzenia na 2018 r., pomimo iż stawka ta była znana w dniu złożenia oferty. Nie
można zatem w ocenie Izby stawiać takich wymagań wobec Wykonawcy w kontekście
zapisów SIWZ. Otwarcie ofert w przedmiotowym postępowaniu zostało zaplanowane na
dzień 10 października 2017 r., a więc Wykonawca mógł oczekiwać zawarcia umowy jeszcze
w 2017 r., biorąc pod uwagę że termin realizacji umowy był liczony od dnia jej podpisania.
Przystępujący przewidział dla personelu biurowego i pomocniczego stawkę wraz z kosztami
pracodawcy na poziomie: 2 389,60 zł, co zostało szczegółowo rozpisane w wyjaśnieniach z
dnia 3 listopada 2017 r. Przyjął przy tym składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości
0,67% podstawy jej wymiaru. Uprawnienie takie jest zgodne z zawiadomieniem ZUS jakie
Przystępujący przedłożył na jawnej rozprawie, przy czym Izba zaznacza, że wyliczenia
przedstawione w pierwotnych wyjaśnieniach były wiarygodne i wyczerpujące. Jednocześnie
Wykonawca pozostawił rezerwę w wysokości 10.40 zł miesięcznie na osobę. Odnośnie
kosztów nieobecności i zastępowalności personelu biurowego i pomocniczego (poz. 1.3. i
1.4. formularza) to Wykonawca przewidział te koszty, jednak zostały one ujęte w Dziale 2
w pozycjach 2.1., 2.2. i 2.3. formularza, co zostało wskazane w złożonych przez
Przystępującego Inko wyjaśnieniach. W pozycji 2.1.23. (okres projektowania) Wykonawca
wskazał na koszty w wysokości 45 000,00 zł netto – „Inni specjaliści zgodnie
z zapotrzebowaniem „zastępowalność personelu” (w tym koszty zastępowalności
nieplanowanych nieobecności w wysokości 25 000,00 zł netto), w takiej samej pozycji 2.2.30.
(okres realizacji robót) wskazał na koszty w wysokości 110 000,00 zł netto (w tym koszty
zastępowalności nieplanowanych nieobecności w wysokości: 70 000,00 zł netto), a w pozycji
2.3.9. (okres przeglądów i rozliczenia Kontraktu) na koszty w wysokości: 45 000,00 zł netto
(w tym koszty zastępowalności nieplanowanych nieobecności w wysokości: 25 000,00 zł
netto). W pozycji 2.1.24. (32 000,00 zł netto), 2.2.31. (95 000,00 zł netto) oraz 2.3.10.
(35 000,00 zł netto) Wykonawca ujął koszty planowanych nieobecności. Izba podziela
stanowisko Zamawiającego, że nie jest wymagane założenie absencji chorobowej
wynikającej ze statystyk ZUS. Wartości te stanowią wyłącznie wyliczenie własne
Odwołującego i najprawdopodobniej przedstawiają jego sposób kalkulowania ceny oferty, nie
jest on jednak wiążący i obligatoryjny dla każdego Wykonawcy. Pomijając okoliczność, że w
skali całej oferty koszty te mają marginalne znaczenie i nie można tu mówić o istotnych
elementach oferty, to Izba zauważa również, że Przystępujący Inko przewidział w kalkulacji
szereg rezerw, łącznie o wartości 252 931,35 zł netto, które służą pokryciu kosztów, których
na etapie wyceny oferty nie można było przewidzieć, a takimi kosztami mogą być właśnie
koszty absencji chorobowych.

W zakresie kolejnego elementu oferty, który podważa Odwołujący, czyli powierzchni Biura
Konsultanta i Biura Zamawiającego. Izba zauważa, że Odwołujący nie tyle kwestionuje cenę
wynajmu, co fakt udowodnienia tej ceny oraz samą powierzchnię biura, jako nieadekwatną
do wymogów SIWZ. Odwołujący odniósł się w tym zakresie do postanowień Rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 nr. 169, poz. 1650 z późniejszymi zmianami),
a w szczególności do zapisów § 19 ust. 2 pkt 2, który stanowi, że „Na każdego z
pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy powinno
przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej
powierzchni podłogi (niezajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.).” W pkt 2.2.2. OPZ
wskazano, że dla Zamawiającego należy zapewnić biuro o powierzchni min. 20 m2. Ponadto
Konsultant musi zapewnić w biurze salę konferencyjną na 25 osób. Przystępujący Inko
udowodnił, że spełnia te wymagana. Odwołujący dokonał własnych wyliczeń i uznał, że
powierzchnia 150 m2 przyjęta przez Przystępującego Inko nie jest wystarczająca. Izba
zgadza się z twierdzeniem Zamawiającego, że Odwołujący dokonując przeliczenia w
odniesieniu do ilości pracowników odliczył powierzchnię sali konferencyjnej, która nie będzie
stale użytkowana i w pozostałym okresie może być wykorzystywana na stanowiska pracy.
Ponadto, Izba wzięła pod uwagę, że praca personelu będzie głównie polegała na pracy w
terenie, a zatem w tym samym czasie nie będzie pracował na tym terenie cały personel.
Twierdzenia Odwołującego o niedoszacowaniu ceny ofertowej opierają się wyłącznie na
założeniu Odwołującego, że to powierzchnia 200 m2 będzie adekwatna do wymagań
Zamawiającego. Izba nie podziela tych założeń i mając na względzie, że Wykonawca
przedłożył oferty wynajmu lokalu uprawdopodobniającą cenę 28zł/m2 Izba uznała, że zarzut
rażąco niskiego elementu ceny nie potwierdził się. Odnośnie argumentacji Odwołującego, że
załączona do wyjaśnień z dnia 5 grudnia 2017 r. umowa rezerwacyjna lokalu jest datowana
po terminie składania ofert, stąd nie powinna być brana pod uwagę Izba zauważa, na co
również zwrócił uwagę Przystępujący Inko na rozprawie, że w treści umowy wskazano, iż
bazuje ona na wcześniejszych ustaleniach Stron, a zatem zarzut ten jest chybiony.
Izba stwierdziła, że złożone przez Przystępującego wyjaśnienia i przedstawione dowody
potwierdziły, że zaoferowana cena nie jest ceną rażąco niską. Wyjaśnienia były
szczegółowe, konkretne oraz pokazały, że cena ofertowa oraz jej istotne elementy składowe
są realne i gwarantują należytą realizację zamówienia. Wykonawca odniósł się do
wszystkich kwestii stanowiących wątpliwości Zamawiającego wynikające z treści wezwań, a
Zamawiający sprostał obowiązkowi dokonania oceny złożonych wyjaśnień.

3) i 5) Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty Przystępującego Inko, pomimo iż treść oferty nie odpowiada treści SIWZ oraz art. 7
ust. 1 i 3 ustawy pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
Izba stwierdziła, że zarzut zasługuje na uwzględnienie.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie uwzględnił wskazane zarzuty, co potwierdził
również na posiedzeniu z udziałem Stron i Uczestnika Postępowania. Wobec zgłoszonego
przez Przystępującego Inko sprzeciwu Izba rozpoznała zarzuty odwołania i na postawie
zgormadzonego materiału dowodowego oraz stanowisk Stron i Uczestnika prezentowanych
na rozprawie Izba stwierdziła, że zarzuty zasługują na uwzględnienie.
W tym zakresie Izba odsyła do przytoczonych wcześniej postanowień SIWZ pkt 15.2., 15.3.
i 15.4. IDW, pkt 2.1.- 2.4. OPZ oraz uwag do wypełnienia formularza zawartych w samym
formularzu cenowym, a także treści złożonych przez Przystępującego Inko wyjaśnień.
W ocenie Izby wbrew twierdzeniom Przystępującego Inko postanowienia SIWZ wskazywały
jednoznacznie, że koszty środków transportu dla personelu Konsultanta oraz
Zamawiającego, a także koszty zastępowalności pracowników biurowych i pomocniczych
powinny być ujęte w Dziale 1 formularza cenowego. W pkt 2.2.1. OPZ (podpunkt kosztów
administracyjnych) dotyczącym Biura Konsultanta wskazano, że Konsultant będzie ponosić
koszty środków transportu, co koresponduje z układem formularza cenowego, gdzie w Dziale
1: „Koszty administracyjne od rozpoczęcia Usługi do wystawienia ostatniego Świadectwa
Przejęcia” w przeliczeniu na miesiąc w pkt 1.1. miały być wykazane koszty Biura
Konsultanta. Punkt 2.4. OPZ opisuje szczegółowo wymagania dotyczące środków transportu
zarówno dla Zamawiającego jak i personelu Konsultanta. Jednocześnie Izba zaznacza, że
wyłącznie w pkt 1.2a oraz 4.2a formularza cenowego wymieniono wprost „środek
transportu”. Zamawiający na rozprawie wyjaśnił, że w tych pozycjach został wyodrębniony
koszt środka transportu dla Zamawiającego z uwagi na dofinansowanie przedmiotu
zamówienia ze środków Unii Europejskiej i kwestie związane z kwalifikowalnością wydatków.
W ocenie Izby koszty środków transportu personelu Konsultanta winny być ujęte w pkt 1.1.
formularza cenowego, odpowiednio 4.1. Nie ulega wątpliwości, że powinien być to Dział 1,
odpowiednio Dział 4, nie jak twierdzi Przystępujący Dział 2 dotyczący kosztów Usługi
nadzoru i zarządzania. Takiej interpretacji nie sposób wywieść z postanowień SIWZ.
Podobnie w odniesieniu do kosztów zastępowalności pracowników biurowych i
pomocniczych. W formularzu cenowym wprost wskazano, że koszty te winny zostać

wykazane w pkt 1.3. i 1.4. - koszty zatrudnienia personelu biurowego i pomocniczego. W
pozycjach tych Wykonawca był zobligowany przewidzieć wszystkie koszty, również w
zakresie zastępowalności personelu. Zgodnie z pkt 15.3. SIWZ każda cena jednostkowa
zawarta w ofercie powinna obejmować całkowity koszt wykonania danej pozycji w przyjętej
jednostce czasu/ilości rozliczenia w formularzu cenowym. Nie ma w ocenie Izby
uzasadnienia dla przerzucenia tychże kosztów do Działu 2 formularza, nie wynika to również
z postanowień umowy, na które powoływał się Przystępujący. W złożonych wyjaśnieniach
Wykonawca przyznał, że koszty zapewnienia środków transportu dla personelu Konsultanta
zostały ujęte w pozycjach 2.1., 2.2. i 2.3. formularza cenowego. Ponadto w wyjaśnieniach z
dnia 5 grudnia 2017 r. w odpowiedzi na pytanie Zamawiającego wskazał, że koszty
planowanych nieobecności i zastępowalności Personelu biurowego i pomocniczego zostały
ujęte w odpowiednich podpozycjach pozycji 2.1. 2.2. i 2.3 odnoszących się do planowanych
nieobecności i zastępowalności personelu konsultanta we wszystkich etapach realizacji
kontraktu oraz koszty zastępowalności pracowników biurowych i pomocniczych. Izba
podziela stanowisko Odwołującego, że Przystępujący Inko w sposób niezgodny z SIWZ
przerzucił wymienione powyżej koszty do Działu 2 formularza cenowego. W myśl pkt 15.2.
SIWZ Wykonawca nie był uprawniony do samodzielnego wprowadzania zmian do formularza
cenowego. Mając na względzie określone przez Zamawiającego limity niezgodności tej nie
można poprawić w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy pzp. Zamawiający postanowił bowiem,
że łączne koszty Działu 1 miały stanowić nie więcej niż 15% wartości wyliczonej w pozycji A
formularza (cena łączna netto). Biorąc pod uwagę wyłącznie koszty środków transportu
wskazane przez Przystępującego Inko limit procentowy zostałby przekroczony, gdyby
Wykonawca prawidłowo zakwalifikował te wydatki. W formularzu – rozbicie oferty cenowej
Wykonawca w pkt 2.1.25. wskazał koszty środków transportu w kwocie: 2500,00 zł na
miesiąc, łącznie 39 000,00 zł, w pkt 2.2.32. koszty w wysokości: 4900,00 zł na miesiąc,
łącznie 137 200,00 zł, w pkt 2.3.11. koszty w wysokości: 1500,00 zł na miesiąc, łącznie
22 500,00 zł. Koszty środka transportu w pozycji 1.2.a wynoszą 2500,00 zł na miesiąc,
łącznie 107 500,00 zł, a w pozycji 4.2.a. 1250,00 zł, łącznie: 18 750,00 zł. Kwota łączna w
Dziale 1 wynosi: 842 500,00 zł netto, natomiast kwota w pozycji A wynosi: 5 672 690,00 zł
netto (15% tej kwoty to: 850 903,50 zł). Różnica między tą kwotą a kwotą łączną z Działu 1
wynosi: 8 403,50 zł, a łączna wartość środków transportu wynosi: 198 700,00 zł. Punkt 15.4.
SIWZ stanowi, że w przypadku gdy którykolwiek z wymienionych limitów zostanie
przekroczony w ofercie wykonawcy, Zamawiający odrzuci taką ofertę.
Wobec powyższego Izba uwzględniła zarzuty w tym zakresie, mając również na względzie
zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Przystępujący Inko

w sposób nieuprawniony przerzucił koszty środków transportu oraz kosztów zastępowalności
pracowników biurowych i pomocniczych do Działu 2 formularza cenowego. Treść oferty
Przystępującego Inko nie odpowiada postanowieniom SIWZ, a niezgodności tej nie można
usunąć w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy pzp, dlatego też Izba nakazała odrzucenie oferty
Przystępującego Inko z tej przyczyny.

4) Zarzut naruszenia art. 90 ust. 1 ustawy pzp poprzez zaniechanie wezwania PROMOST
oraz wykonawcę ECM do złożenia wyjaśnień, pomimo iż istotne części składowe ceny
wydają się rażąco niskie do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
Zamawiającego
W ocenie Izby zarzut ten nie potwierdził się.
Izba podkreśla, że z uwagi na to, że Zamawiający przeprowadził już czynność badania
wszystkich złożonych w postępowaniu ofert pod względem rażąco niskiej ceny Izba nie
uznała zarzutu za przedwczesny. Odwołujący miał bowiem wiedzę odnośnie podjętych w tym
zakresie decyzji Zamawiającego, dlatego też Izba rozpoznała zarzut odwołania.
Jak wskazano w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 października 2017 r., sygn.
akt: KIO 2112/17, KIO 2113/17: „Na gruncie przepisu art. 90 ust. 1 p.z.p. decyzja co do
wezwania wykonawcy do udzielenia wyjaśnień w dużej mierze zależy od przekonania
samego zamawiającego, co jednocześnie powinno wynikać z określonych okoliczności o
charakterze obiektywnym. Izba nie wyklucza możliwości skutecznego postawienia zarzutu
naruszenia art. 90 ust. 1 p.z.p., choć w praktyce będzie to niewątpliwe znacznie trudniejsze
niż na gruncie regulacji art. 90 ust. 1a pkt 1 p.z.p. W takim bowiem przypadku wykonawca
będzie musiał wykazać, iż w związku z wystąpieniem okoliczności o obiektywnym
charakterze zamawiający powinien mieć wątpliwości co do ceny oferty innego wykonawcy i
w związku z tym powinien był wezwać go do udzielenia wyjaśnień. Chodzi zatem o sytuację,
w której odwołujący zarzuca zamawiającemu, iż pomimo istnienia obiektywnych okoliczności
zamawiający pozostawał w błędnym przekonaniu, iż nie występują żadne wątpliwości do
zaoferowanej przez innego wykonawcę ceny.”
Odwołujący zwrócił uwagę na zaniechanie ze strony Zamawiającego skierowania wezwania
do Konsorcjum PROMOST oraz Przystępującego ECM w trybie art. 90 ust. 1 ustawy pzp,
pomimo iż istotne elementy ceny ofert tych Wykonawców powinny wzbudzić wątpliwości

Zamawiającego, a mianowicie koszty zatrudnienia personelu biurowego i pomocniczego na
umowę o pracę oraz koszty środków transportu.
Izba zauważa, że Wykonawcy Ci przyjęli wyższą stawkę wynagrodzenia za pracę niż
Przystępujący Inko, w wysokości 2500,00 zł na osobę. W zakresie tego zarzutu odwołania
Izba przywołuje wcześniejszą argumentację w odniesieniu do Przystępującego Inko.
Jednocześnie Izba podziela stanowisko Zamawiającego, że stawki zaoferowane przez
Przystępującego ECM oraz Konsorcjum PROMOST są wyższe od minimalnego
wynagrodzenia za pracę i nie można ich uznać za rażąco niskie również przy obowiązku
skalkulowania kosztów zastępowalności.
Podobnie w zakresie środków transportu zarzuty odwołania nie potwierdziły się, a wyliczenia
zawarte w odwołaniu stanowią wyłącznie wyliczenia własne Odwołującego nie poparte
dowodami. Mając na względzie koszty środków transportu zaoferowane przez innych
Wykonawców (215 000,00 zł – MGGP, 197 800,00 zł – ECM, 258 000,00 zł – SGS,
129 000,00 zł - PROMOST, 107 500,00 zł – SAFAGE, 274 271,00 zł TPF, 107 500,00 zł –
EGIS, 141 900,00 zł – AYESA, 197 800,00 zł – DTŚ, 107 500,00 zł – INKO), nie można
Zamawiającemu przypisać naruszenia art. 90 ust. 1, bowiem w ocenie Izby ceny podane
przez Wykonawców ECM i PROMOST były realne i nie budziły wątpliwości.



Mając na względzie powyższe orzeczono jak w sentencji.






O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 186 ust. 6 pkt 3 lit. b
oraz art. 192 ust. 9 ustawy pzp, a także w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 5 ust. 2
pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. nr 41 poz. 238 oraz Dz. U. z 2017 r., poz. 47)

zaliczając na poczet niniejszego postępowania odwoławczego koszt wpisu od odwołania
uiszczony przez Odwołującego oraz zasądzając od wnoszącego sprzeciw Przystępującego
Inko na rzecz Odwołującego koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
od odwołania w wysokości 15.000,00 zł oraz wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości
3 600,00 zł na podstawie faktury Vat złożonej przez Odwołującego na rozprawie.

Izba nie uwzględniła kosztów w wysokości 90,00 zł z tytułu kosztów zastępstwa prawnego,
stosownie bowiem do § 3 pkt 2 lit b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. nr 41 poz. 238 oraz
Dz. U. z 2017 r., poz. 47), do kosztów postępowania odwoławczego zalicza się
wynagrodzenie pełnomocników, jednak nie wyższe niż 3 600,00 zł.

Przewodniczący: ……………
Członkowie: ……………
……………