Sygn. akt III AUa 2111/14
Dnia 22 października 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach
Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący |
SSA Marek Żurecki (spr.) |
Sędziowie |
SSA Ewelina Kocurek - Grabowska SSA Tadeusz Szweda |
Protokolant |
Magdalena Polowczyk |
po rozpoznaniu w dniu 22 października 2015r. w Katowicach
sprawy z odwołania A. C. (A. C. )
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.
o zwrot nienależnie pobranej renty rodzinnej
na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.
od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku
z dnia 4 czerwca 2014r. sygn. akt IX U 817/14
oddala apelację.
/-/SSA Tadeusz Szweda /-/SSA Marek Żurecki /-/SSA Ewelina Kocurek – Grabowska
Sędzia Przewodniczący Sędzia
Sygn. akt III AUa 2111/14
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. decyzją z dnia 4 marca 2014 roku na podstawie art.138 ust.3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z FUS zobowiązał A. C. do zwrotu kwoty 717,35 zł tytułem wypłaconego świadczenia rentowego za listopad 2013 roku należnego zmarłemu w dniu (...) M. M..
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku wyrokiem z dnia 4 czerwca 2014 roku zmienił powyższą decyzję stwierdzając, że A. C. nie ma obowiązku zwrotu wypłaconego jej świadczenia.
Sąd uwzględnił odwołanie skarżącej w oparciu o przepis art.136 ust.1 ustawy o emeryturach
i rentach po przyjęciu, że zmarły M. M. pozostawał na utrzymaniu skarżącej i jej męża, jako rodziny zastępczej w związku z czym skarżąca miała prawo do wypłaty niezrealizowanej renty po zmarłym podopiecznym.
W apelacji organ rentowy wnosił o zmianę wyroku i oddalenie odwołania lub o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi w oparciu o zarzut naruszenia przepisów art.136 ust.1 i art.138 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998 roku
o emeryturach i rentach z FUS poprzez błędne przyjęcie, że zmarły M. M. pozostawał na utrzymaniu A. C. i jej męża, albowiem zmarły miał własne środki utrzymania w postaci renty rodzinnej zaś skarżąca jako rodzina zastępcza otrzymywała pomoc po 1.000 zł miesięcznie.
Sąd Apelacyjny nie uwzględnił apelacji aczkolwiek zupełnie z innych powodów niż te, które wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i w treści apelacji.
W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie było podstaw dla zastosowania przepisu art.136 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach regulującego kwestie wypłaty świadczeń należnych osobom, które zgłosiły wniosek o świadczenie określone w ustawie i zmarły
w czasie postępowania rentowego nie dożywszy chwili wydania decyzji w przedmiocie ich ustalenia.
W rozpoznawanej sprawie chodziło natomiast o wypłatę ustalonego świadczenia osobie innej niż wskazana w decyzji organu rentowego, która nie była adresatem decyzji. Tego rodzaju sytuację określa przepis art.138 ust.3 ustawy o emeryturach i rentach obligujący osobę inną niż wskazana w decyzji do zwrotu wypłaconego do jej rąk świadczenia o ile wypłata świadczenia nastąpiła z przyczyn niezależnych od organu rentowego, tzn. nie była wynikiem błędu tego organu.
Odnosząc powyższe do okoliczności sprawy Sąd Apelacyjny uznał, że wypłata świadczenia rentowego, będącego przedmiotem sporu, nastąpiła z przyczyn leżących po stronie organu rentowego, co wyłącza możliwość żądania zwrotu świadczenia na podstawie art.138 ust.3 ustawy.
Takie stwierdzenie uzasadnia fakt, że w dniu 13 listopada 2013 roku, czyli 7 dni przed ustalonym na 20 dzień każdego miesiąca terminem wypłaty renty rodzinnej, organ rentowy został powiadomiony o śmierci uprawnionego M. M. przez A. C., która zgłosiła wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego dołączając odpis aktu zgonu.
Organ rentowy będąc powiadomiony o śmierci uprawnionego do renty nie podjął decyzji
o wstrzymaniu wypłaty świadczenia najprawdopodobnie wskutek niewłaściwej organizacji pracy Zakładu polegającej na braku odpowiedniego i niezwłocznego przekazu informacji między poszczególnymi komórkami organizacyjnymi.
W związku z tym należało przyjąć, że do wypłaty świadczenia nie doszło z przyczyn niezależnych od organu rentowego przez co pobrana przez skarżącą kwota renty nie może podlegać zwrotowi na podstawie art.138 ust.3 ustawy.
/-/SSA Tadeusz Szweda /-/SSA Marek Żurecki /-/SSA Ewelina Kocurek – Grabowska
Sędzia Przewodniczący Sędzia
JM