Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 255/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski
SSN Jarosław Matras (sprawozdawca)
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie W. K.
skazanego z art. 178a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 4 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w B.
z dnia 27 marca 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok w zakresie orzeczenia o środku karnym
zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych (pkt II wyroku), a także
co do zaliczenia zatrzymania prawa jazdy (pkt III wyroku) i w tej części
sprawę oskarżonego przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w B.
2
UZASADNIENIE
W. K. został oskarżony o popełnienie w dniu 18 lutego 2013 r. przestępstwa
z art. 178a § 1 k.k. polegającego na tym, że na drodze powiatowej […] umyślnie
naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, tj. art. 45 ust. 1 ustawy-
Prawo o ruchu drogowym w ten sposób, iż kierował samochodem osobowym marki
Ford Fiesta po drodze publicznej będąc w stanie nietrzeźwości, mając w
wydychanym powietrzu 0,95 promila alkoholu etylowego.
Do aktu oskarżenia został załączony wniosek o wydanie w trybie art. 335
k.p.k. wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy i skazanie oskarżonego
na karę grzywny w ilości 50 stawek dziennych przy określeniu wysokości jednej
stawki na 20 zł, a także orzeczenie: zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów
mechanicznych w ruchu lądowym na okres roku z wyłączeniem kat „T” i „ C” (art.
42 § 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 pkt 1 k.k.), świadczenia pieniężnego na cel
bezpośrednio związany z udzieleniem pomocy osobom poszkodowanym w
wypadkach komunikacyjnych w wysokości 100 zł (art. 49 § 2 k.k.), a także zapłatę
kosztów sądowych.
Sąd Rejonowy w B., procedując w trakcie posiedzenia w dniu 27 marca
2013 r. wniosek ten uwzględnił, o czym przekonują zapisy w protokole posiedzenia
(k. 36) i wydał wyrok, którym uznał oskarżonego za winnego tego, że w dniu 18
lutego 2013 roku na drodze powiatowej […], znajdując się w stanie nietrzeźwości,
mając zawartość alkoholu w 1 dm3
wydychanego powietrza przekraczającą 0,25
mg i prowadzącą o godzinie 15:30 do stężania 0,95 promila kierował w ruchu
lądowym samochodem osobowym marki Ford Fiesta, to jest popełnienia czynu
kwalifikowanego z art. 178a § 1 k.k. i za to na podstawie art. 178a § 1 k.k. w zw. z
art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę grzywny w wymiarze 50 (pięćdziesięciu)
stawek dziennych, ustalając, iż wysokość jednej stawki wynosi 20 (dwadzieścia)
złotych.
Nadto, na podstawie art. 42 § 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec
oskarżonego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym z
wyłączeniem tych pojazdów, do których uprawnia prawo jazdy kat. „C” i „T” na
okres 2 (dwóch) lat. Na podstawie art. 63 § 2 k.k. na poczet orzeczonego środka
karnego zaliczył okres zatrzymania oskarżonemu prawa jazdy od dnia 18 lutego
2013 r., zaś na podstawie art. 49 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego świadczenie
3
pieniężne w kwocie 100 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz
Pomocy Postpenitencjarnej. Zasądził od oskarżonego koszty sądowe.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 4 czerwca 2013 r. (k. 61).
Kasację od tego wyroku wniósł Prokurator Generalny. Zaskarżając na
korzyść skazanego wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze, w zakresie
orzeczenia o środku karnym, zarzucił mu rażące i mające istotny wpływ na treść
wyroku naruszenie przepisu prawa karnego procesowego - art. 343 § 6 i 7 k.p.k. w
zw. z art. 335 § 1 k.p.k., polegające na orzeczeniu wobec oskarżonego na
podstawie art. 42 § 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. zakazu prowadzenia wszelkich
pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym z wyłączaniem tych pojazdów, do
których uprawnia prawo jazdy kat. „ C” i „T” na okres 2 (dwóch) lat, mimo
uwzględnienia wniosku prokuratora o wydanie wyroku skazującego bez
przeprowadzenia postępowania dowodowego, w którym wniesiono o orzeczenie
powyższego zakazu na okres 1 (jednego) roku.
Podnosząc taki zarzut Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku w
zaskarżonej części i przekazanie do ponownego rozpoznania w tym zakresie
Sądowi Rejonowemu w B.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jako oczywiście zasadna podlegała uwzględnieniu w trybie
określonym w art. 535 § 5 k.p.k. Jest bezsporne, że sąd meriti dopuścił się
naruszenia art. 343 § 6 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., albowiem wydał wyrok,
którym orzekł środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów
mechanicznych w wymiarze przekraczającym (dwa lata) ten okres, który został
sformułowany we wniosku prokuratora, a wcześniej uzgodniony z oskarżonym (rok).
Zgodnie z przepisem art. 343 § 6 k.p.k. rozstrzygnięcie w formie wyroku może
zapaść tylko wówczas, gdy sąd akceptuje złożony wniosek; w innej sytuacji, sprawa
powinna podlegać rozpoznaniu na zasadach ogólnych (§7 art. 343 k.p.k.). Sąd
może także uzależnić uwzględnienie wniosku od dokonania w nim stosownych
zmian, ale wówczas należy na takie modyfikacje uzyskać zgodę stron (por. wyroki
Sądu Najwyższego: z dnia 11 marca 2009 r., II KK 346/08, LEX nr 491315, z dnia
16 lipca 2009 r., V KK 132/09, LEX nr 598193, z dnia 23 marca 2009 r., V KK 24/09,
LEX nr 495324). W niniejszej sprawie sąd meriti uwzględniając wniosek prokuratora
4
orzekł zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres niezgodny z
wnioskiem i nie uzyskał zgody stron na takie postąpienie. Z tego powodu doszło do
rażącego naruszenia wskazanych przepisów prawa procesowego, którego
skutkiem było wydanie wyroku, w sytuacji, gdy wniosek złożony przez prokuratora
nie został w całości uwzględniony. Konieczne stało się zatem uchylenie wyroku w
zaskarżonej części. Podkreślić jednak należy, że w kasacji skierowanej na korzyść
skazanego zakresem zaskarżenia objęto tylko orzeczenie o środku karnym z art. 42
§ 2 k.k., co oznacza, iż w pozostałym zakresie wydany wyrok jest niezaskarżony i w
postępowaniu kasacyjnym nie może zostać wzruszony, chyba że zostałyby
ujawnione okoliczności określone w art. 439 § 1 k.p.k. (art. 536 k.p.k.), których
jednak Sąd Najwyższy nie stwierdził. Brak podstaw do orzekania w szerszym
zakresie oznacza, że w obrocie prawnym istnieje niezaskarżony wyrok wydany w
trybie z art. 343 § 6 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., którym rozstrzygnięto o winie
skazanego, kwalifikacji czynu i wymierzono karę grzywny oraz orzeczono o
świadczeniu pieniężnym, a także rozstrzygnięto o kosztach sądowych.
Mając na uwadze wskazane powyżej uchybienie, należało uchylić
zaskarżony wyrok w zakresie orzeczenia o środku karnym z art. 42 § 2 k.k., a
także co do zaliczenia okresu zatrzymania prawa jazdy (pkt III wyroku), które to
rozstrzygnięcie jest związane z orzeczonym środkiem zakazu prowadzenia pojazdu
i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania – w tej części – Sądowi
Rejonowemu w B. Co do wymiaru środka karnego z art. 42 § 2 k.k., to z uwagi na
kierunek kasacji, jak też mając na względzie to, że intencją sądu meriti była
akceptacja wniosku w całości (por. uzasadnienie wyroku k. 44), możliwe będzie
orzeczenie go wyłącznie na okres roku.
5