Pełny tekst orzeczenia

30.
Wyrok z dnia 7 kwietnia 1994 r.
II URN 11/94
Decyzja organu rentowego w sprawie renty inwalidy wojennego wydana
w oparciu o orzeczenia komisji lekarskich do spraw inwalidztwa i zatrudnienia,
w skład których, nie wchodził lekarz - przedstawiciel Związku Inwalidów Wo-
jennych Rzeczypospolitej Polskiej narusza art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 29 maja
1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin
(jednolity tekst: Dz. U. z 1983 r., Nr 13 poz. 68).
Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Krzysztof Kolasiński,
Stefania Szymańska (sprawozdawca),
Sąd Najwyższy przy udziale prokuratora Iwony Kaszczyszyn, po rozpoznaniu
w dniu 7 kwietnia 1994 r. sprawy z wniosku Pelagi N. przeciwko Zakładowi Ub-
ezpieczeń Społecznych Oddział w R. o rentę inwalidy wojennego, na skutek rewizji
nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Sądu Apelacyjnego w Kato-
wicach z dnia 15 grudnia 1993 r. [...],
u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Woje-
wódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 18 sierpnia
1993 r., [...] i przekazał sprawę Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w R.
do ponownego rozpoznania
U z a s a d n i e n i e
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., decyzją z dnia 2 marca 1993
r., odmówił Pelagi N. prawa do renty inwalidy wojennego na tej podstawie, że in-
walidztwo jej nie pozostaje w związku z działalnością w ruchu oporu.
Wnioskodawczyni do akt rentowych przedłożyła potwierdzoną kserokopię le-
gitymacji wydanej przez Urząd do Sprawa Kombatantów i Osób Represjonowanych
stwierdzającej okres jej działalności w Armii Krajowej od kwietnia 1942 r. do stycznia
1945 r.
Obwodowa Komisja Lekarska do Sprawa Inwalidztwa i Zatrudnienia w R.
orzeczeniem z dnia 12 stycznia 1993 r., a następnie Wojewódzka Komisja Lekarska
2
w R. orzeczeniem z dnia 18 lutego 1993 r., zaliczyły wnioskodawczynię do I grupy
inwalidów z ogólnego stanu zdrowia, nie stwierdzając inwalidztwa pozostającego w
związku z działalnością w ruchu oporu.
W związku z odwołaniem wnioskodawczyni sprawę rozpoznał Sąd Woje-
wódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach, który wyrokiem z dnia
18 sierpnia 1993 r. odwołanie to oddalił. Na podstawie opinii biegłych sądowych le-
karzy specjalistów z zakresu kardiologii, neurologii i ortopedii Sąd ustalił, że rozpoz-
nane u wnioskodawczyni schorzenia mają charakter samoistny i nie są związane z
działalnością wnioskodawczyni w ruchu oporu, a zatem nie jest ona inwalidą w ro-
zumieniu ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i
wojskowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 1983 r., Nr 13, poz. 68).
Wniesioną od powyższego wyroku rewizję wnioskodawczyni oddalił Sąd
Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyrokiem z dnia 15
grudnia 1993 r. Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Wojewódzkiego, iż rozpo-
znane u wnioskodawczyni schorzenia, a w szczególności przebyte w 1945 r.
stłuczenie głowy bez następstw neurologicznych, nadciśnienie tętniczne, przewlekła
choroba niedokrwienna serca, skrzywienie kręgosłupa szyjno-piersiowego z wtórny-
mi zmianami zwyrodnieniowymi bez istotnego ograniczenia sprawności ruchowej,
stan po operacyjnym usunięciu pęcherzyka żółciowego, kamica nerkowa lewostron-
na i zmiany zwyrodniowe stawów kolanowych bez ograniczenia ruchomości nie
uzasadniają zaliczenia wnioskodawczyni do jednej z grup inwalidów w związku z
działaniami wojennymi.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego złożył rewizję nadzwyczajną Minister
Sprawiedliwości. Zarzucając rażące naruszenie prawa, a w szczególności art. 3 § 2
k.p.c. oraz art. 57 ust. 2 i art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu
inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 1983 r.,
Nr 13, poz. 68) Minister wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz
poprzedzającego go wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Katowicach z dnia 18 sierpnia 1993 r., [...], i przekazanie sprawy
Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona, bowiem wyroki Sądów obu instancji
istotnie rażąco naruszają powołane w rewizji przepisy prawa.
Naruszenie powołanych przepisów polega na usankcjonowaniu błędnego
postępowania przed organem rentowym, a w szczególności na niezachowaniu ust-
awowego trybu ustalania uprawnień do renty inwalidy wojennego określonego w art.
3
57 ust. 2 wyżej powołanej ustawy z dnia 29 maja 1974 r. Stosownie do uregulowania
zawartego w tym przepisie grupę inwalidztwa [...] i jego związek z działaniami wo-
jennymi, lub mającymi charakter wojennych [...] ustala komisja lekarska do spraw
inwalidztwa i zatrudnienia, w skład której wchodzi także lekarz-przedstawiciel
Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej.
Udział przedstawiciela tego Związku w komisji lekarskiej jest obligatoryjny.
Z akt sprawy wynika, że w składzie Obwodowej i Wojewódzkiej Komisji Le-
karskiej nie brał udziału przedstawiciel Związku Inwalidów Wojennych R.P. Skład
tych komisji był więc niepełny, a zatem decyzja organu rentowego została wydana z
istotnym naruszeniem art. 57 ust. 2 cytowanej ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wo-
jennych i wojskowych. W tej sytuacji Sąd Wojewódzki w celu usunięcia skutków tego
uchybienia winien był dopuścić dowód z opinii biegłych lekarzy z udziałem lekar-
za-przedstawiciela Związku Inwalidów Wojennych R.P., czego jednakże nie uczynił.
Udział w komisji lekarskiej przedstawiciela takiego Związku ma na celu
ochronę interesu osoby ubiegającej się o świadczenia przewidziane dla inwalidów
wojennych i pozbawienie zainteresowanego tej ochrony jest istotnym naruszeniem
tego prawa wynikającego z art. 57 ust. 2 cytowanej ustawy z dnia 29 maja 1974 r.
Sprawa była więc niedostatecznie wyjaśniona do ostatecznego rozstrzygnię-
cia, w związku z czym rewizja nadzwyczajna i jej wnioski są w pełni uzasadnione.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na mocy art. 422 § 2
k.p.c.
========================================