Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 39/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)
SSN Michał Laskowski
Protokolant Joanna Sałachewicz
w sprawie M. Ł.
skazanego z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i
in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 8 maja 2013 r.
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego – na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w G.
z dnia 16 stycznia 2009 r.,
1. uchyla punkt I a zaskarżonego wyroku- tj. w części
przypisującej M. Ł. popełnienie czynów opisanych w
punktach I, II i III komparycji wyroku, i na podstawie art. 17 §
1 pkt 7 k.p.k. postępowanie karne w tym zakresie umarza –
oraz uchyla rozstrzygnięcia zawarte w punktach II i IV;
2. wydatkami postępowania kasacyjnego obciąża Skarb
Państwa.
UZASADNIENIE
M. Ł. został oskarżony o to, że:
I. w dniu 12 października 2007 r. w dniu 12 października 2007 r. w M. w
Salonie RTV AGD […], ze z góry powziętym zamiarem niespłacenia rat,
2
składając nieprawdziwe pisemne oświadczenie o miejscu stałego
zatrudnienia w firmie D.- M., osiąganych miesięcznie dochodach i
zdolności przeznaczenia ich na spłatę kredytu oraz wprowadzając w błąd
pracownika sklepu co do swojej zdolności kredytowej, doprowadził go do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 440,99 złotych
stanowiącym kwotę kredytu udzielonego na zakup aparatu
fotograficznego Samsung D 70 w oparciu o umowę nr 767524750436,
czym działał na szkodę AIG Bank Polska S. A., tj. o czyn z art. 297 §1
k.k. w zb. z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.
II. w dniu 13 października 2007 r. w M. w Salonie RTV AGD, ze z góry
powziętym zamiarem niespłacenia rat, składając nieprawdziwe pisemne
oświadczenie o miejscu stałego zatrudnienia w firmie D. – M.,
osiąganych miesięcznie dochodach i zdolności przeznaczenia ich na
spłatę kredytu oraz wprowadzając w błąd pracownika sklepu co do
swojej zdolności kredytowej, doprowadził go do niekorzystnego
rozporządzenia mieniem w wysokości 888,22 złotych stanowiącym
kwotę kredytu udzielonego na zakup aparatu fotograficznego Sony
Cyber DSC W 55 w oparciu o umowę nr 767524750434, czym działał na
szkodę AIG Bank Polska S. A., tj. o czyn z art. 297 §1 k.k. w zb. z art.
286 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.
III. w dniu 16 października 2007 r. w D. w PHU D., ze z góry powziętym
zamiarem niespłacenia rat, składając nieprawdziwe pisemne
oświadczenie o miejscu stałego zatrudnienia w firmie PHU R. S. K.,
osiąganych miesięcznie dochodach i zdolności przeznaczenia ich na
spłatę kredytu oraz wprowadzając w błąd pracownika sklepu co do
swojej zdolności kredytowej, doprowadził go do niekorzystnego
rozporządzenia mieniem w wysokości 2 771,88 złotych stanowiącym
kwotę kredytu udzielonego na zakup telewizora LCD DAEWOO 32" w
oparciu o umowę nr 857522140650, czym działał na szkodę AIG Bank
Polska S. A., tj. o czyn z art. 297 §1 k.k. w zb. z art. 286 §1 k.k. w zw.
z art. 11 §2 k.k.
3
IV. w dniu 15 października 2007 r. w G. w Salonie D., ze z góry powziętym
zamiarem niespłacenia rat, przedkładając podrobione i stwierdzające
nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie PHU R. S. K., oraz
wprowadzając w błąd pracownika sklepu co do swojej zdolności
kredytowej i zamiaru spłaty, usiłował doprowadzić go do niekorzystnego
rozporządzenia mieniem w wysokości 4 499 złotych stanowiącym kwotę
kredytu udzielonego na zakup telewizora LCD Samsung, lecz
zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na negatywną weryfikację
wniosku, czym działał na szkodę GE Money Bank SA, tj. o czyn z art.
13 §1 k.k. w zw. z art. 286 §1 k.k. w zb. z art. 297 §1 k.k. w zw. z art.
11 §2 k.k.
V. w dniu 15 października 2007 r. w G. w Salonie E. t Sp. z o.o, ze z góry
powziętym zamiarem niespłacenia rat, przedkładając podrobione i
stwierdzające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie PHU R.
S. K., oraz wprowadzając w błąd pracownika sklepu co do swojej
zdolności kredytowej i zamiaru spłaty, usiłował doprowadzić go do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 4 188, 45 złotych
stanowiącym kwotę kredytu udzielonego na zakup telewizora 42 LC 3 R
2006 LG, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na negatywną
weryfikację wniosku, czym działał na szkodę GE Money Bank SA z
siedzibą/…/, tj. o czyn z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 286 §1 k.k. w zb. z
art. 297 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.
VI. w dniu 15 października 2007 r. w G. w Salonie V. Sp. z o.o., ze z góry
powziętym zamiarem niespłacenia rat, przedkładając podrobione i
stwierdzające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie PHU R.
S. K., oraz wprowadzając w błąd pracownika sklepu co do swojej
zdolności kredytowej i zamiaru spłaty, usiłował doprowadzić go do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 3 529,93 złotych
stanowiącym kwotę kredytu udzielonego na zakup Notebooka HP 6720
S, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na negatywną
weryfikację wniosku, czym działał na szkodę GE Money Bank SA, tj. o
4
czyn z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 286 §1 k.k. w zb. z art. 297 §1 k.k. w
zw. z art. 11 §2 k.k.
Sąd Rejonowy w G. w wyroku z dnia 16 stycznia 2009 r., orzekł:
"I. oskarżonego M. Ł. uznaje za winnego popełnienia zarzucanych mu
czynów, i tak:
a) za czyny opisane w punktach I-III części wstępnej wyroku, przyjmując,
iż zostały one popełnione w warunkach ciągu przestępstw opisanego
w art. 91 §1 k.k., na podstawie art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k.
w zw. z art. 91 §1 k.k. wymierza mu karę roku i 6 (sześciu) miesięcy
pozbawienia wolności,
b) za czyny opisane w punktach IV-VI części wstępnej wyroku, z tą
zmianą, iż kwalifikuje je z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 286 §1 k.k. w zb.
z art. 297 §1 k.k. w zb. z art. 270 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k., i
przyjmując, że zostały one popełnione w warunkach ciągu
przestępstw opisanego w art. 91 §1 k.k., na podstawie art. 14 §1 k.k.
w zw. z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k. w zw. z art. 91 §1 k.k.
wymierza mu karę roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;
II. na podstawie art. 91 §1 k.k. w zw. z art. 86 §1 k.k. wymierzone
oskarżonemu kary pozbawienia wolności łączy i wymierza mu karę łączną
2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;
III. na podstawie art. 69 §1 i §2 k.k. oraz art. 70 §1 pkt 1 k.k. wykonanie
orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo
zawiesza na okres próby lat 5 (pięciu);
IV. na podstawie art. 46 §1 k.k. orzeka wobec oskarżonego obowiązek
naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz AIG Bank Polska
S.A. kwoty 4.101,09 zł (czterech tysięcy stu jeden złotych dziewięciu
groszy);
V. na podstawie art. 624 §1 k.p.k. zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz
Skarbu Państwa kosztów sądowych w całości."
Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez żadną z uprawnionych
stron i uprawomocnił się w pierwszej instancji w dniu 23 stycznia 2009 r.
5
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 16
stycznia 2009 r. wniósł Prokurator Generalny, który powołując się na zarzut
rażącego naruszenia przepisu prawa procesowego, tj. art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.,
a polegającego na skazaniu M. Ł. za czyny z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 286
§ 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., popełnione w dniach 12, 13 i 16 października
2007 r., pomimo iż postępowanie karne co do tego samego oskarżonego i
tych samych czynów zostało wcześniej prawomocnie zakończone wyrokiem
Sądu Rejonowego z dnia 31 lipca 2008 r., co stanowi bezwzględną przyczynę
odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., wniósł w konkluzji o
uchylenie tegoż wyroku w zaskarżonej części oraz w części dotyczącej
orzeczenia w punkcie II o karze łącznej i w punkcie IV o obowiązku
naprawienia szkody i umorzenie postępowania w tym zakresie.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna w stopniu oczywistym,
co pozwala na jej rozpoznanie i uwzględnienie na posiedzeniu (art. 535 § 5
k.p.k.).
Nie ulega bowiem wątpliwości, że wyrokiem Sądu Rejonowego w M. z
dnia 31 lipca 2008 r., sygn. akt II K …/08, który uprawomocnił się bez
postępowania odwoławczego w dniu 8 sierpnia 2008 r., oskarżony M. Ł. został
uznany miedzy innymi za winnego tego, że:
1. w dniu 12 października 2007 roku w M., działając w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej doprowadził AIG Bank Polska S.A do
niekorzystnego rozporządzenia kredytem w wysokości 440.99 zł na
zakup w systemie ratalnym aparatu fotograficznego Samsung D 70 o
wartości 419 zł w ten sposób, że w sklepie M. złożył nierzetelne
oświadczenie o swoim zatrudnieniu w ekspedycji archeologicznej D. w
celu zawarcia umowy kredytowej nr 767524750436, wprowadzając tym
samym pracownika sklepu w błąd co do okoliczności mającej znaczenie
prawne i co do zamiaru wywiązania się z zobowiązania, a następnie w
nieustalonym dniu w październiku 2007 roku w M. przywłaszczył sobie te
przedmioty, w ten sposób, że zbył je nieustalonym osobom, mimo, że nie
stanowiły jego własności, czym działał na szkodę AIG Bank Polska S.A.,
6
2. w dniu 13 października 2007 roku w M., działając w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej doprowadził AIG Bank Polska S.A. do
niekorzystnego rozporządzenia kredytem w wysokości 888,22 zł na
zakup w systemie ratalnym aparatu fotograficznego Sony Cyber DSC
W55 o wartości 849 zł, w ten sposób, że w sklepie Mars złożył
nierzetelne oświadczenie o swoim zatrudnieniu w zakładzie D./…/ w celu
zawarcia umowy kredytowej nr 767524750434 wprowadzając tym
samym pracownika sklepu w błąd co do okoliczności mającej znaczenie
prawne i co do zamiaru wywiązania się z zobowiązania a następnie w
nieustalonym czasie i miejscu przywłaszczył sobie te przedmioty w ten
sposób, że zbył je nieustalonym osobom, mimo, że nie stanowiły jego
własności, czym działał na szkodę AIG Bank Polska S.A.,
3. w dniu 16 października 2007 roku w D., działając w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej doprowadził AIG Bank Polska S.A. do
niekorzystnego rozporządzenia kredytem w wysokości 2.771,88 zł na
zakup w systemie ratalnym telewizora LCD Daewoo 32 o wartości 2.499
zł w ten sposób, że w sklepie D. złożył nierzetelne oświadczenie o swoim
zatrudnieniu w PHU R. w celu zawarcia umowy kredytowej nr
857522140650 wprowadzając tym samym pracownika sklepu w błąd co
do okoliczności mającej znaczenie prawne i co do zamiaru wywiązania
się z zobowiązania a następnie tego samego dnia w G. przywłaszczył
sobie ten przedmiot w ten sposób, że zbył je nieustalonym osobom,
mimo. że nie stanowiły jego własności, czym działał na szkodę AIG Bank
Polska S.A.,
- a które to czyny zostały zakwalifikowane jako - wchodzące w skład
ciągu (art. 91 § 1 k.k.) - przestępstwa z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1
k.k. w zb. z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to skazany na karę
roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania, przy czym jednocześnie na podstawie art. 46 § 1 k.k. nałożono na
oskarżonego obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę na
rzecz AIG Bank Polska S.A. kwoty 4.101,09 zł.
7
Z powyższego wynika zatem, że wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia
16 stycznia 2009 r. w części dotyczącej skazania za czyny popełnione przez
M. Ł. w dniach 12 i 13 października 2007 r. w M. i w dniu 16 października w
D., wydany został pomimo istnienia przesłanki procesowej w postaci powagi
rzeczy osądzonej (res iudicata). Stan powagi rzeczy osądzonej zachodzi
bowiem wówczas, gdy „co do tego samego czynu tej samej osoby”
(tożsamość podmiotowo-przedmiotowa), orzeczeniem merytorycznym
rozstrzygnięta została kwestia odpowiedzialności karnej. W przedmiotowej
sprawie te same czyny, mimo pewnych różnic w ich redakcji i przyjętej
kwalifikacji prawnej, tej samej osoby - tj. M. Ł., zostały już prawomocnie
osądzone wyrokiem Sądu Rejonowego w M. z dnia 31 lipa 2008 r., sygn. akt II
K …/08.
Z tego też względu, Sąd Najwyższy uchylił punkt I a zaskarżonego
kasacją wyroku Sądu Rejonowego w G. - tj. w części przypisującej M.Ł.
popełnienie czynów opisanych w punktach I, II i III komparycji wyroku i na
podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postępowanie karne w tym zakresie umorzył.
Konsekwencją powyższego było również uchylenie rozstrzygnięć zwartych w
punktach II (kara łączna) i III (obowiązek naprawienia szkody).