Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 35/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Szewczyk (przewodniczący)
SSN Józef Dołhy
SSN Piotr Hofmański (sprawozdawca)
Protokolant Jolanta Grabowska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zbigniewa Siejbika
w sprawie G. T.
skazanego z art. 258 § 1 i in. kk
i P. N.
skazanego z art. 56 ust. 3 i in. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 15 maja 2013 r.,
kasacji, wniesionych przez obrońców skazanych
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 6 września 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w P.
z dnia 4 kwietnia 2012 r.,
1. uchyla wyrok w zaskarżonej części i sprawę
przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania.
2. zarządza zwrot uiszczonych przez skazanych opłat od
kasacji.
2
UZASADNIENIE
Wyrok Sądu Apelacyjnego z 6 września 2012 r., którym utrzymano w
mocy wyrok Sądu Okręgowego z 4 kwietnia 2012 r., został zaskarżony
kasacją przez obrońców skazanych G. T. i P. N. W kasacji obrońcy G. T.
zarzucono:
I. rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie prawa
materialnego, tj. art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, poprzez
błędne uznanie, że zachowanie przypisane skazanemu w pkt 21 wyroku Sądu
Okręgowego (w części dotyczącej przyjęcia od P. N. plecaka z zawartością
400 g marihuany i 500 g amfetaminy), zrealizowało znamiona przestępstwa
opisanego we wskazanym przepisie,
II. rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie prawa
procesowego, tj. art. 440 k.p.k. w zw. z 413 § 2 pkt 1 i art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.,
poprzez zaniechanie zmiany albo uchylenia wyroku Sądu Okręgowego w
zakresie pkt 4 i 5 wyroku, pomimo rażącej sprzeczności między treścią tego
wyroku, a jego uzasadnieniem (polegającej na tym, że w pkt 4 tego wyroku
przypisano G. T. nabywanie, przechowanie, ukrywanie i przewożenie oraz
zbywanie pochodzących z przemytu celnego wyrobów akcyzowych bez
polskich znaków skarbowych akcyzy w ilości 100.000 paczek, podczas gdy
opisane w uzasadnieniu wyroku zachowania G. T. pozwalają przyjąć najwyżej
ilość 52.750 paczek),
III. rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie prawa
procesowego, tj. art. 433 § 2 i art. 457 § 3 k.p.k., poprzez nierzetelne
ustosunkowanie się do podniesionych w apelacji zarzutów oraz niewykazaniu
konkretnymi argumentami, dlaczego zarzuty te uznane zostały za nietrafne.
Obrońca G. T. wniósł w kasacji o uniewinnienie skazanego od zarzutu
czynu z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przypisanego w
pkt 21 wyroku Sądu Okręgowego, a w pozostałym zakresie o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania w postępowaniu apelacyjnym.
3
W kasacji obrońcy P. N. zarzucono rażącą obrazę prawa procesowego
mogącą mieć istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 433 § 2 i art. 457 § 3
k.p.k., polegającą na braku wszechstronnego rozważenia wniosków i zarzutów
apelacji, mianowicie zarzutów zawartych w pkt II.1.a, II.1.c, II.2.a i II.3 apelacji.
Z tego powodu obrońca domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku Sądu
Apelacyjnego i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w
postępowaniu odwoławczym.
W pisemnej odpowiedzi na kasację, Prokurator Apelacyjny wniósł o
oddalenie obu kasacji, jako oczywiście bezzasadnych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacje obrońców skazanych są zasadne.
W pierwszym rzędzie należy odnieść się do kluczowego, a
podniesionego w kasacjach obu obrońców (pkt III kasacji obrońcy G. T. oraz
pkt I kasacji obrońcy P. N.) zarzutu naruszenia przez Sąd odwoławczy art. 433
§ 2 w związku z art. 457 § 3 k.p.k. Skonfrontowanie wniesionych w sprawie
apelacji obrońców G. T. i P. N. z treścią odpowiednich części uzasadnienia
zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego prowadzi nieodparcie do wniosku,
że uzasadnienie to nie odpowiada wymaganiom określonym przez przepisy
prawa procesowego wskazane w kasacji jako naruszone.
Do szeregu kwestii akcentowanych w apelacjach obu obrońców, a
dotyczących zarzutów błędnych ustaleń faktycznych, Sąd Apelacyjny odniósł
się w uzasadnieniu wyroku bądź zbyt lapidarnie, bądź ogólnikowo,
ograniczając się do standardowych stwierdzeń, że ustalenia faktyczne, na
których oparto zaskarżony wyrok Sądu pierwszej instancji są poprawne, a
ocena dowodów prawidłowa (zarzuty oznaczone jako III, IV i V w apelacji
obrońcy G. T. oraz jako II.1.c i II.2.a w apelacji obrońcy P. N.).
Podobnie rzecz ma się w przypadku zawartego w apelacji obrońcy P.
N. zarzutu dotyczącego nieuwzględnienia przy wymiarze kar jednostkowych
okoliczności łagodzących i w efekcie rażącej surowości niektórych spośród
tych kar – sąd odwoławczy uznał ten zarzut za bezzasadny, poprzestając na
ogólnikowym stwierdzeniu, że wymiar kar jednostkowych odpowiada
dyrektywom wymiaru kary. Brak jednak w tych wywodach jakiejkolwiek
4
argumentacji, która miałaby przekonywać do takich wniosków, a tym samym
stanowić należyte merytoryczne odparcie podniesionego zarzutu rażącej
surowości kary.
O jakości sprawowanej w tej sprawie przez Sąd Apelacyjny kontroli
odwoławczej najdobitniej świadczy sposób rozpoznania zarzutu oznaczonego
jako I w apelacji obrońcy G. T. W zarzucie tym w sposób jasny i jednoznaczny
podniesiono naruszenie prawa materialnego, tj. art. 56 ust. 3 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, a w jego uzasadnieniu na s. 3 apelacji obrońca
wyraźnie stwierdza, że nie kwestionuje poprawności przypisania G. T.
zachowań, o których mowa w pkt 21 wyroku, stwierdza natomiast, że
zachowania te błędnie zakwalifikowano jako czyn zabroniony z wymienionego
wyżej przepisu. Tymczasem z mglistych rozważań Sądu odwoławczego
dotyczących tego zarzutu (s. 30 uzasadnienia wyroku Sądu odwoławczego),
można wywnioskować, że potratowano ten zarzut jako zarzut błędu co do
ustaleń faktycznych; w efekcie wspomniany zarzut apelacji obrońcy G. T. nie
został w swej istocie w ogóle rozpoznany.
Także inne podniesione w zwykłym środku odwoławczym zarzuty nie
zostały rozpoznane wnikliwie, w sposób korespondujący z wagą
przedmiotowej sprawy. Wprawdzie uzasadnienie orzeczenia jest jedynie
dokumentem sprawozdawczym, jednak pozostaje jedynym pryzmatem oceny
wnikliwości, z jaką Sąd odwoławczy rozpoznał apelację. W przedmiotowej
sprawie ocena ta wskazuje na pobieżność rozpoznania zarzutów
apelacyjnych, która czyni niemożliwym przeprowadzenie pełnej kasacyjnej
kontroli zaskarżonego orzeczenia. Ta okoliczność przesądza o konieczności
uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Rozpoznanie wyżej wymienionych zarzutów obu kasacji okazało się
wystarczające dla wydania rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie. W takim
stanie rzeczy rozstrzyganie o zarzutach zawartych w pkt I i II kasacji obrońcy
G. T., tj. zarzut naruszenia prawa materialnego, a to art. 56 ust. 3 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, oraz zarzut naruszenia prawa procesowego, a to
art. 440 k.p.k., Sąd Najwyższy uznał, na podstawie art. 436 w zw. z art. 518
5
k.p.k., za przedwczesne. Zarzuty te pokrywają się treściowo z zarzutami
podniesionymi w apelacji obrońcy G. T., a których nienależyte rozpoznanie –
jak wyżej wskazano – stało się podstawą uchylenia zaskarżonego wyroku.
Kwestie te podda więc analizie Sąd odwoławczy przy ponownym rozpoznaniu.
Ze względu na nierozpoznanie zarzutu w pkt I kasacji obrońcy G. T.
niemożliwe stało się też uwzględnienie zawartego w niej wniosku o
uniewinnienie tego skazanego w zakresie czynu przypisanego w pkt 21
wyroku Sądu Okręgowego. Sąd Najwyższy nie dopatrzył się też podstaw do
zastosowania w sprawie wyjątkowej instytucji procesowej przewidzianej w art.
435 k.p.k.; w konsekwencji, zgodnie z regułą art. 536 k.p.k., zakresem
niniejszego rozstrzygnięcia nie są objęte rozstrzygnięcia dotyczące tych osób
współskazanych zaskarżonym wyrokiem, które nie wniosły kasacji.
Orzekając ponownie w przedmiocie apelacji wniesionych przez
obrońców G. T. i P. N., Sąd Apelacyjny podda analizie wszystkie podniesione
w tych apelacjach zarzuty – także te, które wobec ich nienależytego
rozpoznania w pierwszym postępowaniu odwoławczym, zostały podniesione w
kasacji i pominięte w niniejszym rozstrzygnięciu na podstawie art. 436 w zw. z
art. 518 k.p.k. Co najważniejsze, analiza ta będzie wnikliwa, poparta
argumentami rzeczowymi i odnoszącymi się do konkretnych okoliczności
występujących w realiach rozstrzyganej sprawy, co znajdzie swój pełny wyraz
w treści uzasadnienia wyroku tego Sądu.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.