Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 204/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Rafał Malarski
SSN Jacek Sobczak
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie P. S.
skazanego z art. 278 § 2 kk i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 18 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w O.
z dnia 7 grudnia 2009 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o
karach pozbawienia wolności i grzywny wymierzonych za
przestępstwa opisane w punktach I i II oraz o karach łącznych
pozbawienia wolności i grzywny oraz o warunkowym
zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności, a także o
obowiązku naprawienia szkody (punkty III, IV i IX) i w tym
zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w O.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w O. wyrokiem z dnia 7 grudnia 2009 r., wydanym w trybie
art. 343 w zw. art. 335 k.p.k., uznał P. S. za winnego popełnienia zarzucanych mu
aktem oskarżenia czynów:
- w pkt I w podpunktach 1-22, to jest ciągu przestępstw z art. 278 § 2 k.k. w
zw. z art. 91 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 278 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. i
art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności i karę
grzywny w wysokości 60 stawek dziennych po 10 zł stawka;
- w pkt II pkt 1-18, to jest ciągu przestępstw z art. 118 ust. 1 ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych w zw. z art. 91 § 1 k.k. i za to na podstawie art.
118 ust. l ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zw. z art. 91 § 1 k.k. i
art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności i karę
grzywny w wysokości 60 stawek dziennych po 10 zł stawka.
Na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 i 2 k.k. i art. 91 § 2 k.k. za zbiegające
się przestępstwa wymierzył karę łączną 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności i
karę łączną grzywny w wysokości 80 stawek dziennych po 10 złotych każda, zaś na
podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary
pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 5 (pięciu) lat. Na
podstawie art. 72 § 2 k.k. zobowiązał P. S. do naprawienia szkody przez zapłatę w
terminie 4 lat od uprawomocnienia się orzeczenia, określonych kwot na rzecz
wskazanych pokrzywdzonych. Ponadto, na podstawie art. 44 § 1 k.k., Sąd orzekł
przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych (k. 209-215).
Wyrok uprawomocnił się w sądzie pierwszej instancji.
Od tego wyroku Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację na korzyść
skazanego P. S., w części dotyczącej wymierzonej kary łącznej pozbawienia
wolności (punkt III). Wyrokowi zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść
naruszenie przepisów prawa procesowego, to jest art. 335 § 1 k.p.k. w zw. z art.
343 § 6 k.p.k., polegające na skazaniu oskarżonego wyrokiem bez
przeprowadzenia rozprawy i orzeczeniu kary łącznej 5 lat pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat, wbrew treści
wniosku uzgodnionego przez oskarżonego z prokuratorem, że kara łączna
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat
zostanie orzeczona w wymiarze roku, co w efekcie doprowadziło też do obrazy art.
3
86 § 1 k.k. i art. 69 § 1 k.k., poprzez jej określenie na poziomie przekraczającym
sumę kar jednostkowych, a nadto uniemożliwiającym orzeczenie o warunkowym
zawieszeniu jej wykonania. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie w zaskarżonej
części wyroku Sądu Rejonowego w O. i przekazanie sprawy temu Sądowi do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna i w związku z tym podlega uwzględnieniu
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k. Trafnie skarżący wskazał na uchybienia
procesowe zaistniałe przy wydawaniu wyroku, które miały charakter rażący i
wpłynęły na jego treść. Z oczywistą obrazą art. 86 § 1 k.k. oskarżonemu
wymierzona zastała kara łączna pobawienia wolności powyżej ustawowych granic
wymiaru tej kary. W tym zakresie wydane rozstrzygnięcie było niezgodne z
porozumieniem zawartym pomiędzy oskarżycielem publicznym a oskarżonym w
trybie art. 335 § 1 k.p.k. Wydane później, acz nieskutecznie prawnie, postanowienie
o sprostowaniu tego błędu jako oczywistej omyłki pisarskiej wskazuje, że
wymierzenie kary łącznej znaczenie powyżej uzgodnionej przez strony, było
wynikiem pomyłki sądu. Dlatego też tylko w zakresie orzeczenia o karze wyrok
został uchylony, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania.
Wyrok Sądu Rejonowego został zaskarżony tylko w części dotyczącej kary
łącznej pozbawienia wolności. Jednak zgodnie z art. 447 § 2 w zw. z art. 518 k.p.k.
kasacja została de facto zwrócona przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze
pozbawienia wolności i grzywny, a więc także co do kar jednostkowych, kar
łącznych i warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. W tym
też szerszym zakresie Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok. Zauważyć bowiem
trzeba, że uchylenie orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności wymagało
uchylenia orzeczenia o warunkowym zawieszeniu jej wykonania, skoro odnosi się
ono do tego rozstrzygnięcia, to zaś spowodowało konieczność uchylenia kar
jednostkowych pozbawienia wolności i orzeczenia o grzywnie orzeczonej obok tych
kar (art. 33 § 2 k.k.), a ponadto rozstrzygnięcia o obowiązku naprawienia szkody
związanego z warunkowym zawieszeniem wykonania kary. W tym też zakresie
sprawa została przekazana Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania,
które może nastąpić na posiedzeniu w trybie art. 343 w zw. z art. 335 k.p.k. Zakres
4
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (art. 442 § 1 zdanie pierwsze w
zw. z art. 518 k.p.k.) oznacza, że kwestia winy, a więc sprawstwa oskarżonego w
popełnieniu przestępstw opisanych w punktach I i II wyroku pozostaje prawomocna
i nie powinna być przedmiotem ponownego rozpoznania, chyba że zaistnieją
okoliczności, o których mowa w art. 442 § 1 zdanie drugie k.p.k. W wypadku ich
niewystąpienia, Sąd Rejonowy wydając ponownie wyrok skazujący powinien w jego
sentencji ograniczyć się jedynie do rozstrzygnięć co do kar i środka probacyjnego.
W wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej pozbawienia
wolności, Sąd Rejonowy powinien zaliczyć oskarżonemu na poczet orzeczonego
okresu próby poprzedni okres próby, który upłynął od uprawomocnienia się wyroku
do daty jego uchylenia (art. 538 § 3 k.p.k.).
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.