Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CK 485/04
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 marca 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Gerard Bieniek
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Starosty W.
przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w W.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 9 marca 2005 r., kasacji strony
powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 lutego 2004 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala kasację i zasądza od powodowego Skarbu Państwa na rzecz pozwanego
Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej kwotę 5.400 zł (pięć
tysięcy czterysta złotych) kosztów procesu za instancję kasacyjną.
Uzasadnienie
Oddalając - zaskarżonym wyrokiem apelację powodowego Skarbu Państwa Sąd
Apelacyjny przytoczył niesporny stan faktyczny będący podstawą oddalenia powództwa.
Mianowicie pozwany Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej powstał w
wyniku przekształcenia Zakładu Opieki Zdrowotnej w W., na mocy zarządzenia b.
Wojewody L. z dnia 10 grudnia 1997 r., uzupełnionego kolejnymi zarządzeniami
2
Wojewody z dnia 10 lipca i 29 grudnia 1998 r. Na podstawie umowy nieodpłatnego
przeniesienia prawa własności nieruchomości z dnia 30 grudnia 1998 r. zawartej w
formie aktu notarialnego Skarbu Państwa w imieniu którego działał b. Wojewoda
Leszczyński pozwany Zakład Opieki Zdrowotnej nabył nieruchomości, obejmujące
sporne działki nr (…)/3, (…)5, (…)3, (…)/2 i (…)/1 położone w W.
Sądy obu instancji nie znalazły podstaw do zakwestionowania ważności tej
umowy bowiem stosownie art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach
opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.) samodzielny publiczny zakład opieki
zdrowotnej gospodaruje samodzielnie przekazanymi w nieodpłatne użytkowanie i
majątkiem Skarbu Państwa lub komunalnym oraz majątkiem własnym (otrzymanym i
zakupionym). Przepis te określa jedną z zasad gospodarowania majątkiem przez zakład
opieki zdrowotnej. W ocenie sądów obu instancji pozwany Zakład mógł – bez żadnych
przeszkód prawnych - nie tylko nabywać na własność nieruchomości, ale także
otrzymywać ogół praw majątkowych bez ograniczenia co do ich przedmiotu. Możliwość
taką przewiduje art. 53 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który dopuszcza
przekazanie tworzonej państwowej osobie prawnej nieruchomości na własność lub w
wieczyste użytkowanie. Przepisu art. 53 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej nie
można - w zgodnej ocenie Sądów obu instancji - traktować jako przepisu szczególnego,
skoro zarówno hipotezy jaki i dyspozycje wymienionych wyżej przepisów są odmienne.
Nie ma więc zakresu, w którym - wbrew odmiennym twierdzeniom powodowego Skarbu
Państwa - dochodziłoby do kolizji między obu normami.
Kasację złożył powodowy Skarb Państwa – Starosta W.
Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię
polegającą na przyjęciu przez Sądy obu instancji zapatrywania, że pomiędzy art. 53 ust.
1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej a art. 53 ust. 2 ustawy o gospodarce
nieruchomościami nie zachodzi kolizja.
Skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego oraz
poprzedzającego go wyroku Sądu Okręgowego w Z. z dnia 15 września 2003 r. sygn.
akt I C (…) i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego jej rozpoznania wraz z
rozstrzygnięciem o kosztach procesu za wszystkie instancje.
Pozwany: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w złożonej
odpowiedzi na kasację wnosił o jej oddalenie z zasądzeniem kosztów procesu za
instancję kasacyjną.
3
Sąd Najwyższy - po uwzględnieniu treści art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o
zmianie ustawy kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 13, poz. 98) - zważył, co następuje:
W myśl art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki
zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.) samodzielny publiczny zakład opieki
zdrowotnej gospodaruje samodzielnie przekazanymi w nieodpłatne użytkowanie
nieruchomościami i majątkiem Skarbu Państwa lub komunalnym oraz majątkiem
własnym (otrzymanym i zakupionym). Przepis ten stanowi o samodzielności tego
podmiotu w zakresie gospodarowania składnikami jego majątku, w skład którego
wchodzą wymienione prawa majątkowe. W literaturze przedmiotu przez prawa
majątkowe rozumie się prawa bezpośrednio uwarunkowane interesem ekonomicznym
uprawnionego. Mają one bowiem z reguły zabezpieczyć uprawnionemu materialne
środki jego egzystencji. Powołany przepis art. 53 ust. 1 ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej nie pozostawia wątpliwości co do tego, że w wypadku przekazania
samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej w nieodpłatne użytkowanie
nieruchomości i majątku - Skarbu Państwa lub komunalnego, zakład ten gospodaruje
nimi samodzielnie. Jest to przepis o charakterze gwarancyjnym, mający zapewnić
samodzielność w zakresie gospodarowania. Zastrzeżona w ustawie pozycja
samodzielności wyznacza specyficzną pozycję i cechę tego majątku, wynikającą z
funkcji jaką w obowiązującym porządku prawnym ma do spełnienia podmiot
gospodarujący tym majątkiem. Poza uzyskaniem majątku w drodze przekazania
samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może otrzymać lub zakupić majątek o
czym rozstrzyga omawiany art. 53 ust. 1 powołanej ustawy. Nie można zatem - wbrew
odmiennym twierdzeniom skarżącego Skarbu Państwa - zasadnie negować stanowiska
wyrażonego przez Sądy obu instancji, iż samodzielne publiczne zakłady opieki
zdrowotnej mogą zarówno nabywać, jak i otrzymywać ogół praw majątkowych bez
ograniczenia co do ich przedmiotu. Nie istnieją bowiem podstawy do wprowadzania
ograniczeń, których ustawa nie nakłada i nie wymienia. Wniosek przeciwny do
prezentowanego przez skarżącego w kasacji zakazu przekazania pozwanemu
Zakładowi prawa własności nieruchomości znajduje potwierdzenie w art. 51 i n. ustawy
o gospodarce nieruchomościami. Jedną z dopuszczalnych form wyposażenia przez
Skarb Państwa państwowej osoby prawnej w nieruchomości jest – stosownie do art. 51
ust. 2 powołanej ustawy o gospodarce nieruchomościami - przeniesienie własności
nieruchomości. Pomiędzy przepisami art. 53 ust. 1 ustawy o zakładach opieki
4
zdrowotnej z przepisami art. 51 i n. ustawy o gospodarce nieruchomościami nie
zachodzi jak to trafnie wskazały Sądy obu instancji – kolizja, co pozwala na
stwierdzenie, że kasacja nie zawiera usprawiedliwionych podstaw i dlatego podlega
oddaleniu z zasądzeniem na rzecz strony pozwanej żądanych kosztów procesu za
instancję kasacyjną (art. 39312
w zw. z art. 39318
, 391 § 1, 108 § 1 w zw. z art. 98 § 1
oraz 3 i art. 99 k.p.c.).
Z powyższych przyczyn i na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w
sentencji wyroku.