Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 1947/16

WYROK
z dnia 28 października 2016 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Izabela Kuciak

Protokolant: Aleksandra Zielonka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 października 2016 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 14 października 2016 r. przez
wykonawcę DDG spółka z o.o. spółka komandytowa, ul. Warszawska 100, 21-500 Biała
Podlaska w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Miasto Stołeczne
Warszawa – Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych, ul. Sokratesa 15, 01-909
Warszawa
przy udziale wykonawcy ZBM Inwestor Zastępczy S.A., ul. Jagiellońska 88, B.51BC, lok.
36, 03-215 Warszawa zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego

orzeka:

1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę DDG spółka z o.o. spółka komandytowa,
ul. Warszawska 100, 21-500 Biała Podlaska, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę DDG
spółka z o.o. spółka komandytowa, ul. Warszawska 100, 21-500 Biała Podlaska
tytułem wpisu od odwołania;
2.2. zasądza od wykonawcy DDG spółka z o.o. spółka komandytowa, ul.
Warszawska 100, 21-500 Biała Podlaska na rzecz zamawiającego Miasto
Stołeczne Warszawa – Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych, ul. Sokratesa
15, 01-909 Warszawa kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.


Przewodniczący: ………………………

Sygn. akt: KIO 1947/16

Uzasadnienie

Zamawiający prowadzi, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „pełnienie nadzoru
inwestorskiego nad robotami związanymi z realizacją zadania inwestycyjnego pn. budowa ul.
Nowolazurskiej na odcinku od Al. Jerozolimskich do Trasy AK, w tym: zadanie C. odcinek od
ul. Sterniczej do ul. Górczewskiej”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w dniu
23 kwietnia 2016 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2016/S 080-
142510.

W przedmiotowym postępowaniu Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej, złożonej przez Zakłady Budownictwa Mostowego Inwestor
Zastępczy S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej „Przystępujący” lub „ZBM”) i zaniechania
odrzucenia oferty tego Wykonawcy, wskazując na naruszenie następujących przepisów
prawa:
1) art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez nieprawidłową ocenę
złożonych wyjaśnień i zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez ZBM, mimo, że
wyjaśnienia złożone przez ZBM potwierdzają, że cena oferty ZBM jest ceną
nierealną, a w konsekwencji zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia;
2) art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy
z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 1993 r., Nr
47, poz. 211 ze zm., dalej: „ustawa znk") poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
ZBM, mimo, że jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, polegający na
sprzedaży usług i towarów poniżej kosztów ich świadczenia;
3) art. 8 ust. 1 - 3 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 11 ust. 4 ustawy znk
poprzez zaniechanie ujawnienia wyjaśnień ZBM, dotyczących rażąco niskiej ceny
oraz wyjaśnień w zakresie, dotyczącym podstaw zastrzeżenia informacji zawartych w
ofercie jako tajemnica przedsiębiorstwa mimo, iż zastrzeżone informacje nie spełniają
przesłanek uznania za tajemnicę przedsiębiorstwa i ZBM nie wykazał zasadności
dokonanego zastrzeżenia;
4) art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób
naruszający zasadę zachowania uczciwej konkurencji i równego trwania
wykonawców ze względu na naruszenie wyżej wymienionych przepisów ustawy Pzp.

Wskazując na powyższe Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu:
1. unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
2. dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert;
3. ujawnienia złożonych przez ZBM wyjaśnień dotyczących ceny oferty (w
szczególności złożonych w odpowiedzi na wezwania Zamawiającego z dnia 23
września 2016 r. oraz 20 czerwca 2016 r.), w tym uzasadnienia ZBM, dla którego ww.
wyjaśnienia zostały objęte tajemnicą przedsiębiorstwa;
4. odrzucenia oferty złożonej przez ZBM;
5. dokonania wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej.

Zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 90 ust. 3
ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył wyjaśnień lub jeżeli
dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Przepis art. 90 ustawy Pzp wiąże się z powstaniem domniemania
rażąco niskiej ceny oferty wykonawcy wezwanego do wyjaśnień rażąco niskiej ceny, którego
ciężar obalenia spoczywa na wykonawcy wezwanego do udzielenia wyjaśnień. Innymi słowy,
jak podał Odwołujący, przepis art. 90 ust. 2 ustawy Pzp wskazuje na wykonawcę, jako na
podmiot, który jest zobowiązany do udowodnienia, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Zdaniem Odwołującego, ZBM był zatem zobowiązany do udowodnienia, iż
zaoferowana cena ma charakter realny, znajduje odzwierciedlenie w nakładach, które należy
ponieść na zrealizowanie przedmiotu zamówienia oraz, iż zachodzą po stronie ZBM
obiektywne czynniki, które umożliwiły tak istotne, w stosunku do poziomu rynkowego,
zaniżenie ceny oferty. ZBM powinien był przedstawić, w opinii Odwołującego, wyjaśnienia
konkretne i wyczerpujące wraz z dołączeniem dowodów na potwierdzenie podnoszonych
twierdzeń i wskazywanych wartości (w treści wezwania do wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1
ustawy Pzp z dnia 23 września 2016 r. Zamawiający kilkakrotnie wskazał, że oczekuje
złożenia dowodów, dotyczących elementów oferty, mających wpływ na wysokość ceny, a
zatem udokumentowania adekwatności wyliczonej ceny do ponoszonych kosztów).
Obowiązkiem Zamawiającego, jak zauważył Odwołujący, była natomiast prawidłowa
ocena złożonych przez ZBM wyjaśnień, tj. z uwzględnieniem zgodności oferty z przedmiotem
zamówienia oraz konieczności wykazania przez ZBM okoliczności, które są tylko dla niego
indywidualne, a jednocześnie nie zachodzą w przypadku pozostałych wykonawców
ubiegających się o tego rodzaju zamówienie o podobnej skali i wartości. Odwołujący

podniósł, że złożone wyjaśnienia powinny były wykazywać brak rażąco niskiej ceny.
Ponadto, wyjaśnienia powinny być, w ocenie Odwołującego, wyczerpujące i szczegółowe,
odnoszące się do konkretnych okoliczności złożonej oferty, a także zawierać kalkulację
kosztów, z uwzględnieniem ponoszonego ryzyka i przyzwoitego zysku oraz wskazaniem
konkretnych elementów mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny.
Punktem odniesienia dla oceny oferty pod kątem rażąco niskiej ceny jest m.in., jak
podał Odwołujący, wysokość kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia, którą
Zamawiający określił na poziomie 862.353,00 zł brutto oraz wysokość szacunkowej wartości
zamówienia wynoszącej 525.825,00 zł netto (bez zamówień uzupełniających), co stanowi
646.764,75 zł brutto.
Odnosząc wysokość cen ofertowych do wysokości tzw. budżetu Zamawiającego,
różnice procentowe, jak podał Odwołujący, kształtują się w następujący sposób: 1)
Konsorcjum firm: NBQ SI Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie oraz NBQ Realizacje Sp. z o.o.
z siedzibą w Szczecinie (oferta odrzucona) – 36,09 % budżetu Zamawiającego, 2)
Odwołujący – 88,20% budżetu Zamawiającego, 3) ECM Group S.A. z siedzibą w Warszawie
(oferta odrzucona) – 103,13% budżetu Zamawiającego, 4) ZBM – 53,48% budżetu
Zamawiającego, 5) Konsorcjum firm: Eksametr Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie i
Schuessler-Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (oferta odrzucona) – 43,93%
budżetu Zamawiającego.
Z powyższego zestawienia, zdaniem Odwołującego, wynika, że cena oferty ZBM
stanowi tylko 53,48% wartości budżetu Zamawiającego. Takie dysproporcje cenowe, w
ocenie Odwołującego, mogą rodzić wątpliwości, co do możliwości zrealizowania zamówienia
w sposób należyty, za cenę zaoferowaną przez ww. Wykonawcę.
Odwołujący podał, że punktem odniesienia w kwalifikacji ceny jako rażąco niskiej są
także ceny zawarte w ofertach złożonych przez pozostałych wykonawców w postępowaniu.
Odwołujący zauważył, że ceny zawarte w konkurencyjnych ofertach odzwierciedlają
rzeczywisty poziom cen rynkowych dla konkretnego zamówienia, są one bowiem
kalkulowane w tym samym czasie, a więc w konkretnych warunkach gospodarczych, z
uwzględnieniem tych samych wymagań Zamawiającego, wobec czego na kalkulacje
dokonywane przez wykonawców mają wpływ te same uwarunkowania gospodarcze dla
danego rynku.
Odwołujący wskazał, że w przedmiotowym postępowaniu ceny wszystkich ofert,
oprócz ofert odrzuconych z uwagi na rażąco niską cenę (pozycja nr 1 i 3 poniżej), są
zdecydowanie wyższe niż cena ofertowa ZBM, tj.: 1) Konsorcjum firm: NBQ SI Sp. z o.o. z
siedzibą w Szczecinie oraz NBQ Realizacje Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie (oferta
odrzucona) – 311.190,00 zł; 2) Odwołujący – 760.632,00 zł; 3) ECM Group S.A. z siedzibą w
Warszawie (oferta odrzucona) – 889.290,00 zł; 4) ZBM – 461.250,00 zł; Konsorcjum firm:

Eksametr Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie i Schuessler-Plan Inżynierzy Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie (oferta odrzucona) – 378.840,00 zł. Nadto, Odwołujący podał, że
średnia wartość wszystkich ofert (w tym odrzuconych z uwagi na rażąco niską cenę) wynosi
560.240 zł, zaś średnia wartość wszystkich ofert (bez ofert odrzuconych z uwagi na rażąco
niską cenę) – 703.724,00 zł.
Zdaniem Odwołującego, także zestawienie cen w postępowaniu jest dowodem na to,
że oferta złożona przez ZBM nosi zmamiona rażąco niskiej ceny w stosunku do wartości
przedmiotu zamówienia oraz znacząco odbiega od cen rynkowych, których średnia wartość
(jak pokazuje powyższe zestawienie) jest o ponad 100.000,00 zł wyższa, przy uwzględnieniu
ofert, które zostały odrzucone z uwagi na rażąco niską cenę, a bez tych dwóch ofert (pozycja
1 i 3 powyżej) różnica ta wynosi około 240.000,00 zł.
W opinii Odwołującego, cena ZBM na zaoferowanym poziomie jest ceną
nieadekwatną do przedmiotu zamówienia, niepozwalającą na jego prawidłowe wykonanie z
zapewnieniem zysku. Złożenie oferty z tak niską ceną jest ewidentnie, zdaniem
Odwołującego, sprzedażą usługi będącej przedmiotem zamówienia poniżej kosztów jej
świadczenia, i jako takie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, polegający na utrudnianiu
innym przedsiębiorcom dostępu do rynku.
Zdaniem Odwołującego, cena zaoferowana przez ZBM wskazuje jednoznacznie, że
ZBM nie uwzględnił wszystkich kosztów niezbędnych do należytego wykonania usługi,
zgodnie z wymaganiami SIWZ. W szczególności Odwołujący wskazał, że rażąco niska cena
zaoferowana przez ZBM wynika z nieuwzględnienia bądź rażącego zaniżenia kosztów:

A. Wynagrodzeń pracowników, m.in. za prace w dodatkowych godzinach
nadliczbowych, wynikających z ciągłego wykonywania nadzoru nad robotami
budowlanymi (zarówno uwzględniając miesięczne wynagrodzenia personelu
zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, jak i na umowę zlecenia lub dzieło), a
także kosztów zakwaterowanie personelu.
Odwołujący podał, że zgodnie § 9 ust. 4 wzoru umowy: Wykonawca Nadzoru ma
obowiązek zapewnić do wykonania przedmiotu zamówienia niezbędny personel, w tym, co
najmniej: 1) Inspektora nadzoru robót drogowych - koordynator, 2) Inspektora nadzoru robót
instalacyjno - sanitarnych, 3) Inspektora nadzoru robót elektrycznych, 4) Inspektora nadzoru
robót teletechnicznych, 5) Inspektora robót gazowych, 6) Inspektora nadzoru robót branży
zieleni, 7) Inspektora ds. materiałowych - technolog, 8) Specjalistę ds. rozliczeń robót
budowlanych i kosztorysowania, 9) Geodetę, 10) oraz pozostałych specjalistów w miarę
potrzeb w trakcie budowy.
Dalej Odwołujący wskazał, zgodnie § 9 ust. 5 wzoru umowy (tak samo w pkt 2.4
OPZ): „Personel Wykonawcy Nadzoru zatwierdzony do realizacji niniejszej Umowy nie

będzie w okresie wykonywanej Usługi podejmował się jakiejkolwiek innej pracy kolidującej z
realizacją umowy”. W praktyce oznacza to, zdaniem Odwołującego, że osoby wchodzące w
skład ww. personelu, niezbędnego do realizacji zamówienia (z uwagi na konieczność stałego
nadzorowania robót budowlanych - o czym szerzej poniżej), nie mogą podejmować innej
pracy.
Zdaniem Odwołującego, niezmiernie istotne jest, że w pkt 2.5.28 oraz 2.5.29 OPZ
zostały określone konkretne wymagania, co do godzin pracy, tj.:
− Inspektorów wchodzących w skład Zespołu Nadzorującego muszą być dostosowane
do godzin pracy Wykonawcy Robót.
− Inspektor nadzoru koordynujący czynności Nadzoru Inwestorskiego lub w
uzasadnionych przypadkach jego zastępca będzie na stałe na budowie w godzinach
pracy wykonawcy robót.
W tym miejscu Odwołujący dodał, że normą jest wykonywanie robót budowlanych
przez około 12 godzin dziennie, przez 6 dni w tygodniu. Jeżeli zatem, Zamawiający wymaga,
żeby Inspektor nadzoru koordynujący czynności Nadzoru Inwestorskiego był stale na
budowie w trakcie trwania prac, oznacza to, zdaniem Odwołującego, że ZBM powinien
przewidzieć dwie osoby na to stanowisko na pełen etat (a czego ZBM nie uwzględnił w cenie
ofertowej).
− Inspektorzy nadzoru poszczególnych branż będą na budowie codziennie w czasie
wykonywania robót branżowych.
Odwołujący wskazał, że z takiego wymagania Zamawiającego wynika, że każdego
dnia w trakcie wykonywania robót branżowych - na placu budowy będą obecni od - do
inspektorzy (zasadą jest bowiem, że przy inwestycjach infrastrukturalnych liniowych prace z
poszczególnych branż są wykonywane jednocześnie, ale na innych odcinkach).
− Inspektor nadzoru koordynujący czynności inspektorów Nadzoru Inwestorskiego
zobowiązany jest do ciągłego monitorowania działań podległego personelu w
zakresie niezbędnym dla właściwej i terminowej realizacji przedmiotu zamówienia
przez cały okres trwania robót - zakończony odbiorem końcowym.
Odwołujący podał, że bez względu na formę zatrudnienia pracowników, jaką przyjmie
ZBM, koszt ten znacząco przewyższa cenę najtańszej oferty złożonej na tę część
zamówienia. Odwołujący zauważył, że czynnik ludzki stanowi najważniejszy aspekt kosztowy
przy realizacji usługi nadzoru. Z analizy ceny oferty ZBM oraz niezbędnego nakładu pracy
personelu wskazanego w § 9 ust. 5 wzoru umowy i pkt 2.4 OPZ wynika, zdaniem
Odwołującego, że cena zaoferowana przez ZBM nie uwzględnia kosztów pracy, których
wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (co wynika wprost z art. 90 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp).

Odwołujący zauważył, że zgodnie z § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11
września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. (Dz.
U. z 2015 r. poz. 1385), od dnia 1 stycznia 2016 r. ustala się minimalne wynagrodzenie za
pracę w wysokości 1850 zł brutto, co stanowi 2.231,29,00 zł łączny koszt pracodawcy.
Dalej Odwołujący przedstawił podstawową kalkulację kosztów wynagrodzenia
wyłącznie 10 osób wchodzących w skład personelu wymaganego przez Zamawiającego
(przy czym nie uwzględniono w niej wielu ryzyk i czynników wskazanych przykładowo w
ostatniej kolumnie).

Łączna
ilość
personelu
Wysokość
kosztów
ZBM
Czas trwania
robót
budowlanych
Podstawowe
koszty ZBM
Uwagi
10 osób 2.231,29 zł 16 miesięcy 357.006,00
zł
- wyliczenie obejmuje wyłącznie podstawowy czas
realizacji robót budowlanych (16 miesięcy) bez
uwzględnienia ryzyka przedłużenia czasu trwania
robót oraz okresu rękojmi. Zgodnie z pkt V ppkt 2
SIWZ: maksymalny czas świadczenia usługi wynosi:
16 miesięcy + 96 miesięcy + 12 miesięcy okres
rękojmi Wykonawcy nadzoru.
- wykonawca robót drogowych zawsze wykonuje
prace dłużej niż 8 godz. dziennie, normą jest praca 12
godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu (zatem koszt
wynagrodzenia m.in. inspektora nadzoru robót
drogowych jest wyższy niż 2231,29 zł lub powinny być
zatrudnione dwie osoby na to stanowisko)
- wynagrodzenie inspektorów nadzoru jako kadry
wykwalifikowanej jest w rzeczywistości wyższe niż
wynagrodzenie minimalne, tym bardziej w Warszawie.
- koszt wynagrodzenia geodety jest zdecydowanie
wyższe niż 2231,29 zł, z uwagi na konieczność
posiadania sprzętu pomiarowego
- nie uwzględniono kosztów osobowych sekretariatu,
księgowej, zarządu itd.


Zdaniem Odwołującego, z przedstawionej powyżej kalkulacji jednoznacznie wynika,
że cena zaoferowana przez ZBM nie zawiera wszystkich niezbędnych elementów, w tym
podstawowego, jakim jest koszt wynagrodzenia personelu wymaganego przez
Zamawiającego, bowiem uwzględnienie wszystkich okoliczności towarzyszących realizacji
zamówienia oraz wymaganiom określonym w SIWZ spowodowałoby, że sama wysokość
kosztów wynagrodzenia pracowników (bez uwzględnienia pozostałych poniżej
przedstawionych kosztów oraz bez zysku) przekraczałaby wysokość ceny ofertowej ZBM .
Warto również dodać, w ocenie Odwołującego, że doświadczenie ZBM nie wyróżnia
tego wykonawcy na tyle, żeby stanowiło czynnik umożliwiający mu obniżenie ceny za
realizację przedmiotu zamówienia, chociażby w stosunku do ceny zaoferowanej przez
Odwołującego, czy wysokości kwoty przeznaczonej na realizację zamówienia.

B. Administracyjno-biurowych, w tym: sprzęt biurowy, wynajem powierzchni na 30 dni
(tutaj koszty: wody, energii elektrycznej, wywozu odpadów), koszty zarządu, koszty
księgowości.
Odwołujący podał, że zgodnie z pkt 4.5 OPZ: „Do czasu udostępnienia biura przez
Wykonawcę Robót (nie później niż do 30 dnia od podpisania umowy o roboty budowlane)
Wykonawca/inspektor Nadzoru zorganizuje Tymczasowe biuro na swój koszt w rejonie Placu
budowy”.
W zakresie kosztów związanych z utrzymaniem pracowników pomocniczych -
sekretariatu, Zamawiający, jak wskazał Odwołujący, wezwał do wyjaśnień ZBM. Zdaniem
Odwołującego, ZBM nie ujął jednak w szczegółowej kalkulacji wszystkich kosztów
administracyjno - biurowych.
W tym miejscu Odwołujący zauważył, że posiadanie siedziby w Warszawie nie
stanowi okoliczności, które wyróżniałyby ZBM na tle pozostałych wykonawców biorących
udział w postępowaniu. Odwołujący zwrócił uwagę, że oferta złożona przez ECM Group
Polska S.A., który to wykonawca również ma siedzibę w Warszawie, była wyższa o kwotę
428.040,00 zł brutto od oferty ZBM, co jednoznacznie wskazuje, że nawet posiadanie
siedziby w miejscowości, w której prowadzone będą roboty budowlane nie determinuje
obniżenia ceny przez ZBM.
Zdaniem Odwołującego, uzasadnieniem dla bezprawnego zaoferowania rażąco
niskiej ceny nie jest również fakt, że ZBM sprawuje jednocześnie nadzór nad innymi
robotami budowlanymi, a zatem koszt związany z funkcjonowaniem biura, zarządu,
księgowości itd. ZBM „rozkłada” na inne równolegle świadczone usługi. Taka sytuacja, jak
zauważył Odwołujący, dotyczy bowiem każdego z wykonawców, biorących udział w
postępowaniu i czynnik podziału kosztów administracyjno - biurowych jest wkalkulowany w
każdą usługę. Co więcej, jak podał Odwołujący, ww. koszt w Warszawie jest wyższy niż w
innych miejscowościach.
Odwołujący podkreślił, że należy również mieć na uwadze, iż koszty te wzrastają w
przypadku dużej spółki (jaką jest ZBM), która wymaga wielkopowierzchniowego biura i
całego wachlarza pracowników - stróżów, ochroniarzy, dyspozytorów, kosztorysantów,
kadrowców, księgowych, pracowników porządkowych do sprzątania biura czy bhp-owca.
Dodatkowo, zdaniem Odwołującego, w udzielonych wyjaśnieniach ZBM nie wskazało,
w jakim stopniu posiadanie siedziby w Warszawie, w tym „rozłożenia” kosztów
administracyjno - biurowych w sposób proporcjonalny, na wszystkie aktualnie realizowane
usługi, przekłada się na tak niską cenę złożonej oferty, jakiego rodzaju i w jakiej wielkości są
to oszczędności w ponoszonych kosztach realizacji zamówienia. W konsekwencji, w opinii
Odwołującego, cena oferty ZBM jest zaniżona i nosi znamiona ceny rażąco niskiej.

C. Badań kontrolnych i sprzętu pomiarowego, w tym; wykonania kontrolnych pomiarów
geodezyjnych i archeologicznych (nie tylko do kosztów zatrudnienia jednego
geodety).
Odwołujący podał, że zgodnie ofertą ZBM w zw. z pkt 2.5.11 OPZ do obowiązków
Inspektora Nadzoru Inwestorskiego należy przeprowadzanie badań własnych w ilości m.in.
20% tożsamych badań wykonywanych przez Wykonawcę Robót. Zgodnie z pkt 4.4 OPZ
cena ofertowa powinna obejmować m.in. koszty sprzętu pomiarowo - kontrolnego,
wyposażenia technicznego oraz badań laboratoryjnych i innych kosztów niezbędnych do
wykonania przedmiotu zamówienia.
W ocenie Odwołującego, ZBM nie ujął wszystkich niezbędnych kosztów związanych z
prowadzeniem aż 20% tożsamych badań wykonywanych przez Wykonawcę Robót, co
świadczy o rażąco niskiej cenie oferty ZBM. Niedopuszczalne byłoby także, zdaniem
Odwołującego, wkalkulowanie ww. kosztów badań w wynagrodzenie pracowników, gdyż
badania te są przeprowadzane przez niezależne instytuty.
Jedynie w wynagrodzeniu geodety, jak podał Odwołujący, możliwe byłoby
uwzględnienie kosztów sprzętu pomiarowo-kontrolnego, przy czym wtedy wysokość
wynagrodzenia geodety znacznie wzrasta i przewyższa kwotę 2.231,29 netto (co potwierdza
zestawienie Odwołującego wskazane w części A. powyżej).

D. Samochodów (amortyzacji), paliwa, utrzymania, ubezpieczenia pojazdów.
Odwołujący podał, że zgodnie z pkt 4.4 OPZ cena ofertowa powinna obejmować
m.in. koszty transportu i inne koszty niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia. W pkt
4.5 OPZ zastrzeżono, że „ Wykonawca/lnspektor będzie dysponował własnym transportem
samochodowym”.
Odwołujący wyjaśnił, że w tym zakresie Zamawiający skierował wezwanie do
wyjaśnień ZBM. W ocenie Odwołującego, udzielona odpowiedź wskazuje na zaoferowanie
ceny poniżej kosztów zaoferowanej usługi. Założyć należy, zdaniem Odwołującego, że ZBM
nie ujął w cenie wszystkich kosztów: paliwa (mając na uwadze czas trwania robót
budowlanych oraz odległości od siedziby ZBM, lokalizacje instytucji, o których wspomniał
Zamawiający w wezwaniu do wyjaśnień czy też długości modernizowanej trasy), amortyzacji,
utrzymania czy ubezpieczenia pojazdów.
W tym miejscu Odwołujący podniósł, że posiadanie bazy sprzętowej, w tym
samochodu, nie stanowią okoliczności, które wyróżniałyby ZBM na tle pozostałych
wykonawców biorących udział w postępowaniu. Nie można zatem uznać, zdaniem
Odwołującego, że okoliczności te uzasadniają zaoferowanie ceny na tak niskim poziomie, jak
oferta ZBM, w tym dlatego, że flotę samochodową również należy wymieniać lub
leasingować.

Poza tym, na co Odwołujący zwrócił uwagę, oprócz wskazania samego
dysponowania samochodem konieczne jest wykazanie i udokumentowanie, w jakim stopniu
okoliczność ta przekłada się na cenę złożonej oferty, jakie rodzaju i w jakiej wielkości są to
oszczędności w ponoszonych kosztach realizacji zamówienia, czego ZBM nie dokonał.

E. Sprzętu.
Odwołujący podał, że zgodnie z pkt 4.4 OPZ cena ofertowa powinna obejmować
m.in. koszty niezbędne do wykonania przedmiotu zamówienia. Odwołujący zwrócił uwagę,
że w pkt 4.5 OZP wskazano, że Inspektor nadzoru wyposaży biuro w niezbędny sprzęt, tj.:
− komputery z oprogramowaniem koniecznym do prawidłowego wykonania czynności
objętych zamówieniem.
Dalej Odwołujący wyjaśnił, że mimo, iż Zamawiający nie wskazał, jakiego
oprogramowania żąda, to standardowo używanymi oprogramowaniami w tego rodzaju
usługach są: oprogramowanie SEKOCENBUD; oprogramowania zawierające tzw. pakiet
biurowy (np. Microsoft Office, który zawiera: Word, Excel, PowerPoint, OneNote, Outlook,
Access, Publisher, InfoPath, SharePoint Workspace, Lync). Niezbędne jest również
zapewnienie dostępu do Internetu.
Zaznaczyć należy, zdaniem Odwołującego, że Zamawiający nie wskazał konkretnej
liczby komputerów, jaką ma dysponować Wykonawca Nadzoru. Oczywistym jest jednak, w
ocenie Odwołującego, że komputerami wraz z oprogramowaniem powinna dysponować
każda z osób, należąca do personelu (wskazanego w pkt 2.4 OPZ).
− min. 1 telefon;
Odwołujący zauważył, że mimo, iż Zamawiający określił wymóg posiadania minimum
1 telefonu, to zasadne jest uwzględnienie w cenie oferty ZBM kosztów telefonu (bądź
samego abonamentu) dla każdej z osób należącej do personelu (wskazanego w pkt 2.4
OPZ)
− min. 1 kserokopiarkę;
− min. 1 fax;
oraz inne sprzęty i urządzenia w tym miejscu niewyszczególnione, a niezbędne do
prawidłowej realizacji zamówienia. Przewidziano również, że koszt zaplecza pokrywa
wykonawca nadzoru.
Dodatkowo, jak podał Odwołujący, zgodnie z pkt 2.5.25 OPZ obowiązkiem
wykonawcy jest sporządzanie dokumentacji fotograficznej, zatem oczywistym jest, że
wykonawca w ofercie powinien również ująć koszt aparatu, a także dronu z kamerą.
Ponownie Odwołujący zauważył, że nawet posiadanie bazy sprzętowej nie stanowi
okoliczności, które wyróżniałyby ZBM na tle pozostałych wykonawców, biorących udział w
postępowaniu. Nie można zatem uznać, zdaniem Odwołującego, że okoliczności te

uzasadniają zaoferowanie ceny na tak niskim poziomie, jak oferta ZBM.
Zdaniem Odwołującego, poza wskazaniem samego dysponowania bazą sprzętową,
konieczne jest wykazanie i udokumentowanie, w jakim stopniu okoliczność ta przekłada się
na cenę złożonej oferty, jakie rodzaju i w jakiej wielkości są to oszczędności w ponoszonych
kosztach realizacji zamówienia.
W tym zakresie, jak wyjaśnił Odwołujący, Zamawiający również skierował wezwanie
do wyjaśnień w dniu 23 września 2016 r. Zdaniem Odwołującego, odpowiedź ZBM nie
przedstawiała rzetelnych kalkulacji w zakresie kosztów sprzętu, co po raz kolejny wskazuje,
że ZBM złożył ofertę z rażąco niską ceną.

F. Zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
Odwołujący zwrócił uwagę, że istotnym kosztem usługi jest koszt zabezpieczenia
umowy, który ZBM, w wysokości 5% wynagrodzenia brutto, zobowiązany jest do wniesienia
przed zawarciem umowy, co w przypadku ZBM stanowi 23.062,00 zł (zgodnie z pkt XVIII
ppkt 1 SIWZ).
Odwołujący wskazał, że 70% tego kosztu zostanie zwrócone ZBM po wykonaniu
usługi (czyli najwcześniej za 16 miesięcy od podpisania umowy, przy czym okres ten
uzależniony jest od terminu zakończenia robót budowlanych), a pozostałe 30 %
zabezpieczenia zwrócone zostanie Wykonawcy po okresie rękojmi za wady, czyli po okresie
60 miesięcy.
Odwołujący podał, że ustanowienie zabezpieczenia należytego wykonania umowy
ZBM może zostać dokonane w formie pieniężnej ze środków własnych lub poprzez
uzyskanie gwarancji bankowej/ubezpieczeniowej, co również powinno być skalkulowane w
ofercie ZBM.

G. Ryzyka wydłużenia terminu realizacji robót budowlanych.
Odwołujący podał, że zgodnie z pkt V ppkt 2 SIWZ: maksymalny czas świadczenia
usługi wynosi: 16 miesięcy + 96 miesięcy + 12 miesięcy okres rękojmi wykonawcy nadzoru.
Natomiast, jak wskazał Odwołujący, zgodnie z pkt XIV ppkt 1-3 oraz 7 SIWZ: Cena oferty
powinna zostać wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o całkowity zakres prac
przedstawiony w Opisie przedmiotu zamówienia i uznaje się, że w całości pokrywa
wynagrodzenie Wykonawcy, za które zobowiązuje się wykonać całość przedmiotu
zamówienia. Wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu zamówienia jest wynagrodzeniem
ryczałtowym. W przypadku zmiany zakresów rzeczowych i finansowych nadzorowanych
robót oraz wydłużenia terminów zakończenia robót i odbiorów, wynagrodzenie Inspektora
nadzoru nie ulega zwiększeniu (tak samo § 5 ust. 3 wzoru umowy oraz pkt 4.2. OPZ).
Wynagrodzenie umowne obejmuje również pełnienie usługi w okresie rękojmi robót, nad

którymi sprawowany jest nadzór. Cena oferty winna obejmować całkowity koszt wykonania
przedmiotu zamówienia w tym również wszelkie koszty towarzyszące wykonaniu
zamówienia.
Odwołujący wyjaśnił, że w tym zakresie ZBM został wezwany do wyjaśnień poprzez
wskazanie, czy uwzględnił w swojej ofercie ww. ryzyko przedłużenia terminu realizacji robót
budowlanych (w tym do wskazania, w której pozycji szczegółowej kalkulacji ujął to ryzyko)
oraz do przedstawienia dowodów w tym zakresie.
W ocenie Odwołującego, ZBM nie ujął w swojej ofercie cenowej ww. ryzyka.
Co więcej, zdaniem Odwołującego, niedopuszczalne byłoby założenie przez ZBM, że
termin realizacji robót budowlanych nie zostanie przedłużony, bowiem z doświadczenia
życiowego wynika, że harmonogram realizacji tego typu inwestycji (realizowanych w
systemie „zaprojektuj i wybuduj”) praktycznie zawsze ulega wydłużeniu. Obrazuje to nawet,
w ocenie Odwołującego, uchybienie wstępnego/planowanego terminu rozpoczęcia robót
budowlanych ustalonego przez Zamawiającego na III. kwartał 2016 r. (tak: w pkt 7.2. OPZ).

H. tzw. odroczonej płatności wynagrodzenia.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z § 5 ust. 3 i 4 wzoru umowy ustalono, że zapłata do
90% wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu umowy nastąpi na podstawie przejściowych
faktur VAT wystawianych przez Wykonawcę Nadzoru nie częściej niż raz na miesiąc w
wysokości 2% wartości netto (bez podatku VAT) faktur przejściowych wystawionych przez
Wykonawcę robót w danym miesiącu. Podstawą do wystawienia faktury przez Inspektora
będzie Sprawozdanie Miesięczne sporządzone przez Wykonawcę Nadzoru i zaakceptowane
przez Zamawiającego. Pozostałe 10% wynagrodzenia zostanie rozliczone, na podstawie
faktury końcowej wystawionej przez Wykonawcę Nadzoru na podstawie protokołu odbioru
końcowego wykonanych robót budowlanych. Sposób ustalenia wynagrodzenie został
określony w pkt 5 OPZ.
Powyższej przedstawiony sposób wypłaty wynagrodzenie na rzecz Wykonawcy
Nadzoru wskazuje, zdaniem Odwołującego, że uzależnione jest ono od przerobu robót
budowlanych. Oczywistym jest przy tym, w opinii Odwołującego, że okres pierwszej połowy
trwania robót budowlanych polega na: mobilizacji, zatwierdzaniu podwykonawców,
zatwierdzaniu materiałów do wbudowania, pomiarach geodezyjnych, wycince drzew,
robotach rozbiórkowych, usuwaniu kolizji z istniejącymi sieciami, oraz robotami ziemnymi.
Powoduje to, jak wyjaśnił Odwołujący, że wysokość miesięcznych przerobów robót
budowlanych jest niska w porównaniu z przerobami w drugiej połowie kontraktu, gdzie
wykonawca wykonuje już kosztowne prace związane wykonywaniem podbudów i
nawierzchni. Dla Nadzoru powoduje to, jak podał Odwołujący, że pierwsze miesiące
sprawowania nadzoru (w którym będzie on wykonywał pełny zakres usług) będą de facto

finansowane ze środków własnych lub ze środków uzyskanych z kredytów/pożyczek. W
ocenie Odwołującego, ZBM nie uwzględnił takiego kosztu w cenie oferty, a nawet jakby
uwzględnił to nie na poziomie adekwatnym do przedmiotu zamówienia.

I. Zysku.
Odwołujący zauważył, że każdy wykonawca, biorący udział w przedmiotowym
postępowaniu, powinien dokonać wyceny realizacji przedmiotu umowy, zakładając uzyskanie
zysku na odpowiednim poziomie procentowym. Uwzględniając w cenie oferty wszystkie
elementy kosztotwówrcze, wymagane przez Zamawiającego, zdaniem Odwołującego, dojść
należy do przekonania, iż zaoferowana cena przez ZBM jest nie tylko nieadekwatna do
zakresu prac objętych przedmiotem zamówienia, ale również nie zawiera zysku (nawet na
minimalnym poziomie).
Odwołujący zauważył, że konieczność poniesienia ww. kosztów wynika wprost z
przedmiotu zamówienia, zatem nieuwzględnienie lub nienależyte uwzględnienie przez ZBM
wskazanych elementów kosztowych uniemożliwia uznanie wyjaśnień złożonych przez ZBM
za odpowiadające wymogom przepisów ustawy Pzp i wskazujące rzetelność zaoferowanej
ceny. Jednocześnie, jak zauważył Odwołujący, złożenie przez ZBM oferty, zawierającej cenę
niepokrywającą wszystkich kosztów realizacji zamówienia, stanowi czyn nieuczciwej
konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy znk.

Zarzut dotyczący tajemnicy przedsiębiorstwa.
Odwołujący podał, że zasada jawności postępowania o udzielenie zamówienia jest
jedną z fundamentalnych zasad systemu zamówień publicznych, określoną wprost w art. 8
ust. 1 ustawy Pzp, zgodnie z którym postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne. Nie
ujawnia się informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania
ofert, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane. Na zasadzie unormowania zawartego w
art. 96 ust. 3 ustawy Pzp protokół postępowania wraz z załącznikami jest jawny i podlega
udostępnieniu po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty. Z kolei przepis § 5 ust. 1 i 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 października 2010 r. w sprawie protokołu
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. z 2010 r., Nr 223, poz. 1458)
stanowi, iż Zamawiający udostępnia protokół lub załączniki do protokołu na wniosek.
Udostępnienie musi nastąpić niezwłocznie po złożeniu wniosku.
Dalej Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy Pzp w związku z art. 11
ust. 4 ustawy znk, aby informację uznać za tajemnicę przedsiębiorstwa: to pierwsze -
informacja musi mieć charakter techniczny, technologiczny, organizacyjny przedsiębiorstwa
lub inny posiadający wartość gospodarczą, po drugie - informacja nie może zostać

ujawniona do wiadomości publicznej oraz po trzecie - podjęto w stosunku do niej niezbędne
działania w celu zachowania poufności. Tym samym, jak zauważył Odwołujący, sferą
tajemnicy można objąć tylko takie informacje, które są znane jedynie poszczególnym
osobom lub określonej grupie osób. Obszar ten nie może się rozciągać na informacje
powszechnie znane lub te, o których treści każdy zainteresowany może się legalnie
dowiedzieć. W szczególności nie można objąć tajemnicą przedsiębiorstwa informacji, które
raz już ujawniono w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego (czyli zostały
ujawnione do wiadomości publicznej).
Odwołujący zauważył, że tajemnica przedsiębiorstwa, jako wyjątek od zasady
jawności postępowania, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy Pzp, powinna być
interpretowana w sposób ścisły, a Zamawiający powinien z należytą starannością
zweryfikować zasadność utajnienia oferty. Przy czym, podkreślenia wymaga, zdaniem
Odwołującego, iż ciężar dowodu, że dana zastrzeżona informacja stanowi tajemnicę
przedsiębiorstwa spoczywa na wykonawcy, który takiego zastrzeżenia dokonuje. Potwierdza
to również orzecznictwo KIO, w tym m.in. wyrok, w którym stwierdzono, iż: „W ocenie Izby w
przypadku wystąpienia przez Zamawiającego o wyjaśnienia to na wykonawcy, spoczywa
ciężar wykazania zaistnienia przesłanek uprawniających wykonawcę do zastrzeżenia oferty
jako tajemnicy przedsiębiorstwa” (wyrok KIO z dnia 9 marca 2012 r., sygn. akt: KIO 392/12).
Zdaniem Odwołującego, ZBM nie wykazał, iż wyjaśnienia, dotyczące rażąco niskiej
ceny oraz same uzasadnienie, dotyczące zastrzeżenia ww. wyjaśnień, jako tajemnica
przedsiębiorstwa zawiera nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne,
technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość
gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania
ich poufności.
Odwołujący podał, że jak wskazuje jednolite orzecznictwo KIO, zamawiający nie
może bezkrytycznie akceptować zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa, lecz winien żądać
od wykonawcy wykazania i co najmniej uprawdopodobnienia, że zastrzeżenie tajemnicy
przedsiębiorstwa nastąpiło w sposób uprawniony. Brak wyjaśnień lub udzielenie zbyt
ogólnikowych wyjaśnień winno wskazywać na niezasadność dokonanego zastrzeżenia.
Wykonawca, który zamierza zastrzec część oferty jako tajemnicę przedsiębiorstwa winien,
zdaniem Odwołującego, w zakresie niezbędnym i uzasadnionym przepisami prawa, wskazać
wiadomości mające zostać poufnymi, a następnie na wezwanie zamawiającego w sposób
pełny i precyzyjny odnieść się do każdego zastrzeżonego dokumentu lub do jego utajnionej
części. Te wyjaśnienia winny być na tyle pełne, jak podał Odwołujący, aby umożliwić
zarówno zamawiającemu, jak KIO, rozpatrującej ewentualne odwołanie w tym zakresie,
odniesienie się do zastrzeżonych informacji.
Jednocześnie wskazać należy, w ocenie Odwołującego, że nie jest dopuszczalne

całościowe, ogólne zastrzeżenie całości dokumentów jako tajemnicy przedsiębiorstwa, tylko
ze względu na to, że w ich treści mogły znaleźć się pojedyncze informacje, które zdaniem
ZBM, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Utajnieniu, jak zauważył Odwołujący, mogą
podlegać jedynie konkretne informacje - wyrażenia/sformułowania, które spełniają wszystkie
warunki wymagane dla zastosowania wyjątku, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy Pzp.
Biorąc pod uwagę powyższe, Odwołujący stoi na stanowisku, iż utajnienie wyjaśnień,
dotyczących rażąco niskiej ceny oraz utajnienie samego uzasadnienia, dotyczącego
zastrzeżenia ww. wyjaśnień jako tajemnicy przedsiębiorstwa nastąpiło pomimo braku
podstaw do skorzystania z tego prawa, a Zamawiający niesłusznie uznał, że ich utajnienie
jest zasadne.

Zarzut dotyczący naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców.
Odwołujący podniósł, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy, zachodzi sytuacja,
w której Zamawiający dokonał nienależytej oceny oferty Odwołującego, czego skutkiem było
bezpodstawne odrzucenie tej oferty. Konsekwencją ww. uchybień Zamawiającego jest
również przeprowadzenie postępowania z naruszeniem zasady równego traktowania
wykonawców oraz uczciwej konkurencji, wyrażone w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, bowiem tylko
prawidłowe stosowanie wszystkich przepisów Pzp pozwala na prowadzenie postępowania z
zachowaniem tych zasad.

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny.
Wartość szacunkowa przedmiotowego zamówienia została przez Zamawiającego
ustalona na kwotę 1.051.650,00 zł netto (1.293.529,50 zł brutto), w tym wartość
przewidywanych zamówień uzupełniających określono na poziomie 350.550,00 zł
(431.176,50 zł brutto). Powyższe ustalono na podstawie protokołu postępowania – pkt 2.
Oznacza to, że wartość szacunkowa tego zamówienia wynosi 862.353,00 zł brutto.
Wskazaną kwotę Zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia (protokół
postępowania – pkt 8).
W przedmiotowym postępowaniu zostało złożonych 5 ofert. Ceny tych ofert kształtują
się następująco: 1) Konsorcjum firm: NBQ SI Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie oraz NBQ
Realizacje Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie (oferta odrzucona) – 311.190,00 zł; 2)
Odwołujący – 760.632,00 zł; 3) ECM Group S.A. z siedzibą w Warszawie (Wykonawca
wykluczony z postępowania, oferta odrzucona) – 889.290,00 zł; 4) ZBM – 461.250,00 zł;
Konsorcjum firm: Eksametr Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie i Schuessler-Plan Inżynierzy
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (oferta odrzucona) – 378.840,00 zł. Nadto, Odwołujący

podał, że średnia wartość wszystkich ofert (w tym odrzuconych z uwagi na rażąco niską
cenę) wynosi 560.240 zł, zaś średnia wartość wszystkich ofert (bez ofert odrzuconych z
uwagi na rażąco niską cenę) – 703.724,00 zł. Powyższe ustalono na podstawie protokołu
postępowania – pkt 9, 11, 12, 17.
Zgodnie z § 9 ust. 4 wzoru umowy i pkt 2.4 OPZ „Wykonawca Nadzoru ma obowiązek
zapewnić do wykonania przedmiotu zamówienia niezbędny personel, w tym, co najmniej: 1)
Inspektora nadzoru robót drogowych – koordynator, 2) Inspektora nadzoru robót instalacyjno
– sanitarnych, 3) Inspektora nadzoru robót elektrycznych, 4) Inspektora nadzoru robót
teletechnicznych, 5) Inspektora robót gazowych, 6) Inspektora nadzoru robót branży zieleni,
7) Inspektora ds. materiałowych – technolog, 8) Specjalistę ds. rozliczeń robót budowlanych i
kosztorysowania, 9) Geodetę, 10) oraz pozostałych specjalistów w miarę potrzeb w trakcie
budowy”.
Jednocześnie Zamawiający zastrzegł, że „personel Wykonawcy Nadzoru
zatwierdzony do realizacji niniejszej Umowy nie będzie w okresie wykonywanej Usługi
podejmował się jakiejkolwiek innej pracy kolidującej z realizacją Umowy” (§ 9 ust. 4 wzoru
umowy).
Zgodnie z wymogami Zamawiającego „godziny pracy Inspektorów nadzoru
wchodzących w skład Zespołu Nadzorującego muszą być dostosowane do godzin pracy
Wykonawcy robót, inspektor nadzoru koordynujący czynności Nadzoru Inwestorskiego lub w
uzasadnionych przypadkach jego zastępca będzie na stałe na budowie w godzinach pracy
wykonawcy, inspektorzy nadzoru poszczególnych branż będą na budowie codziennie w
czasie wykonywania robót branżowych” (pkt 2.5 ppkt 2.5.28 OPZ). „Wykonawca zapewni
pobyty inspektorów nadzoru w zakresie niezbędnym do prawidłowego i terminowego
wykonania zamówienia; wszystkie pobyty na budowie muszą być udokumentowane
podpisami na liście obecności i w miarę potrzeb wpisami do dziennika budowy. Inspektor
nadzoru zobowiązany jest do bezpośredniego uczestniczenia i nadzorowania istotnych dla
właściwej realizacji elementów robót; Inspektor nadzoru zobowiązany jest do zgłoszenia się
na budowie w celu odbioru lub kontroli robót/budowy nie później niż w ciągu 24 godzin od
zgłoszenia takiej potrzeby przez Zamawiającego, w tym również zgłoszenia telefonicznego;
Inspektor nadzoru koordynujący czynności inspektorów Nadzoru Inwestorskiego
zobowiązany jest do ciągłego monitorowania działań podległego personelu w zakresie
niezbędnym dla właściwej i terminowej realizacji przedmiotu zamówienia przez cały okres
trwania robót – zakończony odbiorem końcowym” (pkt 2.5 ppkt 2.5.29 OPZ).
„Do czasu udostępnienia biura przez Wykonawcę robót (nie później niż do 30 dnia od
podpisania umowy o roboty budowlane) Wykonawca/Inspektor Nadzoru zorganizuje
Tymczasowe biuro na swój koszt w rejonie Placu budowy” (pkt 4 ppk 4.5 OPZ).
Wśród zadań nadzoru inwestorskiego w czasie realizacji kontraktu wymieniono

również „egzekwowanie od Wykonawcy robót wymaganych badań i pomiarów,
przeprowadzenie badań własnych w ilości min. 5% tożsamych badań wykonywanych przez
Wykonawcę Robót” (pkt 2.5 ppkt 2.5.11. OPZ).
„Cena ofertowa powinna obejmować koszty sprzętu pomiarowo – kontrolnego,
wyposażenia technicznego, koszty transportu, badań laboratoryjnych i innych niezbędnych
do wykonania przedmiotu zamówienia” (pkt 4 ppkt 4.4 OPZ).
„Wykonawca/Inspektor Nadzoru będzie dysponował własnym transportem
samochodowym” (pkt 4 ppk 4.5 OPZ).
„Inspektor nadzoru wyposaży biuro w niezbędny sprzęt, tj.:
− komputery z oprogramowaniem koniecznym do prawidłowego wykonania czynności
objętych niniejszym zamówieniem,
− min. 1 telefon,
− min. 1 kserokopiarkę,
− min. 1 fax,
oraz inne sprzęty i urządzenia w tym miejscu nie wyszczególnione, a niezbędne do
prawidłowej realizacji zamówienia” (pkt 4 ppkt 4.5 OPZ).
Zgodzie z rozdziałem XVIII pkt 1 SIWZ „Wykonawca zobowiązany jest do wniesienia
zabezpieczenia należytego wykonania umowy na kwotę stanowiącą sumę 5% zaoferowanej
ceny brutto, w jednej lub kilku następujących formach: (...)”.
„Maksymalny czas świadczenia usługi wynosi: 16 miesięcy + 96 miesięcy + 12
miesięcy okres rękojmi Wykonawcy nadzoru. (...) Wykonawca Robót będzie zobowiązany do
udzielenia rękojmi i gwarancji. Okres rękojmi i gwarancji wynikał będzie z zawartej umowy z
Wykonawcą robót. Okres rękojmi nie będzie krótszy niż 60 miesięcy i dłuższy niż 96
miesięcy” (rozdział V pkt 2 SIWZ).
„Cena oferty powinna zostać wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o całkowity
zakres prac przedstawiony w Opisie przedmiotu zamówienia i uznaje się, że w całości
pokrywa wynagrodzenie Wykonawcy, za które zobowiązuje się wykonać całość przedmiotu
zamówienia. Wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu zamówienia jest wynagrodzeniem
ryczałtowym. W przypadku zmiany zakresów rzeczowych i finansowych nadzorowanych
robót oraz wydłużenia terminów zakończenia robót i odbiorów, wynagrodzenie Inspektora
nadzoru nie ulega zwiększeniu. Wynagrodzenie umowne obejmuje również pełnienie usługi
w okresie rękojmi robót, nad którymi sprawowany jest nadzór” (rozdział XIV pkt 1, 2 i 3
SIWZ).
„W przypadku zmiany zakresów rzeczowych i finansowych nadzorowanych robót oraz
wydłużenia terminów zakończenia robót i odbiorów, wynagrodzenie Inspektora nadzoru nie
ulega zwiększeniu. Wynagrodzenie umowne obejmuje również pełnienie usługi w okresie
rękojmi i gwarancji robót, nad którymi sprawowany jest nadzór” (§ 5 ust. 2 wzoru umowy, pkt

4 ppkt 4.2 OPZ).
„Ustala się, że zapłata do 90% wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu umowy
nastąpi na podstawie przejściowych faktur VAT wystawianych przez Wykonawcę Nadzoru
nie częściej niż raz na miesiąc w wysokości 2% wartości netto (bez podatku VAT) faktur
przejściowych wystawionych przez Wykonawcę robót w danym miesiącu. Postawą do
wystawienia faktury przez Inspektora będzie Sprawozdanie Miesięczne sporządzone przez
Wykonawcę Nadzoru i zaakceptowane przez Zamawiającego. Pozostałe 10%
wynagrodzenia zostanie rozliczone, na podstawie faktury końcowej wystawionej przez
Wykonawcę Nadzoru na podstawie protokołu odbioru końcowego wykonanych robót
budowlanych” (§ 5 ust. 3 i 4 wzoru umowy).
W dniu 20 czerwca 2016 r. Zamawiający skierował do Przystępującego pismo
następującej treści: „Działając na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych oraz po spełnieniu przez Wykonawcę przesłanki tj. zaoferowanie ceny oferty
niższe] o 30% od wartości zamówienia, Zamawiający wzywa do udzielenia wyjaśnień, w tym
złożenia dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość
zaoferowanej ceny, w szczególności dotyczących obiektywnych okoliczności niedostępnych
dla innych Wykonawców takich jak:
− oszczędność metody wykonania zamówienia;
− wybrane rozwiązania techniczne;
− wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla Wykonawcy.
Zamawiający wymaga wskazania konkretnych uwarunkowań i czynników jakie towarzyszyć
będą realizacji zamówienia, a które wpłynęły na wysokość zaoferowanej ceny, wraz ze
wskazaniem opisu tych czynników i skali ich wpływu (merytorycznego jak i finansowego) na
wysokość ceny. Przedłożone wyjaśnienia wraz z dowodami mają na celu ocenę możliwości
wykonania przez Wykonawcę przedmiotowego zamówienia za zaoferowaną cenę, zgodnie z
wymaganiami określonymi przez Zamawiającego.
Kalkulacja winna obejmować wszystkie elementy zamówienia niezbędne do jego należytego
wykonania. Wymagane jest także złożenie dowodów potwierdzających rzetelność i
wiarygodność przyjętych założeń kosztowych. Ocena wiarygodności i rzetelności założonych
kosztów dokonana zostanie w świetle przedstawionych przez Wykonawcę obiektywnych
czynników. Zamawiający przypomina iż zgodnie z art. 90 ust. 2 Pzp: „Obowiązek wykazania,
że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy”.

W odpowiedzi (pismo z dnia 24 czerwca 2016 r.) Przystępujący przedstawił
następujące wyjaśnienia: „Na wstępie Wykonawca pragnie oświadczyć, że cena określona w
ofercie złożonej przez Zakłady Budownictwa Mostowego Inwestor Zastępczy S.A.
uwzględnia wszystkie elementy związane z należytym wykonaniem zamówienia oraz

gwarantuje należyte wykonanie zamówienia w zakresie opisanym w Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia dotyczącej przedmiotowego postępowania. Zgodnie z zapisami pkt.
III/l Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia - Określenie Przedmiotu Zamówienia, § 1
ust. 1 wzór umowy ZP/3/PN/2/16 oraz pkt. 1.1. Opisu Przedmiotu Zamówienia, przedmiotem
zamówienia jest: Pełnienie nadzoru inwestorskiego nad robotami związanymi z realizacją
zadania inwestycyjnego pn. budowa ul. Nowolazurowej na odcinku od Al. Jerozolimskich do
Trasy AK, w tym: zadanie C. odcinek od ul. Sterniczej do ul. Górczewskiej.
Zgodnie z pkt. 111/3 SIWZ „Zakres zamówienia obejmuje kompleksowy nadzór inwestorski
nad robotami związanymi z budową ul. Nowolazurowej od ul. Sterniczej (ok. km 4+450,
granica robót zrealizowanych w ramach budowy ul. Nowolazurowej - zadanie D) do ul.
skrzyżowania z ul. Górczewską (ok. km 6+340, granica rozwiązania docelowego
wykonanego w ramach budowy ul. Górczewskiej), łącznie z kontrolowaniem rozliczeń
budowy, o następującym zakresie robót:
1) roboty drogowe
2) odwodnienie jezdni
3) budowa oświetlenia
4) przebudowa kabli energetycznych
5) przebudowa sieci gazowej
6) przebudowa sieci wodociągowej
7) przebudowa urządzeń telekomunikacyjnych
8) mury oporowe
9) zabezpieczenia ekologiczne
10) stała organizacja ruchu
11) zieleń
Zakres szczegółowy przedmiotu zamówienia został określony w Opisie Przedmiotu
Zamówienia
Podstawą do obliczenia ceny ofertowej Wykonawcy stanowiły zapisy SIWZ dotyczące
przedmiotowego postępowania, a w szczególności, m.in. zapisy zawarte w:
− pkt. III SIWZ - Określenie przedmiotu zamówienia,
− pkt. V SIWZ oraz § 2 i § 3 Projektu Umowy ZP/3/PN/2/16 - Termin wykonania
zamówienia,
− pkt. VI ppkt 1.3 SIWZ oraz pkt. 2.4. OPZ - Potencjał kadrowy,
− pkt. XIV SIWZ - Opis sposobu obliczania ceny,
- Załączniku nr 3 do SIWZ - Opis Przedmiotu Zamówienia,
- Projekcie Umowy ZP/3/PN/2/16.

Zatem oczywistym i wynikającym z przytoczonych powyżej zapisów faktem jest, że
zasadniczymi elementami kształtującymi i składającymi się na zaproponowaną przez
Wykonawcę cenę ofertową były:
- koszty pracy personelu odpowiadającemu warunkom opisanym w SIWZ do
sprawowania funkcji zarządzania, kontroli i nadzoru, w tym koszty wynagrodzeń
powiększone o obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne i podatki;
- pozostałe koszty wykonania przedmiotu zamówienia (w tym, między innymi, koszty
wyposażenia zaplecza Wykonawcy i jego eksploatacji, koszty transportu, BHP,
ubezpieczenia, gwarancji, etc.);
- narzuty kosztów ogólnych Wykonawcy, w tym koszty obsługi prawnej;
- zysk Wykonawcy;
Jednocześnie bazą do obliczenia ceny ofertowej Wykonawcy był:
- wymagany termin wykonania zamówienia, określony w pkt. V SIWZ, § 2 oraz § 3
Wzoru umowy oraz w pkt. 9 Opisu przedmiotu Zamówienia,
- wymagany skład personelu nadzoru, określony w pkt. VI, ppkt. 1.3 SIWZ oraz w pkt.
2.4. OPZ (jak również warunki jego zatrudnienia),
- zakres planowanych do wykonania robót budowlanych w ramach Kontraktu na
Roboty podlegających nadzorowi - określony w pkt. 1.3 Załącznika nr 3 do SIWZ -
Opis Przedmiotu Zamówienia.
Podkreślamy raz jeszcze, że w ofercie Wykonawcy uwzględniono wszystkie aspekty
wykonania zamówienia oraz wymagania Zamawiającego określone w SIWZ, a mające wpływ
na wysokość ceny zaoferowanej przez Wykonawcę - Zakłady Budownictwa Mostowego
Inwestor Zastępczy S.A.
Jednocześnie, w aspekcie art. 90 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych,
Wykonawca w dalszej części wyjaśnienia wskaże obiektywne czynniki, a w szczególności
oszczędność metody wykonania zamówienia jak również wyjątkowo sprzyjające warunki
wykonania zamówienia dostępne dla Wykonawcy, które miały wpływ na zaoferowaną cenę i
przy uwzględnieniu tych czynników wykaże, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
OSZCZĘDNOŚĆ METODY WYKONANIA ZAMÓWIENIA
Istotnym czynnikiem mającym wpływ na cenę ofertową Wykonawcy i uzyskanie
oszczędności przy wykonywaniu zamówienia jest fakt ukończenia przez Wykonawcę w
ostatnim czasie dużych kontraktów infrastrukturalnych w Warszawie i poza Warszawą, co
pozwoli na wykorzystanie na przedmiotowym kontrakcie wyposażenia biura będącego w
posiadaniu Wykonawcy, takiego jak komputery, telefony, faxy, drukarki, kopiarki, meble,
środki transportu, etc., bez ponoszenia znacznych kosztów jakie powstałyby przy zakupie
nowego wyposażenia.

Kalkulacja naszej ceny ofertowej uwzględnia również politykę stosowaną przez
Wykonawcę w zakresie uzyskania oszczędności poprzez obniżanie kosztów, transportu i
łączności poprzez zawieranie umów leasingowych na większą ilość środków transportu, co
pozwala na obniżenie kosztów ich wynajmu. Ponadto gromadzimy środki łączności u
jednego operatora i dzięki temu mamy możliwość bezpłatnych rozmów w zakresie
wewnętrznej sieci komórkowej Wykonawcy.
Rozpatrując poszczególne składniki kosztów składających się na cenę ofertową
wyjaśniamy, że wynagrodzenia dla personelu ustalono na podstawie realnych stawek
wynagrodzeń, które są negocjowane i mają zastosowanie na rynku nadzorów inwestorskich.
Nie bez znaczenia na możliwość wynegocjowania niższych stawek wynagrodzenia
personelu wpływa obecna sytuacja na rynku budowlanym. Od ubiegłego roku nastąpiło
znaczne ograniczenie rozstrzygniętych postępowań o udzielenie zamówienia w zakresie
zarządzania i/lub nadzoru inwestorskiego nad dużymi projektami infrastrukturalnymi, co
przekłada się na zmniejszenie zapotrzebowania na kadrę do pełnienia nadzorów
inwestorskich, a więc i większe możliwości Wykonawcy do wynegocjowania niższych stawek
wynagrodzenia przy dużej podaży personelu w sytuacji kończących się obecnie dużych
kontraktów infrastrukturalnych i w ten sposób uzyskania oszczędności w kosztach
osobowych będących częścią składową zaoferowanej ceny.
Te możliwości negocjacyjne Wykonawca zwiększa również poprzez powszechne
stosowanie takich form zatrudnienia jak osób prowadzących własną działalność
gospodarczą, czy też na umowę - zlecenie, co przynosi również oszczędności w kosztach
socjalnych i pozwala na zastosowanie niższych stawek wynagrodzenia niż w przypadku
zatrudnienia pracowników etatowych.
Opisana powyżej sytuacja, która powstała na rynku inwestycji budowlanych i
nadzorów inwestorskich z nimi związanych, jak również poczynione przez Wykonawcę
założenie zatrudnienia personelu miejscowego przy realizacji przedmiotowego zamówienia
pozwoliło na uzyskanie znacznych oszczędności z tytułu kalkulowania niższych stawek
wynagrodzenia niż to miało miejsce w latach znacznie lepszej koniunktury oraz braku
konieczności kalkulowania kosztów zakwaterowania, diet, podróży służbowych, etc, tj.
kosztów występujących przy zatrudnieniu personelu zamiejscowego.
WYJĄTKOWO SPRZYJAJĄCE WARUNKI WYKONYWANIA ZAMÓWIENIA DOSTĘPNE
DLA WYKONAWCY
Wykonawca pragnie również podkreślić, że w okresie planowanego terminu realizacji
przedmiotowego zamówienia będą występować wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania
zamówienia dostępne dla Wykonawcy.
Wykonawca informuje, że prowadzi obecnie w Warszawie nadzór w Okresie
Zgłaszania Wad na dwóch zakończonych inwestycjach tj. Budowa Mostu Północnego - Etap

I i II oraz budowa drogi ekspresowej S8 - Etap II - odc. Powązkowska odc. Modlińska i
dysponuje w ten sposób dwoma zespołami inspektorów nadzoru, które będzie mógł z
powodzeniem wykorzystać do realizacji przedmiotowego zamówienia.
Powyższe okoliczności oraz analiza zakresu robót podlegających nadzorowi,
charakter umów z Wykonawcą (umowy ryczałtowe) na w/w zadaniach i zadaniu
przedmiotowym, jak również realizacja wszystkich wymienionych zamówień zlokalizowanych
w jednym mieście, w bliskim sąsiedztwie stworzyły przesłanki do wystąpienia wyjątkowo
sprzyjających warunków wykonywania przedmiotowego zamówienia, dostępnych
Wykonawcy. Warunki te umożliwiły zatem Wykonawcy przyjęcie takich założeń
organizacyjnych, które pozwolą na wykorzystanie niezbędnej części zespołów Inżyniera do
obsługi przedmiotowego zamówienia, realizowanego w zbliżonym czasie, bez uszczerbku
dla jakości i efektywności usług zarządzania i nadzoru. Stworzyło to możliwości kalkulacji
cząstkowych wynagrodzeń w niepełnym wymiarze zatrudnienia w odniesieniu do jednego
kontraktu i uzyskanie w ten sposób oszczędności w kosztach osobowych.
Wykonawca prowadzi również kontrakt ryczałtowy na zarządzanie i nadzór
inwestorski nad inwestycją na rzecz ZMID oraz MPWiK, tj.: „Świadczenie usług związanych z
zarządzaniem, kontrolą i nadzorem nad realizacją umowy o roboty budowlane polegające na
rozbudowie ciągu ulic Zwoleńskiej i Żegańskiej na odcinku od ul. Pożaryskiego do ul.
Mrówczej w dzielnicy Wawer z przeprowadzeniem ruchu pod linią kolejową relacji
Warszawa-Lublin i dwoma jezdniami ul. Patriotów.” Kontraktowy termin zakończenia w/w
robót ustalono na 28.09.2016 r. Wykonawca dysponuje w w/w usłudze zespołem
inspektorów nadzoru, który również będzie mógł wykorzystać do realizacji przedmiotowego
zamówienia.
Szczegółowa kalkulacja ceny ofertowej Wykonawcy wraz z wyliczeniem oszczędności
oraz podaniem uwarunkowań i czynników, które wpłynęły na wysokość zaoferowanej ceny
znajduje się w załączniku nr 1 do niniejszego pisma.
Wykonawca szacując cenę ofertową ustalił zysk na poziomie 3% ze względu na
występujące obecnie trudne warunki koniunktury gospodarczej. Należy przy tym wskazać, że
Wykonawca nie musi przewidywać maksymalnego zarobku na konkretnym zamówieniu,
gdyż realizuje tak wiele zamówień różnych rodzajów, że jest w stanie kalkulować zysk
wspólny. Dzięki temu Wykonawca nie musi dążyć do tego, aby każdy element składowy
ceny obarczany był marżą gwarantującą maksymalizację zysku z każdego wykonywanego
zamówienia. W pełni opłacalne jest dla nas kalkulowanie naszego zysku z konkretnej oferty
na stosunkowo niższym poziomie, gdyż wykonujemy wiele zamówień i dzięki temu łącznie
osiągamy satysfakcjonujące nas zyski. Należy jednak w tym miejscu podkreślić, że także
zysk z każdego wykonanego zamówienia jest dla nas zadowalający i w pełni opłacalny.
Natomiast zwielokrotnienie tych zysków daje nam możliwość osiągania

zmaksymalizowanych zarobków. Oferowana przez nas cena jest przede wszystkim skutkiem
decyzji biznesowych w zakresie budowania naszej oferty.
WYBRANE ROZWIĄZANIA TECHNICZNE
Analizując kolejne czynniki mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny
wskazujemy, iż Wykonawca w swojej działalności nie stosuje rozwiązań technicznych sensu
stricte, bowiem nie jest bezpośrednim wykonawcą robót, lecz zarządza projektami, a zatem
stosuje przede wszystkim rozwiązania organizacyjne i ekonomiczne wykorzystując ustalone
przez lata działalności schematy działania zawarte w Organizacji i Metodologii Nadzoru
Inwestorskiego - opracowaniu własnym Wykonawcy stosowanym z powodzeniem na wielu
kontraktach, wykorzystując także wiedzę techniczną potencjału ludzkiego, którym dysponuje.
Właściwa organizacja nadzoru inwestorskiego ujęta w schematy działania, precyzyjnie
określająca zakresy odpowiedzialności i procedury działań zespołu Wykonawcy jest kluczem
do obniżki kosztów, uniknięcia wystąpienia kosztów z tytułu niewłaściwej organizacji
zarządzania i nadzoru inwestorskiego i uzyskania w ten sposób oszczędności metody
wykonywania zamówienia. Takie założenia były dla nas przesłanką przy kalkulacji ceny
ofertowej w przedmiotowym postępowaniu.
Wpływ Pomocy Publicznej w ofercie Wykonawcy nie występuje.
Wykonawca - Zakłady Budownictwa Mostowego Inwestor Zastępczy S.A. sporządził
rzetelną kalkulację ceny ofertowej, w oparciu o zapisy SIWZ i rzeczywiste warunki realizacji
usług oraz jego możliwości. Kwoty określone przez nas podczas oszacowania ceny ofertowej
wynikają z realnych stawek. Działamy w oparciu o rachunek ekonomiczny, w celu
osiągnięcia zysków z prowadzonej działalności. Przedstawiona przez nas cena oferty
odpowiada rynkowym kosztom realizacji przedmiotu zamówienia i zapewnia wykonanie
wszystkich usług zgodnie z wymogami Zamawiającego wskazanymi w dokumentacji
przetargowej.
Przechodząc do analizy zaoferowanej ceny w odniesieniu do budżetu ujawnionego
przez Zamawiającego w trakcie sesji otwarcia ofert, Wykonawca pragnie zwrócić uwagę, że
Zamawiający faktycznie nie mając wiedzy o wszystkich wymienionych w niniejszym piśmie
wyjątkowo korzystnych dla Wykonawcy warunkach mógł zakładać, że cena zaproponowana
przez nas jest rażąco niska.
Pragniemy zwrócić uwagę, iż istotnym elementem cenotwórczym jest fakt, iż
Wykonawca jest spółką w 100% kapitału polskiego z jednoosobowym zarządem
właścicielskim, co znacznie obniża koszty funkcjonowania i gwarantuje stabilność ceny
ofertowej przez cały okres realizacji zamówienia.
Ponadto pragniemy podkreślić, że Zamawiający podczas szacowania wartości
przedmiotu zamówienia, do której to wartości zazwyczaj porównuje się cenę ofertową, nie
może posiadać wiedzy w zakresie potencjału technicznego, administracyjnego, wartości

umów z personelem Wykonawcy oraz innych współczynników cenotwórczych, znanych
dokładnie Wykonawcy. Zaproponowanie zatem niższych cen realizacji zamówienia w
stosunku do wartości szacunkowej nie stanowi okoliczności przesądzającej, że mamy do
czynienia z rażąco niską ceną.
Powyższa zasada wynika z ukształtowanego już orzecznictwa począwszy od wyroku
Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5 listopada 2008 r. sygn. akt: KIO/UZP/1137/08. We
wskazanym wyroku KIO uznała, że dla oceny czy dana cena jest rażąco niska należy
uwzględnić całokształt okoliczności występujących w sprawie, w tym specyfikę rynku,
którego dotyczy realizowane zamówienie (charakteryzuje się np. zmianami cen, agresywną
polityką cenową przedsiębiorców działających w danym segmencie rynku, etc).
Nie bez wpływu na konieczność opisanych powyżej metod obniżania kosztów przy
kalkulacji ceny ofertowej Wykonawcy pozostaje również utrzymujący się od ubiegłego roku
trend oferowania usług nadzoru inwestorskiego i uzyskiwania kontraktów w branży
budowlanej, na poziomie poniżej 50% budżetów inwestorskich, szczególnie w sektorze
infrastruktury drogowej. Najniższe ceny oferowane w ostatnich latach są na poziomie już od
12,78 % budżetów Zamawiających.
Zwracamy uwagę, że cena zaoferowana przez Wykonawcę - ZBM IZ stanowi 53,49%
budżetu Zamawiającego, natomiast na przełomie lat 2014/2016 wskaźniki obrazujące
poziom najniższych oferowanych cen w nadzorach inwestorskich w stosunku do budżetów
Zamawiających w sektorze infrastruktury drogowej w Polsce kształtowały się, między innymi,
na poziomach :
− 25,76 % - droga wojewódzka nr 747 w m. Lipsko,
− 30,35 % - łącznik DK8 z DW 655 w m. Raczki,
− 38,48 % -ul. Marsa - Żołnierska,
− 12,78 %-ul. Zwoleńska,
− 27,56 % -ul. Wołoska,
− 32,85% - DW 631 Zielonka.
Zatem oczywistym jest, że Wykonawca, kalkulując cenę ofertową w przedmiotowym
postępowaniu, musiał wziąć pod uwagę aktualną sytuację na rynku nadzorów inwestorskich,
która charakteryzuje się oferowaniem cen w wielu przypadkach na poziomie daleko
odbiegającym od poziomu budżetów Zamawiających i poprzez opisane powyżej metody
zaoferować cenę na podanym poziomie, która jak wykazaliśmy poprzez opisane powyżej
metody uzyskania oszczędności, nie posiada znamion ceny rażąco niskiej i jest oparta o
wiarygodny rachunek ekonomiczny.
Wszystkie powyżej wymienione czynniki pozwoliły Wykonawcy zaoferować cenę
wiarygodną i pokrywającą wszystkie koszty, narzuty oraz zysk Wykonawcy, co zostało
udokumentowane dowodem w postaci Załącznika nr 1 do niniejszego pisma.

Reasumując, cena naszej oferty złożonej w przedmiotowym postępowaniu z całą
pewnością nie stanowi zagrożenia dla prawidłowej realizacji zamówienia publicznego, skoro
jej wysokość zagwarantowaliśmy dzięki opisanym wyżej w naszych wyjaśnieniach
możliwościom czynienia oszczędności oraz wyjątkowo sprzyjającym warunkom
wykonywania zamówienia dostępnym Wykonawcy.
Zaproponowana przez nas cena z całą pewnością nie jest ceną rażąco niską w
stosunku do przedmiotu zamówienia, wartości zamówienia, cen ofert konkurencyjnych i cen
rynkowych.
Wyrażamy nadzieję, że powyższe argumenty są wystarczające i jasno wskazują, iż
zaoferowana cena gwarantuje należyte wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie
opisanym w dokumentacji przetargowej i z całą pewnością nie może zostać uznana za
rażąco niską”.
Jednocześnie wraz z przedmiotowymi wyjaśnieniami Przystępujący przedłożył
„Szczegółową kalkulację do ceny (...)”, stanowiącą Załącznik nr 1, której poufność została
przez Przystępującego zastrzeżona ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu
uznk.

Pismem z dnia 10 sierpnia 2016 r. Zamawiający poinformował o wyborze oferty
najkorzystniejszej, którą złożył Odwołujący oraz o odrzuceniu oferty Przystępującego, na
podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, gdyż oferta
Wykonawcy zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Zamawiający podał, że „uznał, iż Wykonawca
złożył wyjaśnienia w stopniu niewystarczającym, by dowieść, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny i że Wykonawca jest w stanie wykonać to zamówienie za cenę wskazaną w
ofercie”.

Pismem z dnia 19 sierpnia 2016 r. Przystępujący wniósł odwołanie, w szczególności
wobec wyboru jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego, braku oceny lub braku
prawidłowej oceny złożonych przez Przystępującego wyjaśnień, odrzucenia oferty
Przystępującego jako zawierającej rażąco niską cenę oraz z uwagi na złożenie wyjaśnień
potwierdzających, że zaoferowana cena jest rażąco niska i zaniechania wyboru oferty
Przystępującego jako najkorzystniejszej, zarzucając Zamawiającemu, m.in. naruszenie:
1) przepisów art. 90 ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp „poprzez uznanie, iż
oferta Odwołującego zawiera rażąco niską cenę oraz poprzez uznanie, iż ocena
wyjaśnień złożonych przez Odwołującego uzasadnia wniosek, iż oferta Odwołującego
zawiera rażąco niską cenę, a także poprzez zaniechania dokonania przez
Zamawiającego prawidłowej oceny złożonych wyjaśnień”,

2) art. 90 ust. 1 ustawy Pzp „poprzez zaniechanie kolejnego wezwania Odwołującego
do uzupełnienia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny, jeśli pierwsze wyjaśnienia
wydały się Zamawiającemu niewystarczające”.

Odwołujący zgłosił przystąpienie do przedmiotowego postępowania odwoławczego,
jednakże „na podstawie art. 185 ust. 2 Pzp, Izba postanowiła nie dopuścić do postępowania
odwoławczego wykonawcy DDG spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k., ponieważ
wykonawca nie wykazał, że wywiązał się z obowiązku, związanego z przekazaniem kopii
przystąpienia wszystkim stronom postępowania. W tym przypadku brak jest potwierdzenia
przekazania kopii przystąpienia do postępowania odwoławczego Odwołującemu. W związku
z powyższym Izba stwierdziła, że ww. wykonawca nie przystąpił skutecznie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego” (postanowienie KIO z dnia 1 września 2016 r.,
sygn. akt: KIO 1562/16).

Pismem z dnia 31 sierpnia 2016 r. Zamawiający poinformował Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej, że „uznaje zarzuty zawarte w odwołaniu w zakresie odrzucenia oferty
Odwołującego i wezwania go do złożenia dodatkowych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej
ceny. Jednocześnie Zamawiający informuje, że unieważni czynność odrzucenia oferty
Odwołującego, a wobec pozostających nadal wątpliwości co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymogami określonymi w SIWZ, Zamawiający dokona
ponownego wezwania Odwołującego do złożenia kolejnych wyjaśnień dotyczących
prawidłowej kalkulacji ceny oferty Odwołującego oraz przedstawienia dowodów dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny”.

Izba mając na względzie powyższe, na podstawie przepisu art. 186 ust. 2 ustawy Pzp
umorzyła przedmiotowe postępowanie (postanowienie KIO z dnia 1 września 2016 r., sygn.
akt: KIO 1562/16).

Pismem z dnia 13 września 2016 r. Zamawiający poinformował wykonawców o
unieważnieniu czynności wyboru oferty najkorzystniejszej złożonej przez Odwołującego i
unieważnienia czynności odrzucenia oferty Przystępującego.

Pismem z dnia 23 września 2016 r. skierował do Przystępującego pismo następującej
treści: „Działając na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych
Zamawiający wzywa do złożenia wyjaśnień dotyczących kalkulacji ceny oferty oraz
przedstawienia dowodów (np.: umowy, wyceny) dotyczących elementów oferty mających
wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, w niżej podanym zakresie:

1. Czy Wykonawca przewidział w swojej ofercie koszt wystąpienia okoliczności wskazanych
projekcie Umowy (§ 5 ust. 2) tj. zmiana zakresów rzeczowych i finansowych
nadzorowanych robót, oraz wydłużenie czasu realizacji, jeśli tak, to w której pozycji
szczegółowej kalkulacji i w jakiej wysokości?
2. Czy Wykonawca w swojej ofercie przewidział koszty związane z utrzymaniem kluczowych
specjalistów i personelu spowodowane wydłużeniem terminu realizacji, w szczególności
wynagrodzenie poszczególnych specjalistów w przypadku wydłużenia czasu prowadzenia
robót budowlanych, zgodnie z wystąpieniem okoliczności wskazanych w § 5 ust. 2
Umowy, jeśli tak, to w której pozycji szczegółowej kalkulacji i w jakiej wysokości?
3. W której pozycji szczegółowej kalkulacji i w jakiej wysokości, Wykonawca uwzględnił
wynagrodzenie pracowników pomocniczych - pozycja Sekretariat, w okresie realizacji
przedmiotu zamówienia jak również w okresie rękojmi i gwarancji?
4. W której pozycji szczegółowej kalkulacji i w jakiej wysokości, Wykonawca uwzględnił
koszty pomieszczeń biurowych, wyposażenie biura i zaplecza oraz koszty „Sekretariatu”
w okresie rękojmi i gwarancji robót?
5. W której pozycji szczegółowej kalkulacji i w jakiej wysokości, Wykonawca uwzględnił
koszt transportu kluczowych specjalistów i pozostałego personelu. W szczególności
dotyczy to Inspektora robót drogowych oraz Specjalisty ds. rozliczeń robót budowlanych i
kosztorysowania, którzy zgodnie z przedstawioną kalkulacją Wykonawcy będą stale
obecni w okresie projektowania i wykonywania robót?
6. Czy Wykonawca w swojej ofercie uwzględnił koszty transportu kluczowych specjalistów
lub innego personelu, wynikające z konieczności obecności na spotkaniach w siedzibie
Zamawiającego lub w innych jednostkach miejskich (np. Biura Koordynacji Inwestycji i
Remontów w Pasie Drogowym) oraz obecności na Radach budowy, jeśli tak, to w której
pozycji szczegółowej kalkulacji i w jakiej wysokości?
7. Czy cena ofertowa zawiera nieprzewidziane koszty związane z ryczałtowym charakterem
zamówienia?
8. Z czego wynika różnica w cenie zaoferowanej przez Wykonawcę ZBM w odniesieniu do
ofert złożonych w postępowaniu, a niespełniających przesłanek wynikających z art. 90
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych? Udział procentowy ceny Wykonawcy ZBM w
ofertach pozostałych Wykonawców wynosi odpowiednio: 51,86 % i 60,64 %, co budzi
wątpliwości Zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia.
W związku z powyższym prosimy o przedstawienie dodatkowych kalkulacji cenowych,
uwzględniających wątpliwości wskazane przez Zamawiającego z wykazaniem pozycji „zysk”
i/lub „rezerwa”. Zamawiający oczekuje, iż wykonawca odpowie na powyższe pytania
jednoznacznie i konkretnie”.

Pismem z dnia 27 września 2016 r. Przystępujący udzielił następującej odpowiedzi:
„W odpowiedzi na pismo Zamawiającego z dnia 23.09.2016 r., znak ZMID.ZP.26.17.2016
MAS(56) wzywające do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, Wykonawca
przedstawia dodatkową kalkulację cenową z wykazaniem pozycji „rezerwa”.
Pozycja „rezerwa" została skalkulowana w oparciu o promesy zawarcia umów z
członkami personelu Wykonawcy, których uwierzytelnione kopie przedkładamy w załączeniu
do niniejszego pisma.
Jednocześnie Wykonawca przedstawia odpowiedzi na pytania postawione w
wezwaniu Zamawiającego jak poniżej:
Ad 1 Wykonawca przewidział koszt wystąpienia okoliczności wskazanych w § 5 ust. 2 w
pozycji 1.1. „rezerwy” załączonej kalkulacji. Wstępnie przewidziano dodatkowe koszty
inspektora nadzoru robót konstrukcyjno - budowlanych - koordynatora na poziomie (...) zł
oraz pozostałych inspektorów wg załącznika nr 1.
Ad 2 Wykonawca przewidział koszty związane z utrzymaniem kluczowych specjalistów i
pozostałego personelu w pozycji „rezerwa” w pkt. od 1.1. do 3.9.C. W przypadku pozycji 1.1.
jest to kwota pomniejszona o ewentualne koszty wynikające z okoliczności wskazanych w
pkt 3 pisma Zamawiającego oraz koszty transportu wskazane niżej.
Ad 3 Informacja ta zawarta jest w pkt. 2 załączonej kalkulacji. Z uwagi na niewielki zakres
prac, do realizacji Umowy (przez cały okres jej trwania) założono wykorzystanie istniejącego
sekretariatu centrali Wykonawcy w Warszawie (tj. obsługi sekretariatu, pracownika
administracyjnego, informatyka i pracownika ds. bhp, do których stałych obowiązków należy
obsługa kontraktów realizowanych przez Wykonawcę). W związku z powyższym nie
spowoduje to powstania dodatkowych kosztów po stronie Wykonawcy. Co więcej
Wykonawca wdrożył u siebie również procedurę skanowania wszelkich wychodzących i
przychodzących dokumentów oraz umieszczania i udostępniania danych na wirtualnych
dyskach sieciowych typu Onedrive, co przynosi znaczne oszczędności administracyjne i
pozwala członkom personelu Wykonawcy również na zdalną pracę (w zakresie pracy
biurowej).
Ad. 4 Pomieszczenia biurowe w okresie robót dostarcza Wykonawca Robót zgodnie z pkt.
4.5. Opisu Przedmiotu Zamówienia. Część wyposażenia miejsc pracy tj. komputery, telefony,
kserokopiarka, meble, będzie pochodzić z niedawno zakończonych przez Wykonawcę
kontraktów lub kontraktów na końcowym etapie realizacji takich jak: Pełnienie nadzoru nad
projektowaniem i realizacją robót oraz zarządzania Kontraktem pn.: „Kontynuacja
projektowania i przebudowa drogi S8 odc. Powązkowska - Marki (ul. Piłsudskiego). Etap II:
odc. Węzeł Powązkowska - węzeł Modlińska” na rzecz GDDKiA O/Warszawa; Świadczenie
usług związanych z zarządzaniem, kontrolą i nadzorem nad realizacją umowy o roboty

budowlane polegające na rozbudowie ciągu ulic Zwoleńskiej i Żegańskiej na odcinku od ul.
Pożaryskiego do ul. Mrówczej w dzielnicy Wawer z przeprowadzeniem ruchu pod linią
kolejową relacji Warszawa - Lublin i dwoma jezdniami ul. Patriotów na rzecz Miasta
Stołecznego Warszawy - Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych oraz Miejskiego
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A. oraz budowa sieci
kanalizacyjnych i przepompowni w Warszawie, w tym: budowa kolektora Zawadowskiego w
ul. Bruzdowej oraz przepompowni ścieków „Zawady 2” i „Zawady 3”; odtworzenie
nawierzchni ulic oraz kanalizacji ściekowej w rejonie Kolektora „W” (ul. Trakt Lubelski);
modernizacja przepompowni ścieków Saska Kępa 1 - S2 na rzecz Miejskiego
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A.
W okresie Rękojmi i Gwarancji robót budowlanych, Wykonawca wykorzysta
pomieszczenia Centrali Wykonawcy w Warszawie przy ul. Jagiellońskiej, gdzie znajdują się
stanowiska pracy dla inspektorów nadzoru inwestorskiego każdej branży. Dodatkowo w
kalkulacji przewidziano koszty na środki bhp i wyposażenie w kwocie (...) zł oraz materiały
biurowe w kwocie (...) zł, co razem daje kwotę (...) zł (pozycja V.1 załączonej kalkulacji).
Ad 5 i 6 Ze względu na bardzo dobre skomunikowanie placu budowy (pętla autobusowa) nie
przewidziano samochodów dla wszystkich inspektorów. Koszty te przewidziano dla
koordynatora, geodety oraz inspektora ds. materiałowych w wysokości ok. połowy pozycji
„rezerwy” dla ww. osób.
Ad 7 Oferta Wykonawcy zakłada nieprzewidziane koszty związane z ryczałtowym
charakterem zamówienia, w tym jak już wyżej wspomniano koszty związane ze zmianą
zakresów rzeczowych i finansowych nadzorowanych robót oraz wydłużenia czasu realizacji
robót. Ponadto Wykonawca kalkulując swoje wynagrodzenie kierował się również
postanowieniami pkt. 4.3. Opisu Przedmiotu Zamówienia, zgodnie z którym w przypadku
udzielenia zamówień dodatkowych lub uzupełniających Wykonawcy Robót, Zamawiający
udzieli Wykonawcy zamówień na nadzór nad zamówieniami dodatkowymi lub
uzupełniającymi. Wycena Wykonawcy tych usług nie przekroczy wartości 2% wyceny
Wykonawcy Robót sporządzonej zgodnie z Kontraktem i będzie stanowić podstawę do
negocjacji. Zamówienia dodatkowe i uzupełniające będą udzielane w trybie Prawa zamówień
publicznych.
Ad 8 Różnica w cenie zaoferowanej przez Wykonawcę w odniesieniu do ofert złożonych w
postępowaniu, a niespełniających przesłanek z art. 90 ust. 1 Pzp wynika przede wszystkim z
okoliczności wskazanych wyżej oraz tych wymienionych i opisanych w piśmie Wykonawcy
L.dz. IZ 175/06/2016 z dnia 24.06.2016 r. tj. z:
− oszczędności metody wykonania zamówienia,
− wybranych rozwiązań technicznych,
− wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla

Wykonawcy.
Reasumując, cena naszej oferty złożonej w przedmiotowym postępowaniu z całą
pewnością nie stanowi zagrożenia dla prawidłowej realizacji zamówienia publicznego, skoro
jej wysokość zagwarantowaliśmy dzięki opisanym wyżej w naszych wyjaśnieniach
możliwościom czynienia oszczędności oraz wyjątkowo sprzyjającym warunkom
wykonywania zamówienia dostępnym Wykonawcy.
Zaproponowana przez nas cena z całą pewnością nie jest ceną rażąco niską w stosunku do
przedmiotu zamówienia, wartości zamówienia, cen ofert konkurencyjnych i cen rynkowych.
Wyrażamy nadzieję, że powyższe argumenty są wystarczające i jasno wskazują, iż
zaoferowana cena gwarantuje należyte wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie
opisanym w dokumentacji przetargowej i z całą pewnością nie może zostać uznana za
rażąco niską”.
Z przedmiotowymi wyjaśnieniami Przystępujący przedłożył promesy zawarcia umów
świadczenia usług oraz „Szczegółową kalkulację do ceny (...)”, stanowiącą Załącznik nr 1.
Przedmiotowe dokumenty oraz cześć wyjaśnień nie przytoczonych wyżej Przystępujący
zastrzegł jako poufne ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 11
ust. 4 uznk.

Izba odmówiła przeprowadzenia dowodu z dokumentu, w postaci „Informacji z
otwarcia ofert w oparciu o art. 86 ust. 5 ustawy pzp” w postępowaniu pn.: „Nadzór
inwestorski i rozliczenie finansowe i rzeczowe – funkcja inżyniera przy realizacji Projektu pn.:
„Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 814 Radzyń Podlaski – Suchowola – Żminne na odcinku
od km 6+600 do km 20+815 o dł. 14,215 km” oraz „Zawiadomienia o unieważnieniu
postępowania” z dnia 9 maja 2016 r. prowadzonego przez Miejski Zarząd Dróg w Toruniu na
„Zarządzanie i nadzór inwestorski nad robotami realizowanymi w ramach zadania pn.:
„Przebudowa i rozbudowa ul. Łódzkiej w Toruniu” na okoliczność, że ceny realizacji usług
nadzoru inwestorskiego nie spadły oraz występowania na rynku takiej tendencji, że budżet
zamawiającego, przeznaczony na realizację danego zamówienia, jest mniejszy niż cena
ofert.
Powodem zaniechania przeprowadzenia dowodów zawnioskowanych przez
Odwołującego jest okoliczność, iż ustalenia, które miałby być dokonane w wyniku
przeprowadzenia rzeczonych dowodów nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia
przedmiotowej sprawy. W ocenie Izby, sytuacja panująca na rynku zamówień publicznych,
jeśli chodzi o realizację usług nadzoru inwestorskiego (brak spadku cen ofert, a wręcz
przeciwnie, jak twierdzi Odwołujący, kwota przeznaczona przez zamawiających na realizację
przedmiotu zamówienia jest niższa niż cena oferty najkorzystniejszej), nie może stanowić

podstawy do oceny, czy w tym konkretnym postępowaniu zaoferowana przez
Przystępującego cena jest rażąco niska.
Zgodnie bowiem z przepisem art. 90 ust. 3 ustawy Pzp rozstrzygające znaczenie w
tym przedmiocie mają wyjaśnienia złożone przez wykonawcę, wezwanego do ich złożenia z
tego powodu, iż cena przez niego zaoferowana wydaje się zamawiającemu rażąco niska.
Powyższe wskazuje, że ocenie podlegają okoliczności wskazane przez wykonawcę w treści
wyjaśnień i jego dotyczące, a nie okoliczności zewnętrzne, którą jest sytuacja na danym
rynku. Wskazywane przez Odwołującego okoliczności mogłyby być ewentualnie podstawą
do oceny, czy wezwanie Przystępującego do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco
niskiej ceny jest uzasadnione, ale przedmiotowa okoliczność nie stanowi przedmiotu sporu.
Na marginesie należy również wskazać, niezależnie od tego, że powołane dowody są
nieprzydatne dla rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu, iż na podstawie dwóch informacji,
powołanych przez Odwołującego, nie sposób ustalić określonej tendencji występującej na
rynku usług nadzoru inwestorskiego, nie mówiąc już o tym, że dla oceny, czy ceny na rynku
nie spadły, a wręcz wrosły, niewystarczająca jest znajomość cen, bez jakiejkolwiek
znajomości zakresu i przedmiotu danego zamówienia. Oznaczałoby to bowiem konieczność
porównywania cen, które mogłyby się okazać nieporównywalne, wobec nieznajomości
warunków, stanowiących podstawę do ich kalkulacji.
Dalej, dostrzec należy, że przeprowadzenie rzeczonych dowodów jest niemożliwe z
przyczyn formalnych. Zgodnie z przepisem art. 190 ust. 3 ustawy Pzp dowodem w sprawie
mogą być w szczególności dokumenty. O dokumentach, jako środkach dowodowych, mowa
również na gruncie przepisów k.p.c., stąd też w celu wyjaśnienia, w jaki sposób należy
rozumieć dokument i, w jakiej formie należy go składać, aby można było mówić o
dokumencie, wypada odwołać się do orzecznictwa Sądu Najwyższego, gdzie wskazuje się,
iż przez „dokument” rozumie się jego oryginał, a wyjątki, kiedy oryginał może być zastąpiony
przez odpis (kserokopię), określa ustawa. Niepoświadczona podpisem strony kserokopia nie
jest dokumentem. Mieści się ona w stosowanym w Kodeksie pojęciu odpisu (jako
odwzorowanie oryginału), jednak poświadczenie jej zgodności z takim oryginałem mieści w
sobie jednocześnie oświadczenie strony o istnieniu dokumentu o treści i formie
odwzorowanej kserokopią. Zwykła odbitka ksero (to jest odbitka niepotwierdzona,
niestanowiąca dokumentu) nie może zastąpić dokumentu, na którego bazie powstała (R.
Schmidt: Dokument prywatny mający moc dokumentu urzędowego jako podstawa wydania
nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, cz. I, Monitor Prawniczy z 2010 r. nr 8, s. 441 i
n. oraz uzasadnienie uchwały SN z dnia 29 marca 1994 r., sygn. akt: III CZP 37/94, OSNCP
1994, nr 11, poz. 206).
Odnosząc powyższe do niniejszego stanu faktycznego stwierdzić należy, że
przedłożone przez Odwołującego kserokopie powołanych wyżej dokumentów,

niepoświadczone przez fachowego pełnomocnika, który reprezentował Odwołującego, nie
mogą być traktowane jako dokumenty.

Przedłożoną przez Odwołującego kalkulację przedmiotowego zamówienia należy
uznać, zdaniem Izby, za stanowisko strony w postępowaniu, została bowiem sporządzona
przez Odwołującego. Jednocześnie rzeczona kalkulacja stanowi próbę uzupełnienia
zarzutów odwołania, co jest niedopuszczalne w świetle przepisu art. 180 ust. 3 w zw. z art.
182 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.

Izba odmówiła przeprowadzenia dowodu z SIWZ na „świadczenie usług związanych
zarządzaniem, kontrolą i nadzorem nad realizacją umowy o roboty budowlane polegające na
rozbudowie ciągu ulic Zwoleńskiej i Żegańskiej na odcinku od ul. Pożaryskiego do ul.
Mrówczej w dzielnicy Wawer z przeprowadzeniem ruchu pod linią kolejową relacji Warszawa
– Lublin i dwoma jezdniami ul. Patriotów” uznając po pierwsze, iż dotyczy on okoliczności
związanych z udziałem personelu (kluczowych specjalistów) w realizacji przedmiotowego
zamówienia, która to okoliczność na tym etapie postępowania nie może być kwestionowana,
bowiem nie jest związana z treścią wyjaśnień złożonych przez Przystępującego w dniu 23
września 2016 r. Po drugie zaś, okoliczność ta nie jest kwestionowania. Przystępujący już w
wyjaśnieniach z dnia 20 czerwca 2016 r. przyznał, że realizuje przedmiotowe zamówienie.

Izba nie dopuściła dowodu z umów: nr 07/DDG/2014 z dnia 1 lutego 2014 r., nr
03/DDG/2014 z dnia 2 stycznia 2014 r., nr 06/DDG/2014 z dnia 2 stycznia 2014 r., nr
01/DDG/2014 z dnia 2 stycznia 2014 r., nr 007/2010 z dnia 1 czerwca 2010 r., nr 2/2015 z
dnia 2 marca 2015 r. oraz aneksów do nich, zawartych przez Odwołującego z osobami do
pełnienia odpowiednio funkcji: inspektora nadzoru branży drogowej, inspektora nadzoru
inwestorskiego branży drogowej, inspektora nadzoru inwestorskiego branży sanitarnej,
inspektora nadzoru inwestorskiego branży drogowej, inspektora nadzoru inwestorskiego
branży geodezyjnej, inspektora nadzoru inwestorskiego branży elektroenergetycznej,
uznając po pierwsze, iż dotyczy on okoliczności związanych z kalkulacją wynagrodzeń
personelu (kluczowych specjalistów) w realizacji przedmiotowego zamówienia, która to
okoliczność na tym etapie postępowania nie może być kwestionowana, bowiem nie jest
związana z treścią wyjaśnień złożonych przez Przystępującego w dniu 23 września 2016 r.
Po drugie, nawet gdyby rozpoznawać przedmiotową kwestię, to zdaniem Izby, zaoferowane
dowody byłyby nieprzydatne dla ustalenia okoliczności wskazanych przez Odwołującego, a
mianowicie, wynagrodzenia kluczowych członków personelu, jakie należało przyjąć dla
skalkulowania ceny oferty. Na podstawie przedmiotowych umów możliwe byłoby jedynie
ustalenie, jakie wynagrodzenie Odwołujący płaci swym specjalistom, a nie, jaka jest

chociażby średnia wynagrodzeń w danej branży, nie mówiąc już o tym, że aktualność tych
wynagrodzeń mogłaby budzić wątpliwości biorąc pod uwagę fakt, że umowy pochodzą
głównie z roku 2014, a nawet 2010. Dodatkowo, biorąc pod uwagę dynamikę tego rynku i
okoliczności konkretnego zamówienia nie sposób na ich podstawie dokonać ustaleń, o jakie
wnosił Odwołujący.

Izba dopuściła dowody z ofert następujących podmiotów: Dyrekcja Inwestycji
Miejskich Sp. z o.o. z siedzibą w Lublinie, Budotechnika M. M. K. D. s.j. z siedzibą w
Kraśniku, Inbud Control Kontrola i Obsługa Inwestycji Budowlanych s.c. W. P. i W. D. z
siedzibą w Białej Podlaskiej na okoliczność na okoliczność oferowanych cen za obsługę
laboratoryjną dla badań kontrolnych realizowanych przez Inżyniera Kontraktu w tym
postępowaniu. Izba ustaliła, że ceny wahają się w przedziale od 64.000,00 zł do 78.000,00
zł, przy czym cena najwyższa zawiera również koszty dojazdu do miejsca badań i transport
pobranych próbek, zaś kwota najniższa kosztów tych nie zawiera.

Izba odmówiła przeprowadzenia dowodu z umowy generalnej o udzielenie
ubezpieczeniowych gwarancji kontraktowych Nr GG06/0595 zawartej w dniu 4 lipca 2014 r.
pomiędzy InterRisk TU S.A. Vienna Insurance Group z siedzibą w Warszawie a
Odwołującym na okoliczność kosztu gwarancji ubezpieczeniowej w zakresie należytego
wykonania umowy. W pierwszej kolejności zauważyć należy, że dowód ten nie służy
ustaleniu okoliczności stanowiących przedmiot tezy dowodowej. Na podstawie rzeczonego
dowodu można jedynie ustalić, jakie koszty w tym przedmiocie ponosi Odwołujący.

Izba oddaliła wniosek dowodowy zgłoszony przez Przystępującego co do
przeprowadzenia dowodu z bilansu zysku i strat, z tego powodu, iż Odwołujący nie
sformułował tez dowodowej.

Izba odmówiła przeprowadzenia dowodu z: Harmonogramu rzeczowo-finansowego
dotyczącego Zadania 1A – Roboty budowlane związane z: „Budowa i rozbudowa drogi
wojewódzkiej Nr 645 i 648 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi i niezbędną
infrastrukturą techniczną na odcinku: granica województwa – m. Nowogród” w ramach
projektu pt. „Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 645 na odcinku granica województwa –
Nowogród wraz z ostem przez rzekę Pisę w miejscowości Morgowniki”, Harmonogramu
płatności dotyczącego ulicy Wojska Polskiego w Grajewie, Aktualizacji harmonogramu
rzeczowo – finansowego robót dotyczącej budowy i rozbudowy drogi powiatowej nr 2399 L
(...), Harmonogramu rzeczowo – finansowego dotyczącego przebudowy drogi krajowej nr 2
(...) oraz przebudowy skrzyżowania w m. Iganie (...) na okoliczność tzw. odroczonej

płatności. W pierwszej kolejności wskazać należy, że pierwszy i ostatni z wymienionych
dowodów nie posiadają cech dokumentu, nie można na ich podstawie stwierdzić, że
określona osoba złożyła oświadczenie o określonej treści. Jeśli idzie o pozostałe dokumenty,
to stanowią one kserokopię, co dyskwalifikuje rzeczone dokumenty, o czym była mowa
wyżej.
Niezależnie od przyczyn formalnych, które legły u podstaw niedopuszczenia
zawnioskowanych dowodów stwierdzić należy, że występowanie tzw. odroczonej płatności w
niniejszym postępowaniu w istocie nie było kwestionowane, a zatem dowody te należy uznać
za bezprzedmiotowe.

Zarzut dotyczący tajemnicy przedsiębiorstwa.
W toku rozprawy Izba odtajniła wyjaśnienia złożone przez Przystępującego w dniu 20
czerwca br. i 23 września br. oraz uzasadnienie, dotyczące objęcia tajemnicą
przedsiębiorstwa rzeczonych wyjaśnień, zachowując poufność kwot wskazanych w
przedmiotowych wyjaśnieniach i załączników do rzeczonych wyjaśnień.
W odpowiedzi na powyższe Odwołujący potrzymał jedynie zarzuty dotyczące objęcia
tajemnicą przedsiębiorstwa informacji nieodtajnionych w toku rozprawy.

Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że Izba nie podziela stanowiska
Odwołującego, iż punktem odniesienia dla oceny, czy cena oferty Przystępującego ma
charakter rażąco niskiej stanowi szacunkowa wartość zamówienia, kwota przeznaczona na
realizację, a także ceny konkurencyjnych ofert. W ocenie Izby, podane okoliczności, w
świetle przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, mogą stanowić jedynie podstawę do powzięcia
wątpliwości, co do możliwości realizacji zamówienia za zaproponowaną przez
Przystępującego cenę i powodować, że rzeczona cena wydawać się może Zamawiającemu
rażąco niska. Niemniej okoliczność ta nie jest brana pod uwagę w niniejszym postępowaniu,
bowiem przedmiotem sporu nie jest, czy Zamawiający winien wezwać Przystępującego, w
okolicznościach niniejszej sprawy, do złożenia wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej ceny,
gdyż takie wezwania do Przystępującego zostały skierowane, a osią sporu pomiędzy
stronami jest właśnie ocena złożonych wyjaśnień.
Reasumując, dokonywanie przez Odwołującego porównań ceny oferty
Przystępującego w świetle szacunkowej wartości zamówienia, kwoty przeznaczonej na jego
realizację, cen innych ofert, a także rzekomych tendencji na rynku, jeśli idzie o tego rodzaju
usługi, nie mogło mieć żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Wskazane okoliczności, w świetle przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, są bowiem
irrelewantne dla oceny, czy cena zaoferowana przez Przystępującego ma charakter rażąco
niskiej.
W tym miejscu należy wskazać, że mocą przepisu art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, o tym,
czy wykonawca zaoferował rażąco niską cenę przesądza treść wyjaśnień. Zamawiający nie
ma więc uprawienia do dokonania oceny, jak chciałby tego Odwołujący, w oparciu o inne
okoliczności niż te, wynikające ze złożonych wyjaśnień.
Zauważyć należy, że Odwołujący, dostrzega, bowiem w treści odwołania to wskazuje,
że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień winien wykazać, że cena ma charakter
realny. Zdaje sobie więc sprawę, jakie znaczenie mają rzeczone wyjaśnienia, ale
jednocześnie domaga się oceny w oparciu również o inne okoliczności, co w świetle przepisu
art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, jest nieuzasadnione.

W dalszej kolejności należy zatem przejść do oceny poszczególnych elementów
cenotwórczych, których sposób kalkulacji Odwołujący kwestionuje. Niemniej jednak
uprzednio należy uczynić bardzo istotną uwagę. Otóż, nie można stracić z pola widzenia, że
Zamawiający pierwotne wyjaśnienia Przystępującego zakwestionował, odrzucając jego
ofertę, z czym nie zgodził się Przystępujący, wnosząc odwołanie. W odpowiedzi na
powyższe Zamawiający przyjął argumentację Przystępującego i postanowił go ponownie
wezwać do złożenia wyjaśnień, ale już w ściśle określonym zakresie. Odwołujący zaś do
postępowania odwoławczego, wywołanego wniesionym przez Przystępującego odwołaniem,
skutecznie nie zgłosił przystąpienia, a zatem nie dochował należytej staranności, aby bronić
własnych interesów.
Tymczasem instytucja „przystąpienia do postępowania odwoławczego” ma na celu
właśnie taką ochronę. Wykonawca, który z niej nie skorzystał nie może, zdaniem Izby, na
dalszym etapie postępowania domagać się przywrócenia tej możliwości. Tak bowiem, a nie
inaczej, należałoby potraktować stanowisko Odwołującego, który kwestionuje pierwotne
wyjaśnienia Przystępującego złożone w przedmiocie rażąco niskiej ceny i w istocie domaga
się ponownej oceny przedmiotowych wyjaśnień.
Celem wprowadzenia rzeczonej instytucji jest możliwość obrony własnych interesów
wykonawcy na określonym etapie postępowania. Ustawodawca uznał, że jeśli odwołanie
koncentruje się na zarzutach, których uwzględnienie mogłoby się okazać niekorzystne dla
danego wykonawcy, to ma on środek ochrony prawnej, który przysługuje mu na etapie
postępowania odwoławczego, umożliwiający, poprzez uprawnienie do prezentacji własnego
stanowiska, uzyskanie korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.
Dla niniejszej sprawy oznacza to tyle, że skoro Odwołujący nie zadbał, aby na etapie
postępowania odwoławczego zaprezentować własne stanowisko, czy też wobec

uwzględnienia w tym przedmiocie zarzutów odwołania przez Zamawiającego, zgłosić
sprzeciw, tym samym pozbawił się możliwości obrony swoich racji, a próby ich przenoszenia
na dalszy etap postępowania należy uznać za nieskuteczne.
W konsekwencji, Odwołujący w tym postępowaniu odwoławczym może domagać się
jedynie oceny oferty Przystępującego pod kątem rażąco niskiej ceny, jednakowoż jedynie w
świetle wyjaśnień złożonych w dniu 23 września 2016 r. Okoliczność, że Zamawiający
dokonał ponownej oceny oferty Przystępującego i wyboru oferty najkorzystniejszej pozostaje
bez wpływu na przedmiotową ocenę, bowiem Zamawiający już w odpowiedzi na odwołanie z
dnia 19 sierpnia 2016 r. poinformował, że wezwie Przystępującego do złożenia dodatkowych
wyjaśnień i tak uczynił, ograniczając rzeczone wezwanie do ściśle określonych kwestii, co
oznacza, że wątpliwości Zamawiającego budziły wyłącznie przedmiotowe okoliczności i one
były podstawą oceny oferty Przystępującego przy dokonywaniu kolejnego wyboru oferty
najkorzystniejszej.
Niemniej jednak Izba postanowiła się odnieść w treści uzasadnienia przedmiotowego
wyroku do wszystkich okoliczności podnoszonych przez Odwołującego, a świadczących, w
jego opinii, o zaoferowaniu ceny rażąco niskiej. Izba uczyni to w odniesieniu do tychże
okoliczności niejako na marginesie, zachowując jednakże chronologię prezentowania
wszystkich zarzutów, przyjętą w odwołaniu, aby zachować pewną spójność treści.

A. Koszty wynagrodzenia pracowników.
W przedmiotowej kwestii Izba wypowie się na marginesie, mając na względzie uwagi
uczynione powyżej. W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Odwołujący zarzucając
nieprawidłową kalkulację kosztów wynagrodzenia pracowników przyjął błędną interpretację
treści SIWZ. Otóż, w § 9 ust. 5 wzoru umowy zawarto postanowienie, że personel
wykonawcy nadzoru nie będzie w okresie wykonywanej usługi podejmował się jakiejkolwiek
innej pracy kolidującej z realizacją umowy. Wbrew twierdzeniom Odwołującego, nie oznacza
to wcale, że rzeczony personel nie może wykonywać jakiejkolwiek innej pracy.
Po pierwsze, nie wynika to z treści powoływanego postanowienia wzoru umowy, po
drugie zaś, Odwołujący nie wykazał, że roboty budowlane, nad którymi będzie pełniony
nadzór, wykonywane będą w taki sposób, iż niemożliwa byłaby realizacja jakichkolwiek
innych obowiązków w tym okresie przez personel nadzoru. W istocie, Zamawiający uczynił
jedynie zastrzeżenie, aby godziny pracy zespołu nadzorującego były dostosowane do godzin
pracy wykonawcy robót. Jednakże w oparciu o powyższe postanowienie nie sposób przyjąć,
że prace z poszczególnych branż przy inwestycjach liniowych wykonywane są jednocześnie,
a zatem ta stała obecność inspektorów z poszczególnych branż w każdym dniu jest
niezbędna. Dowodu na tę okoliczność brak, zaś doświadczenie życiowe okoliczności tej nie
potwierdza. Jedynym wyjątkiem, jaki Zamawiający uczynił, to stała obecność na budowie w

godzinach pracy wykonawcy robót inspektora nadzoru koordynującego czynności nadzoru
inwestorskiego, co pośrednio potwierdza, że nie ma koniczności zapewnienia stałej
obecności inspektorów (każdego dnia) z innych branż.
Odwołujący stoi na stanowisku, że normą jest wykonywanie robót budowlanych przez
12 godzin dziennie 6 dni w tygodniu, a zatem Przystępujący powinien przewidzieć dwie
osoby na stanowisko inspektora nadzoru koordynującego czynności nadzoru inwestorskiego
na pełen etat. Niezależnie od tego, że Odwołujący nie wykazał, że takie normy przy realizacji
kontraktów są zachowywane, a już tym bardziej, że obowiązują wykonawcę robót
budowlanych, nad którymi ma być pełniony sporny nadzór, to jeszcze dodatkowo
doświadczenie życiowe tego nie potwierdza.
Nadto, nie sposób nie zauważyć, że Odwołujący mówi o pełnych etatach, co
wskazywałoby, że chodzi o konieczność zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, którego
to wymogu Zamawiający w treści SIWZ nie zawarł. Odwołujący pomija, że świadczyć pracę
można również na podstawie umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ryczałtowym,
przewidując jednocześnie możliwość zastępstwa na tym stanowisku. Nie ma zatem
obowiązku kalkulowania wynagrodzenia w oparciu o pełnoetatowe zatrudnienie dwóch
pracowników w oparciu o umowę o pracę.
Jeśli idzie o kwestię obecności inspektorów nadzoru poszczególnych branż na
budowie, to Zamawiający wymaga obecności, co prawda codziennej, ale w czasie
wykonywania robót branżowych. Nie ma żadnego uzasadnienia, a tym bardziej dowodu, że
wedle twierdzeń Odwołującego, przy tego rodzaju inwestycjach prace z poszczególnych
branż są wykonywane jednocześnie. Zatem, niemożliwym jest przyjęcie, że kalkulacja
wynagrodzeń dla rzeczonych inspektorów powinna uwzględniać ich codzienną obecność na
budowie.
Odwołujący zwrócił uwagę, że inspektor nadzoru koordynujący czynności
inspektorów nadzoru inwestorskiego zobowiązany jest do ciągłego monitorowania działań
podległego personelu, w zakresie niezbędnym do właściwej i terminowej realizacji
przedmiotu zamówienia przez okres trwania robót – zakończony odbiorem końcowym,
jednakże w tym aspekcie nie formułuje konkretnego zarzutu. Tymczasem nie budzi
wątpliwości rola koordynatora inspektorów nadzoru i konieczność stałej jego obecności na
budowie w godzinach pracy wykonawcy robót, o czym była mowa wyżej.
Podkreślenia wymaga, że kalkulacja kosztów pracowniczych przedstawiona przez
Odwołującego po pierwsze, oparta jest na założeniu, że wszyscy kluczowi specjaliści będą
zatrudnieni na podstawie umowy o pracę i będą stale obecni na budowie. Teza ta jednakże,
zdaniem Izby, nie znajduje oparcia w postanowieniach SIWZ, o czym była mowa wyżej. Z
wyjaśnień Przystępującego wynika, że będzie on korzystał z innej formy współpracy z
rzeczonymi specjalistami, zaś wynagrodzenie, jakie skalkulował dla tychże specjalistów

przekracza stawki wskazywane przez Odwołującego. Nadto, Przystępujący potwierdził w
Szczegółowej kalkulacji, stanowiącej załącznik do wyjaśnień, że koordynator inspektorów lub
jego zastępca będą obecni codziennie na budowie.
Mając powyższe na uwadze, kwestia wynagrodzenia w godzinach nadliczbowych w
ogóle nie wystąpi, skoro wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy. Zaś, aspekt kosztów
zakwaterowania personelu został jedynie przez Odwołującego zasygnalizowany, co
powoduje, że nie poddaje się ocenie.
Tym samym Izba nie ma jakichkolwiek wątpliwości, że kalkulacja wynagrodzenia
kluczowego personelu jest prawidłowa. Skoro bowiem rzeczone wynagrodzenie przekracza
poziom, o którym mówi Odwołujący, czyli przekracza wysokość minimalnego wynagrodzenia
i to w sposób znaczny, to tym samym brak podstaw do twierdzenia, że kalkulacja
sporządzona przez Przystępującego jest obarczona błędem. Dodatkowo, nie można
pominąć, że Odwołujący przedłożył wraz z wyjaśnieniami promesy zawarcia umowy
świadczenia usług z dnia 26 maja 2016 r., w których potwierdzono nie tylko chęć podjęcia
współpracy z Przystępującym w ramach realizacji przedmiotowego kontraktu, ale również
warunki tej współpracy, m.in. co do wysokości wynagrodzenia i jego ryczałtowego
charakteru.
Reasumując stwierdzić należy, że kalkulacje Odwołującego i Przystępującego w
zakresie kosztów pracy kluczowego personelu różnią się w sposób istotny ze względu na
przyjęte założenia. Odwołujący przyjął inną formę zatrudnia i inną filozofię pracy członków
personelu (wszyscy obecni codziennie na budowie, choć brak takiego obowiązku), co
spowodowało, że przyjęte przez Odwołującego koszty w tym zakresie różniły się. Nie tyle
zatem, Przystępującemu kalkulację kosztów kluczowego personelu na określonym poziomie
umożliwiło doświadczenie, które wyróżnia go względem innych wykonawców, ile trzymanie
się ściśle wskazań SIWZ i realizacja obowiązków tam wyartykułowanych. Przyjęcie innej
strategii zatrudnienia i realizacji pracy de facto odróżnia Przystępującego od Odwołującego,
co pozwoliło na odmienne skalkulowanie spornego wynagrodzenia.
Na marginesie należy zauważyć, że gdyby przyjąć, wedle umów przedstawionych
przez Odwołującego, że wynagrodzenie kluczowych specjalistów inżyniera kontraktu
powinno wynosić około 6.000,00 zł miesięcznie, to same koszty osobowe związane z
realizacją zamówienia, przy zaangażowaniu czasu, na który wskazuje Odwołujący,
wynosiłyby ponad 900.000,00 zł, a zatem przewyższałby cenę oferty Odwołującego.
Powyższe pokazuje, że przedłożona w toku rozprawy kalkulacja i dowody z umów są
elementem strategii procesowej i obliczone są jedynie na uzyskanie korzystnego dla siebie
rozstrzygnięcia, a przez to niewiarygodne.

B. Koszty administracyjno-biurowe.

W tej kwestii Odwołujący skupił się w głównej mierze na aspekcie zorganizowania
tymczasowego biura przez wykonawcę nadzoru do czasu udostępnia biura przez
wykonawcę robót. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że koszty funkcjonowania
przedmiotowego biura miały być skalkulowane na maksymalnie 30 dni, tyle bowiem czasu
ma wykonawca robót na zorganizowanie biura. Nadto, rozważając powyższy zarzut nie
można tracić z pola widzenia nie tylko czasookresu funkcjonowania rzeczonego biura na
koszt wykonawcy nadzoru, ale również okoliczności, ze względu właśnie na ten fakt i
strukturę kosztów w tym zamówieniu (głównymi kosztami są koszty osobowe), iż te koszty w
tych warunkach nie mogłyby być tak wysokie, aby zdecydowały o cenie rażąco niskiej.
Odnosząc się natomiast do pierwszego argumentu Odwołującego w tym przedmiocie,
a mianowicie, że posiadanie siedziby w Warszawie nie stanowi okoliczności, która
wyróżniałaby Przystępującego i powodowała możliwość obniżenia ceny, to wskazać należy,
że przykład firmy ECM Group Polska S.A., której oferta jest o ponad 420.000,00 zł droższa
od oferty Przystępującego, choć wykonawca ten również posiada siedzibę w Warszawie, jest
nieadekwatny. Odwołujący prezentując rzeczone stanowisko jest niekonsekwentny, sam
bowiem podkreślał, że koszty osobowe są głównym czynnikiem cenotwórczym w tym
zamówieniu i tę dużą różnicę pomiędzy cenami wymienionych ofert należy wiązać właśnie z
tym kosztami cenotwórczymi, a nie z faktem utrzymania biura przez 30 dni.
Jeśli idzie o argument, że koszt funkcjonowania biura, zarządu i księgowości
„rozkłada” się na inne równoległe usługi i twierdzenie, że okoliczność ta nie wyróżnia
Przystępującego, bowiem dotyczy każdego z wykonawców, to po pierwsze wskazać należy,
że uwzględnienie tej okoliczności jest indywidualne dla każdego z wykonawców. Każde
przedsiębiorstwo ma inne koszty funkcjonowania, te koszty obciążają realizację różnych
zamówień, nie wiadomo nawet ilu, w jakim czasie, a zatem argumentacja Odwołującego jest
w tym przedmiocie nieweryfikowalna. Przyjęcie, że koszty te wzrastają w przypadku dużej
spółki, jaką jest Przystępujący, choć Odwołujący tej okoliczności nie udowodnił, jest
niemożliwe, bowiem brakuje tu jakichkolwiek danych.
Odwołujący w toku rozprawy przedstawił kalkulację tych kosztów, ale po pierwsze,
twierdzenia te należy uznać za spóźnione, bowiem nie były objęte zarzutem. W odwołaniu
brak jakichkolwiek danych co do kosztów. Tymczasem zarzut na gruncie Prawa zamówień
Publicznych stanowi substrat okoliczności faktycznych i prawnych i podlega ocenie tylko w
tym zakresie (art. 192 ust. 7 ustawy Pzp). Odwołujący na rozprawie ma możliwość
przedkładania dowodów na poparcie twierdzeń wyartykułowanych w SIWZ (art. 190 ust. 1
ustawy Pzp), natomiast nie ma możliwości uzupełniania zarzutów. Tymczasem kalkulacja
przedłożona na rozprawie w istocie stanowi uzupełnienie stanowiska Odwołującego z
odwołania, nie jest zaś dowodem.
Bez wpływu na powyższą ocenę postaje fakt, że Odwołujący nie znał treści wyjaśnień

Przystępującego, powyższe nie stało bowiem na przeszkodzie przedstawieniu pewnego
minimalnego szacunku kosztów, których poniesienie niezbędne jest do realizacji
przedmiotowego zamówienia.
Natomiast nawet, gdyby przyjąć do rozważań, przygotowaną przez Odwołującego
kalkulację, złożoną w toku rozprawy, to stwierdzić należy, że oprócz podania wysokości
kosztów, jakie zdaniem Odwołującego, należy ponieść, brak jakiegokolwiek uzasadnienia, że
wskazana przez Odwołującego kwota jest adekwatna. Komentarz Odwołującego, że
uwzględniono koszty wynagrodzenia prezesa zarządu, członków rady nadzorczej, (choć ci
wynagrodzenia nie pobierają), prokurenta, księgowości, obsługi sekretariatu, pracownika ds.
BHP, obsługi prawnej itp. nie może służyć za podstawę ustaleń i przyjęcie, że podane kwoty
są uzasadnione.
Twierdzenie Odwołującego, że Przystępujący nie wykazał, w jakim stopniu
posiadanie siedziby w Warszawie i możliwość „rozłożenia” kosztów administracyjno-
biurowych na wszystkie realizowane usługi przekłada się na cenę oferty Przystępującego
jest gołosłowne. Odwołujący w swoich wyjaśnieniach i przedstawionej kalkulacji wskazał,
jakie koszty i w jakiej wysokości uwzględnił i w ocenie Izby nie budzą one wątpliwości, zaś
Odwołujący nie wykazał, dlaczego przyjęcie kosztów w tym przedmiocie na takim na nie
innym poziomie jest uzasadnione.

C. Koszty badań kontrolnych i sprzętu pomiarowego.
Zdaniem Odwołującego, Przystępujący nie ujął w oferowanej cenie kosztów badań
kontrolnych i sprzętu pomiarowego. Na dowód powyższego Odwołujący przedstawił oferty
firm wykonujących rzeczone badania. Izba ustaliła, że proponowane ceny zawarte były w
przedziale od 64.000,00 zł (bez kosztów dojazdu na miejsce badań i transportu próbek) do
78.000,00 zł (z uwzględnieniem rzeczonych kosztów dojazdu i transportu). Uwzględniając,
że Przystępujący do przeprowadzenia przedmiotowych badań korzysta z podmiotu mającego
siedzibę w niewielkiej odległości od Warszawy i konkurencję rynkową należy przyjąć, że
sporne koszty na poziomie około 60.000,00 zł byłyby adekwatne dla potrzeb niniejszego
zamówienia. Na marginesie dostrzec należy, że powyższe znajduje również potwierdzenie
kalkulacji przedłożonej przez Odwołującego na rozprawie. Jednocześnie analiza
Szczegółowej kalkulacji, przygotowana przez Przystępującego, pozwala na stwierdzenie, że
koszty te oscylują wokół tego poziomu, a zatem należy uznać, że są uzasadnione.
Odwołujący stoi na stanowisku, że w wynagrodzeniu geodety byłoby możliwe ujęcie
kosztów sprzętu pomiarowo-kontrolnego, pod warunkiem, że wysokość wynagrodzenia
geodety nie stanowi minimalnego wynagrodzenia za pracę. Niezależnie od faktu, że
wysokości tego wynagrodzenia nie należy utożsamiać z minimalnym wynagrodzeniem o
pracę, bowiem tej formy zatrudnienia Zamawiający nie narzucił, to stwierdzić należy, że

Przystępujący w swojej Szczegółowej kalkulacji wskazał kwotę znacznie przekraczającą
wysokość minimalnego wynagrodzenia w przeliczeniu na miesiąc.
Tym samym zarzuty Odwołującego w tym przedmiocie należało uznać za chybione.
Dodatkowo zauważyć należy, że zarzut ten został oceniony niejako z ostrożności, bowiem
czas na kwestionowanie rzeczonych okoliczności minął, o czym była mowa wyżej, gdyż
rzeczone fakty nie były przedmiotem wyjaśnień z dnia 23 września 2016 r.

D. Koszty samochodów, paliwa, utrzymania, ubezpieczenia pojazdów.
Formułując rzeczony zarzut Odwołujący w istocie poprzestał na konstatacji, że
Przystępujący nie ujął w kalkulacji swojej ceny rzeczonych kosztów. Dopiero w toku
rozprawy Odwołujący przedstawił kalkulację, z której wynika, w jakiej wysokości, zdaniem
Odwołującego, koszty te należało przyjąć. Jednakże twierdzenia te należało uznać za
spóźnione, bowiem w istocie stanowią element zarzutu, jako okoliczności faktyczne. Izba
powyżej wskazała i do tego należy się ponownie odwołać, że zarzuty muszą być objęte
treścią odwołania (art. 180 ust. 3 ustawy Pzp), zaś jedynie dowody mogą być przestawione
do zamknięcia rozprawy (art. 190 ust. 1 ustawy Pzp). Nic nie stało na przeszkodzie, aby
Odwołujący już w treści odwołania zaprezentował rzeczoną kalkulację.
Niezależnie od tego, nawet gdyby przyjąć, na podstawie przygotowanej przez
Odwołującego kalkulacji, sporne koszty we wskazanej wysokości, choć Odwołujący nawet
nie wykazał ani też nie uprawdopodobnił, że ta wysokość jest adekwatna, to w oparciu o
analizę Szczegółowej kalkulacji, stanowiącej załącznik do wyjaśnień, złożonych przez
Przystępującego, stwierdzić należy, że Przystępujący te koszty uwzględnił i to co najmniej w
wysokości wskazanej przez Odwołującego. Zatem, w ocenie Izby, Przystępujący wykazał, że
uwzględnił w cenie swojej oferty sporne koszty.

E. Koszty sprzętu.
Odwołujący prezentując w tym przedmiocie argumentację w treści odwołania znowu
poprzestał na konstatacji, jakiego rodzaju sprzęt jest potrzebny do realizacji przedmiotowego
zamówienia. Powyższe nie jest kwestionowane. Natomiast Odwołujący nie przedstawił, jakie
koszty wiążą się z zapewnieniem rzeczonego sprzętu. Odwołujący dopiero na rozprawie
przedstawił kalkulację, z której wynika, na jakim poziomie, według Odwołującego, koszty te
są uzasadnione i niezbędne. Twierdzenia te, jednakże są spóźnione, z powodów, o których
była mowa wyżej.
Niezależnie od powyższego, nawet gdyby przeanalizować przygotowaną przez
Odwołującego kalkulację, to należy dojść do wniosku, że w żaden sposób Odwołujący nie
wykazał, że zapewnienie tego rodzaju sprzętu wraz z oprogramowaniem generuje koszty w
wysokości wskazanej przez Odwołującego. W istocie Odwołujący ograniczył się do

wskazania jedynie konkretnej kwoty, co jest oczywiście niewystarczające. Co więcej,
przyporządkowując rzeczoną kwotę do sprzętu wskazał na rodzaj tylko części sprzętu,
podając, że uwzględnił też w tych kosztach inny sprzęt, jednakże nawet nie wiadomo jaki, co
dodatkowo uniemożliwia weryfikację.
Nadto zauważyć należy, że Odwołujący nie uwzględnił w swoich założeniach faktu, iż
Przystępujący dysponuje sprzętem, stanowiącym wyposażenie biura i jest on
zamortyzowany.
Natomiast analiza wyjaśnień Przystępującego w tym przedmiocie pozwala na
stwierdzenie, że zostały ujęte w cenie koszty materiałów biurowych i eksploatacyjnych.
Zaś, twierdzenie Odwołującego, że wyjaśnienia Przystępującego nie przedstawiają
rzetelnej kalkulacji w zakresie kosztów sprzętu pozostaje gołosłowne.

F. Koszty zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
Ocena zarzutu w tym przedmiocie dokonywana jest niejako na marginesie biorąc pod
uwagę fakt, że okoliczność ta nie była przedmiotem wyjaśnień z dnia 23 września 2016 r.
Podnosząc ten zarzut Odwołujący stwierdził, że koszt zabezpieczenia należytego
wykonania umowy wynosi w przypadku Przystępującego około 23.000,00 zł, przy czym 70%
tej kwoty zostanie zwrócone po wykonaniu usługi, zaś 30% po okresie rękojmi. Rzeczone
zabezpieczenie może być dokonane w formie pieniężnej bądź też w formie gwarancji
ubezpieczeniowej lub bankowej.
Dostrzeżenia wymaga, że Odwołujący formułując rzeczony zarzut w istocie nie czyni
żadnych uwag odnośnie kalkulacji oferty przez Przystępującego, a stwierdza jedynie fakty,
które nie są sporne. Stąd też ocena tego zarzutu de facto jest niemożliwa.
Na marginesie wskazać należy, że Odwołujący co prawda na rozprawie przedłożył
Umowę generalną o udzielenie ubezpieczeniowych gwarancji kontraktowych, z której
wynika, że koszt udzielonej Odwołującemu gwarancji należytego wykonania umowy wynosi
1,8% od kwoty gwarancji w skali roku, jednakże na podstawie rzeczonej umowy, zdaniem
Izby, nie można przyjąć, że tożsame koszty tego zabezpieczenia musi ponosić
Przystępujący.
Dodać należy, że w Szczegółowej kalkulacji, przedłożonej wraz z wyjaśnieniami
Przystępujący odrębnie wyszczególnił kwotę stanowiącą koszt uzyskania gwarancji dobrego
wykonania umowy i w ocenie Izby, nie budzi ona wątpliwości.

G. Koszt ryzyka wydłużenia terminu realizacji robót budowlanych.
Poza sporem pozostaje, że wynagrodzenie w przedmiotowym postępowaniu ma
charakter ryczałtowy. Oznacza to, że cena zawiera wszystkie koszty związane z realizacją
przedmiotowego zamówienia. Odwołujący stoi na stanowisku, że Przystępujący nie ujął

ryzyka przedłużenia terminu realizacji robót budowlanych. Brak jednak jakiejkolwiek
argumentacji, która służyłaby poparciu formułowanej tezy.
Na marginesie należy wskazać, że Przystępujący założył określoną rezerwę
związaną z wykonaniem przedmiotowego zamówienia i ta rezerwa w istocie może posłużyć
na sfinansowanie realizacji zamówienia w przypadku przedłużenia terminu jego wykonania.
Nawet więc, gdyby Przystępujący zakładał, że termin realizacji zamówienia nie jest
zagrożony, to jednak z ostrożności przyjął pewną rezerwę, która zabezpiecza
Przystępującego na tę okoliczność.
Zaś koszty w okresie rękojmi i gwarancji związane z realizacją przedmiotowego
zamówienia zostały odrębnie skalkulowane w Szczegółowej kalkulacji, sporządzonej przez
Przystępującego i przedłożonej z wyjaśnieniami.

H. Koszty tzw. odroczonej płatności wynagrodzenia.
Okoliczność ta nie była przedmiotem wyjaśnień złożonych przez Przystępującego w
dniu 23 września 2016 r., zatem co do zasady, o czym była mowa wyżej, nie podlega ocenie.
Niemniej jednak na marginesie wskazać należy, że oczywistym jest, iż w
początkowym okresie realizacji robót budowlanych ich przerób jest stosunkowo niewielki ze
względu na konieczność wykonania prac przygotowawczych. Oznacza to, że w
początkowym okresie wartość realizowanych robót nie jest duża, co w konsekwencji
powoduje, biorąc pod uwagę, że inspektor nadzoru może wystawić fakturę przejściową nie
częściej niż raz na miesiąc w wysokości maksymalnie 2% wartości netto faktur przejściowych
wystawionych przez wykonawcę robót budowlanych, iż wartość otrzymywanego
wynagrodzenia w tym okresie nie jest duża.
Powstaje więc, zdaniem Odwołującego, kwestia tzw. odroczonej płatności, którego to
kosztu, w ocenie Odwołującego, Przystępujący nie uwzględnił. Przystępujący jednakowoż
zaniechał wskazania, co skłania go formułowania takich wniosków. Nie sposób więc dokonać
oceny przedmiotowego zarzutu.
Odwołujący co prawda na rozprawie przedłożył kalkulację zamówienia, jakkolwiek co
do zasady nie może być brana pod uwagę, gdyż stanowi rozszerzenie zarzutów odwołania.
Jednakże warto dostrzec, że Odwołujący przewidział wystąpienie kosztów kredytowania
działalności Przystępującego związanej z realizacją przedmiotowego zamówienia w okresie
tej odroczonej płatności i oszacował miesięczny koszt na poziomie około 1.700,00 zł.
Na marginesie należy jedynie wskazać, że Przystępujący wyjaśnił, że nie będzie
korzystać z żadnych kredytów czy też pożyczek, w celu sfinansowania tej odroczonej
płatności, dysponuje bowiem własnymi środkami finansowymi.

I. Zysk.

Odwołujący stoi na stanowisku, że Przystępujący kalkulując cenę swojej oferty nie
uwzględnił zysku. Twierdzenie swoje w tym przedmiocie oparł na wcześniejszych
rozważaniach, które zdaniem Odwołującego prowadzą do wniosku, że skoro nie
uwzględniono minimalnych kosztów realizacji zamówienia, to tym bardziej nie skalkulowano
zysku.
Jednakże wobec niepotwierdzenia się okoliczności wskazywanych przez
Odwołującego przedmiotowy zarzut już z tej przyczyny jest chybiony.
Co więcej, analiza wyjaśnień Przystępującego pozwala na stwierdzenie, że
Przystępujący przewidział zysk, co uwidoczniono w Szczegółowej kalkulacji i został
skalkulowany na poziomie analogicznym (3%), jak uczynił to Odwołujący.

Zarzut, iż oferta Przystępującego stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.
W odniesieniu do przedmiotowego zarzutu wskazać należy, iż nie potwierdziło się
stanowisko Odwołującego, biorąc pod uwagę rozważania uczynione powyżej, że cena oferty
Przystępującego nie pokrywa kosztów realizacji przedmiotowego zamówienia.
Zatem przedmiotowy zarzut należało uznać za chybiony.

Zarzut dotyczący tajemnicy przedsiębiorstwa.
Odwołujący formułując przedmiotowy zarzut w istocie ograniczył się do omówienia
przesłanek z art. 11 ust. 4 znk, które warunkują możliwość objęcia tajemnicą
przedsiębiorstwa określonych informacji i podkreślając, że zasadą jest jawność
postępowania.
Zabrakło natomiast wykazania, że określone informacje, które pozostały poufne nie
spełniają warunków, o których mowa w art. 11 ust. 4 znk albo też, że uzasadnienie, w którym
mowa o powodach objęcia tych informacji poufnością, nie jest wystarczające do
stwierdzenia, że w istocie mamy do czynienia z tajemnicą przedsiębiorstwa.
Tymczasem Szczegółowa kalkulacja i inne załączniki, chociażby w postaci promes
zawarcia umowy świadczenia usług, z pewnością stanowią wartość gospodarczą, bowiem
świadczą o strategii budowania ceny, strukturze kosztów, wysokości tych kosztów.
Jednocześnie Odwołujący nie wykazał, że rzeczone informacje zostały ujawnione do
wiadomości publicznej oraz, że nie podjęto w stosunku do nich niezbędnych działań w celu
zachowania ich poufności.
Z tych przyczyn przedmiotowy zarzut należało uznać za nieuzasadniony.

Zarzut naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Brak potwierdzenia ww. zarzutów powoduje, że czynności Zamawiającego w
badanym zakresie należało uznać za prawidłowe, a zatem zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 i 3

ustawy Pzp okazał się niesłuszny.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238), zaliczając do kosztów postępowania odwoławczego wpis od odwołania w
wysokości 15.000,00 zł oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika Zamawiającego w kwocie
3.600,00 zł.


Przewodniczący: ………………………