Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Waldemar Masłowski (spr.)

Sędziowie SO Barbara Żukowska

SO Andrzej Tekieli

Protokolant Anna Potaczek

sprawy R. K.

oskarżonego z art. 212 § 2 kk

z powodu apelacji, wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z dnia 12 czerwca 2013 r. sygn. akt II K 143/12

uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonego R. K. i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Bolesławcu do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

R. K. oskarżony był o to, że:

1.  w dniu 29 października 2010 r. pomówił M. D. o takie postępowanie i właściwości, które mogły poniżyć ją w opinii publicznej i narazić na utratę zaufania potrzebnego dla stanowiska (...)w B., w ten sposób, że w dniu 29 października 2010 r. za pomocą środków masowego komunikowania, na portalu internetowym (...)zamieścił wpis o treści:

„(...).” tj. o czyn z art. 212 § 2 kk.

2.  w dniu 312 grudnia 2010 r. pomówił M. D. o takie postępowanie i właściwości, które mogły poniżyć ją w opinii publicznej i narazić na utratę zaufania potrzebnego dla stanowiska (...)w B., w ten sposób że w dniu 31 grudnia 2010 r. za pomocą środków masowego komunikowania, na portalu internetowym (...)zamieścił wpis o treści:

„(...).” tj. o czyn z art. 212 § 2 kk

Sąd Rejonowy w Bolesławcu wyrokiem z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie o sygn. akt IIK 143/12:

I.  uznał oskarżonego R. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, opisanego w pkt 1 części wstępnej wyroku, stanowiącego przestępstwo z art. 212 § 2 kk i za to na podstawie art. 212 § 2 kk wymierzył mu karę grzywny w ilości 50 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych,

II.  uznał oskarżonego R. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, opisanego w pkt 2 części wstępnej wyroku, stanowiącego przestępstwo z art. 212 § 2 kk w zw. z art. 216 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 212 § 2 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę grzywny w ilości 50 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych,

III.  na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk za zbiegające się przestępstwa wymierzył oskarżonemu karę łączną grzywny w ilości 80 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych, na podstawie art. 212 § 3 kk orzekł wobec oskarżonego R. K. obowiązek naprawienia szkody poprzez uiszczenie na rzecz oskarżycielki prywatnej M. D. kwotę 2 000 zł,

IV.  na podstawie art. 628 pkt 1 kpk zasądził od oskarżonego R. K. na rzecz oskarżycielki prywatnej M. D. koszty procesu w kwocie 792, 00 zł tytułem poniesionych wydatków na pełnomocnika oraz kwotę 300 zł tytułem zwrotu zryczałtowanych wydatków.

Apelację od powyższego wyroku złożył oskarżony, który zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a mianowicie art. 4 art. 5 § 2 oraz art. 7 kpk powodując przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów poprzez wybiórczą ich ocenę i nieuwzględnienie przy wyrokowaniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a szczególnie tych działających na jego korzyść,

2.  ograniczenie oskarżonemu prawa do obrony oraz przepisów postępowania poprzez oddalanie zgłaszanych wniosków dowodowych, uchylanie pytań i tym samym błędne ustalenie stanu faktycznego, błędne zastosowanie przepisów prawa karnego do stanu faktycznego (obraza przepisów prawa materialnego, sfałszowanie protokołu),

3.  nierzetelne protokołowania zakłamujące sposób prowadzenia sprawy, błędne przyjmowanie wniosków dowodowych, stronniczość przewodniczącego oraz nakaz opuszczania sali przez osobowy towarzyszące im.

Stawiając powyższe zarzuty oskarżony wniósł o uchylenie wyroku, uniewinnienie oraz zadośćuczynienie finansowe w związku z poniesionymi kosztami, w tym utratą możliwości sprawowania wieloletniej funkcji społecznego kuratora sądowego oraz przeżywanym, długotrwałym stresem z powodu toczącego się postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego jest zasadna.

Trafny był zarzut apelacji dotyczący obrazy prawa procesowego poprzez nierozstrzyganie o dopuszczeniu dowodów wnioskowanych przez oskarżonego a co za tym idzie ograniczenia jego prawa do obrony. Uwzględnienie tego zarzutu powodowało, że bezprzedmiotowym bowiem przedwczesnym stawało się rozpoznanie pozostałych zarzutów apelacji a w szczególności obrazy art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk oraz błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku. Nie wypowiedzenie się przez Sąd orzekający co do części dowodów wnioskowanych przez oskarżonego w sytuacji gdy wnioski dowodowe dotyczyły istoty sprawy i zdaniem Sądu odwoławczego brak byłoby podstaw do ich oddalenia powodowało ten skutek, że Sąd Rejonowy dokonał oceny tylko części dowodów i w oparciu o tę część dowodów dokonał ustaleń faktycznych. Ocena dowodów a w konsekwencji i ustalenia faktyczne mogłyby być inne gdyby Sąd I instancji orzekł o dopuszczeniu dowodów co do istoty sprawy wnioskowanych przez oskarżonego i przeprowadził je. Przechodząc do konkretów stwierdzić należy, że w dniu 17.01.2013 roku oskarżony złożył wniosek dowodowy (k. 186 – 187 akt) o przeprowadzenie dowodu z zeznań sześciu świadków i szeregu skserowanych dokumentów. Na rozprawie w dniu 22.01.2013 roku (k. 226 odwrót) „Przewodniczący na podstawie art. 120 § 1 kpk w zw. z art. 169 § 1 kpk zakreślił oskarżonemu termin 7 dni na sprecyzowanie wniosku dowodowego …”. Oskarżony pismem z dnia 29.01.2013 roku (k. 253 – 254) sprecyzował tezę dowodową. Zawarta jest ona w ostatnich dwóch linijkach na pierwszej stronie pisma wskazanego wyżej. Pomimo to na rozprawie w dniu 18.02.2013 roku przewodniczący na podstawie art. 120 § 2 kpk „… wobec nie uzupełnienia braków przez oskarżonego w terminie 7 dni … zarządził uznanie pisma (podkreślenie Sądu Okręgowego) z dnia 29.01.2013 roku za bezskuteczne …”. Powyższa decyzja została wydana z rażącą obrazą art. 120 § 2 kpk, art. 169 kpk i art. 170 kpk. „Pismo” oskarżonego stanowiło wniosek dowodowy, który winien być rozpoznany przez Sąd i albo uwzględniony albo oddalony o ile zachodziła, któraś z okoliczności przewidzianych art. 170 kpk.

Z sześciu wnioskowanych świadków Sąd Rejonowy przesłuchał tylko jednego. Co do wniosku dowodowego o przesłuchanie pozostałych pięciu świadków i dowodu z kserokopii pism Sąd Rejonowy w ogóle się nie wypowiedział bowiem przewodniczący wydał z obrazą art. 120 kpk nieprawidłowe zarządzenie. Skoro wnioskowane dowody miały potwierdzić twierdzenia oskarżonego co do istnienia „terroru” i złej atmosferze panującej w MOPS w B. to nieprzeprowadzenie tych dowodów było niedopuszczalne. Hipotetycznie stwierdzić należy, że o ile wnioskowani świadkowie potwierdziliby zarzuty stawiane M. D. przez oskarżonego na forum internetowym to ocena pozostałych dowodów mogłaby być (hipotetycznie) inna i innych ustaleń być może dokonał by Sąd orzekający meriti. Sąd odwoławczy rozważał przesłuchanie wskazanych we wniosku świadków w toku rozprawy apelacyjnej. Odstąpił od tej czynności procesowej, albowiem z szeregu innych dowodów pośrednio wynika, że wnioskowani świadkowie potwierdzić mogą tezę dowodowa zawartą we wniosku.

Z tych przyczyn zaskarżony wyroki należało uchylić a sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Bolesławcu do ponownego rozpoznania.

W tym miejscu wskazać należy, że w dniu 22.01.2013 roku oskarżony złożył wniosek dowodowy o ponowne uzupełniające przesłuchanie świadka M. W. (k. 225 odwrót). Sąd Rejonowy tego wniosku także nie rozpoznał.

Zarzut nierzetelnego protokołowania rozprawy nie mógł się ostać w związku z prawidłowym stosowaniem przepisów kpk dotyczących sprostowania protokołów rozprawy.

Nie mniej wytknąć należy zarówno przewodniczącemu składu orzekającego jak i protokolantowi niestaranne w części prowadzenie protokółów w tym zakresie w jakim dotyczą one jawności rozprawy. W dniu 14.01.2013 roku Sąd postanowił prowadzić rozprawę z wyłączeniem jawności (k. 170) nie uzasadniając zresztą tej decyzji procesowej. Tymczasem w protokołach tej samej przecież rozprawy dnia 22.01.2013 roku, 29.01.2013 roku18.02.2013 roku, 19.02.2013 roku widnieją zapisy o jawnym prowadzeniu rozprawy. Nie miało to oczywiście wpływu na treść wyroku ale nie powinno mieć miejsca. Apelującemu wyjaśnić należy, iż Sąd Rejonowy prowadząc całą rozprawę a nie jej część z wyłączeniem jawności (zapisy o przywołanych protokołach rozpraw były błędne) miał obowiązek usunąć z sali rozpraw te osoby, które nie były przez oskarżonego wskazane zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 kpk. Usunięcie tych osób nie miało wpływu na treść wyroku i zarzut w tym zakresie był niezasadny.

Zarzut stronniczości sędziego także nie znajduje w niczym oparcia.

Nietrafny był zarzut obrazy prawa materialnego. Zwrócić jednak należy Sądowi Rejonowemu uwagę, że w części wstępnej wyroku wpisać należy czyn zarzucany oskarżonemu aktem oskarżenia a nie czyn jakiego zdaniem Sądu oskarżony się dopuścił. To powinno znaleźć się w części dyspozytywnej wyroku. Tymczasem Sąd Rejonowy pomimo, że R. K. oskarżony został prywatnym aktem oskarżenia ale sporządzonym przez adwokata o czyny kwalifikowane z art. 212 § 2 kk w pkt 2 części wstępnej wyroku niezgodnie z rzeczywistością wpisał, że oskarżony on został o czyn kwalifikowany z art. 212 § 2 kk w zw. z art. 216 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. Stanowiło to obrazę art. 413 § 1 pkt 4 kpk.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy rozpozna wnioski dowodowe wskazane wyżej rozważając potrzebę przeprowadzenia wnioskowanych dowodów w tym w zakresie ponownego uzupełniającego przesłuchania M. W. po sprecyzowaniu przez oskarżonego nawet do protokołu rozprawy tezy dowodowej tego wniosku.

W pozostałym zakresie tj. co do przeprowadzanych a/o przy pierwszym rozpoznaniu sprawy dowodów Sąd I instancji w szerokim zakresie winien skorzystać z dyspozycji art. 442 § 2 kpk.

AP