Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 6 grudnia 1996 r.
II UKN 26/96
Naruszeniem istotnych przepisów postępowania, które mogło wpłynąć
stanowczo na wynik sprawy, jest niedopuszczenie dowodu na fakty sporne
między stronami a mające dla sprawy istotne znaczenie. Stan faktyczny ustalony
z takim błędem, może uzasadniać kasację.
Przewodniczący SSN: Stefania Szymańska, Sędziowie: SN Jerzy Kuźniar
(sprawozdawca), SA Mieczysław Bareja.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 1996 r. sprawy z wniosku
Henryka K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w O.W. o rentę
inwalidzką, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z
dnia 20 sierpnia 1996 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 10 czerwca 1996 r. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Kaliszu oddalił odwołanie Henryka K., urodzonego 18 stycznia 1952 r.,
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w O.W. z dnia 20 listopada
1995 r. w sprawie o rentę inwalidzką, po ustaleniu następującego stanu faktycznego:
Pierwszy wniosek o przyznanie renty inwalidzkiej rozpoznawany był w 1994 r.
Obwodowa Komisja Lekarska do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia w orzeczeniu z dnia
18 stycznia 1994 r. zakwalifikowała odwołującego się do III grupy inwalidów, natomiast
Komisja Wojewódzka w orzeczeniu z dnia 10 marca 1994 r. nie podzieliła tych ustaleń,
stąd organ rentowy decyzją z dnia 10 marca 1994 r. odmówił przyznania prawa do
dochodzonego świadczenia wobec braku inwalidztwa. Odwołanie od tej decyzji Sąd
Wojewódzki oddalił wyrokiem z dnia 23 maja 1994 r. [...] ustalając na podstawie opinii
biegłych lekarzy internisty, neurologa i reumatologa, iż stwierdzone nadciśnienie
tętnicze I
o
i początkowe zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego bez powikłań
neurologicznych nie powodują inwalidztwa.
Ponowny wniosek o rentę wnioskodawca złożył 27 października 1994 r., a organ
rentowy - z tych samych przyczyn - decyzją z dnia 1 lutego 1995 r. odmówił przyznania
świadczenia. Wobec odwołania i rewizji wnioskodawcy Sądy: Wojewódzki wyrokiem z
13 kwietnia 1995 r. [...] oraz Apelacyjny wyrokiem z 13 lipca 1995 r. [...] oddaliły je.
Rozpoznana wtedy choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa bez upośledzenia funkcji
narządu ruchu i nadciśnienie tętnicze I
o
nie powodowały inwalidztwa. Kolejną decyzją z
dnia 20 listopada 1995 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w O.W. ponownie
odmówił Henrykowi K. prawa do renty inwalidzkiej na podstawie orzeczenia WKiZ z
dnia 14 listopada 1995 r. nie kwalifikującego wnioskodawcy do żadnej grupy inwalidów.
Rozpoznając odwołanie wnioskodawcy, Sąd Wojewódzki w Kaliszu dopuścił
dowód z opinii biegłych lekarzy: kardiologa, chirurga, internisty, neurologa oraz ortope-
dy, którzy w złożonych opiniach rozpoznali u odwołującego się chorobę niedokrwienną
serca z dławicą piersiową stabilną w II klasie czynnościowej, zespół WPW, nadciśnienie
tętnicze I
o
, miażdżycę tętniczą kończyn dolnych w II klasie czynnościowej, chorobę
wrzodową oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym,
które to schorzenia istotnie ograniczają zdolność do pracy i kwalifikują badanego do III
grupy inwalidów od dnia 19 marca 1996 r., to jest od daty podjęcia leczenia szpitalnego
w oddziale kardiologii.
Według Sądu Wojewódzkiego, inwalidztwo wnioskodawcy spowodowane jest
zmianami w układzie krążenia rozpoznanymi w czasie obserwacji szpitalnej od 19 mar-
ca do 1 kwietnia 1996 r., a rozpoznane poprzednio nadciśnienie tętnicze oraz
schorzenie kręgosłupa nie powodowały inwalidztwa. Ze względu na datę powstania
inwalidztwa, wnioskodawca nie spełnia jednego z koniecznych warunków dla przyz-
nania świadczenia określonego w art. 32 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), tj.
aby inwalidztwo powstało w czasie zatrudnienia lub w okresie równorzędnym z okresem
zatrudnienia. albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Skoro
pobieranie zasiłku z tytułu pozostawania bez pracy ustało w dniu 11 kwietnia 1994 r.,
upłynął już wymagany prawem okres.
Rewizję wnioskodawcy od tego wyroku Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Łodzi oddalił wyrokiem z dnia 20 sierpnia 1996 r., podzielając ustalenia
faktyczne i prawne Sądu pierwszej instancji.
Kasację od tego wyroku złożył wnioskodawca i zarzucając naruszenie przepisów
postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 393
1
pkt 2 KPC),
naruszenie art. 233 § 1 KPC w zakresie dotyczącym wszechstronnego rozważenia
zebranego w sprawie materiału dowodowego "poprzez pominięcie dowodów
wskazujących, iż inwalidztwo powstało przed 11 października 1995 r., a ponadto
naruszenie art. 3 KPC poprzez niepodjęcie czynności dopuszczalnych według stanu
sprawy dla uzupełnienia materiału i dowodów przedstawionych przez strony...wniósł o
jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Łodzi do ponownego
rozpoznania.
Zdaniem skarżącego, choroba miażdżycowa powstała już w 1994 r., stąd też
odmienne ustalenia Sądu Wojewódzkiego zaaprobowane przez Sąd Apelacyjny, doko-
nane zostały z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu
postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upad-
łościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administra-
cyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 43, poz. 189) od orzeczenia sądu drugiej instancji oddalającego po
dniu wejścia w życie tej ustawy (po 1 lipca 1996 r. - art. 14) rewizję lub orzekającego co
do istoty sprawy, przysługuje kasacja, z wyłączeniem spraw, w których według tej
ustawy kasacja nie przysługuje. W rozpoznawanej sprawie, wobec daty wyroku Sądu
Apelacyjnego, wniesienie kasacji jest możliwe, a także przedmiotowo dopuszczalne
(art. 393 KPC), skoro dotyczy ona ustalenia prawa wnioskodawcy do renty inwalidzkiej.
Kasacja może być również oparta na naruszeniu przepisów postępowania, jeśli
mogło to wywrzeć istotny wpływ na wynik sprawy. Potrzebne jest więc stwierdzenie, że
doszło do naruszenia konkretnego przepisu procedury i to obiektywnie istotnego, a
także wskazanie błędów lub braków naruszających dany przepis. Naruszeniem
istotnych przepisów postępowania, które mogło wpłynąć stanowczo na wynik sprawy,
będzie niedopuszczenie dowodu na fakty sporne między stronami, a mające dla sprawy
istotne znaczenie. Stan faktyczny ustalony z takim błędem może uzasadniać kasację,
wobec niewyczerpującego przeprowadzenia postępowania dowodowego i dowolnej
oceny dowodów.
W rozpoznawanej sprawie materiał dowodowy zebrany został starannie, a
wnioskodawca w latach 1994-1996, w związku ze składanymi wnioskami o rentę in-
walidzką, był wielokrotnie badany przez liczne zespoły lekarzy, w tym biegłych sądo-
wych. Nie budzi w związku z tym wątpliwości, że obecnie od 19 marca 1996 r. jest on
inwalidą III grupy w związku z chorobą wieńcową, a data ta rozpoczyna niezdolność do
wykonywania zatrudnienia w rozumieniu art. 23 i 24 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia
1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze
zm.).
Fakt, że proces chorobowy rozpoczął się wcześniej (choroba wrzodowa od-
notowana jest według skargi kasacyjnej w 1982 r.) nie oznacza jednak - co trafnie
przyjęły Sądy Apelacyjny i Wojewódzki - że od tego też okresu istnieje inwalidztwo w
rozumieniu ustawy. Jest to wynikiem zmian w układzie krążenia istniejących i roz-
poznanych w trakcie hospitalizacji na oddziale kardiologii w okresie od 19 marca do 1
kwietnia 1996 r. Ustalenie to nie budzi zastrzeżeń w związku z wynikami postępowania
dowodowego, należycie i w ramach art. 233 KPC ocenionego przez Sądy.
Odmienne twierdzenia zawarte w skardze kasacyjnej, jako nie udokumentowane,
nie zasługują na uwzględnienie.
Wszystko to czyni kasację niezasadną i powoduje jej oddalenie stosownie do
art.. 393
12
KPC.
========================================