I CK 599/04
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-08-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CK 599/04
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 stycznia 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Bronisław Czech
SSN Henryk Pietrzkowski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego w likwidacji w W.
przeciwko J. C.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 stycznia 2005 r.,
kasacji pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 26 lutego 2004 r., sygn. akt VI
ACa (…),
uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie przed Sądem Apelacyjnym i
przekazuje sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 26 lutego 2004 r. oddalił apelacje pozwanej od
wyroku Sądu Okręgowego w W., na podstawie którego utrzymany został w mocy wyrok
zaoczny, którym zasądzona została od pozwanej na rzecz strony powodowej kwota
381.897,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 sierpnia 1994 r. W ocenie obu
2
orzekających Sądów strona powodowa wykazała dokumentami bankowymi, że pożyczki
zaciągnięte przez pozwaną w Banku zostały spłacone z rachunku depozytu
zabezpieczającego, udzielonego przez spółkę B.(...) Ltd. Prawo do dysponowania tymi
środkami miał wyłącznie Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego w W. (FOZZ), a
spółka B.(...) Ltd. występowała w roli jego agenta finansowego. W rezultacie pozwana
uzyskała korzyść kosztem powoda bez podstawy prawnej, gdyż stron nie łączył żaden
stosunek prawny. Sądy obu instancji uznały, że nie zachodzi potrzeba analizy
dokumentów księgowych znajdujących się w aktach sprawy karnej, których kopie
pozwana załączyła do akt niniejszej sprawy, pozwana nie przedstawiła bowiem dowodu
spłacenia pożyczki przez wykorzystanie aktywów stanowiących jej własność. Nie jest
nim dokument z dnia 12 czerwca 1990 r. w postaci kserokopii wykonanej z odbitki
faksowej, nie poświadczony za zgodność z oryginałem. W postępowaniu apelacyjnym
oddalone zostały wnioski dowodowe pozwanej, jako zgłoszone z naruszeniem art. 381
k.p.c.
Kasacja pozwanej oparta została na podstawie naruszenia art. 233 § 1 i art. 232
k.p.c. Skarżąca podniosła ponadto zarzut nieważności postępowania przed Sądem
Apelacyjnym spowodowanej rozpoznaniem sprawy na rozprawie poprzedzającej
wydanie zaskarżonego wyroku, na którą nie mogła się stawić, gdyż nie została o niej
powiadomiona.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postępowanie przed Sądem Apelacyjnym dotknięte jest nieważnością.
W postępowaniu tym pozwana powiadomiła Sąd o zmianie dotychczasowego adresu
(W., ul. P.), prosząc, aby korespondencję sądową kierować na adres: W., ul. S. Na ten
adres wysłane zostało powiadomienie o rozprawie apelacyjnej, jednak powróciło nie
doręczone z adnotacją poczty „dosłać, ul. T.”. Sąd Apelacyjny zgodnie z art. 136 § 2
zdanie pierwsze in fine k.p.c. zarządził doręczenie pozwanej powiadomienia o rozprawie
apelacyjnej przez sądową służbę doręczeniową na nowy znany Sądowi adres, tj. „W., ul.
T.”. Doręczenie na ten adres nie zostało dokonane, bowiem – jak wynika z urzędowej
notatki pracownika Sądu Apelacyjnego – „pod w/w adresem znajduje się kilkanaście
lokali mieszkalnych, nie udało się ustalić, w którym przebywa pozwana”. Pozwana w
celu wykazania zasadności zarzutu nieważności postępowania dołączyła do kasacji
zaświadczenie Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej „Z.(…)” w W. stwierdzające, że
obiekt usytuowany przy ul. T. jest segmentem jednorodzinnym, a nie budynkiem
wielorodzinnym.
3
Zaświadczenie spółdzielni mieszkaniowej zaprzecza treści notatki urzędowej o
braku możliwości doręczenia pozwanej zawiadomienia o rozprawie apelacyjnej. Nie było
więc podstaw do stwierdzenia w protokole rozprawy apelacyjnej „skuteczności
doręczenia zawiadomienia o rozprawie”. Pozwana nie będąc powiadomiona o
rozprawie, po przeprowadzeniu której Sąd wydał wyrok pozbawiona została możności
obrony swych praw, co skutkuje nieważnością postępowania (art. 379 pkt 5 k.p.c.).
Należało więc orzec, jak w sentencji (art. 39313
§ 1 w zw. z art. 386 § 2 i art. 391 § 1
k.p.c.).
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 stycznia 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Bronisław Czech
SSN Henryk Pietrzkowski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego w likwidacji w W.
przeciwko J. C.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 stycznia 2005 r.,
kasacji pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 26 lutego 2004 r., sygn. akt VI
ACa (…),
uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie przed Sądem Apelacyjnym i
przekazuje sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 26 lutego 2004 r. oddalił apelacje pozwanej od
wyroku Sądu Okręgowego w W., na podstawie którego utrzymany został w mocy wyrok
zaoczny, którym zasądzona została od pozwanej na rzecz strony powodowej kwota
381.897,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 sierpnia 1994 r. W ocenie obu
2
orzekających Sądów strona powodowa wykazała dokumentami bankowymi, że pożyczki
zaciągnięte przez pozwaną w Banku zostały spłacone z rachunku depozytu
zabezpieczającego, udzielonego przez spółkę B.(...) Ltd. Prawo do dysponowania tymi
środkami miał wyłącznie Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego w W. (FOZZ), a
spółka B.(...) Ltd. występowała w roli jego agenta finansowego. W rezultacie pozwana
uzyskała korzyść kosztem powoda bez podstawy prawnej, gdyż stron nie łączył żaden
stosunek prawny. Sądy obu instancji uznały, że nie zachodzi potrzeba analizy
dokumentów księgowych znajdujących się w aktach sprawy karnej, których kopie
pozwana załączyła do akt niniejszej sprawy, pozwana nie przedstawiła bowiem dowodu
spłacenia pożyczki przez wykorzystanie aktywów stanowiących jej własność. Nie jest
nim dokument z dnia 12 czerwca 1990 r. w postaci kserokopii wykonanej z odbitki
faksowej, nie poświadczony za zgodność z oryginałem. W postępowaniu apelacyjnym
oddalone zostały wnioski dowodowe pozwanej, jako zgłoszone z naruszeniem art. 381
k.p.c.
Kasacja pozwanej oparta została na podstawie naruszenia art. 233 § 1 i art. 232
k.p.c. Skarżąca podniosła ponadto zarzut nieważności postępowania przed Sądem
Apelacyjnym spowodowanej rozpoznaniem sprawy na rozprawie poprzedzającej
wydanie zaskarżonego wyroku, na którą nie mogła się stawić, gdyż nie została o niej
powiadomiona.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postępowanie przed Sądem Apelacyjnym dotknięte jest nieważnością.
W postępowaniu tym pozwana powiadomiła Sąd o zmianie dotychczasowego adresu
(W., ul. P.), prosząc, aby korespondencję sądową kierować na adres: W., ul. S. Na ten
adres wysłane zostało powiadomienie o rozprawie apelacyjnej, jednak powróciło nie
doręczone z adnotacją poczty „dosłać, ul. T.”. Sąd Apelacyjny zgodnie z art. 136 § 2
zdanie pierwsze in fine k.p.c. zarządził doręczenie pozwanej powiadomienia o rozprawie
apelacyjnej przez sądową służbę doręczeniową na nowy znany Sądowi adres, tj. „W., ul.
T.”. Doręczenie na ten adres nie zostało dokonane, bowiem – jak wynika z urzędowej
notatki pracownika Sądu Apelacyjnego – „pod w/w adresem znajduje się kilkanaście
lokali mieszkalnych, nie udało się ustalić, w którym przebywa pozwana”. Pozwana w
celu wykazania zasadności zarzutu nieważności postępowania dołączyła do kasacji
zaświadczenie Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej „Z.(…)” w W. stwierdzające, że
obiekt usytuowany przy ul. T. jest segmentem jednorodzinnym, a nie budynkiem
wielorodzinnym.
3
Zaświadczenie spółdzielni mieszkaniowej zaprzecza treści notatki urzędowej o
braku możliwości doręczenia pozwanej zawiadomienia o rozprawie apelacyjnej. Nie było
więc podstaw do stwierdzenia w protokole rozprawy apelacyjnej „skuteczności
doręczenia zawiadomienia o rozprawie”. Pozwana nie będąc powiadomiona o
rozprawie, po przeprowadzeniu której Sąd wydał wyrok pozbawiona została możności
obrony swych praw, co skutkuje nieważnością postępowania (art. 379 pkt 5 k.p.c.).
Należało więc orzec, jak w sentencji (art. 39313
§ 1 w zw. z art. 386 § 2 i art. 391 § 1
k.p.c.).