III CZP 56/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Uchwała z dnia 23 lipca 2008 r., III CZP 56/08
Sędzia SN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SN Jan Górowski
Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian
Sąd Najwyższy w sprawie o egzekucję lokalu mieszkalnego przy uczestnictwie
wierzycieli Jolanty F., Marka F., (...) z udziałem dłużników Zbigniewa G. i Danuty G.
oraz nabywczyni licytacyjnej Jolanty S., po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na
posiedzeniu jawnym w dniu 23 lipca 2008 r. zagadnienia prawnego
przedstawionego przez Sąd Okręgowy w Szczecinie postanowieniem z dnia 12
lutego 2008 r.:
"Czy pełnomocnictwo do udziału w przetargu nieruchomości (art. 977 k.p.c.)
może być udzielone podmiotowi, który nie należy do kręgu osób określonych w
przepisie art. 87 k.p.c.?"
podjął uchwałę:
Pełnomocnictwo do udziału w przetargu (art. 977 k.p.c.) może być
udzielone podmiotom niewymienionym w art. 87 k.p.c.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 31 lipca 2007 r. Sąd Rejonowy w Szczecinie udzielił
przybicia nieruchomości stanowiącej odrębną własność lokalu mieszkalnego nr 11
w budynku położonym w S. przy ul. W. nr 109 o powierzchni 94,82 m2
, dla którego
Sąd Rejonowy w S. prowadzi księgę wieczystą nr (...)82, wraz z udziałem w
109/1000 wspólnej części budynku i w prawie użytkowania wieczystego gruntu
objętych księgą wieczystą nr (...)18 na rzecz Jolanty S., na jej majątek osobisty, za
cenę 182 000 zł ustaloną w przetargu odbytym w dniu 31 lipca 2007 r.
Od postanowienia Sądu Rejonowego dłużnik wniósł zażalenie, w którym
zarzucił naruszenie art. 759 § 2 k.p.c. przez nieusunięcie z urzędu spostrzeżonego
uchybienia polegającego na bezzasadnym niedopuszczeniu przez komornika do
udziału w licytacji Marcina M., pełnomocnika Kamila K. i Marka W., występującego
w imieniu „T.”, sp. z o.o. w S.P., co było skutkiem przyjęcia przez Sąd poglądu, że
pełnomocnictwo określone w art. 977 k.p.c. może być udzielone wyłącznie osobom
wskazanym w art. 87 k.p.c. Naruszenie to – stosownie do art. 976 k.p.c. – stanowi
podstawę do odmowy przybicia.
Rozpoznając zażalenie dłużnika, Sąd Okręgowy w Szczecinie powziął
poważne wątpliwości, którym dał wyraz w przedstawionym Sądowi Najwyższemu
zagadnieniu prawnym, przytoczonym na wstępie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Należy podzielić wyrażony w piśmiennictwie pogląd, że przepisy o
pełnomocnikach procesowych, a w szczególności ograniczenia podmiotowe
zawarte w art. 87 k.p.c., wprowadzone jako namiastka przymusu adwokackiego,
dotyczą zastępowania stron – i podejmowania czynności procesowych w ich imieniu
– przed sądem. W związku z tym mają one odpowiednie zastosowanie w
postępowaniu egzekucyjnym (art. 13 § 2 k.p.c.) tylko wtedy, gdy w grę wchodzi
działanie przed sądem jako organem egzekucyjnym lub sprawującym nadzór nad
egzekucją, w tym nadzór instancyjny. Oznacza to, że pełnomocnikiem strony – oraz
innej osoby (np. art. 761 k.p.c.) – w postępowaniu przed komornikiem może być
każda osoba zdolna do czynności prawnych.
Przekonujący jest także pogląd, że pełnomocnictwo unormowane w art. 977
k.p.c. ma charakter mieszany; spełnia rolę pełnomocnictwa o charakterze
materialnoprawnym, upoważniającego do podejmowania czynności w ramach
przetargu zmierzającego do nabycia własności rzeczy, a także – w pewnym
zakresie – pełnomocnictwa procesowego do dokonania niektórych czynności
procesowych w postępowaniu egzekucyjnym, tj. do wzięcia udziału w licytacji
stanowiącej etap egzekucji z nieruchomości.
Poczynione uwagi jednoznacznie prowadzą do wniosku, że art. 977 k.p.c.,
niezawierający jakichkolwiek ograniczeń podmiotowych, upoważnia do udzielenia
pełnomocnictwa także tym osobom (podmiotom) mającym zdolność do czynności
prawnych, które nie zostały wymienione w art. 87 k.p.c. Niezależnie od tego, nie
istnieją żadne celowościowe lub inne pozanormatywne argumenty przemawiające
za tym, aby czynności podejmowane w imieniu licytanta przed komornikiem miały
być zastrzeżone wyłącznie dla osób (podmiotów), które mogą pełnić funkcję
pełnomocnika procesowego działającego przed sądem (art. 86 k.p.c.).
Z tych względów Sąd Najwyższy podjął uchwałę, jak na wstępie.
Sędzia SN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SN Jan Górowski
Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian
Sąd Najwyższy w sprawie o egzekucję lokalu mieszkalnego przy uczestnictwie
wierzycieli Jolanty F., Marka F., (...) z udziałem dłużników Zbigniewa G. i Danuty G.
oraz nabywczyni licytacyjnej Jolanty S., po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na
posiedzeniu jawnym w dniu 23 lipca 2008 r. zagadnienia prawnego
przedstawionego przez Sąd Okręgowy w Szczecinie postanowieniem z dnia 12
lutego 2008 r.:
"Czy pełnomocnictwo do udziału w przetargu nieruchomości (art. 977 k.p.c.)
może być udzielone podmiotowi, który nie należy do kręgu osób określonych w
przepisie art. 87 k.p.c.?"
podjął uchwałę:
Pełnomocnictwo do udziału w przetargu (art. 977 k.p.c.) może być
udzielone podmiotom niewymienionym w art. 87 k.p.c.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 31 lipca 2007 r. Sąd Rejonowy w Szczecinie udzielił
przybicia nieruchomości stanowiącej odrębną własność lokalu mieszkalnego nr 11
w budynku położonym w S. przy ul. W. nr 109 o powierzchni 94,82 m2
, dla którego
Sąd Rejonowy w S. prowadzi księgę wieczystą nr (...)82, wraz z udziałem w
109/1000 wspólnej części budynku i w prawie użytkowania wieczystego gruntu
objętych księgą wieczystą nr (...)18 na rzecz Jolanty S., na jej majątek osobisty, za
cenę 182 000 zł ustaloną w przetargu odbytym w dniu 31 lipca 2007 r.
Od postanowienia Sądu Rejonowego dłużnik wniósł zażalenie, w którym
zarzucił naruszenie art. 759 § 2 k.p.c. przez nieusunięcie z urzędu spostrzeżonego
uchybienia polegającego na bezzasadnym niedopuszczeniu przez komornika do
udziału w licytacji Marcina M., pełnomocnika Kamila K. i Marka W., występującego
w imieniu „T.”, sp. z o.o. w S.P., co było skutkiem przyjęcia przez Sąd poglądu, że
pełnomocnictwo określone w art. 977 k.p.c. może być udzielone wyłącznie osobom
wskazanym w art. 87 k.p.c. Naruszenie to – stosownie do art. 976 k.p.c. – stanowi
podstawę do odmowy przybicia.
Rozpoznając zażalenie dłużnika, Sąd Okręgowy w Szczecinie powziął
poważne wątpliwości, którym dał wyraz w przedstawionym Sądowi Najwyższemu
zagadnieniu prawnym, przytoczonym na wstępie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Należy podzielić wyrażony w piśmiennictwie pogląd, że przepisy o
pełnomocnikach procesowych, a w szczególności ograniczenia podmiotowe
zawarte w art. 87 k.p.c., wprowadzone jako namiastka przymusu adwokackiego,
dotyczą zastępowania stron – i podejmowania czynności procesowych w ich imieniu
– przed sądem. W związku z tym mają one odpowiednie zastosowanie w
postępowaniu egzekucyjnym (art. 13 § 2 k.p.c.) tylko wtedy, gdy w grę wchodzi
działanie przed sądem jako organem egzekucyjnym lub sprawującym nadzór nad
egzekucją, w tym nadzór instancyjny. Oznacza to, że pełnomocnikiem strony – oraz
innej osoby (np. art. 761 k.p.c.) – w postępowaniu przed komornikiem może być
każda osoba zdolna do czynności prawnych.
Przekonujący jest także pogląd, że pełnomocnictwo unormowane w art. 977
k.p.c. ma charakter mieszany; spełnia rolę pełnomocnictwa o charakterze
materialnoprawnym, upoważniającego do podejmowania czynności w ramach
przetargu zmierzającego do nabycia własności rzeczy, a także – w pewnym
zakresie – pełnomocnictwa procesowego do dokonania niektórych czynności
procesowych w postępowaniu egzekucyjnym, tj. do wzięcia udziału w licytacji
stanowiącej etap egzekucji z nieruchomości.
Poczynione uwagi jednoznacznie prowadzą do wniosku, że art. 977 k.p.c.,
niezawierający jakichkolwiek ograniczeń podmiotowych, upoważnia do udzielenia
pełnomocnictwa także tym osobom (podmiotom) mającym zdolność do czynności
prawnych, które nie zostały wymienione w art. 87 k.p.c. Niezależnie od tego, nie
istnieją żadne celowościowe lub inne pozanormatywne argumenty przemawiające
za tym, aby czynności podejmowane w imieniu licytanta przed komornikiem miały
być zastrzeżone wyłącznie dla osób (podmiotów), które mogą pełnić funkcję
pełnomocnika procesowego działającego przed sądem (art. 86 k.p.c.).
Z tych względów Sąd Najwyższy podjął uchwałę, jak na wstępie.