Pełny tekst orzeczenia

22

Postanowienie
z dnia 25 września 1989 r.
(U. 5/89)


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Przewodniczący: sędzia TK Adam Józefowicz

Sędziowie TK: Henryk Groszyk
Maria Łabor-Soroka (sprawozdawca)


po rozpoznaniu w dniu 25 września 1989 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, z udziałem uczestników postępowania: Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach z dnia 28 lutego 1986 r. (znak PO-3-056/4/86 - nie publikowanych) z art. 59 ust. 7 zdanie drugie i art. 75 ust. 3 pkt 2 dekretu z dnia 6 maja 1953 r. - Prawo górnicze (Dz. U. z 1987 r. Nr 4, poz. 12 z późn. zm.).

postanowił:

umorzyć postępowanie w sprawie


UZASADNIENIE


I

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł o zbadanie zgodności z art. 59 ust. 7 i art. 75 ust. 3 pkt 2 dekretu z dnia 6 maja 1953 r. - Prawo Górnicze (Dz. U. z 1978 r. Nr 4, poz. 12 z późn. zm.) wytycznych Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego zawartych w piśmie z dnia 28 lutego 1986 r. (znak PO-3-056/4/86 nie publikowanych).

Zdaniem Prezesa NSA, nasuwa wątpliwości zgodność wyżej wymienionych przepisów z następujących powodów.

W kwestionowanym piśmie z dnia 28 lutego 1986 r., powołując się na treść art. 75 ust. 3 pkt 2 prawa górniczego, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego uznał, że skoro utraciły moc przepisy stanowiące dotychczas podstawę ustalenia odszkodowań, to powstała potrzeba wprowadzenia nowych zasad, określających sposób ustalenia odszkodowań, za tzw. szkody górnicze. W związku z tym wskazał, że należy przyjąć, iż przez przychód, o którym mowa w art. 59 ust. 7 prawa górniczego, rozumie się wartość produktów rolnych, uzyskaną z jednego hektara nie uszkodzonych gruntów rolnych tej samej klasy na terenie gminy lub miasta, tj. ważność żyta, jaką uzyskano z jednego hektara nie uszkodzonych gruntów rolnych tej samej klasy na danym terenie.

W ocenie wnioskodawcy, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego wydając takie wytyczne, wstąpił w uprawnienia Rady Ministrów z art. 59 ust. 7 prawa górniczego do ustalenia sposobu obliczania odszkodowania. Nie ulega bowiem wątpliwości, że wyżej cytowane wytyczne odpowiadają pojęciu: "sposób obliczania odszkodowania" w rozumieniu powyższego przepisu prawa górniczego. Tym samym Prezes WUG ustanowił nową normę prawną, nie będąc do tego uprawniony. Podstawy do ustalenia takich wytycznych nie mógł stanowić art. 75 ust. 3 pkt 2 prawa górniczego, bowiem przepis ten uprawnia Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego tylko do udzielenia komisjom wytycznych w zakresie orzecznictwa w sprawach o szkody górnicze, a więc do wykładni prawa a nie jego stanowienia.


II


Prokurator Generalny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wyraził w piśmie z dnia 26 lipca 1989 r. swoje stanowisko w sprawie, wnosząc o wydanie orzeczenia stwierdzającego niezgodność wytycznych Prezesa WUG w Katowicach z 28 lutego 1986 r. z przepisami art. 59 ust. 7 zd. 2 oraz art. 75 ust. 3 pkt 2 prawa górniczego z 1953 r. Zdaniem tego uczestnika postępowania Prezes Wyższego Urzędu Górniczego wstąpił w uprawnienia zastrzeżone wymienionym dekretem z 1953 r. (art. 59 ust. 7) wyłącznie dla Rady Ministrów, ustalając w formie rozporządzenia sposób obliczania odszkodowania za szkody górnicze. W ocenie Prokuratora Generalnego PRL przepis art. 75 ust. 3 pkt 2 prawa górniczego z 1953 r. na który powołał się Prezes Wyższego Urzędu Górniczego stanowiąc przedmiotowe wytyczne nie uprawnia go do stanowienia prawa a jedynie i wyłącznie do udzielenia komisjom wytycznych w zakresie orzecznictwa w sprawach o szkody górnicze.

W toku postępowania Prezes Wyższego Urzędu Górniczego w piśmie z dnia 20 lipca 1989 r. wniósł o umorzenie postępowania na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 22, poz. 98 z późn. zm.). Uczestnik postępowania podał, że wytyczne Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 28 lutego 1986 r. (znak PO-3-056/4/86) kwestionowane na wniosku Prezesa NSA zostały uchylone pismem Prezesa WUG z dnia 20 lipca 1989 r. (L. dz. PR-3-056/19/89). Jednocześnie Prezes WUG załączył do ww. pisma tekst pisma z dnia 20 lipca 1989 r. i powiadomił, że zostały podjęte prace nad przygotowaniem nowelizacji przepisu § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 maja 1983 r. w sprawie odszkodowań za nie dające się usunąć uszkodzenia gruntów rolnych i leśnych, za uszkodzone wskutek robót górniczych zasiewy i uprawy oraz w spawie sposobu wypłaty odszkodowań pieniężnych za szkody górnicze (Dz. U. Nr 32, poz. 151), wydanego na podstawie art. 59 ust. 7 zdanie drugie prawa górniczego.


III


Trybunał Konstytucyjny ustalił, że kwestionowane wytyczne Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 28 lutego 1986 r. (znak PO - 3056/4/86, pismem tegoż Prezesa z dnia 20 lipca 1989 r., (L.dz. PR - 3 056/19/89) zostały uchylone. Na skutek tego powstał obecnie obowiązujący stan prawny, w którym nie występuje już podniesiona we wniosku niezgodność prawa.

Uchylenie aktu normatywnego w toku postępowania, powoduje ten skutek, że odpada przesłanka niezbędna do prowadzenia dalszego postępowania w sprawie (obowiązywanie kwestionowanego aktu normatywnego). Brak tej przesłanki procesowej powoduje zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym konieczność umorzenia postępowania.

Z powyższych przyczyn Trybunał Konstytucyjny w oparciu o wymieniony art. 4 ust. 2 ustawy o TK orzekł, jak w sentencji postępowania.