IV CNP 33/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:23-05-2013
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CNP 33/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Wojciech Katner (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie ze skargi pozwanych
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w R.
z dnia 31 stycznia 2012 r., w sprawie z powództwa T. K.
przeciwko M. K., M. K.
i P. K.
o opróżnienie lokalu mieszkalnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 lutego 2013 r.,
oddala skargę.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 22 września 2011 r. Sąd Rejonowy w P., po rozpoznaniu
sprawy z pozwu T. K. usunął pozwanych M. K., M. K. i P. K. z lokalu mieszkalnego
położonego w P. przy ul. W. 53 za jednoczesną zapłatą przez powoda T. K. na
rzecz pozwanych kwoty 38 450 złotych. Podstawą rozstrzygnięcia był art. 222 § 1
k.c., na którym Sąd oparł uwzględnienie prawa własności powoda do
przedmiotowego lokalu oraz art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2005 r. Nr
31, poz. 266 ze zm.), z którego wynikało niespełnienie przez pozwanych przesłanek
do otrzymania lokalu socjalnego. Zasądzona kwota spłaty na rzecz pozwanych
wynikała z uznania przez Sąd wartości prac remontowych oraz nakładów
dokonanych przez nich na przedmiotowy lokal.
W wyniku rozpoznania apelacji powoda i pozwanych, Sąd Okręgowy w R.
wyrokiem z dnia 31 stycznia 2012 r. zmienił wyrok Sądu Rejonowego przez
zniesienie obowiązku zapłaty zasądzonej kwoty przez powoda na rzecz pozwanych
(pkt 1), oddalił apelację pozwanych (pkt 2) i rozstrzygnął o kosztach postępowania
(pkt 3).
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w części (pkt 1) pozwani zarzucili naruszenie przez ten wyrok
art. 378 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd drugiej instancji granic apelacji
wniesionej przez pełnomocnika powoda z tego względu, że powód zaskarżył
apelacją wyrok Sądu Rejonowego w części orzekającej o zapłacie przez powoda
na rzecz pozwanych kwoty przenoszącą 17 724 złotych, a powód został zwolniony
w wyroku Sądu drugiej instancji z zapłacenia całej kwoty zasądzonej przez Sąd
Rejonowy, tj. 38 450 złotych. Stało się tak mimo równoległej apelacji pozwanych,
która została oddalona.
Pozwani wnieśli o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w R. z dnia 31 stycznia 2012 r. z zasądzeniem kosztów
postępowania wywołanego skargą.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zdaniem skarżących niezgodność z prawem prawomocnego wyroku Sądu
Okręgowego w R. polega na orzeczeniu poza zakresem zaskarżenia apelacją
wniesioną przez powoda, który zakwestionował to orzeczenie co do kwoty
przekraczającej 17 724 złote, nie zaś co do całości roszczenia zasądzonego
tytułem zwrotu nakładów na nieruchomość. Zarzut ten opiera się jednak
o błędną ocenę okoliczności faktycznych i prawnych, w których wydany został
zaskarżony wyrok.
Jak zauważył Sąd Okręgowy, apelacja powoda zmierzała w istocie rzeczy
do zakwestionowania istnienia po stronie pozwanego prawa zatrzymania
na podstawie art. 461 § 1 k.c. Sąd przychylił się do tej oceny, stwierdzając,
że w związku z korzystaniem z nieruchomości na podstawie umowy zbliżonej do
użyczenia, w sprawie zastosowanie ma art. 461 § 2 k.c., który wyłącza prawo
zatrzymania, gdy zwrot dotyczy rzeczy użyczonej. Sąd drugiej instancji wskazał
także, że zarzut zatrzymania nie mógł być skuteczny wobec powoda,
w okolicznościach sprawy nie był on bowiem zobowiązany do zwrotu nakładów na
nieruchomość dokonanych przez pozwanego.
Biorąc pod uwagę, że pozwany nie wystąpił w sprawie z powództwem
wzajemnym o zwrot nakładów na jego rzecz, orzeczenie Sądu Okręgowego
odpowiada więc prawu. Stwierdzenie, że powodowi nie przysługiwał zarzut
zatrzymania w związku z roszczeniem o zwrot nakładów na nieruchomość musiało
doprowadzić do zmiany orzeczenia Sądu pierwszej instancji w zakresie całego
rozstrzygnięcia o zwrocie wartości tych nakładów. Mimo nieprecyzyjnego
sformułowania o „wyeliminowaniu […] obowiązku zapłaty”, które nie odpowiada
żadnej ze znanych konstrukcji prawa prywatnego, zaskarżone orzeczenie
w punkcie I nie jest więc niezgodne z art. 379 § 1 k.p.c.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 42411
§ 1 k.p.c. orzeczono jak na
wstępie.
jw
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Wojciech Katner (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie ze skargi pozwanych
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w R.
z dnia 31 stycznia 2012 r., w sprawie z powództwa T. K.
przeciwko M. K., M. K.
i P. K.
o opróżnienie lokalu mieszkalnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 lutego 2013 r.,
oddala skargę.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 22 września 2011 r. Sąd Rejonowy w P., po rozpoznaniu
sprawy z pozwu T. K. usunął pozwanych M. K., M. K. i P. K. z lokalu mieszkalnego
położonego w P. przy ul. W. 53 za jednoczesną zapłatą przez powoda T. K. na
rzecz pozwanych kwoty 38 450 złotych. Podstawą rozstrzygnięcia był art. 222 § 1
k.c., na którym Sąd oparł uwzględnienie prawa własności powoda do
przedmiotowego lokalu oraz art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2005 r. Nr
31, poz. 266 ze zm.), z którego wynikało niespełnienie przez pozwanych przesłanek
do otrzymania lokalu socjalnego. Zasądzona kwota spłaty na rzecz pozwanych
wynikała z uznania przez Sąd wartości prac remontowych oraz nakładów
dokonanych przez nich na przedmiotowy lokal.
W wyniku rozpoznania apelacji powoda i pozwanych, Sąd Okręgowy w R.
wyrokiem z dnia 31 stycznia 2012 r. zmienił wyrok Sądu Rejonowego przez
zniesienie obowiązku zapłaty zasądzonej kwoty przez powoda na rzecz pozwanych
(pkt 1), oddalił apelację pozwanych (pkt 2) i rozstrzygnął o kosztach postępowania
(pkt 3).
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w części (pkt 1) pozwani zarzucili naruszenie przez ten wyrok
art. 378 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd drugiej instancji granic apelacji
wniesionej przez pełnomocnika powoda z tego względu, że powód zaskarżył
apelacją wyrok Sądu Rejonowego w części orzekającej o zapłacie przez powoda
na rzecz pozwanych kwoty przenoszącą 17 724 złotych, a powód został zwolniony
w wyroku Sądu drugiej instancji z zapłacenia całej kwoty zasądzonej przez Sąd
Rejonowy, tj. 38 450 złotych. Stało się tak mimo równoległej apelacji pozwanych,
która została oddalona.
Pozwani wnieśli o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w R. z dnia 31 stycznia 2012 r. z zasądzeniem kosztów
postępowania wywołanego skargą.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zdaniem skarżących niezgodność z prawem prawomocnego wyroku Sądu
Okręgowego w R. polega na orzeczeniu poza zakresem zaskarżenia apelacją
wniesioną przez powoda, który zakwestionował to orzeczenie co do kwoty
przekraczającej 17 724 złote, nie zaś co do całości roszczenia zasądzonego
tytułem zwrotu nakładów na nieruchomość. Zarzut ten opiera się jednak
o błędną ocenę okoliczności faktycznych i prawnych, w których wydany został
zaskarżony wyrok.
Jak zauważył Sąd Okręgowy, apelacja powoda zmierzała w istocie rzeczy
do zakwestionowania istnienia po stronie pozwanego prawa zatrzymania
na podstawie art. 461 § 1 k.c. Sąd przychylił się do tej oceny, stwierdzając,
że w związku z korzystaniem z nieruchomości na podstawie umowy zbliżonej do
użyczenia, w sprawie zastosowanie ma art. 461 § 2 k.c., który wyłącza prawo
zatrzymania, gdy zwrot dotyczy rzeczy użyczonej. Sąd drugiej instancji wskazał
także, że zarzut zatrzymania nie mógł być skuteczny wobec powoda,
w okolicznościach sprawy nie był on bowiem zobowiązany do zwrotu nakładów na
nieruchomość dokonanych przez pozwanego.
Biorąc pod uwagę, że pozwany nie wystąpił w sprawie z powództwem
wzajemnym o zwrot nakładów na jego rzecz, orzeczenie Sądu Okręgowego
odpowiada więc prawu. Stwierdzenie, że powodowi nie przysługiwał zarzut
zatrzymania w związku z roszczeniem o zwrot nakładów na nieruchomość musiało
doprowadzić do zmiany orzeczenia Sądu pierwszej instancji w zakresie całego
rozstrzygnięcia o zwrocie wartości tych nakładów. Mimo nieprecyzyjnego
sformułowania o „wyeliminowaniu […] obowiązku zapłaty”, które nie odpowiada
żadnej ze znanych konstrukcji prawa prywatnego, zaskarżone orzeczenie
w punkcie I nie jest więc niezgodne z art. 379 § 1 k.p.c.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 42411
§ 1 k.p.c. orzeczono jak na
wstępie.
jw