Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V U 71/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant Anna Werner-Dudek

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2015 r. w Kaliszu

odwołania M. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 26 listopada 2014 r. Nr (...)

w sprawie M. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 26 listopada 2014 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu M. O. emeryturę poczynając od dnia 01 maja 2014 r.

Sygn. akt VU 71/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 listopada 2014 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.odmówił M. O.prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych albowiem wnioskodawca nie osiągnął wymaganego okresu takiej pracy. Tym samym organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia w (...) w J.w okresie 5.09.1988 – 31.03.1992 albowiem wnioskodawca na powyższy okres nie przedstawił świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył M. O. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury przy zaliczeniu pracy wykonywanej w latach 1988 – 92 jako okresu pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił, co następuje:

Odwołujący M. O. urodzony dnia (...), w okresie 5 września 1988 – 31 marca 1992 był pracownikiem (...) w J.zatrudnionym najpierw na stanowisku malarza konstrukcji maszyn i wyrobów metalowych w warsztacie mechanicznym a od dnia 1 kwietnia 1991 r. – na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

(dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS, dekrety płacowe w aktach osobowych odwołującego)

Praca odwołującego wykonywana w okresie 5.09.1988 – 31.03.1991 polegała na pokrywaniu elementów maszyn i wyrobów metalowych powłokami lakierniczymi. Zasadniczo do pokrywania elementów metalowych stosowano technologię natryskową. W przypadku miejsc trudno dostępnych stosowano malowanie ręczne z użyciem pędzla malarskiego. Ten ostatni sposób był stosowany w przypadku remontu podwozi remontowanych pojazdów. Do prac malarskich przeznaczono w zakładzie dwa pomieszczenia. W każdym z nich wykonywane były prace malarskie z prowadzonymi równolegle pracami przygotowawczymi takimi jak przygotowanie farb oraz przygotowanie podłoża do malowania. W sumie pracowało w tym miejscu 3 lakierników w tym odwołujący. Każdy z lakierników najpierw przygotowywał elementy do malowania a następnie pokrywał je powłoką lakierniczą. Obowiązki te odwołujący wykonywał każdego dnia roboczego w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin każdego dnia. Odwołujący przeniesiony na stanowisko kierowcy otrzymał polecenie kierowania samochodem ciężarowym marki S.. Ciężar całkowity pojazdu wynosił powyżej 3,5 tony. Prace polegające na kierowaniu takim pojazdem odwołujący wykonywał każdego dnia roboczego w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin każdego dnia.

(dowód: zeznania świadków: G. G., D. M., zeznania odwołującego)

Łączny okres składkowy i nieskładkowy odwołującego na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosi 26 lat i 7 miesięcy. Uznany przez ZUS okres pracy odwołującego w warunkach szczególnych wynosi 13 lat 11 miesięcy i 15 dni przypadający na lata 1971 – 74, 1976 – 87 i 1994 – 95. W tym ostatnim okresie odwołujący pobierał zasiłek chorobowy przez okres 20-u dni. Odwołujący nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

/bezsporne/

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem 32 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12. 1998 r. o emeryturach i rentach (Dz. U. nr 162 poz.1118 z póz. zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącymi pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ustawy.

Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. w myśl uregulowania zawartego w przepisie art. 184 ust. 1 cytowanej ustawy mogą nabyć prawo do emerytury na powyższych warunkach po osiągnięciu wieku określonego w art.32 ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

- okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący

co najmniej 15 lat;

oraz

- okres składkowy i nieskładkowy wynoszący w przypadku mężczyzn co najmniej 25 lat.

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa wyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wiek emerytalny, o którym mowa w art. 32 ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których osobom wymienionym wyżej przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z przepisem § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7. 02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach … /Dz. U. nr 8 poz. 43 z póz. zm. / za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami składkowymi, okresami nieskładkowymi oraz ewentualnie okresami uzupełniającymi / okresy ubezpieczenia rolniczego, okresy pracy w gospodarstwie rolnym /. W myśl § 4 ust.1 cytowanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Przepis § 2 ust. 1 cytowanego rozporządzenia wymaga do zaliczania okresów pracy w warunkach szczególnych do okresów uprawniających do wcześniejszej emerytury aby praca taka była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy o charakterze osobowym jak i w postaci dokumentacji pracowniczej odwołującego, wskazuje jednoznacznie, iż odwołujący legitymuje się dalszym okresem pracy w warunkach szczególnych. Odwołujący wykonywał w okresie 5.09.1988 – 31.03.1991 prace polegające na natryskowym pokrywaniu elementów metalowych powłokami lakierniczymi. Czynności te wykonywane były w malarni składającej się z dwóch pomieszczeń. W każdym z nich wykonywano malowanie w kabinach natryskowych nieodizolowanych od pozostałej części malarni. Co prawda część obowiązków pracowniczych polegała na wykonywaniu czynności pomocniczych poprzedzających samo malowanie. Nie odbiera to jednak możliwości uznania całej dniówki odwołującego jako wykonywanej w warunkach szczególnych albowiem ta część zadań realizowana była w czasie gdy na sąsiednim stanowisku usytuowanym w bezpośredniej bliskości stanowiska odwołującego inny lakiernik wykonywał w tym czasie prace lakiernicze. Zatem odwołujący w powołanym wyżej okresie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace wymienione w załączniku do cytowanego rozporządzenia wykaz A dział XIV poz. 17. Doliczenie tego okresu do okresu uznanego przez ZUS sprawi o ponad 15 letnim okresie pracy w warunkach szczególnych.

Niezależnie od powyższego, zaliczenie odwołującemu jedynie pracy w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego marki S., którego ciężar całkowity przekraczał 3,5 tony, także sprawi także o legitymowaniu się przez odwołującego 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Okres tej pracy wykonywanej od dnia 1 kwietnia 1991 r. do dnia 31 marca 1992 r. daje w sumie 1 rok pracy w warunkach szczególnych. Praca kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony jest pracą wymienioną w załączniku do rozporządzenia wykaz A dział VIII poz. 2. Co prawda doliczenie tego okresu do okresu pracy w warunkach szczególnych wskazanego w zaskarżonej decyzji (13 lat 11 miesięcy i 15 dni) nie da w sumie 15 lat to jednak doliczeniu podlega także okres pobierania przez odwołującego zasiłku chorobowego w czasie zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażony został pogląd, że wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 r. określonego w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 obowiązujących po dniu 1 lipca 2004 r. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 313/09, OSNAP 2011, nr 19-20, poz. 260). Inaczej mówiąc, skoro ubezpieczony na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS posiadał wymagany do uzyskania prawa do emerytury w wieku obniżonym ogólny staż ubezpieczeniowy (okres składkowy i nieskładkowy) w wymiarze co najmniej 25 lat oraz minimalny wymagany co najmniej 15 – letni okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a nie spełniał jedynie warunku wieku, to okres pracy w warunkach szczególnych musiał być rozumiany w sposób, jaki był ukształtowany przed wprowadzeniem ust. 1a pkt 1 do treści art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, gdyż wymaga tego zasada ochrony ekspektatywy prawa do emerytury.

Uwzględniając powyższą ocenę należało uznać, że okresy pobierania świadczeń chorobowych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w okresach zatrudnienia w szczególnych warunkach nie wpłynęły na omawiany staż pracy w warunkach szczególnych.

Poza sporem pozostawało spełnienie przez odwołującego pozostałych warunków koniecznych do przyznania emerytury. Odwołujący legitymował się na dzień 1 stycznia 1999 r. ponad 25 - letnim okresem ubezpieczenia i w chwili składania odwołania miał ukończony 60-ty rok życia. Nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Zaskarżona decyzja podlegała więc zmianie jak w sentencji.

Ustalając datę przyznania prawa do emerytury, sąd miał na uwadze - wbrew temu co ZUS w wskazał w zaskarżonej decyzji – datę wniosku o emeryturę określoną na dzień 30 maja 2014 r. Odwołujący bowiem po wydaniu pierwszej decyzji załatwiającej odmownie wniosek o emeryturę złożony w dniu 30 maja 2014 r. w terminie do jej zaskarżenia złożył nowe dokumenty wnosząc o ponowne rozpatrzenie wniosku. W tych warunkach ZUS wydając nową decyzję, załatwiał w ten sposób ponownie wniosek złożony w dniu 30 maja 2014r.