Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2020 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna w S.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna w S. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kwotę 380 zł (trzysta osiemdziesiąt złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 stycznia 2019r.do dnia zapłaty;

II oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 503,55 zł (pięćset trzy złote pięćdziesiąt pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 585/20

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. wniósł w dniu 31 stycznia 2019 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozew przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S. o zapłatę kwoty 1.767,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 6 listopada 2018 r. doszło do kolizji drogowej pojazdu marki R. (...) o nr rej. (...) należącego do M. G. i K. G.. Kolizja została zgłoszona pozwanemu zakładowi ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy kolizji. Poszkodowani na czas unieruchomienia pojazdu wynajęli od (...) sp. z o.o. pojazd zastępczy klasy C w systemie bezgotówkowym w cenie 190 zł netto za każdy rozpoczęty dzień najmu. Za usługę najmu pojazdu zastępczego została wystawiona FV (...) z dnia 22 listopada 2018 r. na kwotę 2.337 zł za 10 dni najmu. W dniu 10 grudnia 2018 r. pozwany zakład ubezpieczeń przyznał odszkodowanie za przedmiotową szkodę w wysokości 570 zł. Powód jako nabywca wierzytelności dochodzi zapłaty za pozostałe niezaspokojone koszty najmu pojazdu zastępczego.

Postanowieniem z dnia 28 lutego 2019 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Gdyni. Następnie Postanowieniem z dnia 4 lipca 2019 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Gdyni stwierdził swą niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Toruniu.

W dniu 17 stycznia 2020 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Toruniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego nakazu sprzeciw wniósł pozwany, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że kwestionuje stawkę za dobę najmu pojazdu zastępczego. Natomiast nie kwestionuje czasu najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany otrzymał od pozwanej informację w postaci warunków wynajmu pojazdu zastępczego od pozwanej na adres mailowy wskazany do korespondencji tj. (...) Zgodnie z zawartymi umowami z renomowanymi wypożyczalniami pojazdów za pojazd segmentu C pozwana wynegocjowała stawki 95 zł brutto za dobę najmu, jednocześnie pozwana zapewniła poszkodowanemu brak dodatkowych opłat za dodatkowe usługi takie jak m.in. obsługa klienta poza godzinami pracy biura, podstawienie i odbiór pojazdu od klienta, brak kaucji za wynajem pojazdu, brak limitu kilometrów oraz aktualne OC i AC wynajmowanych pojazdów. Poszkodowany natomiast w ogóle nie wykazał zainteresowania propozycją pozwanej, czym naruszył obowiązek lojalności współdziałania z ubezpieczycielem i przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody.

Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 listopada 2018 r. doszło do kolizji drogowej pojazdu marki R. (...) o nr rej. (...) należącego do M. G. i K. G.. Kolizja została zgłoszona u pozwanego zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy kolizji.

Dowód: okoliczność bezsporna.

Poszkodowani na czas unieruchomienia pojazdu wynajęli od (...) sp. z o.o. pojazd zastępczy klasy C w cenie 190 zł netto za każdy rozpoczęty dzień najmu. Za usługę najmu pojazdu zastępczego została wystawiona FV (...) z dnia 22 listopada 2018 r. na kwotę 2.337 zł za 10 dni najmu. Przy określeniu okresu koniecznego najmu pojazdu uwzględniono 6 dni jako przestój z tytułu oczekiwania na oględziny, 2 dni przestoju z tytułu oczekiwania na części zamienne, 1 dzień przestoju z tytułu fizycznej naprawy, 1 dzień przestoju z tytułu dni wolnych od pracy przerywających cykl fizycznej naprawy.

Dowód:

- umowa najmu pojazdu zastępczego – k. 32,

- faktura VAT – k. 33,

- kosztorys najmu pojazdu zastępczego – k. 34-35,

- protokół odbioru pojazdu po naprawie – k. 41,

- protokół zdania pojazdu zastępczego – k. 42,

- zeznania świadka P. G. – 152v.

M. G. korzysta z adresu e-mail: (...) Adres ten zgłosił do kontaktu z ubezpieczycielem, na który przesyłano mu informację związane z postępowaniem likwidacyjnym, w tym dane do kontaktu wypożyczalni pojazdów i informacją o ich ofercie. M. G. nie zwrócił uwagi na informacje przekazane mu przez ubezpieczyciela. Nie sprawdzał żadnych ofert najmu pojazdu zastępczego lecz wynajął go od serwisu w którym dokonał naprawy swojego pojazdu.

Dowód: zeznania świadka M. G. – k. 152-152v.

10 listopada 2018 r. M. G. i K. G. dokonali przelewu wierzytelności z tytułu całkowitego kosztu najmu pojazdu zastępczego na rzecz (...) sp. z o.o.

Dowód: umowa o przelew wierzytelności – k. 50.

W dniu 10 grudnia 2018 r. (...) S.A. przyznała (...) sp. z o.o. odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego w wysokości 570 zł. Ubezpieczyciel przyjął jako zasadny czas najmu 6 dni i stawkę 95 zł za każdy dzień najmu z uwagi na stawki wynegocjowane przez niego z renomowanymi wypożyczalniami pojazdów.

Dowód: pismo z dnia 10 grudnia 2018 r.

W dniu 17 grudnia 2018 r. (...) sp. z o.o. przelała wierzytelność z tytułu s. komunikacyjnej z dnia 6 listopada 2018 r. na pojeździe R. (...) nr rej. (...).

Dowód: umowa o powierniczy przelew wierzytelności z dnia 17 grudnia 2018 r. – k. 52.

Sąd ustalił, co następuje:

Sąd za wiarygodne uznał przedłożone przez strony dowody w postaci dokumentów, bowiem nie budziły one wątpliwości Sądu, a strony nie kwestionowały ich prawdziwości. Zważyć jednak należy, że czym innym jest uznanie prawdziwości danego dokumentu, tj. uznanie, że nie został on podrobiony, czy przerobiony, a czym innym jest wyciąganie stosownych wniosków z treści takiego dokumentu.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom M. G., bowiem były szczere, logiczne i spójne z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym. Świadek ten szczerze zeznał, że nie sprawdzał oferty ubezpieczyciela w zakresie najmu pojazdu zastępczego postanowił skorzystać z oferty warsztatu samochodowego, w którym dokonał naprawy. Podobnie za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka P. G., chociaż miały one charakter drugorzędny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Przechodząc do rozważań prawnych, należy wskazać, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Utrata możliwości korzystania z pojazdu stanowi negatywne następstwo majątkowe, a wydatki, które służą ograniczeniu negatywnego następstwa należy kwalifikować jako szkodę majątkową podlegającą naprawieniu w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela wynikającej z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Za wydatek niezbędny i celowy należy uznać wydatek poniesiony na korzystanie z innego pojazdu w takim zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swojego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W orzecznictwie sądów powszechnych powstały rozbieżności odnośnie tego, czy ciążący na poszkodowanym obowiązek minimalizacji szkody oraz obowiązek współdziałania z dłużnikiem przy wykonaniu zobowiązania uzasadnia odmowę pokrycia przez ubezpieczyciela OC faktycznie poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego w zakresie, w jakim wykraczają one poza koszty najmu proponowanego przez ubezpieczyciela. Powyższe rozstrzygnęła uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r. (III CZP 20/17) zgodnie z którą: wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. W uzasadnieniu powyższej uchwały Sąd Najwyższy zmierzył się z problemem usystematyzowania dotychczasowej wykładni i praktyki orzekania w przedmiotowych sprawach. Sąd Najwyższy w przytoczonej uchwale stwierdził, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione". W tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Z uwagi na ciążący na ubezpieczycielu obowiązek szczególnej, podwyższonej staranności nie można też przypisać decydującego znaczenia czynnikowi w postaci szczególnego zaufania, jakie poszkodowany ma do kontrahenta, z którego usług chciałby skorzystać. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana.

W niniejszej sprawie pozwany poinformował mailowo poszkodowanego M. G. o możliwości uzyskania samochodu zastępczego od współpracującej wypożyczalni. Mimo uzyskania od ubezpieczyciela danych kontaktowych do podmiotów wynajmujących samochody na czas likwidacji szkody, M. G. nie skontaktował się z nimi i nie stworzył możliwości zapoznania się z tymi ofertami i ich przeanalizowania w jakimkolwiek zakresie. W związku z tym, jednoznacznie należało uznać, że poszkodowany nawet w minimalnym zakresie nie wypełnił obowiązku wynikającego z art. 354 § 2, 362 i art. 826 § 1 k.c. minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem). Okoliczności te zaś powodują, iż powód, który nabył przedmiotową wierzytelność poszkodowanego wobec pozwanego ubezpieczyciela nie może skutecznie domagać się od pozwanego zasądzenia wydatków na najem pojazdu zastępczego poniesionych przez poszkodowanego, przekraczających koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu. Wybór innego podmiotu świadczącego usługi najmu pojazdów mógłby być uwzględniony, gdyby strona powodowa wykazała, iż najem pojazdu zastępczego u tego właśnie podmiotu był niezbędny i konieczny a także uwzględniał ważne i uzasadnione potrzeby poszkodowanego. Pozwany zaś wykazał, że oferta współpracujących wypożyczalni nie była mniej korzystna pod względem kryteriów pozacenowych od oferty z której poszkodowany skorzystał. Natomiast cena najmu pojazdu od partnera towarzystwa ubezpieczeniowego była dwukrotnie niższa. W związku z tym należało podzielić w tym zakresie zarzut pozwanego i uznać, że wysokość szkody za każdy dzień niemożności użytkowania pojazdu w niniejszej sprawie wynosi 95 zł tj. stawkę jaką ubezpieczyciel zapłaciłby gdyby poszkodowany skorzystał z oferty najmu zaproponowanej jej przez ubezpieczyciela.

Jednocześnie pozwany w sprzeciwie wyraźnie wskazał, że nie kwestionuje konieczności najmu pojazdu zastępczego przez okres 10 dni, mimo iż dotychczas wypłacił odszkodowanie jedynie najem pojazdu w wymiarze 6 dni. W związku z powyższym powodowi należało się odszkodowanie za pozostałe 4 dni najmu pojazdu zastępczego, jednakże przy przyjęciu stawki 95 zł za każdy dzień. W związku z czym Sąd w punkcie I wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 380 zł ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie powództwo należało oddalić, o czym Sąd orzekł w punkcie II wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. stosunkowo rozdzielając je zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Powód wygrał sprawę jedynie w ok. 21,5 %, albowiem uwzględniono jego powództwo co do kwoty 380 zł z dochodzonej kwoty 1767 zł. Pozwany zaś wygrał sprawę w ok. 78,5 %. Na łączne koszty procesu powoda składały się: opłata od pozwu w kwocie 89 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, a zatem łącznie 1006 zł. Z kolei pozwany poniósł koszty w wysokości 917 zł, na które złożyły się: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł (ustalone j.w.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Przy uwzględnieniu stopnia wygranej powodowi należy się zwrot kosztów w kwocie 216,29 zł, natomiast pozwanemu 719,85 zł. Po wzajemnym potrąceniu kosztów procesu, pozwanemu należał się zatem zwrot od powoda kosztów procesu w kwocie 503,55 zł, o czym orzeczono jak w punkcie III sentencji wyroku.

Z.

1. Odnotować,

2. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda /pełnomocnikowi pozwanego

3. za 20 dni lub z wpływem