Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 609/11

WYROK
z dnia 1 kwietnia 2011 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska

Protokolant: Mateusz Michalec
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 kwietnia 2011 r. w Warszawie odwołania wniesionego
w dniu 23 marca 2011 roku przez Royal Software Consulting Spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością, 01-402 Warszawa, ul. Erazma Ciołka 10 w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 00-926
Warszawa, ul. Wspólna 2
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu – Głównemu Urzędowi Geodezji i
Kartografii, 00-926 Warszawa, ul. Wspólna 2 unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania, unieważnienie czynności wykluczenia Royal Software
Consulting Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, 01-402 Warszawa, ul. Erazma
Ciołka 10 i odrzucenia jego oferty oraz dokonanie ponownej oceny ofert
2. kosztami postępowania obciąża Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 00-926
Warszawa, ul. Wspólna 2 i nakazuje:
1) zaliczyć w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Royal
Software Consulting Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, 01-402
Warszawa, ul. Erazma Ciołka 10 tytułem wpisu od odwołania,
2) dokonać wpłaty kwoty 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy pięćset złotych
zero groszy) przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 00-926 Warszawa, ul.
Wspólna 2 na rzecz Royal Software Consulting Spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością, 01-402 Warszawa, ul. Erazma Ciołka 10 stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Warszawie.

Przewodniczący:
………………………………

Uzasadnienie
Zamawiający – Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 00-926 Warszawa, ul. Wspólna 2
– prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi serwisowe
oprogramowania Oracle, stanowiącego element infrastruktury sieciowej systemu
GEOPORTAL, w ramach Projektu Geoportal 2.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 roku Nr 113, poz. 759 ze
zmianami), zwanej dalej ustawą Pzp.
W dniu 23 marca 2011 roku wykonawca Royal Software Consulting Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie (dalej: odwołujący się) wniósł odwołanie wobec czynności
zamawiającego polegających na wykluczeniu odwołującego się z postępowania i odrzuceniu
jego oferty zarzucając rażące naruszenie przepisów art. 24 ust. 2 pkt 2 oraz art. 24 ust. 4
ustawy Pzp poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie.
Odwołujący się wniósł o:
1) nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania,
2) nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wykluczenia odwołującego się i
unieważnienie czynności odrzucenia jego oferty,
3) nakazanie zamawiającemu powtórzenie czynności oceny ofert i wybrania oferty
odwołującego się jako najkorzystniejszej,
4) zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego się zwrotu kosztów
postępowania, w tym zastępstwa według norm przepisanych.
W uzasadnieniu odwołujący się podniósł, że w dniu 18 marca 2011 r. zamawiający
zawiadomił oferentów o unieważnieniu postępowania, wykluczeniu wykonawcy i odrzuceniu
oferty. Jako podstawę prawną unieważnienia postępowania prowadzonego w trybie przetargu
nieograniczonego zamawiający wskazał przepis art. 93 ust. 1 pkt. 1 ustawy Pzp tj. nie złożenie
żadnej oferty nie podlegającej odrzuceniu. Dodatkowo zamawiający wskazał, iż wykluczył z
postępowania m.in. odwołującego się z powodu nie wniesienia przez niego wadium do upływu
terminu składania ofert. Jednocześnie na podstawie przepisu art. 24 ust. 4 zamawiający uznał,
iż ofertę odwołującego się, który został wykluczony uznaje się za odrzuconą.
Podając uzasadnienie faktyczne i prawne w treści zawiadomienia zamawiający
wskazał, iż odwołujący się wniósł wadium w formie gwarancji ubezpieczeniowej, jednak
dokument ten nie został podpisany. Zamawiający wskazał, iż zgodnie z przepisem art. 9
ustawy Pzp strony obowiązuje forma pisemna, co z kolei oznacza, że w przypadku złożenia
dokumentu, który nie został podpisany nie zachowano formy pisemnej, przez co złożona
gwarancja ubezpieczeniowa jest nieważna.

Odwołujący się zauważył, iż zamawiający słusznie nie wezwał wykonawcy do
uzupełnienia dokumentów w trybie przepisu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, gdyż w katalogu
dokumentów lub oświadczeń potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu
(zarówno pozytywnych, jak i negatywnych) oraz oświadczeń lub dokumentów
potwierdzających, że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane spełniają wymagania
określone przez zamawiającego, bowiem w katalogu tym nie znajduje się ani wadium, ani
dokumenty będące w swej istocie formą wadium (np. gwarancja ubezpieczeniowa)
Zamawiający skorzystał z przysługującego mu prawa wyjaśnienia wątpliwości związanych z
przedłożoną gwarancją i wystąpił do ubezpieczyciela o potwierdzenie, ewentualnie o
wykluczenie ważności gwarancji. Zamawiający pamiętał bowiem, że przesłankę wykluczenia, o
której mowa w przepisie art. 24 ust. 2 pkt. 2 musi udowodnić zamawiający. W ocenie
odwołującego się nie jest zrozumiałe, dlaczego zamawiający wykluczył ofertę skarżącego,
skoro uzyskał on od ubezpieczyciela jako wystawcy gwarancji potwierdzenie ważności
złożonej gwarancji. Można domyślać się, iż o ile warunki merytoryczne wystawionej gwarancji -
po uzyskanym wyjaśnieniu od ubezpieczyciela - czyli skuteczność gwarancji nie budziły
wątpliwości Zamawiającego, który tym samym uzyskał zapewnienie, że oferta jest
zabezpieczona, to warunki formalne złożonego dokumenty, w postaci braku podpisu wystawcy
gwarancji, wzbudziły tak duże obawy po stronie Zamawiającego, że postanowił on wykluczyć
oferenta i unieważnić postępowanie.
Odwołujący się stwierdził, że stanowisko zamawiającego nie jest słuszne, gdyż
wystawiona i potwierdzona, co do skuteczności, autentyczności i warunków gwarancja
wadialna w pełnym zakresie zabezpiecza interesy i ryzyko zamawiającego, który w razie
ziszczenia się warunków wskazanych w gwarancji mógłby uzyskać wypłatę żądanej kwoty.
Tym samym nie może zamawiający twierdzić, że wadium nie zostało wniesione i na tej
podstawie dokonać wykluczenia Wykonawcy, gdyż jest to działanie niezgodne z prawem.


Izba ustaliła, co następuje:

Zgodnie z Rozdziałem IX SIWZ „Termin związania ofertą” ust. 1 termin związania ofertą
wynosi 30 dni. Bieg terminu składania ofertą rozpoczyna się wraz z upływem terminu składania
ofert (ust. 2). Termin składania ofert, zgodnie Rozdziałem XIII „Miejsce i termin składania ofert”
ust. 1, upływał w dniu 22 lutego 2011 roku o godz. 12.00.
W rozdziale XVII SIWZ „Wymagania dotyczące wadium” zamawiający wskazał m.in.,
że:
1. Wykonawca obowiązany jest wnieść wadium w wysokości 10.000,00 zł (słownie:
dziesięć tysięcy złotych).

2. Wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert.
3. Wadium może być wniesione w jednej lub kilku następujących formach:
1) pieniądzu;
2) poręczeniach bankowych lub poręczeniach spółdzielczej kasy oszczędnościowo-
kredytowej, z tym że poręczenie kasy jest zawsze poręczeniem pieniężnym;
3) gwarancjach bankowych;
4) gwarancjach ubezpieczeniowych;
5) poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2
ustawy z dnia 9 listopada 2000 roku o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości (Dz. U. z 2007 roku Nr 42, poz. 275, z późn. zm.).
4. Za termin wniesienia wadium w formie pieniężnej zostanie przyjęty termin uznania
rachunku zamawiającego.

Odwołujący się wraz z ofertą złożył gwarancję ubezpieczeniową zapłaty wadium 998A
124154 z dnia 2011-02-08, wystawiony przez UNIQA Towarzystwo Ubezpieczeń Spółkę
Akcyjną Oddział w Warszawie. Z treści gwarancji wynika, że gwarancja ważna jest w okresie
od 22.02.2011 r. do 24.03.2011 r. i wygasa automatycznie i całkowicie, jeśli wezwanie do
zapłaty wraz z oświadczeniem Beneficjenta nie zostanie dostarczone do Gwaranta w ww.
terminie. Gwarancja ta nie została podpisana przez osobę upoważnioną do wystawiania tego
rodzaju dokumentów.
Zamawiający w celu weryfikacji ważności złożonej gwarancji ubezpieczeniowej
złożonej przez odwołującego się pismem z dnia 25 lutego 2011 r., znak Ldz. 420/02 wystąpił
do ubezpieczyciela UNIQA z pytaniem, czy przedłożona przez odwołującego się gwarancja nr
998A124154 jest ważna i czy obejmuje ona ochroną zdarzenia wymienione w jej treści. W
odpowiedzi ubezpieczyciel pismem z dnia 07.03.2011 r., znak Iś-5049/G2-19.31/2011,
zatytułowanym „Potwierdzenie ważności gwarancji ubezpieczeniowej" wskazał
zamawiającemu, iż gwarancja jest ważna i skuteczna. Odpowiedź tę ubezpieczyciel przekazał
do wiadomości odwołującego się, który - nie będąc wezwany przez zamawiającego -
wystosował do zamawiającego pismo z dnia 07 marca 2011 r., w którym potwierdził, iż
gwarancja jest ważna, a nadto do pisma załączył pismo z dnia 07.03.2011 r., polisę Nr 998A
124154, gwarancję ubezpieczeniową zapłaty wadium 998A 124154 z dnia 18.02.2011 r.,
umowę generalną o gwarancje ubezpieczeniowe Nr 38/ROYAL SOFTWARE/01/2010,
pełnomocnictwo UNIQA oraz informację e-mailową uzyskaną od UNIQA.

Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym w szczególności specyfikacji
istotnych warunków zamówienia, oferty odwołującego się, a także biorąc pod uwagę

oświadczenia stron złożone podczas rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co
następuje:
Odwołanie jest zasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że odwołujący się ma interes w uzyskaniu
zamówienia uprawniający go do wnoszenia środków ochrony prawnej zgodnie z art. 179 ust.
1 ustawy Pzp.
Istotą przedmiotowego postępowania jest ocena, czy fakt dołączenia do oferty
wadialnej gwarancji ubezpieczeniowej, nie podpisanej przez wystawcę gwarancji uzasadnia
stwierdzenie, że oferta odwołującego się nie została zabezpieczona wadium.
Izba przeanalizowała treść gwarancji ubezpieczeniowej i skonstatowała, że treść ta
odpowiada przepisom ustawy Pzp oraz wymogom zamawiającego wskazanym w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Gwarancja nie zawiera niedozwolonych
klauzul, mogących godzić w interesy zamawiającego i ważna jest w ustalonym przez
zamawiającego terminie związania ofertą, tj. od 22 lutego 2011 roku do 24 marca 2011 roku.
W tej sytuacji analizie prawnej zostanie poddany jedynie fakt nie podpisania dokumentu
gwarancji przez osobę uprawnioną w imieniu ubezpieczyciela do podpisywania tego rodzaju
dokumentów.
Umowa gwarancji ubezpieczeniowej i wykonywanie tej umowy należą do czynności
ubezpieczeniowych, wymienionych w art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o
działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 roku Nr 11, poz. 66 ze zmianami). Ustawa ta
nie reguluje jednak zasad, na jakich winno zawierać się tego rodzaju umowy ani też
warunków, jakim winny odpowiadać dokumenty potwierdzające fakt zawarcia takiej umowy.
Niekiedy w piśmiennictwie przyjmuje się, iż gwarancja ubezpieczeniowa wywodzi się z
umowy ubezpieczenia zawartej na rzecz osoby trzeciej.
Według art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń
zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie
wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Z kolei art. 808 § 1 k.c.
wyraźnie wskazuje, że umowa ubezpieczenia może zostać zawarta także na rzecz osoby
trzeciej. W opisanym kształcie zakład ubezpieczeń, działając na zlecenie ubezpieczającego
(wykonawcy), zobowiązywał się względem niego zapłacić ubezpieczonemu
(zamawiającemu) określoną kwotę na wypadek zaistnienia określonego zdarzenia
(zaistnienia okoliczności pozwalających na zatrzymanie zabezpieczenia).
Na tle przepisów Kodeksu cywilnego, zawarcie umowy ubezpieczenia następuje w
chwili złożenia przez ubezpieczającego oferty i jej przyjęcia przez zakład ubezpieczeń. Dla

skuteczności zawarcia takiej umowy nie jest wymagana żadna forma kwalifikowana.
Dokument gwarancji stanowi jedynie dowód (potwierdzenie) zawarcia umowy, podlegający
ocenie zgodnie z zasadami z art. 74 K.c.
Przepisy nie precyzują formy gwarancji ubezpieczeniowej, niemniej praktyka obrotu
wskazuje na zastosowanie formy pisemnej. Jest to uzasadnione zarówno ze względu na
pewność obrotu prawnego, jak i na to, że zamawiający, jako uprawniony z gwarancji
ubezpieczeniowej, nie jest stroną tej umowy oraz z uwagi na zasadę pisemności
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Zgodnie z art. 78 § 1 zd. 1 K.c., mającym zastosowanie do czynności podejmowanych w
postępowaniu udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 14 ustawy Pzp, do
zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu
na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Brak zatem podpisu na dokumencie
gwarancji ubezpieczeniowej złożonej przez odwołującego się oznacza, że forma pisemna w
tym przypadku nie została zachowana.
Niemniej jednak nie zachowanie formy pisemnej w przypadku gwarancji
ubezpieczeniowej nie oznacza, że gwarancja ta jest nieważna. W myśl bowiem art. 73 § 1
K.c. jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez
zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor
nieważności. Oznacza to, iż nieważność gwarancji ubezpieczeniowej z uwagi na nie
zachowanie formy pisemnej miałaby miejsce wówczas, gdy – po pierwsze – konieczność
zachowania formy pisemnej wynikałaby z przepisu ustawy oraz – po drugie – ustawa
przewidywałaby rygor nieważności za nie zachowanie formy pisemnej dla tej czynności
prawnej. Tymczasem, jak to już wyżej wskazano, żaden z powszechnie obowiązujących
przepisów prawnych nie reguluje w żaden sposób formy gwarancji ubezpieczeniowej.
W ocenie Izby nieważności gwarancji ubezpieczeniowej z uwagi na brak formy pisemnej
nie można dopatrywać się w przepisach ustawy Pzp. Ustawa Pzp co prawda w art. 9 ust. 1
wprowadza zasadę pisemności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
niemniej jednak jedynie w kilku przypadkach stanowi, że niezachowanie formy pisemnej
wywołuje skutek w postaci nieważności danej czynności. Dotyczy to ofert, które zgodnie z
art. 82 ust. 2 powinny być złożone pod rygorem nieważności w formie pisemnej oraz umów w
sprawie zamówienia publicznego, dla których forma pisemna również została zastrzeżona ad
solemnitatem. Należy zwrócić tu uwagę, iż dokument potwierdzający fakt wniesienia wadium
nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów ustawy Pzp. Pojęcie "oferta" w prawie zamówień
publicznych jest traktowane funkcjonalnie i odnosi się bądź to do samego oświadczenia woli,
bądź łącznie do tego oświadczenia i składanych wraz z nim załączników, przy czym

załącznikami stanowiącymi elementy oferty są informacje zawarte w dokumentach żądanych
na podstawie rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów potwierdzających spełnianie
warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy Tak też stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21
października 2005 roku (III CZP 74/05).

Jak już wyżej wskazano, dokument gwarancji podlega ocenie zgodnie z zasadami z
art. 74 K.c. Zamawiający przeprowadził postępowanie wyjaśniające zwracając się do
ubezpieczyciela z pytaniem dotyczącym ważności gwarancji ubezpieczeniowej zapłaty
wadium i uzyskał informację, że gwarancja jest ważna i zabezpiecza interesy zamawiającego
we wszystkich przypadkach, przewidzianych ustawą Pzp. W

Zamawiający na rozprawie podnosił, że termin związania ofertą w przedmiotowym
postępowaniu kończył się w dniu 23 marca 2011 roku. W tym dniu odwołujący się złożył
odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Zamawiający nie występował do
odwołującego się o przedłużenie terminu związania ofertą, lecz odwołujący się mógł to sam
uczynić.
Zgodnie z art. 182 ust. 6 ustawy Pzp w przypadku wniesienia odwołania po upływie
terminu składania ofert bieg terminu związania ofertą ulega zawieszeniu do czasu ogłoszenia
przez Izbę orzeczenia. Termin związania ofertą w rozpoznawanym przypadku upływał w dniu
23 marca 2011 roku i jest to okoliczność bezsporna. Ponieważ – w myśl art. 111 § 1 K.c. –
termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia – odwołanie zostało
wniesione jeszcze w terminie związania ofertą. Termin ten kończył się bowiem wraz z
upływem 23 marca 2011 roku. Stosownie zaś do cytowanego wyżej art. 182 ust. 6 ustawy
Pzp wobec wniesienia odwołania termin ten został zawieszony do dnia ogłoszenia przez Izbę
orzeczenia. Odwołujący się nie musiał zatem samodzielnie przedłużać terminu związania
ofertą, gdyż bieg tego terminu został zawieszony z mocy prawa.
W przypadku wniesienia odwołania, w myśl art. 184 zd. 1 ustawy Pzp, zamawiający, nie
później niż na 7 dni przed upływem ważności wadium, wzywa wykonawców, pod rygorem
wykluczenia z postępowania, do przedłużenia ważności wadium albo wniesienia nowego
wadium na okres niezbędny do zabezpieczenia postępowania do zawarcia umowy. W
rozpoznawanej sprawie zamawiający nie miał możliwości wezwania odwołującego się do
przedłużenia ważności wadium z zachowaniem ustawowego terminu, niemniej jednak nie
jest to okoliczność, z powodu której konsekwencje winien ponosić odwołujący się.

Biorąc pod uwagę powyższe orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania.
Izba nie uwzględniła wniosku odwołującego się o zasądzenie kosztów wynagrodzenia
pełnomocnika, a to z powodu nie przedłożenia do akt sprawy rachunków, co jest podstawą
przyznania kosztów, zgodnie z § 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym (Dz. U. Nr 41, poz. 238).



………………………………………