Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KO 62/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Grubba (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Rafał Malarski
Protokolant Barbara Kobrzyńska
Przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Mieczysława Tabora
w sprawie S. B.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 6 grudnia 2012 r.,
wniosku Prokuratora Okręgowego w S. o wznowienie postępowania zakończonego
postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 20 maja 1993r.
na podstawie art. 540§1 pkt 2 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
1/ wznowić postępowanie w sprawie S. B. o uznanie
nieważności wyroku b. Wojskowego Sądu Rejonowego w S. z
dnia 21 sierpnia 1948r. sygn. akt … zakończone prawomocnym
postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia 20 maja 1993r. w
sprawie sygn. akt …,
2/ uchylić postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 20 maja
1993r. w sprawie sygn. akt … oraz utrzymane nim w mocy
postanowienie Sądu Wojewódzkiego w S. z dnia 14 kwietnia
1993r. w sprawie sygn. akt … i sprawę przekazać do ponownego
rozpoznania Sądowi Okręgowemu w S.,
3/ kosztami sądowymi postępowania wznowieniowego
obciążyć Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
2
S. B. w dniu 1 marca 1993r. złożył wniosek o stwierdzenie nieważności
wyroku b. Sądu Rejonowego w S. z dnia 21 sierpnia 1948r., którym wymierzono mu
karę łączną 14 lat pozbawienia wolności.
Sąd Wojewódzki w S. postanowieniem z dnia 14 kwietnia 1993 r. w sprawie
III Ko … nie uwzględnił wniosku.
Orzeczenie to zaskarżone zostało przez wnioskodawcę.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 20 maja 1993r. w sprawie II AKz …
utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.
S. B. zmarł 16 maja 2008r. (akt zgonu k.12) i obecnie jego prawa
reprezentuje syn – Z. B. (k.11).
Wniosek o wznowienie postępowania w niniejszej sprawie, na korzyść
skazanego, złożył Prokurator Okręgowy w S. Wniosek oparty został na podstawie z
art. 540§1 pkt 2 k.p.k. – ujawnienie nowych faktów i dowodów nieznanych Sądom
rozpoznającym sprawę. Tymi dowodami maiłyby być zeznania świadków z akt
Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w S. – sygn.
akt … oraz dołączone kopie publikacji prasowych zaczerpnięte ze stron
internetowych i Biuletynu IPN. Wskazując na powyższe wnioskodawca wniósł o
uchylenie obu postanowień, którymi rozstrzygnięto sprawę i o przekazanie jej do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek w sprawie jest zasadny. Jak wynika z uzasadnień obu postanowień,
którymi rozstrzygnięto sprawę, zasadniczą kwestią, która legła u podstaw wydania
zapadłych orzeczeń, było ustalenie, że „z akt sprawy nie wynika, aby grupa osób w
działalności której uczestniczył także S. B. prowadziła (…) jakąkolwiek działalność,
o której można by stwierdzić, że zmierzała do przywróceniu Państwu Polskiemu w
pełni niepodległego bytu” (k. 10 akt III Ko …), a nawet, iż „żalący się był członkiem
grupy osób dokonujących przestępstw pospolitych, rabunków przy posługiwaniu
się bronią palną (…). Jedną z tych grup zajmującą się wyłącznie napadami
rabunkowymi (…) nazywano „B.” (k. 21 III Ko …). Dokonując takich ustaleń Sądy
oparły się wyłącznie na materiałach z akt sprawy Sr … b. Wojskowego Sądu
Rejonowego w S.
Obecnie wnioskodawca przedstawił inne dowody, wcześniej nieznane
Sądom rozpoznającym sprawę, a są nimi akta sprawy (15 tomów) prowadzonej
przez Instytut Pamięci Narodowej Oddziałową Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko
3
Narodowi Polskiemu w S., w których znajdują się między innymi zeznania szeregu
świadków (w szczególności tom 3 tych akt), z których wynika, że B. miałaby być
organizacją niepodległościową o charakterze zbrojnym, powiązaną z Armią
Krajową – obwód grodzieński, a następnie, od jesieni 1945r., działającą w
obecnych granicach Państwa Polskiego i związaną z organizacją Wolność i
Niezawisłość.
Dowody te, choć w chwili obecnej nie sposób dokonać oceny, w jaki sposób
ostatecznie wpłyną na rozstrzygnięcie sprawy, z pewnością podważają
wiarygodność ustaleń faktycznych, w oparciu o które ukształtowano treść
zapadłych w sprawie orzeczeń. Istnieją zatem pełne podstawy ku temu, aby
wznowić postępowanie w sprawie kierując się przesłanką z art. 540§1 pkt 2 k.p.k.
Natomiast waloru takiego nie mają pozostałe materiały przedstawione przez
wnioskodawcę, w postaci kopii publikacji prasowych i itp., gdyż nie mają one
charakteru samodzielnego dowodu, a ewentualnie mogą one jedynie wskazywać
na istnienie takich dowodów. Nie byłoby zatem możliwości oparcia na nich wniosku
o wznowienie postępowania.
Mając na uwadze powyższe względy, Sąd Najwyższy orzekł o wznowieniu
postępowania w niniejszej sprawie i uchyleniu obu zapadłych w sprawie
postanowień.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd powinien oprzeć swe
rozstrzygnięcie na ustaleniach faktycznych dokonanych w oparciu o wszystkie
istotne dowody, aktualnie możliwe do przeprowadzenia.