Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WA 9/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Bogdan Rychlicki (przewodniczący)
SSN Marian Buliński
SSN Edward Matwijów (sprawozdawca)
Protokolant : Anna Krawiec
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Zbigniewa
Badelskiego
w sprawie 1. ppłk. rez. Z. E. S., 2. kpt. rez. M. J. M., 3. kpt. rez. M. R. M., 4. st. kpr.
K. A. Ż., 5. szer. rez. T. M. P. oskarżonych z art. 231 § 1 k.k. i art. 354 § 2 k.k. w zb.
z art. 354 § 1 k.k. po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie w dniu 21 maja
2013 r., apelacji, wniesionych przez obrońców oskarżonych i prokuratora na
niekorzyść M. M. od wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 10 grudnia
2012 r., sygn. akt: […]
1. uchyla zaskarżony wyrok w odniesieniu do kpt. rez. M. R. M.
i szer. rez. T. P. i sprawę w tej części przekazuje Wojskowemu
Sądowi Okręgowemu w P. do ponownego rozpoznania, a w
pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,
2. zasądza od ppłk. Z. S., kpt. rez. M. M. i st. kpr. K. Ż. po 180 zł
(sto osiemdziesiąt złotych) tytułem opłaty za postępowanie
odwoławcze oraz obciąża każdego z nich w 1/5 części kosztami
tegoż postępowania.
2
UZASADNIENIE
Wojskowy Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 10 grudnia 2012 r.:
I. ppłk. rez. Z. E. S. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 231 § 1
polegającego na tym, że:
„w dniu 16 października 2007 r. na Poligonie Sił Powietrznych w [..], będąc
funkcjonariuszem publicznym - żołnierzem zawodowym pozostającym w czynnej
służbie wojskowej, dowódcą dywizjonu przeciwlotniczego […], wyznaczonym
rozkazem dziennym Dowódcy Zgrupowania Poligonowego Wojsk OPL nr [...] z
dnia 12.10.2007r. płk L. C. na stanowisko funkcyjne "kierownika strzelania", w
czasie ćwiczeń poligonowych 3 bplot z […], odbywających się na stanowisku
ogniowym nr […] w godz. 19:00-22:00 wg zadania […] w miejscowości W., nie
dopełnił swoich obowiązków wynikających z pkt. 11.16 załącznika nr 1 do rozkazu
nr Z-56 Dowódcy Sił Powietrznych z dnia 17 marca 2006 r. w ten sposób, iż
dopuścił wbrew pkt. 11.4 załącznika nr 1 do wspomnianego rozkazu, do
załadowania amunicją bojową - przez szkolący się pododdział - dwóch zestawów
przeciwlotniczych ZU-23-2 poza terenem stanowiska ogniowego, w wyniku czego
doszło do oddania z działka przeciwlotniczego ZU-23-2 zamontowanego na
pojeździe marki Star 266 o nr rej. […], a obsługiwanego przez st. kpr. K. Ż., szer. T.
M. P., szer. B. M. W., szer. M. K., szer. S. D. i szer. P. Z., niekontrolowanego
strzału do stojącego za nim zestawu przeciwlotniczego ZU-23-2 zamontowanego
na pojeździe marki Star 266, wskutek czego śmierć poniósł szer. G. S., a st. plut. A.
S. doznał obrażeń ciała w postaci amputacji paliczka środkowego palca piątego
prawej ręki oraz rany szarpanej paliczka środkowego palca czwartego ręki prawej,
szer. Z. B. doznał obrażeń ciała w postaci powierzchownych, nie penetrujących ran
postrzałowych szyi, klatki piersiowej i głowy, a szer. M. B. doznał obrażeń ciała w
postaci wieloczłonowego złamania kości sklepienia czaszki i rany mózgu, zaś
uszkodzeniu uległ zestaw przeciwlotniczy ZU-23-2 zamontowany na pojeździe
marki Star 266, czym działał na szkodę zarówno interesu prywatnego jak i
publicznego”.
3
Na podstawie art. 231 § 1 k.k., art. 69 § 1 i 2, art. 70 § 1 pkt 1 k.k. Sąd skazał
ppłk. rez. Z. E. S. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat.
II. kpt. rez. M. J. M. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 231 § 1 k.k.
polegającego na tym, że:
„w dniu 16 października 2007 r. na Poligonie […], będąc funkcjonariuszem
publicznym - żołnierzem zawodowym pozostającym w czynnej służbie wojskowej,
dowódcą […], wyznaczonym rozkazem dziennym Dowódcy Zgrupowania
Poligonowego Wojsk […] z dnia 12.10.2007 r. płk L. C. na stanowisko funkcyjne
„strzelającego z ZU-23-2" w czasie ćwiczeń poligonowych, odbywających się na
stanowisku ogniowym nr […] w godz. 19:00- 22:00 wg zadania 1[…] w
miejscowości W., nie dopełnił swoich obowiązków wynikających z pkt. 11.18
załącznika nr 1 do rozkazu Dowódcy Sił Powietrznych z dnia 17 marca 2006 r., w
ten sposób, iż dopuścił wbrew pkt. 11.4 załącznika nr 1 do wspomnianego rozkazu,
do załadowania amunicją bojową - przez szkolący się pododdział - dwóch
zestawów przeciwlotniczych ZU-23-2 poza terenem stanowiska ogniowego, w
wyniku czego doszło do oddania z działka przeciwlotniczego ZU-23-2
zamontowanego na pojeździe marki Star 266 o nr rej. […], a obsługiwanego przez
s[…], niekontrolowanego strzału do stojącego za nim zestawu przeciwlotniczego
ZU-23-2 zamontowanego na pojeździe marki Star 266, wskutek czego śmierć
poniósł szer. G. S., a st. plut. A. S. doznał obrażeń ciała w postaci amputacji
paliczka środkowego palca piątego prawej ręki oraz rany szarpanej paliczka
środkowego palca czwartego ręki prawej, szer. Z. B. doznał obrażeń ciała w
postaci powierzchownych, nie penetrujących ran postrzałowych szyi, klatki
piersiowej i głowy, a szer. M. B. doznał obrażeń ciała w postaci wieloczłonowego
złamania kości sklepienia czaszki i rany mózgu, zaś uszkodzeniu uległ zestaw
przeciwlotniczy ZU-23-2 zamontowany na pojeździe marki Star 266, czym działał
na szkodę zarówno interesu prywatnego jak i publicznego”.
Na podstawie art. 231 § 1 k.k., art. 69 § 1 i 2, art. 70 § 1 pkt 1 k.k. Sąd skazał
kpt. rez. M. J. M. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat.
4
III. st. kpr. K. A. Ż. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 231 § 1 k.k.
polegającego na tym, że:
„ w dniu 16 października 2007r. na Poligonie […], będąc funkcjonariuszem
publicznym - żołnierzem zawodowym pozostającym w czynnej służbie wojskowej,
dowódcą działonu […], wyznaczonym rozkazem dziennym Dowódcy Zgrupowania
Poligonowego Wojsk […] z dnia 12.10.2007r. płk L. C. jako dowódca działa ZU-23-
2 zamontowanego na pojeździe marki Star 266, w czasie ćwiczeń poligonowych
[…], odbywających się na stanowisku ogniowym nr […] w godz. 19:00-22:00 wg
zadania […] w miejscowości W., nie dopełnił swoich obowiązków w ten sposób, iż
dopuścił wbrew pkt. 8.12 lit. b i pkt. 11.4 załącznika nr 1 do rozkazu Dowódcy Sił
Powietrznych z dnia 17 marca 2006r., do załadowania amunicją bojową - przez
szkolący się pododdział - swojego niesprawnego zestawu przeciwlotniczego ZU-
23-2 zamontowanego na pojeździe marki Star 266 10 poza terenem stanowiska
ogniowego, w wyniku czego doszło do oddania z działka przeciwlotniczego ZU-23-
2 zamontowanego na pojeździe marki Star 266, dowodzonego przez siebie, a
ponadto obsługiwanego przez […], niekontrolowanego strzału do stojącego za nim
zestawu przeciwlotniczego ZU-23-2 zamontowanego na pojeździe marki Star 266,
wskutek czego śmierć poniósł szer. G.S., a st. plut. A . S. doznał obrażeń ciała w
postaci amputacji paliczka środkowego palca piątego prawej ręki oraz rany
szarpanej paliczka środkowego palca czwartego ręki prawej, szer. Z. B. doznał
obrażeń ciała w postaci powierzchownych, nie penetrujących ran postrzałowych
szyi, klatki piersiowej i głowy, a szer. M. B. doznał obrażeń ciała w postaci
wieloczłonowego złamania kości sklepienia czaszki i rany mózgu, zaś uszkodzeniu
uległ zestaw przeciwlotniczy ZU-23-2 zamontowany na pojeździe marki Star 266,
czym działał na szkodę zarówno interesu prywatnego jak i publicznego”.
Na podstawie art. 231 § 1 k.k., art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. Sąd
skazał st. kpr. K. Ż. na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wonności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat.
IV. szer. rez. T. M. P. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 354 § 2 k.k.
polegającego na tym, że:
„ w dniu 16 października 2007 r. na Poligonie […], w czasie ćwiczeń poligonowych
[…], odbywających się na stanowisku ogniowym nr […] w godz. 19:00-22:00 wg
5
zadania […] w miejscowości W., będąc żołnierzem służby zasadniczej JW […],
służącym na stanowisku prawego ładowniczego zestawu przeciwlotniczego ZU-23-
2 zamontowanego na pojeździe marki Star 266, nieostrożnie obchodził się i
nieostrożnie użył broń wojskową - w/w zestaw przeciwlotniczy poprzez to że: na
polecenie dowódcy działonu st. kpr. K. Ż. rozpoczął osiąganie gotowości bojowej nr
2 poza stanowiskiem ogniowym, wbrew wszelkim zasadom obchodzenia się z
bronią palną w czasie, gdy jego niesprawny zestaw miał nakierowane lufy w
kierunku drugiego zestawu przeciwlotniczego ZU-23-2 zamontowanego na
pojeździe marki Star 266 i w czasie osiągania tejże gotowości bojowej nr 2 wskutek
pomylenia kolejności czynności przy osiąganiu gotowości bojowej nr 2 odsunął
magazyn dosłany wcześniej w położenie bojowe rękojeści utrzymywacza skrzynki
amunicyjnej - w skutek czego pierwszy nabój z taśmy wsunął się pod pokrywę i
zaczepił za ustalacze pokrywy donośnika armaty, następnie zablokował części
ruchome na napinaczu, poprzez odciągnięcie do oporu i zwolnienie rękojeści
mechanizmu przeładowania, po czym energicznie dosłał magazyn z zamontowaną
taśmą nabojową, co doprowadziło do wepchnięcia drugiego naboju z taśmy pod
pokrywę za ustalacze pokrywy donośnika armaty, zaś pierwszy nabój wówczas
znalazł się na linii dosyłania do komory nabojowej na skutek czego armata była
gotowa do oddania strzału z prawej armaty, który to padł bądź po odruchowym
odpaleniu przez niego ze spustu oddzielnego, lub po błędnym trzymaniu przez
celowniczego szer. B. W. nogi na spuście nożnym zamiast na hamulcu obrotu
armaty w poziomie, na skutek czego po oddaniu strzału przez prawą armatę w/w
zestawu, trafiony został stojący za nim zestaw przeciwlotniczy ZU-23-2
zamontowany na pojeździe marki Star 266 , w wyniku czego obrażeń ciała doznał:
w postaci ran szarpanych tkanek miękkich i struktur kostnych szyi, głowy, klatki
piersiowej i okolicy barku prawego, z rozdarciem tętnicy szyjnej wspólnej prawej,
żyły szyjnej wspólnej prawej, tętnicy i żyły podobojczykowej prawej oraz żyły
głównej dolnej szer. G. S., które to obrażenia spowodowały ostry śmiertelny
krwotok do prawej jamy opłucnej, worka osierdziowego i krwotok zewnętrzny w
wyniku którego to w/w zmarł na miejscu;
- w postaci postrzałowego uszkodzenia czaszki i płatów ciemieniowych mózgu szer.
M. B., które to obrażenia spowodowały u w/w niedowład czterokończynowy
6
skutkujący ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu w postaci ciężkiego kalectwa
uniemożliwiającego prawidłowe funkcjonowanie;
- w postaci rany postrzałowej palca piątego ręki prawej z uszkodzeniem ścięgien i
wieloodłamowym złamaniem środkowego paliczka tego palca st. plut. A.S., które to
obrażenia naruszyły czynności narządu ciała u w/w na okres powyżej dni siedmiu;
- w postaci powierzchownych postrzałowych ran tkanek miękkich głowy i tułowia
szer. Z. B., które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała
na okres poniżej dni siedmiu oraz w/w na skutek silnej reakcji na stres doznał
rozstroju zdrowia psychicznego na okres poniżej dni siedmiu”.
Na podstawie art. 354 § 2 k.k., art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. Sąd
skazał szer. rez. T. P. na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat.
V. Tymże wyrokiem kpt. rez. M. R. M. na podstawie art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art.
17 § 1 pkt 1 k.p.k. został uniewinniony od popełnienia czynu określonego w art. 231
§ 1 k.k. polegającego na tym, że:
„ w dniu 16 października 2007r. na Poligonie […], będąc funkcjonariuszem
publicznym - żołnierzem zawodowym pozostającym w czynnej służbie wojskowej,
szefem […], wyznaczonym rozkazem dziennym Dowódcy Zgrupowania
Poligonowego Wojsk […] z dnia 12.10.2007r. płk L. C. na stanowisko funkcyjne
„rozjemcy ogniowego”, w czasie ćwiczeń poligonowych […], odbywających się na
stanowisku ogniowym nr […] w godz. 19:00-22:00 wg zadania […] w miejscowości
W., nie dopełnił swoich obowiązków wynikających z pkt. 11.20 załącznika nr 1 do
rozkazu nr […] Dowódcy Sił Powietrznych z dnia 17 marca 2006r. w ten sposób, iż
dopuścił wbrew pkt. 11.4 załącznika nr 1 do wspomnianego rozkazu, do
załadowania amunicją bojową - przez szkolący się pododdział - dwóch zestawów
przeciwlotniczych ZU-23-2 poza terenem stanowiska ogniowego, w wyniku czego
doszło do oddania z działka przeciwlotniczego ZU-23-2 zamontowanego na
pojeździe marki Star 266, a obsługiwanego przez […], niekontrolowanego strzału
do stojącego za nim zestawu przeciwlotniczego ZU-23-2 zamontowanego na
pojeździe marki Star 266, wskutek czego śmierć poniósł szer. G. S., a st. plut. A. S.
doznał obrażeń ciała w postaci amputacji paliczka środkowego palca piątego
7
prawej ręki oraz rany szarpanej paliczka środkowego palca czwartego ręki prawej,
szer. Z. B. doznał obrażeń ciała w postaci powierzchownych, nie penetrujących ran
postrzałowych szyi, klatki piersiowej i głowy, a szer. M. B. doznał obrażeń ciała w
postaci wieloczłonowego złamania kości sklepienia czaszki i rany mózgu, zaś
uszkodzeniu uległ zestaw przeciwlotniczy ZU-23-2 zamontowany na pojeździe
marki Star 266, czym działał na szkodę zarówno interesu prywatnego jak i
publicznego”.
Apelację od tego wyroku wnieśli obrońca oskarżonego ppłk. rez. Z. S.,
obrońca oskarżonego kpt. rez. M. . obrońca oskarżonego st. kpr. K. Ż., adw. A. K. i
adw. M. S. jako obrońcy szer. rez. T. P. oraz prokurator na niekorzyść oskarżonego
kpt. rez. M. M.
A. Obrońca oskarżonego ppłk. rez. Z. S. zarzucił:
1. obrazę przepisów prawa procesowego a mianowicie art. 7 k.p.k. przez
przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, która miała wpływ na treść
wyroku, poprzez zbyt swobodną, nieuzasadnioną interpretację działań podjętych na
skutek rozkazu oskarżonego dotyczącego osiągnięcia gotowości bojowej nr 2 na
stanowisku ogniowym nr […] Poligonu […],
2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na
jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że:
- zdarzenie miało miejsce poza terenem stanowiska ogniowego nr […];
- oskarżony dopuścił do załadowania amunicją bojową zestawu przeciwlotniczego
ZU-23-2 poza terenem stanowiska ogniowego, pomimo braku dowodów
uzasadniających takie ustalenia, bowiem oskarżony nigdy nie wydawał polecenia,
którego skutkiem byłoby wprowadzenie naboju do komory nabojowej tego zestawu
przeciwlotniczego.
W konkluzji obrońca wniósł o „zmianę wyroku przez odmienne orzeczenie co
do istoty sprawy i uniewinnienie oskarżonego ppłk. rez. Z. S. od zarzutu aktu
oskarżenia”.
B. Obrońca oskarżonego kpt. rez. M. M. zarzucił wyrokowi Sądu pierwszej instancji:
- obrazę przepisów postępowania mającego istotny wpływ na treść orzeczenia:
art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej i wybiórczej oceny zgromadzonego
materiału dowodowego, a w szczególności:
8
- ustalenie, iż działo ZU 23-2 było sprawne technicznie, pomimo braku dowodów –
opinii w tym zakresie, dokonanych przez powołany zespół biegłych oględzinach
działa już zakonserwowanego i wreszcie braku możliwości przeprowadzenia
ponownych oględzin sprzętu;
- ustalenie, iż do zdarzenia doszło poza stanowiskiem ogniowym, wbrew
znajdującemu się w aktach „schematowi SO-3 w dniu 16.10.2007 r. godz. 21.00” (k.
196 wg numeracji PG w G.), które miały istotny wpływ na treść orzeczenia;
- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 167 k.p.k., poprzez brak
przeprowadzenia z urzędu dowodu z opinii biegłych/instytucji naukowej lub
specjalistycznej na okoliczność stanu technicznego działa, możliwych
mechanizmów oddania niekontrolowanego wystrzału i oparcie wyroku wyłącznie na
wiedzy Sądu, które to naruszenie w sposób istotny miało wpływ na treść orzeczenia;
- art. 424 § 2 k.p.k. oraz art. 413 § 2 k.p.k. poprzez:
- brak dokładnego określenia przypisanego oskarżonemu czynu,
- brak wyjaśnienia podstawy prawnej orzeczenia, a jedynie powołanie się na treść
zarzutu,
- wewnętrznie i logicznie sprzeczne określenie możliwych przyczyn powstania
wypadku,
- brak wskazania jaki konkretnie (spośród 4 wymienionych) obowiązek wynikający z
treści pkt. 11.18 załącznika do rozkazu […] naruszył oskarżony, które to naruszenie
miało wpływ na treść orzeczenia mianowicie poprzez uznanie, że doszło do
załadowania dwóch zestawów przeciwlotniczych,
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mające
wpływ na jego treść:
- błędne przyjęcie, iż oskarżony dopuścił do załadowania amunicją bojową dwóch
zestawów przeciwlotniczych ZU-23-2 poza stanowiskiem ogniowym, podczas gdy
nie miało to miejsca, które to błędy miały istotny wpływ na treść orzeczenia,
- błędne przyjęcie, iż kpt. rez. M. M., wbrew obowiązkowi wynikającemu z pkt. 11.4 i
11.18 załącznika do rozkazu […], dopuścił do załadowania działa, podczas gdy
obowiązki „strzelającego” rozpoczynały się po wydaniu przez przełożonego
komendy cel w wycinku, do której wydania nie doszło”.
9
Obrońca oskarżonego podniósł ponadto obrazę przepisu prawa
materialnego art. 318 k.k. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji, gdy oskarżony
przekazując komendę do osiągnięcia „gotowości bojowej nr 2” wykonywał rozkaz
bezpośredniego przełożonego przy jednoczesnym braku umyślności popełnianego
przestępstwa z art. 231 k.k.
Na tej podstawie autor apelacji wniósł o uniewinnienie osk. kpr. rez. M.M. od
stawianego mu zarzutu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojskowemu Sądowi
Okręgowemu.
C i D. Obrońca oskarżonego st. kpr. K. Ż. i szer. rez. T. P. zarzucił wyrokowi Sądu
pierwszej instancji:
„ 1. naruszenie przepisu art. 14 § 1 k.p.k. w zw. z art. 332 § 1 pkt 2 k.p.k., poprzez
przekroczenie granic oskarżenia w opisie czynu przypisanego T. P. i K. Ż.,
2. istotny błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na uznaniu oskarżonego T. P.
za winnego zarzucanego mu czynu, poprzez oparcie ustaleń dotyczących skazania
na dowolnej ocenie, z pominięciem istotnych wątpliwości wynikających ze
zgromadzonego materiału dowodowego,
3. naruszenie prawa materialnego, art. 354 k.k., poprzez przyjęcie, że pomiędzy
zachowaniem T. M. a skutkiem w postaci śmierci G. S. i uszkodzeniami ciała M. B.
istnieje normatywne powiązanie przyczynowe,
4. istotny błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na uznaniu oskarżonego K. Ż.
za winnego zarzucanego mu czynu, poprzez oparcie ustaleń dotyczących skazania
na dowolnej i wybiórczej ocenie dowodów i pominięciu dowodów przemawiających
na korzyść tego oskarżonego,
5. naruszenie prawa procesowego, przepisów art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 i
410 k.p.k. w zw. z art. 193 k.p.k., poprzez wybiórczą i dowolną ocenę dowodów, w
tym zastąpienie ustaleń dotyczących istotnych okoliczności sprawy wymagających
wiedzy specjalistycznej oceną innych dowodów oraz rażące naruszenie zasady in
dubio pro reo,
6. naruszenie prawa procesowego, przepisu art. 442 § 3 k.p.k., poprzez pominięcie
zapatrywań i wskazań Sądu odwoławczego w tej sprawie,
10
7. naruszenie prawa procesowego, przepisu art. 424 k.p.k., poprzez wadliwe
sporządzenie uzasadnienia wyroku polegające na braku wskazania, na jakich
dowodach Sąd się oparł przy wyrokowaniu, jakie uznał za wiarygodne a jakim
odmówił wiarygodności”.
Wskazując na powyższe zarzuty adw. A. K. wniosła o uniewinnienie
oskarżonych T. P. i K. Ż. od zarzucanych im czynów.
Adw. M. S. będący także obrońcą szer. rez. T. P. zarzucił orzeczeniu Sądu
pierwszej instancji:
„ rażące naruszenie przepisów procedury, tj. art. 397 § 4 k.p.k., mające wpływ na
treść zaskarżonego orzeczenia, poprzez nierozstrzygnięcie wątpliwości w postaci
ustalenia przez Sąd I instancji „przyczyn oddania strzału przed stanowiskiem
ogniowym", które to zagadnienie budziło wątpliwości Sądu I instancji, bowiem
postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2011 r. w trybie art. 397 § 1 k.p.k. Sąd
Okręgowy zakreślił rzecznikowi oskarżenia publicznego termin do usunięcia
istotnych braków postępowania przygotowawczego zlecając między innymi
powołanie biegłego w celu zbadania powyższej okoliczności, z którego to
zobowiązania oskarżenie się nie wywiązało, a żadne inne czynności dowodowe w
sprawie nie przyczyniły się do wyjaśnienia tejże tak istotnej kwestii, która finalnie
została rozstrzygnięta na niekorzyść oskarżonego;
- rażące naruszenie przepisów procedury, tj. art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k., mające wpływ
na treść zaskarżonego orzeczenia, tj. poprzez niedokładne określenie
przypisanego czynu oskarżonemu;
- rażące naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść
wydanego wyroku, tj. - art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., w zw. z art. 92 k.p.k., w zw.
z art. 410 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, w
szczególności poprzez dokonanie oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w
sposób wybiórczy, z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania i
doświadczenia życiowego oraz zasady in dubio pro reo przejawiających się w m.in.:
a) w braku wyjaśnienia przyczyn przyjęcia jednego z hipotetycznych zachowań
zawierającego w sobie kolejnych kilka przypuszczalnych działań T. P. i innej osoby
(pana W.), które miało wyczerpywać znamiona czynu zabronionego pod groźbą
kary wyartykułowanego w normie prawnej zawartej w art. 354 § 2 k.k. mając na
11
uwadze fakt, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał żadnych
podstaw do takiego ustalenia, a tym samym Sąd I instancji dokonał dowolnego,
wybiórczego ustalenia stanu faktycznego nie podając przy tym jakiejkolwiek
argumentacji, która przemawiałaby za dokonanymi ustaleniami wobec czego Sąd
meriti z uwagi na brak pewności co do przebiegu zdarzenia, dokonując niniejszych
ustaleń dopuścił się naruszenia fundamentalnej zasady in dubio pro reo będącej
konsekwencją zasady domniemania niewinności,
b) brak wyjaśnienia wpływu nie zabezpieczenia dowodu rzeczowego w postaci
działa przeciwlotniczego oraz udostępnienia go osobom bezpośrednio
zainteresowanym wynikiem sprawy, tj. kpr. R. K. i kpr. S. K. w celu jej konserwacji
poprzez jej rozebranie, czyszczenie oraz składanie przed przybyciem biegłych
mających na celu wydanie opinii w zakresie stanu technicznego w chwili zdarzenia,
który mógł być jedyną przyczyną niekontrolowanego wystrzału. W konsekwencji nie
wyjaśniono czy wystrzał mógł zostać bezpośrednio lub chociaż pośrednio
spowodowany nie błędem człowieka, a wadliwym stanem technicznym armaty lub
jej części w dniu zdarzenia, którego nie dało się ustalić przez biegłych wydających
opinię i nie wyciągnięcie przez Sąd I instancji konsekwencji z takiego stanu rzeczy
poprzez rozstrzygnięcie i tej kwestii na korzyść oskarżonego,
c) nieprawidłowej ocenie wyjaśnień oskarżonego poprzez stwierdzenie, że
nieprzyznanie się oskarżonego do zarzucanego mu czynu stanowi realizację linii
obrony, w sytuacji gdy wcześniej oskarżony do winy się przyznał i wyciągnięcie z
tego faktu okoliczności obciążających oskarżonego, w sytuacji gdy oskarżony ma
prawo do zmiany swojego stanowiska procesowego, co winno podlegać neutralnej
ocenie przez Sąd orzekający, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że
oskarżony przyznając się do winy nie był w stanie opisać jaki to błąd miał on
popełnić; jego pierwotne wyjaśnienia muszą zatem być odczytane również jako
świadczące o nieprzyznawaniu się pana P. do stawianego mu zarzutu,
- błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia
poprzez przyjęcie, że między przesłanką „nieostrożnego obchodzenia się z bronią
wojskową", a skutkiem opisanym w § 2 art. 354 k.k. istnieje związek przyczynowo -
skutkowy, w sytuacji gdy już sama lektura części rozstrzygającej zaskarżonego
wyroku jednoznacznie wskazuje, że Sąd nie dokonał żadnych pewnych ustaleń w
12
tym zakresie wskazując, co wymaga ponownego podkreślenia, w części
rozstrzygającej na dwa różne zachowania mające rzekomo doprowadzić do
zaistnienia skutku i to zachowania, które Sąd I instancji przypisał dwóm różnym
osobom (oskarżonemu lub panu W.),
- rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 442 § 3 k.p.k. mający wpływ na
treść zaskarżonego orzeczenia, poprzez pominięcie zapatrywań i wskazań sądu
odwoławczego w niniejszej sprawie”.
W oparciu o podniesione zarzuty wniósł o uniewinnienie oskarżonego.
W apelacji wniesionej przez prokuratora na niekorzyść oskarżonego kpt. rez. M.R.
M. sformułowany został zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za
podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, poprzez przyjęcie,
iż brak jest możliwości uznania zarzutu stawianemu oskarżonemu kpt. rez. M. R. M.
za zasadny i nie budzący wątpliwości, podczas gdy analiza zebranych w
postępowaniu karnym dowodów wskazuje jednoznacznie na to, że ww. oskarżony
dopuścił się zarzucanego przestępstwa z art. 231 § 1 k.k.
Na rozprawie apelacyjnej przed Sądem Najwyższym obrońcy oskarżonych Z.
S., M. M., K. Ż. i T. P . popierali wniesione apelacje, obrońca oskarżonego R. M.
domagał się utrzymania zaskarżonego wyroku w odniesieniu do tego oskarżonego i
nieuwzględnienia apelacji prokuratora.
Prokurator natomiast domagał się nieuwzględnienia apelacji obrońców oraz
uwzględnienia apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego M. i uchylenia
zaskarżonego wyroku w odniesieniu do tego oskarżonego oraz oskarżonego T. P. i
przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej
instancji. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego M. B. poparł stanowisko
prokuratora.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
I. Co do apelacji obrońcy oskarżonego ppłk. rez. Z. S. oraz obrońcy kpt. rez.
M. M.
Sformułowane w obu apelacjach zarzuty oraz zawarta na ich poparcie
argumentacja są ze sobą zbieżne, przeto zostaną omówione łącznie. Obie apelacje
podnosząc mającą wpływ na treść wyroku obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7
k.p.k. oraz art. 193 § 1 i 2 k.p.k., art. 167 k.p.k., a także błędy w ustaleniach
13
faktycznych, kwestionują przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przez
Sąd meriti w zakresie ustaleń odnośnie sprawności technicznej działa ZU-23-2 oraz
ustalenia, iż do zdarzenia doszło poza stanowiskiem ogniowym.
Zdaniem Sądu Najwyższego obie apelacje z tak podnoszonymi zarzutami
nie zasługują na uwzględnienie.
Analiza materiału dowodowego sprawy w kontekście uzasadnienia
zaskarżonego wyroku prowadzi bowiem do jednoznacznego wniosku, iż Sąd
pierwszej instancji w toku przewodu sądowego prawidłowo zgromadził i ujawnił
materiał dowodowy sprawy, dokonał jego wszechstronnej oceny uwzględniającej
wskazania wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego i w następstwie tak dokonanej
oceny ustalił stan faktyczny w zakresie działania oskarżonych ppłk. rez. Z. S. i kpt.
rez. M. M., nie zawierający błędów.
Dokonując kontroli zaskarżonego orzeczenia w zakresie oceny
zgromadzonych dowodów i poczynionych w ich następstwie ustaleń, Sąd
odwoławczy nie znalazł podstaw by ocenę tę kwestionować. Obrońcy obu
oskarżonych nie wskazali również skutecznych ku temu argumentów. Zarzuty
apelacji obrońców oskarżonych Z. S. i M. M. sprowadzają się wyłącznie do polemiki
z prawidłowymi i właściwie umotywowanymi ustaleniami sądu, a jako takie nie
mogły być skuteczne.
Naturalnym prawem obrony jest taka interpretacja materiału dowodowego,
której efekt jest korzystny dla oskarżonego.
Nie oznacza to jednak, by ocena dokonana przez Sąd orzekający była oceną
dowolną, a tym samym wadliwą. Wręcz przeciwnie, stwierdzić bowiem należy, iż
ocena Sądu pierwszej instancji zaprezentowana w pisemnych motywach wyroku, w
pełni korzysta z ochrony przewidzianej w art. 7 k.p.k., ponieważ w oparciu o reguły
wskazane w tym przepisie została dokonana.
Stanowisko w tym zakresie przedstawione w wywiedzionych apelacjach jest
natomiast wynikiem subiektywnej oceny dowodów podporządkowanej wyłącznie
poprawieniu sytuacji procesowej oskarżonych. Cel ten, aczkolwiek w pełni
zrozumiały, nie może być osiągnięty poprzez taką interpretację treści dowodów,
która uchybia wskazaniom art. 7 k.p.k., a w tych kategoriach ocenić należy wywody
skarżących.
14
Sąd odwoławczy dokonując kontroli prawidłowości ocen i rozumowania Sądu
pierwszej instancji nie znalazł powodów by kwestionować ustalenia, iż do
załadowania amunicją bojową armat doszło poza stanowiskiem ogniowym.
Trafnie Sąd pierwszej instancji ustalił, że oskarżony Z. S. wydał komendę
osiągnięcia gotowości bojowej nr 2, a oskarżony M. M. przekazał tą komendę
oskarżonemu K. Ż. w sytuacji, gdy szkolący się pododdział był poza terenem
stanowiska ogniowego. Eksperyment procesowy wykazał, że oskarżeni S. i M.
stojący w odległości 100 m od miejsca zdarzenia z uwagi na ograniczone warunki
widoczności mogli nie dostrzec ułożenia dział, jednakże widzieli, że pododdział
ćwiczący jest jeszcze poza terenem stanowiska ogniowego i komenda osiągnięcia
gotowości bojowej nr 2 została wydana przedwcześnie i nie powinna być wykonana,
gdyż wykonanie jej poza terenem stanowiska ogniowego naruszało podstawowe
zasady bezpieczeństwa. Żaden z tych oskarżonych na takie naruszenie zasad
bezpieczeństwa nie zareagował.
W ocenie skarżącego (apelacja adw. B. M.), skoro do wypadku doszło na
stanowisku ogniowym, o czym świadczy załączony do apelacji schemat, Sąd
orzekający powinien zasięgnąć dowodu z opinii zespołu biegłych, czy instytucji
naukowych.
W świetle całokształtu okoliczności sprawy nie tylko zarzut wadliwego
usytuowania stanowiska ogniowego jest chybiony, ale również potrzeba powołania
dowodu z opinii biegłych czy instytucji naukowych na okoliczność stanu
technicznego działa, możliwych mechanizmów niekontrolowanego wystrzału.
W opinii Wojskowego Instytutu Technicznego w Z. w sposób jednoznaczny
stwierdza się, że zamontowana na samochodzie armata ZU-23-2 o nr […] poza
zdemontowanym zabezpieczeniem spustu nożnego była sprawna technicznie.
Nie przekonywująca jest także argumentacja, iż doszło do obrazy art. 413 §
2 k.p.k. z uwagi na brak dokładnego określenia przypisanego oskarżonemu M. M.
czynu.
Sąd pierwszej instancji w wystarczającym stopniu szczegółowości, zgodnie z
art. 413 § 2 k.p.k., opisał zachowanie M. M., które zakwalifikował jako czyn z art.
231 § 1 k.k.
15
Apelacja obrońcy S. całkowicie przemilcza okoliczności, które obciążają tego
oskarżonego jako kierownika strzelania, do obowiązków którego należało
natychmiastowe reagowanie na wszelkie naruszenia zasad bezpieczeństwa, które
miały miejsce nie tylko na stanowisku ogniowym. Jak wynika z okoliczności sprawy,
nieprawidłowe ustawienie luf armat poprzez skierowanie ich na sąsiedni zestaw
strzelający było powszechnie stosowaną praktyką, o czym świadczy fakt, iż obu
oskarżonym zwracały na to uwagę inne osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo
podczas wcześniejszych zajazdów.
W sytuacji regulaminowego ustawienia kąta armat podczas osiągania
gotowości bojowej nie doszłoby do tak tragicznych skutków, a do wypadku nie
doszłoby w ogóle, gdyby komenda osiągnięcia gotowości bojowej nr 2 była wydana
gdy pododdział znajdowałby się na stanowisku ogniowym.
Wbrew odmiennym twierdzeniom obu skarżących trafne są ustalenia Sądu
pierwszej instancji, iż dosunięcie skrzynki amunicyjnej było już ładowaniem zestawu
przeciwlotniczego, a czynność tę należało wykonać na stanowisku ogniowym.
W ocenie Sądu Najwyższego niezasadny jest też zarzut obrazy art. 318 k.k.
Wprawdzie Sąd pierwszej instancji do problematyki art. 318 k.k. nie odniósł się w
żadnym stopniu, to jednakże poczynione ustalenia faktyczne w tej części w sposób
jednoznaczny wskazują na niezaistnienie kontratypu, o którym mowa w tymże
przepisie.
Reasumując, należało dojść do wniosku, że oskarżeni ppłk rez. Z. S. i kpt rez.
M. M. zachowaniem swoim naruszyli dyspozycję art. 231 § 1 k.k., w sposób
opisany przez Sąd meriti.
Z tych też względów brak było podstaw do uniewinnienia oskarżonych
ewentualnie uchylenia sprawy w tej części i przekazanie jej do ponownego
rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
Dokonując kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia w odniesieniu do obu
oskarżonych w zakresie kary stwierdzić należy, iż nie cechuje ją rażąca
niewspółmierność w sensie jej surowości, co dopiero dawałoby podstawę do
ewentualnego jej złagodzenia.
II. Co do apelacji obrońcy oskarżonego K. Ż.
16
Podniesione przez autora apelacji zarzuty nie zasługują na uwzględnienie,
albowiem nie znajdują wiarygodnego udokumentowania w zgromadzonych
dowodach.
W przeciwieństwie do subiektywnej oceny dowodów poczynionych przez
skarżącego, Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, w
oparciu o które trafnie przyjął na czym polegała odpowiedzialność oskarżonego st.
kpr. K. Ż. jako dowódcy działa w dniu zdarzenia. Oskarżony ten, do obowiązków
którego należało przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa, a w
szczególności bezwzględnego zakazu kierowania luf broni w kierunku ludzi, po
wydaniu komendy oskarżonemu P. osiągnięcia gotowości bojowej nr 2 poza
stanowiskiem ogniowym, nie mógł nie zauważyć, że jego zestaw miał nakierowane
lufy na kabinę jadącego za nim kolejnego działa. Oskarżonemu temu znany był
także fakt braku zabezpieczenia spustu nożnego działa, którego był dowódcą oraz
fakt, że znajdują się jeszcze poza terenem stanowiska ogniowego.
Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie daje podstaw do przyjęcia,
że Sąd pierwszej instancji przekroczył granice oskarżenia, uzupełniając opis czynu
przypisanego oskarżonemu Ż. poprzez wskazanie na brak zabezpieczenia spustu
nożnego oraz skierowanie armaty w jadący za nim H. Takie uzupełnienie opisu
czynu nie może stanowić przekroczenia historycznych granic oskarżenia, które
wobec braku skargi uprawnionego oskarżyciela stanowiło bezwzględną przyczynę
odwoławczą ( art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.) skutkującą uchylenie orzeczenia w
odniesieniu do tego oskarżonego.
Zdaniem Sądu Najwyższego sformułowany w apelacji zarzut obrazy art. 424
k.p.k. nie jest zasadny.
Uzasadnienie zaskarżonego wyroku, wprawdzie zawiera nadmierną treść z
literatury fachowej w zakresie programu strzelań i użytkowania broni wojskowej ale
nie jest ono jednak na tyle wadliwe, ażeby uniemożliwiało kontrolę prawidłowości
rozumowania Sądu pierwszej instancji.
Sąd meriti wskazał logiczny proces, który doprowadził go do wniosku o winie
oskarżonego K. Ż.
17
Nie znajdując przeto podstaw do zmiany zaskarżonego orzeczenia w
odniesieniu do tego oskarżonego, w kierunku proponowanym przez autora apelacji,
Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.
III. Co do apelacji prokuratora wniesionej na niekorzyść oskarżonego kpt. rez.
M. R. M.
Rozpoznając ponownie sprawę, Sąd pierwszej instancji również i tym razem
nie poddał wnikliwej i kompleksowej ocenie, te wszystkie dowody w oparciu o które
należało rozważyć odpowiedzialność ewentualnie jej brak w odniesieniu do
zachowania oskarżonego kpt. rez. M. M.
Jak wynika z uzasadnienia wyroku (k. 58-59) uniewinniając oskarżonego M.,
Sąd pierwszej instancji stanął na stanowisku, iż nie można temu oskarżonemu
przypisać winy, podobnie jak chor. P. J. wobec którego prokurator umorzył
postępowanie już na etapie śledztwa, bowiem brak jest dowodów uzasadniających,
iż widział on nieprawidłowe zachowanie obsługi dział i jako rozjemca ogniowy nie
przerwał podejmowanych czynności.
Stojąc w odległości 100 m od miejsca zdarzenia osk. M. z uwagi na
ograniczone warunki widoczności mógł nie dostrzec ułożenia luf dział.
W ocenie Sądu pierwszej instancji eksperyment procesowy, który
przeprowadzony został w tej sprawie, ostra reakcja osób nadzorujących która miała
miejsce przed zdarzeniem z powodu kierowania luf w stronę ludzi uzasadniały
przekonanie Sądu, iż bez omyłki nie można przyjąć, że oskarżony M. godził się na
naruszenie podstawowej zasady bezpieczeństwa niekierowania broni w stronę ludzi.
Już na wstępie stwierdzić należy, że zaprezentowana wyżej argumentacja
Sądu pierwszej instancji jest zbyt daleko idąca, albowiem oparta została na mało
wnikliwej i kompleksowej ocenie i analizie dowodów.
Przede wszystkim w świetle lektury postanowienia prokuratora o umorzeniu
postępowania wobec chor. P. J. (k.938), przesłanki które legły u podstaw
umorzenia postępowania wobec podejrzanego nie były tożsame z okolicznościami,
które zadecydowały o uniewinnieniu oskarżonego M. Chor. P. odpowiadał za
przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa tylko na stanowisku ogniowym, w
przeciwieństwie do oskarżonego M. Wydana przez oskarżonego S. komenda
„osiągnąć gotowość bojową nr 2” jako wewnętrzna komenda, używana w JW […],
18
mogła również być błędnie interpretowana przez chor. P. J., ponieważ nie ustalono
bez cienia wątpliwości, iż wiedział on jakie czynności na nią się składają i dlatego w
tej kwestii prokurator rozstrzygnął zgodnie z zasadą określoną w art. 5 § 2 k.p.k.
Zdaniem Sądu Najwyższego, skoro do obowiązków osk. M., jako rozjemcy
ogniowego należało przerwanie strzelania, gdy widział on ,że naruszane są zasady
bezpiecznego obchodzenia się z bronią, odpowiedzialność osk. M. Sąd powinien
rozważyć w szerszym kontekście faktów i okoliczności, które miały miejsce na
poligonie. Przede wszystkim winien zauważyć to co wynika z przeprowadzonego
eksperymentu procesowego. Co prawda stojący w odległości 100 m od miejsca
zdarzenia oskarżony M. mógł nie dostrzec ułożenia luf dział to jednak widział, że
pododdział ćwiczący jest jeszcze poza terenem stanowiska ogniowego i komenda
wydana w tym momencie przez oskarżonego S. przekazana dalej przez
oskarżonego M. oskarżonemu Ż. o osiągnięciu gotowości bojowej nr 2, stanowi
rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa. Sąd orzekający nie wyjaśnił dlaczego
oskarżony M. – rozjemca ogniowy – na takie naruszenie zasad bezpieczeństwa nie
zareagował.
Poza tym z okoliczności sprawy wynika, iż podstawowe zasady
bezpieczeństwa były tego dnia łamane wcześniej, bowiem lufy armat nie tylko
podczas ostatniego podjazdu na stanowisko ogniowe, ale dwukrotnie wcześniej
były skierowane w kierunku obsługi innego działa.
Z przytoczonych wyżej powodów, zaskarżony w odniesieniu do osk. kpt. M.
wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi pierwszej instancji do
ponownego rozpoznania. Sąd ten ponownie powinien rozważyć te wszystkie
okoliczności, o których była mowa wyżej, a także rozważyć pozostałe okoliczności
podnoszone w apelacji prokuratora.
IV. Co do apelacji obrońców oskarżonego T. P.
Ustosunkowując się do zarzutów obu apelacji obrońców oskarżonego T. P.,
zgodzić się należy z argumentacją skarżących, iż dokonane przez Sąd pierwszej
instancji ustalenia faktyczne w opisie czynu oraz zawarta na ich poparcie w
uzasadnieniu wyroku argumentacja, uniemożliwiają prawidłową i kompleksową
ocenę zachowania oskarżonego P. w zakresie jego winy na płaszczyźnie art. 354 §
2 k.k.
19
Przestępstwo określone w art. 354 k.k. może wystąpić w dwu postaciach:
jako nieostrożne obchodzenie się z bronią, amunicją lub innym środkiem walki lub
jako nieostrożne użycie tych przedmiotów.
Sąd pierwszej instancji, jak wynika z opisu czynu i uzasadnienia
zaskarżonego wyroku, (k.62 i 63) przyjął, że oskarżony P. naruszył dyspozycję art.
354 § 2 k.k. w obu postaciach, tj. nieostrożnie obchodził się z bronią i nieostrożnie
użył zestawu przeciwlotniczego.
Sąd ten jednak w sposób niezwykle drobiazgowy opisując kolejno
podejmowane przez oskarżonego P. czynności, podczas osiągania gotowości
bojowej nr 2, aż do momentu oddania strzału z prawej armaty wskazał na
alternatywnie wymienione w art. 354 k.k. znamię tego przestępstwa, które od
początku do końca świadczyło o nieostrożnym obchodzeniu się z bronią.
Zdaniem Sądu Najwyższego, pomijając już kwestie braku uzasadnienia, na
czym polegać miałoby nieostrożne jej użycie, stwierdzić należy, iż w świetle
okoliczności sprawy ta postać przestępstwa z art. 354 § 2 k.k. w ogóle nie może
wchodzić w rachubę.
Oskarżonemu P. nie wolno było poza stanowiskiem ogniowym podejmować
czynności przygotowujących armatę do oddania strzału i to w sytuacji gdy miała
ona nakierowane lufy w kierunku drugiego zestawu przeciwlotniczego.
W aspekcie ustalenia stopnia społecznego niebezpieczeństwa czynu jak i
wymiaru kary, postać nieostrożności, o której mowa w art. 354 § 2 k.k., powinna
być ustalona w sposób nie budzący wątpliwości.
Zgodzić się należy, że poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia
faktyczne, w świetle których z gotowej do oddania strzału armaty, strzał padł bądź
po odruchowym odpaleniu przez osk. P. spustu oddzielnego lub po błędnym
trzymaniu przez celowniczego szer. B. W. nogi na spuście nożnym zamiast na
hamulcu obrotu armaty w poziomie – oparte zostało na mało wnikliwej analizie
zgromadzonych w tej sprawie dowodów.
Prawomocnym postanowieniem z dnia 9 marca 2009 r. (k. 938) asesor
Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w G. umorzył śledztwo w sprawie szer. rez. B.
W. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 354 § 2 k.k. w zb. z art. 354 § 1
20
k.k. – z uwagi na to, że brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie
jego popełnienia.
W uzasadnieniu tego orzeczenia stwierdza się że nie można w sposób
jednoznaczny stwierdzić w oparciu o zebrany materiał dowodowy, iż B. W. jest
współodpowiedzialny za zaistnienie czynu opisanego w art. 354 § 2 k.k.. Za takim
stanowiskiem przemawiała nie tylko opinia biegłych z WITU w Z., ale również takie
okoliczności, iż padł jeden tylko strzał z prawej armaty. W sytuacji pomyłki ze strony
B. W. strzałów byłoby więcej.
Przytoczone powyżej okoliczności, a także dalsze argumenty zawarte w
uzasadnieniu postanowienia prokuratora uzasadniały umorzenie śledztwa wobec B.
W.
Wobec takiego stanowiska oskarżyciela publicznego niedopuszczalnym było
wskazanie w opisie czynu przypisanego oskarżonemu P. jako współsprawcę B. W.
Alternatywna wersja spowodowania wystrzału i to poprzez wskazanie drugiej
innej osoby jako sprawcy tego wystrzału było błędna.
W ocenie Sądu Najwyższego bez ingerencji ludzkiej do samoczynnego
strzału by nie doszło. Konserwacja działa przez inne osoby przed udostępnieniem
go biegłym, nie miała żadnego znaczenia dla prawidłowego sporządzenia opinii.
Wbrew odmiennym twierdzeniom obu apelacji, które w sposób subiektywny i
wybiórczy podważają ustalenia wyrokowe Sądu pierwszej instancji, stwierdzić
należy, iż nie mogą być skutecznie kwestionowane te okoliczności, że oskarżony P.,
jako prawy ładowniczy podczas trzeciego zajazdu pomylił kolejność czynności przy
osiąganiu gotowości bojowej nr 2, bowiem odsunął magazyn dosłany wcześniej w
położenie bojowe rękojeści utrzymywacza skrzynki amunicyjnej wskutek czego
pierwszy nabój z taśmy wsunął się pod pokrywę i zaczepił za ustalacze pokrywy
donośnika armaty, następnie zablokował części ruchome na napinaczu, poprzez
odciągnięcie do oporu i zwolnienie z rękojeści mechanizmu przeładowania , po
czym energicznie dosłał magazyn z zamontowaną taśmą nabojową, co
doprowadziło do wepchnięcia drugiego naboju z taśmy pod pokrywę za ustalacze
pokrywy donośnika armaty na skutek czego prawa armata była gotowa do
oddania strzału.
21
Oskarżony T. P. wykonując w miejscu niedozwolonym, poza stanowiskiem
ogniowym, zmierzające do załadowania armaty czynności w sposób rażący
naruszył obowiązek ostrożnego obchodzenia się z armatą.
W świetle całokształtu okoliczności sprawy takie ustalenia faktyczne powinny
znaleźć swoje odzwierciedlenie w opisie czynu jak i w uzasadnieniu zaskarżonego
wyroku.
Z przytoczonym wyżej powodów również w odniesieniu do oskarżonego P.
zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi pierwszej instancji
do ponownego rozpoznania.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.