Sygn. akt: KIO 746/14
WYROK
z dnia 28 kwietnia 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Dagmara Gałczewska – Romek
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 kwietnia 2014 r. przez
wykonawcę Mostostal Zabrze Gliwickie Przedsiębiorstwo Budownictwa
Przemysłowego S.A., pl. Piastów 10, 44-100 Gliwice w postępowaniu prowadzonym przez
Specjalistyczny Szpital im. Edwarda Szczeklika, ul. Szpitalna 13, 33-100 Tarnów
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Frapol
Sp. z o.o., BTH Instalacje Sp. z o.o., ul. Mierzeja Wiślana 8, 30-832 Kraków
zgłaszających swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę Mostostal Zabrze Gliwickie
Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego S.A., pl. Piastów 10, 44-100 Gliwice i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Mostostal Zabrze Gliwickie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego
S.A., pl. Piastów 10, 44-100 Gliwice tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawcy Mostostal Zabrze Gliwickie Przedsiębiorstwo
Budownictwa Przemysłowego S.A., pl. Piastów 10, 44-100 Gliwice na rzecz
Specjalistycznego Szpitala im. Edwarda Szczeklika, ul. Szpitalna 13, 33-100
Tarnów kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Tarnowie.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt: KIO 746/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Specjalistyczny Szpial im. E. Szczeklika w Tarnowie prowadzi w
trybie przetragu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia, którego
przedmiotem rozbudowa i przebudowa zespołu szpitalnego oraz przebudowa
zagospodarowania terenu z niezbędną infrastrukturą techniczną i wjazdem dla
specjalistycznego Szpitala im. E. Szczeklika w Tarnowie. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opubilkowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 14 lutego 2014 roku pod poz.
53738-2014.
W dniu 15 kwietnia 2014 roku odwołujący - Mostostal Zabrze Gliwickie Przedsiębiorstwo
Budownictwa Przemysłowego S.A. wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie
zarzucając zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 i 3, art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz:
1. unieważnienie czynności polegającej na rozstrzygnięciu postępowania przez wybór
oferty njakorzystniejszej złożonej przez kosnorcjum Frapol Sp. z o.o. oraz BTH
Instalacje Sp. z o.o.
2. unieważnienie czynności polegającej na odrzuceniu oferty odwołujacego,
3. nakazanie ponownego przeprowadzenia czynności badania i oceny ofert z udziałem
oferty odwołującego i wyboru oferty najkorzystniejszej zgodnie z warunkami siwz,
4. zasądzenie kosztów postępowania od zamawiającego na rzecz odwołującego, w tym
kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.
Odwołujący wskazując na spełnienia przesłanek określonych w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp tj.
istnienie interesu we wniesieniu odwołania oraz możliwość poniesienia szkody podniósł, że
czynność zamawiającego polegająca na odrzuceniu oferty odwołującego w oparciu o art. 89
ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp jest bezprawna.
Zdaniem odwołującego ocena zastosowanych stawek podatku Vat jest błędna a tytuł
przetragu nie może zostać uznany za jedyne kryterium przesądzające o tym jakie
świadczenia mają być faktycznie zrealizowane w tym zadaniu. Odwołujący przywołał
postanowienia pkt I ppkt 4 siwz oraz ppkt 16, z których jasno wynika, że sprzęt medyczny i
wyposażenie, ujęte w projekcie należy wycenić i dostarczyć, a zamawiający opisuje osobno
zakres robót budowlanych i zakres dostawy sprzętu medycznego. Dostawa paneli
nadłóżkowych została ujęta przez zamawiającego w projekcie wykonawczym – Instalacje
gazów medycznych w części opisowej – A Opis technicznyh pkt 2.3 Instalacje gazów
medycznych – punkty poboru jako “naścienne panele intensywengo nadzoru oznaczone
wprojekcie – PIN”, co znalazało swoje odwzierceidlenie w części rysunkowej projektu.
Panele nadłóżkowe zostały ujęte w poz. 75 na stronie 6 Przedmiaru instalacji gazów
medycznych. Dodatkowo zamawiający, odpowiadając na pytania nr 19, 21 wykonawców w
piśmie z dnia 12.03.2014 roku potwierdził, że dostawa kolumn anestezjologicznych, kolumn
chirurgicznych nie wchodzi w zakres zamówienia i nie należy jej wyceniać, natomiast
dostawa paneli nadłóżkowych stanowi przedmiot zamówienia i należy ją wycenić w
kosztorysie ofertowym.
Ponadto w pkt III ppkt 6 lit b siwz zamawiający określił, że cena będzie stanowić
wynagrodzenie kosztorysowe i należy ją podać jako cenę brutto i neto zgodnie z
formularzem ofertowym a podana w ofercie cena ma obejmować cały zakres prac
wymienionych w pkt I siwz oraz w dokumentacji projektowej.
Zarówno siwz jak i projekt wykonawczy – Instalacje gazów medycznych wskazują, że
przedmiotem zamówienia są roboty budowlane i dostawa wyrobów medycznych.
Niespornym jest także fakt, że panele nadłóżkowe są wyrobem medycznym w rozumieniu
ustawy z dnia 20 maja 2010 roku o wyrobach medycznych (Dz.U. nr 107 poz. 679). Na
potwierdzenie tego odwołujący załączył do pisma z dnia 9.04.2014 ceryfikat producenta
wyrobów madycznych, w tym przedmiotowych paneli (klasa Iib), na podstawie którego
producent ten wystawa dla danego wyrobu deklarację zgdoności.
Odwołujący podniósł także, że ustawodawca nie daje podatnikom możliwości wyboru
stawki Vat dla danej dostawy, co jedoznacznie wynika z faktu stwierdzenia przez
ustawodawcę, że od towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy z dnia 11
marca 2004 roku o podatku od towarów i usług “stosuje się” stawkę 8% Vat (a nie “można
zastosować” stawkę obniżoną). Stąd skoro odrębnym z punktu widzenia przepisów VAT
przedmiotem dostawy są roboty budowlane, a odrębnym wyroby medyczne w rozumieniu
ustawy o wyrobach medycznych, dopuszczone do obrotu w Polsce, to do dostawy należy
zastosować 8% stawkę VAT- właściwą dla wyrobów medycznych. Przyjęte w tej kwestii
stanowisko odwołującego jest zgodne z interpretacją ogólną Ministra Finansów nr
PT1/033/2/46/KSB/12/PT-279 z dnia 30.03.2012 roku w sprawie opodatkowania podatkiem
od towarów i usług świadczeń złożonych, w tym czynności polegających na dostawie sprzętu
medycznego. Z interpretacji tej wynika jednoznacznie, że “niezależnie od treści zawartej
umowy, dostawa wyrobu medycznego, w rozumieniu ustawy o wyrobach medycznych, /.../
podlega opodatkowaniu 8% stawką podatku - na podstawie art. 146a pkt 2 ww ustawy o
podatku od towarów i usług, w związku z poz. 105 załącznik nr 3 do tej ustawy, natomiast
prace polegające na dostosowaniu (adaptacji, przebudowy, rozbudowy itp.) pomieszczeń
szpitala prowadzone w związku z dostawą ww wyrobu medycznego nie korzystają, co do
zasady z preferencji podatkowej i podlegają opodatkowaniu według podstawowej stawki
podatku od towarów i usług, tj. obecnie w wysokości 23%.
Zasadność stanowiska Odwołującego, iż roboty budowlane i dostawa sprzętu medycznego
stanowią dwa oddzielne świadczenia i w taki sposób powinny być opodatkowane potwierdza
orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, w tym wyroki z dnia 1 i 28 czerwca 2011
r. sygn. akt I FSK 869/10 oraz I FSK 958/10. Odwołujący zwrócił także uwagę na
lakoniczność uzasadnienia odrzucenia oferty Odwołującego przez Zamawiającego. W swoim
piśmie Zamawiający powołując się na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego nie
wskazuje żadnego konkretnego orzeczenia. Z ustaleń Odwołującego wynika, że ten
fragment uzasadnienia pochodzi z wyroku NSA z dnia 25.01.2007 r., sygn. akt I FSK 499/06
i po pierwsze dotyczy zupełnie innego stanu faktycznego - podatnik produkował i montował
stolarkę (okna i drzwi) u klientów, a problem dotyczył podziału czynności na sprzedaż towaru
i świadczenie usługi, a po drugie wyrok ten jest wydany kilka lat wcześniej niż powołana
wyżej interpretacja ogólna Ministra Finansów. Na potwierdzenie swoich twierdzeń
odwołujący przedłożył interpretację indywidualną wydaną dla innego podmiotu przez
Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18.12.2012 r. IPPP1/443-1087/12-2/IGo.
Interpretacja ta została wydana w podobnym stanie faktycznym jak w niniejszym
postępowaniu, a konkluzja jest taka, że prawidłowe jest zastosowanie 8% stawki VAT na
dostawę wyrobów medycznych i 23% stawki VAT na roboty budowlane. Ponadto wskazał na
twierdzenia zawarte w wyrokach wydawanych przez Krajową Izbę Odwoławczą, m.in. w
wyroku z dnia 03.10.2013 r., gdzie stwierdzono: „Podkreślenia wymaga, że traktowanie
odrębnych świadczeń jako jednego świadczenia kompleksowego ma charakter wyjątku, gdyż
zasadą jest odrębne opodatkowanie każdego świadczenia według właściwej dla tego
świadczenia stawki VAT”. Zdaniem odwołującego fakt, że większość Wykonawców złożyła
oferty z jedną stawką VAT dla całego przedmiotu zamówienia, nie może oznaczać przyjęcia
przez Zamawiającego stanowiska większości jako poprawnego. Ponadto wskazał na
odpowiedź na pytanie 179 z dnia 12 marca oraz z dnia 14 marca, w których zamawiający
potwierdził, że zastosowanie prawidłowej stawki VAT należy do Wykonawcy.
W dniu 25 kwietnia 2014 roku zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, wnosząc
o oddalenie odwołania w całości.
Na podstawie dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne, przekazanej przez
zamawiającego oraz mając na uwadze stanowiska stron i uczestnika postępowania
zgłoszone do protokołu rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Przedmiotem zamówienia jest rozbudowa i przebudowa zespołu szpitalnego oraz
przebudowa zagospodarowania terenu wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i wjazdem
dla Specjalistycznego Szpitala im. E. Szczeklika w Tarnowie. Przedmiot zamówienia,
zgodnie z pkt 2 rozdziału I siwz obejmuje: budowę nowego budynku z blokiem operacyjnym,
salami zabiegowymi, gabinetami specjalistycznymi, dźwigiem osobowym i izbą przyjęć,
budowę przewiązek komunikacyjnych, przebudowę budynku Pawilonu nr I i nr II oraz
Budynku Administracji, przebudowę istniejącego wjazdu z ul. Starodąbrowskiej, przebudowę
części wewnętrznego układu drogowego i miejsc parkingowych wraz z zagospodarowaniem
terenu, infrastrukturę techniczną, opracowanie świadectwa charakterystyki energetycznej
wraz z uzyskaniem pozwolenie na użytkowanie. Opis przedmiotu zamówienia został zawarty
w załączonych do siwz projektach wykonawczych, projekcie budowlanym oraz przedmiarze
robót i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych.
W postępowaniu wpłynęło 8 ofert. Ofertę z najniższą ceną, stanowiącym jedyne kryterium
oceny ofert, złożyło konsorcjum Frapol Sp. z o.o. oraz BTH Instalacje Sp. z o.o.
(12 998 596,94 zł). Oferta odwołującego została sklasyfikowana na 5- tej pozycji w kryterium
cena, jednak z uwagi na błąd w obliczeniu ceny oferty polegający na zastosowaniu 8%
stawki podatku VAT na dostawę i montaż paneli nadłóżkowych, ujętych w poz. 75 kosztorysu
ofertowego, oferta ta została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
Mając na uwadze powyższe, Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Stan faktyczny sprawy nie budzi wątpliwości i nie jest sporny między stronami.
Izba nie podzieliła stanowiska zamawiającego co do tego, że odwołujący nie spełnia
przesłanek określonych w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, uprawniających go do wniesienia
odwołania. Odwołujący, którego oferta została odrzucona ma prawo domagać się jej
przywrócenia do udziału w postępowaniu, posiada interes w uzyskaniu zamówienia a
ponadto na skutek niezgodnych z przepisami ustawy Pzp działań i zaniechań
zamawiającego może ponieść szkodę w postaci braku możliwości uzyskania
przedmiotowego zamówienia publicznego. Interes w uzyskaniu zamówienia, o którym mowa
w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp oznacza możliwość uzyskania danego zamówienia publicznego.
W orzecznictwie co do zasady ugruntowany jest pogląd o szerokim rozumieniu pojęcia
„interesu w uzyskaniu zamówienia”. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w postanowieniu
Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2010 r., III CZP 25/10, LEX nr 602808, w którym Sąd
wyraził pogląd, iż „wykładni pojęcia interesu prawnego po nowelizacji przepisu 179 p.z.p.
zmienionego ustawą z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień
publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 223, poz. 1778) należy dokonywać
szeroko, tj. obejmując nie tylko sytuacje, gdy interes podmiotu wnoszącego środek ochrony
w uzyskaniu zamówienia doznał lub może doznać uszczerbku".
Przesłankę „poniesienia lub możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów niniejszej ustawy” należy rozumieć zarówno jako stratę jak i jako
utracone korzyści. Jednak wystąpienie szkody nie jest warunkiem sine qua non
dopuszczalności wniesionego odwołania, bowiem z literalnego brzmienia przepisu wynika,
że do wniesienia odwołania wystarczająca jest już sama możliwość poniesienia szkody
rozumianej jako prawdopodobne następstwo naruszenia przez zamawiającego przepisów
ustawy Pzp.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Izby, fakt, że oferta odwołującego została
sklasyfikowana na 5 pozycji w kryterium cena nie pozbawia odwołującego rozumianego
szeroko interesu w uzyskaniu danego zamówienia oraz nie niweczy możliwości poniesienia
przez tego wykonawcę szkody, będącej następstwem naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy, których konsekwencją jest odrzucenie oferty odwołującego.
Hipotetycznie, nie można bowiem wykluczyć zaistnienia sytuacji, opisanej w art. 94 ust. 3
ustawy Pzp, gdzie ustawodawca dopuszcza wybór oferty najkorzystniejszej spośród
pozostałych oferty w przypadku uchylenia się wykonawcy wybranego od zawarcia umowy
lub nie wniesienia wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
Zdaniem Izby, okoliczność sklasyfikowania oferty odwołującego na 5 - tej pozycji w kryterium
cena powoduje natomiast konieczność oddalenia odwołania z uwagi na brzmienie art. 192
ust. 2 ustawy Pzp zgodnie z którym Izba może uwzględnić odwołanie jedynie w sytuacji, gdy
naruszenie przepisów ustawy miało lub może mieć wpływ na wynik postępowania.
W zaistniałym stanie faktycznym uwzględnienie odwołania nie ma i nie może mieć wpływu
na wynik tego postępowania o zamówienie publiczne.
Odnosząc się do istoty sporu między stronami, która sprowadza się do oceny prawidłowości
zastosowania przez odwołującego 8% stawki podatku VAT w poz. 75 Przedmiaru robót -
branża instalacje gazów medycznych Załącznik nr 15 do siwz - dostawa paneli
nadłóżkowych - montaż, Izba stwierdziła, że czynność zamawiającego polegająca na
odrzuceniu oferty odwołującego z uwagi na błąd w obliczeniu ceny oferty na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp była prawidłowa.
Niewątpliwie przedmiot zamówienia, polegający na rozbudowie i przebudowie zespołu
szpitalnego oraz przebudowie zagospodarowania terenu z niezbędną infrastrukturą
techniczną tworzy jedną gospodarczo - ekonomiczną całość, co do której należy zastosować
jednolitą podstawową stawkę podatku VAT. Izba podzieliła w tym względzie stanowisko
zaprezentowane przez zamawiającego poparte orzecznictwem Naczelnego Sądu
Administracyjnego, że przy czynnościach o charakterze kompleksowym, na które składają
się czynność podstawowa, będąca celem umowy, a także inne czynności pomocnicze
niezbędne do wykonania czynności podstawowej i nie mogące samodzielnie funkcjonować,
należy przyjmować za właściwą jedną stawkę podatku VAT dla całości zamówienia, biorąc
pod uwagę charakter czynności podstawowej (tak: wyrok NSA z dnia 5 lipca 2006 roku,
sygn. akt IFSK 945/05, wyrok NSA z dnia 20 listopada 2008 roku, Sygn. akt IFSK 1512/07).
Zatem jeśli zamówienie tworzy jedną całość należy je traktować w sposób kompleksowy a
o wysokości zastosowanej stawki podatku VAT powinna przesądzać czynność główna.
Dostawa paneli nadłóżkowych, które są elementem instalacji gazów medycznych, wchodzi
w zakres robót budowlanych, objętych przedmiotem zamówienia, co powoduje, że właściwą
stawką podatku VAT dla realizacji całego przedmiotu zamówienia jest stawka 23%.
Instalacja gazów medycznych stanowi w istocie element robót budowlanych polegających na
rozbudowie, przebudowie zespołu szpitalnego i jako składowa robót budowlanych winna być
opodatkowana stawką 23%VAT. Dodatkowo dostawa paneli nadłóżkowych stanowi niewielki
zarówno pod względem wartości jak i zakresu przedmiotu zamówienia element, nie jest
elementem stanowiącym samodzielną całość funkcjonalno - gospodarczą - dostarczone
panele nadłóżkowe nie mogą funkcjonować bez wykonania innych prac budowlanych,
ponadto ich montaż musi być wykonany w trakcie wykonywania robót budowlanych.
Wszystkie te okoliczności świadczą o tym, że dostawę paneli nadłóżkowych należy
traktować jako usługę pomocniczą, wchodzącą w zakres kompleksowego zamówienia, a o
wysokości zastosowanej stawki podatku VAT decyduje czynność główna tj. czynność która
nadaje całości zasadniczy charakter. Izba podziela także pogląd, że jeżeli przedmiot
postępowania stanowi jedno świadczenie, jedną z punktu widzenia ekonomicznego całość to
należy zastosować jednolitą stawkę i czynność ta nie powinna być w sposób sztuczny
dzielona jedynie dla celów podatkowych.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
1, § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w
sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ………………..….