Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 249/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)
SSN Roman Kuczyński
SSA Krzysztof Staryk (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania P. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o prawo do emerytury górniczej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 2 lutego 2011 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 marca 2010 r.,
uchyla wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 10 marca 2010 r.
sygnatura i zmienia wyrok Sądu Okręgowego z dnia 16 czerwca
2009 r. w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu P. B. prawo
do emerytury górniczej od dnia 23 czerwca 2007 r., a w
pozostałej części apelację oddala.
Uzasadnienie
2
Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 20 sierpnia 2007 r. odmówił
przyznania ubezpieczonemu P. B. prawa do górniczej emerytury - podnosząc, że
brak jest podstaw do zaliczenia ubezpieczonemu do stażu pracy górniczej okresu
od 1 maja 1990 r. do 31 lipca 1993 r., w którym ubezpieczony pracował w
charakterze starszego inspektora oraz kierownika działu postępu technicznego i
wynalazczości pod ziemią, co spowodowało, że ubezpieczony wykazał jedynie 13
lat, 1 miesiąc i 29 dni okresu pracy górniczej.
Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu
odwołania P. B. wyrokiem z 16 czerwca 2009 r. zmienił zaskarżoną decyzję w ten
sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej od 1 maja
2007 r.
Sąd uznał, że ubezpieczony udowodnił 25 lat pracy górniczej i równorzędnej.
W ocenie Sądu Okręgowego w okresie od 1 maja 1990 r. do 31 lipca 1993 r. przez
co najmniej połowę dniówek roboczych wnioskodawca pracował pod ziemią w
kopalni węgla kamiennego, a więc świadczył pracę górniczą w rozumieniu art. 50c
ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Po doliczeniu
okresu pracy uznanego przez ZUS ubezpieczony wykazał 15 lat pracy górniczej -
co oznacza, że ma uprawnienia do emerytury górniczej na podstawie art. 50a
ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.
Apelację od powyższego wyroku wniósł organ rentowy, który zarzucając
naruszenie prawa materialnego, a w szczególności zarządzenia nr 9 Ministra
Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 r. oraz art. 50b i art. 50c ustawy o
emeryturach i rentach z FUS przez niesłusznie zaliczenie do stażu pracy górniczej
ubezpieczonego okresu pracy na stanowiskach niewymienionych w zarządzeniu nr
9, wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.
Wyrokiem z dnia 10 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację. W
ocenie Sądu Apelacyjnego ubezpieczony wykazał 15 lat okresów pracy
górniczej w rozumieniu art. 50a ust. 2 i art. 50b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z FUS. Praca ubezpieczonego pod ziemią polegała na
kontrolowaniu i sprawdzaniu wyrobiska pod kątem jego przydatności do
eksploatacji, odbiorze technicznym nowo wdrożonych technologii łączeń wyrobisk
3
w połączonych kopalniach, jak również na nadzorze. Zjazd ubezpieczonego pod
ziemię obejmował pełną dniówkę. Kopalnia „P." prowadziła wykazy dniówek
dołowych. Wynika z nich, że w okresie od 1 maja 1990 r. do 31 lipca 1993 r.
ubezpieczony wykonywał przeciętnie 16 zjazdów miesięcznie.
Sąd Apelacyjny uznał, że ubezpieczony spełnił wszystkie wymogi niezbędne
do przyznania emerytury górniczej - określone w art. 50a ust. 2 w związku z art. 50c
ust. 1 oraz w art. 50b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS,
dlatego na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.
Wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 10 marca 2010 r. - w części ustalającej
prawo do emerytury P. B. na dzień 1 maja 2007 r., a nie na dzień 23 czerwca 2007
r. - zaskarżył skargą kasacyjną Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ze skargi
wynika, że jej podstawę stanowi naruszenia prawa materialnego - art. 50a ust. 2 i
art. 50c ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.)
przez niesłuszne przyjęcie, że odwołujący się miał w dacie 1 maja 2007 r.
ukończone 50 lat życia, gdy tymczasem odwołujący się, urodzony 23 czerwca 1957
r. - 50 lat ukończył 23 czerwca 2007 r.
Wskazując na powyższy zarzut, organ rentowy wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku w tej części, jak również uchylenie poprzedzającego go
wyroku Sądu Okręgowego z 16 czerwca 2009 r. i przyznanie P. B. prawa do
emerytury górniczej od dnia 23 czerwca 2007 roku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest uzasadniona.
Zgodnie z art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. Nr
39, poz. 353 ze zm.), górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia
łącznie następujące warunki: 1) ukończył 55 lat życia; 2) ma okres pracy górniczej
wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25
lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust.
1; 3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o
przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
4
emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Natomiast
w myśl ust. 2 tego artykułu - wiek emerytalny wymagany od pracowników -
mężczyzn mających co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co
najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.
W skardze kasacyjnej Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie neguje, że
wnioskodawca spełnił wszystkie warunki do przyznania emerytury górniczej
wymienione w ust. 2 art. 50a ustawy, a jedynie kwestionuje datę, od której powinno
być przyznane świadczenie. Istotnie, doszło do naruszenia tego przepisu, gdyż
Sądy obu instancji przyznały ubezpieczonemu prawo do emerytury przed dniem
ukończenia przez niego określonego w tym przepisie wieku 50 lat.
Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy - prawo do świadczeń określonych w
ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do
nabycia tego prawa. P. B. wszystkie warunki wymagane do przyznania emerytury
górniczej spełnił z dniem ukończenia pięćdziesiątego roku życia.
Wyrokiem z dnia 10 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację od
wyroku Sądu Okręgowego z dnia 16 czerwca 2009 r. przyznającego odwołującemu
się prawo do emerytury górniczej od dnia 1 maja 2007 r. Sądy obu instancji
przyjęły, że poza warunkami stażowymi odwołujący się spełnił w tej dacie również
warunek ukończenia 50 roku życia. Tak jednak nie jest, P. B. urodził się 23 czerwca
1957 r., a więc 50 lat ukończył 2 czerwca 2007 r. i dopiero w tej dacie uzyskał
prawo do emerytury górniczej z art. 50a ust. 2 w związku z art. 50 ust. 1 ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zaskarżony skargą
kasacyjną wyrok nie był więc w tej części zgodny z prawem.
Natomiast w skardze kasacyjnej pełnomocnik organu rentowego nie negował
udowodnienia przez P. B. 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, co było przedmiotem
sporu w postępowaniu apelacyjnym, dlatego poza zmianą daty przyznania
świadczenia, apelację w pozostałej części należało oddalić.
Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Najwyższy na podstawie art.
39816
k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.
5