II CZ 54/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:07-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 54/13
POSTANOWIENIE
Dnia 25 lipca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa R. S.
przeciwko J. W.
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej
- Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Okręgowego w P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 lipca 2013r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 12 grudnia 2012 r.,
oddala zażalenie i wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów
postępowania zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 12 grudnia 2012 r. odrzucił skargę
kasacyjną powoda R. S. od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 29 lutego 2012 r.,
jako nienależycie opłaconą.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie w całości.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zgodnie z art. 112 ust. 3 u.k.s.c. - w brzmieniu nadanym ustawą z dnia
17 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 7, poz. 45), która weszła w życie z dniem
19 kwietnia 2010 r. – jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub
wartości przedmiotu zaskarżenia, zostało wniesione przez adwokata, radcę
prawnego lub rzecznika patentowego i wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
złożony przed upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy
termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a gdy
postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia.
Zmiana treści art. 112 u.k.s.c. dokonana wzmiankowaną ustawą miała na celu
przyspieszenie postępowania w sytuacji, w której czynności za stronę wykonuje
profesjonalny pełnomocnik, a charakter tych czynności nie wymaga dodatkowych
wskazówek ze strony sądu. Pełnomocnik taki ma - co do zasady - obowiązek
samodzielnego określenia i wniesienia opłaty stałej lub stosunkowej, obliczonej od
podanej przez stronę wartości przedmiotu sporu (art. 1302
§ 1 k.p.c.).
Artykuł 112 ust. 3 u.k.s.c. nie tylko wyznacza termin do uiszczenia opłaty
w razie prawomocnego oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, ale
jednocześnie wyłącza możliwość wdrożenia postępowania naprawczego
określonego w art. 130 § 1 k.p.c., co oznacza, że profesjonalny pełnomocnik
powinien sam obliczyć i uiścić należną opłatę (zob. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 r., V CZ 30/11, niepubl.).
Powód reprezentowany w niniejszej sprawie przez zawodowego
pełnomocnika został zwolniony od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi
3
kasacyjnej ponad kwotę 700 zł, a w pozostałym zakresie jego wniosek o zwolnienie
od kosztów sądowych został oddalony.
Wobec częściowego oddalenia wniosku, zobowiązany był zatem z mocy
ustawy do uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej w terminie tygodniowym od dnia
doręczenia postanowienia Sądu Apelacyjnego, tj. od dnia 1 października 2012 r.
Powód zaskarżył postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 24 września 2012 r.
zażaleniem, które zostało odrzucone postanowieniem tego Sądu z dnia 8 listopada
2012 r. Wbrew twierdzeniom skarżącego, jak słusznie zresztą zauważył Sąd
Apelacyjny, wniesienie przez powoda zażalenia na przedmiotowe postanowienie
nie przerwało biegu terminu do uiszczenia opłaty.
Podkreślić należy, że ustawodawca w art. 112 u.k.s.c. nie ograniczył
zastosowania normy w nim wyrażonej tylko do całkowitego oddalenia wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje się, że szczególna
regulacja zawarta w art. 112 ust. 3 u.k.s.c. dotyczy zarówno oddalenia wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych w całości, jak i w części (zob. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2011 r., III CZ 70/10, niepubl., z dnia
23 marca 2011 r., V CZ 116/10, niepubl., z dnia 2 czerwca 2011 r., I CZ 51/11,
niepubl., z dnia 6 lipca 2011 r., I CZ 72/11, niepubl., z dnia 28 września 2011 r.,
I CZ 86/11, niepubl., z dnia 9 listopada 2011 r., II CZ 88/11, niepubl. i z dnia
9 listopada 2011 r., II CZ 100/11, niepubl.).
Ponadto, jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 czerwca
2011 r. (I CZ 51/11, nie publ.), za takim rozumieniem art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
przemawia cel jego ustanowienia, aktualny także w razie częściowego oddalenia
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, polegający na przyspieszeniu
postępowań sądowych oraz odciążeniu sądów od dokonywania czynności
związanych z wzywaniem stron reprezentowanych przez profesjonalnych
pełnomocników o uiszczenie opłat sądowych w sytuacji, gdy konieczność
uiszczenia opłaty i jej wysokość wynika jednoznacznie z przepisów u.k.s.c. oraz
orzeczeń sądów w przedmiocie złożonego przez stronę wniosku o zwolnienie od
kosztów sądowych.
4
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny zasadnie odrzucił skargę kasacyjną
powódki jako nieopłaconą, co skutkuje oddalaniem zażalenia powódki jako
bezzasadnego, na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c. Wniosek
pozwanej o przyznanie kosztów postepowania zażaleniowego zawarty w piśmie
procesowym z dnia 12 czerwca 2013 r. podlegał oddaleniu, jako spóźniony
(art. 397 § 1 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.), gdyż został złożony po upływie
dwutygodniowego terminu (pełnomocnik pozwanego pokwitował odbiór odpisu
zażalenia w dniu 25 maja 2013 r.).
db
POSTANOWIENIE
Dnia 25 lipca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa R. S.
przeciwko J. W.
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej
- Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Okręgowego w P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 lipca 2013r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 12 grudnia 2012 r.,
oddala zażalenie i wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów
postępowania zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 12 grudnia 2012 r. odrzucił skargę
kasacyjną powoda R. S. od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 29 lutego 2012 r.,
jako nienależycie opłaconą.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie w całości.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zgodnie z art. 112 ust. 3 u.k.s.c. - w brzmieniu nadanym ustawą z dnia
17 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 7, poz. 45), która weszła w życie z dniem
19 kwietnia 2010 r. – jeżeli pismo podlegające opłacie w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub
wartości przedmiotu zaskarżenia, zostało wniesione przez adwokata, radcę
prawnego lub rzecznika patentowego i wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
złożony przed upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy
termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a gdy
postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia.
Zmiana treści art. 112 u.k.s.c. dokonana wzmiankowaną ustawą miała na celu
przyspieszenie postępowania w sytuacji, w której czynności za stronę wykonuje
profesjonalny pełnomocnik, a charakter tych czynności nie wymaga dodatkowych
wskazówek ze strony sądu. Pełnomocnik taki ma - co do zasady - obowiązek
samodzielnego określenia i wniesienia opłaty stałej lub stosunkowej, obliczonej od
podanej przez stronę wartości przedmiotu sporu (art. 1302
§ 1 k.p.c.).
Artykuł 112 ust. 3 u.k.s.c. nie tylko wyznacza termin do uiszczenia opłaty
w razie prawomocnego oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, ale
jednocześnie wyłącza możliwość wdrożenia postępowania naprawczego
określonego w art. 130 § 1 k.p.c., co oznacza, że profesjonalny pełnomocnik
powinien sam obliczyć i uiścić należną opłatę (zob. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 21 lipca 2011 r., V CZ 30/11, niepubl.).
Powód reprezentowany w niniejszej sprawie przez zawodowego
pełnomocnika został zwolniony od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi
3
kasacyjnej ponad kwotę 700 zł, a w pozostałym zakresie jego wniosek o zwolnienie
od kosztów sądowych został oddalony.
Wobec częściowego oddalenia wniosku, zobowiązany był zatem z mocy
ustawy do uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej w terminie tygodniowym od dnia
doręczenia postanowienia Sądu Apelacyjnego, tj. od dnia 1 października 2012 r.
Powód zaskarżył postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 24 września 2012 r.
zażaleniem, które zostało odrzucone postanowieniem tego Sądu z dnia 8 listopada
2012 r. Wbrew twierdzeniom skarżącego, jak słusznie zresztą zauważył Sąd
Apelacyjny, wniesienie przez powoda zażalenia na przedmiotowe postanowienie
nie przerwało biegu terminu do uiszczenia opłaty.
Podkreślić należy, że ustawodawca w art. 112 u.k.s.c. nie ograniczył
zastosowania normy w nim wyrażonej tylko do całkowitego oddalenia wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje się, że szczególna
regulacja zawarta w art. 112 ust. 3 u.k.s.c. dotyczy zarówno oddalenia wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych w całości, jak i w części (zob. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2011 r., III CZ 70/10, niepubl., z dnia
23 marca 2011 r., V CZ 116/10, niepubl., z dnia 2 czerwca 2011 r., I CZ 51/11,
niepubl., z dnia 6 lipca 2011 r., I CZ 72/11, niepubl., z dnia 28 września 2011 r.,
I CZ 86/11, niepubl., z dnia 9 listopada 2011 r., II CZ 88/11, niepubl. i z dnia
9 listopada 2011 r., II CZ 100/11, niepubl.).
Ponadto, jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 czerwca
2011 r. (I CZ 51/11, nie publ.), za takim rozumieniem art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
przemawia cel jego ustanowienia, aktualny także w razie częściowego oddalenia
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, polegający na przyspieszeniu
postępowań sądowych oraz odciążeniu sądów od dokonywania czynności
związanych z wzywaniem stron reprezentowanych przez profesjonalnych
pełnomocników o uiszczenie opłat sądowych w sytuacji, gdy konieczność
uiszczenia opłaty i jej wysokość wynika jednoznacznie z przepisów u.k.s.c. oraz
orzeczeń sądów w przedmiocie złożonego przez stronę wniosku o zwolnienie od
kosztów sądowych.
4
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny zasadnie odrzucił skargę kasacyjną
powódki jako nieopłaconą, co skutkuje oddalaniem zażalenia powódki jako
bezzasadnego, na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c. Wniosek
pozwanej o przyznanie kosztów postepowania zażaleniowego zawarty w piśmie
procesowym z dnia 12 czerwca 2013 r. podlegał oddaleniu, jako spóźniony
(art. 397 § 1 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.), gdyż został złożony po upływie
dwutygodniowego terminu (pełnomocnik pozwanego pokwitował odbiór odpisu
zażalenia w dniu 25 maja 2013 r.).
db