Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 14/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący)
SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca)
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z wniosku W. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.
o wysokość emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 sierpnia 2007 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 21 czerwca 2006 r., sygn. akt (...)
odrzuca skargę kasacyjną.
U Z A S A D N I E N I E
Wnioskodawca W. K. wniósł skargę kasacyjną od wyrok Sądu
Apelacyjnego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 czerwca 2006 r.
(...) oddalającego jego apelację od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 24
marca 2005 r. oddalającego odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
2
Społecznych Oddziału w W. z dnia 22 lipca 2004 r. Decyzja dotyczyła przeliczenia
emerytury, przyznanej od dnia 1 października 1999 r. wnioskodawcy, który był
uprzednio uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy. Przy przyznaniu
emerytury przyjęto za jej podstawę wymiaru zwaloryzowaną podstawę wymiaru
renty a składnik stanowiący 24% kwoty bazowej obliczono od kwoty bazowej
obowiązującej ostatnio przy obliczaniu renty (666 zł). W tym ostatnim zakresie
decyzja organu rentowego została zmieniona prawomocnym wyrokiem Sądu
Okręgowego z dnia 11 marca 2004 r. ustalającym obliczenie składnika 24% od
kwoty bazowej obowiązującej w dniu 1 października 1999 r. to jest kwoty 1.327, 44
zł. Po wydaniu tego wyroku wnioskodawca zgłosił w dniu 5 maja 2004 r. nowy
wniosek, w którym żądał ustalenia pozostałej części świadczenia przez porównanie
wskaźnika wysokości jego podstawy wymiaru do kwoty bazowej 1.327, 44 zł.
Ponadto żądał uwzględnienia dodatkowych okresów. Zaskarżoną decyzją organ
rentowy przeliczył emeryturę uwzględniając dodatkowe okresy składkowe przy
przyjęciu dotychczasowej podstawy wymiaru na podstawie art. 112 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), nie znalazł natomiast
podstaw do ponownego ustalenia wysokości emerytury na podstawie art. 111 tej
ustawy, gdyż wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z okresu wskazanego przez
wnioskodawcę nie był wyższy od poprzednio obliczonego. W wyroku oddalającym
odwołanie wnioskodawcy Sąd Okręgowy uznał stanowisko organu rentowego za
prawidłowe. W apelacji od tego wyroku i w postępowaniu apelacyjnym
wnioskodawca zgłaszał różne zarzuty a ostatecznie je sprecyzował żądając, aby
składnik jego emerytury uzależniony od okresów składkowych i nieskładkowych był
obliczony od kwoty bazowej, od jakiej ustalono składnik w postaci 24% kwoty
bazowej. Oceniając to żądanie Sąd Apelacyjny uznał, że wnioskodawca
kwestionuje wysokość emerytury ustalonej po raz pierwszy. Jego zdaniem
podstawą wymiaru emerytury nie powinna być podstawa wymiaru renty, lecz
podstawa ta powinna być ustalona na nowo. Uwzględnienie tego żądania mogłoby
nastąpić w drodze ponownego ustalenia wysokości świadczeń na podstawie art.
114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach. Zdaniem Sądu przepis ten nie ma
3
zastosowania w sytuacji, gdy wnioskodawca nie powołuje się na nowe okoliczności
lub dowody istniejące przed wydaniem decyzji przyznającej emeryturę.
Skargę kasacyjną wnioskodawca oparł na podstawie naruszenia prawa
materialnego przez błędną wykładnię art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998
r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych „przez przyjęcie,
iż w przedmiotowym stanie faktycznym nie zaistniały przesłanki do ponownego
ustalenia wysokości emerytury na podstawie tego przepisu”. Jako wartość
przedmiotu zaskarżenia wskazał kwotę 38.121,11 zł obliczoną przez zsumowanie
różnicy między świadczeniem żądanym i wypłacanym za każdy rok poczynając od
dnia 1 października 1999 r. do 30 listopada 2006 r. oraz dodania różnicy na
przyszłość w kwocie 5.264,40 zł w stosunku rocznym (438,70 zł miesięcznie). Po
wezwaniu Sądu do oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia na zasadach
określonych w art. 22 k.p.c. wnioskodawca wskazał wartość 10.057, 33 zł. Według
jego twierdzeń została ona obliczona jako różnica między żądanym a wypłacanym
świadczeniem w stosunku rocznym. Wypłacone mu świadczenie przyznane decyzją
z dnia 22 lipca 2004 r. wynosi 2014, 19 zł miesięcznie, natomiast po uwzględnieniu
żądania powinno wynosić 2.852 zł miesięcznie. Ta ostatnia kwota została przez
skarżącego obliczona następująco: 24% kwoty bazowej, wynoszącej na dzień 1
marca 2006 r. 1997,20 zł, wynosi 474,53 zł , a część składkowa - 37 lat okresów
składkowych , po 1,3% podstawy wymiaru wynoszącej 250% tej samej kwoty
bazowej – wynosi 2.377,58 zł.
Oceniając dopuszczalność skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy zważył, co
następuje. Zgodnie z art. 3982
§ 1 k.p.c. niedopuszczalna jest skarga kasacyjna w
sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, w których wartość
przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Skarga przysługuje
niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia tylko w sprawach o przyznanie
albo wstrzymanie prawa do emerytury lub renty natomiast w sprawach o ustalenie
wysokości przyznanych uprzednio świadczeń dopuszczalność skargi kasacyjnej
uzależniona jest od wartości przedmiotu zaskarżenia. W przypadku
powtarzających się świadczeń wartość tę stanowi na podstawie art. 22 k.p.c. suma
świadczeń za jeden rok. Jeżeli żądanie dotyczy podwyższenia dotychczasowego
świadczenia wartość przedmiotu sporu stanowi różnica w stosunku rocznym
4
między świadczeniem żądanym a wypłacanym. Wykonując zarządzenie Sądu
Apelacyjnego przy oznaczeniu wartości przedmiotu zaskarżenia skarżący
zastosował te zasady, jednak przedstawione przez niego wyliczenie jest dotknięte
błędami. Określając wysokość żądania (2.852, 11 zł) przyjął wyliczony na nowo
składnik wynoszący 24% kwoty bazowej, który to składnik nie był w ogóle
przedmiotem żądania w niniejszej sprawie. Żądane świadczenie powinno być
obliczone przez dodanie składnika wynoszącego 24% dotychczasowej
zwaloryzowanej kwoty bazowej do żądanego składnika uzależnionego od
wskaźnika wysokości podstawy wymiaru oraz okresów składkowych i
nieskładkowych. Drugi błąd polega na obliczeniu wysokości żądanego świadczenia
według kwoty bazowej obowiązującej na dzień 1 marca 2006 r., podczas gdy
wartość przedmiotu sporu powinna być określona na dzień zgłoszenia żądania, a
waloryzacje w czasie trwania postępowania sądowego nie mają wpływu na zmianę
wartości przedmiotu sporu. Przedmiotem sporu i w konsekwencji przedmiotem
zaskarżenia skargą kasacyjną jest różnica między kwotą świadczenia żądaną w
odwołaniu od decyzji z dnia 22 lipca 2004 r. a kwotą świadczenia przyznanego w
tej decyzji. Różnicę tę za 2004 r. sam wnioskodawca określił w skardze kasacyjnej
na kwotę 424,64 zł miesięcznie, co w stosunku rocznym daje kwotę 5.095,68 zł.
Ponieważ jest to kwota niższa niż dziesięć tysięcy złotych, skarga kasacyjna jest z
mocy powołanego na wstępie przepisu niedopuszczalna.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c.
odrzucił skargę.