Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2013 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołań: Z. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 9 lipca 2013 r. i 30 lipca 2013 r., znak: (...)

w sprawie: Z. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu Z. K. prawo do emerytury od dnia (...) r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżonymi decyzjami Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu Z. K. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS bowiem przyjął, że powód, spełniający pozostałe warunki do uzyskania emerytury, nie przepracował wymaganego okresu w szczególnych warunkach. Organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu ostatecznie 5 lat, 8 miesięcy i 19 dni pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tych decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie emerytury podnosząc, że pracował w warunkach szczególnych w (...)Fabryce(...)w M. od 1.04.1979r. do 6.07.1997 r.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony Z. K., urodzony (...), zatrudnił się w (...) Fabryce (...)w M. 4.11.1971 r. jako ślusarz. Pracował w tym charakterze do 1979r., następnie odbył kurs spawacza uzyskując formalne uprawnienia spawacza w dniu 6.04.1979r. Ubezpieczony przeniesiony został na stanowisko spawacza formalnie już od 1.04.1979r. i od tego momentu zaczął pracować jako spawacz. Ubezpieczony spawał przenośniki taśmowe, słodownie, ysterny do wody, siłowniki pneumatyczne. Była to jego stała praca w pełnym wymiarze czasu. Ubezpieczony otrzymywał dodatki za pracę w szczególnych warunkach. Ubezpieczony pracował też na kontraktach zagranicznych jako spawacz na rzecz E. K.. Pierwszy kontrakt trwał od grudnia 1989 r. do 31 marca 1992 r. Ubezpieczony spawał kasy pancerne w Niemczech. Drugi kontrakt trwał od kwietnia 1994 r. do kwietnia 1996 r. i ubezpieczony wykonywał taką samą pracę jak na poprzednim kontrakcie. Ubezpieczony korzystał z urlopu bezpłatnego przez 10 miesięcy, w 1993 r. Po zakończeniu kontraktów ubezpieczony zawsze wracał do zakładu macierzystego, na zajmowane stanowisko spawacza. Ubezpieczony pracował ze świadkami F. K. i E. P.. W świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach pracodawca ubezpieczonego potwierdził, że ubezpieczony w (...) Fabryce (...)w M. w okresie od 1.04.1979r. do 6.07.1997 r. wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym i gazowym.

dowód: umowa o pracę powoda, angaże zmieniające wysokość wynagrodzenia w aktach osobowych, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach w aktach osobowych, zeznania świadków F. K. k.38 i E. P. k.38-39, zeznanie powoda k.39-40, płyta z nagraniem przebiegu rozprawy k.39

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych powoda z okresu zatrudnienia w (...)Przedsiębiorstwie (...) w B., akt rentowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały, zeznań świadków F. K. i E. P. oraz zeznań ubezpieczonego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków bowiem pracownicy ci pracowali razem z powodem, ich zeznania oparte na własnych obserwacjach były zgodne ze sobą, spójne z zeznaniami powoda i znajdowały potwierdzenie w dowodach z dokumentów. Zeznaniom powoda, które korelowały z zeznaniami świadków Sąd dał więc również wiarę.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.( art. 184 ust. 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W załączniku do tego rozporządzenia – wymieniającego prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego w wykazie A, dziale V pkt 5 jako prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, wymieniono prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości, natomiast w dziale XIV pkt 12 wymieniono prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, pozwala na przyjęcie, że od 1.04.1979r. do 6.07.1997 r. w (...) Fabryce (...)w M. powód wykonywał pracę w szczególnych warunkach o której mowa w wykazie A dział V punkt 5 ( prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości) oraz pracę wymienioną w dziale XIV punkt 12 ( prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym ) stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. Okres ten, ponad 15 letni ( łącznie z zaliczonym wcześniej okresem ) pozwala na uzyskanie prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r.

Mając to na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał powodowi prawo do emerytury od (...) r., bowiem wniosek o emeryturę złożył ubezpieczony (...).

W punkcie 2 wyroku Sąd orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie art. 118 ust.1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z uwagi na braki formalne świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, co wymagało przeprowadzenia przed Sądem postępowania dowodowego w celu ustalenia charakteru czynności powoda w spornym okresie.

SSO Ewa Milczarek