KIO/UZP 354/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Patrycja Kaczmarska
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt KIO/UZP 354/10
WYROK
z dnia 6 kwietnia 2010 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Katarzyna Ronikier-Dolańska
Członkowie: Małgorzata Rakowska
Katarzyna Prowadzisz
Protokolant: Patrycja Kaczmarska
po rozpoznaniu na posiedzeniu / rozprawie w dniu 30 marca 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp. z .o.o., ul.
Wapienicka 36, 43-382 Bielsko-Biała od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Skarb
Państwa - Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, ul. Wita
Stwosza 36, 40-042 Katowice protestu z dnia 15 lutego 2010 r.
przy udziale Piotra Wawrzaszek prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Piotr Wawrzaszek Inżynieria Samochodów Specjalnych, ul. Leszczyńska 22, 43-300
Bielsko-Biała zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej złożonej na zadanie C przez Piotra Wawrzaszek
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek Inżynieria
Samochodów Specjalnych oraz unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego
i odrzucenia jego oferty na zadanie C oraz dokonanie ponownej oceny i badania ofert
złożonych na zadania C z uwzględnieniem oferty Odwołującego, w tym wyjaśnienie
polisy OC wraz z aneksem złożonej przez Odwołującego, w celu ustalenia, której
części zamówienia dotyczy.
2. Kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa - Komendę Wojewódzką Państwowej
Straży Pożarnej w Katowicach, ul. Wita Stwosza 36, 40-042 Katowice i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
4 444 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero groszy)
z kwoty wpisu uiszczonego przez Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp.
z .o.o., ul. Wapienicka 36, 43-382 Bielsko-Biała,
2) dokonać wpłaty kwoty 4 444 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści
cztery złote zero groszy) przez Skarb Państwa - Komendę Wojewódzką
Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, ul. Wita Stwosza 36, 40-042
Katowice na rzecz Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp. z .o.o., ul.
Wapienicka 36, 43-382 Bielsko-Biała stanowiącej uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania,
3) dokonać zwrotu 10 556 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt sześć
złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień Publicznych
na rzecz Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp. z .o.o., ul. Wapienicka
36, 43-382 Bielsko-Biała.
U z a s a d n i e n i e
Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, zwana dalej
„Zamawiającym”, działając na podstawie przepisów ustawy dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j.: Dz. U. z 2007 r., Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.), zwanej dalej
„ustawą” lub „Pzp”, prowadzi, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie w celu
zawarcia umowy na dostawę 14 ciężkich samochodów ratowniczo - gaśniczych i 6 ciężkich
samochodów ratownictwa technicznego.
Szacunkowa wartość zamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Postępowanie o udzielenie zamówienia wszczęto dnia 2 listopada 2009 r. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich
w dniu 4 listopada 2009 r. pod nr 2009/S 212-305851, zmienione w dniu 28 listopada 2009 r.
ogłoszeniem opublikowanym pod nr 2009/ S 230-329365 oraz w dniu 10 grudnia 2009 r.
ogłoszeniem opublikowanym pod nr 2009/S 238-340233.
Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp. z .o.o, zwany dalej „Odwołującym”,
został w dniu 5 lutego 2010 r. (pismo z tej samej daty przekazane Odwołującemu faxem)
zawiadomiony przez Zamawiającego o wyborze oferty najkorzystniejszej m.in. na zadanie B,
C oraz D. Najkorzystniejsze oferty częściowe na wymienione pakiety zostały złożone przez
Piotra Wawrzaszek prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek
Inżynieria Samochodów Specjalnych, ul. Leszczyńska 22, 43-300 Bielsko-Biała. Tym samym
pismem Zamawiający poinformował Odwołującego o wykluczeniu go z postępowania
na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy i odrzuceniu złożonych przez niego ofert
częściowych na zadania B, C oraz D.
Na czynność wykluczenia Odwołującego z postępowania oraz odrzucenia jego oferty,
a w konsekwencji wyboru oferty najkorzystniejszej na zadania B, C, D bez udziału złożonej
przez niego oferty Odwołujący wniósł pismem z dnia 15 lutego 2010 r. protest (wpływ
do Zamawiającego faxem tego samego dnia, w formie pisemnej dnia 17 lutego 2010r.)
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1) przepisu art. 7 ustawy przez przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców z uwagi na:
- określenie w sposób niejednoznaczny wymogów wykazania się odpowiednią zdolnością
kredytową, posiadania polisy ubezpieczeniowej oraz wskazania wykazu pojazdów
odpowiadających rodzajem do stanowiących przedmiot zamówienia,
- wykluczenie Odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia na zadania B, C, D
z naruszeniem art. 24 ustawy ora art. 26 ust. 4 Pzp, a w konsekwencji odrzucenie jego ofert
częściowych na zadania B, C, D,
2) przepisu art. 83 ustawy przez ocenianie spełnienia przez Odwołującego wymogów
wzięcia udziału w postępowaniu tak, jakby złożył jedną ofertę, podczas gdy złożył on 3 oferty
na wykonanie części B, C i D zamówienia publicznego.
W uzasadnieniu protestu Odwołujący podniósł, iż Zamawiający wykluczył go
z postępowania i odrzucił oferty na realizację części B, C i D zamówienia mimo,
że nie zaszły przesłanki uzasadniające wykluczenie go z postępowania wskazane art. 24
ustawy.
Odwołujący wskazał, iż Zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu ustanowił wymóg
przedstawienia informacji banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej,
w którym wykonawca posiada podstawowy rachunek bankowy, wystawionej nie wcześniej
niż trzy miesiące przed upływem terminu składania ofert, potwierdzającej, że w dniu jej
wystawienia wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytowa
wykonawcy wynosi co najmniej dla: części A – 3 500 000 zł, części B – 2 500 000 zł, części
C – 3 000 000 zł, części D – 4 000 000 zł. Ponadto wykonawcy byli zobowiązani
do przedłożenia polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia potwierdzającego,
że oferent jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności gospodarczej w wysokości minimum 10 000 000 zł dla oferty obejmującej
wszystkie części zamówienia, a gdy oferta obejmować będzie poszczególne części
w następujących wysokościach: dla części A – 3 000 000 zł, części B – 2 000 000 zł, części
C – 2 000 000 zł, części D – 3 000 000 zł. Zamawiający postawił również wymóg
przedstawienia wykazu pojazdów odpowiadających swoim rodzajem do stanowiących
przedmiot zamówienia (dla części A, B, C) lub takiego typu jak przedmiot zamówienia
(dla części D) wykonanych przez wykonawcę w okresie ostatnich trzech lat, lub jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie dostaw co najmniej 2 zamówień
na kwotę minimum dla: części A – 3 500 000 zł, części B – 2 500 000 zł, części C – 3 000
000 zł, części D – 4 000 000 zł z podaniem wartości, przedmiotu, okresu realizacji
oraz odbiorców z załączeniem dokumentów potwierdzających, że prace te zostały wykonane
należycie.
Odwołujący podniósł, iż przestawił dokumenty wykazujące posiadanie zdolności
kredytowej do kwoty 5 000 000 zł oraz polisy ubezpieczenia OC w zakresie wykonywanej
działalności gospodarczej do kwoty 3 000 000 zł. Jednocześnie przedstawił wykaz pojazdów
o łącznej wartości 9 410 440 zł. Wobec powyższego wykazał, iż spełnia warunki udziału
w postępowaniu w zakresie co najmniej jednej części zamówienia publicznego. Odwołujący
nie zgodził się z Zamawiającym, iż skro złożył oferty na części B, C, D, to powinien wykazać,
iż posiada zdolność kredytową nie mniejszą niż 9 500 000 zł, a przedstawione polisy
potwierdzające ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności gospodarczej powinny opiewać na kwotę 7 000 000 zł. Odwołujący podniósł
także, iż Zamawiający niezasadnie zarzucił mu, że nie wykazał spełniania warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego odpowiedniego doświadczenia. Dodał, iż Zamawiający nie
wyjaśnił, dlaczego przedstawiony przez niego wykaz nie spełnił wymagań wskazanych
w ogłoszeniu o zamówieniu publicznym. Odwołujący z ostrożności dodał, że przygotowując
wykaz opierał się na rozróżnieniu pojazdów tego samego rodzaju oraz tego samego typu
ustanowionym przepisami powszechnie obowiązującego prawa tj. rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 24 października 2005 r. w sprawie homologacji typu pojazdów
samochodowych i przyczep (Dz.U. 238, poz. 2010 z późn. zm.) - zwane dalej
rozporządzeniem w sprawie homologacji - gdyż Zamawiający nie wskazał w ogłoszeniu
o zamówieniu, że rozumie pojazdy tego samego rodzaju lub typu w inny sposób niż
wynikający z powszechnie obowiązujących przepisów prawa.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, iż dokonując oceny spełniania przez niego
warunków udziału w postępowaniu nie uwzględnił reguł rządzących postępowaniem,
w którym dopuszczone zostało składanie ofert częściowych. Odwołujący powołał się w tym
miejscu na komentarz do art. 83 ustawy, z którego wynika, iż „każda oferta powinna być
oceniana odrębnie na podstawie warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny
właściwych dla danej części. Wykluczenie wykonawcy z postępowania obejmującego część
zamówienia albo odrzucenie oferty częściowej nie ma wpływu na uczestnictwo danego
wykonawcy w postępowaniu obejmującym inne części tego samego zamówienia"
(P. Granecki ,Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2009, System Informacji
Prawnej LEGALIS). Argumentował także, iż jeśli nie spełnił wymogów w zakresie w sytuacji
ekonomicznej i finansowej oraz doświadczenia co do wszystkich części zamówienia,
na których realizację przedstawił oferty częściowe, Zamawiający powinien zgodnie z art. 26
ust. 4 ustawy w zw. z art. 25 ust. 1 Pzp wezwać go do złożenia wyjaśnień dotyczących
dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu i zażądać
wskazania, do której z ofert częściowych przedstawił dokumenty poświadczające spełnienie
wymagań. Tym samym Odwołujący uznał, iż wykluczenie go z udziału w całym
postępowaniu i odrzucenie wszystkich trzech złożonych przez niego ofert częściowych
naruszyło postanowienia art. 15 ust 1 pkt 3 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (tj. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.) utrudniło bowiem
Odwołującemu dostęp do rynku. W konsekwencji Zamawiający naruszył określone
w przepisach art. 7 ustawy zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców. Naruszenie przez Zamawiającego ustawy spowodowało, że interes
Odwołującego doznał uszczerbku, bowiem w wyniku wykluczenia go z udziału w
postępowaniu i odrzucenia wszystkich złożonych przez niego ofert utracił on szansę na
wygranie przetargu na realizację części C i D.
Do protestu po stronie Zamawiającego przystąpił pismem z dnia 19 lutego 2010 r.
(wysłane faxem tego samego dnia Zamawiającemu i Odwołującemu) Piotr Wawrzaszek
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek Inżynieria Samochodów
Specjalnych.
Zamawiający pismem z dnia 24 lutego 2010r. oddalił protest Odwołującego w całości.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia protestu podniósł, iż zarzut naruszenia przepisów art. 83
ustawy jest bezzasadny, gdyż Zamawiający zgodnie z zasadami określonymi w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (zwanej alej „siwz”) przeprowadził badanie złożonych ofert,
w tym oferty Odwołującego, który złożył w postępowaniu jedną ofertę dotyczącą części B,C
i D i przedstawił w niej dokumenty, w których nie wykazał spełnienia warunków udziału
w postępowaniu dotyczących sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie
zamówienia. Stwierdził, iż w ofercie przedstawiono informację banku potwierdzającą
zdolność kredytową Odwołującego na kwotę 5 000 000 zł przy wymaganych
przez Zamawiającego 9 500 00 zł dla oferowanych przez Wykonawcę części zamówienia
oraz przedstawiono w ofercie polisę ubezpieczenia wraz z aneksem na kwotę 3 000 000 zł
przy wymaganych przez Zamawiającego 7 000 000 zł dla oferowanych przez Odwołującego
części zamówienia. Ponadto Odwołujący przedstawił dla potwierdzenia warunku posiadania
wiedzy i doświadczenia wykaz pojazdów, które nie odpowiadają swoim rodzajem
do stanowiących przedmiot zamówienia lub takiego typu jak przedmiot zamówienia (dla
części D ) oraz wartością wymaganą przez Zamawiającego, zatem nie potwierdzały one
warunków udziału o w postępowaniu.
Za nieuzasadniony został uznany przez Zamawiającego także zarzut naruszenia art.
26 ust. 4 ustawy. Podniósł on, że Odwołujący w złożonej ofercie nie wykazał do jakiej części
zamówienia złożył wymagane dokumenty m. in. informację z banku potwierdzającą
zdolność kredytową oraz polisę ubezpieczeniową, tak więc Zamawiający uznał,
iż dokumenty te dotyczą oferty na trzy zadania tj. część B, C i D. Twierdził, iż Odwołujący
nie złożył również trzech odrębnych ofert częściowych, w których znajdowałyby się
wymienione wyżej wymagane dokumenty, które to Zamawiający mógłby ocenić
pod względem ich zgodności z zapisami siwz. Wezwanie Odwołującego do udzielenia
wyjaśnień dotyczących kwestionowanych dokumentów byłoby - w ocenie Zamawiającego -
czynem nieuczciwej konkurencji i oznaczałaby naruszenie przepisu art. 7 ustawy. Wyjaśnił,
iż Odwołujący wezwany do wskazania, do której części oferty złożył dokumenty
potwierdzające warunki udziału w postępowaniu, miałby możliwość wyboru części
zamówienia dla siebie najkorzystniejszej przy posiadanych pełnych informacjach
o pozostałych ofertach w postępowaniu.
Odnosząc się do przedstawionego w ofercie przez Odwołującego wykazu pojazdów
Zamawiający wyjaśnił, iż zgodnie art. 68 ust. 17 pkt 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz.
U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.) pojazd specjalny lub używany do celów specjalnych Straży
Pożarnej nie musi posiadać świadectwa homologacji. Natomiast klasyfikację, podział
na kategorie i grupy określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu
bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia a także zasad
wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (świadectwo dopuszczenia) - zwane
dalej „rozporządzeniem MSWiA o świadectwach dopuszczenia”. Pojazdy pożarnicze muszą
posiadać świadectwa dopuszczenia. Odnośnie części B przedmiotu zamówienia zgodnie z
rozporządzeniem MSWiA o świadectwach dopuszczenia pojazdem tego samego rodzaju lub
typu jest pojazd określony wymaganiami zawartymi w pkt. 4.3.4. W ofercie Odwołującego
brak jest potwierdzenia wykonania takich samochodów. Odnośnie części C przedmiotu
zamówienia zgodnie z rozporządzeniem MSWiA o świadectwach dopuszczenia pojazdem
tego samego rodzaju lub typu jest pojazd określony wymaganiami zawartymi w pkt. 4.3.12
ppkt. 1-6. Odnośnie części D przedmiotu zamówienia zgodnie z rozporządzeniem MSWiA o
świadectwach dopuszczenia pojazdem tego samego rodzaju lub typu jest pojazd określony
wymaganiami zawartymi w pkt. 4.3.12 ppkt. 7 lub pojazdy ciężkie ratownictwa drogowego
wykonane dla firm cywilnych. W ofercie Odwołującego brak jest potwierdzenia wykonania
takich samochodów. Samochody ratownictwa chemicznego ani też samochody dla
Pogotowia Gazowego nie są odpowiednikiem tego samego rodzaju lub typu, co ciężki
samochód przeznaczony do usuwania skutków kolizji drogowych (ciężki samochód
ratownictwa drogowego).
W konsekwencji ww. stanowiska Zamawiającego Odwołujący nadał w placówce
pocztowej operatora publicznego w dniu 3 marca 2010 r. datowane na dzień 1 marca
2010r.odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, a kopię odwołania przekazał
w tym samym dniu faxem Zamawiającemu.
W odwołaniu Odwołujący podtrzymał zarzuty i żądania, zgłoszone w proteście
ograniczając jednak te dotyczące wykluczenia go z postępowania, odrzucenia oferty
oraz nakazania Zamawiającemu unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej i nakazania
Zamawiającemu dokonanie powtórnego badania i oceny ofert z udziałem oferty
Odwołującego oraz nakazania wezwania go do złożenia wyjaśnień dotyczących dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu w celu ustalenia,
której z ofert częściowych dokumenty te dotyczą do zadania C.
Ponadto Odwołujący wskazał, iż nie jest trafny pogląd wyrażony
przez Zamawiającego w uzasadnieniu oddalenia protestu, iż Odwołujący złożył
w postępowaniu jedną ofertę dotyczącą części B, C i D. Zdaniem Odwołującego nie ma
znaczenia fakt fizycznego składania oferty na jednym formularzu i dołączania jednego
kompletu załączników. Dla ustalenia czy złożono oferty częściowe czy jedną ofertę
decydujące znaczenie ma bowiem zamieszczona w ogłoszeniu oraz siwz informacja
o dopuszczeniu przez Zamawiającego możliwości składania ofert częściowych,
w konsekwencji również odrębne dokonywanie czynności wyboru oferty na realizację
poszczególnych części zamówienia. Wyjaśnił, iż stanowisko Zamawiającego jest tym
bardziej nie zasadne, że w pkt 1 formularza oferty, którego wzór stanowił załącznik nr 1
do siwz, Odwołujący określił, na które części zamówienia składa ofertę. Za nieprawidłowe
uznał także stanowisko Zamawiającego, jakoby wezwanie Odwołującego do udzielenia
wyjaśnień dotyczących dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału
w postępowaniu było czynem nieuczciwej konkurencji. Nie mógłby on bowiem zmienić
złożonych przez siebie ofert częściowych, a jego oferty podlegałyby takiej samej ocenie jak
oferty innych wykonawców. Należy przy tym zauważyć, że zarzucane Odwołującemu
rzekome niedopełnienie wymogów dołączenia dokumentów potwierdzających spełnienie
warunków udziału w postępowaniu było spowodowane wieloznacznym sformułowaniem
treści siwz. To wieloznaczne sformułowanie spowodowało, że Odwołujący - składając oferty
na realizację części B, C i D zamówienia spełniające, jego zdaniem, wymogi formalne
określone przez Zamawiającego - został wykluczony z postępowania, jego oferty zaś zostały
odrzucone.
Odnosząc się do zarzutów Zamawiającego w zakresie wykazu zrealizowanych
dostaw pojazdów Odwołujący zaznaczył, że Zamawiający nie wskazał m.in. w siwz jak
rozumie pojęcie „pojazdów odpowiadających swoim rodzajem do stanowiących przedmiot
zamówienia (dla części A, B, C) lub takiego typu jak przedmiot zamówienia (dla części D)
wykonanych przez Wykonawcę". Przywołane przez Zamawiającego w rozstrzygnięciu
protestu rozporządzenie o świadectwach dopuszczenia nie zawiera pojęcia „rodzaju"
pojazdu. Ustanawia ono odmienną klasyfikację pojazdów. Pojęcie „rodzaju" pojazdu
w odniesieniu do pojazdów specjalnych jest zdefiniowane we wskazanym w proteście
rozporządzeniu w sprawie homologacji i na podstawie podziału pojazdów na rodzaje
określone niniejszym rozporządzeniem Odwołujący sporządził wykaz pojazdów załączony
do złożonych przez niego ofert. Podkreślił, że zgodnie z pkt 4.2.1. załącznika nr 2
do rozporządzenia o świadectwach dopuszczenia, określającym wymagania dla pojazdów
pożarniczych, „podwozie pojazdu powinno posiadać świadectwo homologacji typu zgodnie
z odrębnymi przepisami odnoszącymi się do prawa o ruchu drogowym. W przypadku, gdy
przekroczone zostały warunki zabudowy określone przez producenta podwozia, wymagane
jest świadectwo homologacji typu pojazdu kompletnego oraz zgoda producenta podwozia na
wykonanie zabudowy". Wskazał, iż posłużenie się terminologią określoną w rozporządzeniu
o świadectwach dopuszczenia było uzasadnione z uwagi na złożenie przez Zamawiającego
w części D zamówienia na realizację trzech ciężkich samochodów ratownictwa technicznego
do usuwania skutków kolizji drogowych, które nie są pojazdami pożarniczymi,
ale specjalnymi. Jeżeli pojazdy tego typu nie są używane przez Straż Pożarną to nie dotyczy
ich zwolnienie od obowiązku posiadania świadectwa homologacji określone w art. 68 ust. 17
pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602 z
późn. zm.). Z tego względu Odwołujący prawidłowo wykazał się wykonaniem pojazdów tego
samego typu ustalonego zgodnie z klasyfikacją zawartą w rozporządzeniu w sprawie
homologacji, co dowodzi, że Odwołujący sporządził prawidłowo wykaz pojazdów.
Pismem z dnia 24 marca 2010r. (wysłane pocztą w dniu 25 marca 2010r., wpływ
do Urzędu Zamówień Publicznych w dniu 26 marca 2010r.) Piotr Wawrzaszek prowadzący
działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek Inżynieria Samochodów Specjalnych
zgłosił do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego kopię przystąpienia przekazując Odwołującemu i
Zamawiającemu.
Uwzględniając dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia oraz stanowiska
i oświadczenia Stron złożone na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba stwierdziła, iż zarzuty i żądania dotyczące zadania B i D, które nie
zostały przez Odwołującego podtrzymane w odwołaniu, nie podlegają rozpoznaniu przez
Izbę. Ponadto zarzut określenia przez Zamawiającego w sposób niejednoznaczny wymogów
wykazania się odpowiednią zdolnością kredytową, posiadaniem polisy ubezpieczeniowej
oraz wskazaniem wykazu pojazdów odpowiadających rodzajem do stanowiących przedmiot
zamówienia jako spóźniony, bowiem dotyczący postanowień ogłoszenia i siwz (ewentualnie
ich zmian), nie będzie przez Izbę rozpoznany.
Odwołujący legitymuje się interesem prawnym w korzystaniu ze środków ochrony
prawnej, o których stanowi przepis art. 179 ust.1 Pzp.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Izba stwierdziła,
iż wobec naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, które miało wpływ na wynik
postępowania, Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Przedmiotem zamówienia jest dostawa 14 ciężkich samochodów ratowniczo-
gaśniczych i 6 ciężkich samochodów ratownictwa technicznego. Zamawiający postanowił
podzielić przedmiot zamówienia na części, czemu dał wyraz w pkt. II.1.8) ogłoszenia
wskazując, iż oferty należy składać w odniesieniu do jednej lub więcej części. Odpowiednie
postanowienia w tym zakresie znalazły się także w pkt. 4 siwz, w którym Zamawiający
dopuścił możliwość złożenia ofert częściowych dotyczących części A, części B, części C,
części D bądź wszystkich części razem. W pkt. 3 siwz Zamawiający określił, iż część A
obejmuje dostawę 8 sztuk ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych na podwoziu z
napędem uterenowionym 6x6, PN-EN 1846-1 S-2-3-8000-8/5000-1, część B to dostawa 6
sztuk ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych na podwoziu z napędem uterenowionym
4x4, PN-EN 1846-1 S-2-6-5000-8/2400-1, część C stanowi dostawa 3 ciężkich samochodów
ratownictwa technicznego, PN-EN 1846-1 S-2-3-1-1-1, część D obejmuje dostawę 3 ciężkich
samochodów ratownictwa technicznego do usuwania skutków kolizji drogowych, PN-EN
1846-1 S-2-3-1-1-1.
Konsekwencją podziału zamówienia na części było określenie przez Zamawiającego
wadium osobno dla każdej z nich, podobnie kryteriów oceny ofert, warunków udziału
w postępowaniu oraz sporządzenie opisów przedmiotu zamówienia właściwych dla danej
części zamówienia. Także wzór formularza oferty stanowiący załącznik nr 1 do swiz zawierał
odpowiednie rubryki pozwalające wpisać wykonawcom ceny ofertowe na poszczególne
zadania.
Rozpoznając zarzuty odwołania Izba w pierwszej kolejności zauważyła,
iż postanowienia siwz w żadnej mierze (poza wyżej wskazanymi zapisami) nie regulują
przypadku, gdy wykonawca składa oferty częściowe na więcej niż jedno zadanie. Z ustaleń
Izby jednoznacznie zatem wynika, iż brak jest w dokumentacji postępowania,
a w szczególności w siwz jakichkolwiek dodatkowych informacji instruujących wykonawców,
jakie dokumenty i w jaki sposób oznaczone powinni złożyć w sytuacji, gdy składają ofertę
częściową na więcej niż jedno zadanie. Uzasadnione jest zatem przyjęcie, iż Zamawiający
w tym zakresie dał wykonawcom pełną swobodę.
Uwzględniając treść tak sporządzonej siwz, w odpowiedzi na ogłoszenie
o przedmiotowym postępowaniu, Odwołujący złożył oferty częściowe na zadania B, C, D
wypełniając formularz ofertowy zgodnie ze wzorem zawartym w załączniku nr 1 do siwz
i wpisując odpowiednio w rubryki właściwe dla zadania B, C oraz D ceny ofertowe za dane
części zamówienia. W ocenie Izby nie może zatem budzić wątpliwości, iż Odwołujący złożył
trzy oferty częściowe – na zadania B, C oraz D, konsekwentnie także wniósł wadia
na każde z zadań oraz przedłożył wymagane na podstawie pkt 12 e) siwz specyfikacje
techniczne pojazdów odrębnie na każde z zadań sporządzając je przy zastosowaniu wzoru
stanowiącego załącznik nr 5 do siwz. Odwołując się do definicji oferty częściowej
sformułowanej w art.2 pkt 6 ustawy, należy stwierdzić, iż ofertą częściową jest oferta
przewidująca, zgodnie z treścią siwz, wykonanie części zamówienia. Zatem bezspornym
jest, iż Odwołujący złożył oferty częściowe na zadania B, C, D i był do tego uprawniony
zarówno w świetle siwz, ogłoszenia o zamówieniu, jak i art. 83 ust. 3 ustawy, zatem za nie
uprawnione należy uznać twierdzenia Zamawiającego, jakoby Odwołujący złożył jedną ofertę
na trzy części. Izba podziela pogląd Odwołującego, iż w konsekwencji każda oferta
częściowa powinna być oceniana odrębnie z zastosowaniem właściwych dla niej kryteriów
oceny ofert oraz na podstawie warunków udziału w postępowaniu ustanowionych dla danego
zadania.
Z ustaleń Izby wynika, iż Odwołujący złożył wraz z ofertami częściowymi na zadania
B, C, D jeden komplet tzw. dokumentów podmiotowych, mających potwierdzać spełnianie
warunków udziału w postępowaniu w tym w szczególności polisę OC (wraz z aneksem)
opiewającą na kwotę 3 000 000 zł., informację z banku potwierdzającą zdolność kredytową
na kwotę do 5 000 000 zł. oraz oświadczenie zawierające wykaz zrealizowanych dostaw
sporządzone zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik nr 7 do swiz. Złożył także jedno
oświadczenie potwierdzające, iż spełnia warunki udziału w postępowaniu i nie podlega
wykluczeniu na podstawie art. 24 ustawy. Oświadczenie zostało sporządzone wg wzoru
stanowiącego załącznik nr 4 do siwz. Zamawiający nie wymagał w siwz, aby wykonawcy
składając oferty na poszczególne zadania oznaczali, którego zadania dany dokument ma
dotyczyć. W przypadku przywołanych wyżej oświadczeń wzory nie zawierały rubryki
na wskazanie zadania, którego dotyczą. Wyjątkowo tylko w formularzu oferty (załącznik nr 1
do siwz) Zamawiający odniósł się do poszczególnych części zamówienia, przewidując
odpowiednie rubryki na wpisanie cen ofertowych na zadania, na które wykonawca składa
ofertę częściową. Zatem Odwołujący, wobec braku takiego wymogu wprost zawartego
w siwz, nie miał obowiązku oznaczyć, której części zadania dotyczy dany dokument
podmiotowy. Co więcej, wymóg powielania dokumentów takich jak np. odpis z Krajowego
Rejestru Sądowego czy Krajowego Rejestru Karnego, gdyby był przez Zamawiającego
sformułowany w siwz uznać by należało za nadmierny i nieuzasadniony w świetle art. 25 ust.
1 Pzp, zgodnie z którym Zamawiający jest uprawniony do żądania wyłącznie dokumentów
i oświadczeń niezbędnych do przeprowadzenia postępowania.
Uwzględniając powyższe ustalenia należy odnieść się do zarzutów dotyczących
dokonanej przez Zamawiającego oceny spełniania przez Odwołującego poszczególnych
warunków udziału w postępowaniu:
- warunek posiadania niezbędnej wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania
potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia Zamawiający
doprecyzował wymagając, aby wykonawca części A, B, C, D dołączył do oferty wykaz
pojazdów (załącznik nr 7 do siwz) odpowiadających sowim rodzajem do stanowiących
przedmiot zamówienia (dla części A, B, C) lub takiego typu jak przedmiot zamówienia
(dla części D) wykonanych przez wykonawcę w okresie ostatnich trzech lat, lub jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie dostaw co najmniej 2 zamówień
na kwotę minimum dla: części A – 3 500 000 zł, części B – 2 500 000 zł, części C – 3 000
000 zł, części D – 4 000 000 zł z podaniem wartości przedmiotu, okresu realizacji
oraz odbiorców z załączeniem dokumentów potwierdzających, że prace te zostały wykonane
należycie.
W celu potwierdzenia, iż spełnia ww. warunek udziału w postępowaniu Odwołujący
przedłożył wykaz zrealizowanych dostaw obejmujący „pojazdy odpowiadające swoim
rodzajem (pojazdy specjalne)” w odniesieniu do pojazdów stanowiących przedmiot
zamówienia. W oświadczeniu wskazał na zrealizowane dostawy 6 szt. samochodów
pogotowia gazowego wraz z zabudową i wyposażeniem (wartość 5 856 000 zł), 4 szt.
samochodów ratownictwa chemicznego (wartość 4 269 246 zł) oraz 2 szt. ciężkich
samochodów ratownictwa technicznego 4x4 (wartość 2 559 440 zł.). Łączna wartość
zrealizowanych zamówień wyniosła 9 410 440 zł.
Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Izba ustaliła,
iż Zamawiający, analizując przedłożony przez Odwołującego wykaz dostaw uznał, iż nie
potwierdza on wymaganego doświadczenia w zakresie żadnego z zadań,
na które wykonawca złożył ofertę częściową, bowiem wskazane przez Odwołującego
pojazdy winny być tożsame z opisem przedmiotu zamówienia zawartym w załączniku nr 5
do siwz w odniesieniu do poszczególnych zadań, a tym samym powinny być tożsame
z opisem zawartym w rozporządzeniu MSWiA o świadectwach dopuszczenia, gdyż to na
podstawie tego aktu prawnego Zamawiający sporządził opis przedmiotu zamówienia
dla poszczególnych zadań. Zamawiający przyznał, iż co prawda pojęcie „rodzaj pojazdu” nie
zostało przez niego zdefiniowane ani w siwz, ani w ogłoszeniu, jednak oczywistym powinno
być, iż należy odnieść się do opisu zawartego w ww. rozporządzeniu, które zdaniem
Zamawiającego, definiuje i opisuje rodzaje i typy pojazdów. Zatem w zakresie zadania A
należało wykazać dostawę 2 ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych na podwoziu
z napędem uterenowionym 6x6, w odniesieniu do zadania B należało wykazać dostawę 2
ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych na podwoziu z napędem uterenowionym 4x4,
w zakresie zadania C - 2 ciężkich samochodów ratownictwa technicznego, w odniesieniu
do zadania D - 2 ciężkich samochodów ratownictwa technicznego do usuwania skutków
kolizji drogowych.
Izba nie może podzielić poglądów Zamawiającego oraz Przystępującego
w powyższym zakresie. Należy przede wszystkim bowiem wskazać, iż Zamawiający
powinien konkretyzując omawiany warunek udziału w postępowaniu zdefiniować, w sposób
jednoznaczny i nie utrudniający uczciwej konkurencji, co rozumie przez „rodzaj” czy „typ”.
Przywołane rozporządzenie o świadectwach dopuszczenia, jak słusznie zauważył
Odwołujący, nie definiuje pojęcia „rodzaj”, a jedynie opisuje poszczególne kategorie
pojazdów. Co więcej, nawet gdyby posługiwało się kategoriami pojęciowymi jak „rodzaj” czy
„typ” nie mogłoby to stanowić wystarczającej podstawy do tego, by wykonawcy rozumieli
pojęcia użyte przez Zamawiającego w sposób określony w takim czy innym akcie prawnym.
Aby tak było Zamawiający musiałby wskazać, iż posługuje się w omawianym zakresie
nomenklaturą zdefiniowaną w konkretnym akcie prawnym. Skoro zatem Zamawiający nie
doprecyzował odpowiednio warunku udziału w postępowaniu Odwołujący był uprawniony,
aby nadać własne znaczenie, nawet potoczne, pojęciu „rodzaj” czy „typ”. Nie sposób także
zgodzić się z argumentacją Zamawiającego, iż przez „rodzaj” należy rozumieć identyczny,
tożsamy pojazd z tym stanowiącym przedmiot zamówienia. Takiemu rozumienie
omawianego warunku udziału w postępowaniu nie znajduje potwierdzenia w treści
omawianego warunku sformułowanego przez Zamawiającego, a także sprzeciwia się
dyspozycji przepisu art. 22 ust. 2 ustawy – stanowiąc nieadekwatne i nieproporcjonalne
do przedmiotu zamówienia określenie warunku utrudniające dostęp do zamówienia
wykonawców w rzeczywistości mogących należycie zrealizować dostawę.
Skoro jednak Zamawiający zrezygnował ze zdefiniowania pojęcia „rodzaj” trzeba
przyjąć, iż wykonawcy, w tym Odwołujący, byli uprawnieni, aby nadać temu pojęciu własne
znaczenie. Odwołujący przyjął, iż w tym zakresie odwoła się do nomenklatury zawartej
w rozporządzeniu w sprawie homologacji. Uznał za rodzaj „pojazdy specjalne” i zgodnie z tak
przyjętym założeniem wykazał zrealizowane dostawy – wykazał, iż dostarczył w wymaganym
okresie 12 pojazdów specjalnych o łącznej wartości 9 410 440 zł, co potwierdził stosownymi
referencjami. Tym samym Zamawiający nie miał podstaw, by w tym stanie rzeczy uznać,
iż Odwołujący nie spełnia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego doświadczenia
i wykluczyć go z udziału w postępowaniu. Takie działanie Zamawiającego należy uznać
za naruszające przepis art. 7 i art. 24 ustawy. Izba stoi na stanowisku, iż Odwołujący nie
może ponosić negatywnych konsekwencji wynikających z nieprecyzyjnych sformułowań
sporządzonej przez Zamawiającego siwz. Tym samym wykluczenie Odwołującego
z postępowania, gdyż nie spełnia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego
doświadczenia, należy uznać za nieuprawnione.
- warunek znajdowania się przez wykonawcę w sytuacji ekonomicznej i finansowej
zapewniającej wykonanie zamówienia wykonawca Zamawiający doprecyzował
wymagając, aby wykonawcy przedłożyli:
a) informację banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, w którym
wykonawca posiada podstawowy rachunek bankowy, wystawioną nie wcześniej niż
trzy miesiące przed upływem terminu składania ofert, potwierdzającą, że w dniu jej
wystawienia wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytowa
wykonawcy wynosi co najmniej dla: części A – 3 500 000 zł, części B – 2 500 000 zł,
części C – 3 000 000 zł, części D – 4 000 000 zł.
b) polisę lub inny dokument ubezpieczenia potwierdzający, że oferent jest
ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności
gospodarczej w wysokości minimum 10 000 000 zł dla oferty obejmującej wszystkie
części zamówienia, a gdy oferta obejmować będzie poszczególne części w
następujących wysokościach: dla części A – 3 000 000 zł, części B – 2 000 000 zł,
części C – 2 000 000 zł, części D – 3 000 000 zł.
Ad. a)
Odwołujący załączył do oferty informację z banku potwierdzającą zdolność kredytową
do kwoty 5 000 000 zł. Nie oznaczył co prawda, której części zamówienia informacja ta
dotyczy, jednak fakt ten jest bez znaczenia dla oceny spełniania warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego minimalnej kwoty ubezpieczenia w świetle brzmienia
postanowień siwz oraz ogłoszenia.
Zamawiający wywodzi, iż w sytuacji, gdy wykonawca składał ofertę na więcej niż
jedno zadanie, powinien on – w celu wykazania, iż spełnia warunek udziału w postępowaniu
- zsumować kwoty wymaganej minimalnej zdolności kredytowej dla poszczególnych zadań.
Wskazuje, że jeśli Odwołujący złożył oferty częściowe na zadania B, C, D musiał wykazać
zdolności kredytową o wartości minimum 9 500 000 zł, co - wg twierdzeń Zamawiającego
oraz Przystępującego - wynika z brzmienia przedmiotowego warunku. Izba nie może
podzielić poglądu Zamawiającego w tym zakresie. Z treści siwz nie wynika obowiązek
łącznej oceny spełniania tego warunku w odniesieniu do kilku części zamówienia. Zatem
uznać trzeba, iż skoro Odwołujący złożył informację z banku potwierdzającą zdolność
kredytową do kwoty 5 000 000 zł, a zdolność kredytowa wymagana na żadne z zadań
z osobna nie przekraczała tej kwoty Odwołujący spełnił wymagany warunek w zakresie
wszystkich zadań – jego zdolność kredytowa w wysokości 5 000 000 zł. jest wyższa niż ta
wymagana z osobna dla zadania A, B, C i D. Zatem bez przeprowadzania dodatkowych
ustaleń i wyjaśnień dokumentów trzeba stwierdzić, iż w tym stanie faktycznym i prawym
Odwołujący spełnił warunek udziału w postępowaniu dotyczący posiadania zdolności
kredytowej na kwotę minimum 5 000 000 zł. dla każdego z zadań, w tym zadania C.
W tym zakresie zatem zarzut nieuzasadnionego, naruszającego art. 7, art. 24 oraz art. 83
ustawy, wykluczenia wykonawcy potwierdził się.
Ad. b)
Odwołujący załączył do oferty polisę odpowiedzialności cywilnej wraz z aneksem
na kwotę 3 000 000 zł. Odnosząc się do brzmienia przedmiotowego warunku należy przyjąć,
iż Zamawiający był uprawniony do sumowania poszczególnych kwot w odniesieniu
do poszczególnych części zamówienia. Za takim rozumieniem tego warunku przemawia
obowiązek wykazania - w przypadku złożenia oferty na wszystkie zadania - ubezpieczenia
od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej
w wysokości minimum 10 000 000 zł, a gdy oferta obejmować będzie poszczególne części
w następujących wysokościach: dla części A – 3 000 000 zł, części B – 2 000 000 zł, części
C – 2 000 000 zł, części D – 3 000 000 zł. Zatem wnosić należy, iż w przypadku złożenia
oferty np. na zadanie A i B należy zsumować wartości ubezpieczenia i wykazać
ubezpieczenie w kwocie min. 5 000 000 zł.
Tym samym dla ustalenia, czy Odwołujący spełnia warunek udziału w postępowaniu
w zakresie danego zadania niezbędne jest ustalenie, której części zamówienia dotyczy
złożona polisa. W tym celu Zamawiający był zobowiązany do zastosowania art. 26 ust. 4
ustawy i zażądania wyjaśnień dotyczących złożonej przez Odwołującego polisy OC. Izba nie
podziela w tym zakresie opinii wyrażonej przez Zamawiającego i Przystępującego, iż takie
działanie oznaczałoby naruszenie zasady uczciwej konkurencji, dając Odwołującemu
możliwość wyboru, do oferty na którą część zamówienia „przyporządkuje” złożoną polisę
OC. Z brzmienia przepisu art. 26 ust. 4 Pzp wynika bezwzględny obowiązek wyjaśnienia
ewentualnych wątpliwości dotyczących m.in. tzw. dokumentów podmiotowych, a zatem także
polisy OC. Ustalenia wynikające z procedury wyjaśniania dokumentów i oświadczeń mogą
stanowić następnie podstawą do zastosowania przepisu art. 26 ust. 3 ustawy i wezwania
wykonawcy do uzupełnienia stosownych dokumentów. W przedmiotowym stanie faktycznym,
w świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego, Izba nie ma wątpliwości,
iż Zamawiający powziął wątpliwość co do tego, którego zadania dotyczy złożona
przez Odwołującego polisa OC. Zatem powinien on wyjaśnić wątpliwości dotyczące tego
dokumentu. Przepis art. 26 ust. 4 nie zawęża zakresu żądania wyjaśnień tylko
do wątpliwości dotyczących określonych aspektów dokumentu - wątpliwości mają „dotyczyć”
oświadczeń lub dokumentów.
Zamawiający zatem działając prawidłowo winien w pierwszej kolejności wyjaśnić,
którego zadania dotyczy złożona przez Odwołującego polisa OC, a w zakresie pozostałych
zadań, na które oferty częściowe złożył Odwołujący, rozważyć zasadność wezwania go
do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy i ewentualnie – w zależności
od sytuacji - zastosować przepis art.46 ust 4a) ustawy. Zamawiający naruszył więc art. 7
w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy i art. 24 Pzp, wykluczył bowiem Odwołującego, nie wzywając go
uprzednio do wyjaśnienia, którego zadania dotyczy złożona przez niego polisa OC.
Z uwagi na powyższe, zważywszy, że Odwołujący spełnia warunek udziału
w postępowaniu dotyczący wymaganego doświadczenia oraz dysponuje odpowiednią
zdolnością kredytową w zakresie zadania C, jak również uwzględniając fakt, iż Zamawiający
– wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi - nie wyjaśnił uzasadnionych wątpliwości
dotyczących polisy OC złożonej przez Odwołującego, Izba uznała, że Zamawiający
wykluczając Odwołującego z postępowania oraz w konsekwencji, odrzucając jego ofertę
częściową na zadanie C oraz dokonując wyboru oferty częściowej dla zadania C Piotra
Wawrzaszek prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek
Inżynieria Samochodów Specjalnych naruszył art. 24, art. 26 ust. 3, art. 83 ustawy, a co za
tym idzie zasadę zawartą w art. 7 ust. 1 Pzp, nakazującą zachowanie w postępowaniu
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Uwzględniając powyższe na podstawie art. 191 ust. 1a ustawy orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7 ustawy
Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania, uwzględniając postanowienia rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 ze zmianami).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.) na niniejszy wyrok w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
WYROK
z dnia 6 kwietnia 2010 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Katarzyna Ronikier-Dolańska
Członkowie: Małgorzata Rakowska
Katarzyna Prowadzisz
Protokolant: Patrycja Kaczmarska
po rozpoznaniu na posiedzeniu / rozprawie w dniu 30 marca 2010 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp. z .o.o., ul.
Wapienicka 36, 43-382 Bielsko-Biała od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Skarb
Państwa - Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, ul. Wita
Stwosza 36, 40-042 Katowice protestu z dnia 15 lutego 2010 r.
przy udziale Piotra Wawrzaszek prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Piotr Wawrzaszek Inżynieria Samochodów Specjalnych, ul. Leszczyńska 22, 43-300
Bielsko-Biała zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej złożonej na zadanie C przez Piotra Wawrzaszek
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek Inżynieria
Samochodów Specjalnych oraz unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego
i odrzucenia jego oferty na zadanie C oraz dokonanie ponownej oceny i badania ofert
złożonych na zadania C z uwzględnieniem oferty Odwołującego, w tym wyjaśnienie
polisy OC wraz z aneksem złożonej przez Odwołującego, w celu ustalenia, której
części zamówienia dotyczy.
2. Kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa - Komendę Wojewódzką Państwowej
Straży Pożarnej w Katowicach, ul. Wita Stwosza 36, 40-042 Katowice i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
4 444 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero groszy)
z kwoty wpisu uiszczonego przez Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp.
z .o.o., ul. Wapienicka 36, 43-382 Bielsko-Biała,
2) dokonać wpłaty kwoty 4 444 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści
cztery złote zero groszy) przez Skarb Państwa - Komendę Wojewódzką
Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, ul. Wita Stwosza 36, 40-042
Katowice na rzecz Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp. z .o.o., ul.
Wapienicka 36, 43-382 Bielsko-Biała stanowiącej uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania,
3) dokonać zwrotu 10 556 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt sześć
złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień Publicznych
na rzecz Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp. z .o.o., ul. Wapienicka
36, 43-382 Bielsko-Biała.
U z a s a d n i e n i e
Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, zwana dalej
„Zamawiającym”, działając na podstawie przepisów ustawy dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j.: Dz. U. z 2007 r., Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.), zwanej dalej
„ustawą” lub „Pzp”, prowadzi, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie w celu
zawarcia umowy na dostawę 14 ciężkich samochodów ratowniczo - gaśniczych i 6 ciężkich
samochodów ratownictwa technicznego.
Szacunkowa wartość zamówienia jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Postępowanie o udzielenie zamówienia wszczęto dnia 2 listopada 2009 r. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich
w dniu 4 listopada 2009 r. pod nr 2009/S 212-305851, zmienione w dniu 28 listopada 2009 r.
ogłoszeniem opublikowanym pod nr 2009/ S 230-329365 oraz w dniu 10 grudnia 2009 r.
ogłoszeniem opublikowanym pod nr 2009/S 238-340233.
Pojazdy Specjalistyczne Zbigniew Szczęśniak Sp. z .o.o, zwany dalej „Odwołującym”,
został w dniu 5 lutego 2010 r. (pismo z tej samej daty przekazane Odwołującemu faxem)
zawiadomiony przez Zamawiającego o wyborze oferty najkorzystniejszej m.in. na zadanie B,
C oraz D. Najkorzystniejsze oferty częściowe na wymienione pakiety zostały złożone przez
Piotra Wawrzaszek prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek
Inżynieria Samochodów Specjalnych, ul. Leszczyńska 22, 43-300 Bielsko-Biała. Tym samym
pismem Zamawiający poinformował Odwołującego o wykluczeniu go z postępowania
na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy i odrzuceniu złożonych przez niego ofert
częściowych na zadania B, C oraz D.
Na czynność wykluczenia Odwołującego z postępowania oraz odrzucenia jego oferty,
a w konsekwencji wyboru oferty najkorzystniejszej na zadania B, C, D bez udziału złożonej
przez niego oferty Odwołujący wniósł pismem z dnia 15 lutego 2010 r. protest (wpływ
do Zamawiającego faxem tego samego dnia, w formie pisemnej dnia 17 lutego 2010r.)
zarzucając Zamawiającemu naruszenie:
1) przepisu art. 7 ustawy przez przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców z uwagi na:
- określenie w sposób niejednoznaczny wymogów wykazania się odpowiednią zdolnością
kredytową, posiadania polisy ubezpieczeniowej oraz wskazania wykazu pojazdów
odpowiadających rodzajem do stanowiących przedmiot zamówienia,
- wykluczenie Odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia na zadania B, C, D
z naruszeniem art. 24 ustawy ora art. 26 ust. 4 Pzp, a w konsekwencji odrzucenie jego ofert
częściowych na zadania B, C, D,
2) przepisu art. 83 ustawy przez ocenianie spełnienia przez Odwołującego wymogów
wzięcia udziału w postępowaniu tak, jakby złożył jedną ofertę, podczas gdy złożył on 3 oferty
na wykonanie części B, C i D zamówienia publicznego.
W uzasadnieniu protestu Odwołujący podniósł, iż Zamawiający wykluczył go
z postępowania i odrzucił oferty na realizację części B, C i D zamówienia mimo,
że nie zaszły przesłanki uzasadniające wykluczenie go z postępowania wskazane art. 24
ustawy.
Odwołujący wskazał, iż Zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu ustanowił wymóg
przedstawienia informacji banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej,
w którym wykonawca posiada podstawowy rachunek bankowy, wystawionej nie wcześniej
niż trzy miesiące przed upływem terminu składania ofert, potwierdzającej, że w dniu jej
wystawienia wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytowa
wykonawcy wynosi co najmniej dla: części A – 3 500 000 zł, części B – 2 500 000 zł, części
C – 3 000 000 zł, części D – 4 000 000 zł. Ponadto wykonawcy byli zobowiązani
do przedłożenia polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia potwierdzającego,
że oferent jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności gospodarczej w wysokości minimum 10 000 000 zł dla oferty obejmującej
wszystkie części zamówienia, a gdy oferta obejmować będzie poszczególne części
w następujących wysokościach: dla części A – 3 000 000 zł, części B – 2 000 000 zł, części
C – 2 000 000 zł, części D – 3 000 000 zł. Zamawiający postawił również wymóg
przedstawienia wykazu pojazdów odpowiadających swoim rodzajem do stanowiących
przedmiot zamówienia (dla części A, B, C) lub takiego typu jak przedmiot zamówienia
(dla części D) wykonanych przez wykonawcę w okresie ostatnich trzech lat, lub jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie dostaw co najmniej 2 zamówień
na kwotę minimum dla: części A – 3 500 000 zł, części B – 2 500 000 zł, części C – 3 000
000 zł, części D – 4 000 000 zł z podaniem wartości, przedmiotu, okresu realizacji
oraz odbiorców z załączeniem dokumentów potwierdzających, że prace te zostały wykonane
należycie.
Odwołujący podniósł, iż przestawił dokumenty wykazujące posiadanie zdolności
kredytowej do kwoty 5 000 000 zł oraz polisy ubezpieczenia OC w zakresie wykonywanej
działalności gospodarczej do kwoty 3 000 000 zł. Jednocześnie przedstawił wykaz pojazdów
o łącznej wartości 9 410 440 zł. Wobec powyższego wykazał, iż spełnia warunki udziału
w postępowaniu w zakresie co najmniej jednej części zamówienia publicznego. Odwołujący
nie zgodził się z Zamawiającym, iż skro złożył oferty na części B, C, D, to powinien wykazać,
iż posiada zdolność kredytową nie mniejszą niż 9 500 000 zł, a przedstawione polisy
potwierdzające ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności gospodarczej powinny opiewać na kwotę 7 000 000 zł. Odwołujący podniósł
także, iż Zamawiający niezasadnie zarzucił mu, że nie wykazał spełniania warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego odpowiedniego doświadczenia. Dodał, iż Zamawiający nie
wyjaśnił, dlaczego przedstawiony przez niego wykaz nie spełnił wymagań wskazanych
w ogłoszeniu o zamówieniu publicznym. Odwołujący z ostrożności dodał, że przygotowując
wykaz opierał się na rozróżnieniu pojazdów tego samego rodzaju oraz tego samego typu
ustanowionym przepisami powszechnie obowiązującego prawa tj. rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 24 października 2005 r. w sprawie homologacji typu pojazdów
samochodowych i przyczep (Dz.U. 238, poz. 2010 z późn. zm.) - zwane dalej
rozporządzeniem w sprawie homologacji - gdyż Zamawiający nie wskazał w ogłoszeniu
o zamówieniu, że rozumie pojazdy tego samego rodzaju lub typu w inny sposób niż
wynikający z powszechnie obowiązujących przepisów prawa.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, iż dokonując oceny spełniania przez niego
warunków udziału w postępowaniu nie uwzględnił reguł rządzących postępowaniem,
w którym dopuszczone zostało składanie ofert częściowych. Odwołujący powołał się w tym
miejscu na komentarz do art. 83 ustawy, z którego wynika, iż „każda oferta powinna być
oceniana odrębnie na podstawie warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny
właściwych dla danej części. Wykluczenie wykonawcy z postępowania obejmującego część
zamówienia albo odrzucenie oferty częściowej nie ma wpływu na uczestnictwo danego
wykonawcy w postępowaniu obejmującym inne części tego samego zamówienia"
(P. Granecki ,Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2009, System Informacji
Prawnej LEGALIS). Argumentował także, iż jeśli nie spełnił wymogów w zakresie w sytuacji
ekonomicznej i finansowej oraz doświadczenia co do wszystkich części zamówienia,
na których realizację przedstawił oferty częściowe, Zamawiający powinien zgodnie z art. 26
ust. 4 ustawy w zw. z art. 25 ust. 1 Pzp wezwać go do złożenia wyjaśnień dotyczących
dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu i zażądać
wskazania, do której z ofert częściowych przedstawił dokumenty poświadczające spełnienie
wymagań. Tym samym Odwołujący uznał, iż wykluczenie go z udziału w całym
postępowaniu i odrzucenie wszystkich trzech złożonych przez niego ofert częściowych
naruszyło postanowienia art. 15 ust 1 pkt 3 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (tj. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.) utrudniło bowiem
Odwołującemu dostęp do rynku. W konsekwencji Zamawiający naruszył określone
w przepisach art. 7 ustawy zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców. Naruszenie przez Zamawiającego ustawy spowodowało, że interes
Odwołującego doznał uszczerbku, bowiem w wyniku wykluczenia go z udziału w
postępowaniu i odrzucenia wszystkich złożonych przez niego ofert utracił on szansę na
wygranie przetargu na realizację części C i D.
Do protestu po stronie Zamawiającego przystąpił pismem z dnia 19 lutego 2010 r.
(wysłane faxem tego samego dnia Zamawiającemu i Odwołującemu) Piotr Wawrzaszek
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek Inżynieria Samochodów
Specjalnych.
Zamawiający pismem z dnia 24 lutego 2010r. oddalił protest Odwołującego w całości.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia protestu podniósł, iż zarzut naruszenia przepisów art. 83
ustawy jest bezzasadny, gdyż Zamawiający zgodnie z zasadami określonymi w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (zwanej alej „siwz”) przeprowadził badanie złożonych ofert,
w tym oferty Odwołującego, który złożył w postępowaniu jedną ofertę dotyczącą części B,C
i D i przedstawił w niej dokumenty, w których nie wykazał spełnienia warunków udziału
w postępowaniu dotyczących sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie
zamówienia. Stwierdził, iż w ofercie przedstawiono informację banku potwierdzającą
zdolność kredytową Odwołującego na kwotę 5 000 000 zł przy wymaganych
przez Zamawiającego 9 500 00 zł dla oferowanych przez Wykonawcę części zamówienia
oraz przedstawiono w ofercie polisę ubezpieczenia wraz z aneksem na kwotę 3 000 000 zł
przy wymaganych przez Zamawiającego 7 000 000 zł dla oferowanych przez Odwołującego
części zamówienia. Ponadto Odwołujący przedstawił dla potwierdzenia warunku posiadania
wiedzy i doświadczenia wykaz pojazdów, które nie odpowiadają swoim rodzajem
do stanowiących przedmiot zamówienia lub takiego typu jak przedmiot zamówienia (dla
części D ) oraz wartością wymaganą przez Zamawiającego, zatem nie potwierdzały one
warunków udziału o w postępowaniu.
Za nieuzasadniony został uznany przez Zamawiającego także zarzut naruszenia art.
26 ust. 4 ustawy. Podniósł on, że Odwołujący w złożonej ofercie nie wykazał do jakiej części
zamówienia złożył wymagane dokumenty m. in. informację z banku potwierdzającą
zdolność kredytową oraz polisę ubezpieczeniową, tak więc Zamawiający uznał,
iż dokumenty te dotyczą oferty na trzy zadania tj. część B, C i D. Twierdził, iż Odwołujący
nie złożył również trzech odrębnych ofert częściowych, w których znajdowałyby się
wymienione wyżej wymagane dokumenty, które to Zamawiający mógłby ocenić
pod względem ich zgodności z zapisami siwz. Wezwanie Odwołującego do udzielenia
wyjaśnień dotyczących kwestionowanych dokumentów byłoby - w ocenie Zamawiającego -
czynem nieuczciwej konkurencji i oznaczałaby naruszenie przepisu art. 7 ustawy. Wyjaśnił,
iż Odwołujący wezwany do wskazania, do której części oferty złożył dokumenty
potwierdzające warunki udziału w postępowaniu, miałby możliwość wyboru części
zamówienia dla siebie najkorzystniejszej przy posiadanych pełnych informacjach
o pozostałych ofertach w postępowaniu.
Odnosząc się do przedstawionego w ofercie przez Odwołującego wykazu pojazdów
Zamawiający wyjaśnił, iż zgodnie art. 68 ust. 17 pkt 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz.
U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.) pojazd specjalny lub używany do celów specjalnych Straży
Pożarnej nie musi posiadać świadectwa homologacji. Natomiast klasyfikację, podział
na kategorie i grupy określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu
bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia a także zasad
wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (świadectwo dopuszczenia) - zwane
dalej „rozporządzeniem MSWiA o świadectwach dopuszczenia”. Pojazdy pożarnicze muszą
posiadać świadectwa dopuszczenia. Odnośnie części B przedmiotu zamówienia zgodnie z
rozporządzeniem MSWiA o świadectwach dopuszczenia pojazdem tego samego rodzaju lub
typu jest pojazd określony wymaganiami zawartymi w pkt. 4.3.4. W ofercie Odwołującego
brak jest potwierdzenia wykonania takich samochodów. Odnośnie części C przedmiotu
zamówienia zgodnie z rozporządzeniem MSWiA o świadectwach dopuszczenia pojazdem
tego samego rodzaju lub typu jest pojazd określony wymaganiami zawartymi w pkt. 4.3.12
ppkt. 1-6. Odnośnie części D przedmiotu zamówienia zgodnie z rozporządzeniem MSWiA o
świadectwach dopuszczenia pojazdem tego samego rodzaju lub typu jest pojazd określony
wymaganiami zawartymi w pkt. 4.3.12 ppkt. 7 lub pojazdy ciężkie ratownictwa drogowego
wykonane dla firm cywilnych. W ofercie Odwołującego brak jest potwierdzenia wykonania
takich samochodów. Samochody ratownictwa chemicznego ani też samochody dla
Pogotowia Gazowego nie są odpowiednikiem tego samego rodzaju lub typu, co ciężki
samochód przeznaczony do usuwania skutków kolizji drogowych (ciężki samochód
ratownictwa drogowego).
W konsekwencji ww. stanowiska Zamawiającego Odwołujący nadał w placówce
pocztowej operatora publicznego w dniu 3 marca 2010 r. datowane na dzień 1 marca
2010r.odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, a kopię odwołania przekazał
w tym samym dniu faxem Zamawiającemu.
W odwołaniu Odwołujący podtrzymał zarzuty i żądania, zgłoszone w proteście
ograniczając jednak te dotyczące wykluczenia go z postępowania, odrzucenia oferty
oraz nakazania Zamawiającemu unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej i nakazania
Zamawiającemu dokonanie powtórnego badania i oceny ofert z udziałem oferty
Odwołującego oraz nakazania wezwania go do złożenia wyjaśnień dotyczących dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu w celu ustalenia,
której z ofert częściowych dokumenty te dotyczą do zadania C.
Ponadto Odwołujący wskazał, iż nie jest trafny pogląd wyrażony
przez Zamawiającego w uzasadnieniu oddalenia protestu, iż Odwołujący złożył
w postępowaniu jedną ofertę dotyczącą części B, C i D. Zdaniem Odwołującego nie ma
znaczenia fakt fizycznego składania oferty na jednym formularzu i dołączania jednego
kompletu załączników. Dla ustalenia czy złożono oferty częściowe czy jedną ofertę
decydujące znaczenie ma bowiem zamieszczona w ogłoszeniu oraz siwz informacja
o dopuszczeniu przez Zamawiającego możliwości składania ofert częściowych,
w konsekwencji również odrębne dokonywanie czynności wyboru oferty na realizację
poszczególnych części zamówienia. Wyjaśnił, iż stanowisko Zamawiającego jest tym
bardziej nie zasadne, że w pkt 1 formularza oferty, którego wzór stanowił załącznik nr 1
do siwz, Odwołujący określił, na które części zamówienia składa ofertę. Za nieprawidłowe
uznał także stanowisko Zamawiającego, jakoby wezwanie Odwołującego do udzielenia
wyjaśnień dotyczących dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału
w postępowaniu było czynem nieuczciwej konkurencji. Nie mógłby on bowiem zmienić
złożonych przez siebie ofert częściowych, a jego oferty podlegałyby takiej samej ocenie jak
oferty innych wykonawców. Należy przy tym zauważyć, że zarzucane Odwołującemu
rzekome niedopełnienie wymogów dołączenia dokumentów potwierdzających spełnienie
warunków udziału w postępowaniu było spowodowane wieloznacznym sformułowaniem
treści siwz. To wieloznaczne sformułowanie spowodowało, że Odwołujący - składając oferty
na realizację części B, C i D zamówienia spełniające, jego zdaniem, wymogi formalne
określone przez Zamawiającego - został wykluczony z postępowania, jego oferty zaś zostały
odrzucone.
Odnosząc się do zarzutów Zamawiającego w zakresie wykazu zrealizowanych
dostaw pojazdów Odwołujący zaznaczył, że Zamawiający nie wskazał m.in. w siwz jak
rozumie pojęcie „pojazdów odpowiadających swoim rodzajem do stanowiących przedmiot
zamówienia (dla części A, B, C) lub takiego typu jak przedmiot zamówienia (dla części D)
wykonanych przez Wykonawcę". Przywołane przez Zamawiającego w rozstrzygnięciu
protestu rozporządzenie o świadectwach dopuszczenia nie zawiera pojęcia „rodzaju"
pojazdu. Ustanawia ono odmienną klasyfikację pojazdów. Pojęcie „rodzaju" pojazdu
w odniesieniu do pojazdów specjalnych jest zdefiniowane we wskazanym w proteście
rozporządzeniu w sprawie homologacji i na podstawie podziału pojazdów na rodzaje
określone niniejszym rozporządzeniem Odwołujący sporządził wykaz pojazdów załączony
do złożonych przez niego ofert. Podkreślił, że zgodnie z pkt 4.2.1. załącznika nr 2
do rozporządzenia o świadectwach dopuszczenia, określającym wymagania dla pojazdów
pożarniczych, „podwozie pojazdu powinno posiadać świadectwo homologacji typu zgodnie
z odrębnymi przepisami odnoszącymi się do prawa o ruchu drogowym. W przypadku, gdy
przekroczone zostały warunki zabudowy określone przez producenta podwozia, wymagane
jest świadectwo homologacji typu pojazdu kompletnego oraz zgoda producenta podwozia na
wykonanie zabudowy". Wskazał, iż posłużenie się terminologią określoną w rozporządzeniu
o świadectwach dopuszczenia było uzasadnione z uwagi na złożenie przez Zamawiającego
w części D zamówienia na realizację trzech ciężkich samochodów ratownictwa technicznego
do usuwania skutków kolizji drogowych, które nie są pojazdami pożarniczymi,
ale specjalnymi. Jeżeli pojazdy tego typu nie są używane przez Straż Pożarną to nie dotyczy
ich zwolnienie od obowiązku posiadania świadectwa homologacji określone w art. 68 ust. 17
pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602 z
późn. zm.). Z tego względu Odwołujący prawidłowo wykazał się wykonaniem pojazdów tego
samego typu ustalonego zgodnie z klasyfikacją zawartą w rozporządzeniu w sprawie
homologacji, co dowodzi, że Odwołujący sporządził prawidłowo wykaz pojazdów.
Pismem z dnia 24 marca 2010r. (wysłane pocztą w dniu 25 marca 2010r., wpływ
do Urzędu Zamówień Publicznych w dniu 26 marca 2010r.) Piotr Wawrzaszek prowadzący
działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek Inżynieria Samochodów Specjalnych
zgłosił do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego kopię przystąpienia przekazując Odwołującemu i
Zamawiającemu.
Uwzględniając dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia oraz stanowiska
i oświadczenia Stron złożone na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba stwierdziła, iż zarzuty i żądania dotyczące zadania B i D, które nie
zostały przez Odwołującego podtrzymane w odwołaniu, nie podlegają rozpoznaniu przez
Izbę. Ponadto zarzut określenia przez Zamawiającego w sposób niejednoznaczny wymogów
wykazania się odpowiednią zdolnością kredytową, posiadaniem polisy ubezpieczeniowej
oraz wskazaniem wykazu pojazdów odpowiadających rodzajem do stanowiących przedmiot
zamówienia jako spóźniony, bowiem dotyczący postanowień ogłoszenia i siwz (ewentualnie
ich zmian), nie będzie przez Izbę rozpoznany.
Odwołujący legitymuje się interesem prawnym w korzystaniu ze środków ochrony
prawnej, o których stanowi przepis art. 179 ust.1 Pzp.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Izba stwierdziła,
iż wobec naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, które miało wpływ na wynik
postępowania, Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Przedmiotem zamówienia jest dostawa 14 ciężkich samochodów ratowniczo-
gaśniczych i 6 ciężkich samochodów ratownictwa technicznego. Zamawiający postanowił
podzielić przedmiot zamówienia na części, czemu dał wyraz w pkt. II.1.8) ogłoszenia
wskazując, iż oferty należy składać w odniesieniu do jednej lub więcej części. Odpowiednie
postanowienia w tym zakresie znalazły się także w pkt. 4 siwz, w którym Zamawiający
dopuścił możliwość złożenia ofert częściowych dotyczących części A, części B, części C,
części D bądź wszystkich części razem. W pkt. 3 siwz Zamawiający określił, iż część A
obejmuje dostawę 8 sztuk ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych na podwoziu z
napędem uterenowionym 6x6, PN-EN 1846-1 S-2-3-8000-8/5000-1, część B to dostawa 6
sztuk ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych na podwoziu z napędem uterenowionym
4x4, PN-EN 1846-1 S-2-6-5000-8/2400-1, część C stanowi dostawa 3 ciężkich samochodów
ratownictwa technicznego, PN-EN 1846-1 S-2-3-1-1-1, część D obejmuje dostawę 3 ciężkich
samochodów ratownictwa technicznego do usuwania skutków kolizji drogowych, PN-EN
1846-1 S-2-3-1-1-1.
Konsekwencją podziału zamówienia na części było określenie przez Zamawiającego
wadium osobno dla każdej z nich, podobnie kryteriów oceny ofert, warunków udziału
w postępowaniu oraz sporządzenie opisów przedmiotu zamówienia właściwych dla danej
części zamówienia. Także wzór formularza oferty stanowiący załącznik nr 1 do swiz zawierał
odpowiednie rubryki pozwalające wpisać wykonawcom ceny ofertowe na poszczególne
zadania.
Rozpoznając zarzuty odwołania Izba w pierwszej kolejności zauważyła,
iż postanowienia siwz w żadnej mierze (poza wyżej wskazanymi zapisami) nie regulują
przypadku, gdy wykonawca składa oferty częściowe na więcej niż jedno zadanie. Z ustaleń
Izby jednoznacznie zatem wynika, iż brak jest w dokumentacji postępowania,
a w szczególności w siwz jakichkolwiek dodatkowych informacji instruujących wykonawców,
jakie dokumenty i w jaki sposób oznaczone powinni złożyć w sytuacji, gdy składają ofertę
częściową na więcej niż jedno zadanie. Uzasadnione jest zatem przyjęcie, iż Zamawiający
w tym zakresie dał wykonawcom pełną swobodę.
Uwzględniając treść tak sporządzonej siwz, w odpowiedzi na ogłoszenie
o przedmiotowym postępowaniu, Odwołujący złożył oferty częściowe na zadania B, C, D
wypełniając formularz ofertowy zgodnie ze wzorem zawartym w załączniku nr 1 do siwz
i wpisując odpowiednio w rubryki właściwe dla zadania B, C oraz D ceny ofertowe za dane
części zamówienia. W ocenie Izby nie może zatem budzić wątpliwości, iż Odwołujący złożył
trzy oferty częściowe – na zadania B, C oraz D, konsekwentnie także wniósł wadia
na każde z zadań oraz przedłożył wymagane na podstawie pkt 12 e) siwz specyfikacje
techniczne pojazdów odrębnie na każde z zadań sporządzając je przy zastosowaniu wzoru
stanowiącego załącznik nr 5 do siwz. Odwołując się do definicji oferty częściowej
sformułowanej w art.2 pkt 6 ustawy, należy stwierdzić, iż ofertą częściową jest oferta
przewidująca, zgodnie z treścią siwz, wykonanie części zamówienia. Zatem bezspornym
jest, iż Odwołujący złożył oferty częściowe na zadania B, C, D i był do tego uprawniony
zarówno w świetle siwz, ogłoszenia o zamówieniu, jak i art. 83 ust. 3 ustawy, zatem za nie
uprawnione należy uznać twierdzenia Zamawiającego, jakoby Odwołujący złożył jedną ofertę
na trzy części. Izba podziela pogląd Odwołującego, iż w konsekwencji każda oferta
częściowa powinna być oceniana odrębnie z zastosowaniem właściwych dla niej kryteriów
oceny ofert oraz na podstawie warunków udziału w postępowaniu ustanowionych dla danego
zadania.
Z ustaleń Izby wynika, iż Odwołujący złożył wraz z ofertami częściowymi na zadania
B, C, D jeden komplet tzw. dokumentów podmiotowych, mających potwierdzać spełnianie
warunków udziału w postępowaniu w tym w szczególności polisę OC (wraz z aneksem)
opiewającą na kwotę 3 000 000 zł., informację z banku potwierdzającą zdolność kredytową
na kwotę do 5 000 000 zł. oraz oświadczenie zawierające wykaz zrealizowanych dostaw
sporządzone zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik nr 7 do swiz. Złożył także jedno
oświadczenie potwierdzające, iż spełnia warunki udziału w postępowaniu i nie podlega
wykluczeniu na podstawie art. 24 ustawy. Oświadczenie zostało sporządzone wg wzoru
stanowiącego załącznik nr 4 do siwz. Zamawiający nie wymagał w siwz, aby wykonawcy
składając oferty na poszczególne zadania oznaczali, którego zadania dany dokument ma
dotyczyć. W przypadku przywołanych wyżej oświadczeń wzory nie zawierały rubryki
na wskazanie zadania, którego dotyczą. Wyjątkowo tylko w formularzu oferty (załącznik nr 1
do siwz) Zamawiający odniósł się do poszczególnych części zamówienia, przewidując
odpowiednie rubryki na wpisanie cen ofertowych na zadania, na które wykonawca składa
ofertę częściową. Zatem Odwołujący, wobec braku takiego wymogu wprost zawartego
w siwz, nie miał obowiązku oznaczyć, której części zadania dotyczy dany dokument
podmiotowy. Co więcej, wymóg powielania dokumentów takich jak np. odpis z Krajowego
Rejestru Sądowego czy Krajowego Rejestru Karnego, gdyby był przez Zamawiającego
sformułowany w siwz uznać by należało za nadmierny i nieuzasadniony w świetle art. 25 ust.
1 Pzp, zgodnie z którym Zamawiający jest uprawniony do żądania wyłącznie dokumentów
i oświadczeń niezbędnych do przeprowadzenia postępowania.
Uwzględniając powyższe ustalenia należy odnieść się do zarzutów dotyczących
dokonanej przez Zamawiającego oceny spełniania przez Odwołującego poszczególnych
warunków udziału w postępowaniu:
- warunek posiadania niezbędnej wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania
potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia Zamawiający
doprecyzował wymagając, aby wykonawca części A, B, C, D dołączył do oferty wykaz
pojazdów (załącznik nr 7 do siwz) odpowiadających sowim rodzajem do stanowiących
przedmiot zamówienia (dla części A, B, C) lub takiego typu jak przedmiot zamówienia
(dla części D) wykonanych przez wykonawcę w okresie ostatnich trzech lat, lub jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie dostaw co najmniej 2 zamówień
na kwotę minimum dla: części A – 3 500 000 zł, części B – 2 500 000 zł, części C – 3 000
000 zł, części D – 4 000 000 zł z podaniem wartości przedmiotu, okresu realizacji
oraz odbiorców z załączeniem dokumentów potwierdzających, że prace te zostały wykonane
należycie.
W celu potwierdzenia, iż spełnia ww. warunek udziału w postępowaniu Odwołujący
przedłożył wykaz zrealizowanych dostaw obejmujący „pojazdy odpowiadające swoim
rodzajem (pojazdy specjalne)” w odniesieniu do pojazdów stanowiących przedmiot
zamówienia. W oświadczeniu wskazał na zrealizowane dostawy 6 szt. samochodów
pogotowia gazowego wraz z zabudową i wyposażeniem (wartość 5 856 000 zł), 4 szt.
samochodów ratownictwa chemicznego (wartość 4 269 246 zł) oraz 2 szt. ciężkich
samochodów ratownictwa technicznego 4x4 (wartość 2 559 440 zł.). Łączna wartość
zrealizowanych zamówień wyniosła 9 410 440 zł.
Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Izba ustaliła,
iż Zamawiający, analizując przedłożony przez Odwołującego wykaz dostaw uznał, iż nie
potwierdza on wymaganego doświadczenia w zakresie żadnego z zadań,
na które wykonawca złożył ofertę częściową, bowiem wskazane przez Odwołującego
pojazdy winny być tożsame z opisem przedmiotu zamówienia zawartym w załączniku nr 5
do siwz w odniesieniu do poszczególnych zadań, a tym samym powinny być tożsame
z opisem zawartym w rozporządzeniu MSWiA o świadectwach dopuszczenia, gdyż to na
podstawie tego aktu prawnego Zamawiający sporządził opis przedmiotu zamówienia
dla poszczególnych zadań. Zamawiający przyznał, iż co prawda pojęcie „rodzaj pojazdu” nie
zostało przez niego zdefiniowane ani w siwz, ani w ogłoszeniu, jednak oczywistym powinno
być, iż należy odnieść się do opisu zawartego w ww. rozporządzeniu, które zdaniem
Zamawiającego, definiuje i opisuje rodzaje i typy pojazdów. Zatem w zakresie zadania A
należało wykazać dostawę 2 ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych na podwoziu
z napędem uterenowionym 6x6, w odniesieniu do zadania B należało wykazać dostawę 2
ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych na podwoziu z napędem uterenowionym 4x4,
w zakresie zadania C - 2 ciężkich samochodów ratownictwa technicznego, w odniesieniu
do zadania D - 2 ciężkich samochodów ratownictwa technicznego do usuwania skutków
kolizji drogowych.
Izba nie może podzielić poglądów Zamawiającego oraz Przystępującego
w powyższym zakresie. Należy przede wszystkim bowiem wskazać, iż Zamawiający
powinien konkretyzując omawiany warunek udziału w postępowaniu zdefiniować, w sposób
jednoznaczny i nie utrudniający uczciwej konkurencji, co rozumie przez „rodzaj” czy „typ”.
Przywołane rozporządzenie o świadectwach dopuszczenia, jak słusznie zauważył
Odwołujący, nie definiuje pojęcia „rodzaj”, a jedynie opisuje poszczególne kategorie
pojazdów. Co więcej, nawet gdyby posługiwało się kategoriami pojęciowymi jak „rodzaj” czy
„typ” nie mogłoby to stanowić wystarczającej podstawy do tego, by wykonawcy rozumieli
pojęcia użyte przez Zamawiającego w sposób określony w takim czy innym akcie prawnym.
Aby tak było Zamawiający musiałby wskazać, iż posługuje się w omawianym zakresie
nomenklaturą zdefiniowaną w konkretnym akcie prawnym. Skoro zatem Zamawiający nie
doprecyzował odpowiednio warunku udziału w postępowaniu Odwołujący był uprawniony,
aby nadać własne znaczenie, nawet potoczne, pojęciu „rodzaj” czy „typ”. Nie sposób także
zgodzić się z argumentacją Zamawiającego, iż przez „rodzaj” należy rozumieć identyczny,
tożsamy pojazd z tym stanowiącym przedmiot zamówienia. Takiemu rozumienie
omawianego warunku udziału w postępowaniu nie znajduje potwierdzenia w treści
omawianego warunku sformułowanego przez Zamawiającego, a także sprzeciwia się
dyspozycji przepisu art. 22 ust. 2 ustawy – stanowiąc nieadekwatne i nieproporcjonalne
do przedmiotu zamówienia określenie warunku utrudniające dostęp do zamówienia
wykonawców w rzeczywistości mogących należycie zrealizować dostawę.
Skoro jednak Zamawiający zrezygnował ze zdefiniowania pojęcia „rodzaj” trzeba
przyjąć, iż wykonawcy, w tym Odwołujący, byli uprawnieni, aby nadać temu pojęciu własne
znaczenie. Odwołujący przyjął, iż w tym zakresie odwoła się do nomenklatury zawartej
w rozporządzeniu w sprawie homologacji. Uznał za rodzaj „pojazdy specjalne” i zgodnie z tak
przyjętym założeniem wykazał zrealizowane dostawy – wykazał, iż dostarczył w wymaganym
okresie 12 pojazdów specjalnych o łącznej wartości 9 410 440 zł, co potwierdził stosownymi
referencjami. Tym samym Zamawiający nie miał podstaw, by w tym stanie rzeczy uznać,
iż Odwołujący nie spełnia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego doświadczenia
i wykluczyć go z udziału w postępowaniu. Takie działanie Zamawiającego należy uznać
za naruszające przepis art. 7 i art. 24 ustawy. Izba stoi na stanowisku, iż Odwołujący nie
może ponosić negatywnych konsekwencji wynikających z nieprecyzyjnych sformułowań
sporządzonej przez Zamawiającego siwz. Tym samym wykluczenie Odwołującego
z postępowania, gdyż nie spełnia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego
doświadczenia, należy uznać za nieuprawnione.
- warunek znajdowania się przez wykonawcę w sytuacji ekonomicznej i finansowej
zapewniającej wykonanie zamówienia wykonawca Zamawiający doprecyzował
wymagając, aby wykonawcy przedłożyli:
a) informację banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, w którym
wykonawca posiada podstawowy rachunek bankowy, wystawioną nie wcześniej niż
trzy miesiące przed upływem terminu składania ofert, potwierdzającą, że w dniu jej
wystawienia wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytowa
wykonawcy wynosi co najmniej dla: części A – 3 500 000 zł, części B – 2 500 000 zł,
części C – 3 000 000 zł, części D – 4 000 000 zł.
b) polisę lub inny dokument ubezpieczenia potwierdzający, że oferent jest
ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności
gospodarczej w wysokości minimum 10 000 000 zł dla oferty obejmującej wszystkie
części zamówienia, a gdy oferta obejmować będzie poszczególne części w
następujących wysokościach: dla części A – 3 000 000 zł, części B – 2 000 000 zł,
części C – 2 000 000 zł, części D – 3 000 000 zł.
Ad. a)
Odwołujący załączył do oferty informację z banku potwierdzającą zdolność kredytową
do kwoty 5 000 000 zł. Nie oznaczył co prawda, której części zamówienia informacja ta
dotyczy, jednak fakt ten jest bez znaczenia dla oceny spełniania warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego minimalnej kwoty ubezpieczenia w świetle brzmienia
postanowień siwz oraz ogłoszenia.
Zamawiający wywodzi, iż w sytuacji, gdy wykonawca składał ofertę na więcej niż
jedno zadanie, powinien on – w celu wykazania, iż spełnia warunek udziału w postępowaniu
- zsumować kwoty wymaganej minimalnej zdolności kredytowej dla poszczególnych zadań.
Wskazuje, że jeśli Odwołujący złożył oferty częściowe na zadania B, C, D musiał wykazać
zdolności kredytową o wartości minimum 9 500 000 zł, co - wg twierdzeń Zamawiającego
oraz Przystępującego - wynika z brzmienia przedmiotowego warunku. Izba nie może
podzielić poglądu Zamawiającego w tym zakresie. Z treści siwz nie wynika obowiązek
łącznej oceny spełniania tego warunku w odniesieniu do kilku części zamówienia. Zatem
uznać trzeba, iż skoro Odwołujący złożył informację z banku potwierdzającą zdolność
kredytową do kwoty 5 000 000 zł, a zdolność kredytowa wymagana na żadne z zadań
z osobna nie przekraczała tej kwoty Odwołujący spełnił wymagany warunek w zakresie
wszystkich zadań – jego zdolność kredytowa w wysokości 5 000 000 zł. jest wyższa niż ta
wymagana z osobna dla zadania A, B, C i D. Zatem bez przeprowadzania dodatkowych
ustaleń i wyjaśnień dokumentów trzeba stwierdzić, iż w tym stanie faktycznym i prawym
Odwołujący spełnił warunek udziału w postępowaniu dotyczący posiadania zdolności
kredytowej na kwotę minimum 5 000 000 zł. dla każdego z zadań, w tym zadania C.
W tym zakresie zatem zarzut nieuzasadnionego, naruszającego art. 7, art. 24 oraz art. 83
ustawy, wykluczenia wykonawcy potwierdził się.
Ad. b)
Odwołujący załączył do oferty polisę odpowiedzialności cywilnej wraz z aneksem
na kwotę 3 000 000 zł. Odnosząc się do brzmienia przedmiotowego warunku należy przyjąć,
iż Zamawiający był uprawniony do sumowania poszczególnych kwot w odniesieniu
do poszczególnych części zamówienia. Za takim rozumieniem tego warunku przemawia
obowiązek wykazania - w przypadku złożenia oferty na wszystkie zadania - ubezpieczenia
od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej
w wysokości minimum 10 000 000 zł, a gdy oferta obejmować będzie poszczególne części
w następujących wysokościach: dla części A – 3 000 000 zł, części B – 2 000 000 zł, części
C – 2 000 000 zł, części D – 3 000 000 zł. Zatem wnosić należy, iż w przypadku złożenia
oferty np. na zadanie A i B należy zsumować wartości ubezpieczenia i wykazać
ubezpieczenie w kwocie min. 5 000 000 zł.
Tym samym dla ustalenia, czy Odwołujący spełnia warunek udziału w postępowaniu
w zakresie danego zadania niezbędne jest ustalenie, której części zamówienia dotyczy
złożona polisa. W tym celu Zamawiający był zobowiązany do zastosowania art. 26 ust. 4
ustawy i zażądania wyjaśnień dotyczących złożonej przez Odwołującego polisy OC. Izba nie
podziela w tym zakresie opinii wyrażonej przez Zamawiającego i Przystępującego, iż takie
działanie oznaczałoby naruszenie zasady uczciwej konkurencji, dając Odwołującemu
możliwość wyboru, do oferty na którą część zamówienia „przyporządkuje” złożoną polisę
OC. Z brzmienia przepisu art. 26 ust. 4 Pzp wynika bezwzględny obowiązek wyjaśnienia
ewentualnych wątpliwości dotyczących m.in. tzw. dokumentów podmiotowych, a zatem także
polisy OC. Ustalenia wynikające z procedury wyjaśniania dokumentów i oświadczeń mogą
stanowić następnie podstawą do zastosowania przepisu art. 26 ust. 3 ustawy i wezwania
wykonawcy do uzupełnienia stosownych dokumentów. W przedmiotowym stanie faktycznym,
w świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego, Izba nie ma wątpliwości,
iż Zamawiający powziął wątpliwość co do tego, którego zadania dotyczy złożona
przez Odwołującego polisa OC. Zatem powinien on wyjaśnić wątpliwości dotyczące tego
dokumentu. Przepis art. 26 ust. 4 nie zawęża zakresu żądania wyjaśnień tylko
do wątpliwości dotyczących określonych aspektów dokumentu - wątpliwości mają „dotyczyć”
oświadczeń lub dokumentów.
Zamawiający zatem działając prawidłowo winien w pierwszej kolejności wyjaśnić,
którego zadania dotyczy złożona przez Odwołującego polisa OC, a w zakresie pozostałych
zadań, na które oferty częściowe złożył Odwołujący, rozważyć zasadność wezwania go
do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy i ewentualnie – w zależności
od sytuacji - zastosować przepis art.46 ust 4a) ustawy. Zamawiający naruszył więc art. 7
w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy i art. 24 Pzp, wykluczył bowiem Odwołującego, nie wzywając go
uprzednio do wyjaśnienia, którego zadania dotyczy złożona przez niego polisa OC.
Z uwagi na powyższe, zważywszy, że Odwołujący spełnia warunek udziału
w postępowaniu dotyczący wymaganego doświadczenia oraz dysponuje odpowiednią
zdolnością kredytową w zakresie zadania C, jak również uwzględniając fakt, iż Zamawiający
– wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi - nie wyjaśnił uzasadnionych wątpliwości
dotyczących polisy OC złożonej przez Odwołującego, Izba uznała, że Zamawiający
wykluczając Odwołującego z postępowania oraz w konsekwencji, odrzucając jego ofertę
częściową na zadanie C oraz dokonując wyboru oferty częściowej dla zadania C Piotra
Wawrzaszek prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Piotr Wawrzaszek
Inżynieria Samochodów Specjalnych naruszył art. 24, art. 26 ust. 3, art. 83 ustawy, a co za
tym idzie zasadę zawartą w art. 7 ust. 1 Pzp, nakazującą zachowanie w postępowaniu
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Uwzględniając powyższe na podstawie art. 191 ust. 1a ustawy orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7 ustawy
Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania, uwzględniając postanowienia rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 ze zmianami).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.) na niniejszy wyrok w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………