Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 2/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Dołhy (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
SSN Barbara Skoczkowska
Protokolant Teresa Jarosławska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zbigniewa Siejbika,
w sprawie W. M. I.
skazanego z art. 294 § 1 kk i inne
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 21 sierpnia 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w L.
z dnia 12 lipca 2012 r., zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w L.
z dnia 12 września 2011 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok oraz utrzymany nim w mocy
wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia 12 września 2011 r. w części
skazującej za występek z art. 276 kk (pkt VIII aktu oskarżenia, pkt
VI wyroku Sądu Rejonowego) i sprawę w tym zakresie przekazuje
do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w L.;
2
2. w pozostałym zakresie kasację oddala jako oczywiście
bezzasadną, a kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego w
tej części obciąża skazanego;
3. zarządza zwrot na rzecz W. M. I. kwoty 450 zł (słownie:
czterysta pięćdziesiąt) uiszczonej tytułem opłaty od kasacji.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 12 września 2011 r. W. M. I. skazany
został na przestępstwa: 1) z art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1 w zb. z art. 297 § 1 w
zb. z art. 13 § 1 w zw. z art. 286 § 1 w zw. z art. 294 § 1 w zb. z art. 297 § 1 w zw. z
art. 11 § 2 w zw. z art. 12 k.k. – na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,
grzywnę w rozmiarze 200 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki w kwocie
50 zł; na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeczono obowiązek naprawienia szkody; 2) z
art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – na karę 1 roku
pozbawienia wolności; 3) z art. 296 § 2 k.k. w zw. z art. 296 § 1 k.k. – na karę 1
roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, grzywny w rozmiarze 200 stawek
dziennych przy przyjęciu jednej stawki w kwocie 50 zł; 4) z art. 18 § 2 k.k. w zw. z
art. 271 § 1 k.k. – na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; 5) z art. 271 § 1 k.k. –
na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; 6) z art. 276 k.k. – na karę 5 miesięcy
pozbawienia wolności; 7) z art. 300 § 3 k.k. w zw. z art. 300 § 2 k.k. w zw. z art. 308
k.k. – na karę 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności; grzywny w rozmiarze 200
stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki w kwocie 50 zł;
łącznie na karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, grzywny w
rozmiarze 300 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki w kwocie 50 zł.
W apelacji od tego wyroku obrońca oskarżonego zarzucił obrazę przepisów
postępowania, w tym w zakresie czynu z art. 276 k.k. obrazę art. 424 § 1 pkt 2
k.p.k. polegającą „na niepełnym wyjaśnieniu w uzasadnieniu postawy prawnej
zapadłego orzeczenia wpływu faktu wydania kserokopii faktury dla bytu
przestępstwa z art. 276 k.k. w kontekście przedmiotu jego ochrony i znaczenia na
gruncie prawa podatkowego kopii faktury…”.
Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 12 lipca 2012 r., uchylił zaskarżony wyrok w
części dotyczącej czynów zarzucanych oskarżonemu W. I. w punktach II i VI aktu
oskarżenia, po uprzednim uchyleniu rozstrzygnięcia o łącznych karach pozbawienia
3
wolności i grzywny, i sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi Okręgowemu do
ponownego rozpoznania, zmienił zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego W.
I. w ten sposób, że: 1. uniewinnił oskarżonego od dokonania czynu zarzucanego
mu w punkcie X aktu oskarżenia; 2. w zakresie czynu zarzuconego w punkcie III
aktu oskarżenia (przypisanego w punkcie V wyroku) ustalił, iż oskarżony zaniechał
realizacji od firmy M.T.B. S. P. I. kwoty 15.000 zł; 3. na zasadzie art. 85 k.k. i art.
86 § 1 i 2 k.k. orzeczone wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności i grzywny
za czyny zarzucone w punktach I, III, V i VIII połączył i jako kary łączne wymierzył
oskarżonemu 2 lata i 2 miesiące pozbawienia wolności oraz grzywny 200 stawek
dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 50 zł; w pozostałej części
zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego W. I. utrzymał w mocy.
Od tego wyroku, w części utrzymującej w mocy i zmieniającej wyrok Sądu
Rejonowego, kasację wniósł obrońca skazanego zarzucając rażące naruszenie
przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na treść zapadłego
orzeczenia, a to: 1. art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 k.p.k.; 2. art. 434 § 1 k.p.k.; 3. art.
413 § 2 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k.; 4. art. 457 § 2 k.p.k. w zw. z art. 424 § 2 k.p.k.
i art. 410 k.p.k.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części oraz
poprzedzającego go wyroku Sądu Rejonowego i przekazanie sprawy w tym
zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna tylko w części dotyczącej skazania za występek z art.
276 k.k. (pkt VII aktu oskarżenia, pkt VI wyroku Sądu Rejonowego). Skarżący
zasadnie podnosi, że w apelacji w zakresie tego czynu podniesiono dwa zarzuty: 1)
obrazy art. 7 i art. 410 k.p.k. – braku precyzyjnego ustalenia czy oskarżonemu
przekazany został oryginał faktury VAT, czy też jej duplikat; 2) obrazy art. 424 § 1
pkt 2 k.p.k. – braku wyjaśnienia podstawy prawnej przypisania sprawstwa czynu z
art. 276 k.k. Sąd Okręgowy odniósł się tylko do drugiego z zarzutów, tym samym
zasadny jest zarzut naruszenia art. 433 § 2 k.p.k. Sąd odwoławczy nie odniósł się
należycie do argumentacji apelacji wskazującej, że zgodnie z przepisami prawa
podatkowego, obowiązującym w dacie czynu, wystawca faktury VAT – sprzedawca
firma PHU U. A.W. – zobowiązana była do jej sporządzenia w dwóch
4
egzemplarzach, tj. oryginału i kopii, przy czym oryginał był przeznaczony dla
nabywcy, kopia zaś dla sprzedawcy. Skoro zgodnie z przepisami prawa
podatkowego oryginał faktury winien być obligatoryjnie wręczony nabywcy, to
wówczas firma którą reprezentował oskarżony i on sam jako jej przedstawiciel,
uzyskiwała po otrzymaniu takiej faktury wyłącznie prawa do rozporządzenia tym
dokumentem, zaś sprzedawca dysponował kopią tej faktury. Autor kasacji trafnie
podnosi, powołując się na poglądy doktryny, iż za dokument, którym sprawca nie
może wyłącznie rozporządzać winno się uważać albo dokument wyłącznie cudzy,
albo dokument stwierdzający uprawnienia i obowiązki innej osoby w jedynym ze
swej istoty egzemplarzu, albo dokument urzędowy wystawiony przez władze
publiczne w jednym egzemplarzu.
Sąd I instancji nie ustalił powyższych okoliczności warunkujących możliwość
przypisania występku z art. 276 k.k., zaś Sąd odwoławczy nie odnosząc się
należycie do zarzutów i argumentacji apelacji obrońcy w tym zakresie,
zaakceptował wadliwe stanowisko Sądu Rejonowego. Podzielając zasadność
zarzutu kasacji w tym zakresie, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok oraz
utrzymany nim w mocy wyrok Sądu Rejonowego z dnia 12 września 2011 r. w
części skazującej za występek z art. 2767 k.k. (pkt VIII aktu oskarżenia pkt VI
wyroku Sądu Rejonowego) i sprawę w tym zakresie przekazał do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Wobec oddalenia kasacji w pozostałym zakresie jako oczywiście
bezzasadnej, zastosowanie ma norma art. 535 § 3 k.p.k.