KIO 961/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Rafał Komoń
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 961/15
WYROK
z dnia 22 maja 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Magdalena Rams
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 maja 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 maja 2015 r. przez wykonawcę TRADEX
SYSTSEMS Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Uniwersytet Warszawski
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego TRADEX SYSTSEMS Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę TRADEX SYSTSEMS Sp.
z o.o. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania;
2.2 zasądza od wykonawcy TRADEX SYSTSEMS Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na
rzecz zamawiającego Uniwersytetu Warszawskiego kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosowanie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………………….
Sygn. akt: KIO 961/15
UZASADNIENIE
W dniu 8 maja 2015 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie wykonawcy
TRADEX SYSTEMS Spółka z o.o. (dalej: „Odwołujący") zarzucając zamawiającemu
Uniwersytetowi Warszawskiemu (dalej: „Zamawiający”) naruszenie
1. Art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp polegające na bezpodstawnym i nieuzasadnionym
unieważnieniu postępowania z uwagi na przekroczenie przez ofertę
najkorzystniejszą kwoty, którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, pomimo braku zaistnienia przesłanek do jego
unieważnienia;
2. Art. 91 ust. 1 ustawy Pzp polegające na zaniechaniu czynności oceny i wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej; oraz innych przepisów wskazanych w treści
odwołania.
W związku z podniesionymi zarzutami, Odwołujący wniósł o: (i) uwzględnienie odwołania; (ii)
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania; (iii)
nakazanie Zamawiającemu przeprowadzenia czynności badania i oceny ofert i w konsekwencji
wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej; (iv) przeprowadzenie dowodu z umowy o
dofinansowanie dotyczącej postępowania przetargowego "Sprzedaż i dostarczenie klastra
obliczeniowego wraz z transportem, montażem we wskazanym pomieszczeniu, konfiguracją,
wdrożeniem 1 Instruktażem w ramach wyposażenia budynku CeNT I" w ramach projektu
"Centrum Nowych Technologii 'Ochota' Uniwersytetu Warszawskiego" współfinansowanego
przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Programu Infrastruktura i Środowisko (CeNT-361-2/2015), oraz zobowiązanie Zamawiającego
do udostępnienia tej umowy.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów Odwołujący wskazał, że Zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest "Sprzedaż i
dostarczenie klastra obliczeniowego wraz z transportem, montażem we wskazanym
pomieszczeniu, konfiguracją, wdrożeniem i instruktażem w ramach wyposażenia budynku
CeNT I" w ramach projektu "Centrum Nowych Technologii 'Ochota' Uniwersytetu
Warszawskiego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko (CeNT-361-
2/2015).
W dniu 28 kwietnia br. Odwołujący powziął informację o unieważnieniu postępowania z uwagi
na to, iż oferta najkorzystniejsza przewyższa kwotę, którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć
na sfinansowanie zamówienia.
Odwołujący wskazał, że przesłanki unieważnienia postępowania winny być interpretowane
zawężająco z uwagi na wyjątkowy charakter tej instytucji. Wyrazem dbałości o pewność obrotu
gospodarczego w systemie zamówień publicznych są również zapisy art. 17 ust. 3 ustawy z
dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
który stanowi, iż naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest unieważnienie
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach
publicznych, określających przesłanki upoważniające do unieważnienia tego postępowania.
Odwołujący wskazał, że przed otwarciem ofert Zamawiający podał kwotę, którą zamierzał
przeznaczyć na realizację przedmiotu zamówienia w wysokości 1.845.000,00 PLN. Do upływu
terminu składania ofert oferty złożyło ośmiu Wykonawców. Ceny poszczególnych ofert
kształtowały się następująco:
1 Zakład Systemów Komputerowych ZSK Sp. z o.o. 2 798 334,87 55
2 ADT GROUP Sp. z 0.0. 4 394 359,00 45
3 COMTEGRA Sp. 2 0.0. 2 499 224,70 60
4 QUMAK S.A. 2 814 932,49 45
5 ATENDE S.A. 3 140 190,00 45
6 IT PROJEKT Sp. z o.o. 2 578 111,99 45
7 WĄSKO S.A. 2 647 400,34 45
8 TRADEX SYSTEMS Sp. z o.o. 2 550 379,17 45
Uwzględniając kryteria wyboru oferty najkorzystniejszej, określone w art. 9 § 1 SIWZ (str. 19), tj.
(i) cena (C) 90% (waga 0,90); (ii) termin wykonania (T) 10% (waga 0,10) oferta Odwołującego
na kwotę 2.550.379,17 PLN zł jest najkorzystniejsza spośród wszystkich złożonych.
W ocenie Odwołującego w sytuacji kiedy Zamawiający realnie dysponuje środkami na
sfinansowanie zamówienia, unieważnienie postępowania jest niedopuszczalne. W niniejszym
przypadku Zamawiający ogłosił postępowanie w ramach projektu "Centrum Nowych Technologii
"OCHOTA" Uniwersytetu Warszawskiego", który jest współfinansowany ze środków unijnych.
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i
Środowisko, lata 2007-2013, Priorytet XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego, Działanie 13.1.
Odwołujący wskazał, że z danych dostępnych na stronie Internetowej projektu wynika, że
planowany, całkowity koszt realizacji projektu wynosi 285.999.630,47 zł, z czego maksymalna
kwota dofinansowania ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko wynosi 269.570.073,09
zł. Zamawiający w ramach projektu przewidział 54.964.145,28 zł na finansowanie sprzętu i
wyposażenia oraz posiada rezerwę na nieprzewidziane wydatki w wysokości 662.032,86 zł.
Odwołujący podkreślił, że wszczynając postępowanie, Zamawiający dokonał analizy swoich
potrzeb związanych z realizacją określonego celu w ramach projektu "Centrum Nowych
Technologii 'Ochota' Uniwersytetu Warszawskiego", Tym samym, formułując opis przedmiotu
zamówienia określił wszystkie niezbędne elementy rozwiązania, których zakup jest związany z
poniesieniem określonych kosztów. W konsekwencji, w przypadku unieważnienia niniejszego
postępowania i wszczęcia nowego postępowania, zakup rozwiązania realizującego określony,
wymagany przez Zamawiającego cel, każdorazowo będzie się wiązał z poniesieniem kosztów w
podobnej lub wyższej wysokości.
W ocenie Odwołującego brzmienie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nakazuje unieważnienie
postępowania, jeżeli cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą przeznaczono na
sfinansowanie zamówienia, z zastrzeżeniem stanowiącym o uprawnieniu Zamawiającego do
zwiększenia kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, jeżeli deklarowana wcześniej
kwota podczas sesji otwarcia ofert odbiega od ceny oferty najkorzystniejszej. Jak podkreśla
Urząd Zamówień Publicznych w opinii pt. Kwota, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, a obowiązek unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust
1 pkt 4 ustawy Pzp, stwierdzić jednakże należy, że kwota, jaką Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia nie musi być tożsama z kwotą, którą Zamawiający
może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. W toku postępowania może się bowiem
okazać, że Zamawiający będzie w stanie przeznaczyć na realizację zamówienia kwotę wyższą
od podanej przed otwarciem ofert. W konsekwencji, gdy cena najkorzystniejszej oferty jest
wyższa od kwoty, jaką Zamawiający przeznaczył na sfinansowania zamówienia, Zamawiający
może przeznaczyć na realizację zamówienia kwotę wyższą od podanej przed otwarciem ofert i
udzielić zamówienia. Wówczas kwota, jaką Zamawiający przeznacza na udzielenie zamówienia
będzie przekraczała kwotę określoną w art. 86 ust. 3 ustawy Pzp.
W ocenie Odwołującego Zamawiający w ramach własnych procedur winien rozważyć
możliwość przeznaczenia wyższej kwoty na sfinansowanie zamówienia i dopiero kiedy
dokonanie tego nie będzie możliwe lub celowe, zachodzi konieczność unieważnienia
postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Odwołujący podkreślił, że kluczową kwestią jest więc wnikliwa analiza celowości i zasadności
zwiększenia środków na realizację zamówienia. W niniejszym przypadku kwota którą
Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zamówienia rażąco odbiegała od kwot
zaproponowanych w ofertach wykonawców. Przedmiotem zamówienia jest dostawa, co też jest
istotne dla rozpatrywanej sprawy - ponieważ w łatwy sposób można wykazać i wycenić
materialne składniki zamówienia. W ocenie Odwołującego niemożliwym jest uzyskanie
zamówienia na poziomie szacowanym przez Zamawiającego, co wskazuje m.in. na brak
należytej staranności przy ustaleniu szacunkowej wartości zamówienia.
Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 16 stycznia 2013 r. (sygn. akt KIO 2926/12) stwierdziła,
iż kwota podawana przy otwarciu ofert pełni rolę gwarancyjną, zapewniającą przejrzystość
postępowania i chroniącą Interesy wykonawców przed arbitralnym i nieuzasadnionym
unieważnieniem przez Zamawiającego postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp. W trakcie postępowania kwota środków znajdujących się w dyspozycji Zamawiającego
może jednak ulec zmianie. W szczególności, po otwarciu ofert Zamawiający będzie mógł
zwiększyć ilość środków przeznaczonych na sfinansowanie zamówienia, jeżeli deklarowana
przez niego wcześniej kwota odbiega od ceny oferty najkorzystniejszej. Zamawiający należący
do grona podmiotów sektora finansów publicznych może zwiększyć kwotę przeznaczoną na
realizację zamówienia, tak aby była ona wyższa od ceny zawartej w ofercie najkorzystniejszej,
w granicach 1 na zasadach określonych ustawą o finansach publicznych, o Ile uzna to za
uzasadnione i celowe, udzielając następnie zamówienia wykonawcy. Dopiero w sytuacji, gdy
dokonanie takich przeniesień nie jest możliwe lub celowe, a kwota, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia jest niższa od ceny najkorzystniejszej oferty,
zachodzi konieczność unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp (podobnie: wyrok SO w Warszawie z 23 kwietnia 2003 r., V Ca 79/04, KIO/UZP 107/08,
KIO/UZP 87/08, UZP/ZO/O- 1226/07).
Odwołujący wskazał, że powyższe stanowisko potwierdza również wyrok KIO z 27 lutego 2012
r. (sygn. akt. KIO 218/12) zgodnie z którym przepis art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie obliguje
Zamawiającego do unieważnienia postępowania w każdym przypadku, gdy cena
najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą Zamawiający
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Zgodnie z literalnym brzmieniem ww.
przepisu, Zamawiający w takim przypadku ma możliwość przeanalizowania swego budżetu w
celu stwierdzenia, czy istnieje możliwość zwiększenia kwoty finansowania do wartości
umożliwiającej zawarcie umowy z wybranym wykonawcą.
Również Sąd Okręgowy w Katowicach zaprezentował podobne stanowisko w wyroku z 12
kwietnia 2007 r. (sygn. akt II Ca 141/07). Sąd uznał, iż w przypadkach, w których Zamawiający
w okresie związania ofertą ma możliwość zwiększenia kwoty podanej przed otwarciem ofert na
realizację danego zamówienia, a cena oferty najkorzystniejszej przewyższa kwotę, którą
Zamawiający przewidział na realizację zamówienia, nie jest
Odwołujący podkreślił, że art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp wprost dopuszcza możliwość
zwiększenia przez Zamawiającego kwoty, którą zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, do ceny wynikającej z oferty najkorzystniejszej. Nawet więcej - przez konstrukcję
zapisu przesłanka unieważnienia postępowania ma charakter warunkowy - jeżeli Zamawiający
może zwiększyć kwotę na sfinansowanie, unieważnienie postępowania nie jest możliwe.
Odwołujący wskazał, że wyjątkowy charakter instytucji unieważnienia postępowania w sprawie
udzielenia zamówienia publicznego powinien zawsze być rozpatrywany w kontekście celowości
realizowanego zamówienia publicznego, zwłaszcza w sytuacji, gdy złożona oferta jest ofertą
ważną, gwarantującą rzetelne 1 należyte wykonanie zamówienia publicznego.
W ocenie Odwołującego, jeżeli Zamawiający dysponuje środkami, które gwarantują możliwość
sfinansowania zamówienia, to podjęcie decyzji o unieważnieniu postępowania jest
nieuprawnione. Zamawiający posiadając zawartą w dniu 8 lipca 2009 r. umowę na
dofinansowanie projektu UDA - POIS.13.01 - 016/08 - 00 dysponuje środkami, które mogą
zwiększyć kwotę na sfinansowanie zamówienia, szczególnie w przypadku, gdy ewidentnym jest
zaoferowanie przez Wykonawców realnych, rynkowych wartości. Wobec powyższego nie
zachodzi przesłanka unieważnienia postępowania z art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Izba ustaliła co następuje:
Izba postanowiła dopuścić w poczet materiału dowodowego następujące dokumenty: (i)
specyfikację istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenie o zamówienie na okoliczność
ustalenia przedmiotu zamówienia; (ii) protokół postępowania przetargowego na okoliczność
ustalenia przebiegu postępowania przetargowego; (iii) pismo Zamawiającego z dnia 28 kwietnia
2015 r. oraz protokół z posiedzenia Komisji z Przetargowej z dnia 28 kwietnia 2015 r. na
okoliczność ustalenia wyniku postępowania przetargowego; (iv) umowę o dofinansowanie z
dnia 12 lutego 2010 r. (dalej „Umowa o dofinansowanie”) na okoliczność wykazania, iż
Zamawiający może zwiększyć środki na realizację zamówienia; (v) oświadczenie Centrum
Nowych Technologii Uniwersytet Warszawski z dnia 15 maja 2015 r. na okoliczność wykazania,
że Zamawiający nie może zwiększyć środków finansowych na realizację zamówienia.
Na podstawie powyższych dokumentów Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie
w trybie przetargu nieograniczonego o udzielenie zamówienia publicznego pn. Sprzedaż i
dostarczenie kastra obliczeniowego wraz z transportem, montażem we wskazanych
pomieszczeniu, konfiguracją, wdrożeniem i instruktażem w ramach wyposażenia budynku
CeNT1.
Zgodnie z protokołem postępowania przetargowego kwota, jaką Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia wyniosła 1.845.000,00 brutto.
Przed upływem terminu składania ofert następujący wykonawcy złożyli oferty, oferując
następujące ceny i terminy wykonania zamówienia:
1. Zakład Systemów Komputerowych ZSK Sp. z o.o. 2 798 334,87 55
2. ADT GROUP Sp. z o.o. 4 394 359,00 45
3. COMTEGRA Sp. z.o.o. 2 499 224,70 60
4. QUMAK S.A. 2 814 932,49 45
5. ATENDE S.A. 3 140 190,00 45
6. IT PROJEKT Sp. z o.o. 2 578 111,99 45
7. WĄSKO S.A. 2 647 400,34 45
8. TRADEX SYSTEMS Sp. z o.o. 2 550 379,17 45
Izba zważyła co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, jeżeli cena najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną
przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty. Spór
pomiędzy stronami dotyczył interpretacji powyższej regulacji. Izba podziela w całości
stanowisko zaprezentowane przez Zamawiającego.
Wskazać należy po pierwsze, że w niniejszej sprawie ceny zaoferowane przez wszystkich
wykonawców, którzy złożyli oferty na realizację zamówienia przewyższają kwotę, jaką
Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Okoliczności ta była
bezsporna pomiędzy stronami. Odwołujący podnosił natomiast, że Zamawiający dysponuje
dodatkowymi środkami na sfinansowanie zamówienia, a w konsekwencji unieważnienie
postępowania było niedopuszczalne. Wskazał ponadto, że kwota, którą Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na realizację zamówienia rażąco odbiegała od wartości rynkowej zamówienia. Oba
twierdzenia uznać należy za nietrafnie, a co więcej nieudowodnione, zaś zaprezentowana przez
Odwołującego interpretacja art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie zasługuje na uwzględnienie.
Art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp statuuje obowiązek unieważnienia postępowania przez
Zamawiającego, jeżeli nie może on zwiększyć środków finansowych na realizację zamówienia.
Obowiązek ten odpada jedynie wówczas, gdy zamawiający może w ramach swoich możliwości
finansowych zwiększyć kwotę, którą uprzednio zagwarantował na to konkretne zamówienie, a
ocenę tych możliwości należy przypisać zamawiającemu. Jedynie bowiem zamawiający jest w
stanie (będąc za to odpowiedzialnym), znając całość zaplanowanych przez siebie zadań i stan
ich realizacji, zweryfikować możliwy do udźwignięcia poziom środków finansowych (zwiększenie
środków finansowych) pozwalających na realizację konkretnego zamówienie, zaś ingerencja
Odwołującego ponad kwotę zagwarantowaną (podaną jako kwota, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia) w skrajnym przypadku doprowadziłaby do
bezprawnego zastępowania Zamawiającego w realizacji jego ustawowych zadań bez przejęcia
przez podmiot ingerujący odpowiedzialności za zadania i budżet Zamawiającego.
Konstrukcja i treść art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp - według oceny Izby - nie nakłada na
Zamawiającego bezwzględnego obowiązku zwiększenia brakującej kwoty dofinansowania, lecz
daje Zamawiającemu uprawnienie do poszukiwania dodatkowych środków finansowych. W
konsekwencji bezpodstawnym jest oczekiwanie, że Zamawiający będzie udowadniał, że jego
możliwości finansowe nie pozwalają na zwiększenie środków finansowych. Nie znajduje
bowiem oparcia w przepisach badanie budżetu zamawiającego, nakazywanie dokonania mu
jakichkolwiek przesunięć w budżecie, dokonania jednych zakupów kosztem drugich albo
nakazywania wydania na dane zamówienie kwoty, którą zamierzał wydać na inne zamówienie.
Tym samym żądanie Odwołującego, aby Zamawiający wykazał podczas postępowania
odwoławczego, iż nie ma dodatkowych środków na realizację zamówienia nie ma żadnego
oparcia w przepisach ustawy Pzp.
W ocenie Izby z treści art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie sposób wywieść jakichkolwiek
podstaw prawnych, które pozwalałaby na zobowiązanie Zamawiającego, do zwiększenia
środków na sfinansowanie zamówienia. To Zamawiający, nie wykonawca, ponosi wyłączną
odpowiedzialność za gospodarowanie środkami publicznymi w sposób celowy i oszczędny i
skoro według jego oceny nie ma obecnie możliwości zwiększenia środków na realizację
zamówienia, to nie można mu robić z tego powodu zarzut. Stanowisko Izby potwierdza także
opinia Urzędu Zamówień Publicznych, na którą powołuje się sam Odwołujący. W opinii tej
wskazano, że zwiększenie przez Zamawiającego kwoty przeznaczonej na sfinansowanie
zamówienia możliwe jest w przypadku, gdy Zamawiający uzna, że zwiększenie tej kwoty jest
uzasadnione i celowe. Z opinii tej jednoznacznie wynika więc, że ocena, czy zwiększenie kwoty
przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia jest celowe i uzasadnione, w całości należy do
Zamawiającego.
Izba nie podziela stanowiska Odwołującego, że Zamawiający ma obowiązek zwiększenia
środków na sfinansowanie zamówienia, jeśli są one w jego dyspozycji. Takie zwiększenie
środków musi być celowe i zasadne, zaś ocena tych elementów należy do Zamawiającego.
Wskazać ponadto należy, że Odwołujący nie wykazał Izbie, że Zamawiający ma dodatkowe,
zabezpieczone środki, jakie może przeznaczyć na realizację zamówienia. Z żadnego zapisu
Umowy o dofinansowanie nie wynika, aby Zamawiający dysponował większą kwotą na realizacji
tego konkretnego zamówienia. Przedłożona umowa potwierdza jedynie, że Zamawiający
przewidział 54.964.145,28 zł na finansowanie sprzętu i wyposażenia w ramach realizowanego
projektu oraz, że posiada rezerwę na nieprzewidziane wydatki w wysokości 662.032,86 zł. Nie
stanowi to dowodu jednak na to, że Zamawiający ma zabezpieczone dodatkowe środki na
sfinansowanie przedmiotowego zamówienia. Z przywołanego przez Odwołującego
Harmonogramu Realizacji Projektu również nie wynika, że Zamawiający ma do dyspozycji
dodatkowe środki, które może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. W przywołanej
pozycji nr 33 Harmonogramu mowa jest o sprzęcie i wyposażeniu budynku, w tym aparatury i
wyposażenia laboratoriów, wyposażeniu pokoi i sal dydaktycznych oraz sprzęcie
komputerowym. Brak jest jednak wyodrębnienia określonej kwoty na sfinansowanie
omawianego przedmiotu zamówienia. Podkreślenia również wymaga, że nawet gdyby
Zamawiający dysponował wolnymi środkami, to nie ma obowiązku zwiększać kwoty na
realizację zamówienia. Taka decyzja musi być zasadna i celowa, a oceny takiej dokonuje
Zamawiający. Nie można bowiem wymagać od Zamawiającego przepłacania za wykonanie
zamówienia powyżej realnej wartości rynkowej.
Twierdzenie Odwołującego, iż kwota, którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację
zamówienia rażąco odbiegała od wartości rynkowej zamówienia również nie zostało w żaden
sposób udowodnione. Składanie ofert z cenami powyżej budżetu zamawiającego jest
zjawiskiem częstym w zamówieniach publicznych i w samo w sobie nie stanowi potwierdzenia,
że kwota jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć realizację zamówienia jest poniżej wartości
rynkowej i w związku z tym winien on zwiększyć środki na realizację zamówienia. Przyjęcie
takiego automatyzmu rodzi po stronie Zamawiającego ryzyko gospodarowania środkami
publicznymi w sposób niecelowy i niezasadny. Zakończenie postępowanie poprzez wybór oferty
nie jest celem samym w sobie, oderwanym od zasad gospodarowania środkami publicznymi.
Celem Zamawiającego winna być realizacją zamówienia za możliwie najniższą cenę przy
zachowaniu wymaganych standardów. Stanowisko zaś Odwołującego zmierza do wymuszeniu
na Zamawiającym dokonania wyboru jego oferty bez przywołania jakichkolwiek dowodów na
wykazanie, że nie ma możliwości zrealizowania zamówienia po cenie jaką oferuje Zamawiający.
Wskazać również należy, że zarzut podnoszony podczas rozprawy przez pełnomocnika
Odwołującego o braku wywiązania się przez Zamawiającego z obowiązku podania
uzasadnienia faktycznego decyzji o unieważnieniu postępowania Izba uznała za zarzut
spóźniony i wykraczający poza granice zarzutów podniesionych w treści odwołania. Odwołujący
w treści odwołania odwołała się wyłącznie do naruszania art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp
wskazując, iż Zamawiający niezasadnie unieważnił postępowanie, gdyż posiada dodatkowe
środki na sfinansowanie zamówienia. Odwołujący w żadnej części pisma procesowego nie
kwestionował i nie zarzucił Zamawiającemu braku podania w decyzji o unieważnieniu
postępowania podstawy faktycznej swojej decyzji. W konsekwencji Izba pozostawiła powyższy
zarzut bez rozpoznania.
Mając na uwadze powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.
U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………..
WYROK
z dnia 22 maja 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Magdalena Rams
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 maja 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 maja 2015 r. przez wykonawcę TRADEX
SYSTSEMS Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Uniwersytet Warszawski
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego TRADEX SYSTSEMS Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę TRADEX SYSTSEMS Sp.
z o.o. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania;
2.2 zasądza od wykonawcy TRADEX SYSTSEMS Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na
rzecz zamawiającego Uniwersytetu Warszawskiego kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosowanie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………………….
Sygn. akt: KIO 961/15
UZASADNIENIE
W dniu 8 maja 2015 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie wykonawcy
TRADEX SYSTEMS Spółka z o.o. (dalej: „Odwołujący") zarzucając zamawiającemu
Uniwersytetowi Warszawskiemu (dalej: „Zamawiający”) naruszenie
1. Art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp polegające na bezpodstawnym i nieuzasadnionym
unieważnieniu postępowania z uwagi na przekroczenie przez ofertę
najkorzystniejszą kwoty, którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, pomimo braku zaistnienia przesłanek do jego
unieważnienia;
2. Art. 91 ust. 1 ustawy Pzp polegające na zaniechaniu czynności oceny i wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej; oraz innych przepisów wskazanych w treści
odwołania.
W związku z podniesionymi zarzutami, Odwołujący wniósł o: (i) uwzględnienie odwołania; (ii)
nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania; (iii)
nakazanie Zamawiającemu przeprowadzenia czynności badania i oceny ofert i w konsekwencji
wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej; (iv) przeprowadzenie dowodu z umowy o
dofinansowanie dotyczącej postępowania przetargowego "Sprzedaż i dostarczenie klastra
obliczeniowego wraz z transportem, montażem we wskazanym pomieszczeniu, konfiguracją,
wdrożeniem 1 Instruktażem w ramach wyposażenia budynku CeNT I" w ramach projektu
"Centrum Nowych Technologii 'Ochota' Uniwersytetu Warszawskiego" współfinansowanego
przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Programu Infrastruktura i Środowisko (CeNT-361-2/2015), oraz zobowiązanie Zamawiającego
do udostępnienia tej umowy.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów Odwołujący wskazał, że Zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest "Sprzedaż i
dostarczenie klastra obliczeniowego wraz z transportem, montażem we wskazanym
pomieszczeniu, konfiguracją, wdrożeniem i instruktażem w ramach wyposażenia budynku
CeNT I" w ramach projektu "Centrum Nowych Technologii 'Ochota' Uniwersytetu
Warszawskiego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko (CeNT-361-
2/2015).
W dniu 28 kwietnia br. Odwołujący powziął informację o unieważnieniu postępowania z uwagi
na to, iż oferta najkorzystniejsza przewyższa kwotę, którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć
na sfinansowanie zamówienia.
Odwołujący wskazał, że przesłanki unieważnienia postępowania winny być interpretowane
zawężająco z uwagi na wyjątkowy charakter tej instytucji. Wyrazem dbałości o pewność obrotu
gospodarczego w systemie zamówień publicznych są również zapisy art. 17 ust. 3 ustawy z
dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
który stanowi, iż naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest unieważnienie
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach
publicznych, określających przesłanki upoważniające do unieważnienia tego postępowania.
Odwołujący wskazał, że przed otwarciem ofert Zamawiający podał kwotę, którą zamierzał
przeznaczyć na realizację przedmiotu zamówienia w wysokości 1.845.000,00 PLN. Do upływu
terminu składania ofert oferty złożyło ośmiu Wykonawców. Ceny poszczególnych ofert
kształtowały się następująco:
1 Zakład Systemów Komputerowych ZSK Sp. z o.o. 2 798 334,87 55
2 ADT GROUP Sp. z 0.0. 4 394 359,00 45
3 COMTEGRA Sp. 2 0.0. 2 499 224,70 60
4 QUMAK S.A. 2 814 932,49 45
5 ATENDE S.A. 3 140 190,00 45
6 IT PROJEKT Sp. z o.o. 2 578 111,99 45
7 WĄSKO S.A. 2 647 400,34 45
8 TRADEX SYSTEMS Sp. z o.o. 2 550 379,17 45
Uwzględniając kryteria wyboru oferty najkorzystniejszej, określone w art. 9 § 1 SIWZ (str. 19), tj.
(i) cena (C) 90% (waga 0,90); (ii) termin wykonania (T) 10% (waga 0,10) oferta Odwołującego
na kwotę 2.550.379,17 PLN zł jest najkorzystniejsza spośród wszystkich złożonych.
W ocenie Odwołującego w sytuacji kiedy Zamawiający realnie dysponuje środkami na
sfinansowanie zamówienia, unieważnienie postępowania jest niedopuszczalne. W niniejszym
przypadku Zamawiający ogłosił postępowanie w ramach projektu "Centrum Nowych Technologii
"OCHOTA" Uniwersytetu Warszawskiego", który jest współfinansowany ze środków unijnych.
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i
Środowisko, lata 2007-2013, Priorytet XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego, Działanie 13.1.
Odwołujący wskazał, że z danych dostępnych na stronie Internetowej projektu wynika, że
planowany, całkowity koszt realizacji projektu wynosi 285.999.630,47 zł, z czego maksymalna
kwota dofinansowania ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko wynosi 269.570.073,09
zł. Zamawiający w ramach projektu przewidział 54.964.145,28 zł na finansowanie sprzętu i
wyposażenia oraz posiada rezerwę na nieprzewidziane wydatki w wysokości 662.032,86 zł.
Odwołujący podkreślił, że wszczynając postępowanie, Zamawiający dokonał analizy swoich
potrzeb związanych z realizacją określonego celu w ramach projektu "Centrum Nowych
Technologii 'Ochota' Uniwersytetu Warszawskiego", Tym samym, formułując opis przedmiotu
zamówienia określił wszystkie niezbędne elementy rozwiązania, których zakup jest związany z
poniesieniem określonych kosztów. W konsekwencji, w przypadku unieważnienia niniejszego
postępowania i wszczęcia nowego postępowania, zakup rozwiązania realizującego określony,
wymagany przez Zamawiającego cel, każdorazowo będzie się wiązał z poniesieniem kosztów w
podobnej lub wyższej wysokości.
W ocenie Odwołującego brzmienie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nakazuje unieważnienie
postępowania, jeżeli cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą przeznaczono na
sfinansowanie zamówienia, z zastrzeżeniem stanowiącym o uprawnieniu Zamawiającego do
zwiększenia kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, jeżeli deklarowana wcześniej
kwota podczas sesji otwarcia ofert odbiega od ceny oferty najkorzystniejszej. Jak podkreśla
Urząd Zamówień Publicznych w opinii pt. Kwota, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia, a obowiązek unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust
1 pkt 4 ustawy Pzp, stwierdzić jednakże należy, że kwota, jaką Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia nie musi być tożsama z kwotą, którą Zamawiający
może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. W toku postępowania może się bowiem
okazać, że Zamawiający będzie w stanie przeznaczyć na realizację zamówienia kwotę wyższą
od podanej przed otwarciem ofert. W konsekwencji, gdy cena najkorzystniejszej oferty jest
wyższa od kwoty, jaką Zamawiający przeznaczył na sfinansowania zamówienia, Zamawiający
może przeznaczyć na realizację zamówienia kwotę wyższą od podanej przed otwarciem ofert i
udzielić zamówienia. Wówczas kwota, jaką Zamawiający przeznacza na udzielenie zamówienia
będzie przekraczała kwotę określoną w art. 86 ust. 3 ustawy Pzp.
W ocenie Odwołującego Zamawiający w ramach własnych procedur winien rozważyć
możliwość przeznaczenia wyższej kwoty na sfinansowanie zamówienia i dopiero kiedy
dokonanie tego nie będzie możliwe lub celowe, zachodzi konieczność unieważnienia
postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Odwołujący podkreślił, że kluczową kwestią jest więc wnikliwa analiza celowości i zasadności
zwiększenia środków na realizację zamówienia. W niniejszym przypadku kwota którą
Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zamówienia rażąco odbiegała od kwot
zaproponowanych w ofertach wykonawców. Przedmiotem zamówienia jest dostawa, co też jest
istotne dla rozpatrywanej sprawy - ponieważ w łatwy sposób można wykazać i wycenić
materialne składniki zamówienia. W ocenie Odwołującego niemożliwym jest uzyskanie
zamówienia na poziomie szacowanym przez Zamawiającego, co wskazuje m.in. na brak
należytej staranności przy ustaleniu szacunkowej wartości zamówienia.
Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 16 stycznia 2013 r. (sygn. akt KIO 2926/12) stwierdziła,
iż kwota podawana przy otwarciu ofert pełni rolę gwarancyjną, zapewniającą przejrzystość
postępowania i chroniącą Interesy wykonawców przed arbitralnym i nieuzasadnionym
unieważnieniem przez Zamawiającego postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp. W trakcie postępowania kwota środków znajdujących się w dyspozycji Zamawiającego
może jednak ulec zmianie. W szczególności, po otwarciu ofert Zamawiający będzie mógł
zwiększyć ilość środków przeznaczonych na sfinansowanie zamówienia, jeżeli deklarowana
przez niego wcześniej kwota odbiega od ceny oferty najkorzystniejszej. Zamawiający należący
do grona podmiotów sektora finansów publicznych może zwiększyć kwotę przeznaczoną na
realizację zamówienia, tak aby była ona wyższa od ceny zawartej w ofercie najkorzystniejszej,
w granicach 1 na zasadach określonych ustawą o finansach publicznych, o Ile uzna to za
uzasadnione i celowe, udzielając następnie zamówienia wykonawcy. Dopiero w sytuacji, gdy
dokonanie takich przeniesień nie jest możliwe lub celowe, a kwota, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia jest niższa od ceny najkorzystniejszej oferty,
zachodzi konieczność unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy
Pzp (podobnie: wyrok SO w Warszawie z 23 kwietnia 2003 r., V Ca 79/04, KIO/UZP 107/08,
KIO/UZP 87/08, UZP/ZO/O- 1226/07).
Odwołujący wskazał, że powyższe stanowisko potwierdza również wyrok KIO z 27 lutego 2012
r. (sygn. akt. KIO 218/12) zgodnie z którym przepis art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie obliguje
Zamawiającego do unieważnienia postępowania w każdym przypadku, gdy cena
najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą Zamawiający
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Zgodnie z literalnym brzmieniem ww.
przepisu, Zamawiający w takim przypadku ma możliwość przeanalizowania swego budżetu w
celu stwierdzenia, czy istnieje możliwość zwiększenia kwoty finansowania do wartości
umożliwiającej zawarcie umowy z wybranym wykonawcą.
Również Sąd Okręgowy w Katowicach zaprezentował podobne stanowisko w wyroku z 12
kwietnia 2007 r. (sygn. akt II Ca 141/07). Sąd uznał, iż w przypadkach, w których Zamawiający
w okresie związania ofertą ma możliwość zwiększenia kwoty podanej przed otwarciem ofert na
realizację danego zamówienia, a cena oferty najkorzystniejszej przewyższa kwotę, którą
Zamawiający przewidział na realizację zamówienia, nie jest
Odwołujący podkreślił, że art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp wprost dopuszcza możliwość
zwiększenia przez Zamawiającego kwoty, którą zamierza przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia, do ceny wynikającej z oferty najkorzystniejszej. Nawet więcej - przez konstrukcję
zapisu przesłanka unieważnienia postępowania ma charakter warunkowy - jeżeli Zamawiający
może zwiększyć kwotę na sfinansowanie, unieważnienie postępowania nie jest możliwe.
Odwołujący wskazał, że wyjątkowy charakter instytucji unieważnienia postępowania w sprawie
udzielenia zamówienia publicznego powinien zawsze być rozpatrywany w kontekście celowości
realizowanego zamówienia publicznego, zwłaszcza w sytuacji, gdy złożona oferta jest ofertą
ważną, gwarantującą rzetelne 1 należyte wykonanie zamówienia publicznego.
W ocenie Odwołującego, jeżeli Zamawiający dysponuje środkami, które gwarantują możliwość
sfinansowania zamówienia, to podjęcie decyzji o unieważnieniu postępowania jest
nieuprawnione. Zamawiający posiadając zawartą w dniu 8 lipca 2009 r. umowę na
dofinansowanie projektu UDA - POIS.13.01 - 016/08 - 00 dysponuje środkami, które mogą
zwiększyć kwotę na sfinansowanie zamówienia, szczególnie w przypadku, gdy ewidentnym jest
zaoferowanie przez Wykonawców realnych, rynkowych wartości. Wobec powyższego nie
zachodzi przesłanka unieważnienia postępowania z art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Izba ustaliła co następuje:
Izba postanowiła dopuścić w poczet materiału dowodowego następujące dokumenty: (i)
specyfikację istotnych warunków zamówienia oraz ogłoszenie o zamówienie na okoliczność
ustalenia przedmiotu zamówienia; (ii) protokół postępowania przetargowego na okoliczność
ustalenia przebiegu postępowania przetargowego; (iii) pismo Zamawiającego z dnia 28 kwietnia
2015 r. oraz protokół z posiedzenia Komisji z Przetargowej z dnia 28 kwietnia 2015 r. na
okoliczność ustalenia wyniku postępowania przetargowego; (iv) umowę o dofinansowanie z
dnia 12 lutego 2010 r. (dalej „Umowa o dofinansowanie”) na okoliczność wykazania, iż
Zamawiający może zwiększyć środki na realizację zamówienia; (v) oświadczenie Centrum
Nowych Technologii Uniwersytet Warszawski z dnia 15 maja 2015 r. na okoliczność wykazania,
że Zamawiający nie może zwiększyć środków finansowych na realizację zamówienia.
Na podstawie powyższych dokumentów Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie
w trybie przetargu nieograniczonego o udzielenie zamówienia publicznego pn. Sprzedaż i
dostarczenie kastra obliczeniowego wraz z transportem, montażem we wskazanych
pomieszczeniu, konfiguracją, wdrożeniem i instruktażem w ramach wyposażenia budynku
CeNT1.
Zgodnie z protokołem postępowania przetargowego kwota, jaką Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia wyniosła 1.845.000,00 brutto.
Przed upływem terminu składania ofert następujący wykonawcy złożyli oferty, oferując
następujące ceny i terminy wykonania zamówienia:
1. Zakład Systemów Komputerowych ZSK Sp. z o.o. 2 798 334,87 55
2. ADT GROUP Sp. z o.o. 4 394 359,00 45
3. COMTEGRA Sp. z.o.o. 2 499 224,70 60
4. QUMAK S.A. 2 814 932,49 45
5. ATENDE S.A. 3 140 190,00 45
6. IT PROJEKT Sp. z o.o. 2 578 111,99 45
7. WĄSKO S.A. 2 647 400,34 45
8. TRADEX SYSTEMS Sp. z o.o. 2 550 379,17 45
Izba zważyła co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp stanowi, że Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego, jeżeli cena najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną
przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia,
chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty. Spór
pomiędzy stronami dotyczył interpretacji powyższej regulacji. Izba podziela w całości
stanowisko zaprezentowane przez Zamawiającego.
Wskazać należy po pierwsze, że w niniejszej sprawie ceny zaoferowane przez wszystkich
wykonawców, którzy złożyli oferty na realizację zamówienia przewyższają kwotę, jaką
Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Okoliczności ta była
bezsporna pomiędzy stronami. Odwołujący podnosił natomiast, że Zamawiający dysponuje
dodatkowymi środkami na sfinansowanie zamówienia, a w konsekwencji unieważnienie
postępowania było niedopuszczalne. Wskazał ponadto, że kwota, którą Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na realizację zamówienia rażąco odbiegała od wartości rynkowej zamówienia. Oba
twierdzenia uznać należy za nietrafnie, a co więcej nieudowodnione, zaś zaprezentowana przez
Odwołującego interpretacja art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie zasługuje na uwzględnienie.
Art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp statuuje obowiązek unieważnienia postępowania przez
Zamawiającego, jeżeli nie może on zwiększyć środków finansowych na realizację zamówienia.
Obowiązek ten odpada jedynie wówczas, gdy zamawiający może w ramach swoich możliwości
finansowych zwiększyć kwotę, którą uprzednio zagwarantował na to konkretne zamówienie, a
ocenę tych możliwości należy przypisać zamawiającemu. Jedynie bowiem zamawiający jest w
stanie (będąc za to odpowiedzialnym), znając całość zaplanowanych przez siebie zadań i stan
ich realizacji, zweryfikować możliwy do udźwignięcia poziom środków finansowych (zwiększenie
środków finansowych) pozwalających na realizację konkretnego zamówienie, zaś ingerencja
Odwołującego ponad kwotę zagwarantowaną (podaną jako kwota, którą Zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia) w skrajnym przypadku doprowadziłaby do
bezprawnego zastępowania Zamawiającego w realizacji jego ustawowych zadań bez przejęcia
przez podmiot ingerujący odpowiedzialności za zadania i budżet Zamawiającego.
Konstrukcja i treść art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp - według oceny Izby - nie nakłada na
Zamawiającego bezwzględnego obowiązku zwiększenia brakującej kwoty dofinansowania, lecz
daje Zamawiającemu uprawnienie do poszukiwania dodatkowych środków finansowych. W
konsekwencji bezpodstawnym jest oczekiwanie, że Zamawiający będzie udowadniał, że jego
możliwości finansowe nie pozwalają na zwiększenie środków finansowych. Nie znajduje
bowiem oparcia w przepisach badanie budżetu zamawiającego, nakazywanie dokonania mu
jakichkolwiek przesunięć w budżecie, dokonania jednych zakupów kosztem drugich albo
nakazywania wydania na dane zamówienie kwoty, którą zamierzał wydać na inne zamówienie.
Tym samym żądanie Odwołującego, aby Zamawiający wykazał podczas postępowania
odwoławczego, iż nie ma dodatkowych środków na realizację zamówienia nie ma żadnego
oparcia w przepisach ustawy Pzp.
W ocenie Izby z treści art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp nie sposób wywieść jakichkolwiek
podstaw prawnych, które pozwalałaby na zobowiązanie Zamawiającego, do zwiększenia
środków na sfinansowanie zamówienia. To Zamawiający, nie wykonawca, ponosi wyłączną
odpowiedzialność za gospodarowanie środkami publicznymi w sposób celowy i oszczędny i
skoro według jego oceny nie ma obecnie możliwości zwiększenia środków na realizację
zamówienia, to nie można mu robić z tego powodu zarzut. Stanowisko Izby potwierdza także
opinia Urzędu Zamówień Publicznych, na którą powołuje się sam Odwołujący. W opinii tej
wskazano, że zwiększenie przez Zamawiającego kwoty przeznaczonej na sfinansowanie
zamówienia możliwe jest w przypadku, gdy Zamawiający uzna, że zwiększenie tej kwoty jest
uzasadnione i celowe. Z opinii tej jednoznacznie wynika więc, że ocena, czy zwiększenie kwoty
przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia jest celowe i uzasadnione, w całości należy do
Zamawiającego.
Izba nie podziela stanowiska Odwołującego, że Zamawiający ma obowiązek zwiększenia
środków na sfinansowanie zamówienia, jeśli są one w jego dyspozycji. Takie zwiększenie
środków musi być celowe i zasadne, zaś ocena tych elementów należy do Zamawiającego.
Wskazać ponadto należy, że Odwołujący nie wykazał Izbie, że Zamawiający ma dodatkowe,
zabezpieczone środki, jakie może przeznaczyć na realizację zamówienia. Z żadnego zapisu
Umowy o dofinansowanie nie wynika, aby Zamawiający dysponował większą kwotą na realizacji
tego konkretnego zamówienia. Przedłożona umowa potwierdza jedynie, że Zamawiający
przewidział 54.964.145,28 zł na finansowanie sprzętu i wyposażenia w ramach realizowanego
projektu oraz, że posiada rezerwę na nieprzewidziane wydatki w wysokości 662.032,86 zł. Nie
stanowi to dowodu jednak na to, że Zamawiający ma zabezpieczone dodatkowe środki na
sfinansowanie przedmiotowego zamówienia. Z przywołanego przez Odwołującego
Harmonogramu Realizacji Projektu również nie wynika, że Zamawiający ma do dyspozycji
dodatkowe środki, które może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. W przywołanej
pozycji nr 33 Harmonogramu mowa jest o sprzęcie i wyposażeniu budynku, w tym aparatury i
wyposażenia laboratoriów, wyposażeniu pokoi i sal dydaktycznych oraz sprzęcie
komputerowym. Brak jest jednak wyodrębnienia określonej kwoty na sfinansowanie
omawianego przedmiotu zamówienia. Podkreślenia również wymaga, że nawet gdyby
Zamawiający dysponował wolnymi środkami, to nie ma obowiązku zwiększać kwoty na
realizację zamówienia. Taka decyzja musi być zasadna i celowa, a oceny takiej dokonuje
Zamawiający. Nie można bowiem wymagać od Zamawiającego przepłacania za wykonanie
zamówienia powyżej realnej wartości rynkowej.
Twierdzenie Odwołującego, iż kwota, którą Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację
zamówienia rażąco odbiegała od wartości rynkowej zamówienia również nie zostało w żaden
sposób udowodnione. Składanie ofert z cenami powyżej budżetu zamawiającego jest
zjawiskiem częstym w zamówieniach publicznych i w samo w sobie nie stanowi potwierdzenia,
że kwota jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć realizację zamówienia jest poniżej wartości
rynkowej i w związku z tym winien on zwiększyć środki na realizację zamówienia. Przyjęcie
takiego automatyzmu rodzi po stronie Zamawiającego ryzyko gospodarowania środkami
publicznymi w sposób niecelowy i niezasadny. Zakończenie postępowanie poprzez wybór oferty
nie jest celem samym w sobie, oderwanym od zasad gospodarowania środkami publicznymi.
Celem Zamawiającego winna być realizacją zamówienia za możliwie najniższą cenę przy
zachowaniu wymaganych standardów. Stanowisko zaś Odwołującego zmierza do wymuszeniu
na Zamawiającym dokonania wyboru jego oferty bez przywołania jakichkolwiek dowodów na
wykazanie, że nie ma możliwości zrealizowania zamówienia po cenie jaką oferuje Zamawiający.
Wskazać również należy, że zarzut podnoszony podczas rozprawy przez pełnomocnika
Odwołującego o braku wywiązania się przez Zamawiającego z obowiązku podania
uzasadnienia faktycznego decyzji o unieważnieniu postępowania Izba uznała za zarzut
spóźniony i wykraczający poza granice zarzutów podniesionych w treści odwołania. Odwołujący
w treści odwołania odwołała się wyłącznie do naruszania art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp
wskazując, iż Zamawiający niezasadnie unieważnił postępowanie, gdyż posiada dodatkowe
środki na sfinansowanie zamówienia. Odwołujący w żadnej części pisma procesowego nie
kwestionował i nie zarzucił Zamawiającemu braku podania w decyzji o unieważnieniu
postępowania podstawy faktycznej swojej decyzji. W konsekwencji Izba pozostawiła powyższy
zarzut bez rozpoznania.
Mając na uwadze powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku, na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.
U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………..