Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 18 marca 1999 r.
II UKN 527/98
Sąd Najwyższy może uznać cofnięcie kasacji za niedopuszczalne, gdy
narusza to słuszny interes ubezpieczonego (art. 469 w związku z art. 391 i 39319
KPC).
Przewodniczący: SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Roman Kuczyński, Maria Tyszel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 18 marca 1999 r. sprawy z wniosku
Tadeusza K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w O. o pod-
wyższenie jednorazowego odszkodowania w związku z wypadkiem przy pracy, na
skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22
kwietnia 1998 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i poprzedzający go wyrok Sądu Wojewódzkie-
go-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie i sprawę przekazał Sądowi
Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie do ponownego
rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyro-
kiem z dnia 22 kwietnia 1998 r. oddalił apelację ubezpieczonego Tadeusza K. od
wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie z
dnia 23 grudnia 1997 r. [...] oddalającego odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziału w O. przyznającej mu jednorazowe odszkodowanie za 5 %
długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu następstw wypadku przy pracy, jakie-
mu uległ 10 marca 1996 r. Sąd pierwszej instancji oddalił odwołanie ubezpieczone-
go, który domagał się przyznania mu wyższego odszkodowania powypadkowego,
albowiem powołani biegli ocenili, że wskutek wypadku przy pracy ubezpieczony nie
doznał uszczerbku na zdrowiu wyższego niż 5%. Ustalenie to potwierdził Sąd Apela-
2
cyjny, który wskazał, że w dniu 10 marca 1996 r. ubezpieczony zatrudniony w cha-
rakterze palacza i dozorcy w CUHW „P.” w M., obchodząc teren strzeżonej posesji
przewrócił się i potłukł rękę. Następstwa tego wypadku przy pracy zweryfikowane
przez biegłych lekarzy sądowych wykazały jedynie 5 % długotrwałego uszczerbku na
zdrowiu i z tego tytułu ubezpieczony otrzymał należne mu odszkodowanie. Wpraw-
dzie pourazowym schorzeniom ubezpieczonego towarzyszą dolegliwości spowodo-
wane samoistną chorobą zwyrodnieniową narządu ruchu, która ogranicza ruchomość
stawu ramieniowego, ale nie może być potraktowana jako wynikająca z wypadku
przy pracy. Sąd drugiej instancji wykluczył wpływ stwierdzonego u ubezpieczonego
inwalidztwa III grupy pozostającego w związku z wypadkiem przy pracy na możliwość
podwyższenia dochodzonego odszkodowania, argumentując, że różne są kryteria
ustalania inwalidztwa i procentowego uszczerbku na zdrowiu. Wniosek taki miały
potwierdzać załączone do apelacji kserokopie wyników badania radiologicznego,
które nie wykazuje zmian urazowych, ale jedynie zmiany zwyrodnieniowe stawu bar-
kowego i kręgosłupa.
W kasacji ubezpieczonego wniesionej przez adwokata ustanowionego z
urzędu podniesiono zarzuty naruszenia prawa materialnego przez niewłaściwe za-
stosowanie art. 9 ust. 1 i art. 10 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z
tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr
30, poz. 144 ze zm.) w związku z pkt 105 załącznika do rozporządzenia Ministra
Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 17
października 1975 r. w sprawie zasad i trybu orzekania o uszczerbku na zdrowiu oraz
wypłacania świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, w drodze do pracy i z pracy oraz
z tytułu chorób zawodowych (Dz.U. Nr 36, poz. 199) - przez ustalenie jedynie 5 %
długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego jako skutku jego wypadku
przy pracy, a także naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na
wynik sprawy, a mianowicie art. 227 w związku z art. 382 KPC. Zdaniem skarżącego
Sąd Apelacyjny bezpodstawnie pominął dowody zgłoszone przez powoda w postę-
powaniu apelacyjnym, a w szczególności znajdujące się w aktach sprawy [...], w tym
wyrok Sądu Wojewódzkiego w Olsztynie Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 27 października 1997 r. [...], co spowodowało błędne ustalenie wysokości na-
leżnego ubezpieczonemu jednorazowego odszkodowania powypadkowego.
Następnie w piśmie z dnia 22 grudnia 1998 r., skierowanym do Sądu Najwyż-
szego ubezpieczony, wnosząc o przyznanie mu wyższego odszkodowania „zgodnie
3
z nabytymi uprawnieniami” cofnął kasację wniesioną przez ustanowionego adwokata
z urzędu, argumentując, że nie była ona z nim uzgadniana „wbrew mojej woli”, a ZUS
pozbawił go całkowicie renty z Sądem Wojewódzkim w Olsztynie „wyrokiem, który
jest nie zgodny z prawem”. Również adwokat ustanowiony z urzędu dla wniesienia
kasacji zwrócił się do Sądu Najwyższego o wzięcie pod uwagę woli wyrażonej w
„zwolnieniu” go przez ubezpieczonego z dalszego prowadzenia sprawy, w następs-
twie czego Okręgowa Rada Adwokacka zwolniła go z obowiązku reprezentacji z
urzędu w postępowaniu kasacyjnym wobec „żądania powoda cofnięcia skargi kasa-
cyjnej”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Cofnięcie kasacji przez ubezpieczonego należało uznać za niedopuszczalne w
rozumieniu art. 469 KPC w związku z art. 391 i 39319
KPC, albowiem uwzględnienie
jego żądania prowadziłoby do umorzenia postępowania kasacyjnego, z czego ubez-
pieczony nie zdawał sobie sprawy, ale w dalszym ciągu popierał wniesioną w jego
interesie skargę kasacyjną i domagał się przyznania mu przez Sąd Najwyższy pod-
wyższonego jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, „bez co-
fania sprawy do sądu o ponowne rozpatrzenie, na co nie pozwala mu jego zdrowie”.
Wniesiona w interesie powoda kasacja okazała się uzasadniona, ponieważ
Sąd drugiej instancji miał obowiązek zweryfikować ustalenie w rozpoznawanej spra-
wie jedynie 5 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu wypadku przy pracy w
sytuacji, gdy w prawomocnie zakończonym postępowaniu rentowym w sprawie [...]
przed tym samym Sądem, przyznano ubezpieczonemu prawo do renty inwalidzkiej
wypadkowej według trzeciej grupy inwalidów. Nie sposób zatem uznać za prawidło-
we zaniechanie przez Sąd Apelacyjny przeprowadzenia dowodu z akt prawomocnie
zakończonego postępowania rentowego, uzasadnianego jakoby odmiennymi kryte-
riami ustalania powypadkowego inwalidztwa i uszczerbku na zdrowiu. Tymczasem
uszczerbek na zdrowiu decydował o tzw. czynniku biologicznym inwalidztwa, który w
połączeniu z czynnikami ekonomiczno-społecznymi w postaci warunków pracy,
wieku, kwalifikacji oraz dalszej przydatności zawodowej poszkodowanego pracowni-
ka wpływał na możliwość zaliczenia go do określonej grupy inwalidztwa i przyznania
mu renty inwalidzkiej wypadkowej. W takich okolicznościach sprawy - bez uzupeł-
nienia postępowania dowodowego - nie da się wytłumaczyć przyczyn, dla których
4
minimalny 5 % powypadkowy długotrwały uszczerbek na zdrowiu ubezpieczonego
mógł prowadzić - w prawomocnie zakończonym sądowym postępowaniu rentowym
do przyznania mu renty inwalidzkiej wypadkowej, ustalanej na ogół wówczas - gdy
ekonomiczno-społeczne następstwa procentowego biologicznego uszczerbku na
zdrowiu zmniejszały zawodową sprawność ubezpieczonego co najmniej o połowę.
Uznając, że bez skonfrontowania opinii biegłych lekarzy sądowych z obu tych pos-
tępowań przedwczesne było wyrokowanie w kwestii wysokości należnego ubezpie-
czonemu jednorazowego odszkodowania z tytułu nieprawidłowo zweryfikowanej
wielkości powypadkowego uszczerbku na zdrowiu - Sąd Najwyższy wyrokował ka-
satoryjnie na podstawie art. 39313
KPC.
========================================