Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt SNO 25/15
UCHWAŁA
Dnia 28 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
Protokolant Katarzyna Wojnicka
w sprawie sędziego Sądu Rejonowego K. Ś.,
obwinionej z art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu,
w dniu 28 maja 2015 r.,
zażaleń, wniesionych przez obrońców obwinionej,
na uchwałę Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego,
z dnia 23 stycznia 2015 r.,
w przedmiocie zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych z jednoczesnym
obniżeniem jego wynagrodzenia oraz określenia wysokości obniżenia
wynagrodzenia sędziego
uchwalił:
utrzymać w mocy zaskarżoną uchwałę.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 12 września 2014 roku, Sąd Apelacyjny – Sąd
Dyscyplinarny […] obwinioną - sędziego K. Ś. uznał za winną popełnienia trzech
przewinień dyscyplinarnych z art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku – Prawo
2
o ustroju sądów powszechnych i za każde z nich orzekł wobec obwinionej karę
dyscyplinarną złożenia jej z urzędu sędziego.
Uchwałą wydaną w dniu 23 stycznia 2015 roku Sąd Apelacyjny – Sąd
Dyscyplinarny na podstawie art. 123 § 1 w zw. z art. 129 § 3 ustawy – Prawo o
ustroju sądów powszechnych stwierdził z kolei, że zawieszenie sędziego Sądu
Rejonowego K. Ś. w czynnościach służbowych z jednoczesnym obniżeniem jej
wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia nastąpiło z mocy prawa z dniem 12
września 2014 roku – to jest z dniem wydania wobec niej wyroku w sprawie […],
orzekającego karę złożenia jej z urzędu; a ponadto określił, że obniżenie
wynagrodzenia sędziego K. Ś. w podanym wyżej okresie wynosi 25%.
Zażalenia na powyższą uchwałę wnieśli obrońcy obwinionej, którzy
zaskarżając uchwałę w całości na korzyść obwinionej zarzucili jej obrazę przepisów
prawa materialnego tj. art. 123 § 1 w zw. z art. 129 § 3 ustawy – Prawo o ustroju
sądów powszechnych przez wydanie zaskarżonej uchwały w sytuacji, gdy brak było
ku temu podstaw prawnych, ponieważ ani przepisy powołanej wyżej ustawy ani też
stosowane w postępowaniu dyscyplinarnym odpowiednio przepisy Kodeksu
postępowania karnego nie przewidują możliwości uzupełnienia wyroku z dnia 12
września 2014 r. w tym trybie.
W konkluzji obrońcy obwinionej wnieśli o uchylenie zaskarżonej uchwały w
całości.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny rozważył, co następuje.
Zażalenia obrońców obwinionej nie są zasadne.
Z art. 123 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych wynika, że jeżeli orzeczona została kara złożenia sędziego z
urzędu, a sąd dyscyplinarny wcześniej nie zawiesił sędziego w czynnościach
służbowych, wyrok wywołuje zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych, z
jednoczesnym obniżeniem do 50% jego wynagrodzenia na czas trwania
zawieszenia. Jak z kolei stanowi odpowiednio stosowany art. 129 § 3 ustawy (art.
123 § 1 zdanie drugie u.s.p.), sąd dyscyplinarny, zawieszając sędziego w
czynnościach służbowych, obniża w granicach od 25% do 50% wysokość jego
wynagrodzenia na czas trwania tego zawieszenia.
3
Mając powyższe na uwadze nie ulega wątpliwości, że orzekając w wyroku z
dnia 12 września 2014 roku wobec obwinionej - sędziego K. Ś. karę dyscyplinarną
złożenia jej z urzędu sędziego, Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny zobligowany
był do zamieszczenia w wyroku także orzeczenia o obniżeniu wynagrodzenia na
czas zawieszenia w czynnościach. Brak tego rodzaju rozstrzygnięcia w wyroku z
dnia 12 września 2014 roku, zdaniem Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego,
nie czynił niemożliwym wydania odrębnej uchwały, mocą której doprecyzowano, że
zawieszenie sędziego Sądu Rejonowego K. Ś. w czynnościach służbowych z
jednoczesnym obniżeniem jej wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia
nastąpiło z mocy prawa z dniem 12 września 2014 roku – to jest z dniem wydania
wobec niej wyroku w sprawie […], orzekającego karę złożenia jej z urzędu; a
ponadto określono, że obniżenie wynagrodzenia sędziego K. Ś. w podanym wyżej
okresie wynosi 25%. O ile Sądowi Najwyższemu znane są przytaczane przez
obrońców obwinionej poglądy piśmiennictwa w kwestii sanowania braku orzeczenia
o obniżeniu wynagrodzenia w wyroku orzekającym karę dyscyplinarną złożenia
sędziego z urzędu (zob. T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski, Prawo o ustroju
sądów powszechnych. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa. Komentarz,
Warszawa 2009), o tyle zauważyć należy, że uchwała z dnia 23 stycznia 2015 roku
miała wybitnie akcesoryjny charakter wobec wyroku Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 12 września 2014 roku. To natomiast sprawia, że skoro –
jak wynika wprost z art. 123 § 1 u.s.p. – zawieszenie sędziego w czynnościach
służbowych jest obligatoryjnym posunięciem w wypadku orzeczenia kary złożenia
sędziego z urzędu to odwoławczy sąd dyscyplinarny zobligowany jest do
utrzymania w mocy uchwały w przedmiocie ustalenia, że zawieszenie sędziego w
czynnościach służbowych z jednoczesnym obniżeniem wynagrodzenia sędziego
nastąpiło z mocy prawa z dniem orzeczenia kary złożenia sędziego z urzędu.
Wyjątek w tym przypadku stanowiłaby jedynie sytuacja, w której odrębnie wydana
uchwała "akcesoryjna" obarczona byłaby uchybieniem stanowiącym tzw.
bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia.
Inaczej rzecz ujmując: jakkolwiek w postępowaniu dyscyplinarnym o
zwieszeniu sędziego w czynnościach służbowych decyduje sąd dyscyplinarny
(zob. art. 129 § 1 i 2 u.s.p. oraz art. 130 § 3 u.s.p.), to jednak nie dotyczy to sytuacji
4
przewidzianej właśnie w art. 123 § 1 u.s.p., skoro wyrok orzekający wobec
sędziego karę złożenia z urzędu wywołuje z mocy prawa zawieszenie takiego
sędziego w czynnościach służbowych i obniżenie jego wynagrodzenia (zob.
uchwała SN z 23 września 2002 r., SNO 30/02, LEX nr 470189). Trudno wręcz
sobie wyobrazić, ażeby sędzia złożony z urzędu nieprawomocnym wyrokiem dalej
wykonywał czynności służbowe związane z zajmowanym urzędem. Brak również
racjonalnych argumentów, które przemawiałyby za tym, aby nieprawomocnie
złożony z urzędu i niewykonujący obowiązków służbowych sędzia pobierał
wynagrodzenie w pełnej wysokości.
Jeżeli chodzi natomiast o samą kwestię określenia wysokości obniżonego
sędziemu K. Ś. wynagrodzenia to zauważyć należy, o czym była mowa już
powyżej, że z art. 123 § 1 u.s.p. wynika, iż jeżeli orzeczona została kara złożenia
sędziego z urzędu, a sąd dyscyplinarny wcześniej nie zawiesił sędziego w
czynnościach służbowych, wyrok wywołuje zawieszenie sędziego w czynnościach
służbowych, z jednoczesnym obniżeniem do 50% jego wynagrodzenia na czas
trwania zawieszenia. Przepis art. 129 § 3 u.s.p. pozostawia w tej sferze sądowi
dyscyplinarnemu tzw. luz decyzyjny jedynie co do skali tej obniżki (w granicach od
25% do 50% wynagrodzenia), ale nie co do samej zasady zastosowania obniżenia.
Jak wynika z pkt 2 zaskarżonej uchwały z dnia 23 stycznia 2015 roku
wynagrodzenie sędziego K. Ś. obniżone zostało w skali minimalnej (najniższej
możliwej) – o 25%, co wobec kierunku wniesionych w niniejszej sprawie środków
odwoławczych czyni bezprzedmiotowym rozważania w przedmiocie wysokości
obniżonego wynagrodzenia. Tożsame stanowisko zajął już Sąd Najwyższy w
uchwale z dnia 30 czerwca 2009 r. (SNO 12/09, LEX nr 1615477).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł jak
na wstępie.