Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 8 lipca 1999 r.
II UKN 42/99
Zawieszenie wypłaty renty inwalidy wojennego w okresie stałego pobytu
osoby uprawnionej poza terytorium Państwa Polskiego następuje na podstawie
art. 5 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojs-
kowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 13, poz. 68 ze zm.).
Przewodniczący: SSN Maria Tyszel (sprawozdawca), Sędziowie: SN Stefania
Szymańska, SA Krystyna Bednarczyk.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 1999 r. sprawy z wniosku
Czesława G. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w C. o
wypłatę renty inwalidy wojennego, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 października 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyro-
kiem z dnia 25 lutego 1998 r. [...] oddalił odwołanie Czesława G. od decyzji Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w C. z dnia 9 grudnia 1997 r., odmawiającej wy-
płacania renty inwalidy wojennego wnioskodawcy, stale zamieszkałemu w Republice
Federalnej Niemiec.
W motywach swojego rozstrzygnięcia Sąd podniósł, iż bezspornym jest to, że
odwołujący od 8 marca 1977 r. pobierał rentę inwalidy wojennego z tytułu inwalidz-
twa pozostającego w związku z udziałem w Ruchu Oporu w latach 1942-1944 oraz,
że od 4 grudnia 1988 r. odwołujący zamieszkuje na stałe w Niemczech. Zgodnie z
art. 5 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojsko-
wych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 13, poz. 68 ze zm.), świad-
czenia określone w ustawie przysługują w czasie pobytu na obszarze Państwa Pols-
kiego, chyba że ustawa albo umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Dalej Sąd
2
podniósł, że nie są mu znane przepisy, które wyłączałyby powyższe ograniczenie
wypłaty świadczeń inwalidów wojennych po ich wyjeździe z Polski oraz, że w tym
przedmiocie brak jest umowy pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Republiką Fede-
ralną Niemiec.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 15 października 1998 r. [...] oddalił apelację
wnioskodawcy, akceptując ustalenia Sądu pierwszej instancji i pogłębiając argumen-
tację prawną.
Kasacja od tego wyroku została oparta na zarzucie naruszenia prawa mate-
rialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie z wnioskiem o „zmianę zaskarżonego
wyroku i osądzenie co do istoty sprawy (art. 39315
KPC), tj. żądania pozwu”.
Rozpoznając sprawę, zgodnie z art. 39311
KPC, w granicach kasacji Sąd Naj-
wyższy wziął pod uwagę, co następuje:
W uzasadnieniu kasacji skonkretyzowano podstawę kasacyjną w ten sposób,
że: „Wyrok Sądu Wojewódzkiego wydany w tej sprawie oraz późniejszy wyrok Sądu
Apelacyjnego, wydany został z naruszeniem przepisów prawa materialnego przez
błędne jego zastosowanie. Znajduje to wyraz w odwołaniu się Sądu Apelacyjnego w
wyroku z 15 października 1998 r. oddalającego powództwo do art. 5 ustawy z 29
maja 1974 r. (Dz.U. Nr 13, poz. 68) z pominięciem regulacji prawnej zawartej w art.
51 ust. 2 powołanej ustawy. Należy wskazać, że Sąd Apelacyjny powołując art. 5 nie
przedstawił pełnej jego treści, a ponadto dodał słowo „tylko”, którego to słowa ten ar-
tykuł nie zawiera. Treść artykułu brzmi: Świadczenia określone w ustawie przysługują
w czasie pobytu osoby uprawnionej na obszarze Państwa Polskiego, chyba że ni-
niejsza ustawa albo umowy międzynarodowe stanowią inaczej. A niniejsza ustawa w
art. 51 ust. 2 regulującym prawo do ustania świadczeń nie wymienia wyjazdu za gra-
nicę i stałego tam zamieszkania. Wykładnia przepisów art. 51 ust. 2 traktuje, że
prawo do świadczeń ustaje w następujących przypadkach: 1) gdy odpadnie którykol-
wiek z warunków wymaganych do uzyskania świadczeń, 2) gdy osoba pobierająca
świadczenia uzależnione od inwalidztwa mimo wezwania organu rentowego nie pod-
dała się badaniu lekarskiemu bez uzasadnionej przyczyny, 3) ze śmiercią osoby
uprawnionej. U odwołującego się, wymienione w art. 51 ust. 2 przesłanki utraty
prawa do wypłaty rent inwalidów wojennych nie występują, dlatego też brak podstaw
prawnych do oddalenia powództwa”.
3
Zarzut kasacji jest chybiony. Przepis art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 29 maja 1974
r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (jednolity tekst:
Dz.U. z 1983 r. Nr 13, poz. 68 ze zm.) nie był podstawą prawną zaskarżonego wyro-
ku i nie może mieć zastosowania w sprawie, bowiem określa on warunki, których
spełnienie powoduje ustanie prawa do świadczeń przewidzianych w ustawie pod-
czas, gdy prawo wnioskodawcy do renty inwalidy wojennego nie ustało i – w myśl
omówionego przez Sąd Apelacyjny art. 5 powołanej ustawy – nie ma żadnych
przeszkód prawnych, by wnioskodawca rentę pobierał w czasie pobytu na obszarze
Państwa Polskiego. Treść art. 5 ustawy i jego implikacje w zakresie wypłaty świad-
czeń w niej przewidzianych zostały wyczerpująco omówione w uzasadnieniu wyroku
Sądu Apelacyjnego i nie ma potrzeby ich powtarzania. Uzasadnienie kasacji wska-
zuje, że wnoszący ją nie rozróżnia ustania prawa do świadczeń od zawieszenia jego
wypłaty.
Skoro zatem rozpatrywana kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw Sąd
Najwyższy, na podstawie art. 39312
KPC orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================