Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 322/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Lech Paprzycki (przewodniczący)
SSN Krzysztof Cesarz (sprawozdawca)
SSN Michał Laskowski
Protokolant Ewa Oziębła
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Mieczysława Tabora
w sprawie P. P. B. i S. S. W. skazanych z art. 258 § 1 kk, art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z
dnia 29 lipca 2005r., o przeciwdziałaniu narkomanii i innych
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 7 sierpnia 2013 r.,
kasacji wniesionych przez obrońców skazanych
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 27 czerwca 2012 r., zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 29 grudnia 2011 r.,
1) uchyla zaskarżony wyrok wobec S. S. W. i przekazuje sprawę
tego oskarżonego Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania;
2) oddala kasację obrońcy P. P. B. jako
oczywiście bezzasadną i obciąża go kosztami sądowymi
postępowania kasacyjnego w części na niego przypadającej;
2
3) nakazuje zwrócić S. S. W. opłatę od kasacji w kwocie 750
(siedemset
pięćdziesiąt ) zł.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia29 grudnia 2011 r., uznał S. S. W. za
winnego tego, że (według numeracji z części dyspozycyjnej):
V. od co najmniej lipca 2006 do co najmniej marca 2008 r. w W. wspólnie i w
porozumieniu z innymi ustalonymi i nieustalonymi osobami brał udział w
zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu dokonywanie przestępstw
polegających na wewnątrzwspólnotowym nabywaniu znacznych ilości środków
odurzających i substancji psychotropowych w postaci marihuany, kokainy,
haszyszu oraz wprowadzania ich do obrotu, i na podstawie art. 258 § 1 k.k.
skazał oskarżonego na karę roku pozbawienia wolności,
VI. od co najmniej lipca 2006 do marca 2008 r. w W., działając z góry powziętym
zamiarem, wspólnie i w porozumieniu z innymi ustalonymi i nieustalonymi
osobami, wbrew przepisom ustawy brał udział we wprowadzaniu do obrotu
znacznych ilości środków odurzających w postaci marihuany, kokainy oraz
substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w łącznej ilości co najmniej
21,5 kg marihuany, co najmniej 1 k kg amfetaminy, 30 g kokainy w ten sposób,
że:
- w okresie od co najmniej lipca 2006 r. do lutego 2008 r. w W. nabywał
wielokrotnie, średnio dwa razy w miesiącu w ilościach po 0,5 kilograma
jednorazowo, celem dalszej odsprzedaży od P. S. środek odurzający w postaci
marihuany w łącznej ilości co najmniej 21 kilogramów,
- latem 2007 r., w W. nabywał co najmniej pięciokrotnie, każdorazowo w
ilościach po ok. 200 – 300 gram, celem dalszej odsprzedaży od P. S.
substancję psychotropową w postaci amfetaminy w łącznej ilości co najmniej 1
kilograma,
3
- w okresie od lipca 2006 r. do lutego 2008 r. kilkakrotnie nabywał, każdorazowo
w ilościach o ok. 5 – 10 gram, celem dalszej odsprzedaży od P. S. środek
odurzający w postaci kokainy w łącznej ilości co najmniej 30 gram,
- w marcu 2008 r. w W. nabył celem dalszej odsprzedaży od M. K. środek
odurzający w postaci marihuany w ilości 0,5 kilograma,
przy czym czynu tego dopuścił się działając w zorganizowanej grupie mającej na
celu popełnianie przestępstw i z przestępstwa czyniąc sobie stałe źródło
dochodu, tj. czynu z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii w brzmieniu obowiązującym przed 9.12.2011 r. w
zw. z art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na
podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w brzmieniu obowiązującym przed 9.12.2011 r. wymierzył mu karę
4 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności i 150 stawek dziennych grzywny po 150
zł za stawkę,
VII. w pierwszej połowie 2006 r. w W., wbrew przepisom ustawy wprowadził do
obrotu środek odurzający w postaci kokainy w ilości 4 g, w ten sposób, że
wskazany środek odurzający sprzedał R. B. i na podstawie art. 56 ust. 1 ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii skazał oskarżonego na
karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Następnie Sąd wymierzył oskarżonemu karę łączną pozbawienia wolności w
wysokości 4 lat, zaliczył na jej poczet okres tymczasowego aresztowania,
rozstrzygnął o kosztach sądowych i dowodach rzeczowych.
Apelacje wnieśli: prokurator i obrońca skazanego.
Obrońca zarzucił rażącą obrazę przepisów postępowania mającą istotny
wpływ na treść orzeczenia, to jest:
„1) art. 424 § 1 i 1 k.p.k. polegającą na niewłaściwym sporządzeniu uzasadnienia
zaskarżonego wyroku, w każdej jego części, w szczególności nieustalenia
stanu faktycznego odnośnie każdego z czynów postawionych oskarżonemu,
braku analizy zgromadzonych w sprawie dowodów, błędów w uzasadnieniu,
rozbieżności pomiędzy uzasadnieniem a wyrokiem, co uniemożliwia kontrolę
słuszności rozumowania Sądu orzekającego i jego zgodności z materiałem
dowodowym;
4
2) wewnętrzną sprzeczność wyroku przez wymierzenie oskarżonemu w pkt. VI
kary 4 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, zaś w ustalonym wyroku łącznym
– kary 4 lat pozbawienia wolności.”
Prokurator zarzucił obrazę art. 86 § 1 k.k. przez wymierzenie kary łącznej
niższej od kary jednostkowej za czyn z pkt VI.
Obaj skarżący wnieśli o uchylenie co do S. W. zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2012 r., Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony
wyrok w ten sposób, że rozwiązał orzeczenie o karze łącznej, obniżył karę
pozbawienia wolności za czyn z pkt VI do 4 lat, wymierzył nową karę łączną w tej
wysokości (4 lata), po czym zaliczył na jej poczet okres tymczasowego
aresztowania oskarżonego i obciążył przypadającymi na niego kosztami sądowymi.
W kasacji od tego wyroku obrońca skazanego zarzucił rażące naruszenie
prawa, mające istotny wpływ na treść wyroku, to jest art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art
424 k.p.k. „przez nieustosunkowanie się w uzasadnieniu wyroku Sądu
odwoławczego do zarzutów zawartych w skardze apelacyjnej”. Skarżący w
motywach kasacji dodał, że rażące naruszenie wskazanych przepisów „dlatego ma
wpływ na treść orzeczenia, ponieważ uzasadnienie takie nie pozwala stwierdzić, iż
Sąd odwoławczy analizował i zastosował się do ustaleń faktycznych i ocen
prawnych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku”, zakwestionowanych w
apelacji.
W konkluzji obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Prokurator w pisemnej odpowiedzi na kasację i Prokurator Prokuratury
Generalnej na rozprawie kasacyjnej wnieśli o oddalenie skargi jako oczywiście
bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja zasługuje na uwzględnienie. Wprawdzie braki uzasadnienia wyroku
sądu odwoławczego jako dokumentu sprawozdawczego, sporządzonego po
wydaniu wyroku, nie mogą wprost świadczyć o tym, że doszło do nienależytego
5
rozpoznania zarzutów i wniosków apelacyjnych, to jednak treść tego dokumentu
jako jedynego pisemnego odzwierciedlenia toku narady pozwala stwierdzić
uchybienie dyspozycji art. 433 § 2 k.p.k. Dlatego, mimo niepodniesienia w skardze
expressis verbis zarzutu naruszenia tego przepisu, a jedynie zasygnalizowanie
takiego uchybienia w jej uzasadnieniu, uznano skargę za zasadną, bo rzeczywiście
z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Apelacyjny poza
uwagą pozostawił argumenty apelacji, których uwzględnienie mogło mieć istotny
wpływ na treść jego wyroku.
Kluczowe znaczenie dla odpowiedzialności karnej oskarżonego za czyn z pkt
VI części dyspozytywnej wyroku Sądu I instancji, czyli za obrót narkotykami, a
przez to i za czyn z pkt. V – udziału w zorganizowanej grupie przestępczej mającej
na celu ten obrót i realizującej ów cel, miało ustalenie, jaką ilość marihuany osk. S.
W. ps. S. nabył od P. S. Czy były to 3 kg, jak wykazywał obrońca w apelacji, czy
jednak 21 kg, jak przyjął Sąd I instancji w wyroku. Ilość przypisanej marihuany ma
tak istotne znaczenie, bo pozostałe środki to 1 kg amfetaminy, 30 g kokainy i
dodatkowo 0,5 kg marihuany nabytej od M. K. Świadek P. S. podawał różne ilości
marihuany każdorazowo sprzedawanej oskarżonemu: przeważnie było to 0,5 kg (k.
109), około 50 do 100 g (k. 2915), od 50 g do 0,5 kg, częściej było to 200 – 300 g
niż 0,5 kg (k. 2916).
Sąd I instancji na s. 5 uzasadnienia najpierw ustalił, że P. S. przekazywał
oskarżonemu 50 – 100 g marihuany każdorazowo, później zaś stwierdził, iż
dostawa tego narkotyku „odbywała się średnio dwa razy w miesiącu po 0,5 kg
jednorazowo”, łącznie 21 kg marihuany. Ta sprzeczność, wyeksponowana w
apelacji, nie została dostrzeżona przez Sąd odwoławczy, mimo przywołania na s.
10 jego motywów strony 5 uzasadnienia Sądu Okręgowego. Nie ma wyjaśnienia tej
sprzeczności na s. 23 – 24 tego uzasadnienia, które to strony Sąd Apelacyjny
również przytoczył dla odparcia zarzutu apelacji. Ostatecznie nie ustalono, bo Sąd
odwoławczy nie odpowiedział na pytanie tej skargi, czy S. W. kupił od P. S. 3 kg
marihuany (średnio 75 g dwa razy w miesiącu czyli 150 g x 20 miesięcy) czy jednak
21 kg. Pewne jest również to, że w odniesieniu do S. W. nie znalazła odbicia w
wyroku co do marihuany deklaracja Sądu Okręgowego, iż „przyjął najkorzystniejsze
dla oskarżonych przeliczenia” (k. 31 uzasadnienia). Równie ogólnikowo odniósł się
6
Sąd odwoławczy do innych argumentów apelacji, bo tylko przez odesłanie do
uzasadnienia Sądu I instancji. Tam natomiast nie ma np. ustosunkowania się do
linii obrony oskarżonego wobec zarzutu z pkt. VIII – czyn VII wyroku,
przedstawionej w toku wyjaśnień na rozprawie w dniu 8 lutego 2010 r. (k. 2001 - 4, t.
X).
Już wykazane rażące naruszenie prawa w zakresie czynu z pkt VI i co do
czynu z pkt VII miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Pójście śladem
apelacji (i wskazanej wyżej deklaracji Sądu I instancji) określałoby czyn z pkt VI
jako znacznie mniej szkodliwy, co niewątpliwie znalazłoby odzwierciedlenie
zarówno w wymiarze kary za ten czyn, wówczas zagrożony od roku do 10 lat
pozbawienia wolności, jak i za czyn z pkt V (z art. 258 § 1 k.k.).
Z wszystkich przytoczonych względów, na podstawie art. 436 k.p.k. w zw. z
art. 518 k.p.k. ograniczono rozpoznanie kasacji do uchybień opisanych wyżej, zaś
na podstawie art. 537 § 2 k.p.k. uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę
Sądowi odwoławczemu do ponownego rozpoznania.
Ponownie rozpoznając sprawę Sąd ten zrealizuje wymogi określone w art.
433 § 2 k.p.k. i 457 § 3 k.p.k., w tym również możliwość postąpienia według znów
aktualnej deklaracji Sądu Okręgowego (s. 31 jego uzasadnienia), skoro jego wyrok
został zaskarżony tylko na korzyść oskarżonego.