Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

WYROK
z dnia 31 maja 2012 r.

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski
Protokolant: Przemysław Łaciński

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 maja 2012 r. w Warszawie odwołań wniesionych do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 17 maja 2012 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia – Consortia spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, 03-301
Warszawa, ul. Jagiellońska 74, „Aksel” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
44-207 Rybnik, ul. Lipowa 17 – sygn. akt KIO 993/12
B. w dniu 18 maja 2012 r. przez wykonawcę: Bytomska Spółka Informatyczna COIG-4
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, 41-914 Bytom, ul. Strzelców
Bytomskich 207 – sygn. akt KIO 999/12
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez zamawiającego:
Skarb Państwa – Komenda Główna Policji, 02-624 Warszawa, ul. Puławska 148/150

orzeka:
1. Oddala odwołania.
2. Kosztami postępowania obciąża odwołujących: wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia – Consortia sp. z o.o. z siedzibą w
Warszawie, „Aksel” sp. z o.o. z siedzibą w Rybniku oraz Bytomską Spółkę
Informatyczną COIG-4 sp. z o.o. z siedzibą w Bytomiu i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 30000 zł 00 gr
(słownie: trzydzieści tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołujących:
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia –
Consortia sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, „Aksel” sp. z o.o. z siedzibą w
Rybniku oraz Bytomską Spółkę Informatyczną COIG-4 sp. z o.o. z siedzibą w
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

Bytomiu – tytułem wpisów od odwołań,
2.2 zasądza od odwołujących: wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia – Consortia sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
„Aksel” sp. z o.o. z siedzibą w Rybniku oraz Bytomskiej Spółki
Informatycznej COIG-4 sp. z o.o. z siedzibą w Bytomiu na rzecz
Zamawiającego: Skarbu Państwa – Komendy Głównej Policji w Warszawie
kwotę 7200 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy dwieście złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
uzasadnionych kosztów strony obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika, w tym
kwotę 3600 zł 00 gr (trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) od
odwołującego: wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia – Consortia sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, „Aksel” sp. z o.o.
z siedzibą w Rybniku oraz kwotę 3600 zł 00 gr (trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy) od odwołującego: Bytomskiej Spółki Informatycznej COIG-4 sp.
z o.o. z siedzibą w Bytomiu.

Stosownie do art. 198 a i 198 b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, z późn. zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Skarb Państwa – Komenda Główna Policji w Warszawie – prowadził w
trybie przetargu nieograniczonego, na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo
zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759; zwanej dalej
również „ustawą pzp” lub „pzp”), postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
dostawy pn. Dostawa systemu łączności podpaskowej dla oddziałów prewencji Policji
(oznaczenie sprawy: 11/BŁiI/12/MK).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej z 119 stycznia 2012 r. pod nr 2011/S_12-019019, w tym samym dniu
Zamawiający zamieścił ogłoszenie o zamówieniu w swojej siedzibie oraz na swojej stronie
internetowej (www.policja.pl).
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp i została ustalona przez Zamawiającego na kwotę
12.195.121, 95 zł, co stanowi równowartość 3.033.914,31 euro.
7 maja 2012 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia –
Consortia sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, „Aksel” sp. z o.o. z siedzibą w Rybniku
otrzymali od ubezpieczyciela – HDI Asekuracja Towarzystwo Ubezpieczeń Spółka Akcyjna
informację, że Zamawiający 4 maja 2012 r. wystąpił z żądaniem zapłaty wadium w kwocie
360 tys. zł na podstawie gwarancji ubezpieczeniowej nr 3024708/8401 z 7 marca 2012 r., w
związku z czynnością zatrzymania wadium w prowadzonym postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego. Z kolei Bytomska Spółka Informatyczna COIG-4 sp. z o.o. z
siedzibą w Bytomiu 9 maja 2012 r. uzyskała od ubezpieczyciela – Towarzystwa Ubezpieczeń
i Reasekuracji „Warta” S.A. informację, że również 4 maja 2012 r. Zamawiający wystąpił z
analogicznym żądaniem zapłaty z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej nr KR/GP/04/2012 z 23
lutego 2012 r.

17 maja 2012 r. (pismem z 16 maja 2012 r.) Odwołujący: wykonawcy wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia – Consortia sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
„Aksel” sp. z o.o. z siedzibą w Rybniku, a 18 maja 2012 r. (pismem z 17 maja 2012 r.)
Odwołujący: Bytomska Spółka Informatyczna COIG-4 sp. z o.o. z siedzibą w Bytomiu wnieśli
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołania (zachowując wymóg przekazania ich kopii
Zamawiającemu) od następujących czynności Zamawiającego:
1. Zaniechania unieważnienia wezwania do uzupełnienia brakujących dokumentów w trybie
art. 26 ust. 3 pzp.
2. Zatrzymania wadium w wysokości 360.000,00 zł w trybie art. 46 ust. 4a pzp.
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

Odwołujący zarzucili Zamawiającemu naruszenie następujących przepisów ustawy
pzp:
1. Art. 186 ust. 3 – przez zaniechanie unieważnienia czynności polegającej na wezwaniu
do uzupełnienia brakujących dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp w związku z
uwzględnionymi przez Zamawiającego 18 kwietnia 2012 r. zarzutami podniesionymi w
odwołaniu złożonym przez Nexrad Telecom sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (zwanej
dalej w skrócie „Nexrad”).
2. Art. 46 ust. 4a w zw. z art. 26 ust. 3 pzp – przez błędne przyjęcie, że przesłanka
zatrzymania wadium zostaje wyczerpana również w przypadku złożenia przez
wykonawcę w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3 pzp,
dokumentów, które nie potwierdzają spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Odwołujący wnieśli o nakazanie Zamawiającemu:
1. Unieważnienia czynności polegającej na wezwaniu do uzupełnienia brakujących
dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp.
2. Wycofania żądania zapłaty wadium na podstawie gwarancji ubezpieczeniowych.
Odwołujący sprecyzowali zarzuty przez wskazanie następujących analogicznych
okoliczności prawnych i faktycznych uzasadniających wniesienie odwołań.
Zamawiający pismem 20 marca 2012 r. wezwał do uzupełnienia m. in. dokumentu
certyfikatu instytucji niezależnej dla IP-65 w terminie 22 marca 2012 r. do godz. 13:00. W
odpowiedzi Odwołujący uzupełnili swoje oferty dokumentacją załączoną do pisma z 22
marca 2012 r. Pismem z 26 marca 2012 r. Zamawiający poinformował Odwołujących o
odrzuceniu ich ofert z uwagi na nieuzupełnienie dokumentu certyfikatu instytucji niezależnej
dla IP-65, który w sposób należyty potwierdzał zawarte w nim treści. Jednocześnie
Zamawiający zawiadomił Odwołujących o wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej
przez Nexrad. Odwołujący wnieśli odwołania od czynności Zamawiającego (sprawy o sygn.
akt KIO 665/12 i KIO 666/12). Odwołania zostały oddalone, jednak kwestia wezwania do
uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp oraz poprawności i prawidłowości
uzupełnionej dokumentacji nie była w ogóle rozpatrywana merytorycznie w trakcie
postępowania odwoławczego. Było to związane z uwzględnieniem przez Zamawiającego w
całości zarzutów odwołania wniesionego przez Nexrad (sprawa o sygn. akt KIO 669/12),
które zawierało żądania m. in. unieważnienia wyniku postępowania, unieważnienia czynności
polegającej na wezwaniu Odwołujących do uzupełnienia brakujących dokumentów w trybie
art. 26 ust. 3 pzp, powtórzenia czynności badania i oceny ofert oraz odrzucenia ofert
Odwołujących z uwagi na niedołączenie do oferty certyfikatów potwierdzających spełnianie
wymagań normy IP-65.
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

W związku z uznaniem w całości zarzutów podniesionych w odwołaniu Nexrad
(sprawa o sygn. akt KIO 669/12), Zamawiający zobowiązał się do dokonania wszystkich
czynności, o które wnosił odwołujący. Stosownie do treści art. 186 ust. 3 pzp, w przypadku
uwzględnienia przez zamawiającego w całości zarzutów przedstawionych przez
odwołującego Izba umarza postępowanie, a zamawiający wykonuje, powtarza lub
unieważnia czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia zgodnie z żądaniem
zawartym w odwołaniu. Konstrukcja przepisu nie pozwala zamawiającemu na
dyskrecjonalną ocenę i wybór czynności, które ma dokonać, lecz w sposób wyraźny i
jednoznaczny przewiduje obowiązek wykonania, powtórzenia lub unieważnienia wszystkich
czynności, o które wnosił odwołujący. Zatem Zamawiający, zgodnie z uwzględnionymi przez
siebie zarzutami odwołującego Nexrad, powinien unieważnić swoją czynność polegającą na
wezwaniu Odwołujących do uzupełnienia brakujących dokumentów w trybie art. 26 ust. 3
pzp. Znajduje to swoje potwierdzenie m. in. w wyroku [błąd w obydwu odwołaniach, w
rzeczywistości było to postanowienie] Krajowej Izby Odwoławczej z 7 kwietnia 2011 r. (sygn.
akt KIO 663/11), w którym stwierdza się, że w sytuacji umorzenia postępowania w związku z
uwzględnieniem zarzutów, ustawodawca nałożył na zamawiającego obowiązek wykonania,
powtórzenia lub unieważnienia czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, zgodnie
z żądaniem zawartym w odwołaniu. Zamawiający zatem zobowiązany jest do dokonania
zmian [...] w taki sposób, który uczyni zadość postulatom postawionym w odwołaniu.
Uwzględnienie przez Zamawiającego odwołania Nexrad w całości sprawia, że nie znajduje
zastosowania instytucja zatrzymania wadium, o której mowa w art. 46 ust. 4a pzp, z uwagi
na konieczność unieważnienia czynności Zamawiającego polegającej na wezwaniu do
uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp. Unieważnienie tej ostatniej czynności
powoduje, że Zamawiający traci uprawnienie do zatrzymania wadium na podstawie art. 46
ust. 4a pzp. Takie stanowisko zostało wyrażone m. in. w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej
z 8 lutego 2011 r. (sygn. akt KIO 143/11), w którym stwierdza się, że istotnym i koniecznym
warunkiem możliwości zatrzymania wadium przez zamawiającego w postępowaniu, na
podstawie art. 46 ust. 4a ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113,
poz. 759 ze zm.), jest uprzednie wezwanie wykonawcy w trybie art. 26 ust. 3 ustawy do
uzupełnienia brakujących dokumentów. Podobne zapatrywanie zostało wyrażone w wyroku
Krajowej Izby Odwoławczej z 22 października 2010 r. (sygn. akt KIO 2225/10), w którym
podnosi się, że warunkiem koniecznym zatrzymania wadium na podstawie art. 46 ust. 4a
ustawy Prawo zamówień publicznych jest uprzednie wezwanie wykonawcy w trybie art. 26
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych do uzupełnienia brakujących dokumentów,
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

oświadczeń lub pełnomocnictw.
Niezależnie od braku podstawy do zatrzymania wadium opisanej powyżej,
Zamawiający w sposób nieprawidłowy interpretuje przepisy ustawy pzp odnoszące się do
zatrzymania wadium, a także pomija fakt uzupełnienia przez Odwołujących dokumentów
żądanych przez Zamawiającego. Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej
interpretacja instytucji zatrzymania wadium w związku z wezwaniem do uzupełnienia
dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp powinna być interpretowana wąsko, tzn. w sposób
przyznający zamawiającemu uprawnienie do zatrzymania wadium jedynie w przypadku, gdy
wykonawca w ogóle nie złoży żądanego dokumentu. Natomiast w przypadku złożenia
dokumentów, które w ocenie zamawiającego nie stanowią potwierdzenia warunków udziału
w postępowaniu, zamawiający nie ma możliwości zatrzymania wadium. Zostało w sposób
wyraźny wskazane w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 26 stycznia 2010 r. (sygn. akt
KIO/UZP 1749 /09), w którym podkreśla się, że przepis art. 46 ust. 4a ustawy Prawo
zamówień publicznych ma charakter restrykcyjny, określa bowiem sankcję wobec
wykonawcy w postaci zatrzymania wadium. Ten charakter omawianej normy prawnej nie
pozwala na wykładnię rozszerzającą przesłanek zatrzymania wadium. Z uwagi na powyższe,
stosując wykładnię językową, przesłankę zatrzymania wadium stanowi jedynie niezłożenie
wymaganych dokumentów. Złożenie dokumentów, które nie potwierdzają spełniania
warunków udziału w postępowaniu lub zawierają błędy, nie wyczerpuje zatem ustawowej
przesłanki zatrzymania wadium wraz z odsetkami na podstawie art. 46 ust. 4a ustawy Prawo
zamówień publicznych. Kwestia przesłanek i dopuszczalności zatrzymania przez
zamawiającego wadium została również poruszona m. in. w wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej z 25 listopada 2010 r. (sygn. akt. KIO 2457/10), w którym stwierdza się, że
„przepis art. 46 ust. 4a Prawa zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze
zm.) obejmuje swą dyspozycją sytuacje, w których wykonawca zaniechał złożenia
dokumentu lub oświadczenia. Tym samym przepis ten znajduje zastosowanie w
przypadkach, gdy wezwany do uzupełnienia dokumentu wykonawca w ogóle nie złoży
żądanego dokumentu zamawiającemu. Dyspozycja tego przepisu nie zostaje zatem
wypełniona w przypadku, gdy w wyniku wezwania zostanie złożony dokument, który jednak
nie potwierdza spełniania warunków udziału w postępowaniu. Podobne zapatrywanie zostało
wyrażone w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 20 października 2010 r. (sygn. akt KIO
2190/10) wskazującym, że w „przepisie art. 46 ust. 4a ustawy Prawo zamówień publicznych
chodzi o brak fizyczny dokumentu lub oświadczenia, a zatem znajduje on zastosowanie w
sytuacji, gdy wezwany do uzupełnienia dokumentu wykonawca w ogóle nie przedłoży go
zamawiającemu. Dyspozycja tego przepisu nie zostaje zaś wypełniona w przypadku, gdy w
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

wyniku wezwania zostanie złożony dokument, który jednak nie potwierdza spełniania
warunków udziału w postępowaniu. Również w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 31
marca 2010 r. (sygn. akt KIO/UZP 309/10) wyraźnie stwierdzono, że Zamawiający ma
możliwość zatrzymania wadium tylko wówczas, gdy wykonawca na wezwanie
zamawiającego w ogóle (uwzględniając obiektywne udowodnione przyczyny nie leżące po
stronie wykonawcy) nie uzupełni dokumentu. Natomiast formalne uzupełnienie dokumentu,
pomimo, że taki dokument może – w ocenie zamawiającego – nie potwierdzać spełniania
warunku udziału w postępowaniu, nie daje zamawiającemu prawnej możliwości
zastosowania art. 46 ust. 4a ustawy Prawo zamówień publicznych. Natomiast w wyroku
Krajowej Izby Odwoławczej z 22 marca 2011 r. (sygn. akt KIO 465/11), Izba odniosła się w
sposób jednoznaczny do intencji ustawodawcy i celów jakie przyświecały, konstrukcji art. 46
ust. 4a ustawy pzp, wskazując, że przesłankę zatrzymania wadium, o której mowa w art. 46
ust. 4a ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi jedynie nie złożenie wymaganych
dokumentów. Przesłanki tej nie wyczerpuje złożenie dokumentów, które nie potwierdzają
spełniania warunków udziału w postępowaniu lub zawierają błędy. Intencją ustawodawcy nie
było zatrzymywanie wadium w każdym przypadku, w którym wykonawca nie wywiązał się z
wezwania do uzupełnienia dokumentów dokonanego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych i dokumentu tego nie złożył.

Do Prezesa Krajowej Izby odwoławczej nie wpłynęło żadne zgłoszenie przystąpienia
do postępowania odwoławczego. Zamawiający podjął decyzję o niedopełnieniu obowiązku w
wynikającego z art. 185 ust. 1 pzp. W przesłanym do Izby 22 maja 2012 r. piśmie
Zamawiający poinformował, że informacja o wniesieniu odwołania nie została przekazana do
uczestników postępowania, ponieważ zostało ono zakończone, a 18 kwietnia 2012 r. została
podpisana umowa.

Ponieważ żadne z odwołań nie zawierało braków formalnych, a wpisy od nich zostały
uiszczone przez każdego z Odwołujących – podlegały rozpoznaniu przez Izbę.
W toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających, Izba nie stwierdziła, że
którekolwiek z odwołań podlega odrzuceniu na podstawie którejkolwiek z przesłanek
określonych w art. 189 ust. 2 pzp. Również na posiedzeniu z udziałem Stron Zamawiający
nie podnosił zaistnienia takiej przesłanki. W szczególności z dokumentacji postępowania
prowadzonego przez Zamawiającego wynika, że nie zawiadomił on Odwołujących o
zatrzymaniu wadium, a zatem rzeczywiście mogli oni dowiedzieć się o tym fakcie pośrednio,
na podstawie informacji od wystawców wadialnych gwarancji ubezpieczeniowych,
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

odpowiednio 7 i 8 maja 2012 r. Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia odwołań lub
umorzenia postępowań odwoławczych, Izba przeprowadziła rozprawę, podczas której
Odwołujący podtrzymali odwołania, a Zamawiający wniósł o ich oddalenie. Izba zważyła, że
nie można nawet przypisać Odwołującym, że mogli dowiedzieć się o samym fakcie zawarcia
przez Zamawiającego umowy w sprawie zamówienia publicznego. Zamawiający nie
informował o tym w żaden sposób podczas posiedzenia i rozprawy, które miały miejsce 18
kwietnia 2012 r. Ponieważ wyrokiem z tego dnia poprzednie odwołania Odwołujących zostały
oddalone, nie mieli oni żadnej sposobności aby uzyskać taką informację. Zamawiający
przyznał w toku posiedzenia 25 maja 2012 r., że nie zamieścił jeszcze ogłoszenia o
udzieleniu zamówienia. Zamawiający pozostawił także bez żadnej odpowiedzi pisma
wystosowane przez Odwołujących 14 maja 2012 r. W tych okolicznościach nie sposób
zarzucić Odwołującym, że mogli i powinni byli wiedzieć o fakcie zawarcia umowy.

Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron, uwzględniając zgromadzony materiał
dowodowy, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w
odwołaniach, a także wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja do
wniesienia odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść
szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
Odwołujący wskazali, że posiadali interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia
gdyż w jego toku złożyli swoje oferty. Natomiast w efekcie niezgodnych z ustawą pzp
czynności Zamawiającego, zostali narażeni na poniesienie szkody, co jest związane
zarówno z ewentualnymi kosztami postępowania sądowo-egzekucyjnego nienależnego
świadczenia, jak również z kosztami odnoszącymi się do szkody poniesionej przez
Odwołującego, w związku z wyłączeniem z bieżącego obrotu znacznej kwoty pieniężnej
(stanowiącej równowartość zatrzymanego wadium), co skutkuje niemożliwością realizacji
bieżących jak i przyszłych działań gospodarczych (damnum emergens) oraz kosztami
utraconych przez Odwołującego korzyści (lucrum cessans), w związku z niemożliwością
dysponowania własnymi funduszami, z uwagi na bezprawne działanie Zamawiającego.
W ocenie składu orzekającego Izby obydwaj Odwołujący mieli interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, gdyż każdy z nich złożył ofertę. Z kolei podjęta przez
Zamawiającego czynność zatrzymania wadium naraża każdego z Odwołujących na
konkretną szkodę majątkową. Szkoda ta, choć w ogóle nie wiąże się z pozbawieniem
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

możliwości uzyskania zamówienia, pozostaje jednak w adekwatnym związku przyczynowym
z zarzucanym Zamawiającemu naruszeniem przepisów ustawy pzp. Izba uznała, że
Odwołujący mają legitymację do zakwestionowania zatrzymania wadium przez
Zamawiającego, pomimo że czynność ta została dokonana po zakończeniu postępowania w
sprawie udzielenia zamówienia publicznego. Izba zważyła, że okoliczności, które były
podstawą zatrzymania wadium przez Zamawiającego zaistniały jeszcze przed zakończeniem
tego postępowania i miały związek z jego przebiegiem. Fakt, że Zamawiający zwlekał z
podjęciem tej czynności, nie może pozbawiać Odwołujących możliwości jej zaskarżenia.

Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania o
zamówienie publiczne, która została również przekazana Izbie w formie kopii poświadczonej
za zgodność z oryginałem przez Zamawiającego za okres od 17 kwietnia 2012 r. do 22 maja
2012 r. na potrzeby niniejszego postępowania odwoławczego, a pozostałym zakresie na
potrzeby postępowania odwoławczego w sprawach o sygn. akt: KIO 665/12, KIO 666/12 i
669/12. Dokumentacja przesłana do Izby w związku z niniejszą sprawą okazała się
niekompletna, gdyż nie obejmowała przesłanych przez Odwołujących do Zamawiającego 14
maja 2012 r. pism poprzedzających wniesione odwołania. Izba dopuściła również dowód z
akt tej sprawy odwoławczej w zakresie wniesionych odwołań, protokołów z posiedzenia i
rozprawy, postanowienia z 18 kwietnia 2012 r. sprawie o sygn. akt KIO 669/12, wyroku Izby
z 18 kwietnia 2012 r. w sprawach o sygn. akt: KIO 665/12 i KIO 666/12.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy Izba wzięła również pod uwagę
stanowiska i oświadczenia złożone na piśmie w ramach środków ochrony prawnej, dalszych
pismach oraz wyrażone ustnie i odnotowane w protokole rozprawy.

Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz zakres zarzutów podniesionych w odwołaniach i podlegających rozpatrzeniu,
Izba stwierdziła, że odwołania nie mogą zostać uwzględnione pomimo bezpodstawności
decyzji Zamawiającego o zatrzymaniu wadiów wniesionych przez Odwołujących.

Zamawiający naruszył art. 186 ust. 3 pzp, gdyż pomimo uznania na posiedzeniu w
sprawie o sygn. akt KIO 669/12 w całości zarzutów odwołania wniesionego przez Nexrad, co
spowodowało wydanie 18 kwietnia 2012 r. postanowienia o umorzeniu postępowania
odwoławczego w tej sprawie, nie podjął żadnych działań zgodnych z żądaniami tego
odwołania. Wręcz przeciwnie, Zamawiający utrzymał w mocy swoje dotychczasowe
czynności, a zamiast ich unieważnienia lub powtórzenia, zawarł jeszcze tego samego dnia
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

umowę w sprawie zamówienia publicznego. W ocenie Izby bez znaczenia dla zaistnienia
tego naruszenia jest powoływanie się przez Zamawiającego na uzyskane postanowieniem z
17 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt KIO/W 1/12 uchylenie zakazu zawarcia umowy do
czasu ogłoszenia orzeczeń kończących postępowania odwoławcze wywołane poprzednio
wniesionymi odwołaniami. Po pierwsze – pozytywnie rozpatrzony w trybie art. 183 ust. 2 pzp
wniosek nie spowodował powstania po stronie Zamawiającego prawnego obowiązku
zawarcia umowy przed rozstrzygnięciem spraw o sygn. akt: KIO 665/12 KIO 666/12 i KIO
669/12. Po drugie i niezależnie od powyższego – Zamawiający nie miał również obowiązku
uwzględniania w całości zarzutów odwołania wniesionego przez Nexrad, co spowodowało
umorzenie postępowania odwoławczego w sprawie o sygn. akt KIO 669/12. Zamawiający
mógł zatem zawrzeć już 17 kwietnia 2012 r. umowę z Nexrad, a 18 kwietnia 2012 r. toczyć
nadal spór z w sprawie wywołanej wniesionym przez tego wykonawcę odwołaniem. Dopiero
w razie oddalenia odwołania Nexrad Zamawiający mógłby rozważać możliwość skorzystania
z art. 46 ust. 4a pzp przeciwko pozostałym dwóm wykonawcom. Nie było również żadnych
przeszkód prawnych aby uczynić zadość żądaniom odwołania, którego zarzuty Zamawiający
uznał w całości na posiedzeniu przed Izbą 18 kwietnia 2012 r. Przeszkoda ta wynikła dopiero
na skutek kolejnych działań Zamawiającego, który jeszcze tego samego dnia zawarł umowę
z Nexrad. Działając w ten sposób Zamawiający z pełną świadomością zdecydował się na
naruszenie art. 186 ust. 3 pzp. W toku niniejszej sprawy okazało się, że Zamawiający w
żaden sposób merytorycznie nie podważa zasadności uznania w całości zarzutów odwołania
Nexrad, a nieuczynienie zadość jego żądaniom tłumaczy wyłącznie faktem zawarcia umowy,
co uniemożliwiło dokonanie jakichkolwiek czynności w zakończonym definitywnie
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Zatem Zamawiający merytorycznie
nadal zgadza się z tym, że winien odrzucić oferty Odwołujących na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 3 pzp, a tym samym zaniechać wezwania ich do uzupełnienia dokumentów w trybie art.
26 ust. 3 pzp, jedynie z powodów formalnych nie wykonał, powtórzył lub unieważnił
stosownych czynności. Z kolei podjętą już po zawarciu umowy czynność zatrzymania
wadiów na podstawie art. 46 ust. 4a pzp, Zamawiający usprawiedliwia wyłącznie tym, że
formalnie nie uchylił wezwania Odwołujących do uzupełnienia dokumentów trybie art. 26 ust.
3 pzp. W ocenie Izby dokonana w ten sposób czynność zatrzymania wadium jest wadliwa,
gdyż opiera się de facto na naruszeniu art. 186 ust. 3 pzp, które nie ma żadnego
merytorycznego uzasadnienia. Stanowi zatem naruszenie art. 46 ust. 4a pzp, gdyż
zatrzymanie wadium na podstawie tego przepisu jest uwarunkowane uprzednim
prawidłowym zastosowaniem art. 26 ust. 3 pzp. Skoro Zamawiający uznał i nadal uznaje
słuszność stanowiska, że bezpodstawnie wezwał w tym trybie Odwołujących do uzupełnienia
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

dokumentów, to nie może jednocześnie twierdzić, że prawidłowo zastosował art. 46 ust. 4a
pzp. W ocenie Izby Zamawiający bezskutecznie usiłuje z nieuzasadnionego naruszenia art.
186 ust. 3 pzp wywieść podstawę dla skorzystania z art. 46 ust. 4a pzp. Nie sposób
zaakceptować rozumowania, zgodnie z którym naruszenie jednego przepisu ma
usprawiedliwiać naruszenie kolejnego. Tym bardziej z uwagi na restrykcyjny i wyjątkowy
charakter instytucji zatrzymania wadium.
W tych okolicznościach drugorzędne znaczenie ma rozstrzygnięcie sporu co do
prawidłowości zastosowania art. 46 ust. 4a pzp z uwagi na dokumenty, które zostały
uzupełnione przez Odwołujących w odpowiedzi na wystosowane przez Zamawiającego w
trybie art. 26 ust. 3 pzp wezwanie. Z jednej strony, wobec prób czynionych przez
Odwołujących, Izba stwierdziła brak możliwości skutecznego podnoszenia przez nich w
niniejszym postępowaniu odwoławczym, że uzupełnione lub pierwotnie załączone do oferty
dokumenty zostały niezasadne uznane przez Zamawiającego za nieprawidłowe. Po
pierwsze, wbrew twierdzeniom odwołań, kwestia ta została ostatecznie rozstrzygnięta w
wyroku z 18 kwietnia 2012 r., który oddalił odwołania w sprawach o sygn. akt KIO 665/12 i
KIO 666/12. Przedmiotem zarzutów wówczas podniesionych przez Odwołujących było
odrzucenie ich ofert na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 pzp z uwagi niezłożenie, również w
wyniku wezwania do uzupełnienia wystosowanego na podstawie art. 26 ust. 3 pzp,
certyfikatu instytucji niezależnej potwierdzającego stopień ochrony oferowanego zestawu
mikrofono-słuchawkowego na zachlapanie i kurz minimum klasy IP65. Bez znaczenia jest
natomiast okoliczność, że odwołania zostały oddalone z uwagi na stwierdzenie przez Izbę
braku legitymowania się przez Odwołujących uprawnieniem do wnoszenia środków ochrony
prawnej, o którym stanowi art. 179 ust. 1 pzp. Z drugiej strony Izba nie podziela stanowiska
Zamawiającego, że wyłącznie złożenie dokumentów potwierdzających spełnianie
wymaganych warunków eliminuje możliwość zatrzymania wadium. W ocenie Izby
nieadekwatne jest przywoływanie przez Zamawiającego na poparcie swojego stanowiska
wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 24 marca 2011 r. (sygn. akt I ACa 7/2011), który
zapadł na tle stanu faktycznego dotyczącego niezłożenia w zakreślonym terminie
jakiegokolwiek dokumentu. Zamawiający na rozprawie nietrafnie także powołał się na
wykładnię celowościową art. 46 ust. 4a pzp, przez utożsamienie zmowy, której miał
zapobiegać ten przepis, ze zmową cenową, do której miało dojść w postępowaniu
prowadzonym przez Zamawiającego. Tymczasem jedynym aspektem zmowy, której może
dotyczyć art. 46 ust. 4a pzp jest celowe nieuzupełnianie dokumentów przez wykonawcę z
niższą ceną, tak by wygrał będący z nim w zmowie wykonawca oferujący wyższą cenę.
Tymczasem obydwaj Odwołujący złożyli zarówno w ofercie, jak i w wyniku wezwania, takie
Sygn. akt: KIO 993/12
KIO 999/12

same dokumenty, co stało się powodem odrzucenia obydwu ofert przez Zamawiającego.
Zatem wywiedziony przez Izbę w wyroku z 18 kwietnia 2012 r. wniosek o pośrednim
przyznaniu przez Odwołujących faktu dopuszczenia się zmowy cenowej, nie zmienia tego,
że nie dotyczyła ona potencjalnego zakresu zastosowania art. 46 ust. 4a pzp. Podnoszenie
przez Zamawiającego faktu istnienia zmowy pomiędzy Odwołującymi świadczy natomiast o
tym, że nadal merytorycznie podziela słuszność zarzutów uznanego przez siebie poprzednio
odwołania Nexrad, co wywołuje skutki opisane powyżej.

Mając powyższe na uwadze, Izba stwierdziła naruszenie przez Zamawiającego
przepisów art. 186 ust. 3 w zw. z art. 46 ust. 4a ustawy Prawo zamówień publicznych, które
nie ma jednak żadnego wpływu na wynik prowadzonego przez Zamawiającego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Z tego względu Izba, działając na
podstawie przepisów art. 192 ust. 1 i 2 ustawy pzp – orzekła, jak w sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na
podstawie przepisu art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz zgodnie z
§ 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238) – obciążając
Odwołujących tymi kosztami, w postaci uiszczonych przez nich wpisów oraz uzasadnionych
kosztów Zamawiającego obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości po 3600
zł w każdej sprawie, na podstawie rachunków (faktur VAT) złożonych do akt sprawy, zgodnie
z § 3 pkt 2 lit. b przywołanego rozporządzenia.

Przewodniczący: ………………………………