Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Lucyna Guderska

Sędziowie: SSA Anna Szczepaniak-Cicha

SSO del. Beata Michalska (spr.)

Protokolant: st. sekr. Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2014 r. w Łodzi

sprawy A. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.

o wysokość kapitału początkowego,

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 25 marca 2013 r., sygn. akt: VIII U 1040/09;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 946/13

UZASADNIENIE

W dniu 3 kwietnia 2009r. A. W. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. z 20 lutego 2009r. , mocą której ponownie ustalono wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r. Odwołująca wystąpiła o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji na podstawie art.156 § 1, 2 , 4 i 7 kodeksu postępowania administracyjnego . W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, iż wbrew zapisom w zaskarżonej decyzji , nie składała wniosku o ponowne ustalenie kapitału początkowego, ponieważ nie uprawomocniła się wcześniejsza decyzja z 12 kwietnia 2007r. ustalająca kapitał początkowy .

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wnosił o jego oddalenie. Podniósł, iż ustalił ponownie wartość kapitału początkowego odwołującej w wykonaniu punktu 1 wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 16 grudnia 2008r., wydanego w sprawie o sygn.akt VIII U 1792/07.

Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 25 marca 2013r., w sprawie o sygn. akt VIII U 1040/09, oddalił odwołanie .

Powyższe orzeczenie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne:

A. W., ur. (...) , złożyła wniosek o ustalenie kapitału początkowego 2 grudnia 2005 r. Decyzją z 12 kwietnia 2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił kapitał początkowy ubezpieczonej na dzień l stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest lat 1989 - 1998. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 84,14%. Ustalono, iż kapitał początkowy na dzień l stycznia 1999r. wynosi 104.903,37 zł. Przyjęto okresy składkowe w wymiarze 211 miesięcy. Jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego, 15 czerwca 2007r. ubezpieczona wniosła odwołanie od powyższej decyzji. Wyrokiem z 16 grudnia 2008r. Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił decyzję z 12 kwietnia 2007r. i zaliczył A. W. do kapitału początkowego dodatkowo okres pracy na koloniach letnich od 11 do 30 sierpnia 1984r. ( pkt 1 wyroku) oraz oddalił odwołanie w pozostałym zakresie ( pkt 2 ). Odwołująca złożyła apelację w dniu 16 lutego 2009r. Organ rentowy nie składał apelacji w zakresie pkt 1 wyroku i dlatego decyzją z 20 lutego 2009r. ustalił ponownie A. W. kapitał początkowy na dzień l stycznia 1999 roku. We wskazanej decyzji dodano do okresów składkowych okres zatrudnienia na koloniach letnich w P. od 11 sierpnia do 30 sierpnia 1984r. zgodnie z pkt 1 wyroku . Podwyższono okresy składkowe do 212 miesięcy. Kapitał początkowy ustalony na dzień l stycznia 1999r. wyniósł 105.139,54 zł. Jak ustalił Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie, wyrokiem z 25 maja 2011r. Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację A. W. od wyroku z 16 grudnia 2008r. , VIII U 1792/07.

W uzasadnieniu stanu prawnego Sąd Okręgowy powołał art. 174 ust. l ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, póz. 1227), zgodnie z którym kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Natomiast zgodnie z ust. 2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: okresy składkowe, o których mowa w art. 6; okresy nieskładkowe, o których mowa art. 7 pkt 5; okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. W myśl ust. 3 podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. l i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem l stycznia 1999r. Jak zauważył Sąd Okręgowy, odwołująca się nie podnosiła żadnych merytorycznych zastrzeżeń do spornej decyzji z 20 lutego 2009r. wskazując jedynie, że nie składała wniosku o przeliczenie kapitału początkowego. Stąd w decyzji winno być uwzględnione, że została ona wydana w wykonaniu wyroku, a nie - jej wniosku. Poza tym zarzuciła, że decyzja nie została jej doręczona listem poleconym, co stanowi naruszenie przepisów. Nadto podniosła, że w jej ocenie sprawa dotycząca odwołania od decyzji z 12 kwietnia 2007r. o ustaleniu kapitału początkowego nie została zakończona. Sąd Okręgowy podkreślił, że postępowanie w sprawie VIII U 1792/07 odnoszące się do ww. decyzji z 12 kwietnia 2007r. jest już prawomocnie zakończone. Za niezasadny Sąd Okręgowy uznał zarzut błędnego wskazania w spornej decyzji, że została ona wydana na skutek wniosku skarżącej. Odwołująca złożyła bowiem wniosek o ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem spornego zatrudnienia, którego organ rentowy nie uwzględnił , wydając wcześniejszą decyzję z 12 kwietnia 2007r. Ponieważ następnie ZUS zaliczył wymieniony okres w stażu ubezpieczeniowym, dokonując przeliczenia kapitału początkowego, zasadniczo – uwzględnił w tym zakresie wcześniejszy wniosek strony. Dodatkowo Sąd Okręgowy zauważył, że ewentualny wadliwy zapis ,że decyzja została wydana na wniosek strony zamiast – z urzędu , pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, gdyż Sąd bada merytoryczną zasadność decyzji, a nie zawarte w niej sformułowania. W rezultacie Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ¹²§1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako bezzasadne.

Apelację od wyroku złożyła A. W., zaskarżając wyrok w całości. Apelująca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ponieważ w jej ocenie wyrok został wydany bez podstawy prawnej i z rażącym naruszeniem art. 175 pkt 4 i art.114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W uzasadnieniu podniosła, iż zaskarżona decyzja organu rentowego zawiera zapis, że została wydana na jej wniosek, co nie odpowiada prawdzie. Ponadto zakwestionowała ustaloną przez Sąd Okręgowy okoliczność, że wyrok wydany w sprawie VIII U 1792/07 jest już prawomocny. W uzasadnieniu apelacji wyjaśniła też obszernie swoją aktualną sytuację finansową i rodzinną na okoliczność wniosku o zwolnienia jej od ponoszenia opłaty od apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja odwołującej A. W. nie zasługuje na uwzględnienie , a podniesione zarzuty stanowią wyłącznie polemikę z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu I instancji. Sąd Okręgowy nie naruszył powołanych przez apelującą przepisów prawa materialnego – art.175 pkt 4 i art.114 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, póz. 1227). Zgodnie z art.175 ust.4 ustawy ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego następuje w okolicznościach określonych w art. 114. Natomiast art.114 ustawy reguluje instytucję wzruszalności prawomocnych decyzji organu rentowego – z urzędu lub na wniosek strony. Jak wynika z ww. przepisu prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Zgodnie z art.114 ust.2 pkt 1 , jeżeli prawo do świadczeń lub ich wysokość ustalono orzeczeniem organu odwoławczego, organ rentowy na podstawie dowodów lub okoliczności, o których mowa w ust.1 wydaje we własnym zakresie decyzję przyznającą prawo do świadczeń lub podwyższającą ich wysokość . Sąd I instancji prawidłowo ustalił ,że zaskarżona decyzja została wydana poprawnie w związku z treścią wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 16 grudnia 2008r., VIII U 1792/07, który zmienił decyzję z 12 kwietnia 2007r. i zaliczył A. W. do kapitału początkowego dodatkowo okres pracy od 11 do 30 sierpnia 1984r. ( pkt 1 wyroku) . A zatem ponowne ustalenie kapitału początkowego ma związek wyłącznie z korzystnym dla odwołującej się rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego i stąd w rezultacie niezrozumiałe są zarzuty dotyczące zaskarżonej decyzji, ponieważ uwzględnienie dodatkowego okresu zatrudnienia nastąpiło zgodnie z żądaniem strony. Fakt ,że odwołująca się nadal , mimo że wyrok w sprawie VIIIU 1792/07 jest prawomocny, nie zgadza się z jego treścią i odmową uwzględnienia dodatkowego okresu zatrudnienia, nie może mieć znaczenia w niniejszej sprawie. Ponadto zgodnie z ww. przepisami odwołująca nie traci prawa do ponownego ustalenia kapitału początkowego z urzędu lub na wniosek w przypadku przedłożenia nowych dowodów lub ujawnienia okoliczności , mających wpływ na jego wysokość.

Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił, iż odwołanie nie zawiera żadnych merytorycznych zarzutów pod adresem spornej decyzji , która została wydana na korzyść strony i w rezultacie zwiększa ustalony staż zatrudnienia i wysokość kapitału początkowego . Nie ma przy tym podstaw prawnych do badania zaskarżonej decyzji z pkt widz. jej nieważności w trybie kodeksu postępowania administracyjnego. Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania. W postępowaniu sądowym zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, w związku z czym nie ma możliwości badania w świetle przepisów tego kodeksu prawidłowości wydanej przez organ rentowy decyzji.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w postanowieniu z dnia 28 maja 2002 r. (II UKN 356/01, OSNP 2004/3/52), iż postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym ograniczającym się do ustalenia, czy decyzja dotknięta jest jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 pkt 1-7 k.p.a. Rozstrzygnięcie kończące to postępowanie następuje w drodze decyzji (art. 158 § 1 k.p.a.) podejmowanej przez organ administracji publicznej (art. 156 § 1 k.p.a.), toteż orzekanie w tej kwestii przez sąd powszechny byłoby naruszeniem kompetencji właściwego organu administracji publicznej. Po tych rozważaniach na marginesie można tylko dodać, że podnoszone przez odwołującą zarzuty dotyczące naruszenia art.156 § 1 pkt 1, 2, 4 i 7 k.p.a. odnoszą się do błędnego w jej ocenie podania w treści decyzji ,że została wydana na wniosek strony, a nie – z urzędu. Przy czym słusznie zauważył Sąd I instancji, że w rezultacie ponowne ustalenie kapitału początkowego uwzględnia wcześniejszy wniosek strony i zalicza w wykonaniu prawomocnego wyroku dodatkowy okres zatrudnienia .

Mając na uwadze powyższe, wyrok Sądu I instancji odpowiada prawu, a apelacja ubezpieczonej, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.