III SW 121-122/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-10-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
UCHWAŁA SĄDU NAJWYŻSZEGO
z dnia 17 stycznia 2008 r.
III SW 121 - 122/07
w sprawie ważności wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych dnia 21 października 2007 r.
Przewodniczący Prezes Sądu Najwyższego Walerian Sanetra, Sędziowie
Sądu Najwyższego: Krystyna Bednarczyk, Teresa Flemming-Kulesza, Katarzyna
Gonera, Zbigniew Hajn, Józef Iwulski, Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca),
Zbigniew Korzeniowski, Roman Kuczyński, Jerzy Kuźnia, Zbigniew Myszka,
Romualda Spyt, Jolanta Strusińska-Żukowska, Herbert Szurgacz, Andrzej Wróbel,
Sędzia Sądu Apelacyjnego (delegowana) Jolanta Pietrzak.
Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych z udziałem Zastępcy Prokuratora Generalnego Andrzeja Pogorzelskiego
i Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Ferdynanda Rymarza, po rozpo-
znaniu sprawy na posiedzeniu jawnym w dniu 17 stycznia 2008 r., mając na uwadze,
co następuje:
I
1. Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wy-
borcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
(jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 190, poz. 1360), Sąd Najwyższy w składzie całej
Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, na podstawie sprawoz-
dania z wyborów przedstawionego przez Państwową Komisję Wyborczą oraz opinii
wydanych w wyniku rozpoznania protestów, rozstrzyga o ważności wyborów oraz o
ważności wyboru posła lub senatora, przeciwko któremu wniesiono protest.
2. Sprawozdanie Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Sejmu Rze-
czypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w
2
dniu 21 października 2007 r. zawiera informacje o ich prawidłowym przebiegu oraz o
nielicznych przypadkach naruszenia prawa wyborczego.
Państwowa Komisja Wyborcza podniosła, że w 50 obwodach głosowania ob-
wodowe komisje wyborcze, na podstawie art. 64 ust. 1 Ordynacji wyborczej, zarzą-
dziły przerwy w głosowaniu i odpowiednio przedłużyły czas głosowania poza usta-
wową godzinę 2000
. Najczęstszą przyczyną przedłużenia czasu głosowania był brak
kart do głosowania. Przedłużenie głosowania wynosiło od kilkudziesięciu minut do
ponad 2 godzin. Państwowa Komisja Wyborcza wyraziła opinię, że przedłużenie
czasu głosowania nie miało wpływu na realizację praw wyborców, gdyż wszyscy za-
interesowani mogli uczestniczyć w tym czasie w głosowaniu.
Państwowa Komisja Wyborcza poinformowała także, iż Minister Spraw Zagra-
nicznych zaprosił obserwatorów Misji Oceniającej Wybory (AEM) Organizacji Bezpie-
czeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). W komunikacie prasowym w odniesieniu
do przebiegu głosowania Misja stwierdziła, że „dzień wyborczy wykazał odosobnione
braki techniczne, którymi należałoby się zająć, aby zapewnić kontynuację zaufania
publicznego”. Na mocy wydanej na podstawie art. 40 ust. 1 Ordynacji wyborczej
uchwały Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 15 października 2007 r. (M.P. Nr 76,
poz. 812) obserwatorzy Misji mogli obserwować przebieg procesu wyborczego na
takich zasadach jak mężowie zaufania.
W konkluzji Państwowa Komisja Wyborcza nie stwierdziła takich naruszeń prawa
wyborczego, które mogłyby wywrzeć wpływ na wyniki głosowania i wyniki wyborów
do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
3.1. Sąd Najwyższy w składach trzyosobowych rozpoznał 112 protestów wy-
borczych. Wyborów do Sejmu i Senatu dotyczyło 90 protestów, wyłącznie do Sejmu -
19 a wyłącznie do Senatu - 3.
3.2. W odniesieniu do 13 protestów Sąd Najwyższy wydał opinię, że są one
uzasadnione w całości lub części, lecz stwierdzone naruszenia prawa nie miały
wpływu na wynik wyborów. W tych sprawach nastąpiło błędne ustalenie wyników
głosowania, obejmujące od kilku do 174 głosów. Przyczynami zniekształcenia rze-
czywistego wyniku głosowania było nieprawidłowe kwalifikowanie głosu jako nieważ-
nego lub - najczęściej - omyłkowe wpisywanie liczby głosów oddanych na danego
kandydata do sąsiedniej rubryki protokołu. Jednak z uwagi na znaczne różnice gło-
sów między poszczególnymi kandydatami nie miało to wpływu na wynik wyborów. W
odniesieniu do wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Sąd Najwyższy wziął
3
także pod uwagę, że głosy błędnie zaliczone innemu kandydatowi z tej samej listy
wyborczej są wliczane do ogólnej liczby głosów uzyskanych przez dany komitet wy-
borczy, a także, iż w kilku przypadkach wynik wyborów danego komitetu wyborczego
był bardzo odległy od wynikającego z art. 133 ust. 1 Ordynacji wyborczej wymagania
uzyskania co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w skali kraju, co jest niezbędne
do udziału w podziale mandatów.
Rozważając kwestię dopuszczalności przerwania głosowania przez obwo-
dową komisję wyborczą i odpowiadającego okresowi przerwy przedłużenia głosowa-
nia poza godzinę 2000
Sąd Najwyższy stwierdził w postanowieniu z dnia 27 listopada
2007 r., III SW 21/07, że brak kart do głosowania nie jest nadzwyczajnym wydarze-
niem uzasadniającym przerwanie głosowania na podstawie art. 64 ust. 1 Ordynacji
wyborczej. Zapewnienie odpowiedniej liczby kart do głosowania zależy bowiem tylko
od właściwej organizacji i przygotowania wyborów.
3.3. Protestów nieuzasadnionych wpłynęło 14. Bez dalszego biegu Sąd Naj-
wyższy pozostawił 85 protestów, jako że nie spełniały one wymagań przewidzianych
przez Ordynację wyborczą.
4. Zastępca Prokuratora Generalnego wniósł o podjęcie uchwały stwierdzają-
cej ważność wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospo-
litej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 października 2007 r.
5. Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej wniósł o uznanie, że wy-
bory były ważne.
II
Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych, po rozważeniu sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej i opinii w
sprawach z protestów wyborczych, przy uwzględnieniu obwieszczeń Państwowej
Komisji Wyborczej z dnia 23 października 2007 r. o wynikach wyborów do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w
dniu 21 października 2007 r. (Dz.U. Nr 198, poz. 1438 i 1439) oraz biorąc pod uwagę
wnioski Prokuratora Generalnego i Przewodniczącego Państwowej Komisji Wybor-
czej, na podstawie art. 101 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 82 ust. 1
i 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospo-
litej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r., Nr
190, poz. 1360)
4
stwierdza ważność wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 października 2007 r.
========================================
z dnia 17 stycznia 2008 r.
III SW 121 - 122/07
w sprawie ważności wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych dnia 21 października 2007 r.
Przewodniczący Prezes Sądu Najwyższego Walerian Sanetra, Sędziowie
Sądu Najwyższego: Krystyna Bednarczyk, Teresa Flemming-Kulesza, Katarzyna
Gonera, Zbigniew Hajn, Józef Iwulski, Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca),
Zbigniew Korzeniowski, Roman Kuczyński, Jerzy Kuźnia, Zbigniew Myszka,
Romualda Spyt, Jolanta Strusińska-Żukowska, Herbert Szurgacz, Andrzej Wróbel,
Sędzia Sądu Apelacyjnego (delegowana) Jolanta Pietrzak.
Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych z udziałem Zastępcy Prokuratora Generalnego Andrzeja Pogorzelskiego
i Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Ferdynanda Rymarza, po rozpo-
znaniu sprawy na posiedzeniu jawnym w dniu 17 stycznia 2008 r., mając na uwadze,
co następuje:
I
1. Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wy-
borcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
(jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 190, poz. 1360), Sąd Najwyższy w składzie całej
Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, na podstawie sprawoz-
dania z wyborów przedstawionego przez Państwową Komisję Wyborczą oraz opinii
wydanych w wyniku rozpoznania protestów, rozstrzyga o ważności wyborów oraz o
ważności wyboru posła lub senatora, przeciwko któremu wniesiono protest.
2. Sprawozdanie Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Sejmu Rze-
czypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w
2
dniu 21 października 2007 r. zawiera informacje o ich prawidłowym przebiegu oraz o
nielicznych przypadkach naruszenia prawa wyborczego.
Państwowa Komisja Wyborcza podniosła, że w 50 obwodach głosowania ob-
wodowe komisje wyborcze, na podstawie art. 64 ust. 1 Ordynacji wyborczej, zarzą-
dziły przerwy w głosowaniu i odpowiednio przedłużyły czas głosowania poza usta-
wową godzinę 2000
. Najczęstszą przyczyną przedłużenia czasu głosowania był brak
kart do głosowania. Przedłużenie głosowania wynosiło od kilkudziesięciu minut do
ponad 2 godzin. Państwowa Komisja Wyborcza wyraziła opinię, że przedłużenie
czasu głosowania nie miało wpływu na realizację praw wyborców, gdyż wszyscy za-
interesowani mogli uczestniczyć w tym czasie w głosowaniu.
Państwowa Komisja Wyborcza poinformowała także, iż Minister Spraw Zagra-
nicznych zaprosił obserwatorów Misji Oceniającej Wybory (AEM) Organizacji Bezpie-
czeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). W komunikacie prasowym w odniesieniu
do przebiegu głosowania Misja stwierdziła, że „dzień wyborczy wykazał odosobnione
braki techniczne, którymi należałoby się zająć, aby zapewnić kontynuację zaufania
publicznego”. Na mocy wydanej na podstawie art. 40 ust. 1 Ordynacji wyborczej
uchwały Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 15 października 2007 r. (M.P. Nr 76,
poz. 812) obserwatorzy Misji mogli obserwować przebieg procesu wyborczego na
takich zasadach jak mężowie zaufania.
W konkluzji Państwowa Komisja Wyborcza nie stwierdziła takich naruszeń prawa
wyborczego, które mogłyby wywrzeć wpływ na wyniki głosowania i wyniki wyborów
do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
3.1. Sąd Najwyższy w składach trzyosobowych rozpoznał 112 protestów wy-
borczych. Wyborów do Sejmu i Senatu dotyczyło 90 protestów, wyłącznie do Sejmu -
19 a wyłącznie do Senatu - 3.
3.2. W odniesieniu do 13 protestów Sąd Najwyższy wydał opinię, że są one
uzasadnione w całości lub części, lecz stwierdzone naruszenia prawa nie miały
wpływu na wynik wyborów. W tych sprawach nastąpiło błędne ustalenie wyników
głosowania, obejmujące od kilku do 174 głosów. Przyczynami zniekształcenia rze-
czywistego wyniku głosowania było nieprawidłowe kwalifikowanie głosu jako nieważ-
nego lub - najczęściej - omyłkowe wpisywanie liczby głosów oddanych na danego
kandydata do sąsiedniej rubryki protokołu. Jednak z uwagi na znaczne różnice gło-
sów między poszczególnymi kandydatami nie miało to wpływu na wynik wyborów. W
odniesieniu do wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Sąd Najwyższy wziął
3
także pod uwagę, że głosy błędnie zaliczone innemu kandydatowi z tej samej listy
wyborczej są wliczane do ogólnej liczby głosów uzyskanych przez dany komitet wy-
borczy, a także, iż w kilku przypadkach wynik wyborów danego komitetu wyborczego
był bardzo odległy od wynikającego z art. 133 ust. 1 Ordynacji wyborczej wymagania
uzyskania co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w skali kraju, co jest niezbędne
do udziału w podziale mandatów.
Rozważając kwestię dopuszczalności przerwania głosowania przez obwo-
dową komisję wyborczą i odpowiadającego okresowi przerwy przedłużenia głosowa-
nia poza godzinę 2000
Sąd Najwyższy stwierdził w postanowieniu z dnia 27 listopada
2007 r., III SW 21/07, że brak kart do głosowania nie jest nadzwyczajnym wydarze-
niem uzasadniającym przerwanie głosowania na podstawie art. 64 ust. 1 Ordynacji
wyborczej. Zapewnienie odpowiedniej liczby kart do głosowania zależy bowiem tylko
od właściwej organizacji i przygotowania wyborów.
3.3. Protestów nieuzasadnionych wpłynęło 14. Bez dalszego biegu Sąd Naj-
wyższy pozostawił 85 protestów, jako że nie spełniały one wymagań przewidzianych
przez Ordynację wyborczą.
4. Zastępca Prokuratora Generalnego wniósł o podjęcie uchwały stwierdzają-
cej ważność wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospo-
litej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 października 2007 r.
5. Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej wniósł o uznanie, że wy-
bory były ważne.
II
Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych, po rozważeniu sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej i opinii w
sprawach z protestów wyborczych, przy uwzględnieniu obwieszczeń Państwowej
Komisji Wyborczej z dnia 23 października 2007 r. o wynikach wyborów do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w
dniu 21 października 2007 r. (Dz.U. Nr 198, poz. 1438 i 1439) oraz biorąc pod uwagę
wnioski Prokuratora Generalnego i Przewodniczącego Państwowej Komisji Wybor-
czej, na podstawie art. 101 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 82 ust. 1
i 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospo-
litej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r., Nr
190, poz. 1360)
4
stwierdza ważność wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 października 2007 r.
========================================