Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 1 MARCA 2006 R.
II KK 47/05
Miarą „znaczności” w rozumieniu art. 48 ust. 3 ustawy z dnia 24
kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 1997 r. Nr 75, poz.
468 ze zm.), jak i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciw-
działaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1484) może być także stosunek
ilości określonych środków do potrzeb jednego człowieka uzależnionego
od tych środków. Jeżeli zatem przedmiotem czynu jest taka ilość tych środ-
ków, która mogłyby zaspokoić tego rodzaju potrzeby co najmniej kilkudzie-
sięciu uzależnionych, to należy przyjąć, że jest tych środków znaczna ilość.
Przewodniczący: sędzia SN E. Sadzik (sprawozdawca).
Sędziowie: SN R. Sądej, WSO (del. do SN) T. Artymiuk.
Prokurator Prokuratury Krajowej: A. Herzog.
Sad Najwyższy w sprawie Roberta S., skazanego z art. 48 ust. 1 i 3
ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr
75, poz. 468 ze zm.), po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 1
marca 2006 r., kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego od wyroku
Sądu Okręgowego w W. z dnia 22 października 2004 r., utrzymującego w
mocy wyrok Sądu Rejonowego w W. z dnia 10 czerwca 2003 r.,
u c h y l i ł zaskarżony wyrok w części dotyczącej Roberta S. i
p r z e k a z a ł w tym zakresie sprawę Sądowi Okręgowemu w W. do po-
nownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
2
Z u z a s a d n i e n i a :
Robert S. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 12
lipca 2002 r. za:
1. przestępstwo z art. 48 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii polegające na tym, że od nieustalonego
dnia do dnia 22 lutego 2001 r. w W., w pomieszczeniu piwnicznym po-
siadał trzy fiolki środka odurzającego grupy 1N w postaci metadonu o
pojemności 20 ml każda, torebkę z zawartością suszu roślinnego o
wadze 9,3 grama, a zatem znaczną ilość środków odurzających; za
czyn ten wymierzono mu karę 3 lat pozbawienia wolności;
2. przestępstwo z art. 46 ust. 1 powołanej wyżej ustawy polegające na
tym, że w okresie nie później niż od grudnia 2001 r. do dnia 21 lutego
2002 r. w W. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej około dziesięcio-
krotnie udzielił Danielowi B. środków odurzających w postaci heroiny,
za który to czyn wymierzono mu karę 3 lat pozbawienia wolności.
Jako karę łączną wymierzono Robertowi S. karę 5 lat pozbawienia
wolności z zaliczeniem na poczet tej kary okresu tymczasowego areszto-
wania.
Od tego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego, po rozpozna-
niu której Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 29 stycznia 2003 r., uchylił
zaskarżony wyrok m.in. w części dotyczącej Roberta S. (w sprawie wystę-
pował także drugi oskarżony Marcin S.), i przekazał sprawę Sądowi Rejo-
nowemu w W. do ponownego rozpoznania.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z
dnia 10 czerwca 2003 r. uznał Roberta S., orzekając w ramach czynu opi-
sanego na wstępie w pkt. 1, za winnego dwóch przestępstw, a to:
3
a) z art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. polegającego na tym,
że w dniu 22 lutego 2001 r. w W. posiadał trzy fiolki środka odurzają-
cego N w postaci metadonu o pojemności 20 ml każda i za to skazał
go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;
b) z art. 48 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, polegającego
na tym, że w tym samym miejscu i czasie posiadał środki odurzające
w postaci 9,3 grama ziela konopi i za czyn ten wymierzył mu karę 3 lat
i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę 180 stawek dzien-
nych w wysokości 20 zł każda stawka.
Uniewinnił oskarżonego od popełnienia przestępstwa z art. 46 ust. 1
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, a jako karę łączną wymierzył Rober-
towi S., łącząc kary orzeczone w pkt a) i b) – karę 4 lat pozbawienia wolno-
ści, zaliczając na poczet tej kary okres tymczasowego aresztowania.
Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego Roberta S.
(odnosiła się ona także do drugiego oskarżonego Marcina S.) /.../
Sąd Okręgowy w W., po rozpoznaniu apelacji obrońcy oskarżonego,
wyrokiem z dnia 22 października 2004 r., utrzymał w mocy zaskarżony nią
wyrok.
Kasację od wyroku Sądu Okręgowego w W. w części dotyczącej ska-
zanego Roberta S. wniósł obrońca tego oskarżonego. Zarzucił w niej:
I. rażące naruszenie prawa materialnego mające istotny wpływ na treść
orzeczenia przez zastosowanie błędnej kwalifikacji czynu skazanego,
a mianowicie:
1. zakwalifikowanie czynu polegającego na posiadaniu środków odu-
rzających w postaci 9,3 grama ziela konopi z art. 48 ust. 3 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, pomimo że czyn ten powinien być za-
kwalifikowany z art. 48 ust. 1 tejże ustawy,
2. zakwalifikowanie czynu polegającego na posiadaniu trzech fiolek
metadonu z art. 48 ust. 1 cyt. ustawy, pomimo że czyn ten powi-
4
nien być zakwalifikowany jako naruszenie przepisu art. 48 ust. 2
tejże ustawy,
II. rażące naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na
treść wyroku, a mianowicie przepisu art. 457 § 3 k.p.k. polegające na
tym, że Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia nie
podał dlaczego zarzuty i wnioski apelacji dotyczące błędnej kwalifikacji
czynu skazanego uznał za niezasadne.
W konkluzji obrońca skazanego Roberta S. wniósł o „uchylenie wyro-
ku w części dotyczącej Roberta S. i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania”, uzupełniając ten wniosek na rozprawie kasacyjnej w ten
sposób, że chodzi o uchylenie zaskarżonego kasacją wyroku i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Rozwijając podniesione zarzuty kasacji obrońca skazanego w uza-
sadnieniu skargi w części dotyczącej pkt. I.1. odwołał się do orzecznictwa
sądów apelacyjnych i wskazał na kryteria, które powinny decydować o
kwalifikacji prawnej z art. 48 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, a
to po pierwsze rodzaj (narkotyki tzw. twarde lub miękkie) oraz ich ilość,
stwierdzając, że przyjęcie wyżej wymienionej kwalifikacji prawnej czynu
oskarżonego było bezpodstawne. Podobnie niezasadne było przyjęcie
kwalifikacji prawnej z art. 48 ust. 1 ustawy w odniesieniu do drugiego czynu
przypisanego Robertowi S., uwzględniając bowiem orzecznictwo Sądu
Najwyższego identyfikujące wypadek „mniejszej wagi”, czyn ten powinien
zostać zakwalifikowany z art. 48 ust. 2 ustawy.
W odniesieniu do zarzutu procesowego, obrońca w obszernym wy-
wodzie wykazuje dlaczego sąd odwoławczy w niniejszej sprawie nie dopeł-
nił obowiązku wynikającego z art. 457 § 3 k.p.k.
Prokuratura Okręgowa w W. w odpowiedzi na kasację wniosła o jej
oddalenie jako bezzasadnej.
5
Na rozprawie kasacyjnej obrońca skazanego poparł kasację, wno-
sząc o jej uwzględnienie z uzupełnieniem, o którym była mowa wyżej.
Prokurator Prokuratury Krajowej wniósł o uwzględnienie kasacji
obrońcy skazanego i uchylenie zaskarżonego wyroku oraz utrzymanego
nim w mocy wyroku Sądu Rejonowego w W. i przekazanie sprawy temu
ostatniemu Sądowi do ponownego rozpoznania. Zwrócił tez uwagę na to,
że w sprawie doszło do obrazy art. 443 k.p.k., albowiem Sąd Rejonowy
orzekając wyrokiem z dnia 10 czerwca 2003 r. wydał przy ponownym roz-
poznaniu sprawy orzeczenie surowsze niż to, które uchylone zostało wyro-
kiem Sądu Wojewódzkiego w W. z dnia 29 stycznia 2003 r., który rozpo-
znawał apelację tylko obrońcy oskarżonego, a więc wyłącznie apelację na
korzyść oskarżonego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja obrońcy skazanego Roberta S. jest oczywiście zasadna. Sąd
Odwoławczy rozpoznając apelację obrońcy dotyczącą nie tylko Roberta S.,
lecz także Marcina S., który kasacji nie złożył, potraktował dokonane przez
sąd pierwszej instancji ustalenia oraz ocenę prawną przypisanych im czy-
nów ogólnie i powierzchownie, nie czyniąc rozróżnienia między oskarżo-
nymi i dokonanymi przez sąd pierwszej instancji ustaleniami co do każdego
z nich. Należało to uczynić i potraktować każdego z nich odmiennie, wobec
prawidłowych ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd pierwszej instan-
cji. Skazanemu Robertowi S., zgodnie z prawidłowymi ustaleniami sądu,
można przypisać bowiem tylko posiadanie trzech fiolek środka odurzające-
go N w postaci metadonu o pojemności 20 ml każda, oraz 9,3 grama ziela
konopii. Te ustalenia, należało rozważyć w płaszczyźnie kwalifikacji praw-
nej przypisanych mu czynów, a to z art. 48 ust. 1 – 3 ustawy o przeciwdzia-
łaniu narkomanii.
6
Przepis ten przewiduje w ust. 1 typ podstawowy przestępstwa, w ust.
2 typ uprzywilejowany, zaś w ust. 3 typ kwalifikowany ze względu na
znaczną ilość środków odurzających będących przedmiotem czynu.
Słusznie podnosi się w kasacji, że przedmiotem rozważenia sądu
okręgowego powinny być kryteria stanowiące o znacznej ilości środków
odurzających, będących przedmiotem posiadania w rozumieniu art. 48 ust.
3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Są nimi, po pierwsze rodzaj środ-
ka (tzw. miękkie lub twarde narkotyki), a po wtóre ich ilość. W realiach ni-
niejszej sprawy, w odniesieniu do 9,3 grama suszu roślinnego uznać nale-
żało, iż jest to tzw. narkotyk miękki (marihuana). Z powołanego trafnie w
kasacji orzecznictwa, które wspiera literatura (zob. M. Bojarski, W. Radec-
ki: Przewodnik po pozakodeksowym prawie karnym, Wrocław 1999, s. 248)
miarą „znaczności” w rozumieniu art. 48 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia
1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468 ze
zm.), jak i art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1484) może być także stosunek ilości
określonych środków do potrzeb jednego człowieka uzależnionego od tych
środków. Jeżeli zatem przedmiotem czynu jest taka ilość tych środków, któ-
ra mogłyby zaspokoić tego rodzaju potrzeby co najmniej kilkudziesięciu
uzależnionych, to należy przyjąć, że jest tych środków znaczna ilość (po-
dobnie w L. Chruściel, M. Preiss-Mysłowska: Ustawa o przeciwdziałaniu
narkomanii. Komentarz, Warszawa 2000, s. 257).
Powyższej kwestii sąd w zaskarżonym wyroku nie rozważył, a w
szczególności nie rozważył w aspekcie opinii biegłej Joanny P., która wy-
powiadała się w przedmiocie przyjętych w praktyce jednorazowych „dzia-
łek” narkotyku dla jednej uzależnionej osoby.
Podobnie nie rozważył sąd kwestii charakteru przechowywanego
przez skazanego środka grupy 1N w postaci metadonu, w której to spra-
7
wie odwołać się należy do powołanej wyżej opinii biegłej, jak też do literatu-
ry – zob. M. Bojarski, W. Radecki, op. cit., Wrocław 1999, s. 247.
Przedstawione wyżej powody legły u podstaw uwzględnienia kasacji
obrońcy skazanego, która słusznie zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi ob-
razę prawa materialnego, a także prawa procesowego w postaci narusze-
nia przez ten Sąd przepisu art. 457 § 3 k.p.k.
Sąd Najwyższy, w wyniku uwzględnienia kasacji, uchylił jedynie za-
skarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania w postę-
powaniu odwoławczym. W tym postępowaniu Sąd Okręgowy powinien
rozważyć wszystkie wyżej przedstawione problemy wiążące się z oceną
prawną czynów przypisanych oskarżonemu Robertowi S. Powinien również
jednakże – w ramach art. 440 k.p.k. – rozważyć kwestię naruszenia w po-
stępowaniu przepisu art. 443 k.p.k. i dokonać stosownej korekty.
Z powyższych przyczyn, Sad Najwyższy orzekł jak w części dyspozy-
tywnej wyroku.