Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 10 kwietnia 2008 r.
III SK 27/07
Zachowanie przedsiębiorcy podejmowane po zawarciu umów jedynie
wobec niektórych konsumentów będących jego klientami, mogą stanowić prak-
tykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 23a ust. 1
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (jedno-
lity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 244, poz. 2080 ze zm.).
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn, Andrzej
Wróbel (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 kwietnia
2008 r. sprawy z powództwa Fiat Auto Poland SA w B.B. przeciwko Prezesowi
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o ochronę konkurencji, na skutek skargi
kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14
lutego 2007 r. [...]
1. u c h y l i ł zaskarżony wyrok i o d d a l i ł apelację,
2. zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 720 zł (siedemset dwadzie-
ścia) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 9 sierpnia 2004 r. [...] Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów (dalej jako Prezes UOKiK) uznał za praktykę naruszającą zbiorowe
interesy konsumentów w rozumieniu art. 23a ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów (jednolity tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 86, poz. 80,
dalej jako uokik) działanie Fiat Auto Poland SA z siedzibą w B.B. (dalej jako powód-
ka) polegające na tym, że naprawa gwarancyjna pojazdów samochodowych marki
Fiat dokonywana jest za pomocą odnowionych (regenerowanych) części zamiennych
niezgodnie do warunków gwarancji pojazdów tej marki określonych w książce gwa-
rancyjnej, które przewidują, że gwarancja polega na przywróceniu prawidłowego
2
funkcjonowania samochodu poprzez bezpłatną naprawę lub wymianę części niena-
dających się do użycia lub niepełnowartościowych na skutek ujawnionej wady pro-
dukcyjnej, na nowe wolne od wad części zamienne Fiat i nakazał zaniechania jej
stosowania. Prezes UOKiK uznał, że gwarancja jest dokumentem stanowiącym wzo-
rzec umowy w rozumieniu art. 384 § 1 k.p.c., który wiąże drugą stronę, zaś w przy-
padku wprowadzenia zmian w czasie trwania umowy wiążącą one drugą stronę, je-
żeli nie wypowiedziała ona umowy w najbliższym terminie wypowiedzenia. Nowe
wzorce umów gwarancyjnych nie zostały dostarczone nabywcom Fiata. W tych oko-
licznościach określone w nich warunki nie mogły wiązać konsumentów, którzy przed
dniem 1 stycznia 2003 r. nabyli samochody marki Fiat, którzy zostali przez produ-
centów zapewnieni, że przez okres 24 miesięcy w każdym przypadku naprawy gwa-
rancyjnej części samochodowe wymieniane będą na nowe.
Powódka wniosła odwołanie od przedmiotowej decyzji zarzucając naruszenie
art. 23a ust. 1 i 2 uokik argumentując, iż części regenerowane spełniają w 100%
identyczne parametry techniczne jak produkty nowe. Powód wniósł o zmianę decyzji
przez wydanie orzeczenia stwierdzającego niestosowanie praktyki naruszającej zbio-
rowe interesy konsumentów, ewentualnie uchylenie decyzji i umorzenie postępowa-
nia albo uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Wyrokiem z dnia 22 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił od-
wołanie powódki, uznając opisane powyżej działanie za praktykę ograniczającą zbio-
rowe interesy konsumentów. Sąd zważył, że gwarancja udzielana jest przez gwa-
ranta dobrowolnie, jej treść określa gwarant, konsument zaś przyjmując dokument
gwarancyjny wyraża zgodę na wszystkie zawarte w nim warunki. Powódka wpisując
do gwarancji zobowiązanie do naprawy lub wymiany wadliwych części na wolne od
wad, jednoznacznie określiła swoje zobowiązanie co do sposobu naprawy samocho-
du przez wymianę części na nowe, a nie odnowione. Zatem jednostronna zmiana
treści zobowiązania poprzez zmianę przez powódkę sposobu naprawy samochodu,
wyczerpuje przesłanki art. 23a uokik.
Powódka wniosła apelację, zarzucając naruszenie przepisów prawa material-
nego, w szczególności art. 23a uokik poprzez błędną jego wykładnię, wyrażającą się
w przyjęciu, że zostały naruszone zbiorowe interesy konsumentów wskutek dokony-
wania napraw gwarancyjnych za pomocą odnowionych (zamiast nowych) części za-
miennych, pomimo że części odnowione spełniają w 100% identyczne parametry
techniczne, jak produkty nowe.
3
Wyrokiem z dnia 14 lutego 2007 r. [...] Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił
zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchylił decyzję Prezesa UOKIK. Sąd Apelacyjny
uznał, że praktyka stosowana przez powoda nie była praktyką naruszającą zbiorowe
interesy konsumentów. Sąd Apelacyjny wskazał, iż przez praktykę naruszającą zbio-
rowe interesy konsumentów należy rozumieć takie zachowanie przedsiębiorcy, które
jest bezprawne, to jest godzi w interesy prawne konsumentów uznane przez ustawo-
dawcę za godne ochrony. Naruszenie interesu zbiorowego konsumentów następuje
w przypadkach odnoszących się do nieokreślonego kręgu osób, a nie zdefiniowanej
grupy konsumentów i ich indywidualnych interesów. Zdaniem Sądu Apelacyjnego
książka gwarancyjna i postanowienia w niej zawarte są kierowane jedynie do osób,
które zawarły z powodem umowę kupna pojazdu samochodowego i stanowią konse-
kwencję takiej umowy. Kierując do konsumentów ofertę informującą o warunkach
zakupu samochodu przedsiębiorca nie zawiera w niej informacji o warunkach udzie-
lanej gwarancji, a jedynie w wypadku, gdyby były one częścią oferty skierowanej do
nieograniczonej liczby konsumentów, w ocenie Sądu Apelacyjnego uzasadnione było
stwierdzenie, że przedsiębiorca narusza obowiązek udzielania konsumentom rzetel-
nej, prawdziwej i pełnej informacji. Zdaniem Sądu Apelacyjnego działania powódki
dotyczyły ściśle określonej grupy osób, a mianowicie tych, którzy kupili u powódki
samochód przed dniem 1 stycznia 2003 r. W tej sytuacji nie doszło do naruszenia
zbiorowego interesu konsumentów rozumianego jako część interesu publicznego.
Zachowanie powoda szkodziło jedynie indywidualnemu interesowi konsumentów.
Natomiast Sąd Apelacyjny nie uwzględnił argumentu powódki, iż nie naruszała art.
23a ponieważ montując regenerowane części zamienne spełniające w 100% normy
techniczne dla części nowych. Zdaniem Sądu Apelacyjnego warunki gwarancji w
sposób nie budzący wątpliwości przewidywały w przypadku naprawy gwarancyjnej
wymianę części wadliwej na wolną od wad. W konsekwencji naprawa gwarancyjna
mogła być dokonana tylko z zastosowaniem części nowych, zaś różnica między po-
jęciem „część nowa” a „część odnowiona” jest tak oczywista, że nie wymaga szer-
szego omówienia.
Pozwany Prezes UOKiK zaskarżył przedmiotowe orzeczenie skargą kasacyj-
ną zarzucając naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 47931a
§ 3 k.p.c., poprzez
uchylenie decyzji pozwanego organu antymonopolowego w sytuacji braku przesła-
nek do wydania wyroku uchylającego decyzję oraz przepisów prawa materialnego, tj.
art. 23a ust. 1 uokik, poprzez przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie nie zostały na-
4
ruszone zbiorowe interesy konsumentów, gdyż działanie powódki opisane w decyzji
nie odpowiada definicji naruszenia zbiorowego interesu konsumentów. Na tej pod-
stawie pozwany Prezes UOKiK wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości po-
przez oddalenie apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia
22 czerwca 2005 r. [...], ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwa-
nego kosztów zastępstwa procesowego.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną powódka wniosła o jej oddalenie i zasą-
dzenie na rzecz powoda kosztów postępowania. Zdaniem powódki Sąd Apelacyjny
prawidłowo przyjął, iż na podstawie art. 23a ust. 1 uokik nie podlegają ochronie ja-
kiekolwiek interesy konsumentów lecz tylko interesy prawne. Pozwany podkreślił, iż
zmiana uprawnień gwarancyjnych dotyczyła ściśle określonych adresatów, zatem
mogła dotknąć tylko konkretną grupę kontrahentów powódki, co oznacza, że nie zo-
stały naruszone zbiorowe interesy konsumentów, lecz suma interesów indywidual-
nych. Powódka wskazywała, iż zakresem art. 23a ust. 1 uokik mogłaby być objęta
sytuacja, w której postanowienia umowy byłyby niekorzystne dla potencjalnie nie-
możliwej do określenia z góry zbiorowości konsumentów. Jeżeli natomiast przedsię-
biorca nienależycie wykonuje umowę z określonym konsumentem lub z konkretną
grupą, wtedy nie wykonuje on po prostu zawartej umowy i konsumenci mogą docho-
dzić jej wykonania na zasadach ogólnych. Odmienny pogląd zatarłby granicę między
naruszeniem zbiorowych interesów konsumentów a niewykonaniem przez przedsię-
biorcę umowy zawartej z konsumentem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna pozwanego okazała się uzasadniona. Przepis art. 23a uokik
ustanawia zakaz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Pojęcie
zbiorowych interesów konsumentów wprowadzono do prawa polskiego w celu im-
plementacji dyrektywy 98/27/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja
1998 r. o nakazach zaprzestania szkodliwych praktyk w celu ochrony interesów kon-
sumentów (Dz.Urz. UE 1999 L 166 ze zm., wydanie specjalne polskie Dz.Urz. UE sp.
15-4-43, dalej jako dyrektywa 98/27). Celem instytucji zakazu praktyk naruszających
zbiorowe interesy konsumentów jest poddanie kontroli organu antymonopolowego
działań przedsiębiorców podejmowanych w stosunku do konsumentów, które to
5
działania nie mają charakteru praktyk monopolistycznych, mimo iż mają ewidentnie
antykonsumencki charakter. Przedmiotem ochrony nie jest indywidualny interes kon-
sumenta, ani suma interesów indywidualnych konsumentów, lecz interes zbiorowy.
Zbiorowy to „odnoszący się do pewnej grupy osób lub zbioru rzeczy, właściwy jakie-
muś zbiorowi, złożony z wielu jednostek, składający się na jakiś zbiór; gromadny,
kolektywny, wspólny”. Gramatyczna wykładnia pojęcia praktyka naruszająca zbioro-
we interesy konsumentów prowadzi do wniosku, że chodzi o zachowanie przedsię-
biorcy, które godzi w interesy grupy osób stanowiących określony zbiór. Rezultaty tej
wykładni modyfikuje akapit 2 preambuły dyrektywy 98/27, który wyjaśnia, iż pojęcie
interesu zbiorowego konsumentów „oznacza interesy, które nie obejmują kumulacji
interesów jednostek, które ucierpiały na skutek szkodliwej praktyki”. Sąd Najwyższy
w obecnym składzie nie podziela poglądu, zgodnie z którym praktyka narusza zbio-
rowe interesy konsumentów, tylko wówczas, gdy skierowana jest do nieoznaczonego
z góry kręgu podmiotów. Na tej podstawie można byłoby bowiem uznać, że praktyką
naruszającą zbiorowe interesy konsumentów są tylko takie zachowania przedsiębior-
cy, które mogą dotknąć każdego, jakiegokolwiek konsumenta, który mógłby skorzy-
stać z oferty przedsiębiorcy. Rzeczywistość gospodarcza wskazuje zaś, iż tylko
część praktyk, które naruszają interesy konsumentów skierowana jest do nieozna-
czonego z góry kręgu podmiotów. Zachowania przedsiębiorców - także te nieuczciwe
i godzące w interesy innych uczestników obrotu - adresowane są bowiem nie do bli-
żej nieokreślonego kręgu podmiotów, tylko do aktualnych lub potencjalnych klientów.
Powoduje to, że bardzo rzadko można wskazać praktyki, które nie byłyby skierowane
do konkretnej grupy odbiorców, aczkolwiek składającej się z nieoznaczonych indywi-
dualnie konsumentów. Dlatego nie można przy rekonstruowaniu pojęcia „zbiorowego
interesu konsumentów” opierać się tylko i wyłącznie na tym, czy oceniana praktyka
przedsiębiorcy skierowana była do „nieoznaczonego z góry kręgu podmiotów”. Wy-
starczające powinno być ustalenie, że zachowanie przedsiębiorcy nie jest podejmo-
wane w stosunku do zindywidualizowanych konsumentów, lecz względem członków
danej grupy (określonego kręgu podmiotów), wyodrębnionych spośród ogółu konsu-
mentów, za pomocą wspólnego dla nich kryterium (np. nabywcy samochodów marki
Fiat w 2002 r.).
Zdaniem Sądu Najwyższego, sformułowanie z art. 23a ust. 1 uokik „nie jest
zbiorowym interesem konsumentów suma indywidualnych interesów konsumentów”
należy rozumieć w ten sposób, że liczba indywidualnych konsumentów, których inte-
6
resy zostały naruszone, nie decyduje o tym, czy dana praktyka narusza zbiorowe
interesy konsumentów. Praktyką naruszającą zbiorowe interesy konsumentów jest
bowiem takie zachowanie przedsiębiorcy, które podejmowane jest w warunkach
wskazujących na powtarzalność zachowania w stosunku do indywidualnych konsu-
mentów wchodzących w skład grupy, do której adresowane są zachowania przedsię-
biorcy, w taki sposób, że potencjalnie ofiarą takiego zachowania może być każdy
konsument będący klientem lub potencjalnym klientem przedsiębiorcy.
Powyższe rozumowanie znajduje oparcie w dotychczasowych orzecznictwie, w któ-
rym za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów uznano między innymi
dezinformowanie przez szpital pacjentów i ich rodziców o przysługujących im upraw-
nieniach (wyrok SOKiK z dnia 19 kwietnia 2006 r., XVII Ama 126/2004, Dz.Urz.
UOKiK 2006 nr 3, poz. 45). Wskazana powyżej praktyka wymierzona była w konkret-
ne grupy konsumentów a nie w ogół konsumentów.
Akceptacja odmiennych poglądów oznaczałaby, że nie dopuszcza się praktyki
naruszającej zbiorowe interesy konsumentów przedsiębiorca podejmujący różnego
rodzaju działania wobec własnych klientów po zawarciu z nimi umowy. Gdyby bo-
wiem traktować zawarcie umowy przez konsumenta (grupę indywidualnych, nieza-
leżnie działających konsumentów), jako okoliczność indywidualizującą interes po-
szczególnych konsumentów, operator telekomunikacyjny mógłby - z punktu widzenia
przepisów uokik - bezkarnie reklamować dostęp do Internetu o prędkości 1 mb/s,
zawierać umowy z konsumentami gwarantujące im taką przepustowość łącza, a na-
stępnie w drodze działań o charakterze technicznym, zmniejszającym przepustowość
łącza do 256 kb/s, po to by na przykład sprostać rosnącemu popytowi na świadczone
przez siebie usługi. Podobnie byłoby w przypadku zobowiązania się przedsiębiorcy
do udzielenia 5-letniej gwarancji nabywcom sprzętu AGD, a następnie, po dwóch
latach, wycofanie się z tego zobowiązania. Prowadziłoby to do ograniczenia zakresu
zastosowania zakazu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów tylko
do zachowań przedsiębiorców podejmowanych przed zawarciem umowy (jak rekla-
ma wprowadzająca w błąd).
Na marginesie należy odnotować, iż gwarancja i jej warunki stanowią istotny
element walki konkurencyjnej na rynku, w szczególności na rynku samochodowym.
Przedsiębiorcy bardzo często wyróżniają swoją ofertę informując konsumentów o
dłuższym niż u konkurencji okresie gwarancji lub szerszym zakresie ochrony. Wska-
zuje to, iż znacząca część nabywców różnego rodzaju produktów zwraca uwagę na
7
gwarancję i jej warunki przy podejmowaniu decyzji o zakupie. Zachowanie powódki,
która w momencie podejmowania decyzji o zakupie jej produktu obiecywała konsu-
mentom określony standard usług, a następnie - po podjęciu przez nich decyzji o
zakupie - jednostronnie wprowadziła zmiany w tym zakresie, nie informując o tym
konsumentów, wypaczyło konkurencję na rynku i mogło powodować nieuzasadnioną
z perspektywy czasu przewagą konkurencyjną oferty powódki.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 47931a
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy
podkreśla, iż w świetle utrwalonego orzecznictwa wszystkich sądów rozpoznających
sprawy z odwołania od decyzji Prezesa UOKiK i innych regulatorów, postępowanie
przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem rozpoznaw-
czym, pierwszoinstancyjnym, prowadzonym na zasadach postępowania kontradykto-
ryjnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., III CRN 120/91, OSNCP
1992 nr 5, poz. 87; postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 28 czerwca 2002 r., I
CKN 753/00, niepublikowane; z dnia 11 sierpnia 1999 r., I CKN 351/99, OSNC 2000
nr 3, poz. 47; z dnia 7 października 1998 r. I CKN 265/98, OSP 2000 nr 5, poz. 68; z
25 lutego 2004 r., III SK 42/04, niepublikowane). Przedmiotem postępowania przed
SOKiK, Sądem Apelacyjnym i Sądem Najwyższym w sprawach z odwołania od de-
cyzji Prezesa UOKiK nie jest kontrola legalności decyzji wydawanych przez Prezesa
UOKiK, ale rozstrzygnięcie sporu między wnoszącym odwołanie przedsiębiorcą a
Prezesem UOKiK w przedmiocie kwalifikacji określonego zachowania odwołującego
się przedsiębiorcy, jako jednej z praktyk zakazanych na mocy przepisów uokik. In-
nymi słowy, treścią wynikającego z odwołania przedsiębiorcy żądania jest ustalenie
przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, że przedsiębiorca nie dopuścił się
zarzucanej mu przez Prezesa UOKiK praktyki. Przepis art. 47928
§ 3 k.p.c., normują-
cy wymogi formalne odwołania od decyzji Prezesa UOKiK wskazuje, iż odwołanie
musi zawierać „wniosek o uchylenie lub zmianę decyzji w całości lub w części”.
Przedsiębiorca wnoszący odwołanie traktowane jako pozew nie wnosi zatem tylko o
stwierdzenie, że nie naruszył przepisów uokik w sposób przyjęty przez Prezesa
UOKiK, to znaczy nie dopuścił się zarzucanej mu przez organ antymonopolowy
praktyki, ale także o zmianę lub uchylenie decyzji ustalającej w deklaratywny sposób,
że dopuścił się takiego naruszenia.
Z art. 47931a
§ 3 k.p.c. wynika, iż w razie uwzględnienia odwołania, SOKiK
uchyla albo zmienia zaskarżoną decyzję w całości lub w części i orzeka co do istoty
sprawy. Przepis nie precyzuje, w jakich wypadkach SOKiK może zaskarżoną decyzję
8
uchylić, a w jakich zmienić. Z wykładni językowej przepisu wynika, iż sąd może za-
skarżoną decyzję albo uchylić albo wydać orzeczenie zmieniające decyzję, którym
jednocześnie rozstrzygnie sprawę merytorycznie (orzekając co do istoty). Orzeczenie
co do istoty sprawy to orzeczenie w przedmiocie kwalifikacji zachowania przedsię-
biorcy jako jednej z praktyk zakazanych na mocy uokik. Orzeczenie takie może przy-
bierać zarówno postać orzeczenia stwierdzającego stosowanie określonej praktyki
przez przedsiębiorcę, jak i orzeczenia stwierdzającego stosowanie innej praktyki, niż
wskazana w decyzji, bądź orzeczenia stwierdzającego, że zachowaniu przedsiębior-
cy nie można przypisać znamion praktyki zakazanej przez uokik. Przepis art. 47931a
k.p.c. zawiera katalog rozstrzygnięć podejmowanych przez SOKiK przy rozpoznawa-
niu odwołania. Sąd ten może oddalić odwołanie lub orzec reformatoryjnie, a także
władny jest wydać orzeczenie uchylające decyzję Prezesa Urzędu. Z 47931a
§ 1
k.p.c. wynika, iż SOKiK orzeka merytorycznie o odwołaniu, kiedy uzna, że nie ma
podstaw do jego uwzględnienia, a zatem gdy sformułowane w nim zarzuty i podnie-
sione argumenty nie wpływają na ocenę prawidłowości kwalifikacji zachowania wno-
szącego je przedsiębiorcy, która miała miejsce w decyzji. Natomiast z 47931a
§ 2
k.p.c. wynika, iż SOKiK wydaje orzeczenie formalne, kiedy odwołanie zostało wnie-
sione po terminie, kiedy jest niedopuszczalne z innych przyczyn oraz kiedy nie uzu-
pełniono w terminie braków.
W dotychczasowej praktyce SOKiK uchylał decyzje Prezesa UOKiK i innych
regulatorów, jeżeli były one podejmowane w obszarach nie należących do ich kom-
petencji (np. decyzje Prezesa URE rozstrzygającego spory dototyczące praw wła-
sności urządzeń pomiarowych i przesyłowych oraz gruntów, na których stały przed-
miotowe urządzenia). Po uchyleniu decyzji Prezesa UOKiK, organ antymonopolowy
ma pełną swobodę co do dalszego prowadzenia sprawy (wyrok z 18 października
2000 r., XVII Ama 6/00, Wokanda 2001 nr 12, poz. 51). Może postępowanie umo-
rzyć. Może też dalej prowadzić postępowanie administracyjne i po stwierdzeniu na-
ruszenia prawa, zakończyć je wydaniem decyzji.
W niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny uchylił decyzję Prezesa UOKiK uznającą
określone zachowanie za praktykę naruszającą art. 23a uokik. Materialnoprawnym
powodem uchylenia decyzji było uznanie przez Sąd Apelacyjny, że powódka nie do-
puściła się praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Tym samym Sąd
Apelacyjny uznał odwołanie powódki za merytorycznie zasadne (uwzględnił je w ro-
zumieniu art. 47931a
§ 3 k.p.c.). Nie powinien zatem uchylać decyzji Prezesa UOKiK,
9
ale zmienić ją w ten sposób, że stwierdza, że dana praktyka nie narusza zbiorowych
interesów konsumentów (do wydania takiej decyzji upoważniał Prezesa UOKiK art.
23d uokik). Uchylenie decyzji Prezesa UOKiK z powodu odmiennej oceny zachowa-
nia przedsiębiorcy wnoszącego odwołanie powoduje bowiem, iż w następstwie wyro-
ku Sądu drugiej instancji Prezes UOKIK zostaje zobowiązany do wydania decyzji z
art. 23d uokik w celu zakończenia postępowania, podczas gdy Sąd Apelacyjny powi-
nien wydać orzeczenie co do istoty sprawy, rozpoznając apelację powoda.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji wyroku.
O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z art. 98 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c.
========================================