Pełny tekst orzeczenia

KIO/UZP 1262/08 1 z 16
Sygn. akt KIO/UZP 1262/08

WYROK

z dnia 25 listopada 2008 r.

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Członkowie: Marzena Teresa Ordysińska
Małgorzata Rakowska
Protokolant: Magdalena Sierakowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 listopada 2008 r. w Warszawie
odwołania wniesionego przez
Skanska S.A. ul. Gen. J. Zajączka 9, 01-518 Warszawa
od rozstrzygnięcia przez zamawiającego:
Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we Wrocławiu
ul. Powstańców Śląskich 186, 53-139 Wrocław
protestu z dnia 13 października 2008 r.
przy udziale wspólnie ubiegających się o zamówienie Berger Bau Polska
Sp. z o.o. ul. Szczecińska 11, 54-517 Wrocław oraz Berger Bau GmbH
Aussere Spitalhofstrasse 19, 94036 Passau zgłaszających przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego

orzeka:

1. oddala odwołanie,
KIO/UZP 1262/08 2 z 16
2. kosztami postępowania obciąża Skanska S.A. ul. Gen. J. Zajączka 9,
01-518 Warszawa i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
4 064 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote zero
groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Skanska S.A. ul. Gen.
J. Zajączka 9, 01-518 Warszawa,
2) dokonać zwrotu kwoty 35 936 zł 00 gr (słownie: trzydzieści pięć
tysięcy dziewięćset trzydzieści sześć złotych zero groszy) z rachunku
dochodów własnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Skanska
S.A. ul. Gen. J. Zajączka 9, 01-518 Warszawa.


U z a s a d n i e n i e

Przedmiotowe postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
na wzmocnienie drogi krajowej nr 94 na odcinku Mazurowice – Wrocław
– etap III, Mazurowice – Wilczków od km 52+759 do km 57+700 (Nr GDDKiA
O/WR–35/PN/R/R–2/2008, którego dotyczy złożone odwołanie, prowadzone
jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z 2008 r. Nr 171,
poz. 1058), w trybie przetargu nieograniczonego. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Dz. Urz. UE 12 lipca 2008 r. pod
numerem 2008/S 134-179202. Wartość zamówienia została ustalona przez
Zamawiającego na kwotę 38.295.169,25 zł, tj. 9.877.271,48 euro.

6 października 2008 r. Zamawiający przekazał wykonawcom informację
o wyborze najkorzystniejszej oferty, za którą została uznana oferta złożona
przez Skanska S.A.
13 października 2008 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia – Berger Bau Polska Sp. z o.o. i Berger Bau GmbH, którzy zajęli
drugie miejsce w rankingu ofert, złożyli protest na czynność wyboru oferty
Skanska S.A. jako najkorzystniejszej, a przez to naruszenie art. 89 ust. 1 pkt
2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez nieodrzucenie oferty
KIO/UZP 1262/08 3 z 16
Skanska S.A. mimo podstaw do jej odrzucenia m.in. złożenia przez nią
oświadczenia w ofercie o powierzeniu określonych robót podwykonawcom
wbrew postanowieniom specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
A w związku z tym – wniosły o uchylenie zaskarżonej czynności i odrzucenie
oferty Skanska S.A. w trybie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych. (Pozostałe zarzuty i żądania, jako nie objęte odwołaniem,
zostały pominięte.)
Interes prawny Berger Bau Polska Sp. z o.o. – Berger Bau GmbH
w uzyskaniu zamówienia może doznać uszczerbku w wyniku pozbawienia ich
możliwości realizacji przedmiotu zamówienia, ponieważ ich oferta,
w przypadku odrzucenia oferty Skanska S.A., będzie ofertą
najkorzystniejszą.
Skanska S.A. w formularzu 3.5. złożonym z ofertą oświadczyła,
iż podwykonawcom zostanie powierzony „remont i przebudowa przepustów,
szacunkowy udział w cenie oferty brutto – 2,04%”.
Zamawiający w pkt. 5.7. specyfikacji istotnych warunków zamówienia
wskazał, że dopuszcza realizację zamówienia przy udziale podwykonawców
w zakresie określonym w pkt. 7.2.5. specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, w którym wymienił następujące rodzaje robót:
1. branża elektroenergetyczna, w tym SRK, sieć trakcyjna kolejowa,
2. branża teletechniczna,
3. branża wodno – kanalizacyjna,
4. zieleń,
5. oznakowanie drogi i urządzenia bezpieczeństwa ruchu.
Z tych postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia wynika
zatem, zgodnie z przepisem art. 36 ust. 5 ustawy Prawo zamówień
publicznych, iż roboty nie ujęte w pkt. 7.2.5. specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, muszą być wykonane własnymi siłami wykonawcy
i nie wolno ich powierzyć podwykonawcom.
Wskazane przez Skanska w pkt. 3. Formularza 3.5. „remont i przebudowa
przepustów” nie mieszczą się w katalogu robót wymienionych w pkt. 7.2.5.
Przepusty są bowiem budowlami inżynieryjnymi w ramach robót mostowych,
co wyklucza ich zakwalifikowanie do robót wodno – kanalizacyjnych. Nadto
KIO/UZP 1262/08 4 z 16
zostały one ujęte odrębnie przez Zamawiającego w przedmiarze na roboty
drogowe w Dziale 4. poz. 277 – 530.
Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia
2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji
projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót
budowlanych oraz programu funkcjonalno – użytkowego (Dz.U. Nr 202, poz.
2072 ze zm.) przedmiar robót zawiera zestawienie przewidywanych
do wykonania robót podstawowych w kolejności technologicznej ich
wykonania wraz z ich szczegółowym opisem lub wskazaniem podstaw
ustalających szczegółowy opis oraz wskazaniem właściwych specyfikacji
technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych, z wyliczeniem
i zestawieniem ilości jednostek przedmiarowych robót podstawowych.
Zatem kwalifikacja przepustów w przedmiarze robót jako robót drogowych
przesądza jednoznacznie, iż przepusty muszą zostać wykonane przez
wykonawcę bez udziału podwykonawców, gdyż Zamawiający przepustów nie
objął rodzajem robót z pkt. 7.2.5. specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, które mogą być powierzone podwykonawcom.

24 października 2008 r. Zamawiający uwzględnił protest w zakresie
powyższego zarzutu (brak szczegółowego uzasadnienia), natomiast oddalił
pozostałe zarzuty.

28 października 2008 r. Skanska S.A. wniosła odwołanie do Prezesa Urzędu
Zamówień Publicznych (wpływ do UZP 31 października 2008 r.) w zakresie
uwzględniającym protest.
Odwołujący podtrzymał swoje stanowisko zawarte w przystąpieniu
do postępowania toczącego się w wyniku wniesienia protestu z 17
października 2008 r. oraz wniósł o oddalenie protestu w całości i utrzymanie
decyzji Zamawiającego w zakresie wyboru oferty Skanska S.A.
W przystąpieniu oraz odwołaniu Odwołujący podniósł następujące
argumenty na poparcie swojego stanowiska.
Zamawiający dopuszczając udział podwykonawców w pkt. 7.2.5. specyfikacji
istotnych warunków zamówienia nie wymienia enumeratywnie konkretnych
KIO/UZP 1262/08 5 z 16
zadań, które mogą być oddane do ich realizacji, lecz określa w sposób ogólny
branże, w ramach których wykonawca może korzystać z ich usług: branża
elektroenergetyczna z tym SRK, sieć trakcyjna kolejowa, branża
teletechniczna, branża wodno – kanalizacyjna, zieleń, oznakowanie drogi
i urządzenia bezpieczeństwa ruchu. Wszystkie te branże we „Wzorze
kosztorysu ofertowego”, zgodnie z pismem Zamawiającego z 26 sierpnia 2008
r. ujęte zostały w Dziale B „Roboty drogowe”. W ramach „Robót
przygotowawczych” (45100000-8) obejmuje on między innymi wykonanie
odwodnienia korpusu drogowego (45231300-8), w tym robót związanych
z kanalizacją deszczową (D-03.02.01) oraz przebudowę wodociągów
i przepustów pod koroną drogi (D-03.0l.01). Prace te są pracami stricte
wodno – kanalizacyjnymi i nie można ich zakwalifikować do robót
mostowych, bowiem w tym konkretnym przypadku przepust jest typowym
kanałem odwodnieniowym, co potwierdza szczegółowo specyfikacja
techniczna (np. jednym z elementów przebudowy przepustu jest „montaż
kanałów z rur betonowych kielichowych WIPRO łączonych na uszczelkę
gumową, o średnicy l.000 mm w wykopach skarpowych na gł. do 6,0 m,
normalnej wilgotności” (poz. 338 WKO, D-03.0l.01). Jak wynika z treści tej
pozycji przedmiarowej, roboty te nie mają charakteru ani robót drogowych
ani mostowych.
W odwołaniu Odwołujący dodaje, iż pojęcie „przepustu” nie może być
interpretowane w oderwaniu od zakresu przedmiotowego przetargu i jego
charakteru w tym zamówieniu. Zamawiający w spisie treści „Specyfikacji
technicznej dla inwestycji” wskazuje, iż sporny remont przepustów zawiera
się w tytule „Odwodnienie korpusu drogowego”, co znajduje potwierdzenie
w Polskiej Normie (PN–S–02204, pkt 1.2. „Urządzenia odwodnienia dróg”, str.
1), która stanowi, iż „odwodnienie powierzchniowe dróg zapewniają
następujące urządzenia: rowy, ścieki, przepusty, zbiorniki retencyjne,
zbiorniki odparowujące.” Przepusty mogą więc spełniać różne funkcje,
natomiast w tym przypadku są budowlami przeznaczonymi
do przeprowadzenia cieków wodnych, które powinny zapewniać swobodę
przepływu wody. Nie są one zamieszczone w części specyfikacji istotnych
warunków zamówienia dotyczącej mostów, a zatem nie są niczym innym jak
KIO/UZP 1262/08 6 z 16
typowymi kanałami do odwadniania korpusu drogowego (co potwierdza
szczegółowa specyfikacja techniczna) – zatem powinny być zakwalifikowane
jako elementy robót mieszczących się w branży wodno – kanalizacyjnej, która
mogła zostać powierzona podwykonawcy.
Zamawiający w aktualnie realizowanym zamówieniu, o praktycznie
identycznym zakresie rzeczowym, dotyczącym innego odcinka tej samej drogi
(etap Wilczków – Środa Śląska) wskazał w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia zakres branży wodno – kanalizacyjnej, którą oferent uprawniony
był powierzyć do realizacji podwykonawcom, który odnosił się m.in.
do budowy przepustów drogowych nr l – 8. Zatem interpretacja
Zamawiającego w zakresie zakwalifikowania przepustów do branży
wodno – kanalizacyjnej była jasna i precyzyjna. Także w postępowaniu
dotyczącym odnowy nawierzchni drogi krajowej nr 35 odcinek
Szczepanów – Tworzyjanów została przyjęta podobna interpretacja.
W ocenie Odwołującego niezrozumiałe jest zachowanie Zamawiającego, który
w skrajnie odmienny sposób interpretuje takie same elementy robót
w różnych postępowaniach, zwłaszcza w sytuacji, gdy roboty te są identyczne
w obydwu ww. przetargach, a dotyczą jedynie innego odcinka tej samej drogi.
Zamawiający, który nie jest konsekwentny w interpretacji stałego elementu
robót, wprowadza tym samym w błąd oferentów i działa wbrew art. 7 ustawy
Prawo zamówień publicznych poprzez nierówne traktowanie wszystkich
uczestników postępowania przetargowego. Odwołujący bowiem bez problemu
mógłby wykonać sporne roboty własnymi siłami. Zamawiający wskazał
jednak w sposób nie budzący wątpliwości, że odwodnienie korpusu
drogowego można będzie powierzyć podwykonawcom, jako że tradycyjnie
na większości inwestycji GDDKiA roboty te wykonują firmy podwykonawcze
z branży wodno – kanalizacyjnej.

Berger Bau Polska Sp. z o.o. – Berger Bau GmbH złożyły Zamawiającemu
pismo nazwane „odpowiedź na przystąpienie”. Ich zdaniem twierdzenie
Skanska S.A., iż wszystkie branże, w ramach których wykonawca może
skorzystać z usług podwykonawców we „Wzorze kosztorysu ofertowego” ujęte
zostały w Dziale B „Roboty drogowe” nie jest prawdziwe. Z formularza 2.2.
KIO/UZP 1262/08 7 z 16
„Tabela wartości elementów scalonych” wynika, iż branże, które można
powierzyć podwykonawcom, są zawarte nie tylko w kosztorysie B „Roboty
drogowe”, ale również w kosztorysach: D „Linia kablowa na trasie LPN 2kV”,
E „Sieć trakcyjna”, F „Linia SRK”, G „Linia kabla telekomunikacyjnego
TKDFtA 122x2”. Wszystkie zakresy robót możliwych do podzlecenia
podwykonawcom wg pkt. 7.2.5 specyfikacji istotnych warunków zamówienia
stanowią albo oddzielne kosztorysy ofertowe (D, E, F, G) albo poszczególne
działy kosztorysu B „Roboty drogowe”.
Ponadto numer SST pozycji 338 kosztorysu B to D-03.01.01. „Przepusty pod
koroną drogi”, roboty kanalizacyjne odwołują się natomiast do SST 03.02.01.
Większość przepustów prefabrykowanych jest wykonana z rur betonowych,
polietylenowych, polipropylenowych, PVC lub stalowych, co nie czyni z nich
elementów sieci. Przepusty są bowiem samodzielnymi budowlami
inżynieryjnymi, co potwierdza zapis w SST 03.01.01. pkt 1.1: „Przedmiotem
niniejszej SST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót
związanych z wykonywaniem przepustów pod koroną drogi oraz ścianek
czołowych jako samodzielnych elementów przy rozbudowie drogi krajowej…”
Także z definicji przepustu z SST 03.01.01. pkt 1.4.1 wynika, że przepust to
budowla służąca nie tylko przepływowi małych cieków wodnych, ale również
dla ruchu pieszego i kołowego oraz definicji z pkt. 1.4.9. „przepust
rurowy – przepust, którego konstrukcja nośna wykonana jest z rur
betonowych lub żelbetowych”. W zadaniu występują również przepusty
żelbetowe monolityczne wykonane na mokro (przepust nr 3 poz. 317 – 319,
przepust nr 10 poz. 502 – 505, przepust nr 11 poz. 519 – 522). Powyższe
zapisy specyfikacji istotnych warunków zamówienia przesądzają
jednoznacznie, iż przepusty nie mieszczą się w robotach wodno –
kanalizacyjnych. Zamawiający w SST wskazał, iż przepust jest samodzielnym
elementem (D-03.01.01, D-06.02.01), a roboty wodno – kanalizacyjne ujęte
są w SST D-01.03.05 (przebudowa podziemnych linii wodociągowych) oraz
SST D-03.02.01. (kanalizacja deszczowa). Powyższa kwalifikacja SST jest
następstwem różnic technicznych pomiędzy tymi elementami: przepusty,
w odróżnieniu od kanalizacji, nie są elementem liniowym służącym wyłącznie
do przepływu cieków. Wynika także z treści uprawnień budowlanych – do ich
KIO/UZP 1262/08 8 z 16
wykonywania mają prawo wyłącznie inżynierowie posiadający uprawnienia
w specjalności konstrukcyjno – budowlanej, konstrukcyjno – inżynieryjnej
w zakresie mostów lub specjalności drogowej, a nie mogą ich wykonywać
osoby, które mają uprawnienia w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci
i instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych – widać to w złożonych przez
Skanska S.A. uprawnieniach budowlanych pana Jacka P. w specjalności
konstrukcyjno – inżynieryjnej w zakresie mostów, upoważniające np.
do robót w zakresie przepustów (str. 329 oferty).

Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, ofert, protestu i odwołania, przystąpienia
do postępowania toczącego się w wyniku wniesienia protestu, rozstrzygnięcia
protestu, przystąpienia do odwołania oraz oświadczeń złożonych podczas
rozprawy skład orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje: odwołanie nie
zasługuje na uwzględnienie.

Odwołujący w swojej ofercie (str. 389, formularz 3.5. Podwykonawcy)
oświadczył, iż podwykonawcom zamierza powierzyć m.in. odwodnienie, sieć
wodociągową oraz remont i przebudowę przepustów. Jako że w tym
formularzu nie zawarto wyjaśnienia, co Odwołujący rozumie pod pojęciem
„remontu i przebudowy przepustów”, skład orzekający Izby odniósł się
do pozostałej części oferty, jako całości złożonego oświadczenia, i stwierdził,
iż w załączniku „Harmonogram robót” (str. 57 oferty), w punkcie 5. widnieje
pozycja „Remont i przebudowa przepustów – poz. 277 – 530 kosztorysu
ofertowego”. W kosztorysie ofertowym (str. 24 – 37 oferty) ww. pozycje
(277 – 530) znajdują się dziale 4. również noszącym tytuł „Remont
i przebudowa przepustów”.
W związku z powyższym skład orzekający Izby uznał, iż Odwołujący
zadeklarował wykonanie przy pomocy podwykonawców wyłącznie robót
(odnoszących się do przepustów) wymienionych w poz. 277 – 570 kosztorysu
ofertowego. Tym samym dla oceny oświadczenia Odwołującego dotyczącego
podwykonawców nie mogą mieć znaczenia zarzuty dotyczące przepustów
zawartych w innych działach.
KIO/UZP 1262/08 9 z 16
Skład orzekający Izby stwierdził również, iż dział 4. „Remont i przebudowa
przepustów” odpowiada działowi o tej samej nazwie i tytule zawartym
w sporządzonym przez Zamawiającego „Wzorze kosztorysu ofertowego”
zawartym w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (numeracja
pozycji, przywołane numery SST).

Zgodnie z punktem 5.7. i 7.2.5 specyfikacji istotnych warunków zamówienia
Zamawiający dopuścił wykonanie przedmiotu zamówienia przy udziale
podwykonawców dla następującego zakresu robót: branża
elektroenergetyczna z tym SRK, sieć trakcyjna kolejowa; branża
teletechniczna; branża wodno – kanalizacyjna; zieleń; oznakowanie drogi
i urządzenia bezpieczeństwa ruchu. W tej części specyfikacji istotnych
warunków zamówienia Zamawiający nie zawarł odnośnika, które pozycje
ze „Wzoru kosztorysu ofertowego”, dokumentacji projektowej itd. zalicza
do branży wodno – kanalizacyjnej.

Zdaniem Odwołującego oświadczenie Zamawiającego zawarte w punkcie
7.2.5. specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zestawieniu
z pozostałymi dokumentami stanowiącymi jej treść mogło być interpretowane
w ten sposób, iż przepusty można było zaliczyć do branży wodno –
– kanalizacyjnej.
Zgodnie z art. 65 § 1 kodeksu cywilnego, do którego ustawa Prawo zamówień
publicznych odwołuje się w art. 14, oświadczenie woli należy tak tłumaczyć,
jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało,
zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
W postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego przyjmuje się,
iż pojęć posiadających swoje ustawowe definicje i odniesienia, używa się
w znaczeniu nadanym przez ustawodawcę, chyba że zamawiający nada im
znaczenie odmienne (ujawnione w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, ogłoszeniu o zamówieniu itp. dokumentach).
„Branża wodno – kanalizacyjna” jest pojęciem potocznym, utożsamianym
z częścią specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
KIO/UZP 1262/08 10 z 16
(art. 14 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane). Podobnie było
rozumiane również na gruncie wcześniej obowiązujących przepisów.
W przedmiotowym postępowaniu nie budzi wątpliwości, iż ustawodawca nie
zalicza przepustów do specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji
i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych
i kanalizacyjnych, a tym samym branży wodno – kanalizacyjnej. Świadczą
o tym m.in.:
1. podział zawarty w załączniku do ustawy Prawo budowlane (przepusty
znajdują się w kat. XXVIII – drogowe i kolejowe obiekty mostowe),
2. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. sprawie Polskiej
Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB), w którym przepusty
zaliczono do obiektów inżynierii lądowej i wodnej, infrastruktura
transportu, autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe (sekcja
2, dział 21, grupa 211),
3. § 18 i 19 rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia
28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie, które zaliczają przepusty do specjalności drogowej
i mostowej (podobnie w § 4a poprzedzającego je rozporządzenia Ministra
Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 30 grudnia 1994 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie),
4. § 1 ust. 2 i § 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich
usytuowanie.

Zasadniczo jednak Odwołujący nie wskazywał na ogólnie przyjęte
w przepisach prawa i w „branży” budowlanej znaczenie pojęcia „przepust”,
lecz na rozumienie nadane mu przez Zamawiającego zwyczajowo oraz
w specyfikacji istotnych warunków zamówienia w niniejszym postępowaniu.
Na potwierdzenie, iż Zamawiający pojęcie „przepust” zwyczajowo rozumie
w sposób szczególny Odwołujący powołał dwa postępowania: dotyczące
odnowy nawierzchni drogi krajowej nr 35 na odcinku Szczepanów –
Tworzyjanów oraz drogi krajowej nr 94 na odcinku Wilczków – Środa Śląska.
KIO/UZP 1262/08 11 z 16
Jednak, zdaniem składu orzekającego Izby, w przedmiotowym przypadku nie
można powołać się na zwyczaj w tym zakresie, ponieważ:
1. nawet jeśli Zamawiający przyjął w tych postępowaniach odmienną
od powszechnie stosowanej, definicję robót wodno – kanalizacyjnych, dwa
postępowania nie stanowią jeszcze zwyczaju, poza tym w innych
przetargach ta definicja nie mogłaby być odmienna, gdyż zwyczaj to
powszechnie przyjęty, tradycyjny sposób postępowania w pewnych
okolicznościach lub właściwy komuś sposób postępowania (zgodnie
z internetowym Słownikiem języka polskiego PWN – www. sjp.pwn.pl),
2. należało by ustalić, czy zamawiającym zaliczającym przepusty do branży
wodno – kanalizacyjnej – aby uznać to za zwyczaj – powinna być cała
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (wszystkie oddziały), czy
też wystarczający jest oddział GDDKiA we Wrocławiu, a jeśli tak, to sama
jednostka organizacyjna „oddział Wrocław”, czy też z podległymi rejonami
(postępowanie na odcinek Wilczków – Środa Śląska prowadził Rejon
Wałbrzych oddziału wrocławskiego),
3. zasadą jest, iż wymagania zamawiającego powinny być określone
w dokumentacji danego, prowadzonego postępowania (ogłoszeniu
o zamówieniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia itp.), gdyż
jest to wyrazem realizacji zasady przejrzystości postępowania i uczciwej
konkurencji, natomiast powoływanie się na specyfikacje istotnych
warunków zamówienia wcześniej toczonych postępowań o udzielenie
zamówienia, zamiast na specyfikację danego postępowania różnicuje
sytuację wykonawców, którzy brali udział w tych postępowaniach
w stosunku i wykonawców „nowych”.

W zakresie twierdzenia, czy specyfikacja istotnych warunków zamówienia
w przedmiotowym postępowaniu przesądzała, iż przepusty należy zaliczyć
do branży wodno – kanalizacyjnej, skład orzekający Izby uznał, iż również
w tym przypadku odpowiedź jest przecząca. (Przy czym, z podanego powyżej
powodu, skład orzekający Izby brał pod uwagę głównie zakres prac określony
w punktach 277 – 530 kosztorysu ofertowego).

KIO/UZP 1262/08 12 z 16
Wszystkie branże wymienione w punkcie 7.2.5. specyfikacji istotnych
warunków zamówienia: branża elektroenergetyczna z tym SRK, sieć
trakcyjna kolejowa; branża teletechniczna; branża wodno – kanalizacyjna;
zieleń; oznakowanie drogi i urządzenia bezpieczeństwa ruchu we „Wzorze
kosztorysu ofertowego” ujęte zostały w kosztorysie B. „Roboty drogowe”,
który dzieli się na następujące działy:
1. roboty branży drogowej, w tym:
1.1. roboty przygotowawcze, 1.2. roboty rozbiórkowe (poz. 24 – 26 to
rozbiórka istniejących przepustów pod zjazdami o średnicy 50 cm), 1.3.
roboty ziemne, 1.4. i 1.5. podbudowy…, 1.6. i 1.7. nawierzchnie…, 1.8.
roboty wykończeniowe (poz. 57 – 67 przepust pod zjazdami o średnicy 600
lub 800 mm), 1.9. oznakowanie dróg i urządzenia bezpieczeństwa ruchu,
1.10. elementy ulic, 1.11. zieleń drogowa, 1.12. inne roboty (zatoka
autobusowa, wjazd na pola, droga dojazdowa, umocnienie skarp),
2. część drogowa – odwodnienie, w tym:
2.1. roboty przygotowawcze, 2.2. odwodnienie korpusu drogowego (m.in.
konstrukcja wylotu nr 2 kanalizacji, kanalizacja deszczowa, kanał
o średnicy 300, 400, 500 i 600 mm rury Wipro, osadzenie, wykonanie
studni rewizyjnej o średnicy 1200, 1400 mm…, wbudowanie wpustów
ulicznych, remont istniejących studni, osadzenie separatorów, odbudowa
nawierzchni drogowej – wyrównanie po zbudowaniu kanalizacji, regulacja
i profilowanie istniejących rowów,
3. przebudowa wodociągu, w tym: 3.1. roboty przygotowawcze, 3.2. roboty
ziemne, 3.3. przebudowa wodociągu DN 160, 3.4. roboty dodatkowe,
4. remont i przebudowa przepustów, w tym podział na działy 4.1 – 4.11.
odnoszące się do 11 przepustów (poz. 277 – 530) – w przywołanych
pozycjach Zamawiający odnosi się do Szczegółowych specyfikacji
technicznych (SST) D-01.02.04. oraz D-03.01.01.,
5. przebudowa i zabezpieczenie istniejących sieci elektroenergetycznych,
6. przebudowa i zabezpieczenie istniejących sieci telekomunikacyjnych,
Poza tym Zamawiający sporządził: kosztorys C. roboty mostowe (brak
odniesienia do przepustów), kosztorys D. linia kablowa na trasie LPN 20kV,
KIO/UZP 1262/08 13 z 16
kosztorys E. sieć trakcyjna, kosztorys F. linia SRK, kosztorys G. linia kabla
telekomunikacyjnego TKDFtA 122X2. Wynika z tego, iż Zamawiający nie
wydzielił branży wodno – kanalizacyjnej, tj. nie sporządził dla niej odrębnego
kosztorysu, jak uczynił to dla innych branż wymienionych w punkcie 7.2.5.

Częścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia były m.in. następujące
specyfikacje techniczne:
1. dla robót przygotowawczych: D-01.02.04. rozbiórka elementów dróg
i przepustów, D-01.03.05. przebudowa poziemnych linii wodociągowych przy
przebudowie i budowie dróg,
2. dla odwodnienia korpusu drogowego: D-03.01.01. przepusty pod koroną
drogi, D-03.02.01. kanalizacja deszczowa,
3. dla robót wykończeniowych: D-06.02.01. przepusty pod zjazdami,
D-06.04.01. rowy.
W SST D-01.02.04., w punkcie 1.3. – Zakres robót objętych SST wymieniono
roboty związane z rozbiórką: 1. warstw nawierzchni, 2. krawężników, obrzeży
i oporników, 3. chodników, 4. barier, 5. znaków drogowych oraz
6. przepustów: betonowe, żelbetowe i kamienne (tak więc żaden
z pozostałych pięciu punktów nie odnosi się do robót wodno –
– kanalizacyjnych).
Z kolei w SST D-03.01.01. w punkcie 1.3. – Zakres robót objętych SST
stwierdzono, iż „ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad
prowadzenia robót związanych z wykonaniem przepustów pod koroną drogi
oraz ścianek czołowych jako samodzielnych elementów”. W punkcie 1.4.
Określenia podstawowe zawarto definicje poszczególnych przepustów.
Definicja przepustu zawarta w podpunkcie 1.4.1. SST D-03.01.01.
odpowiada definicji z § 3 pkt 3 ww. rozporządzenia w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich
usytuowanie.
Pozostałe z ww. SST nie są przywołane w spornych pozycjach 277 – 530
kosztorysu ofertowego.
W dokumentacji projektowej przepusty zostały ujęte w projekcie
wykonawczym dla branży konstrukcyjno – inżynieryjnej. Zgodnie ze spisem
KIO/UZP 1262/08 14 z 16
treści części opisowej (str. 1) znajdują się tam w punkcie 1.3.4. składającym
się z podpunktów: 1.3.4.1. Podział na zlewnie, 1.3.4.2. Odwodnienie: rowy,
drenaże, kanalizacje, 1.3.4.3. Przepusty. W spisie treści tej części znajduje
się również punkt 1.3.5. Przebudowa urządzeń obcych: 1.3.5.1. Przebudowa
sieci wodociągowej, 1.3.5.2. Przebudowa sieci telekomunikacyjnej, 1.3.5.3.
Przebudowa sieci elektrycznej i oświetleniowej, 1.3.5.4. Przebudowa
kanalizacji deszczowej i sanitarnej 1.3.5.5. Przebudowa sieci gazowej,
1.3.5.6. Przebudowa sieci cieplnej oraz 1.3.6 Organizacja ruchu.
Jednak, zgodnie z dalszą treścią dokumentacji, w punktach 1.3.5. i 1.3.6.
znajdują się odesłania do odrębnych dokumentacji / projektów „branżowych”
(oprócz sieci gazowej i cieplnej, które nie występują w projekcie). Natomiast
w punktach 1.3.4.1. i 1.3.4.2. zawarto tylko ogólne informacje na temat
zlewni i odwodnienia, a bardziej szczegółowy opis znajduje się
w dokumentacji projektowej branży instalacyjno – inżynieryjnej.
W punkcie 1.3.4.3. Przepusty projektant m.in. stwierdził, iż przepusty
składają się na system odwodnienia, a jako postawę przeprowadzenia
obliczeń konstrukcyjnych podał normy odnoszące się do obiektów/
konstrukcji mostowych oraz konstrukcji betonowych, żelbetowych
i sprężonych.
Co prawda w dokumentacji projektowej branży instalacyjno – inżynieryjnej,
obiekt: Odwodnienie w pkt. 4.2. Odwodnienie zawarto podpunkty: 4.2.1.
Podział na zlewnie, 4.2.2. Odwodnienie: rowy, drenaże, kanalizacja, 4.2.3.
Przepusty, 4.2.4. Separatory, 4.2.5. Odwodnienie powierzchniowe
i umocnienia rowów, 4.2.6. Studnie rewizyjne, wpusty deszczowe,
przykanaliki, 4.2.7. Prowadzenie wykopów, 4.2.8. Odwodnienie wykopów
podczas robót kanalizacyjnych, 4.2.9. Podsypki, zasypki rurociągów, 4.2.10.
Roboty odbiorowe i przygotowanie sieci do eksploatacji.
Z uwagi na zawarcie w tej części dokumentacji ppkt. 4.2.3. Przepusty można
by domniemywać, iż przepusty można zaliczyć do branży wodno –
– kanalizacyjnej, jednak w punkcie tym znajduje się tylko ogólna informacja
o przepustach, natomiast szczegółowy opis robót w tym zakresie znalazł się
w punkcie 1.3.4.3 projektu wykonawczego dla branży konstrukcyjno –
– inżynieryjnej – podobnie jak projektant uczynił wzmiankę o danych
KIO/UZP 1262/08 15 z 16
pracach z branży instalacyjno – inżynieryjnej w projekcie branży
konstrukcyjno – inżynieryjnej (co opisano powyżej). Tak więc treść obu
powyższych projektów nakłada się na siebie i uzupełnia.

Z pozostałych złożonych ofert nie można wywnioskować, jak postanowienia
specyfikacji istotnych warunków zamówienia zrozumieli inni wykonawcy
przewidujący podwykonawstwo w tym zakresie, ponieważ w formularzu 3.5.
powołują się oni ogólnie na „branżę wodno – kanalizacyjną”.

Z przytoczonych dokumentów składających się na specyfikację istotnych
warunków zamówienia wynika więc, iż Zamawiający zaliczył przepusty
do robót drogowych (ale nie w branży drogowej, tj. w dziale 1. „Wzoru
kosztorysu”). Ponieważ Zamawiający sporządził „Wzór kosztorysu” oraz
zestawienie specyfikacji technicznych (a nawet w pewnym stopniu
dokumentację projektową) w sposób bardziej odnoszący się do kolejności
robót niż poszczególnych branż, a do tego nie wydzielił jednoznacznie
zakresu prac dla branży wodno – kanalizacyjnej, jak to uczynił dla
pozostałych, można w pewnym stopniu powziąć wątpliwości, czy można
do niej zaliczyć przepusty. Jednak, zdaniem składu orzekającego Izby, w
związku z tym, co zostało stwierdzone we wcześniejszej części uzasadnienia,
dokonanie takiej interpretacji bez konsultacji z Zamawiającym (wyjaśnienia
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia) było nieuprawnione.

Skład orzekający Izby podziela zdanie Zamawiającego i Przystępującego,
iż formularz 3.5. stanowi treść oferty, a nie dokumenty, o których mowa
w art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, zatem nie podlega on
uzupełnieniu na podstawie tego przepisu.
Skład orzekający Izby nie stwierdził również naruszenia przez Zamawiającego
art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych – wszyscy wykonawcy
dysponowali tą samą specyfikacją istotnych warunków zamówienia i tą samą
wiedzą, zatem nie ma podstaw stwierdzić, iż uczestniczyli w postępowaniu
na innych warunkach niż Odwołujący.
KIO/UZP 1262/08 16 z 16
W związku z powyższym należało orzec jak w sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie
art. 191 ust. 6 i 7 ustawy Prawo zamówień publicznych, czyli stosownie
do wyniku postępowania.

Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, z 2008 r. Nr 171,
poz. 1058) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia
– przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.

Przewodniczący:
………………………………

Członkowie:

………………………………

………………………………